Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót Brana: Instalacje Elektryczne Obiekt: Przebudowa z rozbudow i dostosowaniem budynku nr 22 do potrzeb oddziału rehabilitacji neurologicznej i oddziału psychogeriatrii wraz z zagospodarowaniem terenu w Szpitalu Psychiatrycznem w Choroszczy działka nr ew. gr. 101/26 w zakresie instalacji elektrycznych wntrzowych Inwestor: Samodzielny Publiczny Psychiatryczny ZOZ im. Dr St. Deresza w Choroszczy Pl. Z. Brodowicza 1 Projektant: Mirosław Lichanów Upr. Bł/133/91 PDL/IE/2226/02 Białystok sierpie 2013 1
SPIS ZAWARTOCI 1. OGÓLNA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT.... 4 1.1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA I ZAKRES ROBÓT.... 4 1.2. INFORMACJA O TERENIE BUDOWY.... 4 1.3. NAZWY I KODY.... 4 1.4. DEFINICJE I POJCIA.... 4 1.5. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZCE ROBÓT.... 5 1.6. PRZEKAZANIE TERENU BUDOWY... 5 1.7. DOKUMENTACJA PROJEKTOWA... 6 1.8. ZGODNO ROBÓT Z DOKUMENTACJ PROJEKTOW.... 6 1.9. ODBIÓR FRONTU ROBÓT... 6 1.10. BEZPIECZESTWO I HIGIENA PRACY... 6 1.11. OCHRONA I UTRZYMANIE ROBÓT.... 6 1.12. STOSOWANIE SI DO PRAWA I INNYCH PRZEPISÓW.... 7 2. WYMAGANIA DOTYCZCE MATERIAŁÓW.... 7 2.1. WYMAGANIA OGÓLNE.... 7 2.2. WARUNKI DOPUSZCZENIA MATERIAŁÓW I URZDZE ELEKTRYCZNYCH DO ZABUDOWANIA.... 7 2.3. WYMAGANIA PRZY ZAMIANIE MATERIAŁÓW.... 7 2.4. PRZECHOWYWANIE I SKŁADOWANIE MATERIAŁÓW... 7 3. WYMAGANIA DOTYCZCE SPRZTU I NARZDZI.... 7 4. WYMAGANIA DOTYCZCE RODKÓW TRANSPORTU.... 8 5. WYMAGANIA DOTYCZCE WYKONANIA ROBÓT.... 8 5.1. WYMAGANIA OGÓLNE.... 8 5.2. ROBOTY W ZAKRESIE INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH - KONSTRUKCJE WSPORCZE, KORYTKA, UCHWYTY, RURA.... 9 5.2.1. Wspornik pod korytka.... 9 5.2.2. Korytka kablowe... 9 5.2.3. Uchwyty do mocowania przewodów kabelkowych.... 10 5.3. PRZEWODY I KABLE.... 10 5.3.1. Przewody kabelkowe wieloyłowe.... 10 5.3.2. Przewody instalacyjne izolowane jednoyłowe.... 10 5.3.3. Kable elektroenergetyczne.... 10 5.4. UKŁADANIE PRZEWODÓW.... 10 5.4.1. Układanie przewodów kabelkowych i kabli w korytkach.... 10 5.4.2. Układanie przewodów kabelkowych i kabli na uchwytach... 11 5.4.3. Układanie przewodów kabelkowych pod tynkiem... 11 5.4.4. Przewody wcigane do rur.... 11 5.4.5. Podej cia do odbiorników... 12 5.4.6. Przyłczanie odbiorników... 12 5.4.7. Wymagania dodatkowe dotyczce robót.... 13 5.4.8. Linie kablowe zewntrzne.... 13 5.4.9. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót... 15 5.5. MONTA OSPRZTU I APARATURY.... 15 5.5.1. Osprzt podtynkowy.... 15 2
5.5.2. Osprzt natynkowy.... 16 5.5.3. Monta opraw o wietleniowych... 17 5.5.4. Oprawy przykrcane sufitowe... 17 5.5.5. Oprawy mocowane na cianie - cienne.... 18 5.5.6. Oprawy wstropowe.... 18 5.5.7. Oprawy o wietlenia awaryjnego.... 18 5.6. MONTA ROZDZIELNIC... 18 5.6.1. Monta rozdzielnic wnkowych.... 18 5.6.2. Monta rozdzielnic na ciennych... 19 5.7. INSTALACJA ODGROMOWA... 19 5.7.1. Monta wsporników dachowych... 19 5.7.2 Monta zwodów poziomych... 19 5.7.3 Monta zwodów pionowych... 19 6. KONTROLA, BADANIA I ODBIÓR ROBÓT... 20 6.1. ZASADNICZE CZYNNOCI PRZY WYKONYWANIU BADA I POMIARÓW... 20 6.2. KONTROLA JAKOCI ROBÓT.... 20 6.3. BADANIA W CZASIE WYKONYWANIA ROBÓT.... 20 6.4. ODBIÓR ROBÓT.... 21 7. PRZEDMIAR ROBÓT... 21 8. ODBIÓR ROBÓT BUDOWLANYCH.... 21 9. ROZLICZENIA ROBÓT TYMCZASOWYCH I PRAC TOWARZYSZCYCH.... 22 10. DOKUMENTY ODNIESIENIA.... 22 3
1. Ogólna specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót. 1.1. Przedmiot opracowania i zakres robót. Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej s wymagania techniczne wykonania i odbioru robót instalacji elektrycznych w budynku nr 22 i 22A Szpitala w Choroszczy Pl. Z. Brodowicza 1. Specyfikacja techniczna została sporzdzona zgodnie z obowizujcymi standardami, normami, warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót, a take przepisami budowy urzdze elektrycznych. Niniejsza specyfikacja techniczna obejmuje wymagania ogólne wspólne dla robót objtych niej wymienionymi elementami. rozdzielnice elektryczne wewntrzne linie zasilajce o wietlenia ogólnego o wietlenia miejscowego o wietlenia administracyjno-nocnego o wietlenia bezpieczestwa 24V AC o wietlenia ewakuacyjnego gniazd wtykowych 1-faz. sterowania i sygnalizacji ochrony od porae połcze wyrównawczych głównych i miejscowych ochrony przepiciowej odgromowa 1.2. Informacja o terenie budowy. Terenem budowy jest istniejcy budynek nr 22 i 22A Szpitala w Choroszczy Pl. Z. Brodowicza 1 1.3. Nazwy i kody. Instalacje elektryczne CPV 453 10000-3 Roboty w zakresie przewodów instalacji elektrycznych CPV 45311100-1 Roboty w zakresie opraw o wietleniowych CPV 45311200 2 Monta rozdzielnic CPV 45315700-5 Instalowanie zewntrznego sprztu o wietleniowego - CPV 45316100 6 Kładzenie kabli CPV 45314300 4 Instalowanie infrastruktury kablowej CPV 45314200 3 1.4. Definicje i pojcia. Aprobata techniczna - pozytywna ocena techniczna wyrobu, stwierdzajca jego przydatno do stosowania w budownictwie, wydana przez upowanion do tego jednostk; Certyfikacja zgodno ci - działanie trzeciej strony (jednostki niezalenej od dostawcy i odbiorcy) wykazujce, e zapewniono odpowiedni stopie zaufania, i naleycie zidentyfikowany wyrób, proces lub usługa s zgodne z okre lon norm lub z wła ciwymi przepisami prawnymi; Deklaracja zgodno ci - o wiadczenie dostawcy, stwierdzajce na jego wyłczn odpowiedzialno, e wyrób, proces lub usługa s zgodne z norm lub aprobat 4
techniczn; Dokumentacja powykonawcza - dokumentacja techniczna wraz z naniesionymi zmianami i uzupełnieniami w trakcie realizacji robót (budowy); Dziennik Budowy - opatrzony pieczci Zamawiajcego zeszyt z ponumerowanymi stronami, słucy do notowania wydarze zaistniałych w czasie wykonywania zadania budowlanego, rejestrowania dokonywanych odbiorów robót, przekazywania polece i innej korespondencji technicznej pomidzy Inynierem, Wykonawc i Projektantem; Warunki techniczne przyłczenia - zespół wymaga technicznych, które musz by spełnione, aby wnioskowane przez odbiorc ilo ci energii elektrycznej mogły by dostarczone; Kierownik Budowy - osoba wyznaczona przez Wykonawc, upowaniona do kierowania robotami i do wystpowania w jego imieniu w sprawach realizacji kontraktu; Inspektor Nadzoru - osoba wyznaczony przez Inwestora; Ksiga Obmiarów - akceptowany przez Inspektora zeszyt z ponumerowanymi stronami słucy do wpisywania przez Wykonawc obmiaru wykonywanych robót w formie wylicze, szkiców i ewentualnych dodatkowych załczników. Wpisy w Ksidze Obmiarów podlegaj potwierdzeniu przez Inyniera; Polecenie Inspektora Nadzoru - wszelkie polecenia przekazywane Wykonawcy przez Inspektora Nadzoru w formie pisemnej, dotyczce sposobu realizacji robót lub innych spraw zwizanych z prowadzeniem budowy; Projektant - uprawniona osoba prawna lub fizyczna bdca autorem Dokumentacji Projektowej; Rysunki - cz Dokumentacji Projektowej, która wskazuje lokalizacj, charakterystyk. Odbiór instalacji - zespół czynno ci majcych na celu sprawdzenie czy instalacje elektryczne zostały wykonane zgodnie z projektem, warunkami technicznymi i obowizujcymi normami stanowicymi podstaw do przekazania instalacji do eksploatacji; Instalacje wntrzowe- instalacje elektryczne zwizane z obiektem budowlanym; Sieci - urzdzenia elektryczne podziemne i naziemne na zewntrz budynku i przyłcza; Bruzda instalacyjna - zagłbienie w cianie lub posadzce budynku, specjalnie uformowane lub wykute w celu prowadzenia w nim przewodów elektrycznych; Skróty - symbole utworzone najcz ciej z pierwszych liter wyrazów. Skróty uyte w opracowaniu: ST - Specyfikacje Techniczne PZJ - Program Zapewnienia Jako ci PN - Polska Norma BN - Branowa Norma ZN - Zakładowa Norma ITB - Instytut Techniki Budowlanej NN - Niskie Napicie PCW, PCV - Polichlorek winylu 1.5. Ogólne wymagania dotyczce robót. Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za ich zgodno z dokumentacj projektow, a take specyfikacj techniczn i poleceniami Inyniera (inspektora nadzoru, projektanta). 1.6. Przekazanie terenu budowy Zamawiajcy w terminie okre lonym w danych kontraktowych przekae wykonawcy teren budowy wraz ze wszystkimi wymaganymi uzgodnieniami prawnymi i administracyjnymi, 5
Dziennik Budowy oraz po dwa komplety dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej. 1.7. Dokumentacja projektowa Wykaz dokumentów do przekazania wykonawcy po przyznaniu mu kontraktu. - Projekt zamienny rozbudowy budynku w zakresie instalacji elektrycznych - Przedmiar robót (nakłady rzeczowe) robót elektrycznych - Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót elektrycznych 1.8. Zgodno robót z dokumentacj projektow. Wszystkie dokumenty przekazane wykonawcy stanowi cz kontraktu, a wymagania wyszczególnione choby w jednym z nich s obowizujce dla wykonawcy tak, jakby były zawarte w całej dokumentacji. W przypadku rozbieno ci w ustaleniach poszczególnych dokumentów obowizuje nastpujca kolejno ich wano ci: 1) specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót 2) dokumentacja projektowa 3) przedmiary robót (nakłady rzeczowe) Wykonawca robót musi wykaza si niezbdnymi uprawnieniami w zakresie prowadzenia robót instalacyjnych, ze szczególnym uwzgldnieniem w zakresie robót specjalistycznych w zakresie instalacji elektrycznych szpitalnych. Wykonawca jest odpowiedzialny za jako wykonania robót oraz za ich zgodno z dokumentacj projektow, specyfikacj techniczn i poleceniami inspektora nadzoru. Dane okre lone w dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej winny by uwaane za warto ci docelowe, od których dopuszczalne s odchylenia w ramach dopuszczalnych tolerancji. Wykonawca nie moe wykorzystywa błdów lub pomini w dokumentach kontraktowych, a o ich wykryciu powinien natychmiast powiadomi Inyniera (inspektora nadzoru, projektanta), który dokona odpowiednich zmian lub poprawek. Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiały bd zgodne z dokumentacj projektow i specyfikacj techniczn. W przypadku, gdy materiały lub roboty nie bd w pełni zgodne z tymi dyspozycjami i wpłynie to na niezadowalajc jako, to takie elementy bd niezwłocznie zastpione innymi, a roboty poprawione na koszt wykonawcy. 1.9. Odbiór frontu robót Przed rozpoczciem robót w zakresie instalacji elektrycznych wykonawca winien zapozna si z obiektem budowlanym oraz stwierdzi odpowiednie przygotowanie frontu robót. Odbiór frontu robót przez wykonawc od zleceniodawcy (generalny wykonawca; inwestor) winien by dokonany komisyjnie z udziałem zainteresowanych stron i potwierdzony spisanym protokołem. Wykonywanie robót instalacyjnych naley koordynowa na bieco z kierownikiem budowy robót ogólno budowlanych. 1.10. Bezpieczestwo i higiena pracy Podczas realizacji robót wykonawca bdzie przestrzegał przepisów dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy. W szczególno ci ma obowizek zadba, aby personel nie wykonywał pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz nie spełniajcych odpowiednich wymaga sanitarnych. Wykonawca zapewni i bdzie utrzymywał wszelkie urzdzenia zabezpieczajce, socjalne oraz sprzt i odpowiednia odzie dla ochrony ycia i zdrowia osób zatrudnionych na budowie oraz dla zapewnienia bezpieczestwa publicznego. Uznaje si, e wszelkie koszty zwizane z wypełnieniem wymaga okre lonych powyej nie podlegaj odrbnej zapłacie i s uwzgldnione w cenie kontraktowej. 1.11. Ochrona i utrzymanie robót. 6
Wykonawca bdzie odpowiedzialny za ochron robót oraz za wszelkie materiały i urzdzenia do nich uywane od daty rozpoczcia robót budowlanych do daty wydania przez Inyniera potwierdzenia ich zakoczenia. Wykonawca bdzie utrzymywa wykonane roboty w cało ci i wszystkie ich elementy w stanie zadawalajcym a do momentu kocowego odbioru. Jeeli wykonawca w jakimkolwiek czasie zaniedba ich utrzymanie, to na polecenie Inyniera powinien usun zaniedbania, nie póniej ni 24 godziny po otrzymaniu tego polecenia. 1.12. Stosowanie si do prawa i innych przepisów. Wykonawca jest zobowizany zna wszystkie obowizujce podczas wykonywania prac budowlanych przepisy, wszystkie normy, normatywy i wytyczne, które s w jakikolwiek sposób zwizane z robotami i bdzie w pełni odpowiedzialny za przestrzeganie tych praw, przepisów i wytycznych podczas prowadzenia robót. Wykonawca bdzie przestrzega praw patentowych i bdzie w pełni odpowiedzialny za wypełnienie wszelkich wymaga prawnych odno nie wykorzystania opatentowanych urzdze lub metod i w sposób cigły bdzie informował Inyniera o swoich działaniach, przedstawiajc kopie zezwole i inne potrzebne dokumenty. 2. Wymagania dotyczce materiałów. 2.1. Wymagania ogólne. ródła uzyskania wszystkich materiałów powinny by wybrane przez Wykonawc robót elektrycznych z wyprzedzeniem. Zatwierdzenie ródła uzyskania materiałów nie oznacza, e wszystkie materiały z tego ródła bd przez Inspektora Nadzoru dopuszczone do wbudowania. Nie póniej ni 3-tygodnie przed kadym zakupem materiałów Wykonawca robót elektrycznych ma obowizek dostarczy Inspektorowi Nadzoru próbki materiałów, aby mógł dokona wyboru oraz sprawdzi naocznie ich jako. Z chwil zatwierdzenia Wykonawca robót elektrycznych powinien poda Inspektorowi Nadzoru i Kierownikowi Budowy terminy dostaw zatwierdzonych materiałów. 2.2. Warunki dopuszczenia materiałów i urzdze elektrycznych do zabudowania. - oznaczenie zgodno ci z wymaganiami PN - znak jako ci wyrobu Q - znak CE - gdy to wymagane - znak bezpieczestwa B - gdy to wymagane - atest producenta lub aprobat techniczn wydan przez uprawnione laboratorium 2.3. Wymagania przy zamianie materiałów. Marka materiałów okre lona w dokumentacji przetargowej bdzie wymagana w wykazie cen. Wykonawca robót elektrycznych moe zaproponowa materiały innej marki, posiadajce te same lub lepsze charakterystyki. Ale taka propozycja wymaga zatwierdzenia przez Kierownika Budowy i Inspektora Nadzoru. 2.4. Przechowywanie i składowanie materiałów. Wykonawca zapewni, aby składowane tymczasowo materiały do czasu, kiedy bd wykorzystane, były zabezpieczone przed zniszczeniem i zanieczyszczeniem, zachowały swoj jako i potrzebne wła ciwo ci, a take, aby były dostpne dla kontroli Inyniera. 3. Wymagania dotyczce sprztu i narzdzi. 7
Wykonawca jest zobowizany do uywania jedynie takiego sprztu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jako wykonywanych robót. Sprzt powinien by zgodny z ofert wykonawcy i powinien odpowiada wskazaniom zawartym w specyfikacji technicznej lub projekcie organizacji robót, zaakceptowanym przez Inyniera. W przypadku braku takich ustale we wskazanych dokumentach, sprzt powinien by uzgodniony i zaakceptowany przez Inyniera. Sprzt bdcy własno ci wykonawcy lub wynajty do wykonania robót elektrycznych i wykoczeniowych ma by utrzymywany w dobrym stanie i gotowo ci do pracy. Wykonawca dostarczy Inynierowi kopie dokumentów potwierdzajcych dopuszczenie sprztu do uytkowania tam, gdzie jest to wymagane przepisami. Wykonawca przystpujcy do wykonania instalacji elektrycznych winien wykaza si moliwo ci korzystania midzy innymi z nastpujcych maszyn i sprztu gwarantujcych wła ciw jako robót: - rusztowania, - elektronarzdzia, - spawarka transformatorowa, - obcinarka do przewodów i inny drobny sprzt elektryka. Wszystkie narzdzia pomiarowe uyte do bada i pomiarów musza posiada aktualne wiadectwa wzorcowania i oznaczony status metrologiczny. Dane identyfikujce przyrzd pomiarowy musz by zamieszczone w raporcie (protokóle) z bada i pomiarów. Wykaz instrukcji i przyrzdów pomiarowych potrzebnych do wykonania bada i pomiarów winien by zamieszczony w PZJ. 4. Wymagania dotyczce rodków transportu. Wykonawca robót elektrycznych zobowizany jest do stosowania jedynie takich rodków transportu, które nie wpłyn na utrat cech jako ciowych przewoonych materiałów lub nie wpłyn niekorzystnie na wła ciwo ci wykonywanych robót. Wykonawca powinien stosowa rodki transportu zgodne z nakładami rzeczowymi i odpowiednio przystosowane do przewoonych materiałów. Wykonawca przystpujcy do wykonania robót powinien wykaza si moliwo ci korzystania z nastpujcych rodków transportu: - samochodu dostawczego, - samochodu skrzyniowego, Przewoone materiały i elementy powinny by układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez wytwórc dla poszczególnych materiałów i elementów oraz zabezpieczone przed ich przemieszczaniem si na rodkach transportu. 5. Wymagania dotyczce wykonania robót. 5.1. Wymagania ogólne. Przewody i kable stosowane w instalacjach elektrycznych wewntrznych o wietleniowych, siłowych musz by dostosowana do układu sieci TN- S o napiciu znamionowym 400/230V prdu przemiennego i czstotliwo ci 50 Hz. Stosowa w obwodach oddzielny przewód ochronny (PE) i neutralny (N). Jako rodek uzupełniajcej dodatkowej ochrony przeciwporaeniowej naley stosowa wyłczniki ochronne rónicowoprdowe. Parametry tych wyłczników (czas wyłczania i wielko znamionowego prdu wyłczajcego) okre laj rysunki dokumentacji projektowej. W obwodach odbiorczych instalacjach elektrycznych o wietleniowych i siłowych wewntrznych naley stosowa wyłczniki nadmiarowe o: - prdach znamionowych dobranych do wielko ci odbiorników - wymaganej zdolno ci wyłczeniowej w stanach zwar i charakterystyce czasowo 8
prdowej: - typu B dla zabezpieczenia obwodów instalacyjnych - typu C dla zabezpieczenia silników W instalacjach elektrycznych o wietleniowych i siłowych wewntrznych: - stosowa połczenia wyrównawcze główne i miejscowe, łczce przewody ochronne z cz ciami przewodzcymi innych instalacji i konstrukcji budynku - stosowa zasad prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych do krawdzi cian i stropów - przewody i kable elektryczne naley prowadzi w sposób umoliwiajcy ich wymian bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku - yły przewodów i kabli w instalacjach elektrycznych o wietleniowych i siłowych wewntrznych musz by wykonane wyłcznie z miedzi - prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urzdze elektrycznych w budynkach powinno zapewnia bezkolizyjno z innymi instalacjami w zakresie okre lonych odległo ci i ich wzajemnego usytuowania Minimalne warto ci rezystancji izolacji obwodów odbiorczych przedstawia poniej przedstawiona tabela: Napicie znamionowe obwodu [V] Rezystancja izolacji [MΩ] do 50V - obwody SELV i PELV >0,25 250 powyej 50V do 500V >0,50 500 9 Napicie probiercze prdu stałego [V] 5.2. Roboty w zakresie instalacji elektrycznych - Konstrukcje wsporcze, korytka, uchwyty, rura. 5.2.1. Wspornik pod korytka. Wspornik wykonany w formie kształtownika z blachy stalowej ocynkowanej, przystosowany do montau bocznego lub górnego, przez przykrcenie do ciany, stropu lub konstrukcji stalowej bd elbetowej. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - Oznaczenie miejsca osadzenia wsporników - Wykonanie lepych otworów w podłou ( ciany, stropy) lub konstrukcji - Przygotowanie i skompletowanie elementów mocujcych rub z kołkami rozporowymi lub rub z nakrtkami - Osadzenie wspornika na przygotowanym podłou i przykrcenie Wymagania dodatkowe dotyczce robót - Stosowa wyłcznie standardowe wsporniki pod korytka wg dostawcy korytek - Wszystkie elementy musz by ocynkowane 5.2.2. Korytka kablowe Z blachy stalowej ocynkowane, perforowane wraz z niezbdnymi akcesoriami Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - Wytrasowanie miejsc pod monta konstrukcji wsporczych - Zamocowanie konstrukcji wsporczych do podłoa - Ułoenie elementów korytek na konstrukcjach wsporczych - Przykrcenie korytek - Zamocowanie łuków z gotowych elementów
- Skrcenie elementów pomidzy sob przy uyciu złczek Wymagania dodatkowe dotyczce robót - Korytka w cigach poziomych mocowa pewnie do wsporników złczkami rozłcznymi w odległo ciach nie wikszych ni 2 m - Przy zmianie kierunku tras korytek kt załamania nie moe by wikszy ni 45 stopni dla poprawnego ułoenia przewodów kabelkowych i prawidłowego ich formowania - Korytka układane w cigach wielokrotnych nie mog zajmowa pasa szerszego ni 1m - Cigi pionowe korytek musz by mocowane do podłoa w odległo ciach nie wikszych ni 0,75 m - Wszystkie cigi korytek musz by uziemione - Wszystkie elementy korytek musz by ocynkowane 5.2.3. Uchwyty do mocowania przewodów kabelkowych. Uchwyty typu OM standardowy lub podobny z tworzywa sztucznego, niepalnego do przykrcania wraz z akcesoriami mocujcymi do podłoa. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót: - Oznaczenie miejsc osadzenia uchwytów - Wykonanie otworów w podłou - Osadzenie elementu mocujcego - Zamocowanie uchwytów do mocowania przewodów do podłoa 5.3. Przewody i kable. Przewody i kable stosowane w instalacjach elektrycznych wewntrznych o wietleniowych, siłowych musz by dostosowana do układu sieci TN- S o napiciu znamionowym 400/230V prdu przemiennego i czstotliwo ci 50 Hz. 5.3.1. Przewody kabelkowe wieloyłowe. Przewody wieloyłowe z yłami miedzianymi jednodrutowymi, o izolacji i powłoce polwinidowej. Napicie robocze 750V. Przewody przeznaczone do układania na tynku lub w tynku. yły wykonane z drutu miedzianego mikkiego, w izolacji o barwach: - przewód neutralny N - kolor niebieski - przewody fazowe LI, L2, L3 odpowiednio kolor czerwony, czarny, brzowy, - przewód ochronny PE- kolor ółto-zielony Przewody wykonane zgodnie z norm PN-87/E-90056. 5.3.2. Przewody instalacyjne izolowane jednoyłowe. Przewody z ył miedzian jednodrutow lub wielodrutow. Napicie robocze 750 V. Przewody wykonane zgodnie z norm PN-87/E-90056. 5.3.3. Kable elektroenergetyczne. Kable elektroenergetyczne wieloyłowe, z yłami miedzianymi przeznaczone do układania w ziemi. Napicie znamionowe 1kV. 5.4. Układanie przewodów. 5.4.1. Układanie przewodów kabelkowych i kabli w korytkach. Przewód kabelkowy na napicie 750V i kable elektroenergetyczne 1 kv. Wieloyłowe o 10
yłach miedzianych, izolacji roboczej i powłoce ochronnej. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót: - Rozwinicie przewodu - Sprawdzenie cigło ci ył i oporno ci izolacji - Odmierzenie i cicie - Wprowadzenie koców przewodów do puszek lub rozgałników - Ułoenie przewodów w korytkach i na drabinkach - Umocowanie bez rubowe przewodu do korytka - Oznaczenie przewodów kabelkowych na obu kocach zgodnie z adresami umieszczonymi na li cie adresowej - Zabezpieczenie przej cia przewodów kabelkowych przez stropy i ciany rurami osłonowymi lub odpowiedni obudow - Ułoenie przewodów w umoliwiajcy łatwo wymiany przewodów 5.4.2. Układanie przewodów kabelkowych i kabli na uchwytach Przewód kabelkowy na napicie 750 V i kable elektroenergetyczne 1 kv wieloyłowe o yłach miedzianych, izolacji roboczej i powłoce ochronnej. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - Rozwinicie przewodu - Sprawdzenie cigło ci ył i oporno ci izolacji - Odmierzenie i cicie - Wprowadzenie koców przewodów do puszek lub rozgałników - Zamocowanie przewodu na uchwytach - Oznaczenie przewodów kabelkowych na obu kocach zgodnie z adresami umieszczonymi na li cie adresowej - Zabezpieczenie przej cia przewodów kabelkowych przez stropy i ciany rurami osłonowymi lub odpowiedni obudow - Ułoenie przewodów w umoliwiajcy łatwo wymiany przewodów 5.4.3. Układanie przewodów kabelkowych pod tynkiem. Przewód kabelkowy na napicie 750 V Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - Przygotowanie bruzd - Rozwinicie przewodu kabelkowego - Sprawdzenie cigło ci ył i oporno ci izolacji - Odmierzenie i cicie - Zamocowanie przewodu do podłoa - Wprowadzenie koców przewodów do puszek lub rozgałników 5.4.4. Przewody wcigane do rur. Przewód kabelkowy na napicie 750 V i kable elektroenergetyczne 1 kv wieloyłowe o yłach miedzianych, izolacji roboczej i powłoce ochronnej. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - Rozwinicie przewodu - Sprawdzenie cigło ci ył i oporno ci izolacji - Odmierzenie i cicie - Wcignicie przewodów - Wprowadzenie koców przewodów do puszek lub rozgałników - Oznaczenie przewodów kabelkowych na obu kocach zgodnie z adresami umieszczonymi na li cie adresowej - Zabezpieczenie przej cia przewodów kabelkowych przez stropy i ciany rurami osło- 11
nowymi lub odpowiedni obudow - Ułoenie przewodów w umoliwiajcy łatwo wymiany przewodów 5.4.5. Podej cia do odbiorników - podej cia instalacji elektrycznych do odbiorników naley wykona w miejscach bezkolizyjnych, bezpiecznych oraz w sposób estetyczny, podej cia od przewodów ułoonych w podłodze naley wykonywa w rurach stalowych, zamocowanych pod powierzchni podłogi, albo w specjalnie do tego celu przewidzianych kanałach: Rury i kanały musz spełnia odpowiednie warunki - wytrzymało ciowe i by wyprowadzone ponad podłog do wysoko ci koniecznej dla danego odbiornika. - podej cia w gór od przewodów ułoonych pod stropami mog by wykonane tak jak cała instalacja, lecz samo podej cie przez strop naley wykona zgodnie z p. 5.3.4. - podej cia zwieszakowe stosuje si w przypadkach zasilania odbiorników od góry. Podej cia tego rodzaju stosuje si najcz ciej do: o opraw o wietleniowych, o odbiorników zasilanych z instalacji wykonanych przewodami szynowymi, na drabinkach kablowych, w korytkach itp. - Podej cia zwieszakowe naley wykonywa jako sztywne lub elastyczne, w zaleno ci od o warunków technologicznych i rodzaju wykonywanej instalacji. o do odbiorników zamocowanych na cianach, stropach lub konstrukcjach podej cia naley wykonywa przewodami ułoonymi na tych cianach, stropach lub konstrukcjach budowlanych, a take na innego rodzaju podłoach, np. kształtowniki, korytka, drabinki kablowe itp. 5.4.6. Przyłczanie odbiorników - miejsca połcze ył przewodów z zaciskami odbiorników powinny by dokładnie oczyszczone. Samo połczenie musi by wykonane w sposób pewny pod wzgldem elektrycznym i mechanicznym oraz zabezpieczone przed osłabieniem siły docisku i korozj. - bez wzgldu na rodzaj instalacji, przyłczenia odbiorników s wykonywane w zasadzie jednakowo, z tym e dziel si na dwa rodzaje: o przyłczenia sztywne, o przyłczenia elastyczne. - przyłczenia sztywne naley wykonywa w rurach sztywnych wprowadzonych bezpo rednio do odbiorników oraz przewodami kabelkowymi i kablami. Wykonuje si je do odbiorników stałych, zamocowanych do podłoa i nie ulegajcym adnym przesuniciom. - przyłczenia elastyczne stosuje si, gdy odbiorniki s naraone na drgania o duej amplitudzie lub przystosowane s do przesuni i przemieszcze. Przyłczenia te naley wykonywa: o przewodami izolowanymi wieloyłowymi gitkimi lub oponowymi, o przewodami izolowanymi jednoyłowymi gitkimi w rurach elastycznych, o przewodami izolowanymi wieloyłowymi gitkimi lub oponowymi w rurach o elastycznych. - przewody wychodzce z rur powinny by zabezpieczone przed mechanicznymi uszkodzeniami izolacji, np. przez załoenie tulejek izolacyjnych. - w miejscach naraonych na uszkodzenia mechaniczne przewody doprowadzane do 12
odbiorników musz by chronione. 5.4.7. Wymagania dodatkowe dotyczce robót. Kade przej cie przewodów kabelkowych przez stropy i ciany musi by zabezpieczone rur osłonow lub odpowiednio obudowane. Wszystkie przewody kabelkowe musz mie yły przewodzce wykonane z miedzi, by oznakowane przez producenta (marka), posiada kolorystyk izolacji roboczej ył zgodn z wymaganiami tj - przewód neutralny N - kolor niebieski - przewody fazowe LI, L2, L3 odpowiednio kolor czerwony, czarny, brzowy - przewód ochronny PE- kolor ółto-zielony 5.4.8. Linie kablowe zewntrzne. - Rodzaje (typy) kabli, osprztu i materiałów pomocniczych zastosowanych do budowy linii powinny by zgodne z podanymi w projekcie wykonawczym - Zastosowanie do budowy linii innych kabli ni wymienione w projekcie dopuszczalne jest po uzgodnieniu w obowizujcym trybie z Inwestorem (uytkownikiem) - Kable naley układa w sposób wykluczajcy ich uszkodzenie - Kable jednoyłowe układane w wizkach naley łczy ze sob opaskami w odległo ciach nie przekraczajcych 2,5m - Układanie kabli w pobliu czynnych linii kablowych, rurocigów oraz innych urzdze technologicznych naley wykonywa po uprzednim uzgodnieniu tych robót z uytkownikiem i z zachowaniem warunków okre lonych przez uytkownika - Kable mona układa rcznie lub mechanicznie przy uyciu rolek tocznych. Niedopuszczalne jest aby w czasie układania kabel ocierał si o podłoe - W miejskiej infrastrukturze o duej ilo ci sieci podziemnych wszelkie wykopy dla ułoenia kabli bezwzgldnie naley wykonywa rcznie - Ochron kabli przed uszkodzeniami mechanicznymi naley wykonywa zgodnie z projektem linii kablowych. W szczególno ci przed uszkodzeniami naley chroni przy pomocy osłon otaczajcych kable: o ułoone w ziemi pod drogami,dojazdami itp. o ułoone w miejscach na wysoko ci nie przekraczajcej 2m od podłogi w miejscach dostpnych dla osób nie nalecych do obsługi urzdze elektrycznych o w miejscach przej przez szczeliny dylatacyjne o w miejscach skrzyowa kabli ułoonych w ziemi z innymi kablami oraz innymi instalacjami i urzdzeniami podziemnymi o długo osłon otaczajcych przy skrzyowaniach powinna uwzgldnia szeroko przeszkody z uwzgldnieniem po 50 cm zapasu osłony z kadej strony - Kad lini kablow naley oznakowa na całej długo ci za pomoc trwałych oznaczników o Odległo pomidzy oznacznikami nie powinna przekracza 10m dla kabli ułoonych w ziemi i 20m dla kabli ułoonych w kanałach i tunelach o Oznaczniki naley umie ci take w miejscach charakterystycznych np. przy skrzyowaniach o Na oznacznikach naley umie ci trwałe opisy zawierajce co najmniej: symbol i numer ewidencyjny linii, rok ułoenia kabla oraz dla kabli jednoyłowych znak fazy - Trasa kabli ułoonych w ziemi powinna by na całej długo ci i szeroko ci oznaczona foli z tworzywa sztucznego (koloru niebieskiego- dla kabli do 1kV) ułoon co najmniej 25cm nad kablem. Folia powinna mie grubo przynajmniej 0,5mm, za 13
szeroko pasa zapewnia przykrycie wszystkich kabli ułoonych w danym wykopie, lecz nie mniej ni 20cm - Miejsca ułoenia w ziemi muf kablowych zaleca si oznakowa za pomoc oznaczników ciennych umieszczonych na pobliskich budynkach lub ogrodzeniach, albo za pomoc słupków betonowych zakopanych w ziemi i oznaczonych liter M - Głboko ułoenia kabli w ziemi mierzona od powierzchni ziemi do zewntrznej powierzchni kabla powinna wynosi co najmniej: o 50cm dla kabli do 1kV przeznaczonych do o wietlenia terenu o 70cm dla pozostałych kabli o napiciu do 1 kv Tablica 1. Odległo ci midzy kablami ułoonymi w gruncie przy skrzyowaniach i zblieniach Lp. Skrzyowanie lub zblienie Najmniejsza dopuszczalna odległo w cm Pionowa przy skrzy- owaniu Pozioma przy zblieniu 1 Kabli elektroenergetycznych na napicie znamionowe do 1 kv z kablami tego samego rodzaju lub sygnalizacyjnymi 25 10 2 Kabli sygnalizacyjnych i kabli przeznaczonych do zasilania urzdze o wietleniowych z kablami tego samego rodzaju. 3 Kabli elektroenergetycznych na napicie znamionowe do 1 kv z kablami elektroenergetycznymi na napicie znamionowe wysze ni 1 kv 4 Kabli elektroenergetycznych na napicie znamionowe wysze ni kv i nie przekraczajce 10 kv z kablami tego samego typu 5 Kabli elektroenergetycznych na napicie znamionowe wysze ni 10 kv z kablami tego samego rodzaju 6 Kabli elektroenergetycznych z kablami telekomunikacyjnymi 25 mog si styka 50 10 50 10 50 25 50 50 7 Kabli rónych uytkowników 50 50 8 Kabli z mufami ssiednich kabli - 25 Tablica 2. Najmniejsza dopuszczalna odległo kabli ułoonych w gruncie od innych urzdze podziemnych Lp. Rodzaj urzdzenia podziemnego Najmniejsza dopuszczalna odległo w cm Pionowa przy skrzyowaniu Pozioma przy zblieniu 14
1 Rurocigi wodocigowe, ciekowe, cieplne, gazowe z gazem niepalnym i rurocigi z gazem palnym o ci nieniu do 0.5 at 80* przy rednicy rurocigu do 250 mm i 150 ** przy rednicy wikszej ni 250 mm 2 Rurocigi z cieczami palnymi 100 3 Rurocigi z gazami palnymi o ci nieniu wyszym 100 ni 0,5 at i nie przekraczjcym 4 at 4 Rurocigi z gazami palnymi o ci nieniu wyszym ni 4 at BN-71/8976-31 5 Zbiorniki z płynami palnymi 200 100 6 Cz ci podziemne linii napowietrznych (ustój, podpora - 80 7 itp.) ciany budynków i inne budowle np. tunele, kanały - 50 8 Urzdzenia ochrony budowli od wyładowa atmosferycznych 50 50 * Dopuszcza si zmniejszenie odległo ci do 50 cm pod warunkiem zastosowania rury ochronnej stalowej ** Dopuszcza si zmniejszenie odległo ci do 80 cm pod warunkiem zastosowania rury ochronnej stalowej 50 5.4.9. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - trasowanie (metodami geodezyjnymi przez odpowiedni jednostk fachow) wykonanie wykopów (rowów) - wykonanie podsypki z piasku (co najmniej 10cm) - sprawdzenie cigło ci ył i oporno ci izolacji kabli - odmierzenie i ciecie kabli - ułoenie kabli (linia falista eliminacja moliwych przesuni gruntu) - zasypanie warstw piasku (co najmniej 10cm) - zasypanie warstw gruntu rodzimego (co najmniej 15cm) - ułoenie folii oznacznikowej - zasypanie wykopu - wyrównanie ziemi i przywrócenie stanu pocztkowego - próby po montaowe 5.5. Monta osprztu i aparatury. 5.5.1. Osprzt podtynkowy. Puszka o r. 60mm. Puszki kocowe - pod aparaty, IP-20, wykonane z tworzywa sztucznego nieplastycznego, o rednicy 65 mm, przystosowane do montau aparatów za pomoc wkrtów Puszka rozgałna. Puszki instalacyjne rozgałne z pokrywami, IP-20, wykonane z tworzywa sztucznego nieplastycznego, o rednicy 80 lub 85 mm, przeznaczone do montau w cianach betonowych. Puszki 4-wylotowe, z osłabieniami do wprowadzenia rurek, wyposaone w rozgałniki 4-torowe dla przewodów o przekroju do 2,5. Gniazdo wtykowe 2P+PE podtynkowe. Gniazda instalacyjne w wykonaniu podtynkowym przystosowane do przykrcania, 2-15
biegunowe ze stykiem ochronnym kołkowym, 16 A/230 V, IP-20 Łczniki podtynkowe. Łczniki instalacyjne: łcznik l-bieg, łcznik l-bieg wiecznikowy; w wykonaniu podtynkowym przystosowane do przykrcania, lo A/230 V, IP-20. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót. Trasowanie Wykonanie lepych otworów mechanicznie / rcznie. Wykruszenie lub wycicie otworów do wprowadzenia przewodów w puszkach Wprowadzenie przewodów w otwory puszki Przygotowanie zaprawy gipsowej lub betonowej Osadzenie puszki w gotowym podłou Gipsowanie lub betonowanie z wyrównaniem powierzchni Odkrywanie puszek Podłczenie i przedzwonienie przewodów Zamknicie puszek Podłczenie łczników i gniazd wtykowych Zamocowanie łczników i gniazd wtykowych w puszce Wymagania dodatkowe dotyczce montau osprztu podtynkowego. - puszki powinny by osadzone na takiej głboko ci, aby ich górna (zewntrzna) krawd po otynkowaniu ciany była zrównana z tynkiem - przed zainstalowaniem naley w puszce wyci wymagan liczb otworów dostosowanych do rednicy wprowadzanych rur lub przewodów - mocowanie puszek w cianach i gniazd wtyczkowych w puszkach powinno zapewni niezbdn wytrzymało na wyciganie wtyczki z gniazda - gniazda wtyczkowe i wyłczniki naley instalowa w sposób nie kolidujcy z wyposaeniem pomieszczenia - w łazienkach naley przestrzega zasady poprawnego rozmieszczenia sprztu z uwzgldnieniem przestrzeni ochronnych połoenie wyłczników klawiszowych naley przyjmowa we wszystkich pomieszczeniach jednakowe gniazda wtyczkowe naley instalowa w takim połoeniu, aby bolec ochronny wystpował u góry, przewód fazowy dochodził do lewego bieguna a przewód neutralny - do prawego bieguna Łczniki i gniazda wtykowe powinny by umiejscowione na wysoko ciach (od wykoczonego podłoa pomieszcze) okre lonych dokumentacj projektow lub według odmiennych dyspozycji pokazanych na rysunku. Przed wykonaniem podłcze łczników i aparatury naley sprawdzi poprawno ich funkcjonowania 5.5.2. Osprzt natynkowy. Puszki rozgałne bakelitowe natynkowe Puszki instalacyjne rozgałne natynkowe IP-44, wykonane z tworzywa sztucznego nieplastycznego, 4-wylotowe Łcznik bakelitowy bryzgoszczelny Łcznik instalacyjny l-bieg w wykonaniu natynkowym, przykrcany, IP-44, 10 A/230 V Gniazdo wtyczkowe bryzgoszczelne 2-bieg. z uziemieniem 16A/2,5mm pojedyncze i podwójne Gniazdo instalacyjne w wykonaniu na tynkowym, przystosowane do przykrcania, 2-biegunowe ze stykiem ochronnym kołkowym, 16 A/230 V, IP-44 Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót Trasowanie 16
Rozmontowanie łczników lub przycisków. Umocowanie do gotowego podłoa. Podłczenie przewodów Sprawdzenie działania. Wymagania dotyczce montau osprztu na tynkowego Sprzt i osprzt instalacyjny naley mocowa do podłoa w sposób trwały zapewniajcy mocne i bezpieczne jego osadzenie. Pozostałe zasady jak dla osprztu podtynkowego. Roboty w zakresie opraw elektrycznych - Kod CPV 45311200-2 Monta opraw o wietleniowych Konstrukcje wsporcze konstrukcje pod oprawy zamocowa zgodnie z projektem, jeeli mocowanie tej konstrukcji nie zostało wykonane przy robotach budowlanych konstrukcj naley mocowa do podłoa w zaleno ci od jej rodzaju za pomoc wbetonowanych kotew, kołków rozporowych, spawania, rub lub wkrtów oraz przewidzianych do tego celu elementów 5.5.3. Monta opraw o wietleniowych Zasadnicze czynno ci przy montowaniu opraw. - Wytrasowanie miejsc osadzania opraw i uchwytów - Przygotowanie podłoa - Zamocowanie uchwytów - Rozpakowanie oprawy - Oczyszczenie oprawy z materiałów zabezpieczajcych - Otwarcie i zamknicie oprawy - Obcicie i obrobienie koców przewodów - Sprawdzenie oprawy przed zainstalowaniem - Zamontowanie oprawy i podłczenie - Wyposaenie oprawy w akcesoria (klosze, odbły niki, rastry itp.) Zasadnicze czynno ci przy montau ródeł wiatła - Zdjcie klosza, siatki, odbły nika, rastra itp. z oprawy - Wyjcie ródła wiatła z opakowania - Sprawdzenie marki, zgodno ci oznacze i parametrów - Zamontowanie ródła wiatła w oprawie - Sprawdzenie wiecenia oprawy Zamontowanie klosza, siatki, odbły nika, rastra itp. 5.5.4. Oprawy przykrcane sufitowe oprawy mocowane bezpo rednio do sufitu naley mocowa przy uyciu kołków rozporowych oprawy winny by mocowane w miejscach oznaczonych w projekcie bez przesuni zakłócajcych zaprojektowany układ elementy mocujce naley umieszcza we wszystkich otworach oprawy słucych do mocowania zewntrzne warstwy ochronne przewodów wolno usuwa tylko z tych cz ci przewodu, które po podłczeniu bd niedostpne 17
wej cie przewodu do oprawy naley uszczelni w sposób odpowiedni dla danej oprawy przewody nie powinny przenosi napre, a przewód ochronny powinien mie wikszy nadmiar długo ci ni przewody robocze koce ył przewodów wprowadzonych do oprawy, a nie wykorzystanych, naley izolowa i unieruchomi 5.5.5. Oprawy mocowane na cianie - cienne. Zasadnicze wymagania przy wykonywaniu robót jak dla opraw montowanych na suficie. 5.5.6. Oprawy wstropowe. Zasadnicze wymagania przy wykonywaniu robót jak dla opraw montowanych na suficie. 5.5.7. Oprawy o wietlenia awaryjnego. Po zamontowaniu opraw naley sprawdzi poprawno połcze w oprawie oraz działanie automatycznego przełczania. Pozostałe wymagania przy wykonywaniu robót jak dla opraw montowanych na suficie. 5.6. Monta rozdzielnic Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - Ustawienie rozdzielnicy na gotowym podłou - Wypoziomowanie i skrcenie elementów ze sob - Skrcenie szyn zbiorczych ze sob w miejscach połcze - Podłczenie kocówek kabli zasilajcych i odpływowych do zacisków - Podłczenie przewodu uziemiajcego - Sprawdzenie i dokrcenie rub - Malowanie poprawkowe 5.6.1. Monta rozdzielnic wnkowych. Wnka pod rozdzielnic winna by wyprawiona i wyczyszczona z gruzu i odpadów. mocowanie rozdzielnicy naley wykona w sposób trwały i estetyczny zgodnie z instrukcj producenta obudowy elementy mocujce naley umieszcza we wszystkich otworach obudowy słucych do mocowania zewntrzne warstwy ochronne przewodów wolno usuwa tylko z tych cz ci przewodu, które po podłczeniu bd niedostpne wej cie przewodu do obudowy naley uszczelni w sposób odpowiedni dla danej obudowy przewody nie powinny przenosi napre, a przewód ochronny powinien mie wikszy nadmiar długo ci ni przewody robocze długo ył przewodów wprowadzonych do obudowy powinna umoliwia przyłczenie ich do dowolnego zacisku koce ył przewodów wprowadzonych do obudowy, a nie wykorzystanych, naley izolowa i unieruchomi 18
przy wszystkich rozdzielnicach musi by umieszczony ich schemat ideowy połcze z opisem aparatury, wielko ci nastaw aparatów i prdów znamionowych zabezpiecze. schematy winny by zabezpieczone przed kurzem i wilgoci przez laminowanie. 5.6.2. Monta rozdzielnic na ciennych. Podłoe lub fundament pod rozdzielnice winny by równe pozbawione odpadów i posiada zamocowane kotwy -jeeli tego wymaga obudowa. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu robót - Ustawienie rozdzielnicy na gotowym podłou - Wypoziomowanie i skrcenie elementów ze sob - Skrcenie szyn zbiorczych ze sob w miejscach połcze - Podłczenie kocówek kabli zasilajcych i odpływowych do zacisków - Podłczenie przewodu uziemiajcego - Sprawdzenie i dokrcenie rub - Malowanie poprawkowe 5.7. Instalacja odgromowa Wymagania ogólne dotyczce instalacji odgromowych - Stosowa zasad prowadzenia tras przewodów instalacji odgromowych w liniach prostych. równoległych i prostopadłych do krawdzi obrysu budynków i innych obiektów. Zaleca si łczy uziemienie urzdzenia odgromowego z uziemieniem urzdze elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych. Podziemne metalowe elementy obiektów i urzdze technologicznych, znajdujce si w odległo ci nie wikszej ni 2 mb od uziomów instalacji odgromowych, a nie wykorzystane jako uziomy naturalne, zaleca si łczy z tymi uziomami bezpo rednio lub za pomoc ochronników. Odległo kabli układanych w ziemi od uziomu instalacji odgromowej nie powinna by mniejsza ni 1 mb. 5.7.1. Monta wsporników dachowych - Trasowanie - Wykonanie otworów do zamocowania - Zamocowanie wsporników dachowych i ciennych - Uszczelnienie pokrycia dachowego w miejscu montau wsporników 5.7.2 Monta zwodów poziomych - Odmierzenie, ucicie i wyprostowanie drutu - Uregulowanie nacigu prta pomidzy wspornikami - Skrcenie prta złczkami 5.7.3 Monta zwodów pionowych - Wytrasowanie miejsc osadzania uchwytów do rur RL - Przygotowanie podłoa - Zamocowanie uchwytów - Odmierzenie i ucicie rur - Wykonanie połcze złczkami przelotowymi - Sprawdzenie drono ci rurau - Ułoenie rur na uchwytach - Zawieszenie drabiny na dachu - Odmierzenie, ucicie i wyprostowanie drutu - Wcignicie przewodów odprowadzajcych - Skrcenie przewodów złczkami 19
- Zamontowanie złcz kontrolnych 6. Kontrola, badania i odbiór robót 6.1. Zasadnicze czynno ci przy wykonywaniu bada i pomiarów Badania i pomiary instalacji elektrycznych wntrzowych obejmuj: - Sprawdzenie cigło ci ył przewodów - Sprawdzenie poprawno ci połcze - Sprawdzenie adresów przewodów kabelkowych z list adresow - Pomiar rezystancji izolacji obwodów - Pomiar rezystancji ptli zwarcia - Pomiar rezystancji uziemie roboczych i ochronnych - Pomiar rezystancji uziemie korytek - Badanie wyłczników ochronnych rónicowoprdowych - Badanie obwodów sterowniczych i sygnalizacyjnych towarzyszcych instalacjom o wietleniowym i siłowym wewntrznym - Sprawdzenie adresów kabli z list adresow - Pomiar rezystancji ył kabla - Pomiar rezystancji izolacji kabla Wymagania dodatkowe dotyczce bada i pomiarów - Z wykonanych bada i pomiarów oraz dokonaniu oceny ich wyników musz by sporzdzone raporty w ustalony PZJ sposób - Badania i pomiary włczone w PZJ powinna wykona uprawniona osoba/pracownik Laboratorium - Wszystkie przyrzdy pomiarowe uyte do bada i pomiarów musz posiada aktualne wiadectwa wzorcowania i oznaczony status metrologiczny. Dane identyfikujce przyrzd pomiarowy musz by zamieszczone w raporcie (protokóle) z bada i pomiarów. 6.2. Kontrola jako ci robót. Celem kontroli robót powinno by stwierdzenie osignicia załoonej jako ci wykonywanych robót. Wykonawca robót ma obowizek wykonania pełnego zakresu bada na budowie w celu wykazania Inspektorowi Nadzoru i Kierownikowi Budowy zgodno ci dostarczonych materiałów i realizowanych robót z Dokumentacj Projektow, Normami oraz wymaganiami ST. Przed przystpieniem do badania Wykonawca powinien powiadomi Inspektora Nadzoru i Kierownika Budowy o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania,wykonawca przedstawia na pi mie wyniki bada do akceptacji Inspektora Nadzoru. Wykonawca powiadamia pisemnie Inspektora Nadzoru o zakoczeniu kadej roboty zanikajcej,któr moe kontynuowa dopiero po pisemnej akceptacji odbioru przez Inyniera. 6.3. Badania w czasie wykonywania robót. Rozdzielnice NN Wła ciwe badania odbiorcze powinny by poprzedzone: szczegółowymi ogldzinami zamontowanych urzdze i układów, sprawdzeniu zgodno ci montau,wyposaenia i danych technicznych z dokumentacj i instrukcjami fabrycznymi sprawdzeniem poprawno ci połcze obwodów głównych i pomocniczych oraz 20
działania aparatów i układów usuniciem zauwaonych usterek przeprowadzeniem regulacji aparatów Badania powinny obejmowa nastpujce urzdzenia oszynowanie i przewody wyłczniki i rozłczniki przekładniki prdowe odgromniki i ochronniki układy automatyki ochrona przed dotykiem po rednim Instalacje wntrzowe pomiar rezystancji izolacji kadego obwodu pomiar rezystancji izolacji odbiorników pomiar ptli zwarciowych obwodów odbiorczych i linii zasilajcych pomiary poprawno ci działania wyłczników rónicowo - prdowych pomiar oporno ci uziemienia z prób naley sporzdzi protokół. 6.4. Odbiór robót. Odbiór kocowy. Przy odbiorze kocowym Wykonawca zobowizany jest dostarczy Zamawiajcemu: - aktualn Dokumentacj Projektow Powykonawcz - geodezyjn Dokumentacj Powykonawcz - protokóły z dokonanych pomiarów - protokół odbioru robót - o wiadczenie Wykonawcy o wykonaniu robót zgodnie z aktualnie obowizujcymi normami przepisami oraz posiadan wiedz techniczn. Wykonawca winien dokona próbnego załczenia pod napicie urzdze instalacji 7. Przedmiar robót Przedmiar robót winien by opracowany w oparciu o obowizujce katalogi: 1. Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych ( KNNR) wydany przez O rodek Kosztorysowania Robót Budowlanych 2. Katalog Nakładów Rzeczowych (KNR) wydany przez Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa 3. Katalog Nakładów Rzeczowych WACETOB ( KNR-W) wydany przez O rodek Kosztorysowania Robót Budowlanych 8. Odbiór Robót Budowlanych. Do odbioru robót elektrycznych Wykonawca winien przedłoy nastpujce dokumenty: - dokumentacj techniczn powykonawcz opiecztowan i po wiadczon za zgodno z wykonawstwem przez osob uprawnion do wykonania robót - deklaracje zgodno ci, certyfikaty, atesty na zabudowane materiały z ich wykazem podpisanym przez uprawnionego kierownika robót - karty gwarancyjne, DTR - o wiadczenie kierownika robót według ustalonego wzoru - o wiadczenie Wykonawcy o wykonaniu robót zgodnie z obowizujcymi przepisami i normami oraz posiadan wiedz techniczn Wykonawca winien dokona próbnego załczania pod napiciem urzdze i instalacji oraz przedłoy protokoły z pomiarów. Badania i pomiary instalacji o wietleniowej, siłowej oraz 21
linii kablowych do 1kV im towarzyszcych obejmuj: - sprawdzenie cigło ci ył przewodów - sprawdzenie poprawno ci podłczenia - sprawdzenie adresów przewodów kabelkowych z list adresow - pomiar rezystancji izolacji przewodów - pomiar rezystancji ptli zwarcia - pomiar rezystancji uziemie - pomiar natenia o wietlenia - badanie wyłczników ochronnych rónicowo-prdowych - badania obwodów sterowniczych i sygnalizacyjnych Wymagania dodatkowe dotyczce bada i pomiarów - badania i pomiary powinna wykona uprawniona osoba 9. Rozliczenia robót tymczasowych i prac towarzyszcych. Nie wystpuj. 10. Dokumenty odniesienia. Podstaw wykonania robót jest dokumentacja projektowa i przedmiar robót a take Normy i Rozporzdzenia zgodnie z poniszym wykazem: PN-IEC 60364 arkusz - l i arkusze -4-41 do -7-708 Instalacje elektryczne w obiektach Budowlanych. PN-IEC 309-2+AC:1996 Gniazda wtyczkowe i wtyczki do instalacji przemysłowych. Wymagania dotyczce zamienno ci wyrobów z zestykami tulejkowe - kołkowymi PN-IEC 432-l+Al:1996 Wymagania bezpieczestwa dotyczce arówek. arówki z arnikiem wolframowym do uytku domowego i podobnych ogólnych celów o wietleniowych PN-IEC 742+Al:1997 Transformatory separacyjne i transformatory bezpieczestwa. Wymagania PN-IEC 884-1:1996 Gniazda wtyczkowe i wtyczki do uytku domowego i podobnego. Wymagania ogólne PN-84/E-06311 Oprawy do o wietlenia mieszka i wntrz uyteczno ci publicznej PN-79/E-06314 Elektryczne oprawy o wietleniowe zewntrzne PN-88/E-08501 Urzdzenia elektryczne. Tablice i znaki bezpieczestwa PN-91/E-90100 Przewody elektroenergetyczne ogólnego przeznaczenia do odbiorników ruchomych i przeno nych. Ogólne wymagania i badania PN-90/E-93002 Wyłczniki nadprdowe do instalacji domowych i podobnych PN-90/E-93003 Wyłczniki samoczynne do zabezpieczania urzdze elektrycznych PN-85/E-93150 Łczniki do stałych instalacji elektrycznych domowych i podobnych. Ogólne wymagania i badania PN-85/E-93401 Oprawki gwintowe do lamp elektrycznych BN-88/3064-22 Gniazda wtyczkowe i wtyczki do uytku domowego i podobnego. Wtyczki 3-biegunowe ze stykiem ochronnym 25 A, 380 V. BN-88/3064-25 Gniazda wtyczkowe i wtyczki do uytku domowego i podobnego. Gniazda wtyczkowe szczkowe 10/16 A, 250 V BN-81/3064-30 Gniazda wtyczkowe i wtyczki do uytku domowego i podobnego. 22
Gniazda wtyczkowe 2-biegu nowe 2,5 A, 250 V BN-85/3065-01 Sprzt elektroinstalacyjny. Automaty schodowe na znamionowe napicie robocze 220 V i prd znamionowy do 10 A. Wymagania i badania BN-84/3067-20 Sprzt elektroinstalacyjny. Listwy elektroinstalacyjne z tworzyw sztucznych i osprzt. Wymagania i badania BN-85/3068-01 Sprzt elektroinstalacyjny. Złcza ostrzowe do łczenia przewodów o przekrojach do 2,5 mm2 na napicia znamionowe do 380 V. Wymagania i badania BN-85/3068-01 Sprzt elektroinstalacyjny. Złcza ostrzowe do łczenia przewodów o przekrojach do 2,5 mm2 na napicia znamionowe do 380 V. Wymagania i badania BN-89/3068-31 Sprzt elektroinstalacyjny. Puszki instalacyjne. Wymagania i badania BN-90/3286-12.00 Elementy zabezpieczajce. Bezpieczniki teletechniczne. Ogólne wymagania i badania PN-86/E-05003.01 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne PN-86/E-05003.02 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona podstawowa PN-90/E-05023 Oznaczenia identyfikacyjne przewodów elektrycznych barwami lub cyframi PN-89/E-05028 Barwy wskaników wietlnych i przycisków PN-76/E-05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa PN-91/E-08109 Koordynacja izolacji w instalacjach niskiego napicia z uwzgldnieniem odstpów izolacyjnych powietrznych i powierzchniowych dla urzdze PN-85/E-08400.02 Narzdzia rczne o napdzie elektrycznym. Bezpieczestwo uytkowania. Ogólne wymagania i badania PN-92/E-01200.02 Symbole graficzne stosowane w schematach. Elementy symboli, symbole rozróniajce i inne symbole ogólnego zastosowania PN-92/E-01200.03 Symbole graficzne stosowane w schematach. Przewody i osprzt łczeniowy PN-92/E-01200.06 Symbole graficzne stosowane w schematach. Wytwarzanie i przetwarzanie energii elektrycznej PN-92/E-01200.07 Symbole graficzne stosowane w schematach. Aparatura łczeniowa, sterownicza i zabezpieczeniowa PN-92/E-01200.08 Symbole graficzne stosowane w schematach. Przyrzdy pomiarowe, lampy i sygnalizatory PN-92/E-01200.11 Symbole graficzne stosowane w schematach. Schematy i plany instalacji elektrycznych, budowlane i topograficzne PN-84/E-0203 O wietlenie wntrz wiatłem elektrycznym PN-ISO 8402 Wyd.07.1996 Zarzdzanie jako ci i zapewnienie jako ci. Terminologia. PN-ISO 90 01 Wyd.03.1996 Systemy jako ci. Model zapewnienia jako ci w projektowani pracach rozwojowych, produkcji, instalowaniu i serwisie PN-ISO 9004-1 Wyd.08.1996 Zarzdzanie jako ci i elementy systemu jako ci. Wytyczne ST uwzgldniaj wymagania Zamawiajcego i moliwo Wykonawcy w krajowych warunkach wykonawstwa robót. ST opracowane s w oparciu o obowizujce normy, normatywy i wytyczne, w tym Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano - montaowych: Tom V - Instalacje elektryczne. 23