Statut Niepublicznego Przedszkola Zaczarowany Ołówek w Zabrodziu Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1 1. Przedszkole Zaczarowany Ołówek zwane dalej Przedszkolem jest przedszkolem niepublicznym. 2. Siedziba Przedszkola znajduje się w Zabrodziu przy ul. Wł. St. Reymonta 34. 3. Organem prowadzącym Przedszkole jest spółka cywilna Bogdan Markuszewski Mariola Bogdanowicz. 4. Nadzór pedagogiczny nad Przedszkolem sprawuje Mazowiecki Kurator Oświaty. 5. Ustalona nazwa przedszkola brzmi: Niepubliczne Przedszkole Zaczarowany Ołówek s.c. Bogdan Markuszewski Mariola Bogdanowicz 07-230 Zabrodzie, ul. Wł. St. Reymonta 34 6. Przedszkole działa na podstawie: 1) Ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), 2) rozporządzeń wykonawczych do w.w. ustawy, 3) niniejszego Statutu. Rozdział 2 Cele i zadania Przedszkola 1. Przedszkole realizuje cele i zadania określone w Ustawie o systemie oświaty oraz przepisach wydawanych na jej podstawie, a w szczególności według podstawy programowej wychowania przedszkolnego, poprzez: 1) wspomaganie indywidualnego rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi; 2) sprawowanie opieki nad dziećmi odpowiednio do ich potrzeb oraz możliwości Przedszkola; 3) współdziałanie z rodziną poprzez wspomaganie jej w wychowywaniu dzieci oraz przygotowanie ich do nauki szkolnej. 2. Celem wychowania przedszkolnego jest: 1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji; 2) budowanie systemu wartości, w tym wychowanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co dobre, a co złe; 3) kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek; 2 1
4) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi; 5) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych; 6) troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych; 7) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych; 8) wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne; 9) kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej; 10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej. 3. Wynikające z powyższych celów zadania Przedszkole realizuje w ramach następujących obszarów: 1) kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych; 2) kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych, wdrażanie dzieci do utrzymania ładu i porządku; 3) wspomaganie rozwoju mowy dzieci; 4) wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia; 5) wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci; 6) wychowanie przez sztukę dziecko widzem i aktorem; 7) wychowanie przez sztukę muzyka i śpiew, pląsy i taniec; 8) wychowanie przez sztukę - różne formy plastyczne; 9) wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych; 10) pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń; 11) wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt; 12) wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną; 13) kształtowanie gotowości do nauki pisania i czytania; 14) wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. 2
Rozdział 3 Zakres i sposób realizacji zadań 3 1. Przedszkole sprawuje opiekę nad dziećmi, dostosowując metody i sposoby oddziaływań do wieku dziecka i jego możliwości rozwojowych, potrzeb środowiskowych, z uwzględnieniem istniejących warunków lokalowych, a w szczególności: 1) zapewnia bezpośrednią i stałą opiekę nad dziećmi w czasie pobytu w Przedszkolu oraz w trakcie zajęć poza terenem Przedszkola; 2) zapewnia dzieciom pełne poczucie bezpieczeństwa zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym; 3) stosuje w swoich działaniach obowiązujące przepisy bhp i ppoż; 4) współpracuje z poradnią psychologiczno- pedagogiczną, zapewniając w miarę potrzeb porady i konsultacje. 4 1. Pomoc psychologiczno pedagogiczna udzielana dziecku w Przedszkolu polega na: 1) rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dziecka oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych dziecka; 2) wspieraniu rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększenia efektywności pomocy psychologiczno pedagogicznej. 2. Pomoc psychologiczno pedagogiczna jest udzielana w szczególności z inicjatywy: 1) rodziców; 2) dyrektora Przedszkola; 3) nauczyciela; 4) poradni psychologiczno pedagogicznej. 3. Pomoc psychologiczno pedagogiczna jest udzielana dzieciom w formie: 1) bieżącej pracy z dzieckiem; 2) zajęć rozwijających uzdolnienia; 3) zajęć specjalistycznych: korekcyjno kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; 4) porad i konsultacji. 4. Pomoc psychologiczno pedagogiczna jest udzielana rodzicom i nauczycielom w formie: 1) porad i konsultacji; 2) warsztatów i szkoleń. 5. Zajęcia w ramach pomocy psychologiczno pedagogicznej są płatne. 1. Organami Przedszkola są: 1) dyrektor Przedszkola; Rozdział 4 Organy Przedszkola 5 3
2) rada pedagogiczna. 2. Dyrektor Przedszkola w szczególności: 1) kieruje działalnością Przedszkola, reprezentuje je na zewnątrz; 2) sprawuje nadzór pedagogiczny; 3) sprawuje opiekę nad dziećmi oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne; 4) przewodniczy radzie pedagogicznej i realizuje jej uchwały; 5) wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez Przedszkole. 3. Dyrektor Przedszkola może, w drodze decyzji, skreślić z listy dziecko w przypadkach określonych w Statucie. 4 W przypadku nieobecności dyrektora zastępuje go nauczyciel lub osoba przez niego upoważniona. 6 1. W Przedszkolu działa rada pedagogiczna, która jest kolegialnym organem Przedszkola w zakresie realizacji jej statutowych zadań dotyczących kształcenia, wychowania i opieki. 2. Przewodniczącym rady pedagogicznej jest dyrektor Przedszkola. 3. W skład rady pedagogicznej wchodzą wszyscy nauczyciele pracujący w Przedszkolu. 4. W zebraniach rady pedagogicznej mogą również brać udział, z głosem doradczym, osoby zapraszane przez przewodniczącego za zgodą lub na wniosek rady pedagogicznej. 5. Zebrania rady pedagogicznej są organizowane przed rozpoczęciem roku szkolnego, na półrocze, po zakończeniu rocznych zajęć dydaktyczno wychowawczych oraz w miarę potrzeb. 6. Zebrania mogą być organizowane na wniosek organu sprawującego nadzór pedagogiczny, z inicjatywy przewodniczącego, organu prowadzącego, albo co najmniej 1/3 członków rady pedagogicznej. 7. Zebrania rady pedagogicznej prowadzi i przygotowuje jej przewodniczący, który jest odpowiedzialny za zawiadomienie wszystkich jej członków o terminie i porządku zebrania zgodnie z regulaminem rady pedagogicznej. 8. Dyrektor Przedszkola przedstawia radzie pedagogicznej, nie rzadziej niż dwa razy w roku szkolnym, ogólne wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz informacje o działalności Przedszkola. 9. Do kompetencji rady pedagogicznej należy w szczególności: 1) zatwierdzanie planów pracy Przedszkola; 2) podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w Przedszkolu; 3) ustalenie organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli; 4) podejmowanie uchwał w sprawach skreślenia dziecka z listy. 10. Rada pedagogiczna opiniuje w szczególności: 1) organizację pracy Przedszkola, zwłaszcza projektowaną organizację pracy w ciągu tygodnia; 4
2) wnioski dyrektora o nagrody, odznaczenia i wyróżnienia dla nauczycieli; 3) propozycje dyrektora w sprawach przydziału nauczycielom stałych prac i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. 11. Uchwały rady pedagogicznej podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków. 12. Rada pedagogiczna działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu. 13. Zebrania rady pedagogicznej są protokołowane. 14. Osoby biorące udział w zebraniu rady pedagogicznej są obowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na zebraniu rady pedagogicznej, które mogą naruszać dobra osobiste dzieci lub ich rodziców, a także nauczycieli i innych pracowników Przedszkola. Informacje dotyczące bezpośrednio dziecka mogą być udzielane tylko rodzicom/prawnym opiekunom dziecka. 15. Dyrektor może wstrzymać wykonanie uchwały rady pedagogicznej, jeśli jest ona niezgodna z prawem i niezwłocznie powiadamia o tym organ prowadzący i organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Rozdział 5 Organizacja Przedszkola 7 1. Podstawową jednostką organizacyjną Przedszkola jest oddział złożony z dzieci zgrupowanych według zbliżonego wieku, z uwzględnieniem ich potrzeb, zainteresowań i uzdolnień. 2. Liczba dzieci w oddziale nie może przekraczać 25. 3. Liczba oddziałów może ulegać zmianie w zależności od potrzeb i możliwości organizacyjnych Przedszkola. 4. Przedszkole funkcjonuje przez cały rok, z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy i przerw ustalonych przez organ prowadzący. 5. Przedszkole pracuje w godzinach od 7.00 do 18.00 w dni robocze od poniedziałku do piątku. 8. Szczegółową organizację pracy Przedszkola określa ramowy rozkład dnia ustalony przez dyrektora Przedszkola, z uwzględnieniem ochrony zdrowia i higieny pracy, liczby dzieci w oddziale, oczekiwań rodziców/prawnych opiekunów. 1) ramowy rozkład dnia określa: czas przyprowadzania i odbierania dzieci, godziny posiłków, czas realizacji 5 godzin podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla każdego oddziału; 2) w szczególnych przypadkach (wycieczki, uroczystości, itp.) dyrektor Przedszkola może zmienić rozkład dnia. 9. Na podstawie ramowego rozkładu dnia nauczyciele, którym powierzono opiekę nad danym oddziałem, ustalają dla tego oddziału szczegółowy rozkład dnia, z uwzględnieniem potrzeb i zainteresowań dzieci. 5
10. Praca wychowawczo dydaktyczna i opiekuńcza prowadzona jest na podstawie programu wychowania przedszkolnego. 11. Godzina zajęć w przedszkolu trwa 60 min. 12. Czas trwania zajęć prowadzonych dodatkowo, w szczególności zajęć umuzykalniających, zajęć nauki języka obcego i innych jest dostosowany do możliwości rozwojowych dziecka i wynosi: 1) dla 3,4-latków 15 minut; 2) dla 5,6-latków 30 minut. 13. Organizacja i termin zajęć dodatkowych ustalone są przez dyrektora Placówki i podlegają odrębnej opłacie. 14. Dzieci mają możliwość codziennego korzystania z ogrodu przedszkolnego. 15. Przedszkole może organizować wycieczki dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb dzieci. 16. Zasady organizacji spacerów i wycieczek określa szczegółowo regulamin wycieczek Przedszkola. Rozdział 6 Wychowankowie 1. Do Przedszkola uczęszczają dzieci w wieku od 3 do 6 lat. 2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor Przedszkola może przyjąć do przedszkola dziecko, które ukończyło 2,5 roku. 3. Dziecko w Przedszkolu ma wszystkie prawa wynikające z Konwencji Praw Dziecka, a w szczególności prawo do: 1) właściwie zorganizowanego procesu wychowawczo dydaktyczno - opiekuńczego zgodnie z zasadami higieny pracy umysłowej; 2) szacunku dla wszystkich jego potrzeb, życzliwego i podmiotowego traktowani; 3) ochrony przed wszelkimi formami wyrażania przemocy fizycznej bądź psychicznej; 4) poszanowania jego godności osobistej; 5) poszanowania jego własności; 6) opieki i ochrony; 7) partnerskiej rozmowy na każdy temat; 8) akceptacji jego osoby. 8 Rozdział 7 Sposób pozyskiwania środków finansowych na działalność 1. Działalność Przedszkola finansowana jest: 1) przez rodziców w formie opłat stałych (czesnego); 2) darowizny sponsorów na rzecz Przedszkola; 3) dotację gminną. 9 6
2. Wysokość opłat stałych wnoszonych przez rodziców jest ustalona przez organ prowadzący. 3. Opłata stała nie podlega zwrotowi w przypadku nieobecności dziecka. 4. Przedszkole zapewnia 4 posiłki dziennie. 5. Opłata stała pobierana jest z góry do 10 każdego miesiąca. 6. Przy zapisywaniu dziecka do Przedszkola obowiązuje wpisowe, które nie podlega zwrotowi w przypadku rezygnacji. 7. Przedszkole ubezpiecza dzieci od następstw nieszczęśliwych wypadków. Rozdział 8 Rodzice 10 1. Do podstawowych obowiązków rodziców dziecka należy: 1) przestrzeganie niniejszego Statutu; 2) respektowanie uchwał rady pedagogicznej; 3) przyprowadzanie i odbieranie dziecka z Przedszkola lub przez upoważnione przez rodziców osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo; 4) terminowe uiszczanie odpłatności za pobyt dziecka w Przedszkolu; 5) przyprowadzania do Przedszkola zdrowego dziecka; 6) informowanie o przyczynach nieobecności dziecka w Przedszkolu w tym niezwłoczne zawiadamianie o zatruciach pokarmowych i chorobach zakaźnych; 7) odbioru dziecka z objawami choroby na wezwanie nauczyciela lub dyrektora Przedszkola; 8) uczestniczenia w zebraniach rodziców oraz śledzenia bieżących informacji na tablicy ogłoszeń dla rodziców. 2. Rodzice maja prawo do: 1) zapoznania się z programem dydaktyczno-wychowawczym oraz zadaniami wynikającymi z planów pracy w danym oddziale; 2) uzyskiwania na bieżąco rzetelnej informacji na temat swojego dziecka; 3) uzyskiwania porad i wskazówek od nauczycieli w rozpoznawaniu przyczyn trudności edukacyjnych i wychowawczych oraz doborze metod udzielania dziecku pomocy; 4) wyrażania i przekazywania nauczycielowi oraz dyrektorowi wniosków z obserwacji pracy Przedszkola; 5) udziału w zajęciach adaptacyjnych i uroczystościach przedszkolnych. 3. Rodzice i nauczyciele zobowiązani są współdziałać ze sobą w celu skutecznego oddziaływania wychowawczego na dziecko i określenia drogi jego indywidualnego rozwoju. 4. Formy współpracy Przedszkola z rodzicami: 1) zebrania grupowe; 2) konsultacje i rozmowy indywidualne z dyrektorem i nauczycielami; 3) tablica informacyjna; 4) zajęcia otwarte; 5) warsztaty z rodzicami; 6) udział rodziców lub członków najbliższej rodziny na uroczystościach przedszkolnych. 7
5. Stałe spotkania z rodzicami organizowane są dwa razy do roku lub częściej w zależności od potrzeb. Rozdział 9 Nauczyciele i inni pracownicy Przedszkola 11 1. W Przedszkolu zatrudnieni są nauczyciele z przygotowaniem pedagogicznym do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. 2. Nauczyciel Przedszkola prowadzi pracę dydaktyczno - wychowawczą i opiekuńczą zgodnie z obowiązującymi programami nauczania, odpowiada za jakość i wyniki tej pracy, szanuje godność dziecka i respektuje jego prawa. 3. Do zakresu zadań nauczycieli należy: 1) planowanie i prowadzenie pracy dydaktyczno-wychowawczej zgodnie z obowiązującym programem, ponoszenie odpowiedzialności za jej jakość; 2) wspieranie rozwoju psychofizycznego dziecka, jego zdolności i zainteresowań; 3) prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji; 4) przeprowadzenie analizy gotowości szkolnej dziecka do podjęcia nauki w szkole w roku poprzedzającym rok szkolny, w którym możliwe jest rozpoczęcie przez dziecko nauki w szkole podstawowej oraz przygotowanie do 30 kwietnia danego roku szkolnego informacji o gotowości dziecka do podjęcia przez dziecko nauki w szkole; 5) stosowanie twórczych i nowoczesnych metod nauczania i wychowania; 6) odpowiedzialność za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w Przedszkolu i poza jego terenem w czasie wycieczek i spacerów itp.; 7) współpraca ze specjalistami świadczącymi kwalifikowaną pomoc psychologiczno - pedagogiczną, zdrowotną itp.; 8) planowanie własnego rozwoju zawodowego - systematyczne podnoszenie swoich kwalifikacji przez aktywne uczestnictwo w różnych formach doskonalenia zawodowego; 9) dbałość o warsztat pracy przez gromadzenie pomocy naukowych oraz troska o estetykę pomieszczeń; 10) eliminowanie przyczyn niepowodzeń dzieci; 11) współdziałanie z rodzicami/prawnymi opiekunami w sprawach wychowania i nauczania dzieci z uwzględnieniem prawa rodziców/prawnych opiekunów do znajomości zadań wynikających w szczególności z programu wychowania przedszkolnego realizowanego w danym oddziale i uzyskiwania informacji dotyczących dziecka, jego zachowania i rozwoju; 12) prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej zgodnie z obowiązującymi przepisami; 13) realizacja zaleceń dyrektora i osób kontrolujących; 14) czynny udział w pracach rady pedagogicznej, realizacja jej postanowień i uchwał; 15) inicjowanie i organizowanie imprez o charakterze dydaktycznym, wychowawczym, kulturalnym lub rekreacyjno sportowym; 16) realizacja wszystkich innych zadań zleconych przez dyrektora Przedszkola, wynikających z bieżącej działalności placówki. 8
1. Dyrektor Przedszkola powierza każdy oddział opiece jednego lub dwu nauczycieli, zależnie od czasu pracy oddziału lub realizowanych zadań. 12 2. Liczbę nauczycieli w poszczególnych oddziałach co roku zatwierdza organ prowadzący. 3. W miarę możliwości organizacyjnych oraz dla zapewnienia ciągłości i skuteczności pracy wychowawczej i dydaktycznej, nauczyciele opiekują się danym oddziałem przez cały okres uczęszczania dziecka do Przedszkola. 13 1. Nauczyciel otacza indywidualną opieką każdego ze swoich wychowanków i utrzymuje kontakt z ich rodzicami w celu: 1) poznania i ustalania potrzeb rozwojowych ich dzieci; 2) ustalenia form pomocy w działaniach edukacyjnych i wychowawczych wobec dzieci; 3) włączenia ich w działalność Przedszkola. 1. W Przedszkolu zatrudnieni są pracownicy obsługi, których stosunek pracy regulują odrębne przepisy. 2. Podstawowym zadaniem pracowników obsługi jest zapewnienie sprawnego działania Przedszkola, utrzymanie obiektu i jego otoczenia w ładzie i czystości. 3. Szczegółowy zakres obowiązków pracowników obsługi ustala dyrektor Przedszkola. 14 Rozdział 10 Zasady przyjmowania i skreślania z listy 15 1. Przedszkole przeprowadza rekrutację w oparciu o zasadę powszechnej dostępności, która przeprowadzana jest w terminie wyznaczonym przez organ prowadzący. 2. W ciągu roku szkolnego przyjmowane są dzieci w miarę dostępności miejsc. 3. Dyrektor może podjąć decyzję o nie przyjęciu dziecka do Przedszkola, w szczególności, gdy rodzice/prawni opiekunowie zataili istotne informacje o dziecku. 4. W przypadku, gdy liczba dzieci zgłoszonych do przedszkola jest większa niż liczba miejsc, pierwszeństwo mają: 1) dzieci już uczęszczające do Przedszkola; 2) rodzeństwo dzieci uczęszczających. 5. Podstawą przyjęcia dziecka do Przedszkola jest: 1) wypełnienie karty zgłoszenia dziecka; 2) wpłacenie wpisowego; 3) podpisanie umowy z organem prowadzącym. 9
16 1. Dyrektor może skreślić dziecko z listy wychowanków: 1) na pisemny wniosek rodziców/ opiekunów prawnych przy zachowaniu jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia; 2) gdy rodzice zalegają z opłatami za 1 miesiąc pobytu dziecka w Przedszkolu; 3) dziecko swoim zachowaniem powoduje zagrożenie zdrowia lub życia siebie i innych wychowanków; 4) nastąpi brak współpracy pomiędzy Przedszkolem, a rodzicem/opiekunem prawnym w kwestii rozwiązania problemów wychowawczych; 5) gdy rodzice/opiekunowie prawni zataili informacje o stanie zdrowia dziecka uniemożliwiającą prawidłowy proces kształcenia i wychowania w Przedszkolu. Rozdział 11 Postanowienia końcowe 17 1. Przedszkole prowadzi i przechowuje dokumentacje, zgodnie z odrębnymi przepisami. 2. Statut obowiązuje w równym stopniu wszystkich członków Przedszkola: 1) dzieci; 2) rodziców; 3) nauczycieli; 4) pracowników obsługi. 3. Dla zapewnienia znajomości Statutu przez wszystkich zainteresowanych ustala się: 1) wywieszenie Statutu na tablicy ogłoszeń; 2) udostępnienie zainteresowanym Statutu przez dyrektora Przedszkola. 4. Regulaminy działalności uchwalone przez radę pedagogiczną nie mogą być sprzeczne z postanowieniami niniejszego Statutu. 5. Zmiany w niniejszym Statucie nadaje organ prowadzący. 18 Statut wchodzi w życie z dniem 1 września 2013r. 10