MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP.V.431-10-11 Protokół z kontroli problemowej przeprowadzonej w Ośrodku Pomocy Społecznej w Bobowej, zwanym w dalszej części protokołu Ośrodkiem, przez Zespół Kontrolny Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie w składzie: Alicja Zaleśny-Olek Inspektor, Lucyna Maciejasz Operator Urządzeń Elektronicznych, Anna Jędrzejczyk Operator Urządzeń Przygotowania Danych, Mieczysław Bętkowski Starszy Operator Urządzeń Przygotowania Danych, działających na podstawie upoważnienia do kontroli nr 8/11 z 20 kwietnia 2011 r., wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. [Dowód: akta kontroli str. 1-6] Ilekroć w dalszej części protokołu jest mowa o: 1) Ośrodku należy przez to rozumieć Ośrodek Pomocy Społecznej w Bobowej (38-350 Bobowa, Rynek 21); 2) ustawie o świadczeniach rodzinnych należy przez to rozumieć ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.); 3) ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów należy przez to rozumieć ustawę z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.); 4) k.p.a. należy przez to rozumieć ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.); 5) rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. należy przez to rozumieć rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.); 6) rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lipca 2010 r. należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. Nr 123, poz. 836); 7) rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 r. należy przez to rozumieć rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2008 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. Nr 136, poz. 855 z późn. zm.); 8) k.k. należy przez to rozumieć ustawę z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.).
Kontrolę przeprowadzono w dniach 27 29 kwietnia 2011 r. na podstawie art.12 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206) oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.). Tematami kontroli były: realizacja zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz realizacja zadań wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 r. oraz rok 2011. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o dokumentację, a także ustne i pisemne wyjaśnienia złożone przez Panią Agnieszkę Wypych Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej, data objęcia stanowiska służbowego 1 maja 2004 r. do nadal. Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej odpowiada za prawidłową realizację zadań, wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Kompetencje i organizacja Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej uregulowane zostały niżej wymienionych wewnętrznych aktach normatywnych: Uchwałą Nr XXIV/157/05 z dnia 30 marca 2005 roku Rady Gminy w Bobowej w sprawie uchwalenia Statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej, który następnie został zmieniony Uchwałą Nr XXXVI/231/09 Rady Miejskiej w Bobowej z dnia 28 września 2009 r. w sprawie uchwalenia Statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej, który: - w 4 wymienia akty prawne na podstawie, których działa Ośrodek, a w szczególności w oparciu o przepisy: ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 115 poz. 728 z późn. zm.), ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z późn. zm.), ustawy z dnia 29 września1994 r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 76 poz. 694 z późn. zm.), ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 249 poz. 2104 z późn. zm.), ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz. 1027 z późn. zm.), ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 11 poz. 74 z późn. zm.), ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.), ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 69 poz. 415 z późn. zm.). - w rozdziale II w 8 pkt 1 ust. 4 i 5 Zakres Działania i Zadania Ośrodka, zapisano, iż do zadań Ośrodka należy również wykonywanie zadań powierzonych przez gminę w szczególności: realizacja zadań z zakresu ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów realizowanych przywołując: ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 Nr 139, poz. 992 z późn. zm.), ustawę z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jednolity Dz. U. 2009 r. Nr 1, poz. 7 późn. zm.). 2
- w rozdziale III w 10 ust. 5 określa, iż Kierownik Ośrodka wydaje decyzje administracyjne dla realizacji zadań statutowych i ustawowych na podstawie pisemnego upoważnienia udzielonego przez Burmistrza. Stwierdzono, iż w 4 Statutu brak było powołania aktów prawnych odnoszących się do realizacji zadań zleconych, tj.: - ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228 poz. 2225 z późn. zm.), - ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 192, poz. 1378 późn. zm.). [Dowód: akta kontroli str. 7-22] Zarządzeniem Nr 4/2009 z 15 czerwca 2009 r. Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej w sprawie ustalenia Regulaminu Organizacyjnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej wprowadzono Regulamin Ośrodka, w którym: - w rozdziale II w 4 pkt 2 dot. Struktury Organizacyjnej Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej wyszczególniono Sekcję Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego (ŚRFA), w skład której wchodzą: referenci i podinspektorzy łącznie 3 etaty. Schemat Organizacyjny Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej stanowi załącznik Nr 1 do Regulaminu Organizacyjnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej - w rozdziale III Zakres działania Kierownika, Komórek Organizacyjnych Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej w 7 wyszczególniono zadania należące do Sekcji Świadczeń Rodzinnych i funduszu Alimentacyjnego. Zaznaczono, iż szczegółowe zadania pracowników Sekcji Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego zostały zawarte w indywidualnych zakresach czynności. [Dowód: akta kontroli str. 23-36] Zgodnie z treścią zapisu 13 instrukcji kancelaryjnej będącej załącznikiem do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych (Dz. U. z 1999 r. Nr 112, poz. 1319 z późn. zm.), Ośrodek winien posiadać jednolity rzeczowy wykaz akt. Jednolity rzeczowy wykaz akt został wprowadzony Zarządzeniem Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej Nr 3/2009 z 10 marca 2009 r. w sprawie ustalenia instrukcji kancelaryjnej dla Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej. Kierownik Ośrodka podjął stosowne czynności mające na celu uzgodnienie z Archiwum Państwowym w Krakowie jednolitego rzeczowego wykazu akt dla Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej (pismo znak: NVI..401-27/09 z 4 marca 2009 r.). Stwierdzono, iż symbole nadawano zgodnie z obowiązującym w Ośrodku jednolitym rzeczowym wykazem akt: - 52 Realizacja świadczeń rodzinnych - 520 Przepisy i wyjaśnienia dotyczące obsługo świadczeń rodzinnych - 521 Planowanie i sprawozdawczość w zakresie świadczeń rodzinnych - 522 Zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłków rodzinnych - 523 Zasiłki pielęgnacyjne - 524 Świadczenia pielęgnacyjne - 525 Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka - 526 Zapomoga finansowana ze środków własnych gminy z tytułu urodzenia się dziecka - 527 Teczki zbiorcze wnioskodawców świadczeń rodzinnych - 528 Windykacja i egzekucja nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych - 53 Realizacja świadczeń formie zaliczki alimentacyjnej - 530 Przepisy i wyjaśnienia dotyczące funduszu alimentacyjnego - 531 Planowanie i sprawozdawczość w zakresie zaliczki alimentacyjnej - 532 Zaliczka alimentacyjna 3
- 533 Windykacja i egzekucja nienależnie pobranej zaliczki alimentacyjnej - 534 Egzekucja zaliczki alimentacyjnej od dłużników alimentacyjnych - 54 Obsługa osób korzystających ze świadczeń i dodatków - 540 Informowanie jednostek zewnętrznych o osobach korzystających ze świadczeń lub dodatków - 541 Zaświadczenia dla świadczeniobiorców - 542 - Listy wypłat świadczeń - 543 Rozliczenia składek na ZUS - 544 Zgłoszenia świadczeniobiorców do ZUS - 545 Obsługa finansowa świadczeń Kierownik Ośrodka złożył wyjaśnienie dotyczące oznaczenia spraw (decyzji): Zasiłki rodzinne przykład: 522-SR/405/11/10 522 zgodnie z jednolitym rzeczowym wykazem akt oznacza zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłków rodzinnych SR świadczenia rodzinne 405 nr kolejny decyzji w systemie 11 oznaczenie miesiąca (listopad) 10 oznaczenie roku wydania (2010) Zasiłki pielęgnacyjne Przykład I 523-ZP/101/01/11 523 zgodnie z jednolitym rzeczowym wykazem akt oznacza zasiłki pielęgnacyjne ZP zasiłki pielęgnacyjne 101 nr kolejny decyzji w systemie 01 oznaczenie miesiąca (styczeń) 11 oznaczenie roku wydania (2011) Przykład II 8127-ZP/729/08/06 8127 prawomocna decyzja wydana zgodnie z poprzednio obowiązującą instrukcją kancelaryjną ZP zasiłki pielęgnacyjne 729 nr decyzji nadany przez system 08 oznaczenie miesiąca wydania 06 oznaczenie roku wydania (2006) Świadczenia pielęgnacyjne Przykład 524-ŚP/46/04/11 524 zgodnie z jednolitym rzeczowym wykazem akt oznacza świadczenia pielęgnacyjne ŚP świadczenia pielęgnacyjne 46 nr kolejny decyzji w systemie 04 oznaczenie miesiąca (kwiecień) 11 oznaczenie roku wydania (2011) Świadczenia z funduszu alimentacyjnego Przykład 532-FA/16/10/10 532 zgodnie z jednolitym rzeczowym wykazem akt oznacza świadczenia z funduszu alimentacyjnego FA fundusz alimentacyjny 16 nr kolejny decyzji w systemie 10 oznaczenie miesiąca (kwiecień) 10 oznaczenie roku wydania (2010). Ośrodek nie przedłożył Zespołowi Kontrolnemu zmian dotyczących aktualizacji instrukcji kancelaryjnej zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt 4
oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U. Nr 14 poz. 67 ). [Dowód: akta kontroli str. 37-130] Kontroli poddano również koszty obsługi świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Zgodnie z treścią zapisu art. 33 ust. 2 i 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych w związku z art. 33 ust. 2 i 3 z zastrzeżeniem art. 27 ust. 6 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, cyt.: ( ) Świadczenia rodzinne i koszty ich obsługi koszty obsługi, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne są finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa. ( ) Koszty obsługi, o których mowa u ust. 2, wynoszą 3% otrzymanej dotacji na świadczenia rodzinne oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego, nie mniej jednak niż 6.000 zł rocznie dla organu właściwego. ( ) Podejmowane działania wobec dłużników alimentacyjnych i koszty obsługi świadczeń z funduszu alimentacyjnego są finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa na świadczenia rodzinne oraz z dochodów własnych gminy, o których mowa w art. 27 ust.4 ww. ustawy, ( ) Koszty podejmowanych działań wobec dłużników alimentacyjnych i koszty obsługi świadczeń z funduszu alimentacyjnego wynoszą 3% otrzymanej dotacji na świadczenia z funduszu alimentacyjnego, z zastrzeżeniem art. 27 ust. 6.. Skarbnik Gminy Bobowa przedłożyła szczegółową informację dot. kosztów obsługi świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego za 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 131-140] Ośrodek Pomocy Społecznej w Bobowej, zgodnie z przedłożoną przez Skarbnika Gminy informacją, kwotę środków wydatkowanych w ramach kosztów obsługi realizacji zadań w dziale 852 Pomoc społeczna, rozdział 85212 świadczenia rodzinne, w kwocie 150 481,00 zł (świadczenia rodzinne) i kwota 5 192,00 zł (świadczenia z funduszu alimentacyjnego) przeznaczył na utrzymanie etatów i bieżącą obsługę świadczeń rodzinnych oraz utrzymanie etatów i bieżącą obsługę świadczeń z funduszu alimentacyjnego, z przeznaczeniem na wynagrodzenia osobowe z pochodnymi, a także na zakup: materiałów i wyposażenia, pomocy naukowych, dydaktycznych i książek, energii, usług remontowych usług zdrowotnych oraz usług pozostałych, usług telekomunikacyjnych telefonii stacjonarnej, materiałów papierniczych, akcesoriów komputerowych, w tym programów i licencji, delegacje służbowe krajowe, odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, szkolenia pracowników. Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Zadania zlecone realizowane były przez osoby umocowane przez organ wykonawczy gminy na podstawie niżej wymienionych wewnętrznych aktów normatywnych: Upoważnienie Nr 1/09 dla Pani Agnieszki Wypych - Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej do wydawania decyzji administracyjnych do wydawania i podpisywania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach dotyczących świadczeń rodzinnych podpisane przez Burmistrza Bobowej z dniem 2 stycznia 2009 r. Pracownicy Ośrodka działali na podstawie niżej wymienionych wewnętrznych aktów normatywnych wydanych przez Burmistrza Bobowej: Upoważnienia Nr 6/2011 z 6 kwietnia 2011 r. dla Pani Agnieszki Zięba do przeprowadzania postępowania administracyjnego w sprawie świadczeń rodzinnych. Upoważnienia Nr 7/2011 z 6 kwietnia 2011 r. dla Pani Marty Sienkiewicz do przeprowadzania postępowania administracyjnego w sprawie świadczeń rodzinnych. 5
[Dowód: akta kontroli str. 141-148] W trakcie kontroli poddano analizie dokumentację świadczeniobiorców, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami z tytułu: urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania oraz dokumentację osób, którym przyznano świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Ponadto, przeanalizowano akta osób uprawnionych do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Świadczenia przyznawano na mocy decyzji administracyjnych wydawanych przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej, z upoważnienia Burmistrza, który zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych jest organem właściwym do realizacji zadań w zakresie świadczeń rodzinnych. W wydanych decyzjach dotyczących przyznanych zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami jako podstawa prawna przywołane były przepisy: ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.); ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.); rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 129, poz. 1058); Upoważnienie Nr 1/09 dla Pani Agnieszki Wypych Kierownika w Ośrodku Pomocy Społecznej w Bobowej z 2 stycznia 2009 r. do wydawania i podpisywania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach dotyczących świadczeń rodzinnych. W podstawie prawnej decyzji nie powołano rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.), a w przypadku przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych wraz ze składką, nie powoływano: ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.). [Dowód: akta kontroli str. 271-286] STATYSTYKA ŚWIADCZEŃ RODZINNYC - liczba wydanych decyzji w sprawie świadczeń rodzinnych i świadczeń opiekuńczych w 2010 r. Lp. Tytuł dodatku Liczba decyzji Liczba świadczeń Ogółem wydano decyzji na świadczenia 1.379 23.498 rodzinne Decyzje odmowne 1 w tym dodatki do zasiłków rodzinnych 1. Urodzenie dziecka 100 100 2. Samotne wychowywanie dziecka 40 513 3. Opieka nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego 83 706 4. Kształcenie i rehabilitacja dziecka 116 1.147 niepełnosprawnego 5. Wychowanie dziecka w rodzinie 361 6.455 wielodzietnej 6. Rozpoczęcie roku szkolnego 678 1.392 6
7. Pokrycie wydatków związanych 11 141 z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła 8. Pokrycie wydatków związanych z dojazdem 268 2.808 do miejscowości, w której znajduje się szkoła 9. Świadczenia pielęgnacyjne 173 1.770 Decyzje odmowne 0 10. Zasiłki pielęgnacyjne 295 3.679 Decyzje odmowne 0 Rok 2011 Lp. Tytuł dodatku Liczba decyzji Liczba świadczeń Ogółem wydano decyzji na świadczenia 22 87 rodzinne Decyzje odmowne 0 w tym dodatki do zasiłków rodzinnych 1. Urodzenie dziecka 17 17 2. Samotne wychowywanie dziecka 0 0 3. Opieka nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego 7 12 4. Kształcenie i rehabilitacja dziecka 10 33 niepełnosprawnego 5. Wychowanie dziecka w rodzinie 6 10 wielodzietnej 6. Rozpoczęcie roku szkolnego 1 2 7. Pokrycie wydatków związanych 0 0 z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła 8. Pokrycie wydatków związanych z dojazdem 0 0 do miejscowości, w której znajduje się szkoła 9. Świadczenia pielęgnacyjne 15 65 Decyzje odmowne 5 10. Zasiłki pielęgnacyjne 14 72 Decyzje odmowne 0 Wysokość wypłaconych świadczeń rodzinnych Rok 2010 Lp. Kwota wypłaconych w tym świadczenia Zwrot nienależnie świadczeń nienależnie pobrane pobranych świadczeń 1. 4.925.572 2.847 (12 decyzji) 2.278 Rok 2011 Lp. Kwota wypłaconych w tym świadczenia Zwrot nienależnie świadczeń nienależnie pobrane pobranych świadczeń 1. 1.238.885 595 ( 3 decyzje) 569 zł zwrot za 2010r. 7
595 zł zwrot za 2011r. [Dowód: akta kontroli str. 149-156] Kontroli poddano dokumentację do decyzji przyznających zasiłki rodzinne wraz z dodatkami o nr: 522-SR/893/11/10, 522-SR/1075/11/10, 522-SR/1021/11/10, 522-SR/808/10/10, 522-SR/527/11/10, 522-SR/318/09/10, 522-SR/726/11/10, 522-SR/76/03/10, 522-SR/999/11/10, 522-SR/480/10/10, 522-SR/228/06/10, 522-SR/634/10/10, 522-SR/564/11/10, 522-SR/923/11/10, 522-SR/364/11/10, 522-SR/338/10/10, 522-SR/396/10/10, 522-SR/478/10/10, 522-SR/683/10/10, 522-SR/549/10/10, 522-SR/443/10/10, 522-SR/415/11/10, 522-SR/1116/11/10, 522-SR/1213/11/10, 522-SR/489/11/10, 522-SR/405/11/10, 522-SR/440/10/10, 522-SR/839/10/10, 522-SR/470/10/10, 522-SR/757/11/10, 522-SR/592-1/03/10, 522-SR/534/11/10, 522-SR/467/11/10, 522-SR/536/10/10, 522-SR/291/08/10, 522-SR/1158/11/10, 522-SR/265-1/01/10, 522-SR/422/10/10, 522-SR/1024/10/10, 522-SR/437/11/10, 522-SR/485/11/10, 522-SR/568/11/10, 522-SR/627/11/10, 522-SR/1078/11/10, 522-SR/1088/11/10, 522-SR/1096/11/10, 522-SR/1097/11/10, 522-SR/1121/11/10, 522-SR/1024/10/10, 522-SR/422/10/10, 522-SR/722/10/10, 522-SR/737/10/10, 522-SR/1024/10/10, 522-SR/1166/10/10, 522-SR/437/11/10, 522-SR/485/11/10, 522-SR/568/11/10, 522-SR/627/11/10, 522-SR/1088/11/10, 522-SR/1096/11/10, 522-SR/1097/11/10, 522-SR/1121/11/10, 522-SR/722/10/10, 522-SR/737/10/10, 522-SR/1166/10/10, 522-SR/1121/11/10, 522-SR/485/11/10, 522-SR/222/05/10, 522-SR/966/11/10, 522-SR/1180/11/10, 522-SR/395/10/10, 522-SR/316/09/10, 522-SR/331/10/10, 522-SR/482/10/10, 522-SR/581/11/10, 522-SR/586/10/10, 522-SR/589/10/10, 522-SR/610/11/10, 522-SR/669/11/10, 522-SR/724/10/10, 522-SR/788/11/10, 522-SR/792/11/10, 522-SR/975/11/10, 522-SR/982/11/10, 522-SR/1068/11/10, 522-SR/1131/11/10, 522-SR/1154/11/10, 522-SR/1196-1/09/10, 522-SR/1210-1/01/10, 522-SR/1268/12/10, 522-SR/6/01/11, 522-SR/14/02/11, 522-SR/34/02/11, 522-SR/44/03/11, 522-SR/57/04/11, 522-SR/65/04/11, 522-SR/47/03/11, 522-SR/47/03/11, 522-SR/3/01/11, 522-SR/7/01/11, 522-SR/49/03/11, 522-SR/243/07/11, 522-SR/30/03/11, 522-SR/47/03/11. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przyznane decyzjami nr: 522-SR/893/11/10, 522-SR/1021/11/10, 522-SR/76/03/10, 522-SR/443/10/10, 522-SR/549/10/10, 522-SR/415/11/10, 522-SR/1116/11/10, 522-SR/396/10/10, 522-SR/683/10/10, 522-SR/338/10/10, 522-SR/440/10/10, 522-SR/839/10/10, 522-SR/757/11/10, 522-SR/467/11/10, 522-SR/422/10/10, 522-SR/1024/10/10, 522-SR/437/11/10, 522-SR/485/11/10, 522-SR/568/11/10, 522-SR/627/11/10, 522-SR/1078/11/10, 522-SR/1088/11/10, 522-SR/1096/11/10, 522-SR/1097/11/10, 522-SR/1121/11/10, 522-SR/331/10/10, 522-SR/589/10/10, 522-SR/788/11/10, 522-SR/975/11/10, 522-SR/1131/11/10, 522-SR/1268/12/10, 522-SR/47/03/11. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego dodatku do świadczenia. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przyznane decyzjami nr: 522-SR/839/10/10, 522-SR/470/10/10, 522-SR/1158-1/03/10, 522-SR/1024/10/10, 522-SR/237-1/03/10, 522-SR/581/11/10, 522-SR/586/10/10, 522-SR/610/11/10, 522-SR/788/11/10, 522-SR/792/11/10, 522-SR/838-1/01/10, 522-SR/975-1/11/10, 522-SR/982/11/10, 522-SR/1154/11/10, 522-SR/1210-1/01/10, 522-SR/586-1/02/11, 522-SR/1154-1/01/11. 8
W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie 3 rozporządzenia tj. zaświadczenie pracodawcy o udzieleniu urlopu wychowawczego oraz o okresie na jaki urlop wychowawczy został udzielony, zaświadczenie o co najmniej sześciomiesięcznym okresie pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, zaświadczenie organu emerytalno-rentowego stwierdzające, że osoba ubiegająca się była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przyznane decyzjami nr: 522-SR/893/11/10, 522-SR/1075/11/10, 522-SR/1021/11/10, 522-SR/1021/11/10, 522-SR/318/09/10, 522-SR/480/10/10, 522-SR/923/11/10, 522-SR/364/11/10, 522-SR/443/10/10, 522-SR/549/10/10, 522-SR/478/10/10, 522-SR/415/11/10, 522-SR/1116/11/10, 522-SR/396/10/10, 522-SR/489/11/10, 522-SR/405/11/10, 522-SR/440/10/10, 522-SR/839/10/10, 522-SR/757/11/10, 522-SR/592-1/03/10, 522-SR/534/11/10, 522-SR/1175-3/06/10, 522-SR/422/10/10, 522-SR/722/10/10, 522-SR/737/10/10, 522-SR/1024/10/10, 522-SR/1166/10/10, 522-SR/437/11/10, 522-SR/485/11/10, 522-SR/568/11/10, 522-SR/627/11/10, 522-SR/1088/11/10, 522-SR/1096/11/10, 522-SR/1097/11/10, 522-SR/1121/11/10, 522-SR/316/09/10, 522-SR/482/10/10, 522-SR/589/10/10, 522-SR/669/11/10, 522-SR/724/10/10, 522-SR/788/11/10, 522-SR/975/11/10, 522-SR/1131/11/10, 522-SR/47/03/11. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Dodatki na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła, przyznane decyzjami nr: 522-SR/527/11/10, 522-SR/318/09/10, 522-SR/923/11/10, 522-SR/443/10/10, 522-SR/549/10/10, 522-SR/478/10/10, 522-SR/405/11/10, 522-SR/722/10/10, 522-SR/737/10/10, 522-SR/1166/10/10, 522-SR/1121/11/10, 522-SR/485/11/10, 522-SR/316/09/10, 522-SR/482/10/10, 522-SR/589/10/10, 522-SR/669/11/10, 522-SR/724/10/10, 522-SR/1068/11/10, 522-SR/1131/11/10, 522-SR/1196-1/09/10. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Dodatek do zasiłku rodzinnego przyznawany był do końca roku szkolnego - do 30 czerwca 2011 r. bądź do 30 czerwca 2012 r. Dodatki z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego przyznane decyzjami nr: 522-SR/893/11/10, 522-SR/1075/11/10, 522-SR/1021/11/10, 522-SR/1021/11/10, 522-SR/527/11/10, 522-SR/318/09/10, 522-SR/726/11/10, 522-SR/999/11/10, 522-SR/283-1/08/10, 522-SR/443/10/10, 522-SR/839/10/10, 522-SR/592-1/03/10, 522-SR/534/11/10, 522-SR/467-1/12/10, 522-SR/536/10/10, 522-SR/1175-3/06/10, 522-SR/1158-1/03/10, 522-SR/1158-1/03/10, 522-SR/395/10/10, 522-SR/904-2/03/10, 522-SR/975/11/10. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia, w tym aktualne orzeczenia zaliczające dziecko do osób niepełnosprawnych. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka przyznane decyzjami nr: 522-SR/1075/11/10, 522-SR/480/10/10, 522-SR/228/06/10, 522-SR/634/10/10, 522-SR/564/11/10, 522-SR/923/11/10, 522-SR/364/11/10, 522-SR/1213/11/10, 522-SR/489/11/10, 522-SR/405/11/10, 522-SR/440/10/10. W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie 4 rozporządzenia, zgodnie z którym Osoba ubiegająca się o przyznanie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza: 9
1) kopię skróconego aktu zgonu drugiego z rodziców dziecka lub 2) odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, w przypadku gdy ojciec dziecka jest nieznany lub 3) odpis wyroku oddalającego powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców.. Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka przyznane decyzjami nr: 522-SR/76/03/10, 522-SR/228/06/10, 522-SR/443/10/10, 522-SR/338/10/10, 522-SR/1268/12/10, 522-SR/1213/11/10, 522-SR/291/08/10, 522-SR/222/05/10, 522-SR/966/11/10, 522-SR/1180/11/10, 522-SR/331/10/10, 522-SR/6/01/11, 522-SR/14/02/11, 522-SR/34/02/11, 522-SR/44/03/11, 522-SR/57/04/11, 522-SR/65/04/11, 522-SR/243/07/11, 522-SR/30/03/11. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Dodatki do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła przyznane decyzjami nr: 522-SR/757/11/10, 522-SR/395/10/10, 522-SR/568/11/10, 522-SR/1121/11/10. W aktach znajdował się dokument wymagany na podstawie 5 rozporządzenia, zgodnie z którym Osoba ubiegająca się o przyznanie prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania do wniosku o zasiłek rodzinny dołącza: 1) dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie ucznia w bursie, internacie lub w innym miejscu zapewniającym zamieszkanie, prowadzonych przez podmiot publiczny; 2) zaświadczenie szkoły; 3) oświadczenie osoby fizycznej o wynajmie lokalu uczniowi oraz dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie. Decyzje zawierały m.in. wysokość przyznanych zasiłków rodzinnych oraz kwoty poszczególnych dodatków, okres, na jaki świadczenia zostały przyznane, ponadto powiadamiano świadczeniobiorcę o miejscu i terminie wypłaty zasiłków oraz wysokości przyznanych świadczeń na okres zasiłkowy. Osoby posiadające rachunki oszczędnościoworozliczeniowe w bankach otrzymywały świadczenia na wskazany numer konta. Potwierdzano zgodność kopii dokumentów z oryginałami. Kwota zasiłku rodzinnego w badanym okresie zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 129, poz. 1058) wysokości zasiłków rodzinnych kształtowały się w sposób następujący: 68 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia, 91 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia, 98 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. W skontrolowanych decyzjach wysokość kwot przyznanych świadczeń była zgodna z kwotami zasiłków wraz z dodatkami określonymi w cytowanym wyżej rozporządzeniu. W aktach świadczeniobiorców znajdowały się wnioski, niezbędne zaświadczenia i oświadczenia oraz decyzje administracyjne. Na wniosku widniała pieczęć i data wpływu. W celu określenia dochodu z gospodarstwa rolnego świadczeniobiorcy dostarczali odpowiednie zaświadczenia o stanie posiadania wydane przez właściwą komórkę organizacyjną urzędu gminy dokumentujące wielkość gospodarstwa rolnego wyrażoną w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy lub przedkładali nakazy płatnicze. 10
Odpowiednio, strona składała oświadczenie członków rodziny o wysokości uzyskanego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy innego dochodu niepodlegającego opodatkowaniu, zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. Jednakże oświadczenie to podpisane było tylko przez wnioskodawcę. Kierownik Ośrodka złożyła następującej treści wyjaśnienie: Podczas przyjmowania wniosków o przyznawanie świadczeń rodzinnych strony składają Oświadczenia pod odpowiedzialnością karną, że nikt z członków rodziny nie pracuje poza granicami kraju. Osoba składająca wniosek podpisuje jedno oświadczenie w imieniu wszystkich dorosłych członków rodziny, ze względu na fakt, iż są trudności w zgłoszeniu się tych osób w tut. Ośrodku a niektórzy z nich pracują poza miejscem zamieszkania. Dlatego wychodząc naprzeciw klientowi i znacznie ułatwiając procedurę zasiłkową przyjmowane są oświadczenia w jednym egzemplarzu. Jednak od chwili obecnej oświadczenia będą przyjmowane od każdego dorosłego członka rodziny. Natomiast w przypadku, gdy strona ubiegała się o zasiłek rodzinny na dziecko w wieku powyżej 18 lat dostarczano zaświadczenie ze szkoły o kontynuacji edukacji przez to dziecko. Kontrola wykazała, iż przy obliczaniu dochodu osób osiągających dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych przeliczano składki na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z przepisem 15 ust. 2 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne. Decyzje przyznające zasiłki rodzinne wraz z dodatkami nie zawierały pełnego i wyczerpującego uzasadnienia faktycznego, jako integralnego elementu decyzji wynikającego z art. 107 1 k.p.a. [Dowód: akta kontroli str. 157-158] Stwierdzono, iż: 1. W aktach do decyzji o nr 522-SR/7/01/11 z 1 lutego2011 r. przyznającej zasiłek rodzinny na dziecko stwierdzono brak potwierdzenia odbioru decyzji przez wnioskodawcę. Kierownik Ośrodka złożyła wyjaśnienie: ( ) podpisany egzemplarz decyzji Pani *** omyłkowo zabrała natomiast w aktach został oryginał przeznaczony dla strony. Po kontakcie telefonicznym z W/w zobowiązała się ona do dostarczenia 2 egzemplarza decyzji do tut. Ośrodka w dniu 05.05.2011 ponieważ w chwili obecnej przebywa poza miejscem zamieszkania. [Dowód: akta kontroli 159-164] 2. Na wniosek z 22 września 2010 r. wydano decyzję o nr 522-SR/839/10/10 z 22 października 2010 r. przyznającą wnioskodawcy zasiłek rodzinny oraz m.in. dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego na syna Karola, w kwocie 400 zł miesięcznie na okres od 1 listopada 2010 r. do 28 grudnia 2010 r. oraz na córkę Kingę dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w kwocie 400 zł miesięcznie na okres od 29 grudnia 2010 r. do 31 października 2011 r. Biorąc pod uwagę treść zapisu art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, iż dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres: 1) 24 miesięcy kalendarzowych; 2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu; 3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności. 11
Dodatek przysługuje w wysokości 400 zł miesięcznie. Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę. W związku z powyższym, wysokość kwoty ww. dodatku do zasiłku za część miesiąca grudnia 2010 r. winna być proporcjonalnie pomniejszona. Ośrodka przedłożył dokumentację księgową, potwierdzającą wypłatę pomniejszonego ww. dodatku do zasiłku rodzinnego. Ponadto, w podstawie prawnej powyższej decyzji przywołano wniosek z dnia 22 września 2010 r., a faktyczna data wpływu na pieczęci to 30 wrzesień 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 165-174] 3. Ośrodek dokonując zmiany decyzji przyznającej zasiłek rodzinny wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego w okresie zasiłkowym 2010/2011 w podstawie prawnej przywoływał datę wpływu wniosku, na podstawie której decyzja została wydana, a nie datę przyjęcia wniosku, na podstawie którego decyzja została zmieniona np. decyzje nr: 522-SR/467-1/12/10 z 29 grudnia 2010 r., 522-SR/592-1/03/10 z 2 marca 2010 r., 522-SR/283-1/08/10 z 13 sierpnia 2010 r., 522-SR/1175-3/06/10 z 7 czerwca 2010 r., 522-SR/1158-1/03/10 z 21 marca 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 175-194] 4. Pomimo przekroczenia przez rodzinę kryterium dochodowego, w uzasadnieniu decyzji nr 522-SR/395/10/10 z 14 października 2010 r., przyznającej zasiłek rodzinny oraz dodatek do zasiłku rodzinnego, nie przywołano zapisu art. 5 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, dopuszczającego przyznanie świadczenia, w przypadku gdy dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie przekroczył kwotę uprawniającą do przyznania zasiłku o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym zasiłek rodzinny nie przysługuje. Analogiczny przypadek stwierdzono w decyzji nr 522-SR/1088/11/10 z 17 listopada 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 195-202] 5. Wnioskiem z 14 września 2010 r. strona zwróciła się o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego na troje dzieci i dodatków do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego 2011/2012 na troje dzieci oraz podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, również na troje dzieci. Na mocy decyzji nr 522-SR/485/11/10 z 10 listopada 2010 r. przyznano stronie świadczenie w formie: zasiłku rodzinnego na troje dzieci, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego na troje dzieci, dodatku do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła, na dwoje dzieci, dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Ośrodek przyznał świadczenie w formie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, mimo iż strona nie zaznaczyła we wniosku, że ubiega się o tą formę świadczenia. Z dokumentacji sprawy wynikało jednak, iż rodzinie przysługuje ww. dodatek. Ustalono również, że w sentencji decyzji nr 522-SR/485/11/10 z 10 listopada 2010 r. Ośrodek nie odniósł się do wniosku strony o przyznanie świadczenia w formie dodatku do zasiłku rodzinnego na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła na najmłodsze dziecko. Kierownik Ośrodka złożyła następujące wyjaśnienie: ( ) Strona złożyła wniosek w którym wnioskowała m.in. o przyznanie dodatku z tyt. na pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości w której znajduje się szkoła 12
na *** na rok szkolny 2011/2012. Ośrodek wydał decyzję o nr. 522-SR/485/11/10 w dniu 10.11.2010 r. w której nie przyznał warunkowego prawa do przyznania W/w dodatku. Spowodowane to było błędem pisarskim i przeoczeniem ( ). Analiza decyzji nr 522-SR/485/11/10 z 10 listopada 2010 r. wykazała także, iż w podstawie prawnej decyzji przywołano zapisy art. 16 oraz art. 24 ust. 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, odnoszące się do świadczeń opiekuńczych. [Dowód: akta kontroli str. 203-242] 6. Na mocy decyzji nr 522-SR/568/11/10 z 10 listopada 2010 r. przyznano stronie świadczenie m.in. w formie dodatku z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły. W dokumentacji stanowiącej podstawę wydania decyzji brak było oświadczenia osoby fizycznej o wynajmie lokalu uczniowi. Podczas kontroli dołączono do dokumentacji kserokopię notatki służbowej sporządzonej przez pracowników socjalnych Ośrodka Pomocy Społecznej w Bobowej, z której wynika, iż pracownicy socjalni przeprowadzili wizytę, podczas której ustalili, że uczennica faktycznie zamieszkuje w innej miejscowości u swojej babci, gdzie jest zameldowana na pobyt czasowy. Kierownik Ośrodka złożyła wyjaśnienie: W sprawie przyznania dodatku z tytułu na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła przyznanego na *** decyzją z dnia 10.11.2010 r. o nr. 522-SR/568/11/10 wyjaśniam, że dodatek przyznano na podstawie złożonych dokumentów m.in. poświadczenia zameldowania na pobyt czasowy. Pracownicy zwrócili się też do pracowników socjalnych o sprawdzenie czy w/w uczennica faktycznie zamieszkuje pod wskazanym w poświadczeniu zameldowania adresem. Pracownicy socjalni sporządzili notatkę służbową, która została udostępniona do wglądu, i znajduje się w teczce notatek pracownika socjalnego. Podczas wizyty stwierdzono, że uczennica *** faktycznie zamieszkuje u swojej babci pod adresem *** ponieważ ma utrudniony dojazd spowodowany brakiem połączeń komunikacji oraz problemami zdrowotnymi (choroba lokomocyjna skutkująca m.in. omdleniami itp. ). Stwierdzono również, że we wniosku złożonym przez stronę 17 września 2010 r. dokonano zmian przy użyciu korektora. Taka sama sytuacja miała miejsce w przypadku wniosku do decyzji nr: 522-SR/627/11/10 z 3 listopada 2010 r. oraz nr 522-SR/966/11/10 z 5 listopada 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 243-258] 7. W części VIII wniosku z 27 października 2010 r. do decyzji nr 522-SR/1121/11/10 z 2 listopada 2010 r., przyznającej stronie zasiłek rodzinny wraz z dodatkami, pracownik Ośrodka podał inny dochód żony wnioskodawcy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych w kwocie 1374,10 zł, podczas gdy z zaświadczenia wydanego przez urząd skarbowy wynika, iż żona wnioskodawcy nie uzyskała w 2009 roku żadnego dochodu. Kierownik Ośrodka złożyła następujące wyjaśnienie: Wyjaśnienie dotyczące wniosku z dnia 27.10.2010 r. Pana***, zam.***. Obliczając dochód rodziny pracownik rodziny omyłkowo części VIII wpisał Pani*** dochód w wysokości 1.374,10 zł a powinno być 0,00 zł ponieważ dochód (na podstawie zaświadczenia z Urzędu Skarbowego) wyniósł 0,00 zł. W związku z tym przeliczono ponownie dochód rodziny który wyniósł 29.229,36 zł a w przeliczeniu na osobę 405,96 zł i stwierdzono, że nie zmieniło to prawa do pobierania świadczeń rodzinnych przez Pana***, ponieważ dochód jest nadal niższy od kryterium dochodowego. [Dowód: akta kontroli str. 259-270] 8. Decyzją nr 522-SR/482/10/10 z 14 października 2010 r. przyznającej zasiłek rodzinny wraz z dodatkiem z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego oraz z tytułu wydatków związanych 13
z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła. W dokumentacji sprawy znajdował się wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego z 14 września 2010 r., w którym w części I wniesiono o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatku z tytułu wydatków związanych z dojazdem do miejscowości w której znajduje się szkoła. Strona w części V wniosku oświadczyła, że dziecko w kolejnym roku szkolnym będzie uczyć się w szkole. Kierownik Ośrodka przedłożyła w tej sprawie wyjaśnienie o następującej treści: W sprawie przyznania dodatku z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego wnioskowanego przez Panią (***) na syna wyjaśniam, że dodatek przyznano na podstawie złożonego wniosku w którym strona w części V złożyła oświadczenie dotyczące ustalenia prawa do dodatku oraz podpis. Nie zaznaczono pozycji na wniosku na str. 2 ponieważ strona byłą przekonana iż złożenie podpisu jest jednoznaczne z ubieganiem się o dodatek. W/w dodatek nie został jeszcze wypłacony, ponieważ został przyznany warunkowo na rok szkolny 2011/2012 i termin wypłaty planowany jest na wrzesień 2011 r.. [Dowód: akta kontroli str. 271-286] 9. W rozstrzygnięciu decyzji nr 522-SR/538-1/01/10 z 13 stycznia 2010 r. przyznającej stronie dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego od 15 grudnia 2009 r. do 31 października 2010 r. użyto sformułowania, iż kwota dodatku wynosi 400 zł miesięcznie. Jednakże za miesiąc grudzień 2009 r. przysługiwał niepełny dodatek tj. w kwocie 213,30 zł. Kierownik Ośrodka przedłożyła w tej sprawie wyjaśnienie o następującej treści: Pani (***) do dnia 14 grudnia 2009 r. pobierała dodatek do zasiłku rodzinnego z tyt. Opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego na (***). W związku z tym za miesiąc grudzień 2009 r. przysługiwała jej kwota 186,70 zł która została wypłacona w m-cu grudniu 2009 r. Od dnia 15 grudnia 2009 r. nabyła prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tyt. opieki nad dzieckiem w okresie korzystania urlopu wychowawczego na (***). W związku z tym za miesiąc grudzień przysługiwała jej kwota 213,30 zł która została wypłacona miesiącu styczniku 2010 r.. Analogiczne nieprawidłowości stwierdzono w dokumentacji do decyzji nr: 522-SR/1154-1/01/11 z 1 lutego 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 289-300] 10. Decyzją nr 522-SR/975-1/11/10 z 2 grudnia 2010 r. przyznano dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego od 2 grudnia 2010 r. do 31 października 2011 r. w kwocie 373,24 zł za miesiąc grudzień 2010 r. tj. za 28 dni. Z wyliczeń Zespołu Kontrolnego wynika, iż dodatek przysługiwał za miesiąc grudzień 2010 r. w kwocie 386,67 zł. Kierownik Ośrodka przedłożyła w tej sprawie wyjaśnienie o następującej treści: Wyjaśnienie dotyczące decyzji z dnia 02.12.2010 r. nr. 522-SR/975-1/11/10 wydanej dla (***) przyznającej dodatek do zasiłku rodzinnego z tyt. opieki nad dzieckiem w okresie korzystania urlopu wychowawczego na (***). Wyjaśniam sposób wyliczenia dodatku: Dodatek przyznaje się w wysokości 400,00 miesięcznie. Kwotę tą dzieli się umownie przez 30 dni co daje 13,33 zł dziennie. Następnie możnymi przez ilość dni w danym miesiącu na jakie przyznany został dodatek jeśli urlopu wychowawczego nie przyznano na pełny miesiąc. W przypadku Pani (***) 28 dni daje to kwotę 373,24 zł która została wypłacona za miesiąc grudzień 2010 r.. [Dowód: akta kontroli str. 301-320] 14
11. We wniosku z 17 września 2010 r. do decyzji nr 522-SR/331/10/10 z 4 października 2010 r. brak było numerów PESEL dwójki dzieci wnioskodawczyni. [Dowód: akta kontroli str. 321-326] 11. W podstawie prawnej decyzji nr 522-SR/581/11/10 z 3 listopada 2010 r. powołano wniosek strony o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami do zasiłku rodzinnego z 16 września 2010 r. W dokumentacji znajdował się przedmiotowy wniosek jednakże z datą wpływu 14 września 2010 r. Analogiczne nieprawidłowości stwierdzono w dokumentacji do decyzji nr: 522-SR/1210-1/01/10 z 11 stycznia 2010 r. [Dowód: akta kontroli str. 327-336] Kontroli poddano dokumentację do decyzji: 524-ŚP/18/02/11, 525-ŚP/26/02/11, 524-ŚP/15/01/11, 524-ŚP/10/01/11, 524-ŚP/31/03/11 w sprawie ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. W aktach znajdowały się dokumenty wymagane na podstawie 7 ust. 2 rozporządzenia, zgodnie z którym postępowanie w sprawie o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego wszczyna się na podstawie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, do którego należy dołączyć; 1) orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności dziecka; 2) uwierzytelnioną kopię dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne; 3) zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki.. Zgodnie z art. 75 ust. 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.), wójt, burmistrz lub prezydent miasta zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Ponadto, osobom tym winien opłacać składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe przez okres niezbędny do uzyskania 20 - letniego okresu ubezpieczenia dla kobiety lub 25 - letniego dla mężczyzny, jednak nie dłużej niż przez 20 lat, zgodnie z art. 6 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.). Świadczenia pielęgnacyjne przyznawane były wnioskodawcom z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz koniecznością stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. W sytuacjach gdy wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu przyznawano i opłacano składkę (np. decyzja nr 524- ŚP/10/01/11). W aktach znajdowała się korespondencja z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w zakresie ustalenia niezbędnego okresu ubezpieczenia. Decyzje były wysyłane pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru lub odbierane osobiście i potwierdzone własnoręcznym podpisem strony. [Dowód: akta kontroli str. 449-618] 15
Ustalono, iż: 1. Decyzją o nr 524-ŚP/26/02/11 z 18 lutego 2011 r. przyznano świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką nad dzieckiem, podczas gdy zgodnie z wnioskiem i dołączoną dokumentacją opieka sprawowana była nad matką. [Dowód: akta kontroli str. 337-344] 2. Decyzją nr 524-ŚP/31/03/11 z 3 marca 2011 r. na wniosek strony z 20 stycznia 2011 r. przyznano stronie świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 520 zł miesięcznie na okres od 20 lutego 2011 r. do 31 października 2011 r. oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 46,80 zł miesięcznie na okres od 1 marca 2011 do 31 października 2011 r. Wnioskodawczyni była zarejestrowana do 20 lutego 2011 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gorlicach. [Dowód: akta kontroli str. 345-352] Według informacji sporządzonej przez Kierownika Ośrodka dane dotyczące składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. kształtowały się następująco: Rok 2010 Lp. Rodzaj ubezpieczenia Liczba osób Liczba świadczeń Kwota 1. Ubezpieczenie społeczne 83 733 96.536,00 2. Ubezpieczenie zdrowotne 54 532 24.718,35 [Dowód: akta kontroli str. 149-156] Skontrolowano dokumentację do decyzji nr: 523-ZP/1236/12/10, 523-ZP/304/09/10, 523-ZP/170/03/10, 523-ZP/89/03/10, 523-ZP/1231/12/10, 523-ZP/1228/03/10, 523-ZP/1233/12/10, 523-ZP/55/03/11, 523-ZP/36/03/11, 523-ZP/40/03/11, 523-ZP/40/03/11, 523-ZP/32/03/11, 523-ZP/40/03/11, 523-ZP/39/03/11 przyznających zasiłki pielęgnacyjne. W aktach znajdowały się niezbędne zaświadczenia i oświadczenia, zgodne z zapisem 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne. W sprawdzanych aktach, na mocy decyzji organ przyznawał prawo do zasiłków pielęgnacyjnych zgodnie z dołączonymi do wniosków dokumentami. Wnioskodawcy spełniali wymogi określone w art. 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z przepisem art. 16 ust. 2 i 3 ww. ustawy, cyt. zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: 1) niepełnosprawnemu dziecku, 2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, 3) osobie, która ukończyła 75 lat. ust. 3 Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.. Kierownik Ośrodka w Bobowej przedłożyła Zespołowi kontrolnemu pisemną informację dotyczącą procedury przyznawania zasiłków pielęgnacyjnych: Po złożeniu przez stronę wniosku o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego wraz z wymaganą dokumentacją, przed wydaniem decyzji pracownicy wszczynają postępowanie sprawdzające czy świadczenie nie jest pobierane równocześnie w innej instytucji (np. ZUS, KRUS). Jednym z wymaganych załączników są decyzje rentowe bądź emerytalne z których wynika że strona nie posiada prawa do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego. Pracownicy kierują również zapytanie 16