PRACA BIBLIOTEKI ZUT W SZCZECINIE w 2016 roku Sprawozdanie zostało sporządzone w oparciu o szczegółowe sprawozdania z pracy oddziałów Biblioteki Głównej oraz bibliotek wydziałowych wg stanu na 31.XII.2016 r. oraz pozytywnie zaopiniowane przez Radę Biblioteczną w dn. 10 III 2017 r. A. PODSTAWOWE DANE LICZBOWE 1. Całkowita powierzchnia biblioteczna wynosi: 7019 m 2 w tym biblioteki wydziałowe 2277 m 2 (pomniejszona o 21 m 2 na Wydziale Elektrycznym), Biblioteka Główna: 4742 m 2 wraz z Wypożyczalnią Językową (w tym powierzchnia magazynów BGł - 764 m 2 ). 2. Pracownicy Biblioteki: W działalności bibliotecznej zatrudnionych było 65 osób na 63,75 etatach oraz 11 osób na 9,75 etatach to pracownicy obsługi. Wykształceniem wyższym legitymuje się 48 osób zatrudnionych w działalności bibliotecznej co stanowi 74 % zatrudnionych w tej grupie. Wykształceniem bibliotekarskim na poziomie wyższym legitymuje się 41 osób; na poziomie średnim 5 osób 3. Zasób biblioteczny 2015 r. 2016 r. wyd. zwarte w vol. (stan) 412 020 401 759 wyd. ciągłe w vol. (stan) 123 723 122 898 zbiory specjalne (w jed. oblicz) stan 150 971 150 971 Ponadto: normy w wersji papierowej 52 562 dostęp do norm w wersji elektronicznej ok. 30 000 opisy patentowe (wersja elektron.) depozyt z UP RP stan 168 131 (b.z.) opisy patentowe, wzory użytkowe i przemysłowe wersja papier. (stan) 187 057 (b.z.) 4. Udostępnianie zbiorów 2015 r. 2016 r. Czytelnicy zarejestrowani w bazie tym aktywni 15 532 -- 15 151 4341 liczba miejsc w czytelniach 595 586 odwiedziny w czytelniach 101 386 126 036 zbiory udostępnione (w vol.) 235 490 224 616 B. SPRAWY ORGANIZACYJNE I FINANSOWE 1. W związku z wdrożeniem w Uczelni modułu Dorobek Naukowy w systemie Uczelnia XP Biblioteka Główna zaprzestała aktualizacji bazy PUBLI, w której na koniec roku 2016 zarejestrowane były 75 142 rekordy. 2. W Bibliotece Głównej zorganizowano Naukową sesję Środowiskową Zachodniopomorskiego Porozumienia Bibliotek i SBP pt.: E-zasoby kierunki rozwoju. Udział w sesji wzięli wszyscy pracownicy Biblioteki Głównej oraz zaproszeni bibliotekarze z bibliotek zrzeszonych w Zachodniopomorskim Porozumieniu Bibliotek. 1
3. Biblioteki wydziałowe otrzymały w roku sprawozdawczym 517 753,- zł od władz dziekańskich i Studium Matematyki (kwota o 35% zł wyższa w stosunku do roku poprzedniego).największy udział w tej kwocie ma WTiICh 58%, 12% WBiA, 10% W. Elektryczny. Dodać należy, że WBiA pokrywa koszty remontu Czytelni Budownictwa zabezpieczając kwotę 1 800 000,- zł. Kwota powyższa pozwoliła na dofinansowanie zakupu nośników informacji dla całego systemu biblioteczno-informacyjnego Uczelni oraz sfinansowanie niektórych pilnych potrzeb bibliotek wydziałowych. [Tab. 1] 4. Środki wydzielone w budżecie ZUT na wydatki celowe Biblioteki to kwota 550 tys. zł (o 12% mniej niż w roku ubiegłym). Z powyższej kwoty w 2016 roku zostały sfinansowane następujące zakupy: bazy (Proquest; Knovel; Sigma; Ibuk Libra;IEEE) 183 322,- Baza Chemical Abstracts 20846,- wyszukiwarka EDS 28 036,- wydawnictwa dydaktyczne 198 904,- czasopisma polskie 54 348,- opłata za elektroniczny dostęp do 30 tys. norm 11 685,- Środki powyższe pozwoliły także na opłacenie rocznego serwisowania systemu Aleph w wysokości 119 000,00 zł. Poza zakupami sponsorowanymi przez Wydziały (Tab. 1) do bibliotek wydziałowych: TMiT, Informatyki, Ekonomicznego, KSiR trafiły książki, czasopisma i zbiory specjalne przekazane przez pracowników macierzystych wydziałów na kwotę 3 379,-zł. Ponadto pracownicy SPNJO przekazali do Wypożyczalni Językowej 99 pozycji książek, czasopism CD, DVD w formie darów. 5. Do Zachodniopomorskiej Biblioteki Cyfrowej Pomerania wprowadzono 12 opisów: prac doktorskich 10, rozpraw habilitacyjnych 1, skryptów -1. Łącznie w ZBC znajduje się 336 dokumentów, wprowadzonych przez Bibliotekę ZUT w Szczecinie od 2009 r. 6. W grudniu roku sprawozdawczego przeprowadzono audyt w Ośrodku Informacji Patentowej i Normalizacyjnej. Pozytywna ocena zaowocowała uzyskaniem Certyfikatu potwierdzającego utrzymanie i doskonalenie Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji na kolejne 5 lat tj. 2017-2021. 7. Ośrodek Informacji Patentowej i Normalizacyjnej otrzymał ponadto wyróżnienie z Urzędu Patentowego RP i uznany został za wiodący pod względem wysokich standardów działalności w Polsce. 8. Pomyślnie zakończono proces przekazywania prac dyplomowych do Archiwum Uczelnianego (8629 vol.) 9. Przeprowadzono internetową ankietę badającą satysfakcję użytkowników z usług świadczonych przez Bibliotekę Główną. Ocena wypadła bardzo pozytywnie. Przygotowano również ankietę na temat zajęć z Podstaw informacji naukowej prowadzonych przez bibliotekarzy. 2
[Tab. 1 ] Finansowanie bibliotek wydziałowych przez Wydziały w 2016 roku [w zł] Lp. WBiA WBiHZ WEkon. WEl WI WIMiM WTMiT WTiICh WKŚiR WNoŻiR WYPOŻ. JĘZYKOWA Studium Mat. RAZEM 1. Książki zagraniczne [zł] 15 179,- - - - - 5 765,- - - - - - 1 039,- 21 983,- 2. Czasopisma zagraniczne 29 101,- - - 280,- - 20 654,- 302,- 53 387,- - - - - 103 724,- [zł] 3. Bazy [zł] - - - 52 792,- 38 500,- 12 852,- - 247 888,- - - - 4 242,- 356 274,- 4. Czasopisma polskie [zł] - - - - - 2 073,- - - - - - - 2 073,- 5. Książki polskie [zł] - - - - - - 644,- - - - - - 644,- 6. Zbiory specjalne [zł] - - - - - - - - - - - - 7. Finansowanie bieżących potrzeb biblioteki [zł] 19 000,- + 1 800 000,- 525,- 123,- - 5 400,- 1 628,- - - 1 869,- 4 510,- - - 33 055,- + 1 800 000,- R a z e m 63 280,- + 1 800 000,- 525,- 123,- 53 072,- 43 900,- 42 972,- 946,- 301 275,- 1 869,- 4 510,- - 5 281,- 517 753,- + 1 800 000,- 3
C. INWESTYCJE, REMONTY, WYPOSAŻENIE 1. Kontynuowane były prace remontowe w Bibliotece WBiA- Czytelnia Budownictwa (środki pozabudżetowe) 2. W Bibliotece KŚiR wymieniono drzwi wejściowe oraz zlikwidowano progi (środki wydziałowe). 3. Środki finansowe Biblioteki Głównej pozwoliły na zakup nowych krzeseł dla Biblioteki Wydziału Ekonomicznego, założenie okablowania w Wypożyczalni Językowej. Ponadto biblioteki wydziałowe zostały wyposażone w komputery, koszyki, wózki biblioteczne do przewozu księgozbioru, krzesła i pufy, zawieszki do przechowywania płyt CD, folię do zabezpieczania księgozbioru. D. PRACA BIBLIOTECZNO INFORMACYJNA 1. Gromadzenie i opracowanie zbiorów 1.1. W ciągu roku sprawozdawczego zarejestrowano następujące wpływy: 2015 2016 wyd. zwarte w vol. 5 736 5 012 wyd. ciągłe w vol. 1 930 980 zbiory specjalne (w jedn. oblicz.) 107 110 W ciągu roku sprawozdawczego otrzymano 575 tytułów czasopism drukowanych (567 tytułów polskich, 8 tytułów zagranicznych drogą zakupu, wymiany, darów). 1.2. W ramach wymiany współpracowano z 5 polskimi uczelniami wyższymi do których wysłano 54 egz. wydawnictw ZUT w Szczecinie. 1.3. Opłacono dostęp do 14 licencjonowanych, pełnotekstowych i bibliograficznoabstraktowych baz danych (ACS, RSC, Math, ProQuest. Knovel, Emerald, Chemical Abstracts, ProQuest Ebrary, Reaxys, IEEE, Ibuk Libra, Sigma. Przedłużono dostęp do wyszukiwarki naukowej EDS (dawniej AtoZ). 1.4. W 11 roku współpracy z Katalogiem NUKAT zarejestrowanych zostało 3 695 rekordów haseł wzorcowych (w 2016 r. dodano 546), 4212 rekordów bibliograficznych wydawnictw zwartych (263 wprowadzone w 2016 r.), 42 opisy czasopism. 1.5. Na oprawę zniszczonych książek i czasopism przeznaczono w roku sprawozdawczym kwotę 30 000,-zł ze środków Biblioteki Głównej. Kwota ta pozwoliła na uratowanie i zabezpieczenie 1019 vol. książek i czasopism we wszystkich agendach udostępniania. 2. Udostępnianie zbiorów 4
Zbiory Biblioteki ZUT w Szczecinie udostępniane są w Bibliotece Głównej przez Wypożyczalnię, Wypożyczalnię Językową, Czytelnię, OIN, Sekcję Wypożyczeń Międzybibliotecznych i OIPiN oraz poprzez sieć bibliotek wydziałowych. [Tab.2] Tab.2 Udostępnianie zbiorów bibliotecznych w 2016 roku Pow. w m 2 Wypożyczalnia - Liczba etatów Liczba miejsc czyt. Liczba stan. komp. dla użytkow. Liczba studentów łącznie I, II, III stopnia Wskaźnik l. odw./stud. Liczba odwiedzin (w tym obcokrajowcy) Zbiory udostęp. w vol. 6 ¾ 25 3 - - 16 940 85 28 925 Czytelnia - 4 80 7 - - 5 494 139 8 425 OIN - 6 57 18 - - 5 300 152 -- OIPiN - 1 16 6 - - 1 533-17 551 Wyp. Językowa - 3 14 3 - - 19 999 130 75 748 Główna (Razem) 4 742 20 ¾ + 19,5 192 37 49 266 506 130 649 BiA 357 5 85 8 2 407 7,2 17 459 3 16 844 BiHZ 120 1 12 2 484 9,9 4 796 7 5 300 Informatyka 108 2 30 2 1 686 3,8 6 406 96 5 747 Ekonomia 223 2 27 4 752 9,6 7 245 9 10 967 Elektryczny 276 2 30 7 1050 6,1 6 401 17 5 237 TMiT 315 2 58 2 370 13,0 4 831 63 7423 NoŻiR 65 2 19 3 657 8,7 5 741 3 4 784 KŚiR 89 1 11 2 843 15,2 12 863 132 20 863 IMiM 266 3 57 6 1 325 3,9 5 221 12 9 115 TiICh 421 3 65 8 604 9,4 5 707-7 617 SK 37 0,5 - - - - 100-70 Razem Wydz. Razem Gł. + Wydz. 2 277 23,5 394 44 - Średnio 8,68 76 770 342 93 967 7 019 63,75 586 81 10 178-126 036 848 224 616 3. Działalność informacyjna Działalność informacyjna prowadzona jest przez OIN oraz agendy sieci biblioteczno-informacyjnej w oparciu o dostępne tradycyjne źródła informacji oraz przy wykorzystaniu własnych i obcych baz danych dostępnych poprzez stronę www. Formy komunikacji z użytkownikami (poza odwiedzinami) to: maile, telefony. 5
3.1. Większość usług informacyjnych polega na wyszukiwaniu literatury do prac dyplomowych oraz obsłudze Katalogu Online (60 % odwiedzających). - w OIN wyszukano cytowania dla 39 osób przeszukujących bazy Web of Science, Scopus, Publish or Perish - udzielono odpowiedzi na 137 zapytań elektronicznych - udzielono 2001 informacji telefonicznych 3.2. W roku sprawozdawczym tworzono następujące bazy danych : baza PUBLI- wprowadzano publikacje pracowników Biblioteki Głównej ZUT, patenty oraz opisy bibliograficzne publikacji z archiwalnych, papierowych wydań bibliografii prac naukowych pracowników Politechniki Szczecińskiej. Z końcem marca 2016 r. zaprzestano bieżącej aktualizacji bazy. W ciągu roku wprowadzono 3480 opisów prac opublikowanych. W bazie łącznie zarejestrowane są 75 142 rekordy. BazTech (koordynator Biblioteka Politechniki Krakowskiej) - to baza zawartości polskich czasopism naukowo-technicznych. W ciągu roku sprawozdawczego wprowadzono 1 029 rekordów. 3.3. W dostępie licencjonowanym (zakup, licencja krajowa) były następujące bazy pełnotekstowe - 16: ACS (American Chemical Society), Ebsco, Emerald Engineering, Ibuk Libra, IEEE Xplore,, Knovel Library, MyiLibrary, Ebrary (Ebook Central/Proquest) Nature, Proquest, RSC (Royal Society of Chemistry), Science, ScienceDirect (Elsevier Science), Sigma, Springer, Wiley Online Library. 5 bibliograficzno-abstraktowych: Chemical Abstrcts, Math, Reaxys, Scopus, Web of Science Core Collection oraz bazy patentowe 5: Deparom ACT, Deparom U, Espace Access EP, Espace Legal; Espace EP. 3.4. Oddział Informacji Naukowej zorganizował 8 promocyjnych dostępów testowych do następujących źródeł informacji: (AccessEngineering, Taylor and Francis ebooks, ACM Digital Library, czasopisma De GRUYTER, The Royal Society Publishing, EMIS, NANO online, SciTech Premium Collection); 3.5. Ze strony domowej dostępne były łącznie 75 zagranicznych i polskich serwisów, bazy danych, repozytoriów naukowych oferowanych płatnie lub bezpłatnie przez różnych wydawców i firmy sektora technologii informacyjnych np. Wiley OnLine Library, Sigma, PubMed, RePEc, EBIB i inne. 3.6. Łączna liczba tytułów czasopism zagranicznych dostępnych elektronicznie w różnych bazach danych wyniosła 35 988 tytułów, (w tym baza EBSCO 12 209; ProQuest 16 453). Łączna liczba książek elektronicznych dostępnych w 2016 roku wyniosła 118 887 4. Dydaktyka biblioteczno-informacyjna 4.1. Kontynuowano obowiązkowe Szkolenie biblioteczne online dla studentów I roku studiów stacjonarnych na 10 wydziałach ZUT. Test ukończyło 2 572 studentów. 4.2. Kontynuowano także wykłady z Podstaw informacji naukowej dla dyplomantów 9 wydziałów ZUT (oprócz Wydz. TMiT). Łącznie przeprowadzono 68 wykładów (190 godz. lekcyjnych) dla 1543 studentów. 6
4.3. Kontynuowano zajęcia z Prezentacji baz patentowych i poszukiwań w bazach ze studentami Wydziału IMiM i Wydziału Elektrycznego (5 zajęć) z udziałem 62 studentów. 4.4. Tradycyjnie prowadzono różne szkolenia grupowe dla użytkowników niemal we wszystkich bibliotekach wydziałowych: z baz, obsługi systemu Aleph, informacyjne. Łącznie 48 zajęć z udziałem 421 słuchaczy. Na szkolenia indywidualne przeznaczono 4 200 godzin: realizowano je we wszystkich agendach bibliotecznych dla 11 863 osób. E. INFORMATYZACJA PROCESU BIBLIOTECZNO INFORMACYJNEGO 1. Wdrożenie aplikacji Dorobek Naukowy XP w Bibliotece Głównej. Współpraca z firmą Partners in Progres (producentem aplikacji DN.XP) w zakresie dostosowania aplikacji DN.XP do potrzeb OIN BG. 2. Prace programistyczne pozwalające na transfer danych z bazy PUBLI/Aleph do PBN. W 2016 r. wykonano 2 transfery danych o publikacjach naukowych ZUT do PBN. 3. Modyfikacja strony internetowej BGł. ZUT do realizacji wytycznych WCAG 2.0 dla systemów teleinformatycznych w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych. 4. Dostosowanie systemu bibliotecznego Aleph do nowych wymagań NUKAT 5. Przygotowanie OIPiN do audytu w celu przedłużenia świadectwa stosowania Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (zmiany programistyczne w aplikacji udostępniającej normy, przygotowanie dokumentacji, udział w audycie). F. PRACE NAUKOWE I DOSKONALENIE ZAWODOWE BIBLIOTEKARZY 1. W kursach języka angielskiego na różnych poziomach uczestniczyły 4 osoby. 2. W konkursie Engineering Academic Challenge 2016 organizowanym przez firmę Knovel/Elsevier uczestniczyła 1 osoba zajmując 41 miejsce na 722 uczestników. 3. W konferencjach, szkoleniach, seminariach i warsztatach w kraju i za granicą udział wzięło 44 bibliotekarzy. 4. Zorganizowano bibliotekarskie praktyki specjalistyczne dla 1 osoby z Biblioteki Głównej Uniwersytetu Szczecińskiego. 5. Pracownicy biblioteki przygotowali łącznie 11 publikacji do Forum Uczelnianego oraz 14 publikacji w różnych wydawnictwach bibliotekarskich. G. WSPÓŁPRACA UCZELNIANA, ŚRODOWISKOWA, KRAJOWA 1. Współpraca z Uczelnią to udział Biblioteki w obsłudze informacyjnej procesu badawczego i dydaktycznego. Z końcem marca roku sprawozdawczego zaprzestano aktualizacji bazy PUBLI, w której zarejestrowano do tego czasu 75 142 rekordy. Jej kontynuatorką jest moduł Dorobek Naukowy w systemie Uczelnia XP, nad którym pieczę mają wydziały. Biblioteka dokonała 2 transferów danych o publikacjach naukowych ZUT do PBN. 7
Bibliotekarze uczestniczyli w pracach różnych komisji uczelnianych: Senatu, Komisji Socjalnej, Zakładowej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej, Radzie Bibliotecznej. Kontynuowano współpracę bibliotek wydziałowych z władzami wydziałów. Zaowocowała ona wsparciem finansowym w kwocie 517 753,-zł. 2. Współpraca ze środowiskiem regionalnym aktywnie uczestniczono w pracach Zachodniopomorskiego Porozumienia Bibliotek z myślą o środowisku regionalnym organizowano liczne wystawy okolicznościowe w Bibliotece Głównej i bibliotekach wydziałowych - łącznie 91. Tradycyjnie wystawa książki zagranicznej połączona ze sprzedażą wspólnie z firmą ABE-IPS odbyła się w maju w Bibliotece WIMiM. tradycyjnie Biblioteka Główna zorganizowała wiele imprez skierowanych do szerszego grona osób: - Wystawy dotyczące działalności Drawieńskiego Parku Narodowego. - Targi edukacyjne dla studentów szkół wyższych Szczecina organizowane przez IECenter. - Cykl spotkań Od producenta do klienta organizowany przez koło naukowe i TOB ZUT. - Spotkanie członków Szczecińskiego Stowarzyszenia Głuchych Marina. - Cykliczne zebrania w ramach Erasmus Student Network Szczecin. - Obchody Tygodnia Bibliotek (maj), w które włączony został koncert zespołu Anvill. - Czytelnia Głowna została udostępniona do nakręcenia spotu reklamowego w ramach projektu Tadżykistan energia dla edukacji realizowanego przez studentów Politechniki Warszawskiej i AGH. - VI Międzywydziałowe Mistrzostwa ZUT w szachach organizowany przez KU AZS ZUT w Szczecinie. - Wernisaż wystawy projektów 3D wykonanych przez studentów kierunku Wzornictwo ZUT. - Wystawa kompozycji florystycznych jako finał VI edycji Podyplomowych Studiów Florystyka ZUT w Szczecinie. - Wystawy w galerii Biblioteki Głównej: wystawa plakatu i znaku graficznego M.M. Dębskiego, wystawa malarstwa pt. Różnorodność, wystawa grafiki komputerowej J. T. Szwoch-Kałuży pt. Foto-Fantazje, Wystawa fotografii M. Mizińskiej W obiektywie. Subiektywnie. 3. Współpraca ze środowiskiem krajowym i zagranicznym Dyrektor Biblioteki jest członkiem KDBASP- Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich. Zjazd w listopadzie 2016 r. odbył się w Bibliotece Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze. kontynuowano prace w ramach współtworzonej, ogólnopolskiej bazy danych BAZTECH. Dobrze układała się współpraca z katalogiem NUKAT oraz konsorcjami bibliotek na dostęp do baz czasopism i książek 8
H. PODSUMOWANIE Utrzymujące się na wysokim poziomie wsparcie finansowe Dziekanów pozwala zaspokoić podstawowe potrzeby w zakresie zapewnienia dostępu do nośników informacji (bazy, książki, czasopisma). Największe środki na ten cel przeznacza Wydział TiICh. W agendach udostępniania odnotowano wzrost liczby odwiedzin. Zwiększyła się liczba obcokrajowców odwiedzających bibliotekę (wzrost o 60% ). Dużym zainteresowaniem cieszą się obie sale do pracy grupowej dostępne w Bibliotece Głównej. Bardzo dużym obciążeniem dla pracowników OIN była korekta danych pokonwersyjnych z bazy PUBLI do bazy DN.XP oraz weryfikacja nowo wprowadzonych publikacji już w module DN.XP. Zweryfikowano 1360 publikacji za 2016 r. 9