POWIATOWY URZĄD PRACY W MŁAWIE

Transkrypt

1 POWIIATOWY URZĄD PRACY W MŁAWIIE Rankiing zawodów defiicytowych ii nadwyżkowych w powiieciie młławskiim za 2013 rok Część II raportu (prognostyczna) Oprracowałła:: Beatta JJakubowska Mława, 2014 rok 1

2 Spis treści WSTĘP... 3 WYNIKI BADANIA W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALYCH ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH, KTÓRZY UKOŃCZYLI NAUKĘ W ROKU LICEA OGÓLNOKSZTAŁCĄCE I PROFILOWANE TECHNIKA SZKOŁY POLICEALNE ZASADNICZE SZKOŁY ZAWODOWE ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH, KTÓRZY UKOŃCZĄ NAUKĘ W ROKU prognoza sytuacji na rynku pracy TECHNIKA SZKOŁY POLICEALNE ZASADNICZE SZKOŁY ZAWODOWE Wnioski

3 WSTĘP W dobie gospodarki rynkowej szczególną uwagę należy zwrócić na dostosowanie systemu kształcenia do zmieniającego się zapotrzebowania pracodawców na kwalifikacje zasobów ludzkich. Realizowanie tego zamierzenia wymaga zastosowania sprawnego systemu informacyjnego opartego na weryfikacji i analizie bieżących danych dotyczących poziomu i struktury bezrobocia oraz ofert pracy. W tym celu opracowano metodologię wyodrębniania zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych i kształcenia zawodowego. Powyższa analiza pozwoli na zwiększenie efektywności organizacji szkoleń, dzięki dostosowaniu ich kierunków do potrzeb pracodawców, poprzez systematyczne określanie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy, a także poprzez udostępnienie wyników działań władzom oświatowym i dyrekcjom szkół, które będą mogły korygować poziom, strukturę i treść kształcenia zawodowego. Ponadto celem monitoringu jest stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, a także ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. Część prognostyczna jest uzupełnieniem Monitoringu zawodów i jest ona ściśle powiązana z absolwentami szkół, którzy rejestrując się wpływają na dynamikę rynku pracy. Na absolwentach bazuje praktycznie cały system prognoz. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych sporządzony jako II część raportu za rok 2013 dotyczy absolwentów, którzy ukończyli w roku Jednocześnie ranking stanowi prognozę na rok 2014, dzięki której znana jest nam w przybliżeniu liczba przewidywanych absolwentów. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych daje 3

4 możliwość dopasowania kwalifikacji osób poszukujących zatrudnienia do oczekiwań pracodawców, co jest istotne dla lokalnej edukacji jak i potrzeb szkoleniowych bezrobotnych. 4

5 WYNIKI BADANIA W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALYCH 1. ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH, KTÓRZY UKOŃCZYLI NAUKĘ W ROKU 2013 Celem badania sondażowego w szkołach jest uzyskanie informacji o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli szkołę w roku bieżącym oraz o przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów w roku przyszłym. Na podstawie danych z Ministerstwa Edukacji Narodowej sporządzona zostaje część prognostyczna Monitoringu. W analizie nie brano pod uwagę Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej działającej na terenie powiatu, ponieważ szkoła ta jest filią wyższej uczelni z Ciechanowa. I tak w 2013 roku szkoły ponadgimnazjalne ukończyło 1258 osób. W powiecie mławskim szkoły ponadgimnazjalne kształcą uczniów na poziomie zawodowym, technicznym, średnim ogólnokształcącym oraz policealnym. Analizując dane zawarte w poniższej tabeli należy stwierdzić, iż najwięcej absolwentów ukończyło w 2013 roku licea ogólnokształcące i licea profilowane 618 osób, co stanowi 59% ogółu. Drugą grupę stanowiły osoby z wykształceniem średnim zawodowym i policealnym 489 osoby (39%). Zaledwie 151 absolwentów ukończyło zasadnicze szkoły zawodowe (12%) Struktura zawodowa absolwentów kończących szkoły w powiecie mławskim w latach 2013 i 2014 Kod zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w Nazwa zawodu 2013 r. Wykształcenie policealne i średnie zawodowe Przewidywani absolwenci w 2014 r. "341902" Technik ekonomista "341501" Technik handlowiec "311204" Technik budownictwa "311302" Technik elektryk 9 5 "311209" Technik ochrony środowiska "312102" Technik informatyk "321301" Technik technolog żywności 15 0 "341404" Technik hotelarstwa "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych 0 19 "512302" Kelner "512201" Kucharz

6 "311401" Technik elektronik "343203" Florysta "325101" Asystentka stomatologiczna 0 15 "514101" Fryzjer Masażysta Technik bezpieczeństwa i higieny pracy Technik rolnik Technik masażysta Technik administracyjny Technik usług fryzjerskich Technik ochrony fizycznej osób i mienia 3 0 "333107" Technik logistyk 1 3 "431103" Technik rachunkowości 0 19 "341203" Opiekun w domu pomocy społecznej 8 8 "515203" Technik turystyki wiejskiej 0 13 "322001" Dietetyk 0 10 "325601" Ratownik medyczny 0 24 "321301" Technik farmaceutyczny Technik usług kosmetycznych 11 7 "347302" Muzyk 7 10 Wykształcenie średnie ogólnokształcące "000000" Bez zawodu Wykształcenie zasadnicze zawodowe "723106" Mechanik pojazdów samochodowych 29 7 "741201" Cukiernik "724301" Elektryk "713901" Technolog robót wykończeniowych w budownictwie "514102" Fryzjer 15 9 "713602" Sprzedawca 2 0 "712102" Murarz 2 1 "712604" Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 1 0 "713201" Lakiernik 7 0 "721303" Blacharz samochodowy 3 6 "723306" Mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych 4 4 "742112" Monter elektronik 0 1 "741203" Piekarz 0 4 "742204" Stolarz 0 3 "512202" Kucharz małej gastronomii

7 1.1. LICEA OGÓLNOKSZTAŁCĄCE I PROFILOWANE Osoby kończące liceum ogólnokształcące i licea profilowane traktowane są jako osoby bez zawodu i jak widać z opracowania, absolwentów bez określonego zawodu jest najwięcej. Przyczyną jest brak ofert pracy dla osób nie posiadających żadnego zawodu. Sytuacja na rynku pracy wciąż się zmienia, idzie w kierunku zapotrzebowania na konkretne zawody i umiejętności TECHNIKA Na poziomie wykształcenia średniego zawodowego na obszarze powiatu młodzież kształcona była przede wszystkim w 4 szkołach. Wśród absolwentów szkół technicznych średnich najliczniejszą grupę stanowili uczniowie (77 osób), którzy ukończyli Zespół Szkół Nr 2 w Mławie, w zawodach: kelner (24 osób), kucharz (16 osób), technik hotelarstwa (22 osoby) technik technologii żywności (15 osób). Wymienione zawody należą do silnie nadwyżkowych. Mimo rozwoju firm gastronomicznych przewiduje się, że takimi pozostaną w najbliższej przyszłości. Prawdopodobnie większość tegorocznych absolwentów znajdzie pracę w innym zawodzie. W 2013 roku dużą zbiorowość reprezentowali również absolwenci (74 osoby) Zespołu Szkół Nr 1 w Mławie w następujących zawodach: technik ochrony środowiska (24 osób), technik budownictwa (24 osoby), technik informatyk (26 osób). Zawody technika ochrony środowiska i technika budownictwa należą do zawodów nadwyżkowych. Lokalni pracodawcy nie zgłaszają potrzeby zatrudnienia pracowników o takich kwalifikacjach. Większość z tegorocznych absolwentów rozpocznie swoja drogę zawodową od statusu bezrobotnego. Pozostali prawdopodobnie przekwalifikują się bądź będą kontynuować naukę. Sytuacja w tych grupach zawodowych pozostaje niezmienna od kilku lat. Trzecią z kolei najbardziej liczną grupę reprezentują absolwenci (48 osób) Zespołu Szkół Nr 4 w Mławie w zawodach: technik ekonomista ( 26 osób) 7

8 technik handlowiec.(22 osoby) Mimo, iż zawody te należą do nadwyżkowych to część absolwentów tych kierunków znajdują zatrudnienie głównie w ramach form subsydiowanych. Liczną grupę 25 osób, reprezentują również absolwenci Zespołu Szkół Nr 3 w Mławie w zawodzie technik elektronik. Zawód ten jest zawodem niezwykle poszukiwanym przez lokalnych przedsiębiorców. Osoby po ukończeniu tegoż kierunku podejmują pracę w firmach elektronicznych jako technik elektronik, monter elektronik, kontroler jakości, monter podzespołów elektronicznych SZKOŁY POLICEALNE Na podstawie zgromadzonych danych należy stwierdzić, że w 2013 r. 244 osoby ukończyły naukę w szkołach policealnych. Najliczniejsza grupa absolwentów ukończyła Niepubliczną Policealną Szkołę Zawodową 'ŻAK' osób. Policealne Studium Zawodowego dla Dorosłych ukończyło 64 osoby, Policealną Szkołę Rolniczą dla Dorosłych TWP - 19 absolwentów, a Policealną Szkołę Zawodową Akademickiego Centrum Kształcenia przy PWSZ - 4 absolwentów. W 2013 r. szkoły policealne wykształciły absolwentów w następujących zawodach: technik informatyk, technik rolnik, technik masażysta technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik usług fryzjerskich, technik administracji, technik usług kosmetycznych, technik logistyk, florysta, fryzjer kosmetyczka technik ochrony fizycznej osób i mienia ZASADNICZE SZKOŁY ZAWODOWE Wśród absolwentów Zasadniczych Szkół Zawodowych najliczniejszą grupę stanowią absolwenci w zawodzie technolog robót wykończeniowych 36 osób oraz kucharz małej 8

9 gastronomii 25 osób, który należy do zawodów nadwyżkowych. W najbliższym czasie sytuacja tej grupy bezrobotnych nie ulegnie zasadniczej zmianie, tym bardziej, że nie przewiduje się napływu ofert pracy w tym zawodzie. Drugą w kolejności liczną grupę stanowią absolwenci Zasadniczej Szkoły Zawodowej w zawodzie mechanik pojazdów samochodowych 29 osób. Cześć tych abiturientów jednak musi się liczyć z możliwością pozostania bezrobotnymi. Pracodawcy wymagają od przyszłych pracowników nie tylko przygotowania teoretycznego, ale przede wszystkim praktycznego popartego doświadczeniem zawodowym. 2. ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH, KTÓRZY UKOŃCZĄ NAUKĘ W ROKU prognoza sytuacji na rynku pracy. Zgromadzone dane dostarczyły również informacji dotyczących prognoz na 2014 rok, ze szczególnym uwzględnieniem ilości przewidywanych absolwentów szkół na terenie powiatu mławskiego. Pozyskane informacje skonfrontowano z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez lokalnych pracodawców. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że w 2014 roku szkoły ponadgimnazjalne ukończy łącznie 1366 absolwentów. W porównaniu z prognozą za poprzedni rok należy odnotować wzrost ogólnej liczby absolwentów o 108 osób. Największą zbiorowość reprezentować będą uczniowie liceów ogólnokształcących i liceów profilowanych 676 osób (49,5%). W porównaniu do prognozy za poprzedni rok zauważalny jest wzrost liczby absolwentów z wykształceniem średnim ogólnokształcącym i profilowanym o 58 osób. Liczniejsza grupę stanowić będą również absolwenci szkół średnich zawodowych i policealnych, w ilości 589 osób (43,1%), tj. o 100 osób więcej niż w 2013 roku. Wykształcenie zasadnicze zawodowe uzyska natomiast 101 osób, co stanowi tylko 7,4% ogółu i w porównaniu z prognozą za poprzedni rok jest wynikiem niższym o 50 osób. Powyższe dane pozwalają zaobserwować wzrost ogólnej liczby kształcącej się młodzieży. Mimo, iż wzrosła liczba osób kształcących się w szkołach policealnych i technikach dla dorosłych to absolwenci tych szkół często nie uzyskują np. tytułu technika, co spowodowane jest między innymi zbyt niskimi wynikami z egzaminów zawodowych lub nieprzystąpieniem do tego egzaminu. 9

10 2.1. TECHNIKA Na poziomie wykształcenia średniego zawodowego w roku 2014 Zespół Szkół Nr 1 w Mławie ukończy 64 osoby w zawodach: technik ochrony środowiska (20 osób), technik informatyk (23 osoby), technik budownictwa (21 osób). Absolwenci, którzy uzyskają tytuł zawodowy technik ochrony środowiska młodzi ludzie zaczną swoja drogę zawodową od statusu bezrobotnego. Pracodawcy nie przewidują zapotrzebowań na pracowników o takich kwalifikacjach. Natomiast osoby z wykształceniem w zawodzie technik budownictwa przeważnie kontynuują dalszą naukę. W 2014 r. przewidywalna liczba absolwentów w Zespole Szkół Nr 2 to 90 osób, w zawodach: technik hotelarstwa (22 osoby), kelner (26 osób), kucharz (23 osoby) oraz technik organizacji usług gastronomicznych (19 osób). Należy podkreślić, iż większość osób swoją drogę zawodową rozpocznie od statusu osoby bezrobotnej. Wymienione zawody należą do nadwyżkowych, a na lokalnym rynku pracy pracodawcy nie przewidują, aż tak dużego zapotrzebowania na pracowników o takich kwalifikacjach. W 2014 r. Technikum nr 4 w Zespole Szkół Nr 4 w Mławie ukończy 49 absolwentów w następujących zawodach: technik ekonomista (25 osób) technik handlowiec (24 osoby). Zespół Szkół Nr 3, przy którym funkcjonuje Technikum Elektroniczne przewiduje 28 absolwentów w zawodzie technik elektronik. Osoby po tym kierunku mają największe szansę na podjęcie pracy w swoim zawodzie. Rozwój firm elektronicznych na lokalnym rynku pracy powoduje napływ ofert pracy w tym lub pokrewnym zawodzie SZKOŁY POLICEALNE W 2014 r. przewiduje się, że szkoły policealne ukończą 302 osoby, tj. o 98 absolwentów więcej niż w roku ubiegłym.. Mury szkół policealnych opuszczą osoby m. in. w następujących zawodach: technik rolnik Technik informatyk florysta technik bezpieczeństwa i higieny pracy 10

11 ratownik medyczny technik administracyjny 2.3. ZASADNICZE SZKOŁY ZAWODOWE Wśród absolwentów Zasadniczych Szkół Zawodowych najliczniejszą grupę będą stanowić absolwenci Zasadniczej Szkoły Zawodowej przy Zespole Szkół Nr 1 w zawodzie technolog robót wykończeniowych w budownictwie (43 osób). Mniej liczną grupę będą stanowić osoby w zawodzie elektryk (7 osób). Absolwenci mogą spodziewać się ofert w wyuczonym zawodzie. Przyszłoroczni absolwenci Wielozawodowej klasy w Zasadniczej Szkoły Zawodowej funkcjonującej przy Zespole Szkół Nr 3 w Mławie ukończą szkołę m. in. w zawodach: mechanik pojazdów samochodowych (7 osób), fryzjer (9 osób), stolarz (3 osoby), cukiernik (4 osoby), mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych (4 osoby), blacharz samochodowy (6 osoby), sprzedawca (2 osoby), murarz (1 osoba), piekarz (4 osoby) i elektryk (4 osoby). 11

12 Wnioski Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mławskim na koniec roku 2013 wzbogacony został o analizę danych uzyskanych z MEN dotyczących absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Wnioski dotyczące przewidywanych absolwentów szkół ponadgimnazjalnych dla powiatu mławskiego, są następujące: - prognozowana liczba absolwentów w roku 2014 dla naszego powiatu wykazuje większy napływ osób z wykształceniem ogólnokształcącym, - wzrost liczby absolwentów legitymujących się wykształceniem średnim zawodowym i policealnym - duży spadek absolwentów z wykształceniem zasadniczym zawodowym, - wśród przewidywanych absolwentów z uwagi na zawód przeważać będą technicy, pracownicy administracyjni, kelnerzy, kucharze małej gastronomii, inspektorzy bezpieczeństwa i higieny pracy, mechanicy pojazdów samochodowych,, fryzjerzy technolodzy robót wykończeniowych. Zestawienie danych za omawiany okres na temat stanu bezrobocia oraz napływu absolwentów do ewidencji urzędu pozwala zauważyć, że w niektórych przypadkach strategie szkół ponadgimnazjalnych w zakresie doboru kierunków kształcenia młodzieży w konkretnych zawodach nie są odzwierciedleniem zapotrzebowania lokalnego rynku pracy. Sytuację taką potwierdzają dane określające wysoki wskaźnik stanu bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy, a jednocześnie pozostawienie na tym samym poziomie liczby uczniów kształcących się w danym zawodzie. Na podstawie analizy ofert pracy wpływających do Powiatowego Urzędu Pracy w Mławie należy stwierdzić, iż adekwatnymi do potrzeb lokalnego rynku pracy są kierunki: technik elektronik, technik elektryk, elektryk, stolarz, murarz. W przypadku zawodu pracownik biurowy również pojawiają się oferty pracy, jednak są to w większości stanowiska pracy subsydiowane. Do nadwyżkowych zawodów, w których kształci się obecnie młodzież należy zaliczyć: kucharz, kucharz małej gastronomii, technik ekonomista, kelner, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik ochrony środowiska, technik rolnik. Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych jest próbą określenia, na które zawody istnieje popyt oraz tych, które występują na rynku nadwyżkowo. Wyniki tego monitoringu przygotowuje się w oparciu o statystykę rynku pracy. Są to dane statystyczne, które nie zawsze odzwierciedlają rzeczywistą sytuację na lokalnym rynku. Należy jednak 12

13 pamiętać, że Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych powinien być znaczącym czynnikiem determinującym zwiększenie efektywności kształcenia zawodowego ze względu na jego odniesienie do potrzeb lokalnego rynku pracy. Jego wpływ zauważalny i odczuwalny będzie dopiero po upływie kilku lat. Należy wiec prowadzić go systematycznie, gdyż wieloletnie zbieranie informacji pozwoli ustalić kształtujące się długofalowe trendy i wyraźnie zdefiniować zawody deficytowe i nadwyżkowe. 13