Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Zarząd Zlewni Bobru, Nysy Łużyckiej, Bystrzycy i Kaczawy I N F O R M A C J A dotycząca stanu cieków (rzek i potoków) na terenie powiatu kamiennogórskiego w administracji RZGW we Wrocławiu w aspekcie zabezpieczeń p/powodziowych wrzesień 2011 1
1. Podstawa formalno-prawna działalności RZGW we Wrocławiu Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu jest państwową jednostką budżetową, utworzoną dla realizacji zadań z zakresu gospodarowania wodami i działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U.Nr 115, poz. 1229 z póź. zm.), Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 roku w sprawie przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz.U.Nr 126, poz.878) oraz statutu nadanego przez Ministra Środowiska Zarządzeniem nr 92 z dnia 22 grudnia 2006r. Jednostkami terenowymi podległymi RZGW we Wrocławiu są, zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym, jednostki terenowe tzw. Zarządy Zlewni. Zakres działania Zarządu Zlewni Bobru, Nysy Łużyckiej, Bystrzycy i Kaczawy z s. w Jeleniej Górze obejmuje: utrzymanie i eksploatację rzek i obiektów na tych ciekach, gospodarkę wodną na zbiornikach retencyjnych i suchych p/powodziowych, nadzór nad konserwacją rzek i zbiorników, nadzór pracy całości służby liniowej, obsługę obiektów w zakresie działania ustalonym dla służby liniowej, prowadzenie kontroli gospodarowania wodami. 2. Wykaz cieków administrowanych przez RZGW na terenie powiatu kamiennogórskiego Na terenie powiatu kamiennogórskiego Zarząd Zlewni z s. w Jeleniej Górze administruje ciekami o łącznej długości ponad 149 km, w tym cieki nowoprzyjęte w administrację 19 km (całkowita długość cieków administrowanych przez Zarząd Zlewni w Jeleniej Górze - 485 km). Powiat ciek rzeka Bóbr Przepływa przez gminy starostwa kamiennogórskiego miasto i gmina Kamienna Góra, miasto i gmina Lubawka, gmina Marciszów Długość cieku w adm RZGW /km/ 40,2 kamiennogórski pot. Żywica gmina Kamienna Góra 10,8 Pot. Zadrna miasto i gmina Kamienna Góra, gmina Lubawka 19,3 Pot. Meta Gmina Lubawka 4,2 pot. Lesk Pot. Sierniawa gmina Marciszów, gm. Kamienna Góra gmina Kamienna Góra, gmina Marciszów Pot. Mienica gmina Marciszów 5,0 Pot. Orla Gmina Marciszów 5,0 Potok Czarnuszka Gmina Lubawka 3,4 Potok Raba Gmina Lubawka 3,0 Pot. Żadna Gmina Lubawka 3,0 3,6 5,6 2
pot. Opawa Gmina Lubawka 4,25 pot. Złotna Gmina Lubawka 9,5 pot. Srebrnik Gmina Lubawka 4,5 Pot. Biały Strumień Gmina Lubawka 3,8 Pot. Szkło Gmina Lubawka 5,5 Potoki które doszły do RZGW po roku 2001 Błażejewski Potok Gmina Lubawka 2,2 Pot. Wilczyniec Gmina Kamienna Góra 2,1 Pot. Niedamirka Gmina Lubawka 3,5 Pot. Kłopotek Gmina Marciszów 1,63 Ciek A (dopływ zadanej w Chełmsku Sl.) Pot. Bez nazwy (dopływ Mienicy w Wieściszowicach) Gmina Lubawka 2,85 Gmina Marciszów 2,61 Czarnowski Potok Gmina Kamienna Góra 4,0 Razem 149 km RZGW administruje na terenie powiatu kamiennogórskiego jednym zbiorniki retencyjnym zbiornik Bukówka i dwoma zbiornikami suchymi p/powodziowymi Krzeszów I i Krzeszów II. We wrześniu b.r., zgodnie z Prawem budowlanym z dnia 07.07.1994r. z późn. zm. art. 62 ust.1 pkt 1., przeprowadzone zostały przeglądy roczne zbiorników, których stan, w aspekcie potrzeb eksploatacyjnych, określono jako dobry i zbiorniki mogą być użytkowane zgodnie z instrukcjami eksploatacji. RZGW zdaje sobie sprawę z potrzeb związanych z remontami zabudowy regulacyjnej na administrowanych ciekach oraz potrzebami związanymi z udrożnieniem koryt rzecznych i wycinką drzew rosnących w linii brzegowej, które utrudniają przepływ wód. Trwające od wielu lat niedofinansowanie naszej branży sprzyja dekapitalizacji urządzeń wodnych i negatywnie wpływa na ochronę oraz utrzymywanie wód oraz ochronę p/powodziową. Potrzeby w tym zakresie są olbrzymie, potwierdza to liczba napływających interwencji od właścicieli nieruchomości położonych wzdłuż cieków takich jak: potok Zadrna w miejscowościach Czadrów, Krzeszów, Olszyna, Chełmsko, potoku Mienica, Opawa, Czarnuszka i wielu innych. Mimo uznania składanych interwencji za uzasadnione, wielkość przyznawanych środków finansowych z budżetu państwa zdecydowanie ogranicza, niemal do 0 zakres wykonywanych robót utrzymaniowych oraz robót inwestycyjnych. Z uwagi na drastyczne małe środki finansowe jakie otrzymujemy, jako jednostka budżetowa oraz dużą pracochłonność w należytym utrzymaniu cieków, nie prowadzi się bieżącej, systematycznej konserwacji i remontów, co w znacznym stopniu przyspiesza dekapitalizacje istniejących urządzeń hydrotechnicznych. Stan ten poprawić można tylko 3
poprzez znaczne zwiększenie środków na utrzymanie, w należytym stanie technicznym, odcinków rzek jeszcze będących jeszcze w dobrym stanie, bądź na odbudowę lub nową regulację cieków, ulegających niszczeniom i już zniszczonych. Pragniemy zaznaczyć, że na rok 2011 RZGW we Wrocław otrzymał z budżetu państwa zaledwie 180 tyś. zł na roboty utrzymaniowe (udrożnienia, wycinki, remonty zabudowy regulacyjnej), co, biorąc pod uwagę długość cieków którymi administruje ca 3200km, jest kroplą w morzu potrzeb. W bieżącym roku, aby choć w części poprawić przepustowość koryt potoków Zadrna w Chełmsku Śl. i Czarnuszka w Lubawce, oraz poprawić estetykę tych koryt rzecznych, RZGW wykonał siłami własnymi wykaszanie traw porastających odsypiska w korytach cieków, tj. przy pomocy operatorów zatrudnionych na zbiornikach Krzeszów I i II oraz Bukówka.. Zaznaczyć należy, że operatorzy wykonywali prace wykraczające poza zakres ich obowiązków. Dlatego zwracamy się z prośbą, przy okazji naszego wystąpienia, o pomoc w wykonywaniu tak prostych czynności, jak wykaszanie porostów traw z koryt rzecznych czy wycinkę zakrzaczeń. Roboty te można wykonywać korzystając z pomocy osób zatrudnione do prac interwencyjnych. (tak np. czyni gmina Wojcieszyce). Wykaszanie porostów na pewno poprawi bezpieczeństwo powodziowe, a właśnie zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego leży, przede wszystkim, w gestii jednostek samorządowych. Budowa przetamowań w korytach rzek, przez miejscową ludność, zwiększa zagrożenie powodziowe i na te sprawy powinna zwracać uwagę służba porządkowa i organy ścigania nakładając, na osoby budujące takie przetasowania, odpowiednie kary. RZGW takich możliwości nie ma, a jak dotąd nie może nawet liczyć na pomoc tych służb (z przetamowaniami mamy do czynienia np na rzece Bóbr w Kamiennej Górze, Złotna w Miszkowicach). Zadania, które realizujemy, to przede wszystkim zadania finansowane z funduszy celowych, które udaje się nam pozyskać na usuwanie skutków powodzi np. z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowisk. 3. Wykonanie zadań w 2011 r. W 2011r. na terenie powiatu kamiennogórskiego zrealizowano lub są w trakcie realizacji następujące zadania: 1. potok Zadrna km 0+820-1+601 w m. Kamienna Góra remont zabudowy regulacyjnej wraz z udrożnieniem potoku w obrębie ulicy Kościuszki. Roboty realizowano od lipca 2010r. do czerwca 2011r. Wartość całkowita robót 489,4 tyś zł. 2. Fragmentaryczny remont zniszczonych ubezpieczeń brzegowych na potoku Złotna w km 1+705-2+035 m. Miszkowice Zadanie to realizowane było na trzech odcinkach o łącznej długości L=107 mb Wartość zadania 261,2 tyś. zł. 3. Fragmentaryczny remont ubezpieczeń brzegowych i dennych na potoku Żywica w m Pisarzowice (etap II) termin realizacji zadania 05.2011 09.2012r. Wartość całkowita zadania 1 094 tyś. zł.. Do 27.09.2011r. zrealizowano roboty na wartość 246 tyś. zł. 4. Planowane zadania na lata 2011-2012 r. W latach 2011 2012 RZGW planuje realizację n/w zadań, na które zabezpieczone zostały środki finansowe z wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska :. 1. Remont zabudowy regulacyjnej na potoku Mienica w km 2+850-3+000 tj 4
150mb w m. Wieściszowice, za kwotę ca 800tyś zł. Roboty prowadzone będą w obrębie drogi powiatowej oraz budynków o nr 22, 39 i 42. W kosztach robót remontowych partycypować będzie Starostwo Powiatowe w Kamiennej Górze. 2. potoku Sieniawa m. Marciszów odcinek ujściowy km 0+000-0+200 (etap II) - zlecono opracowanie projektu wykonawczego na przywrócenie przepustowości koryta 3. potok Srebrnik km 0+000-0+080 w m. Jarkowice- remont zabudowy regulacyjnej na odcinku ujściowym zlecono opracowanie projektu W celu poprawy stanu technicznego obiektów hydrotechnicznych i warunków przepływu wód w ciekach administrowanych przez RZGW, a tym samym zwiększenia bezpieczeństwa powodziowego, opracowane zostały również n/w projekty, które w przypadku pozyskania odpowiednich środków finansowych, zostaną wprowadzone do realizacji. Roboty udrożnieniowe wraz z remontem stopnia na potoku Zadrna w km 15+288 16+280 m. Olszyny zadanie obejmuje swym zakresem remont stopnia regulacyjnego o wys. H=2,0m oraz udrożnienie koryta cieku na długości 1,0 km wraz z wycinką drzew w m. Olszyny. Remont obiektów suchego zbiornika przeciwpowodziowego Krzeszów I. Projekt przewiduje remont przelewu powierzchniowego i niecki wypadowej oraz remont ubezpieczeń brzegowych wraz z zabudową wyrw na potoku Zadrna na odcinku pomiędzy suchymi zbiornikami przeciwpowodziowymi Krzeszów I i Krzeszów II. Regulacja rzeki Bóbr w km 243+200 249+750 w m. Marciszów. obecnie trwają sprawy z pozyskaniem pozwolenia na budowę. 5. Cieki nowoprzyjęte i potrzeby związane z ich utrzymaniem W ostatnim okresie RZGW Wrocław przyjął w administrowanie dodatkowo 7 potoków z terenu powiatu kamiennogórskiego, są to Błażejewski Potok, pot. Wilczynie, pot. Niedamirka, pot. Kłopotek, Czarnowski Potok, Ciek A (dopływ Zadanej w Chełmsku Sl.), pot. Bez nazwy (dopływ Mienicy w Wieściszowicach). Cieki te zostały przejęte bez jakichkolwiek dokumentów, bez szczegółowej inwentaryzacji obiektów zabudowy regulacyjnej. Stan koryt tych cieków jest w bardzo złym stanie technicznym, wymagającym natychmiastowej interwencji Z chwilą przejęcia cieków przez RZGW natychmiast zaczęły napływać interwencje od właścicieli posesji zlokalizowanych w obrębie cieków. RZGW Wrocław jest na etapie porządkowania spraw formalno prawnych związanych z nowoprzyjętymi potokami, chodzi o wyznaczanie linii brzegowych, przejmowanie w zarząd trwały gruntów pod wodami płynącymi potoków. Ze względu na znaczną ilość spraw w skali całego RZGW oraz ograniczone środki finansowe na te cele, przejmowanie cieków w Zarząd Zlewni przebiega bardzo powoli co z kolei rzutuje na możliwości prowadzenia jakichkolwiek robót na gruntach o nieuporządkowanym statucie prawnym. Realizacja robót na niektórych nowoprzyjętych ciekach będzie wymagała dodatkowych nakładów finansowych, związanych z wykupem gruntów pod przyszłe koryta cieków, np celem poprawy warunków przepływu wód w potok Kłopotek będzie zachodziła konieczność poszerzenia koryta, wykupu pasa gruntów przyległego do potoku od osób prywatnych, a na ten cel niestety środków brak 5