MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE BIALSKIM W 2016 ROKU

POWIATOWY URZĄD PRACY W BIAŁEJ PODLASKIEJ ul. Brzeska 101, 21-500 Biała Podlaska tel. 83 341 65 00 www.pupbialapodlaska.pl, fax.: 83 341 65 57 MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE BIALSKIM W 2016 ROKU kwiecień 2017r.

Spis treści Wstęp...3 1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy....6 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych..13 3. Analiza umiejętności i uprawnień.18 4. Analiza rynku edukacyjnego.21 4.1. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 22 4.2. Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych.....24 5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw.25 6. Prognoza lokalnego rynku pracy 53 Podsumowanie..60 INFORMACJA SYGNALNA...62 Załącznik 1 Rynek pracy Załącznik 2 Rynek edukacyjny 2

WSTĘP Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest kluczowym narzędziem wykorzystywanym przy planowaniu działań prowadzących do osiągnięcia równowagi na lokalnym rynku pracy. Jest źródłem danych zarówno o popycie, jak i podaży na rynku pracy. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2016 poz. 645 z poźn. zm.) prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Umożliwia on pozyskanie istotnych informacji odnośnie struktury bezrobocia i potrzeb kadrowych pracodawców oraz powinien służyć koordynacji szkoleń bezrobotnych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych pozwala w szczególności na: określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na powiatowym, wojewódzkim i krajowym rynku pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla przewidywania struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, wojewódzkim i krajowym, określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy, korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym, usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów oraz kwalifikacji deficytowych i nadwyżkowych na lokalnych rynkach pracy, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Niniejszy raport został opracowany w oparciu o zalecenia metodyczne przygotowane w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy, zamieszczone na stronie http://instytut.inse.pl/monitoring/. Podstawą opracowania są dane pochodzące z systemu Syriusz, dane z Systemu Informacji Oświatowej MEN, wyniki badania ofert pracy w Internecie oraz wyniki badania kwestionariuszowego przedsiębiorstw. 3

Analiza w dużej mierze ma wymiar wskaźnikowy. Poniżej zaprezentowano najważniejsze wskaźniki, które pojawiają się w raporcie: wskaźnik długotrwałego bezrobocia Wartość wskaźnika informuje o tym, jaki odsetek bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k stanowią długotrwale bezrobotni. Im większa wartość wskaźnika tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów. Przyjmuje wartości od 0% (sytuacja, w której bezrobotni długotrwale nie występują) do 100% (w przypadku, gdy każdy bezrobotny w elementarnej grupie zawodów k jest długotrwale bezrobotnym). wskaźnik płynności bezrobotnych Wartość miernika wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. napływ przewyższa odpływ, co oznacza wzrost liczby bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. odpływ jest równy napływowi (oba niezerowe), przez co liczba bezrobotnych w grupie zawodów k nie ulega zmianie. odpływ przewyższa napływ, co oznacza spadek bezrobotnych w zawodzie k. Brak wartości napływ jest równy zeru. 4

wskaźnik dostępności ofert pracy Miernik informuje o dostępności oferty pracy dla bezrobotnych w danej elementarnej grupie zawodów. Im wyższa wartość wskaźnika, tym dostępność jest niższa. Wartość wskaźnika można interpretować jako przeciętną liczbę bezrobotnych przypadających na 1 ofertę pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym mniejsza szansa na znalezienie zatrudnienia w grupie zawodów k. Przyjmuje wartości z przedziału <0,+ ). brak bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów k. Dostępność oferty jest bardzo wysoka, a grupa zawodów k jest maksymalnie deficytowa. przeciętnie każdy bezrobotny z danej elementarnej grupy ma szansę znaleźć pracę. Liczba dostępnych ofert pracy przewyższa liczbę bezrobotnych w grupie zawodów k. dostępność oferty pracy jest relatywnie niska, gdyż liczba bezrobotnych przewyższa liczbę ofert pracy w grupie zawodów k. Brak wartości oferty pracy w elementarnej grupie zawodów k nie są dostępne, w rezultacie szansa znalezienia pracy jest zerowa, a cecha k jest maksymalnie nadwyżkowa. 5

1. Analiza ogólnej sytuacji na rynku pracy Na koniec roku 2016 w tutejszym urzędzie z terenu powiatu bialskiego zarejestrowanych było 5327 osób, w tym 2534 kobiety. Odnotowana liczba zarejestrowanych w porównaniu z końcem 2015 roku zmniejszyła się o 276 osób. Stopa bezrobocia w powiecie bialskim na koniec 2016 roku wyniosła 12,3% i była niższa od stopy bezrobocia na koniec 2015 roku o 0,7 punktu procentowego. Tabela 1 Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych jest największa (stan na koniec okresu) L.p. Kod Elementarne grupy zawodów Bezrobotni ogółem (stan na koniec okresu) 1. 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 265 2. 5120 Kucharze 251 3. 3314 Średni personel ds. statystyki i dziedzin 163 pokrewnych 4. 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 158 5. 7531 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 157 6. 3115 Technicy mechanicy 155 7. 7222 Ślusarze i 155 8. 7112 Murarze i 133 9. 3142 Technicy rolnictwa i 102 10. 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w 102 budownictwie ogólnym 11. 2359 Specjaliści nauczania i wychowania 96 gdzie indziej niesklasyfikowani 12. 2421 Specjaliści ds. zarządzania i organizacji 92 13. 7412 Elektromechanicy i elektromonterzy 81 14. 7512 Piekarze, cukiernicy i 81 15. 3112 Technicy budownictwa 76 16. 5141 Fryzjerzy 71 17. 2422 Specjaliści ds. administracji i rozwoju 68 18. 7129 Robotnicy budowlani robót 66 wykończeniowych i gdzie indziej niesklasyfikowani 19. 7522 Stolarze meblowi i 64 20. 3119 Technicy nauk fizycznych i technicznych 60 gdzie indziej niesklasyfikowani 21. 7126 Hydraulicy i monterzy rurociągów 60 6

Jak wynika z powyższej tabeli najliczniejszą grupę zawodową spośród zarejestrowanych stanowili sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), kucharze, średni personel ds. statystyki i dziedzin pokrewnych, mechanicy pojazdów samochodowych, krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i, technicy mechanicy, ślusarze i. Tabela 2 Grupy zawodów, w których liczba bezrobotnych (napływ) jest największa w 2016 Bezrobotni L.p. Kod Elementarne grupy zawodów ogółem (napływ w okresie) 1. 5223 Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 336 2. 5120 Kucharze 312 3. 3115 Technicy mechanicy 258 4. 7231 Mechanicy pojazdów samochodowych 230 5. 3314 Średni personel ds. statystyki i dziedzin 218 pokrewnych 6. 2421 Specjaliści ds. zarządzania i organizacji 191 7. 7222 Ślusarze i 183 8. 2359 Specjaliści nauczania i wychowania gdzie 181 indziej niesklasyfikowani 9. 2422 Specjaliści ds. administracji i rozwoju 179 10. 7112 Murarze i 147 11. 7531 Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i 127 12. 3142 Technicy rolnictwa i 125 13. 3512 Technicy wsparcia informatycznego i 120 technicznego 14. 7412 Elektromechanicy i elektromonterzy 106 15. 3112 Technicy budownictwa 102 16. 5141 Fryzjerzy 98 17. 3331 Spedytorzy i 96 18. 7129 Robotnicy budowlani robót 92 wykończeniowych i gdzie indziej niesklasyfikowani 19. 7512 Piekarze, cukiernicy i 85 20. 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym Największy napływ bezrobotnych obserwowano w zawodach: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), kucharze, technicy mechanicy, mechanicy pojazdów samochodowych, średni personel ds. statystyki i dziedzin pokrewnych. 81 7

Tabela 3 Grupy zawodów, w których wskaźnik długotrwałego bezrobocia jest najwyższy Wskaźnik L.p. Kod Elementarne grupy zawodów długotrwałego bezrobocia 1. 1213 Kierownicy ds. strategii i planowania 100,00 2. 1221 Kierownicy ds. marketingu i sprzedaży 100,00 3. 1323 Kierownicy ds. budownictwa 100,00 4. 2111 Fizycy i astronomowie 100,00 5. 2114 Specjaliści nauk o Ziemi 100,00 6. 2133 Specjaliści ds. ochrony środowiska 100,00 7. 2143 Inżynierowie inżynierii środowiska 100,00 8. 2151 Inżynierowie elektrycy 100,00 9. 2212 Lekarze specjaliści (ze specjalizacją II stopnia lub 100,00 tytułem specjalisty) 10. 2222 Pielęgniarki z tytułem specjalisty 100,00 11. 2251 Lekarze weterynarii bez specjalizacji lub w trakcie 100,00 specjalizacji 12. 2282 Farmaceuci specjaliści 100,00 13. 2310 Nauczyciele akademiccy 100,00 14. 2523 Specjaliści ds. sieci komputerowych 100,00 15. 2652 Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy 100,00 16. 3117 Technicy górnictwa, metalurgii i 100,00 17. 3118 Kreślarze 100,00 18. 3131 Operatorzy urządzeń energetycznych 100,00 19. 3132 Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, 100,00 uzdatniania wody i 20. 3133 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów w przemyśle 100,00 chemicznym 21. 3151 Pracownicy służb technicznych żeglugi 100,00 22. 3153 Piloci statków powietrznych i personel pokrewny 100,00 23. 3155 Technicy urządzeń ruchu lotniczego 100,00 24. 3213 Technicy farmaceutyczni 100,00 25. 3230 Praktykujący niekonwencjonalne lub komplementarne metody terapii 100,00 26. 3251 Asystenci dentystyczni 100,00 27. 3311 Dealerzy i maklerzy aktywów finansowych 100,00 28. 3321 Agenci ubezpieczeniowi 100,00 29. 3341 Kierownicy biura 100,00 30. 3344 Sekretarze medyczni i 100,00 31. 3351 Funkcjonariusze celni i ochrony granic 100,00 32. 3359 Urzędnicy państwowi do spraw nadzoru gdzie indziej niesklasyfikowani 33. 3433 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i 100,00 100,00 8

34. 3436 Muzycy i 100,00 35. 4214 Windykatorzy i 100,00 36. 4223 Operatorzy centrali telefonicznych 100,00 37. 4226 Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) 100,00 38. 4312 Pracownicy do spraw statystyki, finansów i 100,00 ubezpieczeń 39. 4413 Kodowacze, korektorzy i 100,00 40. 4415 Pracownicy działów kadr 100,00 41. 4419 Pracownicy obsługi biura gdzie indziej 100,00 niesklasyfikowani 42. 5212 Uliczni sprzedawcy żywności 100,00 43. 5246 Wydawcy posiłków 100,00 44. 5322 Pracownicy domowej opieki osobistej 100,00 45. 5419 Pracownicy usług ochrony gdzie indziej 100,00 niesklasyfikowani 46. 6114 Rolnicy upraw mieszanych 100,00 47. 6122 Hodowcy drobiu 100,00 48. 6129 Hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani 100,00 49. 6330 Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na 100,00 własne potrzeby 50. 7124 Monterzy izolacji 100,00 51. 7125 Szklarze 100,00 52. 7214 Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje 100,00 metalowe 53. 7317 Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych 100,00 materiałów 54. 7319 Rzemieślnicy gdzie indziej niesklasyfikowani 100,00 55. 7322 Drukarze 100,00 56. 7422 Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń 100,00 teleinformatycznych 57. 7532 Konstruktorzy i krojczowie odzieży 100,00 58. 7534 Tapicerzy i 100,00 59. 7535 Wyprawiacze skór, garbarze i 100,00 60. 7536 Obuwnicy i 100,00 61. 8112 Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki 100,00 mechanicznej kopalin 62. 8113 Operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych 100,00 ropy, gazu i innych surowców 63. 8131 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów 100,00 chemicznych 64. 8151 Operatorzy maszyn przędzalniczych i 100,00 65. 8152 Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich 100,00 66. 8159 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych gdzie indziej niesklasyfikowani 67. 8181 Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych 100,00 100,00 9

68. 8189 Operatorzy innych maszyn i urządzeń przetwórczych 100,00 gdzie indziej niesklasyfikowani 69. 8212 Monterzy sprzętu elektrycznego 100,00 70. 9122 Czyściciele pojazdów 100,00 71. 9212 Robotnicy wykonujący prace proste w hodowli 100,00 zwierząt 72. 9215 Robotnicy wykonujący prace proste w leśnictwie 100,00 73. 9311 Robotnicy wykonujący prace proste w kopalniach i 100,00 kamieniołomach 74. 9611 Ładowacze nieczystości 100,00 Powyższa tabela prezentuje grupy zawodów, w których wskaźnik długotrwałego bezrobocia przyjął wartość maksymalną. Tabela 4 Grupy zawodów, w których wskaźnik płynności bezrobotnych jest największy Wskaźnik L.p. Kod Elementarne grupy zawodów płynności bezrobotnych 1. 2161 Architekci 3,00 2 3431 Fotografowie 3,00 3. 7221 Kowale i operatorzy pras kuźniczych 3,00 4. 7317 Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów 3,00 5. 7322 Drukarze 3,00 6. 5322 Pracownicy domowej opieki osobistej 2,33 7. 1120 Dyrektorzy generalni i zarządzający 2,00 8. 2231 Położne bez specjalizacji lub w trakcie 2,00 specjalizacji 9. 2271 Diagności laboratoryjni bez specjalizacji lub 2,00 w trakcie specjalizacji 10. 2511 Analitycy systemów komputerowych 2,00 11. 3213 Technicy farmaceutyczni 2,00 12. 5244 Sprzedawcy (konsultanci) w centrach 2,00 sprzedaży telefonicznej / internetowej 13. 7111 Monterzy konstrukcji budowlanych i 2,00 konserwatorzy budynków 14. 7132 Lakiernicy 2,00 15. 7311 Mechanicy precyzyjni 2,00 16. 8182 Maszyniści kotłów parowych i 2,00 17. 8189 Operatorzy innych maszyn i urządzeń przetwórczych gdzie indziej niesklasyfikowani 18. 9215 Robotnicy wykonujący prace proste w leśnictwie 2,00 2,00 10

Można wyróżnić 18 grup zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych był największy w 2016 roku. Wskaźnik ten wskazuje na kierunek i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Wartość wskaźnika większa niż 1 informuje, iż odpływ osób bezrobotnych z rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy przewyższa ich napływ. Największą wartość odnotowano dla architektów, fotografów, kowali i operatorów pras kuźniczych, rękodzielników wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów oraz drukarzy, tj. 3,00. Tabela 5 Grupy zawodów, w których wskaźnik płynności bezrobotnych jest najmniejszy L.p. Kod Elementarne grupy zawodów Wskaźnik płynności bezrobotnych 1. 1411 Kierownicy w hotelarstwie 0,00 2 2320 Nauczyciele kształcenia zawodowego 0,00 3. 2622 Bibliotekoznawcy i specjaliści zarządzania 0,00 informacją 4. 3134 Kontrolerzy (sterowniczy) procesów 0,00 przeróbki ropy naftowej i gazu 5. 3211 Operatorzy aparatury medycznej 0,00 6. 3315 Rzeczoznawcy (z wyłączeniem 0,00 majątkowych) 7. 3321 Agenci ubezpieczeniowi 0,00 8. 3332 Organizatorzy konferencji i imprez 0,00 9. 3433 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, 0,00 informacji naukowej i 10. 4211 Kasjerzy bankowi i 0,00 11. 4212 Bukmacherzy, krupierzy i 0,00 12. 5212 Uliczni sprzedawcy żywności 0,00 13. 5221 Właściciele sklepów 0,00 14. 5222 Kierownicy sprzedaży w marketach 0,00 15. 5243 Agenci sprzedaży bezpośredniej 0,00 16. 8171 Operatorzy urządzeń do wyrobu masy 0,00 papierniczej i produkcji papieru 17. 9121 Praczki ręczne i prasowacze 0,00 Powyższa tabela prezentuje zawody, w których zaobserwowano najmniejszy wskaźnik płynności bezrobotnych. Wartość wskaźnika mniejsza niż 1 wskazuje na przewagę napływu osób bezrobotnych nad ich odpływem z rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy. Odnotowano 17 grup zawodów, dla których wskaźnik płynności bezrobotnych był najmniejszy w 2016 roku. 11

Tabela 6 Oferty pracy w 2016 roku Nazwa wielkiej grupy zawodów CBOP Internet (PUP+OHP+EURES) W liczbach bezwzględnych Razem Ogółem 3351 130 3481 Przedstawiciele władz 13 19 32 publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści 177 47 224 Technicy i inny średni 256 18 274 personel Pracownicy biurowi 392 15 407 Pracownicy usług i 609 9 618 sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, 36 0 36 leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi 515 1 516 i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy 476 7 483 maszyn i urządzeń Pracownicy wykonujący prace proste 877 14 891 Wskaźnik struktury według źródeł Ogółem - - - Przedstawiciele władz 40,63% 59,38% 100% publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści 79,02% 20,98% 100% Technicy i inny średni 93,43% 6,57% 100% personel Pracownicy biurowi 96,31% 3,69% 100% Pracownicy usług i 98,54% 1,46% 100% sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, 10,00% 100% leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi 99,81% 0,19% 100% i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy 98,55% 1,45% 100% maszyn i urządzeń Pracownicy wykonujący prace proste 98,43% 1,57% 100% Wskaźnik struktury wg grup w poszczególnych źródłach Wskaźnik zróżnicowania (PUP vs. Internet) Ogółem - - - Przedstawiciele władz 0,39% 14,62% 0,03 publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Specjaliści 5,28% 36,15% 0,15 12

Technicy i inny średni 7,64% 13,85% 0,55 personel Pracownicy biurowi 11,70% 11,54% 1,01 Pracownicy usług i sprzedawcy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Pracownicy wykonujący prace proste 18,17% 6,92% 2,63 1,07% 0,00% - 15,37% 0,77% 19,98 14,20% 5,38% 2,64 26,17% 10,77% 2,43 Analizując wskaźnik niedopasowania struktury ofert pracy można zauważyć, że największe zróżnicowanie występowało wśród robotników przemysłowych i rzemieślników natomiast najmniejsze wśród przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników. 2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych Rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych stanowią najważniejszy element prowadzenia monitoringu. Celem konstrukcji rankingów jest zidentyfikowanie elementarnych grup zawodów charakteryzujących się deficytem, równowagą bądź nadwyżką na rynku pracy. Zawody deficytowe to takie, na które istnieje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów deficytowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest wyższa niż liczba bezrobotnych, odsetek długotrwale bezrobotnych jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody maksymalnie deficytowe wyróżniają się brakiem bezrobotnych tj. wskaźnik dostępności oferty pracy wynosi zero. Zawody zrównoważone to takie, na które na rynku pracy występuje zapotrzebowanie zbliżone do liczby bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów zrównoważonych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsetek bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym okresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżkowe to takie, na które istnieje na rynku pracy niższe zapotrzebowanie niż liczba bezrobotnych w danym zawodzie. Na potrzeby opracowania rankingu zawodów 13

nadwyżkowych zdefiniowano je jako te, dla których liczba ofert pracy jest niższa niż liczba bezrobotnych, długotrwałe bezrobocie jest relatywnie wysokie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym okresie sprawozdawczym. Identyfikacja zawodów deficytowych i nadwyżkowych odbywa się poprzez łączne zastosowanie trzech wskaźników: dostępności ofert pracy, długotrwałego bezrobocia i płynności bezrobotnych. Zawody maksymalnie nadwyżkowe to takie, dla których nie ma żadnych ofert pracy tj. wskaźnik dostępności oferty pracy nie przyjmuje żadnych wartości. Tabela 7 Ranking elementarnych grup zawodów deficytowych w 2016 roku MAKSYMALNY DEFICYT * Kod Elementarna grupa zawodów Odsetek ofert Liczba subsydiowanych Odsetek wolnych dostępnych w CBOP miejsc pracy (%) ofert pracy (PUP+OHP+EURES) (%) 3352 Urzędnicy ds. podatków 7 0,00 0,00 3423 Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej 1-0,00 5164 Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy 1-0,00 zajmujący się zwierzętami 9411 Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food 1 10,00 10,00 8219 Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 1 50,00 0,00 9334 Układacze towarów na półkach 0 50,00 0,00 1321 Kierownicy ds. produkcji przemysłowej 0 100,00 100,00 1211 Kierownicy ds. finansowych 0 0,00 0,00 2335 Nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych 0 50,00 50,00 2424 Specjaliści ds. szkoleń zawodowych i rozwoju kadr 0 0,00 0,00 2440 Specjaliści ds. rynku nieruchomości 0 50,00 50,00 2513 Projektanci aplikacji sieciowych i multimediów 0-0,00 2521 Projektanci i administratorzy baz danych 0 50,00 50,00 2522 Administratorzy systemów komputerowych 0 100,00 0,00 3214 Technicy medyczni i dentystyczni 0 0,00 0,00 3240 Technicy weterynarii 0 100,00 100,00 3333 Pośrednicy pracy i zatrudnienia 0 0,00 0,00 3334 Agenci i administratorzy nieruchomości 0 0,00 0,00 3342 Sekretarze prawni 0 0,00 0,00 3353 Urzędnicy ds. świadczeń społecznych 0 0,00 0,00 3514 Technicy sieci internetowych 0 100,00 0,00 4227 Ankieterzy 0 0,00 0,00 14

4313 Pracownicy obsługi płacowej 0 100,00 100,00 4411 Pomocnicy biblioteczni 0 100,00 100,00 7314 Ceramicy i 0 50,00 50,00 9621 Gońcy bagażowi i 0 100,00 0,00 Kod 9214 1349 4132 9129 2433 1420 Elementarna grupa zawodów Robotnicy wykonujący prace proste w ogrodnictwie i sadownictwie Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani Operatorzy wprowadzania danych Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem Specjaliści ds. sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjnokomunikacyjnych) Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym Średniomiesi ęczna liczba bezrobotnych Średniomiesię czna liczba dostępnych ofert pracy DEFICYT Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałe go bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotnyc h Odsetek ofert subsydiow anych w CBOP (PUP+OHP +EURES) (%) Odsetek miejsc aktywizac ji zawodow ej (%) 1,00 17,33 0,06 0,00 1,33 3,37 3,37 0,08 1,08 0,08 - - 100,00 100,00 0,08 0,83 0,10-1,00 60,00 60,00 0,08 0,67 0,12-1,00 0,00 0,00 0,75 3,67 0,20-1,00 50,00 41,67 0,33 1,50 0,22-1,00 50,00 0,00 2514 Programiści aplikacji 0,08 0,25 0,33-1,00 0,00 0,00 4222 7515 Pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center) Klasyfikatorzy żywności i 0,67 1,17 0,57 0,00 1,00 14,29 0,00 0,75 1,17 0,64 - - 21,43 21,43 4120 Sekretarki (ogólne) 1,33 1,92 0,70 0,00 1,00 39,13 39,13 8332 Kierowcy samochodów ciężarowych 21,00 29,17 0,72 50,00 1,00 6,42 0,34 9412 Pomoce kuchenne 6,08 8,33 0,73 66,67 1,67 57,50 52,50 2141 Inżynierowie ds. przemysłu i produkcji 2,00 2,42 0,83 0,00 1,38 100,00 100,00 * W przypadku maksymalnego deficytu liczba bezrobotnych równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy równa się zero, a pozostałe mierniki nie osiągają wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej liczby dostępnych ofert pracy. 15

Wyodrębniono 26 grup zawodów maksymalnie deficytowych, do których należą m.in.: urzędnicy ds. podatków, instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej, opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami, pracownicy przygotowujący posiłki fast food, monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani. Do zawodów deficytowych zaliczono 13 elementarnych grup zawodowych.: robotnicy wykonujących prace proste w ogrodnictwie i sadownictwie, kierowcy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani, operatorzy wprowadzania danych, pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem, specjaliści ds. sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych), kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym, programiści aplikacji, pracownicy centrów obsługi telefonicznej (pracownicy call center), klasyfikatorzy żywności i, sekretarki (ogólne), kierowcy samochodów ciężarowych, pomoce kuchenne, inżynierowie ds. przemysłu i produkcji. Kod 1120 Tabela 8 Ranking elementarnych grup zawodów zrównoważonych w 2016 roku Elementarna grupa zawodów Dyrektorzy generalni i zarządzający Średniomiesięczna liczba bezrobotnych RÓWNOWAGA Średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Odsetek ofert subsydiowanych (%) Odsetek miejsc aktywizacji zawodowej (%) 1,25 1,25 1,00 100,00 100,00 Wyodrębniono tylko 1 grupę zawodów zrównoważonych, tj. dyrektorzy generalni i zarządzający. Tabela 9 Ranking elementarnych grup zawodów nadwyżkowych w 2016 roku MAKSYMALNA NADWYŻKA * Kod Elementarna grupa zawodów Liczba bezrobotnych 6330 Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na 3 własne potrzeby 5419 Pracownicy usług ochrony gdzie indziej 3 niesklasyfikowani 4214 Windykatorzy i 1 5212 Uliczni sprzedawcy żywności 1 7534 Tapicerzy i 1 Kod Elementarna grupa zawodów Średniomiesię czna liczba bezrobotnych NADWYŻKA Średniomiesię czna liczba dostępnych ofert pracy Wskaźnik dostępności ofert pracy Wskaźnik długotrwałeg o bezrobocia Wskaźnik płynności bezrobotn ych Odsetek ofert subsydiow anych w CBOP (%) Odsetek miejsc aktywiz acji zawodo wej(%) 16

7114 Betoniarze, betoniarze 19,08 0,83 22,90 89,47 0,93 40,00 10,00 zbrojarze i 2642 Dziennikarze 5,67 0,25 22,67 71,43 0,60 0,00 0,00 9313 Robotnicy wykonujący 100,42 5,17 19,44 70,59 0,94 33,87 24,19 prace proste w budownictwie ogólnym 9312 Robotnicy wykonujący 43,67 2,25 19,41 76,09 0,83 62,96 18,52 prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i 9121 Praczki ręczne i 4,50 0,33 13,50 80,00 0,00 50,00 50,00 prasowacze 6113 Ogrodnicy 25,42 2,00 12,71 72,73 0,93 50,00 50,00 7521 Robotnicy 7,33 0,67 11,00 85,71 0,80 62,50 37,50 przygotowujący drewno i 8131 Operatorzy maszyn i 2,25 0,25 9,00 100,00 0,50 0,00 0,00 urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych 9629 Pracownicy 19,08 3,25 5,87 73,68 0,83 38,46 28,21 wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani 4211 Kasjerzy bankowi i 3,17 0,58 5,43 75,00 0,00 28,57 14,29 3321 Agenci 2,83 0,92 3,09 100,00 0,00 42,86 42,86 ubezpieczeniowi 3433 Pracownicy bibliotek, 2,00 0,75 2,67 100,00 0,00 33,33 33,33 galerii, muzeów, informacji naukowej i 4419 Pracownicy obsługi 0,67 0,33 2,00 100,00 0,67 25,00 25,00 biura gdzie indziej niesklasyfikowani 5131 Kelnerzy 19,83 10,92 1,82 73,68 0,92 70,00 60,00 4415 Pracownicy działów kadr 0,83 0,50 1,67 100,00 0,80 33,33 16,67 * W przypadku maksymalnej nadwyżki liczba ofert pracy równa jest zero. W rezultacie wskaźnik dostępności ofert pracy nie przyjmuje wartości. Z tego względu zaleca się prezentację tej grupy według malejącej przeciętnej miesięcznej liczby bezrobotnych. Wyodrębniono 5 grup zawodów maksymalnie nadwyżkowych, do których należą: rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na własne potrzeby, pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani, windykatorzy i, uliczni sprzedawcy żywności, tapicerzy i. Do zawodów nadwyżkowych zaliczono 15 elementarnych grup zawodów, do których należą: betoniarze, betoniarze i zbrojarze; dziennikarze; robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym; robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym; wodnym i ; praczki ręczne i prasowacze; ogrodnicy; robotnicy przygotowujący drewno i ; operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych; 17

pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani; kasjerzy bankowi i ; agenci ubezpieczeniowi; pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i ; pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani; kelnerzy; pracownicy działów kadr. W przypadku czterech grup zawodów tj. operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych; agenci ubezpieczeniowi; pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji naukowej i oraz pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani wszyscy zarejestrowani bezrobotni zaliczają się do grupy długotrwale bezrobotnych. 3. Analiza umiejętności i uprawnień Kolejnym elementem monitoringu jest analiza umiejętności i uprawnień na rynku pracy od strony popytowej i podażowej. Przedstawione w niej są uprawnienia, które są najczęściej posiadane przez bezrobotnych (stanowią najwyższy odsetek bezrobotnych) oraz umiejętności i uprawnień, które są najczęściej wymagane przez pracodawców w ofertach pracy (stanowią najwyższy odsetek ofert pracy, w których są wymagane). Analiza umiejętności i uprawnień przeprowadzona została w powiązaniu z zawodami, co pozwoliło na wskazanie niedopasowania w strukturze kwalifikacyjno-zawodowej. Zestawianie popytu i podaży na umiejętności i uprawnienia w podziale na wielkie grupy zawodów umożliwia odpowiedź na pytanie, czy cechy posiadane przez bezrobotnych w danych grupach zawodów są poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy. Jeśli większość umiejętności i uprawnień, które najczęściej posiadają bezrobotni pokrywa się z tymi, które występują po popytowej stronie rynku pracy to można wysnuć wniosek o równowadze na rynku pracy w tym zakresie. Natomiast, gdy w wyniku przeprowadzonej analizy umiejętności i uprawnienia poszukiwane przez pracodawców w ofertach pracy są zupełnie inne, niż te posiadane przez bezrobotnych w danej grupie zawodów można mówić o niedopasowaniu struktury kwalifikacyjnozawodowej na badanym rynku pracy. Jako uzupełnienie analizy umiejętności i uprawnień w podziale na wielkie grupy zawodów, zbadane zostały cechy grupy osób bez zawodu. Umiejętności określono jako zdolność wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu, np. obsługa komputera i wykorzystanie Internetu. Uprawnienia to dodatkowe kwalifikacje zawodowe zdobywane w drodze procesu certyfikacji, dodatkowych szkoleń, egzaminów lub często także po udowodnieniu przebycia wymaganej praktyki, np. prawo jazdy kat. B. 18

Tabela 10 Umiejętności i uprawnienia wg wielkich grup zawodów w 2016r. Wielka grupa zawodów PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY SPECJALIŚCI - TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL PRACOWNICY USŁUG I SPRZEDAWCY OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ PRACOWNICY WYKONUJĄCY PRACE PROSTE STRONA PODAŻOWA RYNKU PRACY Umiejętności Odsetek posiadane przez bezrobotnych bezrobotnych (%)* - - - - - - - - - STRONA POPYTOWA RYNKU PRACY Umiejętności wymagane w ofertach pracy Komunikacja ustna/ komunikatywność Obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych Planowanie i organizacja pracy własnej Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność Sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna Komunikacja ustna/ komunikatywność Planowanie i organizacja pracy własnej Przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność Odsetek ofert pracy (%)** 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 60,00 40,00 40,00 - Znajomość języków obcych 40,00 - Czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim 20,00 Planowanie i organizacja pracy 85,71 własnej - Komunikacja ustna/ 57,14 komunikatywność - - Wywieranie wpływu 42,86 - Przedsiębiorczość, 21,43 inicjatywność, kreatywność - Obsługa komputera i 21,43 wykorzystanie internetu - Komunikacja ustna/ 100,00 komunikatywność Przedsiębiorczość, 50,00 - - inicjatywność, kreatywność - Sprawność psychofizyczna i 50,00 psychomotoryczna - Wywieranie wpływu 50,00 - Planowanie i organizacja pracy 100,00 własnej - - Sprawność psychofizyczna i 100,00 psychomotoryczna - Obsługa, montaż i naprawa 33,33 urządzeń technicznych Sprawność psychofizyczna i 100,00 - - psychomotoryczna *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako iloraz stanu bezrobotnych z danym uprawnieniem w ramach wielkiej grupy zawodów do całkowitego stanu bezrobotnych w ramach wielkiej grupy zawodów **Odsetek ofert pracy liczony jako iloraz napływu ofert pracy, w których dana umiejętność lub uprawnienie jest wymagane do całkowitego napływu ofert pracy w ramach danej wielkiej grupy zawodów (PUP+Internet) 19

Umiejętności posiadane przez bezrobotnych, takie jak: komunikacja ustna/komunikatywność; planowanie i organizacja pracy własnej; przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność; sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna; obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych są pożądane przez pracodawców. Tabela 11 Bezrobotni bez zawodu w 2016 roku Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem W tym bezrobotni bez zawodu Odsetek bezrobotnych bez zawodu (%) * Ogółem 5 333 737 13,82 wg poziomu wykształcenia: gimnazjalne i poniżej 1 267 490 38,67 zasadnicze zawodowe 1 512 0 0,00 średnie ogólnokształcące 581 241 41,48 policealne i średnie zawodowe 1 289 6 0,47 wyższe 684 0 0,00 Wg typu ukończonej szkoły: zasadnicza szkoła zawodowa 839 1 0,12 szkoła przysposabiająca do pracy 2 1 50,00 technikum 429 1 0,23 liceum ogólnokształcące 548 145 26,46 liceum profilowane 59 33 55,93 technikum uzupełniające 35 0 0,00 liceum uzupełniające 7 0 0,00 szkoła policealna 259 3 1,16 wyższa 216 0 0,00 brak danych źródłowych 2 939 533 18,82 *Odsetek bezrobotnych wyliczany jest jako stosunek bezrobotnych bez zawodu wg stanu w końcu okresu sprawozdawczego do ogółu bezrobotnych w ramach danej analizowanej kategorii. W powyższej tabeli zaprezentowano odsetek bezrobotnych bez zawodu z danym poziomem wykształcenia lub typem ukończonej szkoły w stosunku do ogółu bezrobotnych. Analiza wyników wskazuje, że w populacji bezrobotnych bez zawodu zdecydowanie dominują bezrobotni z wykształceniem gimnazjalnym i niższym. Stanowią oni 66,49% wszystkich bezrobotnych bez zawodu. Porównując odsetki bezrobotnych bez zawodu wśród bezrobotnych według poziomu wykształcenia można również zaobserwować, że stanowią oni duże części populacji bezrobotnych z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (41,48%) oraz gimnazjalnym i niższym (38,67%). 20

4. Analiza rynku edukacyjnego Analiza rynku edukacyjnego służy przede wszystkim do określenia kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych oraz korekty poziomu i struktury treści kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym, a także wskazanie, w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskana w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych powinna więc pozwolić na określenie potencjalnego zasobu siły roboczej wchodzącej na rynek pracy. Źródło informacji do opisywanej analizy stanowią dane pochodzące z: - systemu Syriusz (liczba bezrobotnych absolwentów według ostatnio ukończonej szkoły oraz bezrobotnych i absolwentów wg zawodu i specjalności lub kierunku kształcenia), - systemu Informacji Oświatowej MEN (liczba uczniów ostatnich klas, w tym tych, którzy zdali egzamin oraz liczbę absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe, według zawodu i specjalności oraz ukończonej szkoły). Miernikiem służącym do identyfikacji elementarnych grup zawodów/kierunków nauki i szkół, w których absolwenci mają trudności ze znalezieniem pracy jest wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów. gdzie: WAt k - liczba bezrobotnych absolwentów według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwa szkoły/uczelni stan na koniec grudnia/maja, At-1 k - liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów/kierunku nauki bądź typu szkoły (zasadnicza zawodowa, średnia ogólnokształcąca, średnia zawodowa i policealna, wyższa) bądź nazwa szkoły/uczelni stan za poprzedni rok szkolny. Wskaźnik informuje, jaki odsetek absolwentów w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły stanowią bezrobotni absolwenci w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły k (w %). Miernik przyjmuje wartość 0% (oznacza brak bezrobotnych wśród absolwentów według wybranej specyfikacji) do 100 % (sytuacja, w której każdy absolwent 21

w elementarnej grupie zawodów/kierunku nauki/szkoły jest zarejestrowany jako bezrobotny). Im niższe wskaźnik przyjmuje wartości, tym daną grupę elementarną zawodów/kierunku nauki/szkoły można uznać za bardziej dopasowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy, gdyż jej absolwenci znajdują zatrudnienie w ciągu 6 lub 11 miesięcy od ukończenia szkoły. Można również sprawdzić, czy w miarę upływu czasu sytuacja absolwentów ulega poprawie. Analiza ta ma na celu sprawdzenie, w jakim stopniu kompetencje i wiedza uzyskane w trakcie nauki zabezpieczają absolwentów przed koniecznością długotrwałego pozostawania w rejestrach urzędów pracy jako osoby bezrobotne. 4.1 Analiza uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Tabela 12 Uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów, zrównoważonych oraz nadwyżkowych w 2016 roku Zawody deficytowe Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 0 Kod Nazwa 1349 Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani 1420 Kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym 0 2141 Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji 0 2433 Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem 0 technologii informacyjno-komunikacyjnych) 2514 Programiści aplikacji 0 3352 Urzędnicy do spraw podatków 0 3423 Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej 0 4120 Sekretarki (ogólne) 0 4132 Operatorzy wprowadzania danych 0 4222 Pracownicy centrów obsługi telefonicznej 0 (pracownicy call center) 5164 Opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy 0 zajmujący się zwierzętami 7515 Klasyfikatorzy żywności i 0 8219 Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 0 8332 Kierowcy samochodów ciężarowych 0 9129 Pozostali pracownicy zajmujący się sprzątaniem 0 9214 Robotnicy wykonujący prace proste w ogrodnictwie i 0 sadownictwie 9334 Układacze towarów na półkach 0 9411 Pracownicy przygotowujący posiłki typu fast food 0 9412 Pomoce kuchenne 0 22

Zawody nadwyżkowe Elementarna grupa zawodów Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych Kod Nazwa 2642 Dziennikarze 0 3321 Agenci ubezpieczeniowi 0 3433 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów, informacji 0 naukowej i 4211 Kasjerzy bankowi i 0 4214 Windykatorzy i 0 4415 Pracownicy działów kadr 0 4419 Pracownicy obsługi biura gdzie indziej 0 niesklasyfikowani 5131 Kelnerzy 0 5212 Uliczni sprzedawcy żywności 0 5419 Pracownicy usług ochrony gdzie indziej 0 niesklasyfikowani 6113 Ogrodnicy 0 6330 Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na 0 własne potrzeby 7114 Betoniarze, betoniarze zbrojarze i 0 7521 Robotnicy przygotowujący drewno i 0 7534 Tapicerzy i 0 8131 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji 0 wyrobów chemicznych 9121 Praczki ręczne i prasowacze 0 9312 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i 9313 Robotnicy wykonujący prace proste w budownictwie ogólnym 9629 Pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani 0 0 0 Zawody zrównoważone Kod Elementarna grupa zawodów Nazwa Liczba uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych 1120 Dyrektorzy generalni i zarządzający 0 Powyższa tabela przedstawia uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych według elementarnych grup zawodów deficytowych, nadwyżkowych i zrównoważonych. Wynika z niej, iż nie ma uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych kształcących się w zawodach zdefiniowanych jako deficytowe, nadwyżkowe czy zrównoważone. 23

4.2 Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Analiza absolwentów szkół ponadgimnazjalnych opiera się na zestawieniu liczby bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w urzędzie pracy z łączną liczbą absolwentów wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów. Tabela 13 Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów wg typu szkoły w 2016 roku Typ szkoły Liczba absolwentów w poprzednim roku szkolnym ogółem Posiadający tytuł zawodowy * Liczba bezrobotnych absolwentów Stan na koniec grudnia roku poprzedniego Stan na koniec maja roku sprawozdawcz ego Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) Stan na koniec grudnia roku poprzedniego Stan na koniec maja roku sprawozdawcz ego zasadnicza szkoła zawodowa 44 20 56 60 127,27% 136,36% szkoła przysposabiająca do 8 0 0 0 - - pracy technikum 199 102 72 37 36,18% 18,59% liceum ogólnokształcące 307 0 38 12 12,38% 3,91% liceum profilowane 0 0 1 0 - - liceum uzupełniające - - 0 0 - - szkoła policealna 0 0 23 22 - - *Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe Z analizy danych przedstawionych w powyższej tabeli wynika, iż wskaźnik frakcji bezrobotnych wśród absolwentów jest najwyższy na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej. Tabela 14 Liczba absolwentów oraz bezrobotnych absolwentów wg. typu szkoły w 2016r. (cd.) Typ szkoły Liczba absolwentów w roku szkolnym kończącym się w roku sprawozdawczym ogółem posiadający tytuł zawodowy* Liczba bezrobotnych absolwentów stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego Wskaźnik frakcji bezrobotnych absolwentów wśród absolwentów (%) stan na koniec grudnia roku sprawozdawczego zasadnicza szkoła zawodowa 27 15 37 137,04% szkoła przysposabiająca do 10 pracy - 0 - technikum 301 127 97 32,23% liceum ogólnokształcące 288-32 11,11% liceum profilowane - - 0 - liceum uzupełniające - - 0 - szkoła policealna - - 14 - * Liczba absolwentów, którzy zdali egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe. 24

5. Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw Specyfika badania, polegająca na odwoływaniu się do opinii respondentów (właścicieli przedsiębiorstw lub osób odpowiedzialnych/współodpowiedzialnych za zatrudnienie) dostarcza szybkich informacji o bieżącej oraz potencjalnej strukturze zatrudnienia w przedsiębiorstwie. Sposób sformułowania pytań miał zagwarantowanie łatwość prowadzenia badania. Ponadto, pytania odnoszące się do umiejętności i uprawnień pozwalają na wyodrębnienie pożądanych cech kandydata w danym zawodzie, a w konsekwencji modyfikację systemu szkolenia bezrobotnych problemów ze znalezieniem nowych pracowników (analiza od strony zawodów oraz umiejętności i uprawnień). Badaniem zostały objęte podmioty gospodarcze funkcjonujące na lokalnym rynku pracy, zatrudniające przynajmniej jednego pracownika. Celem tego badania jest przede wszystkim analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz konstruowanie na tej podstawie prognoz. Jako operat losowania zastosowano Bazę Jednostek Statystycznych, której podstawą jest rejestr REGON, jednak w odróżnieniu od niego jest ona aktualizowana w oparciu o wyniki badań statystycznych oraz o informacje pochodzące ze źródeł administracyjnych. Wielkość próby do badania została wyznaczona w oparciu o poniższy wzór. gdzie: P oszacowana proporcja w populacji, e dopuszczalny błąd (zaleca się, aby błąd był nie większy niż 10 %), n wielkość próby, N wielkość populacji, Z wartość Z wynikająca z przeciętnego poziomu ufności (zakłada się przecięcie 95% poziomu ufności, dla którego wartość Z=1,96). Zgodnie z założeniami próba cechuje się reprezentatywnością na poziomie klas wielkości przedsiębiorstw, wyrażoną liczbą zatrudnionych (do 9 osób, od 10 do 49 osób, od 50 do 249 osób oraz 250 osób i więcej). Określenie minimalnej liczby wywiadów dla poszczególnych klas wielkości przedsiębiorstw, zostało oparte o wskaźniki struktury, wyliczane jako procentowy udział danej klasy wielkości firmy w populacji. 25

W celu oceny sytuacji na lokalnym rynku pracy zastosowany został wskaźnik zatrudnienia netto (WZ), obliczany jako różnica udziału odpowiedzi pozytywnych i negatywnych. Wskaźnik przyjmuje wartości od -100 do 100. Im niższa wartość prezentowanych indeksów tym wyższy odsetek firm deklaruje niekorzystne zmiany w obszarze zatrudnienia. Przykładowo wartość - 100 uzyskiwana jest w przypadku kiedy 100% firm biorących udział w badaniu sygnalizuje w danym pytaniu redukcję poziomu zatrudnienia. Natomiast wartości dodatnie wyliczanych indeksów oznaczają poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Im wyższa wartość wskaźnika tym wyższy odsetek przedsiębiorstw deklaruje korzystne zmiany w obrębie zatrudnienia. Przykładowo, wartość 100 dla indeksu zatrudnienia oznacza, że wszystkie badane przedsiębiorstwa potwierdzają wzrost liczby pracujących w badanym okresie. Dodatnia wartość indeksu (różna od 100) oznacza zatem, że odsetek firm deklarujących zwiększenie zatrudnienia przewyższył frakcję przedsiębiorstw sygnalizujących redukcję poziomu omawianej kategorii. Wartość miernika równa 0 oznacza, że odsetek firm deklarujących poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm sygnalizujących jej pogorszenie lub wszystkie firmy deklarują brak zmian w obszarze zatrudnienia. Tabela 15 Liczba przebadanych przedsiębiorstw Klasa wielkości przedsiębiorstwa Liczba przebadanych przedsiębiorstw do 9 osób 35 10-49 39 50-249 8 250 i więcej 1 podsumowanie 83 Badanie kwestionariuszowe przedsiębiorstw obejmowało 83 podmioty. Najwięcej przebadanych przedsiębiorstw, to pracodawcy zatrudniający od 10 do 49 pracowników. 26

Rys. 1 Struktura badanych przedsiębiorstw pod względem liczby zatrudnionych pracowników Rys. 2 Struktura badanych przedsiębiorstw według rodzaju działalności Najwięcej przedsiębiorstw biorących udział w badaniu należało do pozostałych usług (sekcje: M, N, O, P, Q, R, S, T U), tj. 33,88 % oraz do handlu, naprawy pojazdów samochodowych, transportu i gospodarki magazynowej, zakwaterowania i gastronomii, informacji i komunikacji (sekcje: G, H, I, J), tj. 33,54 %, a także przemysłu i budownictwa (sekcje: B, C, D, E, F), tj. 26,34 %. 27

Rys. 3 Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku W 2016 r. zwiększenie zatrudnienia zadeklarowało 31,02 % badanych przedsiębiorstw. Natomiast 43,49% pracodawców nie dokonało zmian w zatrudnieniu. Rys. 4 Odsetek przedsiębiorstw deklarujących zmiany w zatrudnieniu w 2016 roku 28

Rys. 5 Wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2016 roku Tabela 16 Wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2016 roku Wielkie grupy zawodów Wskaźnik zatrudnienia netto (%) Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 8,86 Pracownicy biurowi 6,06 Pracownicy przy pracach prostych 8,86 Pracownicy usług i sprzedawcy 6,06 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi 0,00 urzędnicy i kierownicy Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy -0,73 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,05 Siły zbrojne 0,00 Specjaliści 4,87 Technicy i inny średni personel 8,86 Analizując zatrudnienie netto według wielkich grup zawodów w 2016 roku największą wartość odnotowano dla operatorów i monterów maszyn i urządzeń (8,86%), pracowników przy pracach prostych (8,86%) oraz technikach i innego średniego personelu (8,86%). Dodatnia wartość wskaźnika oznacza poprawę sytuacji firm na lokalnym rynku pracy. Ujemna wartość wskaźnika w grupie robotników przemysłowych i rzemieślników oznacza pogorszenie sytuacji w przedsiębiorstwie. Wartość wskaźnika równa zero oznacza, że odsetek firm deklarujących 29

poprawę sytuacji jest równy odsetkowi firm sygnalizujących jej pogorszenie. Wartość ta możliwa jest również do uzyskania w sytuacji, w której wszystkie firmy deklarują brak zmian w obszarze zatrudnienia. Wartość wskaźnika równa zero wystąpiła wśród przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników oraz sił zbrojnych. Tabela 17 Analiza zawodów, w których przedsiębiorstwa najczęściej zatrudniały pracowników w bieżącym roku oraz umiejętności i cech kandydatów niezbędnych do pracy w tych zawodach Zawód Umiejętności i cechy Wskaźnik struktury odpowiedzi Asystent nauczyciela w czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku szkole polskim dodatkowe uprawnienia Bibliotekarz doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% 30

Kelner Kierowca autobusu Kierowca samochodu ciężarowego czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 3,13% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 3,13% wywieranie wpływu 3,13% zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku 0,00% polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku 3,48% polskim dodatkowe uprawnienia 3,42% doświadczenie zawodowe 3,42% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,42% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 3,42% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 3,42% wykonywanie obliczeń 0,65% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,65% 31

Kierownik produkcji w przemyśle Kosmetyczka Kucharz wyuczony zawód 0,65% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,13% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 3,13% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 32

Monter mebli Nauczyciel etyki Operator koparki sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu 3,13% zarządzanie ludźmi / przywództwo 3,13% znajomość języków obcych 3,13% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność 33

Operator koparkoładowarki Operator obrabiarek skrawających obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% 34

Operator sprzętu ciężkiego czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia Operator wprowadzania danych Operator ładowarki doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 35

Opiekun w domu pomocy społecznej Pakowacz ręczny Pokojowa wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 36

sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków Pokojowa wyuczony zawód 0,00% Pomoc kuchenna Pozostali rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej Pracownik socjalny wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej 0,00% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku 0,00% polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność 37

Przedstawiciel handlowy Robotnik gospodarczy obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku 0,00% polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% 38

Sekretarka Spedytor Sprzedawca w branży spożywczej czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 5,07% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 5,07% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 5,07% współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 5,07% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku 0,00% polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe 0,00% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków 0,00% 39

Sprzedawca Sprzątaczka biurowa Technik masażysta wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe 3,45% komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 5,60% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,65% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 3,45% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 2,80% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 2,80% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność 0,00% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% 40

Technik prac biurowych Telemarketer Ładowacz nieczystości stałych sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole 0,00% wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 0,00% planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 0,00% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 0,00% współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 0,00% wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim dodatkowe uprawnienia 0,00% doświadczenie zawodowe komunikacja ustna / komunikatywność 41

Ogółem (bez względu na zawód) obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 0,00% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń 0,00% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wyuczony zawód 0,00% wywieranie wpływu 0,00% zarządzanie ludźmi / przywództwo 0,00% znajomość języków obcych 0,00% czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku 5,28% polskim dodatkowe uprawnienia 2,35% doświadczenie zawodowe 5,16% komunikacja ustna / komunikatywność 5,78% obsługa komputera i wykorzystanie Internetu 3,68% obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych 2,71% planowanie i organizacja pracy własnej 6,04% przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 3,76% sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna 5,89% współpraca w zespole 5,52% wykonywanie obliczeń 3,45% wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie 4,29% wniosków wyuczony zawód 2,65% wywieranie wpływu 2,62% zarządzanie ludźmi / przywództwo 1,31% znajomość języków obcych 1,88% W powyższej tabeli przedstawiono umiejętności i cechy szczególnie istotne dla pracodawców u potencjalnych pracowników, których firma planuje zatrudnić. Z przeprowadzonej ankiety wynika, że przykładowo czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim jest szczególnie istotną umiejętnością podczas zatrudniania przez pracodawców pracowników z 31 wyżej wymienionych zawodów. 42

Rys.6 Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw deklarujących problemy z pozyskiwaniem nowych pracowników w 2016 roku Tabela 18 Zawody, w jakich najtrudniej znaleźć odpowiednich kandydatów do pracy Elementarna grupa zawodów Chemicy Hydraulicy i monterzy rurociągów Trudności z pozyskaniem pracowników Brakujące umiejętności i uprawnienia Odsetek wskazań odpowiedzi tak Liczba bezrobotnych - stan na koniec okresu sprawozdawczego sprawność psychofizyczna i 7,69% 0 psychomotoryczna znajomość języków obcych 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów 7,69% 0 w języku polskim obsługa, montaż i naprawa urządzeń 7,69% 0 technicznych komunikacja ustna / komunikatywność 43

Kelnerzy Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie 3,85% 0 Internetu przedsiębiorczość, inicjatywność, 3,85% 0 kreatywność sprawność psychofizyczna i 3,85% 0 psychomotoryczna współpraca w zespole 3,85% 0 wykonywanie obliczeń 3,85% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 3,85% 0 wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 5,09% 0 44

Kierowcy samochodów ciężarowych Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych Kucharze wyszukiwanie informacji, analiza i 5,09% 0 wyciąganie wniosków znajomość języków obcych 5,09% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów 2,54% 0 w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność 2,54% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń 2,54% 0 technicznych przedsiębiorczość, inicjatywność, 2,54% 0 kreatywność współpraca w zespole 2,54% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 kreatywność współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów 7,69% 0 w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 kreatywność sprawność psychofizyczna i 7,69% 0 psychomotoryczna współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych 45

Magazynierzy i Ogółem (bez względu na zawód) Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 kreatywność współpraca w zespole 7,69% 0 wykonywanie obliczeń 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych planowanie i organizacja pracy własnej 5,75% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 3,74% 0 wyciąganie wniosków znajomość języków obcych 3,74% 0 współpraca w zespole 3,20% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 3,00% 0 kreatywność wykonywanie obliczeń 2,50% 0 obsługa, montaż i naprawa urządzeń 1,63% 0 technicznych sprawność psychofizyczna i 1,62% 0 psychomotoryczna obsługa komputera i wykorzystanie 1,50% 0 Internetu komunikacja ustna / komunikatywność 1,12% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów 0,73% 0 w języku polskim wywieranie wpływu 0,12% 0 zarządzanie ludźmi / przywództwo obsługa, montaż i naprawa urządzeń 7,69% 0 technicznych planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 kreatywność czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu 46

Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości Pracownicy obsługi biurowej Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 7,69% 0 kreatywność współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych sprawność psychofizyczna i 7,69% 0 psychomotoryczna współpraca w zespole 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność wykonywanie obliczeń wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna wykonywanie obliczeń 47

Sekretarki (ogólne) Spawacze i Spedytorzy i wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna wykonywanie obliczeń wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów 7,69% 0 w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 wyciąganie wniosków znajomość języków obcych 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 5,13% 0 przedsiębiorczość, inicjatywność, 5,13% 0 kreatywność wykonywanie obliczeń 5,13% 0 obsługa komputera i wykorzystanie 2,56% 0 Internetu czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność 48

Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) Ustawiacze i operatorzy obrabiarek do metali i obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów 7,69% 0 w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność 7,69% 0 planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 wyciąganie wniosków wywieranie wpływu 7,69% 0 znajomość języków obcych 7,69% 0 obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń zarządzanie ludźmi / przywództwo planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 współpraca w zespole 7,69% 0 wyszukiwanie informacji, analiza i 7,69% 0 wyciąganie wniosków czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu obsługa, montaż i naprawa urządzeń technicznych przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna wykonywanie obliczeń wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych obsługa, montaż i naprawa urządzeń 7,69% 0 technicznych czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu planowanie i organizacja pracy własnej przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność 49

Zamiatacze i sprawność psychofizyczna i psychomotoryczna współpraca w zespole wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych obsługa, montaż i naprawa urządzeń 7,69% 0 technicznych planowanie i organizacja pracy własnej 7,69% 0 sprawność psychofizyczna i 7,69% 0 psychomotoryczna współpraca w zespole 7,69% 0 czytanie ze zrozumieniem i pisanie tekstów w języku polskim komunikacja ustna / komunikatywność obsługa komputera i wykorzystanie Internetu przedsiębiorczość, inicjatywność, kreatywność wykonywanie obliczeń wyszukiwanie informacji, analiza i wyciąganie wniosków wywieranie wpływu zarządzanie ludźmi / przywództwo znajomość języków obcych Rys. 7 Struktura odpowiedzi przedsiębiorstw dotyczących sposobu poszukiwania nowych pracowników 50

Analizując sposoby dotyczące poszukiwania nowych pracowników można zauważyć, że najczęściej przedsiębiorstwa szukają pracowników poprzez ogłoszenia w Internecie (30,16%). Najrzadziej pracodawcy poszukują pracowników poprzez ogłoszenia przed zakładem pracy (0,39 %). Rys.8 Analiza odsetka ofert pracy zgłaszanych do Powiatowych Urzędów Pracy Tabela 19 Odsetek ofert pracy zgłaszanych Wskaźnik struktury (%) do PUP 1-10% 21,81 11-25% 15,68 26-50% 23,31 51-75% 15,00 76-100% 24,19 Prawie każde wolne miejsce pracy w firmie zgłasza do Urzędu 24,19 % pracodawców. Zawodem najczęściej poszukiwanym za pośrednictwem Powiatowych Urzędów Pracy, to przede wszystkim kierowca samochodu ciężarowego, technik prac biurowych oraz bibliotekarz. 51

Tabela 20 Zawody, w których pracodawcy najczęściej zgłaszają oferty pracy do Powiatowych Urzędów Pracy Zawód Wskaźnik struktury Bibliotekarz 4,73% Kierowca samochodu ciężarowego 4,73% Technik prac biurowych 4,73% Nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych 3,93% Opiekun w domu pomocy społecznej 3,93% Pokojowa 3,93% Tokarz w metalu 3,93% Ślusarz 3,93% Betoniarz 3,84% Betoniarz-zbrojarz 3,84% Kelner 3,84% Kierowca autobusu 3,84% Operator obrabiarek skrawających 3,84% Operator obrabiarek sterowanych numerycznie 3,84% Operator sprzętu ciężkiego 3,84% Operator spycharki 3,84% Operator wprowadzania danych 3,84% Pomocniczy robotnik szklarniowy 3,84% Przedstawiciel handlowy 3,84% Robotnik gospodarczy 3,84% Spedytor 3,84% Technik handlowiec 3,84% Ładowacz nieczystości stałych 3,84% Pracownik socjalny 1,79% Chemik 0,90% Farmaceuta - specjalista farmacji aptecznej 0,90% Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 0,90% Monter mebli 0,90% Pozostali pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i 0,90% pracy socjalnej Sekretarka 0,90% Spawacz 0,90% Pozostali rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej 0,56% 52

6. Prognoza lokalnego rynku pracy Niniejsza część monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych ma na celu określenie kierunków szkolenia i aktywizacji bezrobotnych dla zapewnienia spójności z potrzebami rynku pracy. Rys. 9 Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2017 roku Zwiększenie zatrudnienia w 2017 r. przewidywało 24,62 % badanych. Natomiast 69,51 % pracodawców, nie planowało zmian w zatrudnieniu. Rys. 10 Odsetek przedsiębiorstw przewidujących zmiany w zatrudnieniu w 2017 roku 53

Rys. 11 Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkich grup zawodów w 2017 roku Tabela 21 Prognozowany wskaźnik zatrudnienia netto dla wielkicch grup zawodów w 2017 roku Wielkie grupy zawodów Wskaźnik zatrudnienia netto (%) Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 8,77 Pracownicy biurowi -0,15 Pracownicy przy pracach prostych 7,99 Pracownicy usług i sprzedawcy 3,96 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,00 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 3,90 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,10 Siły zbrojne 0,00 Specjaliści -1,04 Technicy i inny średni personel 7,99 Wskaźnik prognozy zatrudnienia netto ogółem przyjął wartość 18,75 %. Wyliczono go również dla każdej z wielkich grup zawodów. Wartość tego współczynnika była ujemna dla pracowników biurowych oraz specjalistów. Dla dwóch grup tj. przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników oraz sił zbrojnych przyjęła wartość równą zero. 54