Klient: Fundacja Partnerstwo Krzemienny Krąg Studium wykonalności inwestycji jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na obszarze LGD Krzemienny Krąg Projekt: Opracowanie studium wykonalności inwestycji jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na obszarze LGD Krzemienny Krąg Wersja: 1.00 Autor: 4pi sp. z o.o. Data: 15.03.2008 4pi sp. z o.o., 03-828 Warszawa, ul. Mińska 63, tel. (22) 616 33 94, fax. (22) 616 33 42, www.4pi.pl Projekt finansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 Działanie 2.7 Pilotażowy Program Leader + Schemat II
Streszczenie dokumentu STRESZCZENIE DOKUMENTU Projekt wykonania jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych został podzielony na 3 etapy. 1. Szczegółowa inwentaryzacja i opis stanu docelowego 1.1. Szczegółowa inwentaryzacja 1.2. Wykonanie szczegółowego opisu szlaków 1.3. Badania marketingowe 1.4. Opracowanie koncepcji zarządzania ruchem turystycznym 1.5. Rozmieszczenie elementów oznakowania 2. Prace projektowo organizacyjne 2.1. Opracowanie jednolitego znaku turystycznego 2.2. Wykonanie projektów graficznych oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych, tablic i znaków informacyjnych 2.3. Uzgodnienia z właścicielami, zarządcami terenów, na których będą przebiegały szlaki 2.4. Szczegółowa wycena kosztów wykonania oraz utrzymania oznakowania 2.5. Opracowanie szczegółowego harmonogramu wykonania oznakowania szlaków 3. Realizacja oznakowania 3.1. Wykonanie dokumentacji technicznej 3.2. Wykonanie elementów oznakowania 3.3. Oznakowanie szlaków i atrakcji turystycznych, wraz z wykonaniem dokumentacji powykonawczej Harmonogram zakłada realizację projektu w przeciągu 16 miesięcy od momentu jego rozpoczęcia. 2
Streszczenie dokumentu Po zakończeniu realizacji konieczne jest zaplanowanie procesu utrzymania i konserwacji oznakowania oraz zaplanowanie strategii promocji szlaków i atrakcji. W niniejszym dokumencie przeprowadzono analizę ryzyka projektu. Zidentyfikowano 18 ryzyk, które mogą wystąpić w trakcie realizacji. Jako ryzyko bardzo wysokie, czyli istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia oraz wpływ na projekt jest duży uznano 2 ryzyka. Przeprowadzona w oparciu o analizę ryzyka analiza niepewności projektu wskazuje na najważniejsze zagrożenia realizacji projektu: 1. Przeciągające się negocjacje z właścicielami terenów. 2. Opóźnienia wykonawców poszczególnych zadań. W celu koordynacji oraz monitorowania prac w projekcie zostanie powołany zespół koordynujący. Osobą odpowiedzialną za całość zadań będzie Kierownik Projektu. Szacunkowe koszty realizacji całego projektu będą wynosiły 968 000 pln. Koszty obejmują: wynagrodzenie dla wykonawców poszczególnych zadań, koszty utrzymania lub usługi zespołu odpowiedzialnego za koordynowanie projektu przez 18 miesięcy, koszty utrzymania i konserwacji znaków przez 7 lat po montażu, budżet na promocję szlaku przez 7 lat. 3
Spis treści SPIS TREŚCI 1. Cel i przeznaczenie dokumentu... 7 1.1. Kontekst... 7 1.2. Cel i przeznaczenie dokumentu... 7 2. Analiza stanu oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych... 8 3. Definicja projektu... 10 3.1. Cel i oddziaływanie... 10 3.2. Produkty i rezultaty... 10 3.3. Sposób realizacji... 11 4. Analiza techniczna realizacji... 12 4.1. Analiza niepewności i ryzyka... 16 4.1.1. Metoda analizy ryzyka... 16 4.1.2. Analiza ryzyka... 18 5. Harmonogram realizacji projektu... 20 6. Szacunkowe koszty realizacji projektu... 22 4
Spis treści SPIS TABEL Tabela 1. Szlak Żółwia i Dinozaura... 8 Tabela 2. Szlak (Kraina) Gombrowicza... 9 Tabela 3. Szlak zabytków techniki doliny Kamiennej... 9 Tabela 4. Strategie przeciwdziałania ryzyku... 18 Tabela 5. Analiza ryzyka wynikająca ze zdiagnozowanych problemów... 18 Tabela 6. Koszty I etap... 22 Tabela 7. Koszty II etap... 22 Tabela 8. Koszty III etap... 22 Tabela 9. Koszty stałe... 22 Tabela 10. Koszty projektu wraz z utrzymaniem i promocją... 23 5
Spis treści SPIS ILUSTRACJI Rysunek 1. Macierz klasyfikacji czynników ryzyka projektu... 17 Rysunek 2. Harmonogram projektu... 21 6
Cel i przeznaczenie dokumentu 1. CEL I PRZEZNACZENIE DOKUMENTU 1.1. Kontekst Dokument niniejszy pt. Studium wykonalności inwestycji jednolitego oznakowania szlaków i w. 1.00 z dnia 15.03.2008 jest częścią dokumentacji, która powstała w ramach projektu Opracowanie studium wykonalności inwestycji jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na obszarze LGD Krzemienny Krąg, zwanego w dalszej części dokumentu Projektem, realizowanego przez Fundację Partnerstwo Krzemienny Krąg w Bałtowie. Dokument powstał w wyniku realizacji Umowy zawartej w dniu 20 maja 2007 roku pomiędzy Fundacją Partnerstwo Krzemienny Krąg, zwaną w dalszej części dokumentu LGD lub Zamawiający oraz firmą 4pi sp. z o.o., zwaną w dalszej części dokumentu 4pi lub Wykonawca. Jest on wspólnym opracowaniem LGD i firmy 4pi. 1.2. Cel i przeznaczenie dokumentu Celem dokumentu jest przedstawienie wyników analizy studium wykonalności utworzenia systemu Krzemienny Krąg Net dla Gminnego Centrum Inkubator Przedsiębiorczości. Dokument przeznaczony jest dla Zarządu Fundacji Partnerstwo Krzemienny Krąg. 7
Analiza stanu oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych 2. ANALIZA STANU OZNAKOWANIA SZLAKÓW I ATRAKCJI TURYSTYCZNYCH Szlaki objęte Koncepcją jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na obszarze LGD Krzemienny Krąg to: 1. Szlak Żółwia i Dinozaura 2. Szlak (Kraina) Gombrowicza 3. Szlak zabytków techniki doliny Kamiennej Jednym z zadań przeprowadzonych w ramach opracowania koncepcji jednolitego oznakowania było min. Identyfikacja istniejącego oznakowania i szlaków i atrakcji turystycznych. Wynikiem tych prac jest zestawienie mocnych i słabych stron poszczególnych szlaków. Tabela 1. Szlak Żółwia i Dinozaura Mocne strony Szlak jest wyznaczony i udokumentowany, oznakowany wg zasad PTTK. Szlak jest rozpoznawalny dla branży turystycznej. Szlak przecina wszystkie gminy LGD ma potencjał, by być produktem integrującym. Szlak przecina się z kilkoma szlakami, mającymi znaczenie dla LGD oraz krajowymi i międzynarodowymi. Północna brama szlaku (Janowiec) z uwagi na bliskość Kazimierza ma duży potencjał przyciągania ruchu turystycznego z Warszawy. Bałtów, mimo niedostatków rozwoju produktu, stanowi dobry punkt wyjścia do budowania marki. Słabe strony Szlak nie jest dobrze znany turystom. Szlak nie jest rozpoznawalny dla społeczności lokalnej i nie stanowi dla niej wyznacznika tożsamości lokalnej/regionalnej. Szlak nie jest urządzony (brak urządzeń turystycznych), przede wszystkim jako szlak rowerowy. Oznakowanie informacyjne przybiera formy niekiedy karykaturalne (patrz: tablica w Lipsku przy cmentarzu, do tego nie wskazuje początku i przebiegu szlaku). Chaos w oznakowaniu: częściowo jako pieszy, częściowo jako rowerowy. 8
Analiza stanu oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych Tabela 2. Szlak (Kraina) Gombrowicza Mocne strony Wyznaczony i udokumentowany. Rozpoznawalny w branży turystycznej. Dość dobrze znany niszowej grupie turystówhobbystów. Nieźle rozpoznawalny wśród mieszkańców południowej części LGD, można go uznać za jeden z wyznaczników tożsamości lokalnej (zwłaszcza młodzież, jest to czynnik względnie słaby, niemniej o rosnącym znaczeniu). Znane imprezy na szlaku. Słabe strony Brak urządzeń turystycznych. Brak wyprzedzającego oznakowania informacyjnego. Brak opracowanych treści edukacyjnych. Tabela 3. Szlak zabytków techniki doliny Kamiennej Mocne strony Oznakowany jako szlak niebieski, PTTK. Rozpoznawalny w branży turystycznej. Rozpoznawalny w grupie docelowej zainteresowanych turystyka w obiektach przemysłowych. Uwzględniony w koncepcji POT turystyki w obiektach przemysłowych. Słabe strony Brak urządzeń turystycznych. Brak integracji z innymi szlakami tego typu, krajowymi i międzynarodowymi. Brak związku z Krzemionkami. Należy zwrócić także uwagę, iż oznakowanie obiektów turystycznych, głównie noclegowych i gastronomicznych posiada oznakowanie wykonane według projektów indywidualnych. Oznakowanie informacyjne wyprzedzające jest niewystarczające. Brak jest takiego oznakowania w miejscach często odwiedzanych przez turystów a znajdujących się niedużej odległości od szlaków LGD, takich jak Kazimierz nad Wisłą lub na głównych trasach w odpowiedniej odległości, na których przemieszczają się turyści, np. w Radomiu, Kozienicach. Umieszczenie dodatkowych znaków powinno zostać uwzględnione w trakcie projektowania rozmieszczenia poszczególnych znaków. 9
Definicja projektu 3. DEFINICJA PROJEKTU 3.1. Cel i oddziaływanie Celem zadania jest ułatwienie turystom identyfikację atrakcji turystycznych oraz poprawienie atrakcyjności regionu dla turystyki pieszej i rowerowej. Realizacja jednolitego oznakowania przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności regionu pod względem turystycznym. Długofalowe konsekwencje odczują także mieszkańcy oraz przedsiębiorcy działający na terenie LGD lub w jego okolicach. Realizacja projektu przyczyni się do polepszenia jakości życia mieszkańców poprzez rozwój przedsiębiorczości turystycznej i okołoturystycznej. Jednolite oznakowanie atrakcji turystycznych dla całego regionu przybliży wiedzę o możliwościach wypoczynkowych oraz turystycznych. 3.2. Produkty i rezultaty Rezultaty Bezpośrednim rezultatem projektu będzie wykonanie jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na terenie Krzemiennego Kręgu. Niniejsze studium wykonalności zakłada wykonanie oznakowania następujących szlaków: 1. Szlak Żółwia i Dinozaura 2. Szlak (Kraina) Gombrowicza 3. Szlak zabytków techniki doliny Kamiennej Oznakowanie będzie się głównie składało ze znaków: na szlakach informujących o przebiegu szlaków, elementach zagospodarowania szlaków oraz atrakcjach turystycznych, informujących wyprzedzających, tablic edukacyjnych. Produkty Pośrednimi produktami poszczególnych etapów projektu będą opracowania koncepcyjne, dokumentacja techniczna. Do produktów projektu można także zaliczyć wszelkie prace graficzne wykonane na potrzeby oznakowania szlaków, logo turystyczne, wzory tablic informacyjnych. 10
Definicja projektu 3.3. Sposób realizacji W celu realizacji zadań związanych z wykonaniem jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych zostanie powołany zespół projektowy. Zespół będzie odpowiadał za sprawną realizację zadań w ramach projektu wykonania jednolitego oznakowania. Realizacja poszczególnych zadań powinna być skoordynowana z innymi projektami związanymi z turystyką lub pokrewnymi zadaniami. Zespołem będzie zarządzał Kierownik Projektu. Do jego obowiązków będzie należało dobór i zarządzanie kadrami, rozwiązywanie problemów, prowadzenie dokumentacji. Członkowie zespołu będą dobierani pod kątem prowadzonych i planowanych zadań. Jednocześnie Kierownik Projektu będzie odpowiedzialny za kontakt z jednostkami zewnętrznymi. Będzie prowadził rozmowy i dokonywał ustaleń z właścicielami terenów, na którym mają zostać wyznaczone szlaki, organizacjami związanymi z wyznaczaniem i utrzymywaniem szlaków. W przypadku braku wystarczających zasobów ludzkich w Fundacji Partnerstwo Krzemienny Krąg można to zadanie wydzielić na zasadzie outsourcingu. 11
Analiza techniczna realizacji 4. ANALIZA TECHNICZNA REALIZACJI Realizacja projektu jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych została podzielona na 3 etapy. 1. Szczegółowa inwentaryzacja i opis stanu docelowego 1.1. Szczegółowa inwentaryzacja 1.2. Wykonanie szczegółowego opisu szlaków 1.3. Badania marketingowe 1.4. Opracowanie koncepcji zarządzania ruchem turystycznym 1.5. Rozmieszczenie elementów oznakowania 2. Prace projektowo organizacyjne 2.1. Opracowanie jednolitego znaku turystycznego 2.2. Wykonanie projektów graficznych oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych, tablic i znaków informacyjnych 2.3. Uzgodnienia z właścicielami, zarządcami terenów, na których będą przebiegały szlaki 2.4. Szczegółowa wycena kosztów wykonania oraz utrzymania oznakowania 2.5. Opracowanie szczegółowego harmonogramu wykonania oznakowania szlaków 3. Realizacja oznakowania 3.1. Wykonanie dokumentacji technicznej 3.2. Wykonanie elementów oznakowania 3.3. Oznakowanie szlaków i atrakcji turystycznych, wraz z wykonaniem dokumentacji powykonawczej Poniżej przedstawiamy zakres oraz opis zadań poszczególnych etapów. I etap: 1. Szczegółowa inwentaryzacja i opis stanu docelowego W I etapie projektu konieczne jest wykonanie szczegółowej inwentaryzacji istniejących szlaków. Inwentaryzacja powinny zostać poddane następujące elementy: Dokumentacja techniczna i wykonawcza istniejących szlaków, która opisuje dokładny przebieg szlaków Atrakcje turystyczne znajdujące się na szlakach lub w okolicy Pozostałe elementy zagospodarowania turystycznego, miejsca noclegowe, gastronomiczne, elementy techniczne szlaków Istniejące oznakowanie 12
Analiza techniczna realizacji Analiza planów zagospodarowania przestrzennego gmin partnerskich z punktu widzenia ruchu inwestycyjnego i funkcjonalnego rozwoju poszczególnych terenów atrakcyjnych dla rozwoju turystyki w granicach obszaru LGD "Krzemienny Krąg" Inwentaryzacja wykaże ewentualne braki w opisie lub dokumentacji szlaków, na jej podstawie będzie możliwe określenie rozmieszczenia poszczególnych elementów oznakowania. Do inwentaryzacji powinna być załączona mapa wszystkich zidentyfikowanych elementów. 2. Wykonanie szczegółowego opisu szlaków Na podstawie wyników inwentaryzacji zostaną opracowane szczegółowe opisy szlaków. Jeżeli szlaki nie są wyznaczone lub ich przebieg jest niejasny to w ramach tego zadania powinny zostać wyjaśnione i opisane ewentualne zmiany. Opisy powinny zawierać: Przebieg, odległości, rodzaj nawierzchni, miejsca skrzyżowań z innymi szlakami Opis atrakcji turystycznych 3. Badania marketingowe W I etapie zostaną przeprowadzone badania marketingowe nakierowane na użytkowników szlaków oraz potencjalnych turystów z kraju i zagranicy. Wyniki badań pozwolą na określenie kierunku z którego pochodzą turyści, jakie atrakcje powinny zostać lepiej wyeksponowane, a które nie wymagają znacznego wsparcia. Wyniki badań pozwolą na bardziej efektywne oznakowanie szlaków i atrakcji turystycznych. Dzięki rzetelnemu badaniu będzie można zoptymalizować koszty wykonania oznakowania. Wyniki badań posłużą także do opracowania koncepcji zarządzania ruchem turystycznym. 4. Opracowanie koncepcji zarządzania ruchem turystycznym Koncepcja powinna zawierać reguły dotyczące zarządzanie ruchem turystycznym na terenie LGD. Przepływ turystami powinien być regulowany w taki sposób, aby nie ucierpiało na tym środowisko naturalne. Nadmierna ilość turystów może spowodować nieodwracalne szkody w otoczeniu. Nieodzownym elementem zarządzania ruchem turystycznym jest zapewnienie niezbędnych informacji turystom przebywających na terenie LGD. Koncepcja powinna także uwzględniać możliwości szlaków oraz ich efektywnego wykorzystania. Muszą być także uwzględnione różne rodzaje turystyki możliwe do realizacji na obszarze LGD. Zarządzanie ruchem turystycznym powinno promować całość regionu, a nie tylko w obrębie wykreślonych szlaków lub atrakcji turystycznych. Turyści powinni być kierowani w regiony rzadziej przez nich uczęszczane tak, aby uzyskać bardziej zrównoważony rozkład ruchu turystycznego. Wraz z rozwojem ruchu w nowych rejonach turystycznych powinien zostać zaplanowany rozwój infrastruktury i możliwości turystycznych. 5. Rozmieszczenie elementów oznakowania 13
Analiza techniczna realizacji Na podstawie wyników prac przeprowadzonych w I etapie powstanie mapa rozmieszczenia wszystkich elementów oznakowania turystycznego. Na mapie zostaną zaznaczone wyznaczone do oznakowania szlaki i atrakcje turystyczne. Rozmieszczenie musi być zgodne z koncepcją zarządzania ruchem turystycznym oraz wynikami przeprowadzonych badań marketingowych. Dodatkowo zostanie określona lokalizacja oraz ilość: Poszczególnych znaków kierunkowych Tablic informacyjnych wyprzedzających i tablic edukacyjnych Szlaków do oznakowania Najważniejszym efektem prac I etapu będzie opracowana szczegółowa mapa rozmieszczenia elementów zagospodarowania turystycznego. II etap: 1. Opracowanie jednolitego znaku turystycznego W tym zadaniu należy opracować logo turystycznego regionu, które będzie pełniło swoją rolę po wygaśnięciu projektów realizowanych pod szyldem programu Leader. Logo musi mieć wymiar ponadczasowy i być znakiem, z którym utożsamia się cała społeczność obecna i młode nadchodzące pokolenie mieszkańców regionu zaangażowanych w rozwój jego funkcji turystycznych. Do procesu tworzenia logo może być włączona lokalna społeczność. Może to być zrealizowane poprzez konkursy plastyczne w szkołach, itp. Pewne wskazania oraz propozycje graficzne turystycznych logo zostały przedstawione w Koncepcji jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na terenie LGD Krzemienny Krąg. Na podstawie propozycji oraz prac konkursowych zostanie opracowane profesjonalne logo, które stanie się znakiem turystycznym regionu. Znaki zostaną umieszczone na elementach oznakowania. 2. Wykonanie projektów graficznych oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych, tablic i znaków informacyjnych W tym zadaniu zostaną stworzone projekty elementów oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych. Projekty powinny spełniać wszystkie niezbędne warunki stosowane podczas tworzenia oznakowania oraz wykorzystywać dobre praktyki w tym zakresie. Projekty muszą zawierać opracowany w poprzednim zadaniu znak turystyczny, a także wizualizację umieszczenia elementów w wyznaczonych lokalizacjach. Projekty powinny zawierać także opis proponowanych materiałów oraz szacunkowe koszty wykonania poszczególnych elementów. Wykonawca przedstawi kilka wariantów do wyboru oraz będzie zobowiązany do naniesienia zmian wnioskowanych przez Fundację Partnerstwo Krzemienny Krąg. 3. Uzgodnienia z właścicielami, zarządcami terenów, na których będą przebiegały szlaki Przebieg szlaku powinien być uzgodniony z właścicielami lub użytkownikami terenów, przez które przebiegać będzie szlak. właściwymi władzami samorządowymi, a także, w zależności 14
Analiza techniczna realizacji od jego przebiegu i charakteru z nadleśnictwami, dyrekcjami parków krajobrazowych, Wojewódzkimi Konserwatorami Przyrody (w przypadku przebiegu przez rezerwaty przyrody), organami administracji dróg wodnych, jednostkami Wojska Polskiego na terenach wojskowych oraz właściwymi terenowymi dowództwami Straży Granicznej przy szlakach prowadzonych wzdłuż granicy. Prawdopodobnie konieczne będą ustalenia z organizacjami międzynarodowymi odnośnie przebiegu szlaków, które są częścią szlaków międzynarodowych. Osoby odpowiedzialne za to zadanie będą zobligowane do przedstawienie niezbędnych dokumentów, uzyskania zgody wymaganych organów. Jeżeli nie będzie możliwe wyznaczenie szlaków w planowanym przebiegu, powinny zostać zaproponowane zmiany. Te zmiany zostaną uwzględnione w Rozmieszczeniu elementów oznakowania. W przypadku poważniejszych zmian należałoby także zweryfikować Opracowanie zarządzania ruchem turystycznym oraz wprowadzić zmiany. 4. Szczegółowa wycena kosztów wykonania oraz utrzymania oznakowania Wycena powinna wykonania oznakowania powinna zostać uszczegółowiono i uaktualniona. Powinna uwzględniać: Wybrane projekty graficzne, sposób ich wykonania oraz użyte materiały Ilość planowanych poszczególnych elementów oznakowania, tablic informacyjnych, edukacyjnych, oznakowania szlaków Przygotowanie terenu pod znakowanie Koszty robocizny Technikę wykonania elementów Formę utrzymania oznakowania Wycena powinna uwzględniać przewidywane zmian cen poszczególnych składowych 5. Opracowanie szczegółowego harmonogramu wykonania oznakowania szlaków Wraz ze szczegółową wyceną prac powinien zostać opracowany szczegółowy harmonogram realizacji wykonania znakowania. Zadania muszą być tak zaplanowane, aby prace przebiegały sprawnie, wcześniejsze lub późniejsze prace. Harmonogram musi uwzględniać prace przygotowawcze terenu, termin realizacji. Terminy muszą uwzględniać możliwość wykonywania prac na szlakach, takich jak pogoda oraz wykorzystanie szlaków przez turystów. Prace nie powinny utrudniać lub minimalizować utrudnienia w poruszaniu się po szlakach. III etap: 1. Dokumentacja techniczna W tym zadaniu musi zostać opracowana niezbędna dokumentacja techniczna wykonywanego oznakowania. 15
Analiza techniczna realizacji Każdy z planowanych elementów zagospodarowania szlaków oraz prace niezbędne do wykonania muszą być szczegółowo opisane, załączone będą także projekty wykonawcze. 2. Wykonanie elementów oznakowania Na podstawie dokumentacji technicznej oraz projektów graficznych zostaną wykonane poszczególne elementy oznakowania. Muszą być wykonane lub zakupione materiały pomocnicze. Tereny wyznaczone do znakowania muszą zostać przygotowane do montażu. 3. Oznakowanie szlaków i atrakcji turystycznych Zadanie będzie realizowane na podstawnie przygotowanej dokumentacji technicznej oraz w ramach opracowanego harmonogramu prac. Po realizacji prac znakarskich powstanie dokumentacja powykonawcza, czyli dokumentacja techniczna oraz fotograficzna wykonanych prac. Dodatkowo poza projektem powinna zostać opracowana Strategia rozwoju produktu turystycznego obszaru LGD "Krzemienny Krąg" zgodna z Koncepcją jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych Opracowanie strategii rozwoju produktu turystycznego powinno zostać opracowane niezależnie od niniejszego projektu, jednak główne założenia strategii powinny być brane pod uwagę podczas planowania oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych. Realizacja znakowania szlaków powinna uwzględniać cykl rozwoju produktów turystycznych znajdujących się na ich trasie. W celu bardziej równomiernego rozłożenia kosztów realizacji projektu możliwe będzie wykonanie pewnych elementów znakowania w późniejszym okresie, jednak ewentualna rozbudowa oznakowania powinna zostać zaplanowana przed etapem realizacji. 4.1. Analiza niepewności i ryzyka 4.1.1. Metoda analizy ryzyka Ryzykiem w projekcie nazywamy możliwość wystąpienia zdarzenia, które może spowodować opóźnienie, zagrozić osiągnięciu celów, a nawet doprowadzić do klęski całego przedsięwzięcia lub w jakikolwiek inny sposób zagrozić powodzeniu realizacji przedsięwzięcia w ustalonym budżecie, określonym czasie i w zdefiniowanej jakości. Zdarzenia te mogą pochodzić zarówno z wnętrza projektu (np. z zespołu projektowego), jak i z jego otoczenia zewnętrznego (np. zmiany w prawie). Zagrożenie (czynnik ryzyka) to zdarzenie lub zjawisko występujące regularnie bądź mogące wystąpić z określonym prawdopodobieństwem i mające (mogące mieć) negatywny wpływ na realizację projektu i jego powodzenie. Identyfikacja tych zjawisk powinna być przedmiotem niniejszego kroku analizy ryzyka. Możliwy wpływ na Projekt określa przypuszczalne sytuacje, które mogłyby nastąpić w projekcie po wystąpieniu (zmaterializowaniu się) danego czynnika ryzyka. 16
Analiza techniczna realizacji Do oceny stopnia wpływu przyjęto trzystopniową skalę odpowiadają jej cyfry 1, 3, 5 (1 Niski, 3 - Umiarkowany, 5 - Poważny). Prawdopodobieństwo zaistnienia czynnika ryzyka to przewidywane prawdopodobieństwo zajścia sytuacji powodującej wystąpienie ryzyka. Przyjmujemy skalę pięciostopniową oceny prawdopodobieństwa - odpowiadają jej cyfry od 1 do 5, przy czym 5 oznacza największe prawdopodobieństwo wystąpienia (prawie pewność). Skale zastosowane w kolumnach poniższej macierzy ( Prawdopodobieństwo i Stopień wpływu ) są skalami porządkowymi ( duże małe, poważny niski ). Przypisanie im cyfr wykonuje się w celu łatwego przyporządkowania ryzyk do klasy ryzyka. Klasę ryzyka otrzymujemy jako rezultat posortowania wyników powyższego działania według schematu pokazanego na rysunku. 5 C (5) B (15) A (25) Prawdopodobieństwo 4 D (4) B (12) A (20) 3 D (3) C (9) B (15) 2 D (2) C (6) C (10) 1 D (1) D (3) C (5) Niski 1 Umiarkowany 3 Stopień wpływu Poważny 5 Rysunek 1. Macierz klasyfikacji czynników ryzyka projektu Poszczególne klasy ryzyka interpretowane są w następujący sposób: A - ryzyka bardzo wysokie, B - ryzyka wysokie, C - ryzyka średnie, D - ryzyka niskie. Ocena stopnia zagrożenia czynnikiem ryzyka jest wstępem do określenia działań zmierzających do zminimalizowania wpływu poszczególnych ryzyk na realizację projektu i zaproponowania strategii zarządzania ryzykiem. 17
Analiza techniczna realizacji Reakcje na ryzyko mogą należeć do jednej z następujących kategorii: Kategoria Nazwa Opis Tabela 4. Strategie przeciwdziałania ryzyku P Prewencja Usunięcie możliwości zaistnienia ryzyka przez wcześniejsze podejmowanie działań uniemożliwiających lub minimalizujących prawdopodobieństwo pojawienia się ryzyka. R U W Redukcja skutków po wystąpieniu ryzyka Utworzenie planu rezerwowego Wyniesienie (na zewnątrz) Podejmowanie działań zmierzających do sterowania ryzykiem i w ten sposób ograniczenia jego wystąpienia lub redukcji jego skutków. W sytuacji, gdy ryzyko wystąpi, istnieje wcześniej przygotowany plan rezerwowy, który zostanie wprowadzony w życie tylko w przypadku faktycznego zagrożenia. Wyniesienie ryzyka na strony (podmioty) trzecie - może być wykorzystany outsourcing, formy ubezpieczenia, itp. A Akceptacja W sytuacji, gdy nie można nic zrobić, aby zminimalizować ryzyko lub nie jest to ekonomicznie uzasadnione ryzyko jest akceptowane. Przyjmuje się więc, zagrożenie ryzykiem jako nieuniknione. 4.1.2. Analiza ryzyka Zgodnie z przedstawioną w poprzednim rozdziale metodyką niniejszy rozdział zawiera wyniki analizy ryzyka przedstawione w postaci tabelarycznej: Odpowiednie kolumny tabeli zawierają informacje, które bezpośrednio odnoszą się do kroków zaprezentowanej wyżej metody. Tabela posortowana jest według klucza kolumn: Ryzyko - malejąco, Stopień wpływu malejąco. Tabela zawiera proponowaną strategię przeciwdziałania ryzyku (zgodnie z kodem wymienionym w tabeli Tabela 4. Strategie przeciwdziałania ryzyku. Tabela 5. Analiza ryzyka wynikająca ze zdiagnozowanych problemów Lp. Nazwa ryzyka Prawdopodobieństwo Wpływ Ryzyko Klasa ryzyka Strategia przeciwdziałania 1. Przeciągające się negocjacje z właścicielami terenów 2. Opóźnienia wykonawców poszczególnych zadań 3. Opóźnienia w realizacji oznakowania w wyniku nieprzewidzianych problemów 5 5 25 A P 4 5 20 A P, R 3 5 15 B R, W 4. Lokalne nieporozumienia 3 5 15 B P 5. Zbyt optymistyczne założenia harmonogramu, nie uwzględniających uwarunkowań zewnętrznych 3 5 15 B P, A 18
Analiza techniczna realizacji Lp. Nazwa ryzyka Prawdopodobieństwo Wpływ Ryzyko Klasa ryzyka Strategia przeciwdziałania 6. Za małe zasoby ludzkie do realizacji projektu 7. Niesprzyjający plan zagospodarowania przestrzennego 8. Błędy popełnione na etapie tworzenia koncepcji 9. Integracja oznakowania ze szlakami regionalnymi i międzynarodowymi 10. Brak możliwości technicznych wykonania oznakowania 11. Problemy z pozyskaniem finansowania na kolejne etapy inwestycji 12. Brak akceptacji społecznej na podejmowane działania 13. Zmiany koncepcji jednolitego oznakowania 14. Niewystarczające oznakowanie szlaków 15. Brak możliwości wypracowania wspólnego logo turystycznego 4 3 12 B W 3 3 9 C R, A 3 3 9 C R, U 2 3 6 C P 2 3 6 C R, W 1 5 5 C W 1 5 5 C P 1 3 3 D P, R 1 3 3 D R 2 1 2 D P, A 16. Nieoszacowane koszty projektu 2 1 2 D P, R 17. Zmiana uwarunkowań prawnych 2 1 2 D R 18. Brak wystarczającego zaangażowania w projekt członków LGD 1 1 1 D P 19
Harmonogram realizacji projektu 5. HARMONOGRAM REALIZACJI PROJEKTU Poniżej został przedstawiony harmonogram realizacji zadań projektu wykonania jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na terenie LGD. W trakcie realizacji projektu harmonogram będzie uszczegółowiony. Przewiduje się, iż czasy realizacji poszczególnych zadań mogą ulec znacznym zmianom. Powodem zmian mogą być wyniki inwentaryzacji, zakres oznakowania, uzgodnienia w właścicielami terenów oraz realizacja oznakowania. Uszczegółowiony harmonogram powinien zostać przedstawiony przez Kierownika Projektu na początku I etapu projektu. Kierownik odpowiada za jego uaktualnianie i monitorowanie stanu zaawansowania prac. Harmonogram realizacji projektu zakłada zakończenie w 16 miesięcy od momentu jego rozpoczęcia. 20
atrakcji turystycznych na obszarze LGD Krzemienny Krąg Harmonogram realizacji projektu Rysunek 2. Harmonogram projektu 21
Szacunkowe koszty realizacji projektu 6. SZACUNKOWE KOSZTY REALIZACJI PROJEKTU W niniejszym rozdziale przedstawiono szacunkowe koszty realizacji wszystkich zadań jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych. Tabela 6. Koszty I etap Lp. Zadanie Rodzaj zadania Kwota 1. Szczegółowa inwentaryzacja zasobów turystycznych Usługa 50 000 2. Opis szlaków i atrakcji turystycznych Usługa 30 000 3. Badania marketingowe Usługa 100 000 4. Koncepcja zarządzania ruchem turystycznym Usługa 60 000 5. Rozmieszczenie elementów oznakowania Usługa 40 000 Razem I etap 280 000 Tabela 7. Koszty II etap Lp. Zadanie Rodzaj zadania Kwota 1. Opracowanie znaku turystycznego Usługa 15 000 2. Projekty graficzne znaków i tablic Usługa 40 000 Razem II etap: 45 000 Tabela 8. Koszty III etap Lp. Zadanie Rodzaj zadania Kwota 1. Wykonanie znaków: znaki, konstrukcje podtrzymujące, słupy, materiały, montaż 2. Znakowanie szlaków: wynagrodzenie dla znakarzy, materiały Usługa lub zakup i usługa Usługa lub zakup i usługa 288 000 20 000 Razem III etap: 308 000 Tabela 9. Koszty stałe Lp. Zadanie Rodzaj zadania Kwota 1. Zespół koordynujący projekt, 18 miesięcy na okres realizacji projektu, rozliczenie i przekazanie prac Koszt lub usługa 90 000 2. Utrzymanie znaków, 7 lat po wykonaniu Usługa 140 000 3. Promocja, 7 lat Usługa 105 000 22
Szacunkowe koszty realizacji projektu Koszty stałe razem 335 000 Tabela 10. Koszty projektu wraz z utrzymaniem i promocją Etap Kwota I 280 000 II 45 000 III 308 000 Koszty stałe 335 000 Razem 968 000 23
Metryka dokumentu METRYKA DOKUMENTU Projekt: Nazwa: Wersja: 1.00 Opracowanie studium wykonalności inwestycji jednolitego oznakowania szlaków i Studium wykonalności inwestycji jednolitego oznakowania szlaków i atrakcji turystycznych na obszarze LGD Krzemienny Krąg Autor: 4pi sp. z o.o. Stron: 24 (włącznie ze stroną niniejszą) Data: 15.03.2008 Plik: Z:\A Dzialanosc\C Prace biezace u Klientow\Baltow\01_StudiumWykonSzlakow\StudiumWykonaniaJednolitegoOznakowani a@100.doc HISTORIA ZMIAN DOKUMENTU Nr wersji Data Autor zmiany Opis zmiany 0.01 27.12.2007 Bartłomiej Kawa Inicjacja dokumentu 0.20 18.02.2008 Grzegorz Grześkowiak 0.90 11.03.2008 Joanna Molendowska Przygotowanie wstępnej wersji dokumentu Kontrola jakości 1.00 15.03.2008 Bartłomiej Kawa Zamknięcie dokumentu 24