USTAWA

ANEKS 1 Spis treści Pkt 1... 2 Pkt 2... 2 Pkt 3... 2 Pkt 4... 2 Pkt 5... 2 Pkt 6... 2 Pkt 7... 3 Pkt 8... 3 Pkt 9... 4 Pkt 10... 4 Pkt 11... 4 Pkt 12... 5 Pkt 13... 6 Pkt 14... 6 Pkt 15... 7 Pkt 16... 7 Pkt 17... 10 Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r.... 10 Ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r.... 11 Ustawa z dnia 26 stycznia 2017 r.... 19 Ustawa z dnia 9 marca 2017 r.... 19 Ustawa z dnia 11 maja 2017 r.... 20 Pkt 18... 25 Pkt 19... 27 Pkt 20... 28 Pkt 21... 29 Pkt 22... 30 Pkt 23... 32 Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r.... 32 Pkt 24... 36 USTAWA z dnia 23 lipca 2015 r.... 36

Pkt 1 Szczegółowe informacji na ten temat, tak dotyczących GPW jak i NewConnect, należy poszukiwać na stronie Komisji Nadzoru Finansowego w ramach opracowań KNF, np. Poradnik dla emitentów. Pkt 2 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18.10.2005 r. w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych, wymaganych w prospekcie emisyjnym dla emitentów z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dla których właściwe są polskie zasady rachunkowości (Dz. U. z 2014 r. poz. 300) oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19.02.2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. z 2014 r. poz. 133). Pkt 3 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 1.10.2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. z 2013 r. poz. 329); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11.08.2011 r. w sprawie określenia wzorcowego planu kont dla banków (Dz. U. z 2011 r. nr 181, poz. 1082); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25.06.2014 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2132). Pominięto przepisy poprzedzające te tu wskazane. Zwrócić należy uwagę, że banki spółdzielcze (w tym SKOK) nie sporządzają sprawozdań skonsolidowanych, bo konsolidacja nie dotyczy spółdzielni; inne banki podlegają pod ogólne zasady konsolidacji, przy czym jeżeli są one spółkami giełdowymi podlegają konsolidacji w myśl MSR, wcześniej szczególne zasady konsolidacji banków wynikały z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12.12.2001 r. w sprawie zasad sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych holdingu finansowego (Dz. U. z 2001 r. nr 152, poz. 1728), uchylone w związku ze zmianą ustawy o rachunkowości z dnia 18.03.2008, Dz. U. z 2008 r. nr 63, poz. 393. Pkt 4 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28.12.2009 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (Dz. U. z 2009 r. nr 226, poz. 1825 i Dz. U. z 2015 r. poz. 1849), rozporządzenie to reguluje także zasady konsolidacji zakładów ubezpieczeń. Aktualnie Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, Dz. U. z 2016 r. poz. 562. Pkt 5 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870 z późn. zm.), art. 40 i 41. Pkt 6 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych,

państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 728). Pkt 7 Zwrócić należy uwagę, że w opiniach o badaniu sprawozdań finansowych SP ZOZ nie należy powoływać się na odpowiedzialność różnych organów społecznych, nadzorczych, które nie spełniają definicji członka organu jednostki zawartej w art. 5 ust. 1 pkt 5a ustawy o rachunkowości. Kiedy mowa o członku organu jednostki - rozumie się przez to osobę fizyczną, pełniącą funkcję członka zarządu lub innego organu zarządzającego, członka rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego, jak również innego organu administrującego jednostki, powołaną do pełnienia tej funkcji zgodnie z postanowieniami umowy spółki, statutu lub innymi obowiązującymi jednostkę przepisami prawa potwierdza to Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej Ministerstwa Finansów pismem DR4.5101.44.2015.STD.1 z dnia 23.07.2015 r. Dodatkowo w przypadku jednostek ochrony zdrowia zwraca się uwagę na Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie zaleceń dotyczących standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców (Dz. U. z 2015 r. poz. 1126). Rozporządzenie to określa zalecenia dotyczące standardu rachunku kosztów u świadczeniodawców, którzy zawarli z Agencją Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji umowę, o której mowa w art. 31lc ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) standard ten może być wykorzystany przez inne jednostki tego typu, stąd wskazane jest także zainteresowanie biegłych rewidentów. Kolejny problem SP ZOZ wynika z obowiązku sporządzenia przez te jednostki raportu o sytuacji ekonomiczno-finansowej Raport o sytuacji ekonomiczno-finansowej SP ZOZ a sprawozdanie z działalności, Rachunkowość 2017 nr 4, s. 40. Pkt 8 Problem obowiązku prowadzenia przez rolników pełnych ksiąg rachunkowych jest przedmiotem dyskusji. Częstym jest przekonanie, że zwolnienie z podatku dochodowego (poza działami specjalnymi produkcji rolnej) jest jednoznaczne z brakiem prowadzenia jakichkolwiek ksiąg. Istnieje rozbieżność pomiędzy uregulowaniem dla rolników, prowadzących gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, i dla osób uzyskujących przychody w ramach działów specjalnych produkcji rolnej. Opodatkowanie przychodów uzyskiwanych z działów specjalnych produkcji rolnej zostało uregulowane w ustawie o PIT, która zawiera także przepisy dotyczące obowiązku prowadzenia ksiąg, w tym również ksiąg rachunkowych. Tym samym przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są przepisem szczególnym w stosunku do ustawy o rachunkowości. Art. 24a ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT uzależnia obowiązek prowadzenia ksiąg przez osoby uzyskujące przychody z działów specjalnych produkcji rolnej od dokonania zgłoszenia zamiaru ich prowadzenia. Jeżeli zatem podatnik uzyskujący przychody z działów specjalnych produkcji rolnej nie zgłosił zamiaru prowadzenia ksiąg, nie ma obowiązku ich prowadzenia i to niezależnie od wielkości uzyskanych przychodów. Dochód z działów specjalnych produkcji rolnej w wypadku, gdy podatnik zamiaru prowadzenia ksiąg nie zgłosi, określany jest na podstawie norm ryczałtowoszacunkowych, także wtedy, gdy przychód przekroczy wspomniany limit z art. 24a ust. 4 ustawy o PIT i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości. Jeżeli natomiast osoby uzyskujące dochody z działów specjalnych produkcji rolnej zgłoszą zamiar prowadzenia ksiąg to o tym, czy będą to księgi rachunkowe, czy podatkowe decyduje wielkość obrotów. Rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne, a więc uzyskujący przychody z działalności rolniczej poza działami specjalnymi produkcji rolnej, nie mogą się powoływać się na zapisy ustawy o PIT w

zakresie obowiązku lub braku prowadzenia ksiąg, ponieważ zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Tym samym rolnicy prowadzący gospodarstwo rolne są zobowiązani do stosowania wyłącznie ustawy o rachunkowości. Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 przepisy tej ustawy stosuje się między innymi do osób fizycznych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. Takie stanowisko Ministerstwa Finansów i specjalistów z rachunkowości zostało zaprezentowane w artykule Rolnicy nie prowadzą ksiąg rachunkowych zamieszczonym w Gazecie Prawnej z 9 maja 2012 r. Obowiązki ewidencyjne wynikające z ustawy o rachunkowości nie zależą od sposobu opodatkowania i sposobu prowadzenia działalności. Nie ma w przepisach ustawy o rachunkowości zapisu, że przepisy tej ustawy stosuje się wyłącznie w stosunku do osób i podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych nie wynika również i nie łączy się z obowiązkiem ustalania podstawy opodatkowania dla potrzeb podatku dochodowego. Pkt 9 Zasady rachunkowości i układ sprawozdania finansowego tych jednostek wynikały z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz. U. z 1994 r. nr 140, poz. 789); rozporządzenie to było wielokrotnie zmieniane i aktualizowane (Dz. U. z 1996 r. nr 95 poz. 435, z 1998 r. nr 115 poz. 748, z 2000 r. nr 66 poz. 794, z 2001 r. nr 137 poz. 1539, z 2003 r. nr 11 poz. 117) i ostatecznie utraciło moc od 01.01.2015 w związku z likwidacją podstawy jego wydawania ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, Dz. U. z 2014 r. poz. 1100. Pkt 10 Dotyczy to podatników zryczałtowanego podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, ustawa z dnia 20.11.1998 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 2180); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17.12.2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U z 2014 r. poz. 701); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17.12.2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji zatrudnienia (Dz. U. z 2002 r. nr 219, poz. 1838); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17.12.2002 r. w sprawie prowadzenia kart przychodów (Dz. U. z 2002 r. nr 219, poz. 1839) oraz podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r. poz. 728). Pominięto przepisy poprzedzające wyżej wskazane. Pkt 11 Zasady ewidencji wspólnot mieszkaniowych od roku 1998 regulowało Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 sierpnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla jednostek nie prowadzących działalności gospodarczej (Dz. U. z 1998 r. nr 115, poz. 748) przewidziano trzy formy prowadzenia ewidencji: sposób uproszczony, sposób określony w tym rozporządzeniu lub sposób wynikający z ustawy o rachunkowości zapisy te zostały zlikwidowane w roku 2000 (Dz. U. z 2000 nr 66 poz. 794). Wspólnota mieszkaniowa nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości. Przez ewidencję pozaksięgową, którą zobowiązane są prowadzić wspólnoty mieszkaniowe na podstawie art. 29 ustawy o własności lokali, rozumie się generalnie ewidencję inną niż księgi

rachunkowe. Każda wspólnota powinna sama ustanowić zasady i sposób jej prowadzenia. Podejmując taką decyzję może zdecydować, że będą to księgi rachunkowe prowadzone zgodnie z przepisami o rachunkowości (jest to prawo, a nie obowiązek). Nie ma również przeszkód, aby wspólnota mieszkaniowa prowadziła księgi rachunkowe w sposób uproszczony przewidziany dla jednostek mikro. Zamieszanie w tym zakresie powodują niektóre orzeczenia sądowe z których wynika, że wspólnoty mieszkaniowe, jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, powinny obowiązkowo prowadzić księgi rachunkowe na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości (np. z uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 21 grudnia 2007 r., sygn. akt. III CZP 65/07, wynika, iż wspólnota mieszkaniowa, działając w ramach przyznanej jej zdolności prawnej, może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku; w uzasadnieniu wskazano, że wspólnota mieszkaniowa jest podmiotem prawa cywilnego - ułomną osobą prawną). Ministerstwo Finansów w piśmie z 27 kwietnia 2015 r. (w odpowiedzi na zapytanie wydawnictwa Gofin), wyjaśniło m.in.: (...) zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali wspólnoty mieszkaniowe mają obowiązek prowadzić określoną przez siebie ewidencję pozaksięgową kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej. Z uwagi na fakt, że ewidencja ta ma charakter ewidencji pozaksięgowej - z punktu widzenia prawa bilansowego - nie mają tu zastosowania zarówno przepisy ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości, jak i rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy. Niemniej jednak biorąc pod uwagę, że ustawa o rachunkowości nie zabrania prowadzenia ksiąg rachunkowych, a ustawa o własności lokali nie zawiera zakazu prowadzenia ewidencji księgowej, to w przypadku podjęcia decyzji o prowadzeniu przez wspólnotę mieszkaniową ksiąg rachunkowych i sporządzaniu sprawozdań finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości, wspólnota ta może zastosować uproszczenia przewidziane w tej ustawie dla jednostek mikro. Jednocześnie Ministerstwo Finansów informuje, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a- 16m. W świetle art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi. W związku z powyższym wspólnoty mieszkaniowe powinny prowadzić ewidencję podatkową w taki sposób, aby mogły wyodrębnić dochody z działalności zwolnionej oraz dochody z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi (...)". Także Sprawozdanie finansowe wspólnoty mieszkaniowej, Rachunkowość 2016, nr 4, s. 41. Pkt 12 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy emerytalnych (Dz. U. z 2015 poz. 1675); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24.12.2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz. U. z 2007 r. nr 249, poz. 1859); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28.12.2009 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości domów maklerskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 123); Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie

zasad prowadzenia rachunkowości przez partię polityczną (Dz. U. z 2003 r. nr 11 poz. 118). Pominięto przepisy poprzedzające te tu wskazane. Zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 15) Komitety wyborcze prowadzą rachunkowość na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości dla jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej. Zasady te od 01.01.2016 nie istnieją i zostały zastąpione zasadami dla niektórych organizacji pozarządowych oraz stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego stosownie do zapisu art. 10a ust. 6 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239). Te ostatnie zasady nie dotyczą komitetów wyborczych. Kodeks wyborczy zobowiązuje Ministra Finansów do określenia w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, wzoru sprawozdania finansowego oraz szczegółowego zakresu zawartych w nim informacji, a także wykazu rodzajów dokumentów, jakie należy załączyć do sprawozdania, tak aby umożliwiały weryfikację podanych w sprawozdaniu informacji (art. 142 7 i art. 476 3). Sprawy wyborów reguluje także ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz. U. z 2011 r. nr 155 poz. 924 z późn. zm.) i Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości przez partię polityczną (Dz. U. z 2003 r. nr 11 poz. 118). Pkt 13 Lasy państwowe są państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, niezaliczaną do sektora finansów publicznych podstawą prawną ich funkcjonowania jest ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2015 r. poz. 2100); zgodnie z art. 50-52 tej ustawy lasy państwowe prowadzą rachunkowość zgodnie z ustawą o rachunkowości. Pkt 14 Badanie sprawozdań finansowych spółdzielni mieszkaniowych wywołuje wiele problemów wynikających z różnorodnych pretensji i zastrzeżeń spółdzielców, są one spowodowane brakiem pełnej spójności przepisów ustawy o rachunkowości, ustawy Prawo Spółdzielcze i ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Kolejne problemy mogą się pojawić w przypadku skorzystania przez niektóre spółdzielnie z uproszczeń sprawozdawczych przewidzianych dla jednostek małych (zaliczenie do jednostek mikro jest raczej mało prawdopodobne ze względu na wartości środków trwałych). Komisja Nadzoru Audytowego 10 lipca 2013 r. podjęła uchwałę o wystąpieniu do Prezesa KIBR o przekazanie biegłym rewidentom komunikatu KNA w tej sprawie akcentując konieczność uwzględnienia przepisów systemowych i specyfiki działalności spółdzielni mieszkaniowych. Stanowisko w tej sprawie wydał Komitet Standardów Rachunkowości - Komunikat nr 3 Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie wykazywania przez spółdzielnie mieszkaniowe w sprawozdaniu finansowym funduszów własnych oraz ustalania wyniku finansowego (Dz. U. Ministra Finansów z 2015 r. poz. 81). Stanowisko to nie rozstrzyga, bo i nie może, problemów sprzeczności pomiędzy ustawą o rachunkowości a ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych. Dla potrzeb badania sprawozdań finansowych zwrócić należy uwagę, że spółdzielców interesuje w pierwszej kolejności prawidłowość ewidencjonowania kosztów i przychodów oraz ustalanie właściwej różnicy pomiędzy nimi w przekroju poszczególnych nieruchomości, na tej samej zasadzie także ewidencja wykorzystania funduszu remontowego. Drugim istotnym problemem jest czytelność finansowania, to jest zbilansowania wpłat na konto nowych lokali (domów) w toku realizacji ze środkami pieniężnymi, robotami w toku i innymi aktywami i pasywami dotyczącymi nowych przedsięwzięć, tak by nie były wykorzystywane na finansowanie bieżącej działalności. Drugoplanowym problemem jest, czy są one ujęte w

funduszach, czy w zobowiązaniach; byłoby dobrze gdyby ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych jednoznacznie uregulowała problem rozgraniczenia funduszy dotyczących tego co jest własnością spółdzielni i tego co nią nie jest, a także tego, co jest w trakcie realizacji. Biegli rewidenci mają możliwość w raporcie przedstawienia prezentacji w ujęciu oczekiwanym przez spółdzielców. Pkt 15 Wynika to z: ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2014 r. poz. 243) - rozdział 4 Rachunkowość regulacyjna i art. 96, 185 i 192; ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1529 z późn. zm.) - Rozdział 9 Rachunkowość regulacyjna, kalkulacja kosztów i rachunkowość operatora wyznaczonego i rozdział 10 Kalkulacja kosztu netto i finansowanie obowiązku świadczenia usług powszechnych); ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 220), po początkowych niejasnościach co do stosowania wymogów tej ustawy w zakresie specyficznych ujawnień wynikających z art. 44 tej ustawy, w nowelizacji z września 2015 r. ustalono jednoznacznie, że: przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane do sporządzania, badania, ogłaszania i przechowywania sprawozdania finansowego na zasadach i w trybie określonych w przepisach o rachunkowości (art. 44 ust. 1a), określono także obowiązki w zakresie dodatkowych ujawnień w sprawozdaniu finansowym i dodatkowych obowiązków biegłego rewidenta; ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2015 r. poz. 478) - art. 52, 53, 188 oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 listopada 2015 r. w sprawie sposobu obliczania współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej przez odbiorcę przemysłowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 2059); KRBR wydała komunikat nr 2/2015 wraz z załącznikiem nr 2 do komunikatu nr 2/2015 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 18 listopada 2015 r. zawierający wzór opinii niezależnego biegłego rewidenta z wykonania usługi poświadczającej dotyczącej prawidłowości wyliczenia współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej. Na stronie internetowej Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (www.kibr.org.pl) zawarty jest Komunikat nr 4/2016 Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 16 lutego 2016 r. w sprawie badania przez biegłych rewidentów sprawozdań finansowych regulacyjnych/informacji finansowych regulacyjnych określonych przepisami art. 44 prawa energetycznego; wraz z załącznikami: załącznik Nr 1 zawierający Wytyczne dla biegłych rewidentów dotyczące wykonania badania informacji finansowej regulacyjnej/sprawozdania finansowego regulacyjnego sporządzonych zgodnie z wymogami art. 44 prawa energetycznego; załącznik Nr 2 zawierający wzór opinii dotyczący badania informacji finansowej regulacyjnej oraz załącznik Nr 3 zawierający wzór opinii dotyczący badania sprawozdania finansowego regulacyjnego. Pkt 16 Do najważniejszych cech charakteryzujących zmiany w rachunkowości wprowadzane 1 stycznia 1995 r. zaliczyć można: istotne ujednolicenie zasad rachunkowości (likwidacja podziału na gospodarkę uspołecznioną i nieuspołecznioną), objęcie regulacjami ustawy o rachunkowości, przy równoczesnym obowiązku przestrzegania ustawy o finansach publicznych, także sfery finansów publicznych,

rozszerzenie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych na wiele organizacji i stowarzyszeń, nawet jeżeli prowadziły tylko działalność statutową, przeniesienie regulacji dotyczących środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych do ustawy o rachunkowości, a następnie w zakresie podatkowym do ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych, odejście od całkowicie odrębnego regulowania zasad rachunkowości bankowej i ubezpieczeniowej, wprowadzenie nowych sprawozdań finansowych (informacja dodatkowa i sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych), wprowadzenie obowiązku konsolidacji sprawozdań finansowych; poza regulacjami ustawowymi minister finansów wydawał przepisy wykonawcze dotyczące szczegółowych zasad sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych, określenie zasad badania i ogłaszania sprawozdań finansowych, zlikwidowanie odrębnych przepisów dotyczących głównych księgowych w przedsiębiorstwach państwowych i organizacjach spółdzielczych; w tych jednostkach nie jest w ogóle wymagane stanowisko głównego księgowego, wyjątkiem jest sfera finansów publicznych, gdzie wymagania kwalifikacyjne, prawa, obowiązki i odpowiedzialność głównych księgowych i skarbników wynikają z ustawy o finansach publicznych 1, utrzymanie wymagań dla podmiotów prowadzących księgi rachunkowe na zlecenie oraz wprowadzenie konieczności uzyskiwania uprawnień dla usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, początkowo poprzez rozporządzenia ministra finansów wydawane w trybie delegacji ustawowej, następnie bezpośrednio w ustawie (uzyskiwanie specjalnych uprawnień zostało zlikwidowane Ustawą z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do niektórych zawodów regulowanych 2 ) istniał i pozostał obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia tej działalności, uregulowanie problemu odpowiedzialności za rachunkowość, wprowadzenie upoważnień dla ministra finansów do określenia szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek dotyczy to banków (szczególne zasady rachunkowości banków, wzorcowy plan kont dla banków, zasady tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków, szczególne zasady rachunkowości Bankowego Funduszu Gwarancyjnego), zakładów ubezpieczeń (szczególne zasady rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji), funduszy powierniczych (szczególne zasady rachunkowości, w tym również wzory sprawozdań finansowych funduszy powierniczych), funduszy inwestycyjnych (szczególne zasady rachunkowości funduszy inwestycyjnych), funduszy emerytalnych (szczególne zasady rachunkowości funduszy emerytalnych, szczególne zasady wyceny zobowiązań funduszy emerytalnych), wprowadzenia wielu nowych rozwiązań, np. amortyzacji podatkowej i księgowej, rozliczania w czasie podatku dochodowego, ograniczenie pojęcia wyników nadzwyczajnych i nowej kategorii pozostałych kosztów operacyjnych i pozostałych przychodów operacyjnych. Zmiany wprowadzone z dniem 1 stycznia 2002 r. 3 dotyczyły: dalszego dostosowania do regulacji międzynarodowych, 1 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm. (art. 54) i wcześniejsze ustawy o finansach publicznych z dnia 30 czerwca 2005 r. (art. 45) i z dnia 26 listopada 1998 r. (art. 35). 2 Ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu do niektórych zawodów regulowanych, Dz.U. z 2014 r. poz. 768. 3 Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, Dz. U. z 2000 r. nr 113, poz. 1186.

wprowadzenia nowych terminów i nowego ujęcia niektórych dotychczas zdefiniowanych terminów, wprowadzenia nowej kategorii inwestycji, nowych zasad ujęcia leasingu, wprowadzenia odrębnych zasad wyceny kontraktów długoterminowych, wprowadzenia uregulowań dotyczących łączenia spółek, upoważnienia ministra finansów do regulacji zasad rachunkowości SKOK (szczegółowe zasady rachunkowości spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych), ujęcia instrumentów finansowych; poza regulacjami ustawowymi minister finansów określa szczegółowe zasady uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych, wprowadzenia bilansowej metody ustalania odroczonego podatku dochodowego, korekty zasad wyceny, w szczególności wprowadzenia kategorii utrata wartości aktywów, bardziej precyzyjnego ustalania wyniku bieżącego okresu poprzez wprowadzenie kategorii wynik lat ubiegłych i nadanie kapitałowi z aktualizacji wyceny charakteru wyniku lat przyszłych, nowego układu i treści rocznego sprawozdania finansowego, w tym skonsolidowanego, zastąpienia zasady ciągłości bilansowej, której zachowanie wymagało sporządzenia bilansu przekształcenia, zasadą ciągłości ewidencyjnej (zmiana treści art. 5 ust. 1) - jest to konsekwencją uznania za ważniejsze zachowanie porównywalności danych sprawozdawczych, wprowadzenia możliwości wydawania Krajowych Standardów Rachunkowości przez Komitet powołany rozporządzeniem ministra finansów 4. Zmiany które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. 5 dotyczyły: wprowadzenia odpowiedzialności za sprawozdanie finansowe, obok członków zarządów także członków rad nadzorczych, terminologii, w szczególności związanej z konsolidacją (np. zaliczenie do jednostek dominujących przedsiębiorstw państwowych), możliwości zaprzestania stosowania MSR i powrotu do zasad wynikających z ustawy o rachunkowości, doprecyzowania momentu otwierania i zamykania ksiąg rachunkowych, ograniczenia zakresu rozliczenia łączenia spółek metodą łączenia udziałów wyłącznie do spółek pod wspólną kontrolą, skrócenia czasu na sporządzenie sprawozdań skonsolidowanych, wyłączenia metody praw własności z metod konsolidacji, może być ona stosowana w sprawozdaniu jednostkowym i poprzez to sprawozdanie w sprawozdaniu skonsolidowanym, włączenia do obligatoryjnego badania rocznego sprawozdania finansowego sporządzonego zgodnie z MSR, wprowadzenia obowiązku publikacji informacji zawierającej zakres właściwy dla wprowadzenia do sprawozdania, dla jednostek sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z MSR (jest to już nieaktualne wobec likwidacji publikacji sprawozdań finansowych dla większości jednostek, w tym tych sporządzających sprawozdania zgodnie z MSR), rozszerzenia zakresu dodatkowych informacji i objaśnień o kolejne informacje, w szczególności - w konsekwencji wdrożenia zmian czwartej dyrektywy unijnej o informacje o usługach biegłych rewidentów i wynagrodzeniach za te usługi. 4 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2001 r. w sprawie zakresu działania i sposobu organizacji Komitetu Standardów Rachunkowości, Dz.U. z 2001 r. nr 140, poz. 1580, z 2002 r. nr 18, poz. 173, z 2004 r. nr 37, poz. 331, z 2006 r. nr 211, poz. 1556 i z 2017 r. poz. 738. 5 Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. w sprawie zmiany w ustawie o rachunkowości, Dz.U. z 2008 r. nr 63, poz. 393.

Kolejna istotna nowelizacja ustawy nastąpiła w 2008 r. 6 (zmiany weszły w życie w 2009 r.). Najistotniejsze zmiany dotyczyły: wprowadzenia odpowiedzialności za sprawozdanie finansowe, obok członków zarządów także członków rad nadzorczych, terminologii, w szczególności związanej z konsolidacją (np. zaliczenie do jednostek dominujących przedsiębiorstw państwowych), możliwości zaprzestania stosowania MSR i powrotu do zasad wynikających z ustawy o rachunkowości, doprecyzowania momentu otwierania i zamykania ksiąg rachunkowych, ograniczenia zakresu rozliczenia łączenia spółek metodą łączenia udziałów wyłącznie do spółek pod wspólną kontrolą, skrócenia czasu na sporządzenie sprawozdań skonsolidowanych, wyłączenia metody praw własności z metod konsolidacji, może być ona stosowana w sprawozdaniu jednostkowym i poprzez to sprawozdanie w sprawozdaniu skonsolidowanym, włączenia do obligatoryjnego badania rocznego sprawozdania finansowego sporządzonego zgodnie z MSR, wprowadzenia obowiązku publikacji informacji zawierającej zakres właściwy dla wprowadzenia do sprawozdania, dla jednostek sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z MSR (jest to już nieaktualne wobec likwidacji publikacji sprawozdań finansowych dla większości jednostek, w tym tych sporządzających sprawozdania zgodnie z MSR), rozszerzenia zakresu dodatkowych informacji i objaśnień o kolejne informacje, w szczególności - w konsekwencji wdrożenia zmian czwartej dyrektywy unijnej o informacje o usługach biegłych rewidentów i wynagrodzeniach za te usługi. Pkt 17 Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców Dz.U. 2016 poz. 2255 Art. 6. W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz. 1047) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 2: a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro;, 2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro b) w ust. 2 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro., 6 Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. w sprawie zmiany w ustawie o rachunkowości, Dz.U. z 2008 r. nr 63, poz. 393.

Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro. c) ust. 2a otrzymuje brzmienie: 2a. Do spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro i które nie stosują zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie ust. 2, stosuje się art. 70a. ; Do spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro i które nie stosują zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie ust. 2, stosuje się art. 70a. 2) w art. 3 w ust. 1a uchyla się pkt 3; 3) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1.200.000 euro i nie więcej niż 2.000.000 euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, 3) art. 70a otrzymuje brzmienie: Art. 70a. Kierownik jednostki będącej spółką jawną osób fizycznych lub spółką partnerską, której przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równo-wartość w walucie polskiej 2.000.000 euro i która nie stosuje zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie art. 2 ust. 2, składa w sądzie rejestrowym prowadzącym Krajowy Rejestr Sądowy, w terminie 6 miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy, oświadczenie o braku obowiązku sporządzenia i złożenia rocznego sprawozdania finansowego.. Art. 70a. Kierownik jednostki będącej spółką jawną osób fizycznych lub spółką partnerską, której przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro i która nie stosuje zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie art. 2 ust. 2, składa w sądzie rejestrowym prowadzącym Krajowy Rejestr Sądowy, w terminie 6 miesięcy od dnia kończącego rok obrotowy, oświadczenie o braku obowiązku sporządzenia i złożenia rocznego sprawozdania finansowego. Art. 35. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. Ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o rachunkowości 7 Dz. U. 2017 poz. 61 Art. 1. W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz. 1047 i 2255) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 3: a) w ust. 1a pkt 2 otrzymuje brzmienie: (dotyczy jednostek mikro) 7 Niniejsza ustawa w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (Dz. Urz. UE L 330 z 15.11.2014, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 207 z 04.08.2015, str. 1).

2) związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej,, 2) stowarzyszenia, związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, fundacje, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych - jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej, b) w ust. 1e w pkt 7 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu: 8) jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy., c) ust. 6 otrzymuje brzmienie: 6. Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w ust. 1e pkt 1 6, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 1) 17 000 000 zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 2) 34 000 000 zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 3) 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty mogą dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisach podatkowych i nie stosować przepisów ust. 4 i 5. ; 6. Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w ust. 1e, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 1) 17.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 2) 34.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 3) 50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty - oraz jednostki samorządu terytorialnego mogą dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisach podatkowych i nie stosować przepisów ust. 4 i 5. 2) w art. 28: a) ust. 4a otrzymuje brzmienie: 4a. Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1 6, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 1) 17 000 000 zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 2) 34 000 000 zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 3) 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty mogą przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu zgodnie z ust. 3 do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto., 4a. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe jednostki nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1 to obliczając koszt wytworzenia produktu zgodnie z ust. 3, jednostka może do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto. b) ust. 9 otrzymuje brzmienie:

9. Lokaty, których ryzyko ponosi ubezpieczający, są wyceniane przez zakład ubezpieczeń na życie według wartości godziwych ustalonych na dzień bilansowy. Różnice między wartością godziwą a wartością według cen nabycia albo kosztu wytworzenia tych lokat odpowiednio zwiększają lub zmniejszają rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na życie, których ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający. Wartość godziwą nieruchomości określa rzeczoznawca majątkowy co najmniej raz na 5 lat. Wartość godziwą nieruchomości położonych za granicą ustala się według zasad obowiązujących w kraju ich położenia, a zagranicznych instrumentów finansowych według zasad obowiązujących w kraju ich pochodzenia. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wartości godziwej innych lokat niż nieruchomości, to ich wycena następuje po cenach nabycia albo kosztach wytworzenia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, z wyjątkiem instrumentów finansowych, dla których ustalony jest termin wymagalności i których wycena następuje według skorygowanej ceny nabycia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości. ; 9. Lokaty, których ryzyko ponosi ubezpieczający, są wyceniane przez zakład ubezpieczeń na życie według wartości godziwych ustalonych na dzień bilansowy. Różnice między wartością godziwą a wartością według cen nabycia albo kosztu wytworzenia tych lokat odpowiednio zwiększają lub zmniejszają rezerwy technicznoubezpieczeniowe na życie, których ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający. Wartość godziwą nieruchomości określa rzeczoznawca majątkowy co najmniej raz na 5 lat. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wartości godziwej innych lokat niż nieruchomości, to ich wycena następuje po cenach nabycia albo kosztach wytworzenia. Wartość godziwą nieruchomości położonych za granicą oraz zagranicznych instrumentów finansowych ustala się według zasad obowiązujących w kraju ich pochodzenia. 3) w art. 41 uchyla się ust. 3; 3. Banki wykazują jako rozliczenia międzyokresowe przychodów również należne im odsetki od należności zagrożonych - do czasu ich otrzymania lub odpisania. 4) w art. 44 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Wynik techniczny ubezpieczeń stanowi różnicę między przychodami ze składek, pozostałymi przychodami technicznymi a wypłaconymi odszkodowaniami, świadczeniami i zmianami rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, z uwzględnieniem udziału reasekuratorów w składce, odszkodowaniach, świadczeniach i zmianach stanu rezerw technicznoubezpieczeniowych, oraz kosztami działalności ubezpieczeniowej i pozostałymi kosztami technicznymi. W przypadku gdy: 1) przychody z lokat przeznaczone są zgodnie z odrębnymi przepisami na zwiększenie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, 2) zakład ubezpieczeń prowadzący działalność ubezpieczeniową w dziale ubezpieczeń na życie lub zakład reasekuracji prowadzący działalność reasekuracyjną w zakresie reasekuracji ubezpieczeń na życie inwestują łącznie środki niestanowiące pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i środki stanowiące pokrycie rezerw technicznoubezpieczeniowych to przychody i koszty działalności lokacyjnej wykazuje się w technicznym rachunku ubezpieczeń. ; 2. Wynik techniczny ubezpieczeń stanowi różnicę między przychodami ze składek, pozostałymi przychodami technicznymi a wypłaconymi odszkodowaniami, świadczeniami i zmianami rezerw technicznoubezpieczeniowych, z uwzględnieniem udziału reasekuratorów w składce, odszkodowaniach i zmianach stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, oraz kosztami działalności ubezpieczeniowej i pozostałymi kosztami technicznymi. W przypadku gdy: 1) przychody z lokat przeznaczone są zgodnie z odrębnymi przepisami na zwiększenie rezerw, 2) zakład ubezpieczeń prowadzący działalność ubezpieczeniową w dziale ubezpieczeń na życie lub zakład reasekuracji prowadzący działalność reasekuracyjną w zakresie reasekuracji ubezpieczeń na życie inwestują łącznie środki własne i środki stanowiące pokrycie rezerw technicznoubezpieczeniowych - to przychody i koszty działalności lokacyjnej wykazuje się w technicznym rachunku ubezpieczeń.

5) w art. 46: a) w ust. 5 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu: 6) dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy w załączniku nr 6 do ustawy., b) dodaje się ust. 6 w brzmieniu: 6. Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać bilans zawierający informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy. ; 6) w art. 47: a) w ust. 4 w pkt 5 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 6 w brzmieniu: 6) dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy w załączniku nr 6 do ustawy., b) dodaje się ust. 5 w brzmieniu: 5. Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać rachunek zysków i strat zawierający informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy. ; 7) w art. 48 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu: 5. Zakres informacji dodatkowej dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, określa załącznik nr 6 do ustawy. 6. Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać informację dodatkową w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy. ; 8) w art. 49: a) ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno obejmować również o ile jest to istotne dla oceny rozwoju, wyników i sytuacji jednostki co najmniej: 1) kluczowe finansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki; 2) kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki oraz informacje dotyczące zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego., 3. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno również obejmować - o ile jest to istotne dla oceny sytuacji jednostki - wskaźniki finansowe i niefinansowe, łącznie z informacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, a także dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym. b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu: 3a. W przypadku gdy istnieje powiązanie pomiędzy wartościami wykazanymi w rocznym sprawozdaniu finansowym a informacjami zawartymi w sprawozdaniu z działalności jednostki, sprawozdanie z działalności jednostki powinno zawierać odniesienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym, a także dodatkowe wyjaśnienia dotyczące tych kwot.,

c) ust. 6 otrzymuje brzmienie: 6. Jednostka mała i jednostka mikro mogą nie wykazywać w sprawozdaniu z działalności wskaźników oraz informacji, o których mowa w ust. 3 pkt 2. ; 9) po art. 49a dodaje się art. 49b w brzmieniu: Art. 49b. 1. Jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1 6, będąca spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem że w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok przekracza następujące wielkości: 1) 500 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty oraz 2) 85.000.000 zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub 170.000.000 zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy zawiera dodatkowo w sprawozdaniu z działalności jako wyodrębnioną część oświadczenie na temat informacji niefinansowych. 2. Oświadczenie na temat informacji niefinansowych obejmuje co najmniej: 1) zwięzły opis modelu biznesowego jednostki; 2) kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki; 3) opis polityk stosowanych przez jednostkę w odniesieniu do zagadnień społecznych, pracowniczych, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji, a także opis rezultatów stosowania tych polityk; 4) opis procedur należytej staranności jeżeli jednostka je stosuje w ramach polityk, o których mowa w pkt 3; 5) opis istotnych ryzyk związanych z działalnością jednostki mogących wywierać niekorzystny wpływ na zagadnienia, o których mowa w pkt 3, w tym ryzyk związanych z produktami jednostki lub jej relacjami z otoczeniem zewnętrznym, w tym z kontrahentami, a także opis zarządzania tymi ryzykami. 3. Sporządzając oświadczenie na temat informacji niefinansowych, jednostka przedstawia informacje niefinansowe w zakresie, w jakim są one niezbędne dla oceny rozwoju, wyników i sytuacji jednostki oraz wpływu jej działalności na zagadnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 3. 4. W przypadku gdy istnieje powiązanie pomiędzy wartościami wykazanymi w rocznym sprawozdaniu finansowym a informacjami zawartymi w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych, oświadczenie to powinno zawierać odniesienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym, a także dodatkowe wyjaśnienia dotyczące tych kwot. 5. Jeżeli jednostka nie stosuje polityki w odniesieniu do jednego lub kilku zagadnień, o których mowa w ust. 2 pkt 3, w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych jednostka podaje powody jej niestosowania. 6. Jednostka w wyjątkowych przypadkach może pominąć w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych informacje dotyczące oczekiwanych zdarzeń lub spraw będących przedmiotem toczących się negocjacji, jeżeli zgodnie z uzasadnioną opinią kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostkę ujawnienie takich informacji miałoby istotnie szkodliwy wpływ na sytuację rynkową jednostki. Jednostka nie

może pominąć tych informacji, jeżeli uniemożliwi to prawidłową i obiektywną ocenę rozwoju, wyników i sytuacji jednostki oraz wpływu jej działalności na zagadnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 3. 7. Jeżeli jednostka pominie w oświadczeniu na temat informacji niefinansowych informacje, o których mowa w ust. 6, informuje o tym w tym oświadczeniu. 8. Jednostka przy sporządzaniu oświadczenia na temat informacji niefinansowych może stosować dowolne zasady, w tym własne zasady, krajowe, unijne lub międzynarodowe standardy, normy lub wytyczne. W oświadczeniu jednostka zawiera informację o tym, jakie zasady, standardy, normy lub wytyczne zastosowała. 9. Jednostka może nie sporządzać oświadczenia na temat informacji niefinansowych, jeżeli wraz ze sprawozdaniem z działalności sporządzi odrębnie sprawozdanie na temat informacji niefinansowych oraz zamieści je na swojej stronie internetowej w terminie 6 miesięcy od dnia bilansowego. Jednostka zamieszcza w sprawozdaniu z działalności informację o sporządzeniu odrębnego sprawozdania na temat informacji niefinansowych zgodnie z wymogami określonymi w ust. 2 8. Do sprawozdania na temat informacji niefinansowych przepisy ust. 2 8, art. 4a ust. 1, art. 45 ust. 4 i 5, art. 52 ust. 3 pkt 2, art. 68 oraz art. 73 ust. 3 stosuje się odpowiednio. 10. Przyjmuje się, że jednostka sporządzająca oświadczenie na temat informacji niefinansowych albo sprawozdanie na temat informacji niefinansowych zgodnie z wymogami ustawy spełnia obowiązek ujawnienia wskaźników oraz informacji, o których mowa w art. 49 ust. 3 pkt 2. 11. Jednostka będąca jednostką zależną, w tym jednostką dominującą niższego szczebla, może nie sporządzać oświadczenia na temat informacji niefinansowych albo sprawozdania na temat informacji niefinansowych, jeżeli jej jednostka dominująca wyższego szczebla mająca siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego sporządza oświadczenie grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych albo sprawozdanie grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych zgodnie z przepisami prawa państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, któremu podlega, którym obejmie tę jednostkę i jej jednostki zależne każdego szczebla. W takim przypadku jednostka ujawnia w sprawozdaniu z działalności nazwę i siedzibę jej jednostki dominującej wyższego szczebla sporządzającej oświadczenie albo sprawozdanie grupy kapitałowej na temat informacji niefinansowych, które obejmie tę jednostkę i jej jednostki zależne każdego szczebla. ; 10) w art. 55: a) w ust. 2a zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej, sporządzone odpowiednio według wymogów, o których mowa w art. 49 ust. 2 3a, z tym że w przypadku informacji określonych w art. 49 ust. 2 pkt 5 należy podać informacje o udziałach własnych posiadanych przez jednostkę dominującą, jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej oraz osoby działające w ich imieniu., Do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej, sporządzone odpowiednio według wymogów, o których mowa w art. 49 ust. 2-3, z tym że w przypadku informacji określonych w art. 49 ust. 2 pkt 5 należy podać informacje o udziałach własnych posiadanych przez jednostkę dominującą, jednostki wchodzące w skład grupy kapitałowej oraz osoby działające w ich imieniu.