1 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

PROGRAM FUNKCJONALNO - UŻYTKOWY GMINA FRAMPOL UL. RADZIĘCKA 8 23-440 FRAMPOL tel. 084 685-75-09, 084 685-74-01, fax. 084 685-75-63 e-mail: umframpol@frampol.pl;www.frampol.bip.lublin.pl Data opracowania: lipiec 2013 r. 1 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

SPIS ZAWARTOŚCI I. CZĘŚĆ TYTUŁOWA... 3 1.1 Nazwa nadana zamówieniu przez Zamawiającego.... 3 1.2 Nazwy i Kody prac projektowych i robót budowlanych wg CPV:... 3 1.3 Nazwa i adres Zamawiającego... 3 1.4 Osoba opracowująca:... 3 II. CZĘŚĆ OPISOWA... 4 2.1 Opis ogólny przedmiotu zamówienia... 4 2.1.1 Charakterystyczne parametry określające zakres robót budowlanych... 4 2.1.2 Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia... 5 2.1.3 Ogólne właściwości funkcjonalno-użytkowe... 8 2.1.4 Szczegółowe właściwości funkcjonalno-użytkowe... 9 2.2 Wymagania Zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia... 11 2.2.1 Przygotowanie terenu budowy... 11 2.2.2 Architektura... 12 2.2.3 Konstrukcja... 12 2.2.4 Instalacja... 12 2.2.5 Wymagania odnośnie materiałów - zestawów solarnych:... 13 2.2.6 Wymagania formalno-prawne dotyczące opracowania i odbioru dokumentacji projektowej... 19 2.2.7 Wykończenie... 20 2.2.8 Zagospodarowanie terenu... 21 2.2.9 Warunki wykonania i odbioru robót budowlanych... 21 2.2.9.1 Zasady ogólne wykonywania robót... 21 2.2.9.2 Wymagania organizacyjne:... 22 2.2.9.3 Źródła uzyskania materiałów... 22 2.2.9.4 Warunki przyjęcia na budowę materiałów do robót montażowych... 23 2.2.9.5 Materiały nie odpowiadające wymaganiom... 23 2.2.9.6 Wariantowe stosowanie materiałów... 23 2.2.9.7 Przechowywanie i składowanie materiałów... 23 2.2.9.8 Sprzęt... 24 2.2.9.9 Transport... 24 2.2.9.10 Zakres prac... 24 2.2.9.11 Wymagania dotyczące wykonania robót instalacyjnych i montażowych... 26 2.2.9.12 Odbiór robót, dokumenty do odbioru końcowego.... 28 2.2.9.13 Zasady rozliczenia i płatności... 30 2.2.9.14 Wymagania gwarancyjne... 30 2.2.9.15 Warunki prowadzenia robót... 31 2.2.9.16 Warunki techniczne wykonania i odbioru robót... 32 2.2.9.17 Odbiór robót, dokumenty do odbioru końcowego.... 32 2.2.9.18 Zasady rozliczenia i płatności... 33 III CZĘŚĆ INFORMACYJNA... 34 3.1 Oświadczenie zamawiającego o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane... 34 3.2 Przepisy prawne związane z projektowaniem i wykonaniem... 34 3.3 Inne posiadane dokumenty i informacje... 35 2 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

I. CZĘŚĆ TYTUŁOWA 1.1 Nazwa nadana zamówieniu przez Zamawiającego. Wykonanie robót budowlanych polegających na zakupie i montażu zestawów solarnych dla potrzeb przygotowania ciepłej wody użytkowej w budynkach mieszkalnych i w budynkach użyteczności publicznej oraz na zakupie i montażu kompletnych pieców centralnego ogrzewania (piec c.o., zasobnik na pelet, automatyczny podajnik, osprzęt instalacyjny, wkład kominowy) opalanych biomasą, czyli paliwami pochodzącymi z odnawialnych źródeł (tj. drewno, pelet i brykiety drzewne, zrębki, odpady drzewne, słoma) dla potrzeb ogrzewania budynków mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej na terenie Gminy Frampol Zamówienie realizowane w ramach projektu pn: ECO EFKTYWNY Frampol współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007 2013; Oś Priorytetowa VI: Środowisko i Czysta Energia - Działania 6.2. Energia przyjazna środowisku współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013 1.2 Nazwy i Kody prac projektowych i robót budowlanych wg CPV: 71320000-7 Usługi inżynierskie w zakresie projektowania 45300000-0 Roboty instalacyjne w budynkach 45330000-9 Roboty instalacyjne wodno-kanalizacyjne i sanitarne 45310000-3 Roboty instalacji elektrycznych 09331100-9 Kolektory słoneczne do produkcji ciepła, 1.3 Nazwa i adres Zamawiającego GMINA FRAMPOL UL. RADZIĘCKA 8 23-440 FRAMPOL tel. 084 685-75-09, 084 685-74-01, fax. 084 685-75-63 e-mail: umframpol@frampol.pl;www.frampol.bip.lublin.pl 1.4 Osoba opracowująca: Piotr Lewkowicz 3 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

II. CZĘŚĆ OPISOWA 2.1 Opis ogólny przedmiotu zamówienia 2.1.1 Charakterystyczne parametry określające zakres robót budowlanych Zakres zamówienia w ramach projektu ECO-EFEKTYWNY Frampol obejmuje: 1. Wykonanie dokumentacji projektowej wraz ze zgłoszeniem do starostwa dla montażu 615 zestawów solarnych (Wykaz działek w załączeniu) dla odbiorców indywidualnych. 2. Wykonanie dokumentacji projektowej wraz ze zgłoszeniem do starostwa dla 7 zestawów solarnych (Wykaz obiektów i działek w załączeniu) dla budynków użyteczności publicznej. 3. Wykonanie dokumentacji projektowej wraz ze zgłoszeniem do starostwa dla montażu 60 kotłów c.o. wykorzystujące biomasę w obiektach prywatnych 4. Wykonanie dokumentacji projektowej wraz ze zgłoszeniem do starostwa 1 kotła c.o. wykorzystujące biomasę w budynku użyteczności publicznej. 5. Zainstalowanie wg tych projektów 615 kpl. zestawów solarnych dla odbiorców indywidualnych i 7 zestawów dla budynków użyteczności publicznej oraz 60 instalacji pieców na biomasę dla odbiorców indywidualnych i 1 instalacja pieca dla budynku użyteczności publicznej. 6. Rozruch technologiczny instalacji solarnych. 7. Rozruch technologiczny kotłowni. 8. Przeszkolenie użytkowników co do zasad prawidłowej eksploatacji wykonanych instalacji wraz z opracowaniem szczegółowych instrukcji obsługi i ich przekazaniem użytkownikom. 9. Usługi serwisowe w okresie gwarancyjnym. 4 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

2.1.2 Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia Realizacja projektu polega na zamontowaniu zestawów kolektorów słonecznych oraz podgrzewaczy wody wraz z armaturą kontrolno-pomiarową, automatyką i sterowaniem oraz montaż pieców na biomasę w budynkach odbiorców indywidualnych i obiektach użyteczności publicznej w 16 miejscowościach gminy Frampol. Swoim zasięgiem projekt obejmie teren całej gminy Frampol, położonej w powiecie biłgorajskim. Natomiast urządzenia niezbędne do funkcjonowania sieci będą usytuowane na i w budynkach stanowiących własność gminy lub osób fizycznych, do których gmina posiadać będzie prawo do dysponowania na podstawie dokumentu własności bądź zgody pisemnej właściciela wyrażonej w zawartej z gminą umowie użyczenia. Liczba budynków prywatnych objęta projektem w poszczególnych 16 miejscowościach gminy Frampol wynosi 675 obiektów. Liczba budynków użyteczności publicznej objętych projektem w 3 miejscowościach gminy Frampol wynosi 7 1 (wraz z piecem na biomasę). Inwestycja przyczyni się do wzrostu poziomu życia mieszkańców Gminy, a dzięki wykorzystaniu nowoczesnej technologii przyjaznej środowisku, wpłynie na poprawę stanu środowiska naturalnego dzięki ograniczeniu emisji CO2 do atmosfery. Położenie geograficzne Gminy w obszarze Polski o najsilniejszym nasłonecznieniu dodatkowo preferuje montaż kolektorów na tym obszarze. Wykorzystując te warunki przyznane dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego Gmina przystępuje do realizacji niniejszego projektu. 1 W SP w Woli Radzięckiej zostanie zamontowany zarówno piec CO jak i instalacja solarna. 5 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

Rysunek 1: Mapa nasłonecznienia Polski Wpływ inwestycji na środowisko naturalne Przedmiotowa inwestycja nie jest wymieniona w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397 z poźn. zm.). Rozwiązania technologiczne stosowane w projekcie nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego w świetle obowiązującego prawa. Z przepisów: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62 poz. 627 z póź. zm.) oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397 z poźn. zm.) oraz obowiązujących wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego wynika, iż planowana inwestycja nie wymaga sporządzania raportu oddziaływania na środowisko. Przedmiotowa inwestycja częściowo położona jest na obszarze Natura 2000,,Lasy Janowskie oraz,,puszcza Solska Gmina Frampol uzyskała z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie odpowiednie zaświadczenie dot. obszarów Natura 2000, w którym oświadczono, iż projekt nie wywrze istotnego oddziaływania na obszary Natura 2000 znajdujące się w otoczeniu projektu. Tym 6 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

samym uznano, iż przeprowadzenie oceny, o której mowa w art. 6 ust. 3 dyrektywy 92/43/EWG, nie zostało uznane za niezbędne. Wszystkie urządzenia i materiały, które zostaną zastosowane w projekcie będą posiadać ważne Certyfikaty lub Deklaracje Zgodności z obowiązującymi normami. Etap realizacyjny projektu będzie dotyczył wykonywania prac związanych z montażem kolektorów słonecznych na dachach lub ścianach istniejących budynków, montażem pozostałych urządzeń instalacji solarnych wewnątrz budynków oraz wymianą pieców CO. Zatem zasięg oddziaływania tego etapu projektu na środowisko nie wykroczy poza granice budynków. Stąd jego oddziaływanie ograniczy się do wpływu na ludzi i ich zdrowie, którzy będą przebywać w budynkach w czasie wykonywania prac i może polegać na czasowym obniżeniu komfortu zamieszkania wskutek występowania zwiększonego poziomu hałasu i zapylenia wywołanego pracą urządzeń mechanicznych (np. wiertarek) i prac budowlanych (np. przekuwanie otworów w ścianach, stropach). To niekorzystne oddziaływanie będzie krótkotrwałe i ustąpi z chwilą zakończenia realizacji inwestycji. Nie przewiduje się zastosowania specjalnych przedsięwzięć chroniących środowisko. Etap eksploatacyjny projektu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery wykaże pozytywne oddziaływanie na środowisko poprzez w wyniku zastąpienia energii ze źródeł konwencjonalnych energią słoneczną dla potrzeb przygotowania ciepłej wody oraz energią ze źródeł odnawialnych do ogrzewania budynków Prawo do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane. Elementy zestawów solarnych oraz piece CO usytuowane będą na i w budynkach stanowiących własność gminy lub osób fizycznych, do których gmina posiada prawo do dysponowania na podstawie dokumentu własności bądź zgody pisemnej właściciela wyrażonej w zawartej z gminą umowie cywilno-prawnej. Uwarunkowania w zakresie prawa budowlanego i planistyczno-przestrzenne Budynki objęte inwestycją nie są wpisane do rejestru zabytków i nie podlegają ochronie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przystąpienie do realizacji robót wymaga zgłoszenia zamiaru przystąpienia do robót właściwemu organowi tj. Starostwu Powiatowemu w Biłgoraju. Przygotowanie zgłoszeń wraz z załącznikami wchodzi w zakres przedmiotu zamówienia. 7 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

Uwarunkowania w zakresie prawa podatkowego VAT Przedmiot zamówienia dotyczy montażu instalacji solarnych w budynkach prywatnych zaliczanych do działu PKOB 11 o pow. do 300 m 2 p.u. oraz w budynkach użyteczności publicznej. 2.1.3 Ogólne właściwości funkcjonalno-użytkowe Elementy zestawów solarnych usytuowane będą na i w budynkach stanowiących własność gminy lub osób fizycznych, do których gmina posiada prawo do dysponowania na podstawie dokumentu własności bądź zgody pisemnej właściciela wyrażonej w zawartej z gminą umowie. Swoim zasięgiem projekt obejmie teren całej gminy Frampol, położonej w powiecie biłgorajskim. Liczba budynków prywatnych objęta projektem w poszczególnych 16 miejscowościach gminy Frampol wynosi 675 obiektów. W zależności od liczby osób/użytkowników oraz zapotrzebowania na centralną wodę użytkową liczba montowanych kolektorów słonecznych waha się od 2 do 5. Planując liczbę, a tym samym powierzchnię paneli na budynkach o określonej liczbie użytkowników należy wziąć pod uwagę wydajność i sprawność zestawów, położenie geograficzne (szerokość geograficzną). Ilość montowanych kolektorów słonecznych i pojemność zbiornika na ciepłą wodę powinna zapewniać przynajmniej 50 l ciepłej wody na osobę/dobę o temperaturze minimum. 50 stopni C. dla gospodarstw domowych. Dla obiektów użyteczności publicznej dokładna ilość kolektorów słonecznych i pojemność zbiornika cwu należy określić na etapie opracowania projektu uwzględniając liczbę użytkowników/uczniów i charakter placówki. Przewiduje się, że w wyniku realizacji projektu zaspokojone zostanie zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzania wody użytkowej w minimum 50% we wszystkich budynkach objętych projektem. Wykonawca projektując i wykonując montaż zestawów solarnych ma obowiązek zapewnić współdziałanie instalacji istniejącej do podgrzewania c.w.u. z instalacją solarną. Rozwiązanie to powinno być zawarte w projekcie. Użytkownik musi mieć zapewnioną c.w.u. w okresach niekorzystnych warunków pogodowych uniemożliwiających pracę kolektorów słonecznych. Elementy związane z wymianą pieców obejmą wykonanie robót w 61 obiektach (w tym 60 osób prywatnych) w następującym zakresie: 1. Demontaż istniejącego pieca centralnego ogrzewania, 2. Dobór pieca centralnego ogrzewania o mocy odpowiedniej do powierzchni budynku oraz jego stanu technicznego, 8 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

3. Dobór zbiornika akumulacyjnego (bufor wody kotłowej grzewczej) i podgrzewacza ciepłej wody użytkowej o pojemności dostosowanej do mocy pieca, stanu i wielkości budynku oraz stanu technicznego wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania, 4. Montaż wkładu kominowego z materiałów odpornych na korozję i przekroju, średnicy zgodnego z wytycznymi producenta kotła grzewczego wraz z uziemieniem 5. Podłączenie zaprojektowanego węzła cieplnego do istniejącej instalacji centralnego ogrzewania oraz zasobnika ciepłej wody użytkowej, 6. Montaż zespołu pompowego ze sterowaniem i zasilaniem elektrycznym. Wymienione wyżej roboty należy wykonać w budynkach stanowiących własność osób fizycznych, do których gmina posiada prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane na podstawie umów cywilnych. Zaprojektowane i wykonane rozwiązania w zakresie wymiany kotłów centralnego ogrzewania muszą pokrywać zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzewania budynku i ogrzania wody użytkowej w 100%. Przy doborze mocy kotła centralnego ogrzewania należy uwzględnić ogrzewaną kubaturę budynku, aktualny stantechniczny budynku, zapotrzebowanie na c.w.u. Pojemność zbiornika akumulacyjnego i podgrzewacza ciepłej wody użytkowej należy dostosować do mocy pieca, stanu technicznego wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania i zapotrzebowania na c.w.u. Należy zastosować kotły opalane biomasą, czyli paliwami pochodzącymi z odnawialnych źródeł (tj. drewno, pellet i brykiety drzewne, zrębki, odpady drzewne, słoma). Wybór rodzaju kotła Wykonawca ma obowiązek uzgodnić Inwestorem. 2.1.4 Szczegółowe właściwości funkcjonalno-użytkowe Aby osiągnąć zakładane pokrycie zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową należy przyjąć wskaźnik, że na każdą osobę, która stale korzysta z ciepłej wody, przypada od 1,0 1,33 m 2 powierzchni czynnej kolektora słonecznego. Dla wstępnych obliczeń przyjęto 1m 2 powierzchni czynnej kolektora na osobę. Biorąc to pod uwagę oraz fakt, że standardowa powierzchnia kolektora płaskiego to około 2 m 2 szacunkowa ilość kolektorów w każdej instalacji w budynku została określona na podstawie ilości osób zamieszkujących daną nieruchomość. I tak przyjęto: 2 kolektory dla 1-4 osób korzystających z instalacji solarnej, poj. zasobnika 200l 3 kolektory dla 5-6 osób korzystających z instalacji solarnej, poj. zasobnika 300l 4 kolektory dla 7-8 osób korzystających z instalacji solarnej, poj. zasobnika min.400l 5 kolektorów dla 9-10 osób korzystających z instalacji solarnej poj. zasobnika min.500l 9 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

Na tej podstawie zostało oszacowane zapotrzebowanie na instalacje solarne w budynkach prywatnych w następujących układach instalacyjnych: 2 kolektory 361 instalacje, 3 kolektory 196 instalacje, 4 kolektory 53 instalacji, 5 kolektorów 5 instalacji. W budynkach użyteczności publicznej przyjęto założenie, iż 1 kolektor będzie odpowiadał zapotrzebowaniu na C.W.U. w ilości 100 l/dobę, przy jednoczesnym założeniu że pojedyncza instalacja solarna będzie niemniejsza niż 2-kolektory. Instalacje solarne zamontowane zostaną w następujących obiektach użyteczności publicznej zlokalizowanych na terenie Gminy Frampol: Szkoła Podstawowa i Gimnazjum we Frampolu, Szkoła w Teodorówce, Szkoła w Woli Radzięckiej, Budynek Urzędu Miejskiego we Frampolu przy ul. Radzięckiej, Budynek Urzędu Miejskiego we Frampolu przy ul. Zamojskiej 13, Budynek Miejsko Gminnego Ośrodka Kultury we Frampolu, Budynek szatniowy przy stadionie we Frampolu, Sumarycznie w ramach Projektu wymagane jest zainstalowanie min. 1 547 kolektorów w 615 instalacjach w budynkach prywatnych oraz 22 kolektorów w 7 instalacjach na obiektach użyteczności publicznej. Ponadto Projekt zakłada wymianę pieców CO na nowe piece CO na biomasę (zrębki, pelet, brykiet, odpady drzewne, słomę). Wymiana pieców nastąpi w 61 obiektach (w tym 60 osób prywatnych). Na etapie prac projektowych Wykonawca zobowiązany jest do zweryfikowania wielkości założonych w programie funkcjonalno-użytkowym ilości kolektorów w poszczególnych instalacjach. W przypadku, gdy wg obliczeń projektanta założona ilość nie jest wystarczająca dla wymaganego stopnia pokrycia zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową (np. ze względu na brak możliwości optymalnego ustawienia kolektorów względem słońca). Wykonawca zobowiązany jest do zwiększenia ilości kolektorów do ilości zapewniającej wymagany stopień pokrycia zapotrzebowania bez domagania się zwiększania ceny wynikającej ze złożonej oferty. Dla projektu Zamawiający określił następujące wskaźniki realizacji: Wskaźniki produktu: 10 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

liczba jednostek wytwarzania energii cieplnej przy wykorzystaniu energii promieniowania słonecznego 622,00 szt., moc zainstalowana energii cieplnej (dla energii słonecznej) 2,28 MW, liczba wybudowanych jednostek wytwarzania energii cieplnej z biomasy i biogazu 61 szt., moc zainstalowana energii cieplnej (dla energii z biomasy) 1,84 MW, całkowita moc obiektów wykorzystujących odnawialne źródła energii 4,12 MW. 2.2 Wymagania Zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia 2.2.1 Przygotowanie terenu budowy Wykonawca jest zobowiązany do zabezpieczenia terenu budowy w okresie trwania realizacji kontraktu aż do zakończenia i odbioru ostatecznego robót. Koszt zabezpieczenia terenu budowy nie podlega odrębnej zapłacie i przyjmuje się, że jest włączony w cenę kontraktową. W miejscach przylegających do dróg otwartych dla ruchu, Wykonawca ogrodzi lub wyraźnie oznakuje teren budowy, w sposób uzgodniony z Inspektorem Nadzoru. Budynki, w których planowany jest montaż instalacji solarnych posiadają warunki techniczne umożliwiające montaż zestawu solarnego tj: wyposażone są w instalację ciepłej i zimnej wody, posiadają dobry stan techniczny dachu, posiadają wolną powierzchnię wewnątrz budynku umożliwiająca montaż urządzeń. Nie można montować kolektorów słonecznych na dachu pokrytym materiałem zawierającym azbest. W takim wypadku możliwe jest zamontowanie kolektorów na ścianie budynku. Do obowiązków właściciela/użytkownika budynku należy wykonanie i sfinansowanie:: 1 prac przygotowawczych koniecznych do wykonania w związku z montażem instalacji solarnej lub wymianą pieca (np. demontaż istniejącego zasobnika ciepłej wody, wyprowadzenie króćca z instalacji c.o. wraz z armaturą potrzebną do wpięcia drugiej wężownicy zasobnika ciepłej wody montowanego w ramach instalacji solarnej, doprowadzenia instalacji ciepłej i zimnej wody oraz instalacji elektrycznej do pomieszczenia, w którym zostanie zamontowany zasobnik ciepłej wody, 2 prac porządkowych (np. zapewnienie dojścia i możliwości montażu urządzeń solarnych itp.), 11 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

3 prac budowlanych niezbędnych do montażu instalacji solarnej i wymiany (np. pogłębienie pomieszczeń, wykonanie posadzek, fundamentów, cokołów, podestów pod zasobnik ciepłej wody lub piec, itp.), 4 dodatkowej konstrukcji dachowej umożliwiającej zamontowanie kolektorów słonecznych jeżeli nie będzie innej możliwości montażu tak aby uzyskać zadawalające ukierunkowanie kolektorów. 2.2.2 Architektura Zakres robót związanych z realizacją przedmiotu zamówienia powinna przebiegać tak aby ograniczyć wpływ montażu zestawów solarnych na architekturę obiektów lub budynków. 2.2.3 Konstrukcja Projekt a potem montaż zestawów solarnych na dachach budynków powinien uwzględniać uwarunkowania konstrukcyjne dachów. Sposób montażu tak należy dobrać aby nie powodował osłabienia konstrukcji dachu budynku. Dopuszcza się montaż zestawów solarnych na ścianach budynków pod warunkiem uzgodnienia lokalizacji z właścicielem budynku. Projekt a potem montaż pieców C.O. na biomasę powinien uwzględniać uwarunkowania konstrukcyjne budynków, a w szczególności tak należy dobrać piec aby jego gabaryty nie powodowały konieczności zmian konstrukcyjnych w budynku. Montaż wkładu kominowego należy wykonać bez naruszania konstrukcji komina z zachowaniem wszystkich zasad bezpieczeństwa dokonując czyszczenia istniejącego kanału spalinowego z ewentualnym frezowaniem (dla zapewnienia możliwości osadzenia wkładu o właściwej średnicy) oraz zapewniając odpowiednią wentylację w pomieszczeniu kotłowni. Należy zastosować kominy do kotłów spalających biomasę odporne na korozję i działanie związków fluoru. Wkłady kominowe żaroodporne ze stali nierdzewnej, kwasoodpornej. Należy zaprojektować i wykonać instalację uziemiającą wkład kominowy. Dopuszcza się konieczność wykucia i osadzenia ościeżnicy w trakcie montażu, demontażu pieca lub zbiornika buforowego. Koszt tych robót należy uwzględnić w cenie ofertowej. 2.2.4 Instalacja Przedmiotem zamówienia jest wykonanie robót budowlano-montażowych polegających na montażu zestawów solarnych do podgrzewania wody użytkowej oraz wymianie pieców CO. Roboty te mają być wykonane z materiałów i urządzeń własnych Wykonawcy lub zakupionych przez Wykonawcę. Wszystkie urządzenia, armatura i osprzęt muszą być nowe (muszą mieć datę produkcji z roku ich zabudowy lub roku poprzedzającego zabudowę). I Zestaw solarny powinien zawierać: 12 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

II 1 Kolektory słoneczne, 2 Konstrukcje wsporcze i uchwyty do zamocowania kolektorów słonecznych pod optymalnym kątem (dachy o małym nachyleniu), 3 Podgrzewacz (zasobnik) ciepłej wody użytkowej, 4 Zespół pompowo-sterowniczy, 5 Zespół naczynia wzbiorczego przeponowego, 6 Komplet orurowania wraz z armaturą przyłączeniową i izolacją cieplną, 7 Nośnik ciepła (płyn solarny). Piec C.O. na biomasę (zestaw) powinien zawierać: 1 Kocioł c.o. opalany biomasą ( zrębki, pellet, brykiet, odpady drzewne, słoma) z możliwością awaryjnego spalania drewna bez konieczności zmiany palnika (wbudowany drugi ruszt) 2 Wkład kominowy z blachy kwasoodpornej 3 Zbiornik buforowy C.O. o pojemności odpowiedniej do mocy dobranego pieca i zasobnik ciepłej wody. 4 Zamawiający dopuszcza rozwiązanie z wbudowanym zasobnikiem c.w.u. oraz wężownicą solarną w zasobniku buforowym. 5 Zasobnik ciepłej wody użytkowej w przypadku gdy na danej nieruchomości nie wykonuje się montażu zestawu solarnego (dotyczy 3 instalacji w 57 instalacjach wymiana pieca będzie połączona z montażem kolektorów słonecznych. 6 Zespół pompowy wraz ze sterowaniem 7 Komplet orurowania wraz z armaturą przyłączeniową i izolacją cieplną (jeśli wymagana) niezbędny do podłączeni wbudowanego pieca do istniejącej instalacji C.O. oraz zasobnika cwu. 8 Zespół naczynia wzbiorczego otwartego 2.2.5 Wymagania odnośnie materiałów - zestawów solarnych: a Kolektory słoneczne: Budowa kolektora musi być zgodna z wymaganiami normy przedmiotowej PN EN-12975-1:2007, PN EN-12975-2:2007 lub jej europejskim odpowiednikiem (EN 12975-1:2006 i EN 12975-2:2006). Do oferty należy dołączyć: - Aktualne zaświadczenie/certyfikat zgodności wydany przez akredytowana jednostkę certyfikującą potwierdzające zgodność oferowanego kolektora słonecznego z normami parametrami podanymi w Programie funkcjonalno-użytkowym wraz ze sprawozdaniem z badań wydane przez niezależną jednostkę badawczą, lub 13 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY i

b - Aktualny europejski certyfikat na znak SOLAR KEYMARK nadany przez jednostkę certyfikującą potwierdzający zgodność oferowanego kolektora słonecznego z normami i parametrami w Programie funkcjonalno-użytkowym wraz ze sprawozdaniem z badań wydane przez niezależną akredytowaną jednostkę badawczą Ponadto kolektory powinny spełniać dyrektywę o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U.L 11 z 15.01.2012) Wymagane parametry sprawności energetycznej: Sprawność optyczna - nie mniejsza niż 82% Współczynnik strat a1 nie większy niż 4,2 W/m²K Współczynnik strat a2 nie większy niż 0,016 W/m²K 2 Absorpcja nie mniejsza niż 95 ± 2% Emisja nie większa niż 5± 2% Ciężar kolektora bez cieczy nie większy niż 50 kg Absorber kolektora miedziany lub aluminiowy z pokryciem selektywnym typu TINOX, BluTec, SunSelekt lub równoważny z dołączoną gwarancją trwałości pokrycia wydana przez producenta kolektorów nie mniej niż 10 lat. Budowa kolektora absorbera powinna zabezpieczać nośnik ciepła przed jego niszczącym przegrzaniem w wyniku przerwy, awarii zasilania elektrycznego instalacji trwającej dłużej niż 1 dzień bez konieczności wyposażania instalacji we własne źródło zasilania elektrycznego. Temperatura stagnacji minimum 200 C Obudowa kolektorów aluminiowa lakierowana lub anodowana izolowana cieplnie wełną mineralną. Szyba antyrefleksyjna ze szkła hartowanego o wysokiej przepuszczalności promieniowania słonecznego Układ hydrauliczny kolektorów harfa pojedyncza składająca się z rurek pionowych lub układ meandryczny wykonany z miedzi Powierzchnia absorbera pojedynczego kolektora nie mniejsza niż 1,8 m 2 Uchwyty do zamocowania kolektorów słonecznych pod optymalnym kątem (dachy o małym nachyleniu) Elementy uchwytów i konstrukcji wsporczych powinny być wykonane z kształtowników aluminiowych, lub stali nierdzewnej. 14 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

c d Przejścia dachowe systemowe do rur kolektorów w kolorze zbliżonym do koloru pokrycia dachowego budynku. Przewody solarne biegnące po dachu należy zabezpieczyć przed negatywnym wpływem osuwającego się śniegu lub lodu (montaż śniegołapów nad rurami) Podgrzewacz ciepłej wody użytkowej powinien posiadać następujące parametry: Zabezpieczenie antykorozyjne zasobnika i wężownicy emalią ceramiczną oraz dodatkowe zabezpieczenie aktywne elektrodą tytanową Płaszcz zewnętrzny izolowany termicznie pianką poliuretanową o grubości min. 50mm Wbudowany termometr Dwie wężownice jedna dla układu solarnego druga dla układu istniejącego c. w. u. Króciec pozwalający na zamontowanie grzałki elektrycznej Ciśnienie robocze: zasobnik 10 bar, wężownica 10 bar Zewnętrzny płaszcz zbiornika z tworzywa sztucznego, Na wyjściu c.w.u. należy zastosować termostatyczne zawory antypoparzeniowe. Zespół pompowo-sterowniczy powinien posiadać: Pompa obiegowa nośnika ciepła ze sterowaniem Separator powietrza Czujniki temperatury Termometr Manometr Miernik przepływu Automatyczną regulację obrotów pompy, Automatyczne lub ręczne odpowietrzanie Zawór bezpieczeństwa 6 bar Izolację termiczną Układ automatyki (sterownik) powinien spełnić następujące funkcje sterować pracą systemu kolektorów we współpracy z dodatkowym źródłem ciepła, sterować pracą stacji pompowej w zależności od różnicy temperatur, realizować procedurę schładzania kolektorów po przekroczeniu temperatury dopuszczalnej, realizować funkcje przeciwmrozową, 15 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

zabezpieczać odbiorniki ciepła oraz urządzenia instalacji glikolowej przed przekroczeniem ich temperatury maksymalnej posiadać możliwość schładzania nocą zbiornika cwu poprzez wymuszenie obiegu płynu solarnego przez kolektor funkcja tryb urlopowy lub tryb wakacyjny wyliczać dzienną oraz sumaryczną energię zgromadzoną przez kolektory słoneczne. e Zespół naczynia wzbiorczego przeponowego powinien posiadać: Wszystkie połączenia rurowe instalacji powinny być izolowane termicznie materiałami odpornymi na temperaturę 150 o C Do zabezpieczenia instalacji w obiegu glikolowym i po stronie wody wodociągowej zastosować membranowe zawory bezpieczeństwa o ciśnieniu otwarcia 6 bar, posiadające dopuszczenie i certyfikaty zgodnie z obowiązującymi przepisami Dozoru Technicznego W obiegu glikolowym i wodnej zastosować przeponowe naczynie wzbiorcze na ciśnienie 6 bar, posiadające dopuszczenia i certyfikaty zgodnie z obowiązującymi przepisami Dozoru Technicznego. f Komplet orurowania wraz z armaturą przyłączeniową i izolacją cieplną Przewody instalacji solarnej w obiegu glikolowym należy projektować i wykonywać z rur miedzianych bez szwu lub chromoniklowych przeznaczonych do stosowania w instalacjach sanitarnych i ogrzewaniu. Połączenia między kolektorami i kolektorów z instalacją należy wykonać z zastosowaniem złączek zapewniających kompensację naprężeń i szczelność układu glikolowego przy dużych różnicach temperatur ( np. złączki bez gwintów z kompensatorami mieszkowymi) Łączenia rur za pomocą kształtek miedzianych lutem twardym lubkształtek do rur chromoniklowych. Armaturę na przewodach projektować i montować tak aby umożliwić obsługę i konserwację, Na przewodach w obiegu glikolowym stosować izolację termiczną z otulinami z kauczuku syntetycznego EPDM typu HT o grubości min 13 mm i odporną na temperaturę do 150 o C Fragmenty przewodów prowadzonych na zewnątrz budynku należy dodatkowo zabezpieczyć przed uszkodzeniem mechanicznym (np. dziobanie ptaków) płaszczem blachy aluminiowej lub ocynkowanej. 16 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

Przewody przyłączeniowe do instalacji wody zimnej i ciepłej należy zaprojektować i wykonać z rur miedzianych lub trójwarstwowych typ PEX-AL-PEX. Na przewodach ciepłej wody należy zastosować izolację termiczną. Przewody przyłączeniowe drugiej wężownicy zasobnika z drugim źródłem ciepła należy zaprojektować i wykonać z rur miedzianych twardych lub stalowych łączonych za pomocą kształtek gwintowanych lub spawane. g h i j Nośnik ciepła (płyn solarny) Płyn solarny (nośnik ciepła): wodny roztwór glikolu propylenowego o temperaturze krzepnięcia -35 o C, biodegradowalny Przewody elektryczne wraz z zabezpieczeniem przeciwprzeciążeniowym zespołu pompowo sterowniczego, przewody miedziane do instalacji elektrycznych min. 3x2,5 mm2, korytka z tworzyw sztucznych lub uchwyty natynkowe do przewodów, wyłącznik 10A klasy B10, Układ podtrzymania napięcia przy braku zasilania zewnętrznego przez okres min. 3 h wraz z sygnalizacją braku zasilania (sygnał dźwiękowy i świetlny). Piece CO na biomasę piec na paliwo opalany biomasą (zrębki, pelet, brykiet, odpady drzewne, słoma), z możliwością spalania drewna o mocy odpowiedniej do pokrycia 100% zapotrzebowania na ogrzewanie budynku oraz uzupełnieniu zapotrzebowania na c.w.u., sprawność nominalna nie mniejsza niż 90%, kotły na biomasę powinny być podłączone przez zespoloną armaturę hydrauliczną wykonaną z żeliwnego korpusu z wbudowanym zaworem termoregulacyjnym, pompą obiegową, zaworem zwrotnym, kulowych zaworów odcinających oraz tarczowych termometrów. Maksymalne ciśnienie robocze 0,25 MPa, nadciśnienie obliczeniowe 0,25 MPa, maksymalna temperatura robocza 100 C albo zawór termoregulacyjny typu ESBE w celu osiągnięcia minimalnej temperatury wody powrotnej do kotła na poziomie 65 C. Temperatura robocza kotła musi być utrzymywana na stałym poziomie 80-90 C. Kotły powinny być malowane proszkowo Kotły powinny posiadać funkcję automatycznego zapłonu paliwa, Komin lub wkład kominowy 17 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

k l Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach wkład kominowy o średnicy dobranej do mocy pieca i wysokości komina kompletny, wraz z wyczystkami, kształtkami oraz układem odprowadzania kondensatu z wkładu, beton klasy B20 do zabetonowania czapy kominowej z osadzeniem wkładu, Zbiornik buforowy C.O. o pojemności odpowiedniej do mocy dobranego pieca Zabezpieczenie antykorozyjne zbiornika c.w.u. emalią ceramiczną oraz dodatkowe zabezpieczenie aktywne anodą tytanową. Płaszcz zewnętrzny izolowany termicznie Wbudowany termometr w zbiornik lub na instalacji c.w.u. i c.o. Ciśnienie robocze: zasobnik 8 bar, Zewnętrzny płaszcz zbiornika z tworzywa sztucznego lub metalowy malowany Zamawiający zaleca stosowanie zbiorników typu kombi z zastosowaniem typoszeregu urządzeń: 350/150 co/cwu ; 550/150 co/cwu ; 900/200 co/cwu ; 1100/200 co/cwu Zespół pompowy wraz ze sterowaniem Pompa obiegowa c.o. ze sterowaniem czujniki temperatury manometr automatyczna regulacja obrotów pompy, automatyczne odpowietrzanie zawór bezpieczeństwa 6 bar izolacja termiczna układ automatyki (sterownik) powinien spełnić następujące funkcje sterować pracą stacji pompowej w zależności od pracy pieca lub pracy ze zbiornika buforowego, sterowanie armaturą w zależności od temperatury wody C.O. oraz temperatury zbiornika buforowego wyliczać dzienną oraz sumaryczną energię wytworzoną przez piec. m Komplet orurowania wraz z armaturą przyłączeniową i izolacją cieplną (jeśli wymagana) niezbędny do podłączeni wbudowanego pieca do istniejącej instalacji C.O. oraz zasobnika cwu orurowanie z rur stalowych lub miedzianych (w zależności od istniejącego rozwiązania) szacuje się, że 50% instalacji należy wykonać w oparciu o rury stalowe, 50 % rury miedziane 18 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

n o rury muszą być przeznaczonych do stosowania w instalacjach sanitarnych, łączenie rur miedzianych przy użyciu kształtek miedzianych, lutem twardym łączenie rur stalowych przy użyciu kształtek lub spawane, automatyczny zawór mieszający wodę powrotną zabezpieczający piec przed dopływem zbyt zimnej wody powrotnej z instalacji c.o. Zespól naczynia wzbiorczego otwartego Naczynie wzorcze systemu otwartego o pojemności wynikającej z wielkości instalacji CO. W przypadku gdy istniejące naczynie pod względem stanu technicznego i pojemności spełnia założenia określone w projekcie można je pozostawić be wymiany. W innych przypadkach należy je wymienić. Układ podtrzymania napięcia przy braku zasilania zewnętrznego przez okres min. 3 h wraz z sygnalizacją braku zasilania (sygnał dźwiękowy i świetlny) zasilacz awaryjny o przebiegu wyjściowym siunusoidalnym o pojemności wystarczającej do podtrzymania pracy układu przez okres min. 3 h Po zakończeniu montażu należy wykonać trzykrotne płukanie instalacji oraz próbę szczelności na ciśnienie 6,0 bar w obecności Inspektora Nadzoru. Wykonawca przekaże instrukcję eksploatacji przeszkoli właściciela (mieszkańca ) budynku. 2.2.6 Wymagania formalno-prawne dotyczące opracowania i odbioru dokumentacji projektowej Dokumentacja techniczna winna być opracowana zgodnie z obowiązującymi przepisami w szczególności: Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (tekst jedn. z 2006 r. Dz. U. Nr 156, poz. 1118 ze zmianami), Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. poz. 462) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47 poz. 401), Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dot. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. Nr 120 poz. 1126), 19 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. Nr 202, poz. 2072). Przepisami techniczno - budowlanymi, Obowiązującymi normami, Zasadami wiedzy technicznej i sztuką budowlaną. Kompletna dokumentacja projektowa winna zawierać: projekt budowlany tym obliczenie stopnia pokrycia zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzania wody użytkowej uzysku energetycznego i efektu ekologicznego, przedmiar robót, kosztorys. Wykonawca ma obowiązek zapewnienia opracowania dokumentacji projektowej przez osobę posiadającą niezbędne uprawnienia lub kwalifikacje w odpowiedniej specjalności. Wykonawca zdobędzie wszystkie niezbędne pozwolenia i zezwolenia do prowadzenia inwestycji. Na wykonanie robót budowlanych będących przedmiotem zamówienia nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę a jedynie zgłoszenie do Starostwa Powiatowego w Biłgoraju. Wykonawca zobowiązany jest przygotować i dostarczyć Zamawiającemu wypełniony formularz zgłoszenia robót budowlanych wraz z kopią mapy sytuacyjno-wysokościowej nieruchomości, w których wykonywane będą instalacje solarne z zaznaczeniem i ewentualne uzupełnienia dokumentów załączonych do zgłoszenia do czasu otrzymania pisemnego braku sprzeciwu Starostwa Powiatowego w Biłgoraju do zgłaszanych robót budowlanych stanowiących przedmiot zamówienia. 2.2.7 Wykończenie Przedmiotem zamówienia jest montaż zestawów solarnych do podgrzewania wody użytkowej oraz wymiana pieców CO na piece przystosowane do spalania biomasy. Wykonawca jest zobowiązany do zaprojektowania i montażu zestawów solarnych i wymiany pieców w taki sposób aby jak najmniej ingerować w elementy konstrukcyjne i wykończenia budynków (okładziny wewnętrzne, elewacja, powłoki malarskie). W przypadku konieczności naruszenia tych elementów w celu wykonania robót montażowych Wykonawca zobowiązany jest do ich naprawy w ramach umowy (bez dodatkowego wynagrodzenia) w zakresie uzupełnienia ubytków ścian, stropów, uszczelnienia pokrycia dachowego powstałych w wyniku zainstalowania orurowania. Zakres tych prac Wykonawca uzgodni z Inspektorem Nadzoru i właścicielem budynku. Właściciel budynku wykona na własny koszt ewentualne prace remontowe będące następstwem prac montażowych instalacji solarnej takich jak: 20 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

malowanie, uzupełnienie okładzin ścian i podłóg, naprawa tynków, elewacji i innych drobnych prac kosmetycznych przywracających estetykę budynku. 2.2.8 Zagospodarowanie terenu Przedmiotem zamówienia jest montaż zestawów solarnych do podgrzewania wody użytkowej i wymiana pieców CO. Realizacja przedmiotu zamówienia nie ma wpływu na zagospodarowanie terenu. 2.2.9 Warunki wykonania i odbioru robót budowlanych 2.2.9.1 Zasady ogólne wykonywania robót 1. Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia robót zgodnie z umową, dokumentacją projektową, poleceniami inspektora nadzoru inwestorskiego oraz innymi ustaleniami z Zamawiającym. 2. Obowiązkiem wykonawcy jest także dbanie o wysoką jakość i staranność wykonywania robót, dokładność montowania wbudowanych materiałów, a także o należyty efekt końcowy. Następstwa błędów lub braku należytej staranności będą poprawiane przez wykonawcę na własny koszt. 3. Polecenia inspektora nadzoru inwestorskiego lub innej osoby upoważnionej do ich wydawania przez Zamawiającego będą wykonywane w czasie przez niego wyznaczonym pod groźbą wstrzymania prac, przy czym konsekwencje finansowe opóźnień ponosi Wykonawca. 4. Wykonawca jest odpowiedzialny za wykonanie przedmiotu zamówienia zgodnie z warunkami technicznymi i jakościowymi opisanymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i programie funkcjonalno-użytkowym 5. Wykonawca jest zobowiązany przedłożyć odpowiednie dokumenty opisujące parametry techniczne stosowanych wyrobów, wymagane prawem certyfikaty i inne dokumenty dopuszczające dane materiały (wyroby) do użytkowania. Przedłożone certyfikaty powinny być sporządzone przez akredytowaną jednostkę badawczą. 6. Wymagana jest należyta staranność przy realizacji zobowiązań umowy. 7. Zamawiający nie ponosi odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez Wykonawcę podczas wykonywania przedmioty zamówienia. 21 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

2.2.9.2 Wymagania organizacyjne: 1. Wykonawca przedstawi harmonogram realizacji zadania wg którego będzie realizował zamówienie, który musi zostać zaakceptowany przez Zamawiającego. 2. Zamówienie będzie realizowane na obiektach, dlatego Wykonawca zobowiązany jest do sprawnej organizacji i zminimalizowania utrudnień wynikających z tego tytułu. 3. Ustalenia i decyzje dotyczące wykonania zamówienia uzgadnianie będą przez Wykonawcę z ustanowionym przez Zamawiającego Inspektorem Nadzoru. 2.2.9.3 Źródła uzyskania materiałów Przed zaplanowanym wykorzystaniem jakichkolwiek materiałów przeznaczonych do robót, Wykonawca przedstawi Inspektorowi Nadzoru do zatwierdzenia, szczegółowe informacje dotyczące proponowanych materiałów, źródła wytwarzania, zamawiania materiałów jak również w razie konieczności odpowiednie świadectwa badań laboratoryjnych oraz próbki materiałów. Wszelkie materiały muszą mieć aktualne deklaracje zgodności, certyfikaty, atesty itp. dopuszczające do stosowania w budownictwie ze szczególnym uwzględnieniem wymagań w zakresie ochrony pożarowej. Wszystkie zastosowane materiały muszą spełniać warunki Ustawy z dn. 16 kwietnia 2004r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. z 2004r. Nr 92, poz.881) oraz być oznakowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dn. 11 sierpnia 2004r. w sprawie systemów oceny zgodności, oraz sposobu oznaczania wyrobów budowlanych oznakowaniem CE (Dz. U. z 2004r.Nr 195, poz.2011) lub Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dn. 11 sierpnia 2004r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobów znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. z 2004r. Nr 198, poz. 2041 z późn. zmianami). Wykonawca zobowiązany jest do użycia materiałów spełniających wymagania określone w programie funkcjonalno-użytkowym, przewidzianych w uzgodnionym projekcie, a w razie konieczności użycia materiałów równorzędnych Wykonawca uzgodni zmiany z Inspektorem Nadzoru i Zamawiającym. W każdym przypadku Wykonawca zobowiązany jest do dołożenia wszelkich starań, aby zastosowane materiały i urządzenia były jak najwyższej jakości, a określone przez ich producentów okresy gwarancyjne jak najdłuższe. Niedopuszczalne jest stosowanie do robót montażowych - wyrobów i materiałów nieznanego pochodzenia. 22 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

Zatwierdzenie partii materiałów z danego źródła nie oznacza automatycznie, że wszelkie materiały z danego źródła uzyskają zatwierdzenie. 2.2.9.4 Warunki przyjęcia na budowę materiałów do robót montażowych Wyroby do robót montażowych mogą być przyjęte na budowę, jeśli spełniają następujące warunki: - są zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyką podaną w dokumentacji projektowej - są właściwie oznakowane i opakowane, - spełniają wymagane właściwości wskazane odpowiednimi dokumentami odniesienia, - producent dostarczył dokumenty świadczące o dopuszczeniu do obrotu powszechnego lub jednostkowego zastosowania, a w odniesieniu do fabrycznie przygotowanych prefabrykatów również karty katalogowe wyrobów lub firmowe wytyczne stosowania wyrobów. 2.2.9.5 Materiały nie odpowiadające wymaganiom Każdy rodzaj robót, w którym znajdują się nie zbadane i nie zaakceptowane materiały, Wykonawca wykonuje na własne ryzyko, licząc się z jego nieprzyjęciem, usunięciem i niezapłaceniem. 2.2.9.6 Wariantowe stosowanie materiałów Jeśli dokumentacja projektowa przewiduje możliwość wariantowego zastosowania rodzaju materiału w wykonywanych robotach, Wykonawca jest zobowiązany do powiadomienia Inspektora Nadzoru o zamiarze jego użycia. Materiał ten może być użyty do realizacji przedmiotu zamówienia dopiero po uzyskaniu akceptacji Inspektora. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie może być później zmieniany bez zgody Inspektora Nadzoru. 2.2.9.7 Przechowywanie i składowanie materiałów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, do czasu gdy będą one użyte do robót, były zabezpieczone przed zanieczyszczeniami, zachowały swoją jakość i właściwości i były dostępne do kontroli przez Inspektora Nadzoru. Miejsca czasowego składowania materiałów będą zlokalizowane w obrębie terenu budowy w miejscach uzgodnionych z Inspektora Nadzoru lub poza terenem budowy w miejscach zorganizowanych przez Wykonawcę i zaakceptowanych przez Inspektora Nadzoru. 23 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

2.2.9.8 Sprzęt Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót. Liczba i wydajność sprzętu powinny gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, i wskazaniach Inspektora Nadzoru. Sprzęt będący własnością Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót ma być utrzymywany w dobrym stanie i gotowości do pracy. Powinien być zgodny z normami ochrony środowiska i przepisami dotyczącymi jego użytkowania. 2.2.9.9 Transport Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót i właściwości przewożonych materiałów. Liczba środków transportu powinna zapewniać prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, wskazaniami Inspektora Nadzoru, w terminie przewidzianym umową. 2.2.9.10 Zakres prac a Prace projektowe: Wykonanie dokumentacji projektowej niezbędnej do montażu zestawów solarnych służących do podgrzewania c.w.u. i wymiany pieca CO. Dokumentacja projektowa powinna być wykonana zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz.U. Nr 202, poz. 2072). Na wykonanie robót budowlanych będących przedmiotem zamówienia nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę a jedynie zgłoszenie do Starostwa Powiatowego w Biłgoraju. Według 4 ust.2 ww. rozporządzenia w skład dokumentacji projektowej wchodzą: plany, rysunki lub inne dokumenty umożliwiające jednoznaczne określenie rodzaju i zakresu robót budowlanych podstawowych oraz uwarunkowań i dokładnej lokalizacji ich wykonania, przedmiar robót, projekty, pozwolenia, uzgodnienia i opinie. 24 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

b Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach kosztorys Roboty montażowe: Montaż kolektorów słonecznych Posadowienie zbiorników c.w.u. Podłączenie zbiorników c.w.u. do istniejącej instalacji c.w.u. Wykonanie instalacji łączących kolektory z zbiornikami i jej ocieplenie. Montaż armatury (termometry, zawory bezpieczeństwa, zawory zwrotne, itp.) Montaż zespołu pompowego z osprzętem. Montaż zespołu naczynia przeponowego. Instalacja układu sterującego, automatyki i wizualizacja pracy instalacji. Wykonanie prób ciśnienia instalacji. Napełnienie instalacji czynnikiem solarnym. Uruchomienie instalacji solarnej Demontaż istniejącego pieca Montaż i podłączenie nowego pieca do istniejącej instalacji C.O. Montaż i podłączenie zbiornika buforowego Montaż i podłączenie zbiornika c.w.u. jeżeli nie wykonywano instalacji solarnej Montaż wkładu kominowego Wykonanie instalacji łączącej piec, zbiornik buforowy, armaturę i instalację grzewczą C.O. oraz zasobnik C.W.U. Wykonanie instalacji elektrycznych zasilających zespół (lub zespoły) sterujące wraz z układami podtrzymania zasilania Przeszkolenie użytkowników Sporządzenie instrukcji obsługi Uzupełnienie ubytków ścian, stropów, uszczelnienie pokrycia dachowego po przejściach przewodów Do obowiązków właściciela/użytkownika budynku należy wykonanie: prac przygotowawczych koniecznych do wykonania w związku z montażem instalacji solarnej (np. demontaż istniejącego zasobnika ciepłej wody, wyprowadzenie króćca z instalacji c.o. wraz z armaturą potrzebną do wpięcia drugiej wężownicy zasobnika ciepłej wody montowanego w ramach instalacji solarnej, doprowadzenia instalacji ciepłej i zimnej wody 25 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

oraz instalacji elektrycznej do pomieszczenia, w którym zostanie zamontowany zasobnik ciepłej wody, montażu gniazda z uziemieniem w bliskiej odległości sterownika solarnego, prac porządkowych (np. zapewnienie dojścia i możliwości montażu urządzeń solarnych itp.), prac budowlanych niezbędnych do montażu instalacji solarnej (np. pogłębienie pomieszczeń, wykonanie posadzek, fundamentów, cokołów lub podestów pod zasobnik ciepłej wody itp.), prace remontowe będące następstwem prac montażowych instalacji solarnej takich jak: malowanie, uzupełnienie okładzin ścian i podłóg, naprawa tynków, elewacji i innych drobnych prac kosmetycznych przywracających estetykę budynku 2.2.9.11 Wymagania dotyczące wykonania robót instalacyjnych i montażowych a. Montaż kolektorów słonecznych. Kolektory słoneczne należy montować zgodnie z instrukcją producenta. Niedopuszczalne są działania mogące powodować deformację kolektora słonecznego lub zniszczenie powłoki absorpcyjnej. Należy przewidzieć montaż kolektorów na dachach o różnym pokryciu: np. dachówką, papą, eternitem blacho-dachówką i inne lub ścianach budynków w sposób zapewniający optymalizację uzysków energii słonecznej. Kolektory słoneczne montowane na dachu o odpowiednim pochyleniu i orientacji połaci (strona południowa) należy instalować w płaszczyźnie równoległej do powierzchni dachowej za pomocą systemowych uchwytów dachowych dostarczanych przez producenta kolektorów. Przy montażu kolektorów należy zwracać uwagę na to by nie uszkodzić pokrycia dachowego, Wszystkie otwory wykonane w dachu muszą być zabezpieczone systemowymi zestawami uszczelniającymi. W przypadku montażu kolektorów na ścianach lub dachach płaskich z odpowiednią orientacją połaci kolektory należy montować z użyciem systemowych konstrukcji wsporczych dostarczonych przez producenta kolektorów. W przypadku konieczności montażu kolektorów na dachach o nieodpowiednim pochyleniu i orientacji połaci należy zastosować oprócz konstrukcji wsporczych dostarczonych przez producenta kolektorów dodatkową konstrukcję umożliwiającą właściwą orientację kolektorów. W takim przypadku do wykonania i sfinansowania dodatkowej konstrukcji zobowiązany jest właściciel budynku, natomiast jej montaż na dachu należy do Wykonawcy. Kolejność wykonywanych robót winna być następująca: wyznaczenie miejsca zamontowania uchwytów, wykonanie otworów i osadzenie profili wsporczych, montaż stelaża, 26 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY

Montaż kolektora słonecznego ze stelażem nośnym, b. Montaż rurociągów instalacji. Przewody i rury należy prowadzić po ścianach budynku na uchwytach mocowanych do ścian z uszczelnieniem temperaturowym. Połączenia rurociągów miedzianych po stronie solarnej wyłącznie lutem twardym. Rurociągi instalacyjne należy prowadzić w odległości 3 cm (dla średnic 15 mm, 18 mm, 22 mm) od otuliny do powierzchni ścian i stropów a także pomiędzy otulinami rurociągów. Przejścia przez dach należy wykonać z użyciem przejść dachowych systemowych do rur w kolorze zbliżonym do koloru pokrycia dachowego budynku. Przejścia przez ściany i stropy powinny być wykonane w tulejach ochronnych, co najmniej o 1 cm dłuższych od grubości przegrody budowlanej. Armatura nie może być instalowana na łukach i załamaniach rurociągów. Prosty odcinek przed i za armaturą powinien wynosić minimum 1,5 D (gdzie D - jest średnicą zewnętrzną rurociągu). Rurociągi powinny być nie zanieczyszczone od wewnątrz i wolne od wad zewnętrznych, korozji i uszkodzeń mechanicznych. Nie dopuszcza się montażu rurociągów solarnych w kanałach wentylacji grawitacyjnej, jeżeli pomieszczenie, w którym instaluje się węzeł solarny wymaga wentylacji zgodnie z przepisami budowlanymi (np. kotłownie, w szczególności z kotłami z płomieniem otwartym, pralnie, kuchnie, łazienki itp.). Poprowadzenie rurociągów solarnych kanałem wentylacyjnym możliwe jest wyłącznie wtedy, gdy jest to dodatkowy kanał w pomieszczeniu (wolny, nie wykorzystany lub specjalnie przeznaczony do tego celu). Rurociągi prowadzone po połaci dachowej, ścianach i stropach muszą być bezwzględnie prowadzone pionowo i poziomo, w sposób estetyczny. c. Montaż armatury i osprzętu Rurociągi łączone będą z armaturą i osprzętem za pomocą śrubunków lub połączeń zaciskanych pierścieniem z zastosowaniem kształtek systemowych. Kolejność wykonywania robót: sprawdzenie działania zaworów odcinających, zwrotnych i bezpieczeństwa, kalibracja rur instalacyjnych, gradowanie, gwintowanie krawędzi rur, uszczelnienia półśrubunków i skręcanie połączeń. Na przewodach poziomych armaturę należy w miarę możliwości ustawić w takim położeniu, by wrzeciono było skierowane do góry i leżało w płaszczyźnie pionowej przechodzącej przez oś 27 PROGRAM FUNKCJONALNO UŻYTKOWY