XLII ZJAZD FIZYKÓW POLSKICH

XLII ZJAZD FIZYKÓW POLSKICH 42 nd General Meeting of Polish Physicists Program i streszczenia Programme and Abstracts Poznań, 8-13 września 2013 Poznan, September 8 th -13 th, 2013

Praca zbiorowa pod redakcją Aliny Dudkowiak Opracowanie redakcyjne i skład Bolesław Barszcz Robert Skonieczny Wydawca Wydział Fizyki Technicznej, Politechnika Poznańska ISBN 978-83-936586-0-2 Druk TOTEM - http://totem.com.pl/ Projekt okładki i foto JAKO Jakub Kosmalski II 8-13 września 2013

Komitet Honorowy Prof. dr hab. Andrzej Białas Prezes Polskiej Akademii Umiejętności Prof. dr hab. Ryszard Czajka Dziekan Wydziału Fizyki Technicznej Politechniki Poznańskiej Piotr Florek Wojewoda Wielkopolski Ryszard Grobelny Prezydent Miasta Poznania Prof. dr hab. Andrzej Jezierski Dyrektor Instytut Fizyki Molekularnej PAN Prof. dr hab. Wiesław A. Kamiński Prezes Polskiego Towarzystwa Fizycznego Prof. dr hab. Michał Kleiber Prezes Polskiej Akademii Nauk Prof. dr hab. inż. Tomasz Łodygowski Rektor Politechniki Poznańskiej Prof. dr hab. Bronisław Marciniak Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Prof. dr hab. Grzegorz Skrzypczak Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu Prof. dr hab. inż. Roman Słowiński Prezes Oddziału PAN w Poznaniu Prof. dr hab. Franciszek Krok Przewodniczący Komitetu Fizyki PAN Marek Woźniak Marszałek Województwa Wielkopolskiego Prof. dr hab. Antoni Wójcik Dziekan Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Prof. dr hab. Jacek Wysocki Rektor Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu 8-13 września 2013 III

Komitet Naukowy Przewodniczący Prof. dr hab. Robert Gałązka Instytut Fizyki PAN Prof. dr hab. Roman Micnas Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Członkowie Prof. dr hab. Antoni Ciszewski Uniwersytet Wrocławski Prof. dr hab. Ryszard Czajka Politechnika Poznańska Prof. dr hab. Marek Demiański Uniwersytet Warszawski Prof. dr hab. Krzysztof Fiałkowski Uniwersytet Jagielloński Prof. dr hab. Wojciech Gawlik Uniwersytet Jagielloński, Sekcja Optyki Prof. dr hab. Janusz Hołyst Politechnika Warszawska, Sekcja FENS Prof. dr hab. Włodzimierz Jaskólski Uniwersytet Mikołaja Kopernika Prof. dr hab. Andrzej Jezierski Instytut Fizyki Molekularnej PAN Prof. dr hab. Wiesław A. Kamiński Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, prezes PTF Konrad Kapcia Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Sekcja Młodych Prof. dr hab. Franciszek Krok Politechnika Warszawska Prof. dr hab. Stefan Kruszewski Uniwersytet Mikołaja Kopernika Dr hab. Van Cao Long Uniwersytet Zielonogórski Prof. dr hab. Tadeusz Lulek Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza Dr hab. Arkadiusz Mandowski Akademia im. Jana Długosza Prof. dr hab. Andrzej Maziewski Uniwersytet w Białymstoku Dr Ewa Pawelec Uniwersytet Opolski Prof. dr hab. Stefan Pokorski Uniwersytet Warszawski Prof. dr hab. Krzysztof Pomorski Uniwersyet Marii Curie-Skłodowskiej Prof. dr hab. Czesław Radzewicz Uniwersytet Warszawski, Sekcja Optyki Prof. dr hab. Krzysztof Rusek Uniwersytet Warszawski, Komisja Fizyki Jądrowej Prof. dr hab. Teresa Rząca-Urban Uniwersytet Warszawski Prof. dr hab. Józef Sienkiewicz Politechnika Gdańska Prof. dr hab. Andrzej Ślebarski Uniwersytet Śląski Prof. dr hab. Tadeusz Wibig Uniwersytet Łódzki Prof. dr hab. Janusz Wolny Akademia Górniczo-Hutnicza Dr hab. Jerzy Wołowski Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy, Sekcja Fizyki Plazmy Prof. dr hab. Arkadiusz Wójs Politechnika Wrocławska Prof. dr hab. Karol I. Wysokiński Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Prof. dr hab. Andrzej J. Zaleski INTiBS PAN Wrocław Prof. dr hab. Piotr Zieliński Politechnika Krakowska Prof. dr hab. Elżbieta Zipper Uniwersytet Śląski Prof. dr hab. Marek Zrałek Uniwersytet Śląski IV 8-13 września 2013

Organizatorzy Oddział Poznański Polskiego Towarzystwa Fizycznego Wydział Fizyki Technicznej Politechnika Poznańska Wydział Fizyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Instytut Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu Komitet Fizyki PAN Komitet Organizacyjny Bolesław Barszcz Andrzej Biadasz Marcelina Bińczyk Zdzisław Błaszczak Tomasz Buchwald Bartosz Bursa - skarbnik Ewa Chrzumnicka Ryszard Czajka Henryk Drozdowski Alina Dudkowiak - przewodnicząca Jacek Goc Dorota Gołębiewska Michał Kotkowiak Marcin Makowski Anna Piechowiak Michalina Piechura Wanda Polewska - sekretarz Arkadiusz Ptak - wiceprzewodniczący Robert Skonieczny Angelika Sterczyńska Stanisław Szuba Mirosław Szybowicz Roman Świetlik Magdalena Wasilewska wspomagany przez Studentów i Koło Naukowe Nanoinżynierii Molekularnej WFT PP Łukasz Bartol Monika Drabik Filip Lisiecki Damian Łukawski Adam Marszał Emilia Piosik Przemysław Poszwa Marta Przychodnia Krzysztof Ptaszyński Piotr Rożek 8-13 września 2013 V

PATRONAT HONOROWY Prof. dr hab. Barbara Kudrycka Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego WŁADZE MIASTA I WOJEWÓDZTWA ORGANIZATORZY ODDZIAŁ POZNAŃSKI

SPONSORZY WYSTAWCY PATRONAT MEDIALNY

Szanowni Państwo, XLII Zjazd Fizyków Polskich, któremu patronuje Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Pani Prof. Barbara Kudrycka, organizowany jest przez Oddział Poznański Polskiego Towarzystwa Fizycznego, Wydział Fizyki Technicznej Politechniki Poznańskiej, Instytut Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk, Wydział Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz Komitet Fizyki Polskiej Akademii Nauk. Zjazd Fizyków Polskich jest cyklicznym wydarzeniem gromadzącym polskich naukowców z liczących się ośrodków naukowych oraz nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, jak również wybitnych uczonych z zagranicy. Gościem specjalnym XLII Zjazdu będzie prof. Klaus von Klitzing - laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki z 1985 roku. Będziemy mogli również cieszyć się obecnością laureatów prestiżowych nagród Polskiego Towarzystwa Fizycznego oraz Niemieckiego Towarzystwa Fizycznego. Program zjazdu obejmuje dwadzieścia wykładów i referatów plenarnych, w tym wykłady specjalistyczne dotyczące najnowszych osiągnięć fizyki, wykłady popularnonaukowe oraz specjalnie dedykowane Janowi Czochralskiemu, którego rok właśnie obchodzimy. Spośród zgłoszonych wystąpień koordynatorzy wyłonili sto cztery komunikaty do prezentacji podczas dwunastu sesji specjalistycznych oraz siedemdziesiąt siedem plakatów. Ponadto w programie przewidziano interesujące pokazy fizyczne. Uczestników zjazdu zapraszamy do wnikliwych i twórczych dyskusji nad prezentowanymi wynikami, wymiany wiedzy i doświadczeń oraz nawiązywania współpracy. Prosimy o życzliwe przyjęcie organizowanej po raz pierwszy Sesji Młodych oraz udzielenie wsparcia szczególnie tym kolegom, którzy stoją u progu kariery naukowej i referują wyniki swoich prac badawczych. Zapraszamy do lektury streszczeń wykładów i referatów plenarnych oraz komunikatów sesyjnych, a także plakatowych zgłoszonych na XLII Zjazd Fizyków Polskich, jak również do dyskusji nad obecną sytuacją oraz perspektywami rozwoju nauk fizycznych w Polsce i na świecie. Zjazd ma również w założeniach zbliżenie środowisk związanych z nauką i nauczaniem fizyki. W trakcie zjazdu odbędą się wystawy książek, sprzętu oraz aparatury badawczej. Jako organizatorom zależy nam również na promocji w środowisku fizyków polskich miasta Poznania i Wielkopolski jako regionu otwartego na myśl naukowo-techniczną oraz innowacyjne technologie. Dziękując Państwu za uczestnictwo w XLII Zjeździe Fizyków Polskich w Poznaniu, a Komitetowi Naukowemu i koordynatorom za współpracę, życzymy satysfakcji i radości z okazji naszego spotkania! Alina Dudkowiak wraz z Komitetem Organizacyjnym Zjazdu 8-13 września 2013 XI

Jan Czochralski 1885-1953

Rok Jana Czochralskiego Henryk Drozdowski * Wydział Fizyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 85, 61-614 Poznań W sześćdziesiątą rocznicę śmierci profesora Jana Czochralskiego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 7 grudnia 2012 roku ustanowił rok 2013 Rokiem Jana Czochralskiego. Profesor Jan Czochralski jest twórcą metody otrzymywania monokryształów, która pozwoliła na przemysłowe wytwarzanie monokryształów krzemu, będących podstawą nowoczesnej elektroniki. Obecnie wszelkie urządzenia elektroniczne zawierają układy scalone i diody z monokrystalicznego krzemu, otrzymywanego właśnie metodą Czochralskiego. Jego metoda jest obecnie powszechnie znana na całym świecie. Jan Czochralski (pseud. literacki Jan Pałucki) urodził się 23 października1885 roku w Kcyni na Pałukach, na wschodnich krańcach pruskiego imperium [1]. W 1904 roku wyjechał do Berlina, gdzie pracował w laboratorium firmy Kunheim & Co i koncernu Allgemeine Elektrizitäts-Gesellschaft (AEG). Od 1916 roku w koncernie tym kierował laboratorium badania stali i żelaza, zajmował się określaniem jakości i czystości metali, stopów i rud metali, oraz był inspektorem produkcji w rafinerii miedzi. Od 1917 roku pracował we Frankfurcie nad Menem. Zorganizował tam laboratorium metaloznawcze firmy Metallbank und Metallurgische Gesellschaft. W 1919 roku był współzałożycielem i w latach 1925-1928 przewodniczącym Niemieckiego Towarzystwa Metaloznawczego (Deutsche Gesellschaft für Metallkunde). W 1928 roku, zaproszony przez prezydenta profesora Ignacego Mościckiego, powrócił do Polski. Od 1930 roku był profesorem na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Zorganizował Instytut Metalurgii i Materiałoznawstwa. Wyposażył tę placówkę w najnowocześniejszą aparaturę i współpracował z wieloma instytutami badawczymi i firmami przemysłowymi. Profesor Jan Czochralski działał w kilku towarzystwach naukowych w kraju i za granicą, był aktywnym mecenasem sztuki, interesował się rzeźbą, poezją, muzyką, a zwłaszcza malarstwem. Druga wojna światowa przerwała działalność naukową Profesora Czochralskiego. Na terenie Politechniki stworzył usługowy Zakład Badań Materiałów [2]. Powstanie tego zakładu uchroniło wielu polskich naukowców przed wywiezieniem z Niemiec. W 1945 roku prof. Czochralski został niesłusznie posądzony o współpracę z Niemcami podczas okupacji i aresztowany. Śledztwo zostało umorzone z braku dowodów. Niestety, władze Politechniki Warszawskiej odmówiły profesorowi Czochralskiemu dalszego zatrudnienia, co zakończyło jego karierę naukową. *E-mail: riemann@amu.edu.pl 8-13 września 2013 XV

Powrócił więc do rodzinnej Kcyni i założył firmę drogeryjną BION. Odnalezione ostatnio dokumenty potwierdziły, że profesor Czochralski współpracował z Armią Krajową [1]. Przyczynił się do uwolnienia osób więzionych przez hitlerowców i uczestniczył w ratowaniu zbiorów grabionych oraz niszczonych muzeów. Dzisiaj wiemy, że 66 lat infamii profesora Jana Czochralskiego było wielkim błędem [1, 2]. Profesor Jan Czochralski zmarł w zapomnieniu 22 kwietnia 1953 roku w Poznaniu [2] w 68. roku życia i został pochowany w rodzinnej Kcyni. Światowy i trwały rozgłos przyniosło profesorowi Czochralskiemu wynalezienie metody pomiaru szybkości krystalizacji metali, przyjętej następnie jako metoda otrzymywania (hodowli) monokryształów metoda Czochralskiego. Monokryształem jest pojedynczy kryształ nie wykazujący zrostów, pęknięć i wrostków innych substancji. Monokryształy otrzymuje się przez krystalizację z roztworów ciekłych, z substancji stopionych (jak w metodzie Czochralskiego), z fazy gazowej, a także w procesie przemiany jednej fazy stałej w inną. We wszystkich tych metodach często stosuje się wzrost kryształu na tak zwanym zarodku, czyli niewielkim monokrysztale, umieszczanym w ośrodku, który dostarcza substancji do jego dalszego wzrostu. Zarodki otrzymuje się najczęściej w procesie krystalizacji w ośrodku przesyconym. Proces prowadzi się tak, aby powstawała niewielka liczba kryształów. Metoda Czochralskiego (metoda wyciągania monokryształu) polega na wzroście monokryształu na zarodku początkowo stykającym się ze stopioną substancją, a następnie podnoszonym powoli w górę w miarę narastania monokryształu. Zależnie od właściwości krystalizowanego materiału proces prowadzi się w powietrzu, w próżni lub w atmosferze gazu ochronnego. Metodą profesora Czochralskiego otrzymuje się m.in. monokryształy krzemu, germanu, arsenku galu (GaAs) i bizmutu. Średnia szybkość wzrostu monokryształu w metodzie Czochralskiego jest najszybsza ze wszystkich znanych metod hodowli monokryształów i wynosi od 1 mm/h do 40 mm/h. Pod koniec lat czterdziestych XX wieku amerykańscy naukowcy zastosowali metodę Czochralskiego do uzyskiwania kryształów krzemu o dużych rozmiarach. Największe monokryształy krzemu otrzymywane metodą Czochralskiego osiągają imponujące rozmiary: długość około 2 metrów przy średnicy 40 cm i wadze 800 kilogramów! [2], co pozwoliło to na przemysłowe wytwarzanie monokryształów krzemu, będących fundamentem nowoczesnej elektroniki. Profesor Jan Czochralski jest obecnie najczęściej cytowanym uczonym polskim na świecie. Literatura [1] P.E. Tomaszewski, Postępy Fizyki, 62 (2011) 110. [2] P.E. Tomaszewski, Powrót. Rzecz o Janie Czochralskim, Oficyna Wydawnicza ATUT Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2012. [3] A.K. Wróblewski, Historia fizyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. XVI 8-13 września 2013

SPIS TREŚCI Poniedziałek 1 Sesja plenarna W 1 Fundamental Constants: A New Basis for our International System of Units!? K. von Klitzing... 3 W 2 Coulomb excitation as a probe of nuclear structure D. Cline... 4 W 3 Atomically Tailored Nanomagnets and their use for Atomic-Level Spintronics R. Wiesendanger... 5 Sesja 1 - Fizyka ciała stałego... 7 S 1.1 Grafenowe urządzenia optoelektroniczne nowa jakość czy zawiedzione nadzieje? M. Zdrojek, J. Judek... 9 S 1.2 Nanostruktury ferroików i multiferroików B. Andrzejewski, B. Hilczer, K. Pogorzelec-Glaser, K. Chybczyńska, M. Kaźmierczak... 10 S 1.3 Dyfuzja atomów w jednowymiarowych kanałach M. Krawiec... 11 S 1.4 Spektroskopia optyczna struktur półprzewodnikowych z jonami kobaltu M. Papaj, J. Kobak, P. Piotrowski, J. G. Rousset, E. Janik, M. Nawrocki, P. Kossacki, A. Golnik, W. Pacuski... 12 S 1.5 Wpływ modyfikacji składu chemicznego na stan podstawowy wybranych układów f-elektronowych A. Pikul... 13 S 1.6 Dynamika wirów magnetycznych - klucz do efektywnego zastosowania nowych nadprzewodników K. Rogacki... 14 S 1.7 Mechanizmy ograniczające wydajność ogniw słonecznych opartych na CIGS - P. Zabierowski, A. Krysztopa, M. Maciaszek, M. Pawłowski, A. Urbaniak, M. Igalson, N. Barreau... 15 S 1.8 Przejście Verweya w magnetycie P. Piekarz... 16 S 1.9 Samoorganizujące się monowarstwy organiczne optymalizacja struktury i stabilności P. Cyganik... 17 Sesja 2 - Fizyka miękkiej materii... 19 S 2.1 Rentgenowskie badania materii miękkiej perspektywy rozwoju H. Drozdowski, Z. Błaszczak, T. Hałas... 21 S 2.2 Polimerowe kryształy fotoniczne uzyskane metodą nanolitografii laserowej J. Haberko... 22 S 2.3 Nanowarstwy wielu molekuł na powierzchni czynnej biosensorów: zastosowania analizy strukturalnej K. Awsiuk, K. Fornal, J. Rysz, A. Bernasik, A. Budkowski... 23 S 2.4 Wpływ rekombinacji bimolekularnej na foptoprzewodnictwo w cienkich warstwach półprzewodników organicznych J. Jung... 24 S 2.5 Pomiary 3D magnetooporu w przewodzących zawiesinach magnetoreologicznych S. Bednarek, P. Tyran... 25 S 2.6 Zwykła, niezwykła miękka materia zawiesiny makrocząsteczek koloidowo polimerowych A. Brańka... 26 8-13 września 2013 XVII

S 2.7 S 2.8 S 2.9 Neutronowe badania elastomerów magnetoreologicznych A. Boczkowska, S. Awietjan, W. Zając... 27 Przejścia fazowe oktametylocyklotetrasiloksanu w krzemionkowych matrycach nanoporowatych A. Sterczyńska, M. Śliwińska-Bartkowiak... 28 Własności termodynamiczne dwuwymiarowych warstw klatkowych silseskwioksanów (POSS) A. Biadasz, K. Kędzierski, A. Wamke, R. Cedro, K. Prochaska, H. Maciejewski, J. Karasiewicz... 29 Sesja 3 Optyka oraz fizyka atomowa i molekularna... 31 S 3.1 S 3.2 S 3.3 S 3.4 S 3.5 S 3.6 S 3.7 S 3.8 Cząsteczki van der waalsowskie: potencjały, nowe materiały i kwantowe splątanie J. Koperski... 33 Ultraprecyzyjna spektroskopia strat we wnęce optycznej A. Cygan, S. Wójtewicz, J. Domysławska, P. Masłowski, K. Bielska, M. Piwiński, K. Stec, P. Wcisło, R. S. Trawiński, D. Lisak, R. Ciuryło... 34 Badanie kształtów linii widmowych emitowanych z plazmy obliczenia, pomiary, wykorzystanie E. Pawelec... 35 Struktura rotacyjno-oscylacyjno-elektronowa cząsteczki LiH. Opis dynamiki procesu predysocjacji rotacyjnej P. Jasik, J. E. Sienkiewicz, J. Domsta, N. E. Henriksen... 36 Gęstość rozkładu poziomów oscylacyjnych molekuł dwuatomowych M. Bancewicz... 37 Eksperymenty z zimnymi atomami i molekułami w KL FAMO M. Witkowski... 38 Zderzenia elektronów z molekularnymi analogami prostych składników biocząsteczek P. Możejko, E. Ptasińska-Denga, Cz. Szmytkowski... 39 Fluktuacje mikrootoczenia i spektroskopowe właściwości cząsteczek z wewnętrznym przeniesieniem ładunku A. Włodarkiewicz, V. Tomin... 40 Sesja 4 Fizyka jądrowa... 41 S 4.1 Wzbudzenia kulombowskie w Środowiskowym Laboratorium Ciężkich Jonów UW P. J. Napiorkowski... 43 S 4.2 Wykorzystanie detekcji jąder odrzutu w spektroskopii gamma na wiązkach ciężkich jonów P. Bednarczyk... 44 S 4.3 Nowe perspektywy badań astrofizycznych reakcji jądrowych w laboratoriach N. Targosz-Ślęczka, K. Czerski, M. Kaczmarski, A. Huke, G. Ruprecht, D. Weissbach... 45 S 4.4 Eksperymentalne badanie układów kilku nukleonów S 4.5 E. Stephan, S. Kistryn... 46 Pomiar produkcji powabnych mezonów w eksperymencie NA61/SHINE metodą badania dynamiki zderzeń relatywistycznych jonów R. Płaneta dla kolaboracji NA61/SHINE... 47 S 4.6 Badanie relatywistycznych zderzeń hadronów i jonów przy wykorzystaniu detektora NA61/SHINE działającego przy akceleratorze SPS w CERN S. Kowalski dla kolaboracji NA61/SHINE... 48 S 4.7 Emisja cząstek dziwnych w relatywistycznych zderzeniach jądro-jądro K. Wiśniewski... 49 XVIII 8-13 września 2013

S 4.8 Detektor wychwytu elektronów (ECD) w analizach śladowych I. Śliwka, J. Najman, J. Bielewski... 50 Sesja 5 Fizyka cząstek elementarnych i oddziaływań fundamentalnych, astrofizyka... 51 S 5.1 LHC ATLAS, CMS wkład grup polskich, obecne wyniki, plany badań A. Kaczmarska... 53 S 5.2 Fizyka ciężkich jonów (ALICE, ATLAS, CMS) A. Kisiel... 54 S 5.3 Przyszłe detektory dla eksperymentów na zderzaczach liniowych S. Kulis... 55 S 5.4 Fizyka zapachu, łamanie CP A. Ukleja... 56 S 5.5 Grid i chmura obliczeniowa jako platforma dla rozproszonych algorytmów wspomagających klasyfikację danych eksperymentalnych A. Padée... 57 S 5.6 Promienie kosmiczne najwyższych energii J. Stasielak... 58 S 5.7 Fizyka neutrin - ostatnie eksperymenty, pomiar θ13, Minos, neutrina sterylne J. Kisiel... 59 S 5.8 Rozszerzający się Wszechświat i poszukiwania ciemnej materii (i energii) A. Pollo... 60 S 5.9 Jaką czasoprzestrzeń czują kwantowe pola propagujące się w kwantowej czasoprzestrzeni? J. Lewandowski... 61 S 5.10 Wielkie międzynarodowe programy astrofizyczne z udziałem Polski B. Rudak... 62 Sesja 6 Sesja Młodych I... 63 S 6.1 Spin-resolved measurements of single molecular magnets on grapheme M. Bazarnik, J. Brede, R. Decker, J. Schwöbel, R. Wiesendanger... 65 S 6.2 Dekoherencja spinu elektronu oddziałującego ze spinami jądrowymi w kropce kwantowej Ł. Cywiński... 66 S 6.3 Spinowy efekt Halla w grafenie i silicenie A. Dyrdał, J. Barnaś... 67 S 6.4 Struktura złożonych fermionów w ułamkowym kwantowym efekcie Halla J. Jacak... 68 S 6.5 Właściwości optyczne i elektryczne cienkich warstw wielościennych nanorurek węglowych K. Kędzierski, K. Rytel, D. Wróbel... 69 S 6.6 Kontrola kierunku łatwego namagnesowania poprzez oddziaływanie wymienne w międzywierzchni ferromagnetyk/antyferromagnetyk P. Kuświk, P. L. Gastelois, M. Przybylski, J. Kirschner... 70 S 6.7 Właściwości fotofizyczne i termodynamiczne pochodnych chlorofilu i hemu w układach objętościowych i dwuwymiarowych M. Kotkowiak, A. Dudkowiak... 71 S 6.8 Charakterystyka własności termodynamicznych stanu nadprzewodzącego w układach wodorowanych A. P. Durajski... 72 8-13 września 2013 XIX

Wtorek 73 Sesja plenarna R 1 Indeterminizm obliczeniowy w złożonych układach społecznych K. Kułakowski... 75 W 4 QCD phase diagram and its probe in heavy ion collisions K. Redlich... 76 W 5 Europejska fizyka cząstek elementarnych w globalnej perspektywie A. Zalewska... 77 R 2 Bozon Higgsa 2012- największe odkrycie w fizyce cząstek od 40 lat J. Królikowski we współpracy z CMS... 78 R 3 Protony dla fizyki i medycyny Centrum Cyklotronowe Bronowice w IFJ PAN M. Jeżabek... 79 Środa 81 Sesja plenarna R 4 Elektrodynamika atomu we wnęce rezonansowej W. Gawlik... 83 W 6 Polski Optyczny Zegar Atomowy (POZA) Cz. Radzewicz... 84 W 7 Niezwykły rok 1913? A. K. Wróblewski... 85 R 5 Kwantowa teoria grawitacji - ważne wyzwanie przed fizyką teoretyczną J. Lukierski... 86 R 6 Interferometria kwantowa: wielofotonowe splątanie, teoria i eksperymenty M. Żukowski... 87 Czwartek 89 Sesja plenarna R 7 Skaningowa mikroskopia próbnikowa - uniwersalne narzędzie nanotechnologa R. Czajka... 91 W 8 Optyczna spektroskopia nanostruktur półprzewodnikowych J. Misiewicz... 92 W 9 Co fizycy zawdzięczają Janowi Czochralskiemu? P. E. Tomaszewski... 93 R 8 Kwantowe symulacje ciała stałego przy pomocy ultrazimnych gazów atomowych w sieciach optycznych M. M. Maśka... 94 R 9 Struktura, dynamika i krystalizacja układów koloidalnych typu Yukawy A. Patkowski, J. Gapiński... 95 Sesja 7 Fizyka medyczna i biofizyka... 97 S 7.1 Badania pojedynczej komórki przy pomocy promieniowania synchrotronowego M. Cholewa... 99 S 7.2 Obserwacje pojedynczych cząsteczek R. Luchowski... 100 S 7.3 Czasowo-rozdzielcza spektroskopia fluorescencyjna w badaniach form spektralnych amfoterycyny B J. Starzyk, P. Waśko, R. Luchowski, W. Grudziński, W. I. Gruszecki... 101 XX 8-13 września 2013

S 7.4 Rola dynamiki białka w modulowaniu szybkości transportu elektronu wewnątrz białka na przykładzie fotosyntetycznego centrum reakcji K. Gibasiewicz, M. Pajzderska, A. Dobek, K. Brettel, M. R. Jones... 102 S 7.5 Na styku teorii i doświadczenia - nanomechanika białek modularnych W. Nowak, K. Mikulska, A. Gogolińska, R. Jakubowski, M. Dąbrowski, J. Strzelecki, Ł. Pepłowski, A. Kulik, M. Lekka, K. Kubiak... 103 S 7.6 Rentgenowskie badania surowicy krwi pacjentów z chorobami nowotworowymi Z. Błaszczak, H. Drozdowski, Ł. Łuczewski... 104 S 7.7 Badanie rezydualnej wody związanej w skrajnie suchych układach biologicznych oraz w organizmach kryptobiotycznych metodami relaksacji, spektroskopii oraz spektroskopii relaksacyjnej 1 H-NMR H. Harańczyk... 105 S 7.8 Nanocząstki metaliczne właściwości i zastosowania biomedyczne M. Cyrankiewicz... 106 S 7.9 XAS narzędziem badawczym linii komórkowych i tkanek W. M. Kwiatek, J. Czapla-Masztafiak, J. Dulińska-Litewka, G. Dyduch, M. Gałka, J. Goetlicher, T. Huthwelker, J. Lekki, K. Okoń, R. Steininger... 107 Sesja 8 - Nauczanie i popularyzacja fizyki... 109 S 8.1 Co uniwersytety mogą zaoferować uczniom i nauczycielom? J. Jarosz... 111 S 8.2 Prawda i mity o zainteresowaniach uczniów fizyką W. Błasiak, M. Godlewska, R. Rosiek, D. Wcisło... 112 S 8.3 Integracja Nauczycieli Przedmiotów Przyrodniczych J. Turło... 113 S 8.4 Czy w czasach Internetu potrzebne są czasopisma dla uczniów i nauczycieli? Popularyzacja - między poprawnością, a zrozumiałością Z. Gołąb-Meyer... 114 S 8.5 Ogólnopolski Konkurs Fizyczny: Poszukiwanie Talentów A. Kaczorowska... 115 S 8.6 Ogólnopolska Olimpiada Fizyczna K. Grygiel... 116 S 8.7 Rola centrów nauki w edukacji A. Dziama... 117 S 8.8 Ogólnopolskie i europejskie festiwale Science on Stage W. Nawrocik... 118 Sesja 9 Sesja Młodych II... 119 S 9.1 Doświadczalne zastosowanie klonowania kwantowego do podsłuchu kwantowego K. Bartkiewicz, K. Lemr, A. Černoch, J. Soubusta, A. Miranowicz... 121 S 9.2 Źródła pojedynczych fotonów P. Kolenderski... 122 S 9.3 Kody Swobodnego Dostępu M. Pawłowski... 123 S 9.4 Pętlowy wszechświat w erze Plancka J. Mielczarek... 124 S 9.5 Zależność efektywnej stałej sprężystości pojedynczej a-helisy od prędkości rozciągania J. Dąbrowski, A. Ptak... 125 S 9.6 Sterowanie anizotropią magnetyczną w złącza tunelowego za pomocą pola elektrycznego W. Skowroński, T. Stobiecki, J. Wrona, G. Reiss, S. van Dijken... 126 8-13 września 2013 XXI

S 9.7 Magnetyczne oddziaływanie międzywarstwowe w wielokrotnych warstwach z anizotropią prostopadłą M. Matczak, M. Urbaniak, B. Szymański, P. Kuświk, A. Krysztofik, M. Schmidt, J. Aleksiejew, F. Stobiecki... 127 S 9.8 Wpływ surfaktantów dikationowych na strukturę drugorzędową i hydratację BSA W. Gospodarczyk, K. Szutkowski, M. Kozak... 128 S 9.9 Badania sfer białkowych wykonanych z inżynierowanego jedwabiu pajęczego za pomocą mikroskopu sił atomowych M. Weiss, H. Dams-Kozłowska, A. Mackiewicz, A. Ptak... 129 Sesja 10 Informatyka kwantowa... 131 S 10.1 Wymiana korelacji kwantowych, teleportacja i dekoherencja J. Dajka... 133 S 10.2 Relatywistyczna Informacja Kwantowa A. Dragan... 134 S 10.3 Od złożoności komunikacyjnej do nierówności Bella Ł. Czekaj, A. Grudka, M. Horodecki, P. Horodecki, M. Markiewicz... 135 S 10.4 Zwiększanie bezpieczeństwa źródła losowych bitów za pomocą dwuukładowych, łańcuchowych nierówności Bella A. Grudka, K. Horodecki, M. Horodecki, P. Horodecki, M. Pawłowski, R. Ramanathan... 136 S 10.5 Objectivity From Quanta J. K. Korbicz, P. Horodecki, R. Horodecki... 137 S 10.6 Kryteria splątania przyjazne dla eksperymentu P. Badziąg, C. Brukner, W. Laskowski, M. Markiewicz, T. Paterek, M. Żukowski... 138 S 10.7 Jak zademonstrować nieklasyczność układów mezoskopowych A. Miranowicz... 139 S 10.8 Minimalna Detekcja Splątania Wielocząstkowego M. Wieśniak, K. Maruyama, C. Schwemmer, L. Knips, H. Weinfurter... 140 Sesja 11 Nanotechnologia... 141 S 11.1 Cooper pair splitting as source of the entangled electrons J. Martinek, D. Tomaszewski, M. Czechlewski, P. Rożek, R. Zitko, R. Lopez, M. Lee, W. Kłobus, A. Grudka, A. Baumgartner, C. Schonenberger... 143 S 11.2 Efekt bliskości ferromagnetyk nadprzewodnik P. Przysłupski... 144 S 11.3 Anizotropia spinowa układu a spinowo-spolaryzowany transport S 11.4 M. Misiorny, M. Hell, M. Wegewijs, I. Weymann, J. Barnaś... 145 Nanourządzenia elektroniki spinowej T. Stobiecki, W. Skowroński, M. Czapkiewicz, M. Frankowski, J. Kanak, P. Mietniowski, W. Powroźnik, Z. Szklarski, P. Wiśniowski, J. Wrona, A. Żywczak... 146 S 11.5 Od nieplanowanego eksperymentu do memrystora. Przełączanie rezystywne w TiO2 i tlenku grafenu Z. Klusek, M. Rogala, W. Kozłowski, P. Kowalczyk, K. Szot, P. Dąbrowski, L. Lipińska, J. M. Baranowski... 147 S 11.6 S 11.7 Kropki i kreski kwantowe związków III-V - właściwości optyczne i zastosowania G. Sęk... 148 Spektroskopia optyczna nanostruktur hybrydowych opartych o nanodruty srebra S. Maćkowski... 149 S 11.8 Kontrolowane manipulacje izolowanych układów organicznych i nieorganicznych na podłożach półprzewodnikowych M. W. Radny... 150 XXII 8-13 września 2013

S 11.9 Spinowo zależna pseudoprzerwa energetyczna i anomalie przewodnictwa elektrycznego w układzie dwóch kropek kwantowych z efektem Kondo i Rashby P. Stefański... 151 Sesja 12 Fizyka w ekonomii i naukach społecznych... 153 S 12.1 Teoria macierzy przypadkowych jako rachunek prawdopodobieństwa XXI wieku dla realnych systemów złożonych M. A. Nowak... 155 S 12.2 Ekonofizyczne zastosowania niestandardowych metod komputerowej analizy danych K. Karpio, P. Łukasiewicz, T. Ząbkowski, A. Orłowski... 156 S 12.3 Wieloskalowe kaskady na rynkach finansowych P. Oświęcimka, J. Kwapień, S. Drożdż... 157 S 12.4 Rynek finansowy jako laboratorium fizyki układów złożonych D. Grech, G. Pamuła... 158 S 12.5 Fizyka złożoności nowa metodologia badawcza rynków finansowych M. Wiliński, B. Szewczak, T. Gubiec, R. Kutner, Z. Struzik... 159 S 12.6 Obserwacje i modele kolektywnych emocji w grupach internetowych J. A. Hołyst, A. Chmiel, J. Sienkiewicz, K. Buckley, M. Thelwall, G. Paltoglou, M.Skowron, A. Kappas... 160 S 12.7 Modelowanie opinii i emocji: próba ilościowego odtworzenia zachowań użytkowników forum dyskusyjnego P. Sobkowicz... 161 S 12.8 Modelowanie dyfuzji innowacji P. Przybyła, K. Sznajd-Weron, R. Weron... 162 S 12.9 Model Zallera Deffuanta formowania opinii społecznej K. Malarz, K. Kułakowski... 163 Piątek 165 Sesja plenarna R 10 Topologiczne ciecze kwantowe A. Wójs... 167 W 10 Izolatory topologiczne T. Story... 168 W11 Kilka (ciekawych) doświadczeń fizycznych A. Buczek... 169 Sesja posterowa 171 P 1 Zastosowanie niskopolowego NMR do badań wody w żywności H. M. Baranowska... 173 P 2 Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Łódzkiego patronem naukowym nowego Centrum Nauki i Techniki w Łodzi P. Barczyński... 174 P 3 Obrazowanie ramanowskie w badaniach kryształów o strukturze perowskitu M. Bińczyk, T. Runka... 175 P 4 Aktywizacja ucznia na lekcjach fizyki podstawą rozwoju umiejętności złożonych A. Blokesz... 176 P 5 Doświadczenia obowiązkowe z przedmiotami codziennego użytku M. Braun... 177 P 6 Słupska Szkoła Młodych Fizyków M. Brozis, F. Garszczyński... 178 8-13 września 2013 XXIII

P 7 Zastosowanie spektroskopii Ramana w ocenie stopnia zaawansowania zmian próchnicowych w szkliwie ludzkiego zęba T. Buchwald, M. Szybowicz, M. Kozielski... 179 P 8 Obliczenia ab initio dla kryształów Na 0.5 Bi 0.5 TiO 3 oraz PbZr 0.5 Ti 0.5 O 3 R. Bujakiewicz-Korońska... 180 P 9 Właściwości spektroskopowe merocyjanin w cieczach jonowych R. Cegielski, A. Skrzypczak, M. Niedbalska, G. Białek-Bylka... 181 P 10 Wykorzystanie metod spektroskopii optycznej do badania właściwości barwników fluorescencyjnych w aspekcie ich zastosowania w elektronice molekularnej E. Chrzumnicka, E. Mykowska, E. Wolarz,R. Hertmanowski... 182 P 11 Photonics Explorer nauczanie przez doświadczanie P 12 E. Dębowska, T. Greczyło... 183 Membrany polimerowe obustronnie modyfikowane metodą implantacji jonowej M. Drabik, J. Żuk... 184 P 13 Dyfrakcyjne badania rentgenowskie trzeciorzędowego 1,3,5 tributylobenzenu C 6 H 3 [C(CH 3 ) 3 ] 3 w temperaturze 363 K T. Hałas, H. Drozdowski, Z. Błaszczak... 185 P 14 P 15 P 16 Fizyka w numerycznych modelach meteorologicznych G. Duniec, A. Mazur... 186 Dla przedszkolaka i nauczyciela fizyka jest dla każdego! D. Dziob, J. Nowak, U. Górska... 187 Modelowanie zjawiska Nadzwyczajnego Magnetooporu S. El-Ahmar, A. A Poźniak... 188 P 17 Oscylacje kwantowe w silnych polach magnetycznych: potencjał badawczy Międzynarodowego Laboratorium Silnych Pól Magnetycznych i Niskich Temperatur we Wrocławiu G. Gajda, V. Nizhankovskii, K. Rogacki, M. Miller... 189 P 18 Enhancement of VNA-FMR signal from magnetic thin film nanostructures H. Głowiński, J. Dubowik, J.-P. Ansermet... 190 P 19 Chromatograficzna analiza wydychanego powietrza jako potencjalne narzędzie diagnostyczne B. Grabowska-Polanowska, J. Faber, M. Skowron, I. Śliwka, P. Miarka... 191 P 20 Resonance Energy Transfer Between Fluorescent BSA Protected Au Nanoclusters and Organic Fluorophores S. Raut, B. Maliwal, Z. Gryczynski, R. Luchowski, P. Bojarski, I. Gryczynski... 192 P 21 Fluorescencja nanokryształów półprzewodnikowych na powierzchni grafenu J. Grzelak, L. Manna, J. Niedziółka-Jönnson, I. Kamińska, S. Maćkowski... 193 P 22 Właściwości elektromagnetyczne planarnych metamateriałowych absorberów terahercowych B. Grześkiewicz, E. Wolarz, A. Sierakowski, N. Pałka... 194 P 23 P 24 P 25 Struktury adsorpcyjne na powierzchniach izolatorów topologicznych M. Hermanowicz, M. W. Radny... 195 Spektroskopia promieniowania UV/X w badaniu oddziaływania jonów z materią na akceleratorze EBIS Ł. Jabłoński... 196 Koncepcja zbadania wpływu napromieniowania neutronowego na elektryczne własności cienkich warstw InGaSb J. Jankowski, M. Oszwałdowski... 197 XXIV 8-13 września 2013

P 26 Badania wzbudzonych stanów elektronowych w cząsteczkach KCs J. Szczepkowski, W. Jastrzębski, A. Grochola, P. Kowalczyk... 198 P 27 Modulacja procesu przeniesienia protonu poprzez selektywne wzbudzenie normalnej formy flawonów R. Jaworski, V. Tomin... 199 P 28 Pomiar ciepła przemiany w symulacjach Monte Carlo: trójwymiarowy model Ashkina-Tellera D. Jeziorek-Knioła, G. Musiał, S. Dylak... 200 P 29 EPR investigation of UV light effect on calcium carbonate powders with different grain size Z. Kabacińska, R. Krzyminiewski, B. Dobosz... 201 P 30 Fenomen interaktywnych wystaw dydaktycznych A. Kamińska, G. Karwasz... 202 P 31 Badania wysoce uporządkowanego grafitu pirolitycznego (HOPG) za pomocą skaningowego mikroskopu tunelowego (STM) M. Kamiński, M. Wróblewski, W. Kempiński, Z. Trybuła, S. Łoś... 203 P 32 Separacja faz w modelu nadprzewodnika z krótką długością koherencji indukowana polem magnetycznym K. Kapcia, S. Robaszkiewicz... 204 P 33 Doktoraty dla nauczycieli G. Karwasz, K. Służewski, A. Kamińska, M. Sadowska, K. Wyborska... 205 P 34 Badanie metodą Monte-Carlo wpływu jednoosiowej prostopadłej anizotropii na wirową strukturę magnetycznej nanokropki M. Kasperski, H. Puszkarski, H. The Diep... 206 P 35 Określanie niskich koncentracji ołowiu w próbkach ludzkiego materiału biologicznego metodą rentgenowskiej analizy fluorescencyjnej z całkowitym odbiciem wiązki padającej (TXRF) optymalizacja procedury pomiarowej A. Kubala-Kukuś, D. Banaś, J. Braziewicz, U. Majewska, M. Pajek, J. Wudarczyk-Moćko, G. Antczak, B. Borkowska, S. Góźdź... 207 P 36 Interdyscyplinarne zastosowania zjawiska całkowitego odbicia promieniowania elektromagnetycznego W. Kurtek, I. Sychowska, M. Sołtysiak, A. Kubala-Kukuś, D. Banaś, J. Braziewicz, U. Majewska, M. Pajek, J. Wudarczyk-Moćko... 208 P 37 Eksperyment edukacją przyszłości innowacyjny program kształcenia w elbląskich szkołach gimnazjalnych. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego S. Kwitnewski... 209 P 38 Wzrost i właściwości tlenku żelaza FeO(111) na Ru(0001) M. Lewandowski, Ł. Kościński, M. Błaszyk, D. Łukawski, K. Buchta, T. Luciński... 210 P 39 Własności fotofizyczne ftalocyjaniny galowej zaadsorbowanej na powierzchni nanostruktur srebra F. Lisiecki, B. Bursa, T. Buchwald... 211 P 40 Operacje jedno-qubitowe w układzie trzech kropek kwantowych J. Łuczak, B. R. Bułka... 212 P 41 Własności termodynamiczne dwuwymiarowych warstw mieszanin kropka kwantowa chromofor D. Łukawski, B. Bursa... 213 P 42 Redukcja tlenku grafenu przy pomocy plazmy elektronowej Ł. Majchrzycki, W. Koczorowski, M. Nowicki, R. Czajka... 214 P 43 Kwantowa wydajność fotoluminescencji monowarstw Langmuira- Blodgett barwników perylenowych J. Makowiecki, T. Martyński... 215 8-13 września 2013 XXV

P 44 Skaningowe badania pojedynczych magnetosomów: wpływ parametrów procesu wzrostu na strukturę krystaliczną M. Makowski, H. Gojżewski, A. Hashim, M. Grzeskowiak4, M. Molcan, M. Batkova, I. Batko, and M.Timko... 216 P 45 Oddziaływanie hematoporfiryny z lipidem A. Wojciechowska, M. Kotkowiak, A. Dudkowiak, H. Manikowski... 217 P 46 Ruch Anharmoniczny w Aspekcie Naukowym i Edukacyjnym A. A. Marek, Z. Wroński... 218 P 47 Wybrane efekty indukowane w ferrofluidach w układzie pęsety optycznej J. Masajada, M. Bacia, S. Drobczyński... 219 P 48 Wpływ zależności pomiędzy genotypami a fenotypami osobników tworzących modelową populację biologiczną na ewolucję i dynamikę tej populacji I. Mróz... 220 P 49 Dyspersja fal spinowych w kryształach magnonicznych z metaliczną powierzchnią M. Mruczkiewicz, M. Krawczyk, G. Gubbiotti, S. Tacchi, Yu. A. Filimonov, S. A. Nikitov... 221 P 50 Magnetic behavior of amorphous Hf-Co-B alloys A. Musiał, Z. Śniadecki, I. Škorvánek, Ł. Balcerzak, B. Idzikowski... 222 P 51 Łamanie magnetycznego prawa Curie w multiferroiku PbVO 3 D. M. Nałęcz, R. Bujakiewicz-Korońska, Z. Ropka, R. J. Radwański... 223 P 52 Migracja rybich keratynocytów na polimerowych podłożach elastycznych J. Nowak, D. Dziob, Z. Rajfur... 224 P 53 Koherentna kontrola propagacji plazmonów w obwodach nanooptycznych M. Pawłowska, Ch. Rewitz, S. Goetz, P. Geisler, G. Razinskas, E. Krauss, B. Hecht, T. Brixner... 225 P 54 Luminescencja polipropylenu P. Poszwa, K. Kędzierski, T. Runka, T. Sterzyński... 226 P 55 Modelowanie komputerowe pian planarnych o ujemnym współczynniku Poissona A. A. Poźniak, J. Smardzewski, K. W. Wojciechowski... 227 P 56 Electric field enhancement by plasmonic gold nanostructures K. Ptaszyński, Bartłomiej Grześkiewicz, Michał Kotkowiak... 228 P 57 Badania ab-initio wpływu domieszek ferromagnetycznych na strukturę elektronową i magnetyczną stopu Cr 3 Si M. Pylak, A. Go, L. Dobrzyński.. 229 P 58 Ciało stałe jako laboratorium fizyki atomowej oraz mechaniki kwantowej R. J. Radwański, Z. Ropka, D.M. Nałęcz, R. Bujakiewicz-Korońska... 230 P 59 Wykrywanie splątania elektronów w układzie kropek kwantowych sprzężonych do nadprzewodzących i ferromagnetycznych elektrod P. Rożek, M. Czechlewski, D. Tomaszewski, J. Martinek... 231 P 60 Szkoła tonąca w pelargoniach A. Marcinkowska-Gapińska, M. Rut-Marcinkowska, M. Jaszczyk, H Kostkiewicz, A. Kostkiewicz... 232 P 61 Reforma edukacji a społeczny odbiór fizyki E. Pietras, E. Rydygier... 233 P 62 Wykorzystanie nanomarkerów w zaawansowanych badaniach właściwości fizycznych powierzchni A. Sikora... 234 P 63 Spektroskopia promieniowania UV/X w badaniu oddziaływania jonów z materią na akceleratorze EBIS Ł. Jabłoński, D. Sobota, P. Jagodziński, M. Pajek, D. Banaś... 235 XXVI 8-13 września 2013

P 64 Określenie koncentracji pierwiastków zawartych w szyszkach chmielu oraz różnych gatunkach piw M. Sołtysiak, I. Sychowska, W. Kurtek, U. Majewska, D. Banaś, A. Kubala-Kukuś, J. Wudarczyk-Moćko, J. Braziewicz, M. Pajek... 236 P 65 e-doświadczenia innowacyjne narzędzie wspomagające nauczanie fizyki w szkole P. Syty, P. Jasik... 237 P 66 Mleczna Droga na Ziemi - pierwiastki w mleku M. Szymański, A. Zimoląg... 237 P 67 Analiza DFT przypadku adsorpcji molekuły miedziodioxolenu na powierzchni złota T. Ślusarski, T. Kostyrko... 238 P 68 Cooper pair splitting efficiency in double quantum dot in cotunneling regime D. Tomaszewski, R. Zitko, R. Lopez, M. Lee, J. Martinek... 240 P 69 Czy oszustwo stulecia? P. E. Tomaszewski... 241 P 70 Nieznane konsekwencje stosowania transformacji Lorentza K. Turzyniecki... 242 P 71 Narzędzia IT i pomiar współpracy T. Wibig, P. Dam-o, M. Jaszczyk... 243 P 72 Zjawiska powierzchniowe przy naświetlaniu g kwantami o energii do 23MeV próbek metalicznych w atmosferze gazowego sprężonego deuteru R. Wiśniewski, A. Yu. Didyk, T. Wilczyńska-Kitowska... 244 P 73 Anomalne strukturalne przejścia fazowe w LiCsSO 4 (LCS) A. Lehmann-Szweykowska, R.J. Wojciechowski, M. Kurzyński, M. Wiesner, B. Mróz... 245 P 74 Teoretyczne badania protonowych klasterów wody T. Wróblewski... 246 P 75 Kwalifikacje kadry akademickiej w świetle standardów kształcenia nauczycieli M. Wysocka-Kunisz... 247 P 76 Rozpraszanie elektronów na drobinach węglowodorów nienasyconych typu C N H 2 N M. Zawadzki, P. Możejko, E. Ptasińska-Denga, Cz. Szmytkowski... 248 P 77 Badanie eksperymentalne struktury lepko-sprężystej i innych właściwości reologicznych nanopłynów G. Żyła, M. Cholewa... 249 Wystawcy 251 Indeks Autorów 259 8-13 września 2013 XXVII

Poniedziałek 9 września 2013 1

Fundamental Constants: A New Basis for our International System of Units!? Klaus von Klitzing * Max Planck Institute for Solid State Research, Heisenbergstraße 1, D-70569 Stuttgart, Germany The International System of Units (SI units) forms the basis for all measurements. With the Meter Convention in 1875 a worldwide system of units was introduced with prototypes for the meter and kilogram kept at the Bureau International des Poids et Mesures in Sevres. Even today the kilogram prototype is by definition the unit of mass whereas the unit of length has been replaced in 1983 by a fixed value for the velocity of light (in combination with the well-known time unit from atomic clocks). Long-term comparisons of the kilogram prototype with other mass standards indicate, that the prototype is not stable with time so that the General Conference on Weights and Measures at his last meeting in October 2011 published a resolution with the recommendation to define the SI units in terms of invariants of nature; the new definitions will be based on fixed numerical values of the Planck constant (h), the elementary charge (e), the Boltzmann constant (k), and the Avogadro constant (N A ), respectively. A prerequisite for such a change is the precise experimental realization of practical standards on the basis of natural constants. The quantized Hall resistance (Nobel Prize 1985) plays a crucial role for the implementation of a new SI system since this quantum resistance can be used not only for high precision realizations of electrical standards but also for a new realization of a kilogram by comparing electrical and mechanical forces with the Watt balance. The talk summarizes the application of the quantum Hall effect in metrology (science of measurements) with the focus on the replacement of the kilogram by a fixed value for the Planck constant. Wykład plenarny *E-mail: k.klitzing@fkf.mpg.de Poniedziałek, 9 września 2013 W 1 3

Coulomb excitation as a probe of nuclear structure Douglas Cline * Department of Physics, University of Rochester, Rochester, NY, USA Wykład plenarny Collective shape degrees of freedom are a dominant and ubiquitous feature of the nuclear many-body system. The interplay between collective modes and shell structure is sensitive to the underlying microscopic structure of the nucleus. Coulomb excitation is the preeminent probe of Eλ matrix elements which provide a direct measure of the λ-pole collective degrees of freedom. In the 1980 s a Rochester, Uppsala, Warsaw collaboration proved that it is possible to determine a major fraction of the many Eλ matrix elements involved in heavy-ion multiple Coulomb excitation data in spite of the many strongly coupled channels. Development of the least-squares search, coupled-channels, Coulomb excitation code GOSIA[1,2] was a crucial component of this success. Since then advances in γ-ray and charged-particle detector arrays have led to dramatic improvements in detection sensitivity for Coulomb excitation studies. Multiple Coulomb excitation is a burgeoning field for exploration of nuclear structure far from stability. The large cross sections plus high selectivity make multiple Coulomb excitation an ideal probe of the structure of the nuclei that will be accessible using new exotic beam facilities such as FAIR and FRIB. The expectation value of a zero-coupled product of E2 operators is a rotational invariant. Coulomb excitation data can exploit such rotational invariants to directly relate E2 matrix elements, measured in the laboratory frame, to the E2 moments of the rotating body in the intrinsic frame [2,3,4,5]. The Heavy Ion Laboratory in Warsaw exploited the above advances to become a leading international center for Coulomb excitation studies. Examples will be given where Coulomb excitation data, plus rotational invariants, are exploited to explore quadrupole shapes for strongly-deformed nuclei, prolate-oblate shape transitions, spherical vibrational nuclei, shape coexistence, isomerism, and shell closures, in both stable and exotic nuclei. Evidence for octupole deformed modes will be presented since it has importance both to nuclear structure and possibly to help constrain suitable candidates for experimental studies of atomic E1 moments that might reveal extensions to the standard model. References [1] T. Czosnyka, D. Cline, C.Y. Wu, Bull. Am. Phys. Soc. 28 (1983) 745. [2] D. Cline, Ann. Rev. Nucl. Part. Sci., 36 (1986) 683. [3] D. Cline, Proc. Coll. on Inter. Nuclei, Inst. Phy. Nucl. D Orsay R. Foucher, Ed., (1971) 4. [4] D. Cline, C. Flaum, Proc. Int. Conf. on Nucl. Struct. Using Electron Scatt. Sendai, Ed. K. Shoda, Tohoku Univ. (1972) 61. [5] K. Kumar, Phys. Rev. Lett. 28 (1972) 249. *E-mail: Cline@pas.rochester.edu 4 W 2 Poniedziałek, 9 września 2013

Atomically Tailored Nanomagnets and their use for Atomic-Level Spintronics Roland Wiesendanger * Institute of Applied Physics and Interdisciplinary Nanoscience Center Hamburg, University of Hamburg, D-20355 Hamburg, Germany The developments of novel magnetic materials as well as spin-based electronics are hot topics of current research in nanoscale science. Both research fields profit tremendously from atomic-scale insight into magnetic properties and spin-dependent interactions at the atomic level. Based on the development of atomic-resolution spin-polarized scanning tunneling microscopy (SP-STM) [1], we have recently discovered nanoskyrmion lattices in single atomic layers of transition metals on particular substrates exhibiting a large spin-orbit coupling. In this case, skyrmionic lattices can be stabilized by Dzyaloshinskii-Moriya interactions combined with the breaking of inversion symmetry at surfaces and interfaces. Following this approach, the existence of skyrmions of ultimate small size, being stable even in zero field, has recently been demonstrated [2,3], offering great potential for future nanospintronic devices [4]. By using SP-STM with single-atom and single-spin sensitivity, we have established the novel method of single-atom magnetometry [5,6] which allows the measurement of magnetization curves and the determination of magnetic moments on an atom-by-atom basis. While the sensitivity level of single-atom magnetometry is below one Bohr magneton, it can easily be combined with the atomic-resolution imaging and manipulation capabilities of conventional STM, thereby offering a novel approach towards a rational material design based on the knowledge of the atomic-level properties and interactions within the solid state [7,8]. Moreover, an atom-by-atom design and realization of all-spin logic devices [9] has recently been demonstrated by our group based on the combined knowledge derived from surface physics, nanoscience, and magnetism. Wykład plenarny References [1] R. Wiesendanger, Rev. Mod. Phys. 81, 1495 (2009). [2] S. Heinze et al., Nature Physics 7, 713 (2011). [3] N. Romming et al., submitted. [4] A. Fert et al., Nature Nanotechnology 8, 152 (2013). [5] F. Meier et al., Science 320, 82 (2008). [6] L. Zhou et al., Nature Physics 6, 187 (2010). [7] A. A. Khajetoorians et al., Nature Physics 8, 497 (2012). [8] A. A. Khajetoorians et al., Science 339, 55 (2013). [9] A. A. Khajetoorians et al., Science 332, 1062 (2011). *E-mail: wiesendanger@physnet.uni-hamburg.de Poniedziałek, 9 września 2013 W 3 5

Sesja 1 Fizyka ciała stałego Sala 1 Koordynatorzy: prof. Bogdan Bułka, prof. Jacek Kossut, prof. Franciszek Krok, prof. Karol I. Wysokiński Część I - Przewodniczący prof. Franciszek Krok 15:00-15:20 Mariusz Zdrojek S 1.1 15:20-15:40 Bartłomiej Andrzejewski S 1.2 15:40-16:00 Mariusz Krawiec S 1.3 16:00-16:20 Wojciech Pacuski S 1.4 16:20-16:40 Adam Pikul S 1.5 16:40-17:10 PRZERWA KAWOWA Część II Przewodniczący prof. Bogdan Bułka Sesja 1 - Fizyka ciała stałego 17:10-17:30 Krzysztof Rogacki S 1.6 17:30-17:50 Paweł Zabierowski S 1.7 17:50-18:10 Przemysław Piekarz S 1.8 18:10-18:30 Piotr Cyganik S 1.9 Poniedziałek, 9 września 2013 7

Grafenowe urządzenia optoelektroniczne nowa jakość czy zawiedzione nadzieje? Mariusz Zdrojek *, Jarosław Judek Wydział Fizyki, Politechnika Warszawska, ul. Koszykowa 75,00-662 Warszawa Grafen posiada bogactwo unikalnych optycznych i elektronicznych własności, które zwracają uwagę wielu badaczy. Połączenie tych własności zrodziło nadzieję na wykorzystane grafenu do stworzenia nowej generacji urządzeń optoelektronicznych. Jak dziś wygląda przyszłość urządzeń bazujących na grafenie i czym będą się wyróżniać na tle konkurencji? o tym będzie ten wykład. Grafen może być użyty na przykład do budowy ogniwa fotowoltaicznego, diody świecącej, ultraszybkich laserów czy fotodetektorów [1,2]. W prezentacji omówione będą najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie, ze szczególnym podkreśleniem wykorzystania grafenu w fotodetektorach podczerwieni. Zaletą grafenu w stosunku do tradycyjnie stosowanych półprzewodników z wąską przerwą energetyczną jest wysoka szybkość urządzeń a wadą natomiast niska ich czułość. Istotne jest również to, że zakres spektralny detektora grafenowego może obejmować średnią oraz daleką podczerwień. Dodatkowo przedstawiony zostanie cały szereg zagadnień fizycznych mających wpływ na parametry fotodetektora, jak np. absorbcja światła w grafenie, generacja par elektron-dziura i szybkość ich rekombinacji, różnego rodzaju szumy oraz foto prąd. Prezentację zakończę przedstawieniem kilku koncepcji działania ultraszybkiego fotodetektora. Literatura [1] F. Bonaccorso, Z. Sun, T. Hasan, A. Ferrari, Nature Photonics, 4 (2010) 611. [2] T. Mueller, F. Xia, P. Avouris, Nature Photonics Letters, 4 (2010) 297. Sesja 1 - Fizyka ciała stałego *E-mail: zdrojek@if.pw.edu.pl Poniedziałek, 9 września 2013 S 1.1 9

Nanostruktury ferroików i multiferroików Bartłomiej Andrzejewski 1*, Bożena Hilczer 1, Katarzyna Pogorzelec-Glaser 1, Katarzyna Chybczyńska 1, Małgorzata Kaźmierczak 1,2 1 Instytut Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk, ul. Smoluchowskiego 17, 60-179 Poznań 2 Międzyuczelniane Centrum NanoBioMedyczne, ul. Umultowska 85, 61-614 Poznań Sesja 1 - Fizyka ciała stałego Gwałtowny rozwój nanofizyki oraz nanotechnologii, który rozpoczął się w ostatniej dekadzie XX wieku umożliwił opracowanie metod otrzymywania nanocząstek oraz nanoagregatów nie tylko o pożądanych rozmiarach ale również o odpowiednich kształtach. W ten sposób uzyskano nanomateriały w formie nanoproszków, nanorurek, nanodrutów, nanoprętów, nanoigieł, nanoklasterów, nanowarstw, nanotaśm, nanowstążek a nawet nanostożków, nanokręgli, nanogwoździ, nanobutelek czy też nanokwiatów [1]. Tak uformowane nanomateriały, w porównaniu z materiałami makroskopowymi, wykazują szereg niezwykłych własności ze względu na efekt rozmiarowy związany ze znacznym oddziaływaniem powierzchni a także efekt kształtu. Bardzo ciekawe nanostruktury tworzą ferroiki, czyli materiały wykazujące pewien typ uporządkowania (magnetycznego, ładunkowego, strukturalnego) lub też multiferroiki, w których może równocześnie występować kilka różnych typów uporządkowań. W toku niniejszego seminarium omówione zostaną własności fizyczne wybranych nano- i mikrostruktur ferroików oraz multiferroików. Między innymi, przedstawione będą nanostruktury oraz ferrofluidy na bazie magnetytu Fe 3 O 4 (ferrimagnetyk, półmetal, wykazujący spinową polaryzację nośników ładunku) [2], nanokompozytu Fe 3 O 4 @SiO 2 oraz multiferroika jakim jest żelazian bizmutu BiFeO 3 (ferroelektryk a jednocześnie antyferromagnetyk). Omówione zostaną podstawowe formy morfologiczne nano- i mikrostruktur powyższych materiałów, jak nanosfery Fe 3 O 4 oraz mikrokostki, mikrosfery, mikrotetraedry, mikropłatki czy też mikrokwiaty multiferroika BiFeO 3 [3] oraz metody ich syntezy przy wykorzystaniu mikrofalowo aktywowanego procesu Pechiniego. Podziękowania: Badania sfinansowało Narodowe Centrum nauki w ramach projektu N N507 229040. Literatura [1] B. I. Kharisov, Recent Patents on Nanotechnology 2 (2008) 190. [2] W. R. Viali, G. B. Alcantara, P. P. C. Sartoratto, M. A. G. Soler, E. Mosiniewicz- Szablewska, B. Andrzejewski, P. C. Morais, J. Phys. Chem. C 114 (2010) 179. [3] K. Chybczyńska, P. Ławniczak, B. Hilczer, B. Łęska, R. Pankiewicz, A. Pietraszko, L. Kępiński, T. Kałuski, P. Cieluch, F. Matelski, B. Andrzejewski, arxiv:1212.2538. *E-mail: andrzejewski@ifmpan.poznan.pl 10 S 1.2 Poniedziałek, 9 września 2013