Proponowana siatka godzin Tom 1 Fizyka i fizycy Ruch, jego powszechnoêç i wzgl dnoêç Oddzia ywania w przyrodzie 3 godz. 18 godz. 13 godz. 34 godz. Tom 2 Energia i jej przemiany W asnoêci materii Porzàdek i chaos w przyrodzie Âwiat o i jego rola w przyrodzie optyka geometryczna 8 godz. 6 godz. 8 godz. 7 godz. 29 godz. Tom 3 Âwiat o i jego rola w przyrodzie optyka falowa i kwantowa JednoÊç mikro- i makroêwiata Budowa atomu i jàdra atomowego Budowa i ewolucja wszechêwiata 7 godz. 3 godz. 12 godz. 5 godz. 27 godz. Razem: 90 godz. 1 1.. Czym zajmuje si fizyka? 2. 2. Osiàgni cia naukowe XX w. 3. 3. Laboratoria wspó czesnych fizyków 4. 4. Rozwój poglàdów na ruch i jego przyczyny 5. Wyznaczanie wartoêci pr dkoêci w ruchu jednostajnym prostoliniowym Fizyka i fizycy 1. Elementy metodologii nauk 2. Determinizm i indeterminizm w opisie przyrody 3. Zakres stosowalnoêci teorii fizycznych 1. Teoria wzgl dnoêci 2. Odkrycie jàdra atomowego 3. Elektronika 4. Fizyka kwantowa 5. Fizyka czàstek elementarnych 6. Nadprzewodnictwo i nadciek oêç 7. Astronomia 1. Fizyka teoretyczna 2. Akceleratory 3. Detektory czàstek elementarnych 4. Narz dzia fizyki jàdrowej Ruch, jego powszechnoêç i wzgl dnoêç 1. Poj cie ruchu w historii filozofii 2. Opis ruchu wed ug Galileusza 1. Badanie ruchu jednostajnego po linii prostej metodologii nauki 2. Dyskusja na temat zakresu stosowalnoêci teorii fizycznych 3. Poznanie ró nych êróde informacji, wykorzystywanych na zaj ciach fizyki rozwoju nauk fizycznych w XX w. 2. Dyskusja na temat znaczenia odkryç w fizyce dla rozwoju cywilizacji 3. Ukazanie ró nych êróde informacji na temat odkryç w dziedzinie fizyki 1. Pogadanka o znaczeniu finansowania badaƒ naukowych 2. Zapoznanie si (na podstawie ró nych êróde informacji) z narz dziami pracy wspó czesnych fizyków ewolucji poglàdów na zjawisko ruchu 2. Analiza doêwiadczeƒ Galileusza 1. DoÊwiadczalne wyznaczanie wartoêci pr dkoêci w ruchu jednostajnym 25
4. 5. 2. Przedstawienie na wykresach zale noêci s(t) i v(t) w ruchu jednostajnym po linii prostej 2. Analiza wykresów zale noêci s(t) i v(t) w ruchu jednostajnym po linii prostej 3. Obliczanie wartoêci drogi przebytej przez cia a poruszajàce si ruchem jednostajnym 5. 6. 7. wzgl dem ró nych uk adów odniesienia i jego przyczyny wed ug Newtona 1. Wzgl dnoêç ruchu 2. Wyznaczanie pr dkoêci wypadkowej cia a bioràcego udzia w dwóch ruchach wzd u jednej prostej 1. I zasada dynamiki Newtona 2. Inercjalne uk ady odniesienia 3. III zasada dynamiki Newtona 1. Obliczanie wartoêci, kierunku i zwrotu pr dkoêci cia a wzgl dem ró nych uk adów odniesienia 1. DoÊwiadczenie potwierdzajàce I zasad dynamiki Newtona 2. Analiza ruchu cia w inercjalnych uk adach odniesienia 3. DoÊwiadczenie potwierdzajàce III zasad dynamiki Newtona 8. Zasada zachowania p du 1. Zasada zachowania p du 1. DoÊwiadczenie potwierdzajàce zasad zachowania p du 2. Przyk ady zastosowania zasady zachowania p du 9. Wyznaczanie warto- Êci przyspieszenia w ruchu jednostajnie 1. Badanie ruchu jednostajnie przyspieszonego po linii prostej 2. Przedstawienie na wykresach zale noêci s(t), v(t) i a(t) w ruchu jednostajnie 1. DoÊwiadczalne wyznaczanie wartoêci przyspieszenia w ruchu jednostajnie 2. Analiza wykresów zale noêci s(t), v(t) i a(t) w ruchu jednostajnie 3. Obliczanie wartoêci drogi przebytej przez cia a poruszajàce si ruchem jednostajnie zmiennym 10. Ruchy zmienne wed ug Newtona 1. II zasada dynamiki Newtona 1. Analiza ruchu odbywajàcego si pod wp ywem si y 2. Wyznaczanie si y wypadkowej dzia ajàcej na dane cia o 11. Nieinercjalne uk ady 1. Ruch cia wzgl dem nieinerodniesienia cjalnych uk adów odniesienia 12. 1. Kinematyka ruchu po okr gu po okr gu 2. Si y powodujàce ruch cia a po okr gu 6. 14. 1. Analiza ruchu cia w nieinercjalnych uk adach odniesienia 1. Badanie si y powodujàcej ruch po okr gu. 2. Analiza ruchu po okr gu 13. Opory ruchu 1. Si y tarcia 1. DoÊwiadczalne badanie w asnoêci si tarcia statycznego i kinetycznego 2. Analiza ruchu obywajàcego si pod wp ywem si y tarcia Praca i moc 1. Definicje pracy, mocy i sprawnoêci 1. Obliczanie wartoêci mocy, pracy i sprawnoêci 15. Energia mechaniczna 1. Energia kinetyczna 1. Analiza zale noêci mi dzy pracà a energià 26
6. 15. 2. Energià potencjalna: ci koêci, spr ystoêci 3. Zwiàzek mi dzy pracà a energià 2. Obliczanie wartoêci energii oraz wartoêci pracy 16. Zasada 1. Zasada zachowania energii 1. Analiza przemian energii zachowania energii mechanicznej mechanicznej mechanicznej 7. 17. Mechanizm rozchodzenia si fali mechanicznej 1. Mechanizm rozchodzenia si fali mechanicznej 2. Transport energii w ruchu falowym 1. Analiza doêwiadczenia ilustrujàcego mechanizm rozchodzenia si fali 2. Obliczanie parametrów fali 18. Fala noênikiem informacji 1. Mechanizm rozchodzenia si fali akustycznej 2. Pr dkoêç dêwi ku 3. Pr dkoêç Êwiat a 1. Pogadanka na temat mechanizmu rozchodzenia si fali mechanicznej 2. Zapoznanie si (na podstawie ró nych êróde informacji) ze sposobami wyznaczenia wartoêci pr dkoêci Êwiat a 8. 19. Czas i przestrzeƒ 1. DoÊwiadczenie Michelsona Morleya 2. Podstawowe za o enia szczególnej teorii wzgl dnoêci 1. Analiza wyniku doêwiadczenia Michelsona Morleya 2. Pogadanka na temat czasu i przestrzeni w szczególnej teorii wzgl dnoêci 20. Dylatacja czasu i skrócenie odcinka 1. Dylatacja czasu 2. Paradoks bliêniàt 3. Relatywistyczne skrócenie odcinka 1. Pomiar czasu dokonywany przez obserwatorów znajdujàcych si w uk adach odniesienia: spoczywajàcym i poruszajàcym si (doêwiadczenie myêlowe) 2. Pomiar odleg oêci dokonywany przez obserwatorów znajdujàcych si w uk adach odniesienia: spoczywajàcym i poruszajàcym si (doêwiadczenie myêlowe) 21. Relatywistyczny wzrost masy cia a 1. Relatywistyczne prawo sk adania pr dkoêci 2. Relatywistyczny wzrost masy cia a 3. Równowa noêç masy i energii 1. Wyznaczanie wartoêci pr dkoêci wzgl dnych. 2. Analiza równowa noêci masy i energii 3. Obliczanie wartoêci masy poruszajàcego si cia a Oddzia ywania w przyrodzie 9. 22. Ruch planet dooko a S oƒca 1. Planety Uk adu S onecznego 2. Prawa Keplera 1. Charakterystyka planet Uk adu S onecznego (na podstawie ró nych êróde informacji) 2. Analiza ruchu planet wokó S oƒca (na podstawie praw Keplera) 23. Prawo powszechnej grawitacji 1. Prawo powszechnego cià enia 2. Si a grawitacji jako si a rzàdzàca ruchem ca ego wszechêwiata 3. Pole grawitacyjne 1. Analiza jakoêciowa prawa powszechnego cià enia 2. Obliczanie wartoêci si y grawitacji 3. Analiza ruchu po orbitach ko owych pod wp ywem si y grawitacji 27
9. 24. Ruch cia w polu 1. Swobodny spadek cia a grawitacyjnym 2. Rzut poziomy 25. Niewa koêç 1. Pr dkoêci kosmiczne i przecià enie 2. Stan niewa koêci 3. Przecià enie 10. 26. Prawo Coulomba 1. Prawo Coulomba 2. Pole elektryczne 27. Ruch adunku 1. Ruch adunku w jednorodnym w polu elektrycznym polu elektrycznym 28. Pole magnetyczne 1. èród a pola magnetycznego wokó przewodnika 2. Wektor indukcji pola z pràdem magnetycznego. 29. Ruch adunku w polu magnetycznym 1. Ruch adunku elektrycznego w polu magnetycznym. 2. Si a Lorentza. 3. Cyklotron. 30. Indukcja elektromagnetyczna 1. Strumieƒ indukcji pola magnetycznego. 2. Prawo indukcji Faradaya. 3. Regu a Lenza. 1. Analiza ruchu cia a puszczonego swobodnie w jednorodnym polu grawitacyjnym 2. Analiza ruchu cia a rzuconego poziomo w jednorodnym polu grawitacyjnym 1. Historia lotów kosmicznych (na podstawie ró nych êróde informacji) 2. Analiza przyczyn stanu niewa koêci i przecià enia 1. Opis si dzia ajàcych na adunki elektryczne 2. Obserwacja kszta tu linii si pola elektrycznego 3. Wyznaczanie nat enia pola elektrycznego, którego êród em jest pojedynczy adunek 4. Wyznaczanie nat enia pola elektrycznego zgodnie z zasadà superpozycji nat eƒ 1. Analiza ruchu adunku elektrycznego w jednorodnym polu elektrycznym. 1. Obserwacja kszta tu linii pola magnetycznego. 2. Wyznaczanie zwrotu indukcji pola magnetycznego za pomocà regu y prawej d oni. 1. Obserwacja toru ruchu elektronów w polu magnetycznym. 2. Wyznaczanie kierunku i zwrotu si y Lorentza za pomocà regu y lewej d oni. 3. Analiza fizycznych podstaw dzia ania cyklotronu. 1. Wzbudzanie pràdów indukcyjnych. 2. Wyznaczanie kierunku pràdów indukcyjnych. 31. Prawa Maxwella 1. Prawa Maxwella. 1. Wyznaczanie kierunku pràdów indukcyjnych za pomocà praw Maxwella. 32. Fale elektromagnetyczne 1. Mechanizm emisji fal elektromagnetycznych. 2. Widmo fal elektromagnetycznych. 11. 33. Oddzia ywanie silne 1. DoÊwiadczenie Rutherforda. i oddzia ywanie s abe 2. W asnoêci oddzia ywania silnego. 3. W asnoêci oddzia ywania s abego. 1. Obserwacja schematu mechanizmu rozchodzenia si fal mechanicznych. 1. Analiza wyników doêwiadczenia Rutherforda. 2. Omówienie w asnoêci oddzia ywania jàdrowego. 3. Omówienie w asnoêci oddzia ywania. 28
7.1. Dzia I. Fizyka i fizycy 12. 34. Czàstki elementarne 1. Podstawowe sk adniki materii. 1. Obserwacja schematu ilustrujàcego 2. Podstawowe w asnoêci czàstek struktur materii. elementarnych. 29