AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ REALNE ZAGROŻENIE

AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ REALNE ZAGROŻENIE Michał Popiołek Biuro Zdrowia i Ochrony Zwierząt Główny Inspektorat Weterynarii

Opis jednostki chorobowej Gatunki wrażliwe (Polska) ASF stanowi zagrożenie dla populacji świń...... oraz dzików. 170-190 nm

Opis jednostki chorobowej Znaczenie Afrykański pomór świń należy do chorób podlegających ustawowemu obowiązkowi zgłaszania i zwalczania. Jest to wyjątkowo groźna, nieuleczalna, wysoce zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba świń domowych wszystkich ras oraz dzików. Zasadnicze straty związane z wystąpieniem ASF w krajach eksportujących świnie lub wieprzowinę związane są z całkowitym zablokowaniem importu świń oraz mięsa wieprzowego z krajów dotkniętych ASF przez kraje wolne od tej choroby. Z uwagi na brak szczepionki przeciw ASF, zwalczanie choroby odbywa się wyłącznie metodami administracyjnymi poprzez wybijanie zwierząt chorych.

Opis jednostki chorobowej Gatunki wrażliwe (Afryka) świnie rzeczne świnie leśne fakoszery guźce

Występowanie ASF Sytuacja na kontynencie afrykańskim (2005-2012) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Źródło: OIE

Występowanie ASF Przeniesienie ASF z Afryki na Zakaukazie Choroby nie znają granic

Występowanie ASF Sytuacja w Federacji Rosyjskiej Liczba ognisk w roku: 2007 1 Przypadki ASF w roku 2007 Źródło: OIE

Występowanie ASF Sytuacja w Federacji Rosyjskiej Liczba ognisk w roku: 2008 59 (w sumie 60) Przypadki ASF w latach 2007-2008 (kumulatywnie) Źródło: OIE

Występowanie ASF Sytuacja w Federacji Rosyjskiej Głównymi czynnikami stwarzającymi ryzyko wyprowadzenia wirusa ASF poza obszar Rosji są: obecność ASFV w populacji dzików; bardzo duża skala nielegalnego obrotu świniami oraz wieprzowiną i brak skutecznego nadzoru nad obrotem trzoda chlewną; powszechne żywienie świń odpadkami; brak dobrej infrastruktury (również w kontekście bioasekuracji) w obszarze chowu i hodowli świń; ograniczone środki finansowe przeznaczane na zwalczanie ASF. ASF występuje w Rosji endemicznie

Analiza ryzyka

Analiza ryzyka Źródła zagrożenia dla Polski Zawleczenie ASF do Polski jest możliwe w drodze: 1. Przemieszczeń zwierząt dzikich zagrożenie głównie dotyczy woj. wschodnich (małe stada); 2. Przewożenia przez osoby opuszczające czasowo terytorium UE (turyści) żywności a następnie skarmiania świń resztkami (małe stada); 3. Przemytu żywności; 4. Przemieszczeń środków transportu do FR i z powrotem kontrola na granicy obowiązku dezynfekcji pojazdów powracających na teren UE, a przewożących do FR i/lub Białorusi i/lub Ukrainy świnie (duże stada).

Analiza ryzyka Zagrożenia dla państw UE Opinia naukowa EFSA nt. ASF z dnia 19 kwietnia 2010 r. Ryzyko wystąpienia endemii choroby na terytorium FR - średnie Ryzyko rozprzestrzeniania się choroby na terytorium FR - wysokie Ryzyko przeniesienia choroby na terytorium UE średnie (najbardziej zagrożone w UE są gospodarstwa wolnowybiegowe i o niskim poziomie bioasekuracji) Ryzyko rozprzestrzenienia się choroby - po przedostaniu się jej na terytorium UE - średnie do wysokiego Ryzyko, iż choroba stanie się endemiczna na terytorium UE - niskie

Analiza ryzyka Sytuacja w Federacji Rosyjskiej Fakt, iż kilka ognisk ASF stwierdzono w obwodach oddalonych od siebie o kilka tysięcy kilometrów wskazuje, że ASFV w każdej chwili może pojawić się w różnych regionach Rosji. Służby weterynaryjne Federacji Rosyjskiej szacują, iż ASF może rozprzestrzeniać się w kierunku północnym i północno-zachodnim Rosji i w końcu może objąć swym zasięgiem całą europejską część tego kraju. Należy przyjąć, że ryzyko zawleczenia ASF z Rosji do UE, w tym do Polski, jest aktualnie średnie. Polska, jako kraj sąsiadujący z Rosją powinna być solidnie przygotowana do ewentualnego zawleczenia ASFV na obszar terytorium naszego kraju.

Analiza ryzyka Sytuacja w Federacji Rosyjskiej Źródło: Rossielchoznadzor

Znaczenie ASF ASF należy do chorób podlegających ustawowemu obowiązkowi zgłaszania i zwalczania. Z uwagi na brak szczepionki przeciw ASF, zwalczanie choroby odbywa się wyłącznie metodami administracyjnymi poprzez wybijanie zwierząt, oczyszczanie i dezynfekcję pomieszczeń, nałożenie restrykcji w przemieszczaniu zwierząt. Pośrednie straty mogą być znacznie bardziej dotkliwe.

Znaczenie ASF Zasadnicze straty związane z wystąpieniem ASF w krajach eksportujących świnie lub wieprzowinę związane są z całkowitym zablokowaniem wywozu świń oraz mięsa wieprzowego z krajów dotkniętych ASF do krajów wolnych od tej choroby. Restrykcje będą trwać od kilku miesięcy do kliku lat.

Znaczenie ASF Ograniczenia w handlu wg. OIE Według Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE), państwo, w którym wystąpił ASF może odzyskać wolność po: 1. Przeprowadzeniu akcji zwalczania ASF, oraz 2. Odczekaniu 40 dni (wymóg polskiego i unijnego prawodawstwa) przed repopulacją stada i wygaszeniem ogniska, oraz 3. Odczekaniem 3 (wymóg OIE) miesięcy przed ogłoszeniem wolności. Nie jest to jednoznaczne z odzyskaniem wszystkich rynków i wznowieniem handlu.

Znaczenie ASF Straty związane z wystąpieniem ASF Eksport wieprzowiny i produktów wieprzowych z Polski 2011 r. - 2 436 mln zł (310 tys. ton/ok. 580 mln EUR) 2012 r. - 3 116 mln zł (363 tys. ton/ok. 760 mln EUR) 2013 r. - 685,5 mln zł (96,7 tys. ton/ok. 164,5 mln EUR) Z w/w ilości produktów niemal połowa trafia na rynki państw trzecich (główni odbiorcy to Białoruś, Ukraina, Japonia, Korea Południowa, Hongkong, Rosja), a pozostała część do państw członkowskich UE. Eksport wieprzowiny stanowi ok. 5 proc. całego eksportu rolnospożywczego. Eksport żywca wieprzowego W 2012 r. - 100 mln zł (ok. 24,4 miliony EUR)

Znaczenie ASF Straty związane z wystąpieniem ASF Wystąpienie epizootii afrykańskiego pomoru świń na terytorium Polski spowodowałoby straty w gospodarce kraju w wysokości ok. 0,2 1% Produktu Krajowego Brutto (PKB), tj. od 600 mln zł do 3 mld zł.

Znaczenie ASF Zapobieganie ASF Szybkie rozpoznanie jest podstawą szybkiej i skutecznej eradykacji choroby. Średni czas od zawleczenia np. wirusa pomoru klasycznego świń (CSFV) do stada do momentu jego wykrycia wynosił w UE 63 dni, podczas gdy wstępne badania laboratoryjne w kierunku potwierdzenia obecności ww. wirusa trwają w laboratorium zaledwie 4-6 godzin Tak długi czas konieczny do potwierdzenia wystąpienia wirusa CSF w stadzie wynika przede wszystkim ze spóźnionego postawienia podejrzenia zakażenia stada przez opiekującego się nim lekarza weterynarii.

Znaczenie ASF Afrykański pomór świń jest realnym zagrożeniem dla Polski. Polska musi być dobrze przygotowana na ewentualność zawleczenia ASFV na obszar terytorium naszego kraju.

Dziękuję za uwagę