Warszawa, dnia 18 lipca 2017 MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI. Znak sprawy: ŻW.zz

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 18 lipca 2017 MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Znak sprawy: ŻW.zz Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku W odpowiedzi na interpelację nr Pana Jarosława Sachajko Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie nowych przypadków ASF w Polsce uprzejmie informuję, co następuje. Ad. 1 Do dnia 11 lipca br. (od 17 lutego 2014 roku) na terytorium Polski zostało wykryte 52 ogniska afrykańskiego pomoru świń (ASF) u świń oraz 398 przypadki u dzików. W roku 2017 wykryto 29 ogniska ASF u świń (woj. podlaskie, lubelskie oraz mazowieckie) oraz 235 przypadki u dzików (woj. podlaskie, lubelskie i mazowieckie). W 2017 r. (do dnia 11 lipca 2017 r.) ASF stwierdzono w gospodarstwach położonych w powiatach: bialskim (woj. lubelskie) 17 ognisk; monieckim, grajewskim i siemiatyckim (woj. podlaskie) 10 ognisk; łosickim (woj. mazowieckie) 2 ogniska. Obecnie, największe zagrożenie chorobą występuje w północnej części województwa lubelskiego oraz w województwie podlaskim i we wschodniej części województwa mazowieckiego. W 2017 r., do dnia 5 lipca, ogniska ASF u świń wystąpiły w małych oraz średnich gospodarstwach, utrzymujących od 1 do 88 sztuk świń, natomiast dniu 5 lipca br. ognisko ASF zostało wykryte w stadzie utrzymującym 1066 sztuk świń. Wszystkie ogniska zostały wykryte w wyniku zgłoszenia podejrzenia choroby przez właścicieli zwierząt lub lekarzy wolnej praktyki lub w wyniku badań świń prowadzonych przez Inspekcję Weterynaryjną.

2 Zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt zajmuje się Inspekcja Weterynaryjna, która jest jednostką podległą Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W przypadku powzięcia podejrzenia choroby w gospodarstwach, zostały one niezwłocznie zablokowane przez właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii oraz pobrano urzędowo próbki do badań w kierunku ASF. Działania Inspekcji Weterynaryjnej w wyznaczonych ogniskach ASF zostały podjęte niezwłocznie po otrzymaniu dodatnich wyników badań laboratoryjnych dla każdego z ognisk choroby, tj.: dokonano likwidacji świń w ogniskach choroby; po zabiciu świń, ich zwłoki wraz z materiałami, które nie mogły zostać poddane dezynfekcji zostały niezwłocznie przetransportowane do zakładów utylizacyjnych; dokonane zostało wstępne czyszczenie oraz dezynfekcja budynków inwentarskich oraz ich otoczenia w ogniskach choroby; wokół każdego z ognisk choroby zostały wyznaczone, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń, obszary zapowietrzony i zagrożony (o promieniu odpowiednio, co najmniej 3 i 7 km), w których obowiązują nakazy, zakazy i ograniczenia, m.in. zakaz wyprowadzania świń z gospodarstw, wprowadzone w drodze rozporządzeń właściwych miejscowo powiatowych lekarzy weterynarii oraz wynikające z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 roku w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń; w związku z tym, że na terenie powiatu bialskiego powiatowy lekarz weterynarii, na podstawie analizy ryzyka, podjął decyzję o prewencyjnej likwidacji świń w obszarach zapowietrzonych; informacje o każdym z ognisk ASF u świń są na bieżąco przekazywane przez Głównego Lekarza Weterynarii do Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (OIE), a także za pośrednictwem systemu ADNS (Animal Disease Notification System) do Komisji Europejskiej oraz pozostałych Państw Członkowskich UE. Ponadto, informacje o wykrytych ogniskach choroby zostały przekazane do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wojewódzkich lekarzy weterynarii, granicznych lekarzy weterynarii, Grupy Ekspertów ds. ASF, Polskiego Związku Łowieckiego, Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, państw trzecich (wszystkich za pośrednictwem OIE a wybranych, co wynika z zobowiązań bilateralnych, bezpośrednio) oraz Centrum Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii zamieszczane są na bieżąco komunikaty dotyczące sytuacji związanej z występowaniem ASF.

3 Ad. 2 Odnosząc się do kwot przeznaczanych na walkę z ASF uprzejmie informuję, że zadania realizowane przez Inspekcję Weterynaryjną w zakresie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (w tym finansowanie programów zwalczania) finansowane są z budżetu państwa. Corocznie w ustawie budżetowej wydzielane są określone środki na powyższy cel. W części 85 ustawy budżetowej są to środki przypisane bezpośrednio do budżetów wojewodów oraz w części 83 ustawy budżetowej są to środki z rezerwy celowej w części 83 poz. 12. Zgodnie z zapisami ustawy budżetowej w 2014, 2015, 2016 i 2017 Inspekcja Weterynaryjna dysponowała poniższymi kwotami: Rok Część 83 ustawy budżetowej Część 85 ustawy budżetowej tys. zł tys. zł tys. zł tys. zł 2016* tys. zł tys. zł tys. zł tys. zł * uwagi na trudną sytuację epizootyczną związaną z ASF, w 2016 roku zostały przeznaczone dodatkowe środki na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w wysokości tys. z innej rezerwy celowej (część 83 poz. 4 ustawy budżetowej). W poniższych załącznikach zostały podane koszty poniesione na zwalczanie ASF w roku 2014, 2015, 2016 i 2017 (szczegółowe informacje nt. poniesionych kosztów w 2017 roku będą znane po przekazaniu przez Wojewódzkie Inspektoraty Weterynarii sprawozdań półrocznych - zweryfikowane dane będą dostępne na przełomie sierpnia-września), koszty poniesione w związku z realizacją Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń na lata , a także kwoty refundacji, jakie zostały przekazane przez Komisję Europejską na zwalczanie ASF. Załącznik nr 1- koszty ASF poniesione w ramach Programu bioasekuracji - woj. Podlaskie. Koszty ASF poniesione w ramach Programu bioasekuracji - woj. Podlaskie Rodzaje kosztów Odszkodowania Inne koszty RAZEM , , , , , ,21 RAZEM , , ,10 Załącznik nr 2 - środki otrzymane z Komisji Europejskiej.

4 ASF Środki otrzymane z KE (wyrażone w euro) za ,60 za ,08 za 2016 trwa procedura weryfikacyjna Załącznik nr 3 - koszty poniesione w okresie związane z ASF. Koszty Specyfikacja Koszt całościowy brutto w zł 1 Badania laboratoryjne ,62 2 Próbkobranie ,52 3 Badanie kliniczne stad wraz z przeprowadzeniem szkoleń indywidualnych ,69 4 Wydruk ulotek informacyjnych ,96 5 Przeprowadzone szkolenia grupowe ,60 6 Odszkodowania za zwierzęta poddane ubojowi lub zabite ,86 7 Unieszkodliwianie tusz dzików, które nie mogą być zagospodarowane przez myśliwych ,15 8 Czyszczenie i dezynfekcja (w tym dojazd) ,00 9 Maty dezynfekcyjne 498,00 10 Zakup mobilnych urządzeń do unieszkodliwiania zwłok ,00 11 Koszty zakupu kontenera chłodniczego do przetrzymywania tusz dzików ,00 12 Zakup kontenera do zabijania CO ,00 13 Zabicie świń(w tym dojazd i utylizacja) ,83 14 Zniszczenie ściółki ,20 15 Nagrody i zapomogi ,00 16 Perlustracja (praca, dojazd) ,25 17 Inne (w tym: załadunek zwłok zwierząt przez koparko-ładowarkę, dezynfekcja pojazdów, ,83 paliwo do motopompy, worki, pojemniki) Ogółem ,55 w tym utylizacja ,00 Załącznik nr 4 - koszty poniesione w okresie związane z ASF. Koszty Specyfikacja Koszt całościowy brutto w zł 1. Badania laboratoryjne ,02 2. Próbkobranie ,02 Badanie kliniczne stad oraz kontrola 3. bioasekuracji (perlustracja stad) ,47 4. Czyszczenie i dezynfekcja ,29

5 Materiały eksploatacyjne i sprzęt specjalny (maty 5. dezynfekcyjne) ,00 6. Wydruk ulotek informacyjnych ,85 7. Przeprowadzone szkolenia grupowe 861,00 8. Odszkodowania za zabite świnie ,00 9. Zabicie świń , Wycena rzeczoznawców 928,48 Unieszkodliwienie tusz dzików, które nie mogą 11. być zagospodarowane przez myśliwych (koszty ,30 zakładów utylizacyjnych) 12. Odłownie żywołowne , Kontener do przetrzymywania tusz dzików , Nagrody i zapomogi 3 620,00 Ogółem ,59 w tym utylizacja ,00 Załącznik nr 5- koszty poniesione w okresie związane z ASF. Koszty Specyfikacja Koszt całościowy brutto w zł 1. Badania laboratoryjne ,30 2. Próbkobranie ,48 3. Badanie kliniczne stad oraz kontrola bioasekuracji (perlustracja stad) ,26 4. Czyszczenie i dezynfekcja ,24 5. Materiały eksploatacyjne i sprzęt specjalny (maty dezynfekcyjne) ,00 6. Wydruk ulotek informacyjnych ,93 7. Przeprowadzone szkolenia grupowe ,96 8. Odszkodowania za zabite świnie ,79 9. Zabicie świń , Wycena rzeczoznawców 9 983, Dostarczanie odstrzelonych dzików do badań i unieszkodliwienie tusz dzików, które nie mogą być zagospodarowane przez myśliwych (koszty 0,00 * zakładów utylizacyjnych) 12. Odłownie żywołowne , Kontener do przetrzymywania tusz dzików , Aktywne poszukiwanie dzików padłych 700, Polowanie na dorosłe samice dzika i odstrzał selektywny dorosłych samic , Nagrody i zapomogi , Inne koszty ,11 Ogółem w tym utylizacja ,00 * W 2016 r. na działania związane z polowaniem na dorosłe samice dzika, odstrzałem selektywnym dorosłych samic dzika, zwrotem kosztów funkcjonowania kontenerów do przetrzymywania tusz dzików odstrzelonych, odstrzałem dzików w ramach odstrzału sanitarnego

6 Inspekcja Weterynaryjna poniosła koszty w wysokości ,82 zł. Załącznik nr 6 - Rozdział wykonanie wydatków na podstawie Rb-28 za okres do końca kwietnia 2017 r. Nazwa choroby RAZEM budżet wojewody + RC na zwalczanie Zwalczanie z ustawy budżetowej wojewody Rezerwa celowa poz. 12 "zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt " Inna rezerwa przeznaczona na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt Afrykański pomór świń , , ,64 0,00 Ad. 3 Uprzejmie informuję, że nie dysponuję danymi dotyczącymi wydatków samorządów związanych ze zwalczaniem ASF na terenie Polski. Ad. 4 Odnosząc się do planowanych działań w zakresie zwalczania ASF uprzejmie informuję, że jednym z rozwiązań w zakresie ograniczania rozprzestrzeniania się wirusa ASF u dzików w Polsce, a tym samym ochrony stad trzody chlewnej, jest budowa ogrodzenia na granicy z Ukrainą oraz Białorusią, gdzie oficjalny status w zakresie występowania tej choroby budzi uzasadnione wątpliwości. Głównym celem wzniesienia fizycznej bariery ma być zapobieganie przechodzeniu dzików zakażonych wirusem ASF z Białorusi oraz z Ukrainy na terytorium Polski. Ograniczenie możliwości migracji dzików, przy stałym ograniczaniu ich populacji na terytorium Polski oraz przestrzeganiu przez wszystkie gospodarstwa utrzymujące świnie we wschodnich regionach kraju określonych w przepisach prawnych wymagań, może stanowić jeden z elementów walki z chorobą oraz jej skutkami. Ponadto w celu zmniejszenia zagrożenia rozprzestrzenienia się afrykańskiego pomoru świń od dzików wolno żyjących na świnie utrzymywane w gospodarstwach na obszarze, gdzie stwierdzane są przypadki tej jednostki chorobowej u dzików oraz ogniska tej choroby u świń, zaistniała potrzeba rozszerzenia obszaru, na którym realizowany będzie program bioasekuracji. Opracowano więc projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie wprowadzenia Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń na lata Przewiduje on rozszerzenie katalogu wymogów dotyczących

7 bioasekuracji określonych w programie, a w szczególności: zabezpieczenie budynków inwentarskich oraz budynków lub miejsc wykorzystywanych do przechowywania pasz i ściółki pojedynczym ogrodzeniem, o wysokości co najmniej 1,5m, na całej długości związanym na stałe z podłożem, wykluczającym dostęp wolnożyjących dzików na teren gospodarstwa; obowiązek utrzymywania świń w gospodarstwie w odrębnych budynkach, w których nie są jednocześnie utrzymywane inne gospodarskie zwierzęta kopytne. Planuje się, że ww. wymagania obowiązywać będą w wybranych gminach na obszarach województwa: podlaskiego, mazowieckiego, lubelskiego. Posiadacze świń z tych obszarów będą mieli możliwość rezygnacji z utrzymywania świń, w przypadku braku możliwości spełniana określonych w programie wymogów, i uzyskania rekompensat z budżetu państwa. Ponadto w dniu 6 lipca br. opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lipca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 1333). Rozporządzenie reguluje kwestie wprowadzenia dodatkowych środków dla gospodarstw utrzymujących świnie na obszarach objętych ograniczeniami zgodnie z decyzją Komisji 2014/709/UE, w tym w szczególności: ograniczenia w skarmianiu świń trawą i ziarnem, oraz używaniu w pomieszczeniach dla świń słomy pochodzących z obszarów objętego ograniczeniami i zagrożenia, obowiązek prowadzenia dokumentacji, na podstawie, której możliwe będzie określenie, jakie środki transportu i kiedy wjeżdżały na teren gospodarstwa, wymagania dotyczące mat dezynfekcyjnych, tak aby stosowane przez rolników maty zapewniały właściwe zabezpieczenie gospodarstwa, w przypadku świń utrzymywanych w systemie otwartym dodany został obowiązek otoczenia podwójnym ogrodzeniem wybiegów. Jednocześnie dla ułatwienia prowadzenia odstrzału dzików, w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim, wprowadzono możliwości wykonywania polowań zbiorowych przy wykorzystaniu większej liczby osób niż 6 oraz wykonywania polowania z psami na obszarze objętym ograniczeniami. Mając na uwadze fakt, że do skutecznego i trwałego ograniczenie liczby dzików konieczny jest odstrzał ukierunkowany, w szczególności na lochy dzicze, uniemożliwiający reprodukcję i szybkie odnowienie populacji, wielokrotnie występowałem do Ministra Środowiska o zniesienie okresu ochronnego dla loch. Minister Środowiska udzielał negatywne odpowiedzi na powyższe wystąpienia argumentując, że ograniczenie liczebności dzików jest już wystarczające. W dniu 20 czerwca 2017 r. w siedzibie Polskiego Związku Łowieckiego w Warszawie odbyła się narada podczas której analizie poddano aktualną sytuację w zakresie występowania afrykańskiego pomoru świń, w tym okoliczności pojawienia się ostatnich ognisk ASF na terenie kraju.

8 W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Inspekcji Weterynaryjnej, Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach, a także Lasów Państwowych i Polskiego Związku Łowieckiego. Podczas spotkania, Minister Środowiska zobowiązał się do zmiany rozporządzenia w sprawie określania okresów polowań na zwierzęta łowne, poprzez wprowadzenie całorocznego okresu polowań na lochy w województwie lubelskim, mazowieckim, podlaskim, podkarpackim i warmińskomazurskim, natomiast w pozostałych województwach wydłużenie okresu polowań na lochy - od dnia 15 czerwca do końca stycznia. Ponadto Polski Związek Łowiecki rozumiejąc swoją istotną rolę w zwalczeniu afrykańskiego pomoru świń, a także zatrzymaniu dalszego szerzenia się tej choroby w głąb kraju, zapewnił o trwającej mobilizacji i dalszym pełnym zaangażowaniu w wykonywaniu planowych odstrzałów łowieckich, jak i odstrzału sanitarnego, deklarując jednocześnie chęć prowadzenia dalszych działań mających na celu lokalizację padłych dzików. Ponadto pragnę zauważyć, że na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzony jest odstrzał w ramach gospodarki łowieckiej oraz realizowany jest odstrzał sanitarny realizowany jest w sposób ciągły od 2016 w oparciu o rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 lutego 2016 r. w sprawie zarządzenia odstrzału sanitarnego dzików (Dz. U. poz. 229) oraz w oparciu o rozporządzenia Powiatowych Lekarzy Weterynarii lub Wojewodów. W roku łowieckim 2016/2017 odstrzał sanitarny dzików został zrealizowany w ok 94 %. Równocześnie mając na względzie aktualną sytuację epizootyczną w zakresie afrykańskiego pomoru świń, podejmowanych jest szereg działań, w tym działań legislacyjnych, mających na celu usprawnienie realizacji odstrzału sanitarnego dzików na obszarach, na których ASF już występuje lub, które są bezpośrednio zagrożone wystąpieniem tej choroby. W związku z powyższym w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracowano projekt ustawy zmieniającej ustawę o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, której celem jest uszczegółowienie przepisów dotyczących zwalczania chorób zwierząt oraz wprowadzenie nowych rozwiązań mających na celu m.in. usprawnienie realizacji odstrzału sanitarnego dzików. Pragnę zapewnić, że podejmowane są wszelkie działania mające na celu opanowanie obecnej sytuacji epizootycznej oraz zapobiegnięcie niekorzystnej sytuacji gospodarczej w kraju. Z poważaniem, Krzysztof Jurgiel Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi