Ocena zagrożeń związanych zanych z przechowywaniem substancji, i mieszanin niebezpiecznych w Magazynie Centralnym Politechniki Śląskiej Andrzej M. Grossman, Politechnika Śląska, Gliwice SYGOS IX, Ustroń 29.11-1.12.2012
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006; Dz. U. 2006, nr 3, poz 206. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej Rozporządzenie to nakłada, również na uczelnie, obowiązek przeprowadzenia, pod tym kątem, inwentaryzacji magazynu odczynników.
Byłoby to katorżniczna praca gdyby nie... A. M. Grossman: Ocena zagrożeń...
Tabele określające ilość substancji niebezpiecznych decydującą o zaliczeniu zakładu do odpowiedniej kategorii: Tabela 1. Określone substancje niebezpieczne - fragment
Tabele określające ilość substancji niebezpiecznych decydującą o zaliczeniu zakładu do odpowiedniej kategorii:
Tabele określające ilość substancji niebezpiecznych decydującą o zaliczeniu zakładu do odpowiedniej kategorii: Tabela 1. Określone substancje niebezpieczne - fragment c.d. Razem w tabeli 1 są 34 pozycje
Tabele określające ilość substancji niebezpiecznych decydującą o zaliczeniu zakładu do odpowiedniej kategorii: Tabela 2. Kategorie substancji niebezpiecznych niewymienionych w tabeli 1 Kategorie substancji niebezpiecznych charakteryzowane określeniem rodzaju zagrożenia 1. Substancje bardzo toksyczne: R26, R27, R28 2. Substancje toksyczne: R23, R24, R25 3. Substancje utleniajace: R7, R8, R9 4. Substancje wybuchowe podklasy: 1.4 5. Substancje wybuchowe podklasy: 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 1.6 lub rodzaj zagrożenia: R2, R3 Ilość substancji niebezpiecznej Zwiększone ryzyko [Mg] 5 50 50 50 10 Duże ryzyko [Mg] 20 200 200 200 50 Podklasy 1.1 do 1.6 są zgodne z klasyfikacją ONZ/ADR i zgodne z GHS odpowiednio: H201, H202, H203, H204, H250, brak Dokładne przełożenie R2 i R3 na CLP nie jest możliwe (1272/2008)
Tabele określające ilość substancji niebezpiecznych decydującą o zaliczeniu zakładu do odpowiedniej kategorii: Tabela 2. Kategorie substancji niebezpiecznych niewymienionych w tabeli 1 cd. Kategorie substancji niebezpiecznych charakteryzowane określeniem rodzaju zagrożenia 6. Substancje łatwo palne (obj. 8 pkt. 1) -> R10 7a. Wysoce łatwo palne ciecze (obj. 8 pkt. 2a) ->R17* 7b. Substancje wysoce łatwo palne (obj.8 pkt.2b) ->R11 8. Substancje skrajnie łatwo palne (obj. 8 pkt. 3) ->R12* 9. Substancje niebezpieczne dla środ.: R50 też R50/53 R51/53 10. Substancje niebezpieczne dla ludzi i środowiska z innych względów: R14 też R14/15 R29 Ilość substancji niebezpiecznej Zwiększone ryzyko [Mg] 5 000 50 5 000 10 100 200 50 50 Duże ryzyko [Mg] 50 000 200 50 000 50 200 500 200 100
Tabele określające ilość substancji niebezpiecznych decydującą o zaliczeniu zakładu do odpowiedniej kategorii: Objaśnienia do tabeli 2 Do 7a: pkt. 2a, - > R17 i: substancje i preparaty o temperaturze zapłonu poniżej 55 C występujące w postaci ciekłej pod ciśnieniem, w warunkach procesowych, takich jak wysokie ciśnienie lub wysoka temperatura... Do 8: pkt. 3 -> R12 i: łatwo palne substancje ciekłe przechowywane w temperaturze wyższej niż ich temperatury wrzenia Czyli do znalezienia granicznych wartości wystarczą nazwy tabela 1 i R tabela 2
Obliczanie ilości substancji niebezpiecznych Jeżeli którakolwiek substancja niebezpieczna występuje w ilości wartości progowej zakład zaliczany jest do kategorii dużego lub zwiększonego zagrożenia. Jeżeli substancje niebezpieczne występują w ilościach mniejszych od wartości progowych stosuje się sumowanie. Zakład zalicza się do kategorii o dużym lub zwiększonym ryzyku jeżeli: q 1 /Q D1 + q 2 /Q D2 + q 3 /Q D3 + q 4 /Q D4 +... + q x /Q D x 1 q x ilości substancji (lub kategorii) substancji niebezpiecznych odpowiadających tabeli 1 lub 2, Q Dx ilości graniczne określone w tabeli 1 lub 2. Sumuje się stosując wartości graniczne Q Dx odrębnie dla dużego i zwiększonego ryzyka Substancji nie uwzględnia się przy obliczaniu ilości całkowitej jeżeli występują w ilościach 2% wartości progowych.
Obliczanie ilości substancji niebezpiecznych Zasada sumowania ma zastosowanie dla oceny ogólnych zagrożeń związanych z: toksycznością, palnością i ekotoksycznością. Sumowanie stosuje się trzykrotnie: a) Substancje z tabeli 1 (toksyczne i b. toksyczne) + substancje z kategorii 1 i 2 w tabeli 2, b) Substancje z tabeli 1 (utleniajace, wybuchowe, łatwo palne, wysoce łatwo palne, skrajnie łatwo palne) + substancje z kategorii 3, 4, 5, 6, 7a, 7b, 8 w tabeli 2, c) Substancje spełniające warunki dla kategorii 9 w tabeli 2. Jeżeli którakolwiek z sum: a), b) lub c) 1 zakład zaliczany jest do zakładu o dużym bądź zwiększonym ryzyku.
Filtr stanów magazynowych ichem wyszukiwanie danych
Związki z tabeli 1: A. M. Grossman: Ocena zagrożeń... ichem wyszukiwanie danych - jeżeli podano CAS szukamy jest równe wartość CAS (nie wg nazw) - przy niejednoznacznych nazwach np.: Tritlenek arsenu, kwas arsenowy(iii) i/lub jego sole szukamy np.: zawiera arsen Fragment wyniku wyszukiwania Trzeba znać nazewnictwo chemiczne żeby wybrać właściwe związki! szukamy wg CAS
ichem wyszukiwanie danych Dla jednej wartości CAS otrzymuje się listę, bo związek może występować pod różnymi nazwami lub w wielu odrębnych stanach magazynowych. Stany należy zsumować. Jeżeli wszędzie są stosowane jednostki masy nie ma problemu, natomiast jeżeli część stanów jest podana w jednostkach objętości, lub innych, trzeba stany przeliczyć na jednakowe jednostki masy, bo wartości krytyczne są podane w [Mg].
ichem wyszukiwanie danych Związki wg kryteriów z tabeli 2: Szukamy zwrotów R, również zwrotów łączonych jak np.: R26/27/28. Stosujemy warunek jest równe. Jednocześnie można wyszukiwać dane dla 2 wartości R połączonych operatorem logicznym lub nie polecam. Z otrzymanej listy należy wygenerować raport. Z raportu metodą kopiuj / wklej można przenieść wyniki do arkusza kalkulacyjnego. Uwaga! Excel przerabia niektóre wartości CAS na daty, nawet przy zastosowaniu wklej specjalnie - jako tekst
ichem wyszukiwanie danych Związki wg kryteriów z tabeli 2 c.d.: CAS 97-02-9 został zamieniony na datę. cas nazw a stan je dnostka 131-73-7 Dipikrylamina 5 g 1997-02-09 2,4-dwunitroanilina 250 g 105-36-2 bromooctan etylu 0.4 dm3 107-07-3 Etyleno-chlorhydryna 5 dm3 LibreOffice Calc przy wklejaniu jako tekst nie zamienia CAS na datę. ichem jako separator dziesiętny stosuje kropkę. Trzeba zamienić na przecinek.
Opracowanie wyników Wytyczne z rozporządzenia: W odniesieniu do substancji o właściwościach pozwalających na zaklasyfikowanie ich do więcej niż jednej kategorii należy zastosować najniższa ilość progową odpowiadającą jednej z kategorii określoną w tabeli 2. Jednakże, w celu zastosowania zasady sumowania określonej w pkt 2, powinna być stosowana ilość odpowiadająca danej klasyfikacji (grupie sumowania).
Uwagi techniczne: Zaznaczyć tło lub czcionki każdego skoroszytu dla konkretnego R innym kolorem. Przyda się w przypadku dublowania tego samego związku w tej samej kategorii dla kilku różnych R (np.: R26 i R27 zamiast R26/27) Połączyć wszystkie skoroszyty dla jednej kategorii z tabeli 2. Posortować wg CAS. A. M. Grossman: Ocena zagrożeń... Opracowanie wyników Obliczyć sumy wszystkich stanów dla danej kategorii. Porównać z wartościami progowymi. Obliczyć sumy stanów dla tych samych CAS jeżeli w kategorii suma wartości krytycznej. Porównać z wartościami progowymi. Obliczyć sumy stanów dla zagrożeń związanych z toksycznością, palnością i ekotoksycznością. Porównać z wartością 1
Podsumowanie dla MC Politechniki Śląskiej Na stanie magazynu znajdują się substancje o dużej różnorodności, ale w niewielkich ilościach i poza jednym wyjątkiem (xxxxx) nie przekraczają wartości 2 %. Zgodnie z 1.1. Rozporządzenia... nie powinny być uwzględniane przy obliczaniu ilości całkowitej. W związku z tym do obliczeń zagrożenia wykorzystano tylko stan magazynowy xxxx, dla którego to związku wynosi on 0,0025 Mg i jest znacznie mniejszy od wartości progowej (0,1 Mg) dla zakładu o zwiększonym ryzyku.