POLSKA RZECZPOSPOLITA LODOWA OPIS PATENTOWY 131945 Patent dodatkowy do patentu Zgłoszono: si 02 10 /p. 220 571/ CZYItLNlA Urzędu Patentowego URZĄD PATENTOWY PRL Pierwszeństwo: Zgłoszenie ogłoszono: 32 os i6 Opis patentowy opublikowano: 1986 04 30 Int Cl. D03D 51/28 Twórcy wynalazku: Henryk Jędrzejczak, Jan Wojtysiak, Wojciech ' Ryszard Jurek, Zbigniew Jarzębiak jch, Uprawniony z patentu: Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przeuysłu Wełnianego "PÓŁNOC", Lodź /Polska/ UKŁAD SAMOCZYNNEGO ZATRZYMYWANIA KROSNA BEZCZÓŁENKOWEGO Przedmiotem wynalazku jest układ samoczynnego zatrzymywania krosna bezczółenkowego chwytakowego lub rapierowego w przypadku braku jakiejkolwiek nitki wątkowej. Znany z polskiego opisu patentowego nr 96 254 oraz opisu patentu dodatkowego nr 127 467 układ składa się z przetwornika ruchu wątku, wzmacniacza liniowego zmiennych sygnałów elektrycznych pochodzących z przetwornika ruchu wątku, przetwornika sygnału wy łączenia, inicjatora położenia wału krosna, przerzutników bistabllnych, wzmacniacza cyfro wego, przekaźnika elektromagnetycznego, elementu opóźnienia i elementu NIE-LUB. W układzie tym zmienne sygnały elektryczne wytworzone w przetworniku ruchu wątku w wyniku ruchu nitek wątkowych są kierowane do wzmacniacza liniowego sygnałów zmiennych,a następnie na jedno z wejść przetwornika sygnału wyłączenia. Do drugiego wejścia przetwornika są doprowadzane sygnały z inicjatora położenia wału krosna. Sygnał z wyjścia przetwornika jest doprowadzony do jednego z wejść bramki iloczynowej, której drugie wejście połączono z wyjściem czujnika ruchu chwytaka. Sygnał z czujnika ruchu chwytaka doprowadzony jest także do jednego z wejść drugiej bramki iloczynowej, której drugie wejście łączy się z inicjatorem położenia wału krosna. Wyjście bramki iloczynowej łączy się z wejściem wyłączającym przerzutnika bistabilnego, a do wejścia załączającego tego przerzutnika jest doprowadzony sygnał z inicjatora położenia wału krosna. Sygnał z negowanego wyjścia przerzutnika jest doprowadzony do jedne go z wejść bramki NIE-LUB, a do drugiego - sygnał z inicjatora położenia wału krosna. Wyjście bramki NIE-LUB oraz wyjście bramki iloczynowej są połączone z wejściem bramki sumu jącej, z której sygnał wyjściowy jest doprowadzony do wejścia wyłączającego drugiego prze rzutnika bistabilnego.
2 131 945 Wejście załączające tego przerzutnika jest połączone z wyjściem bramki NIE-LUB, a wyjście z wzmacniaczem cyfrowym i wejściem elementu opóźniającego, którego wyjście łączy się z wejściem bramki N1L-LUB. Wyjście wzmacniacza cyfrowego połączono z przekaźnikiem elektromagnetycznym, którego zestyki włączono w obwód sterowania napędu krosna. Stosowany układ działający na zasadzie zapamiętywania obecności poszczególnych sygnałów przy pomocy przekaźników bistabilnych jest układem skomplikowanymfjak również nie -noże powodować za trzymania krosna w przypadku wadliwej pracy inicjatora położenia wału krosna. Istotą wynalazku jest to, że sygnały z przetworników ruchu poprzez wzmacniacz miesza jący, podwajacz napięcia i przerzutnik Schmitta są doprowadzane do wejścia przerzutnika monostabilnego wyzwalanego zboczem i posiadającego wejścia wyzwalające od zbocza ujemnego i dodatniego wzajemnie blokowane. Drugie wejście przerzutnika monostabilnego jest połączone z wyjściem członu opóźnia jącego sygnał, a wyjście tego przerzutnika z wzmacniaczem logicznym sterującym przekaźni kiem elektromagnetycznym włączonym w obwód sterowania napędu krosna. Wejścia członu opóź niającego sygnał łączą się z inicjatorem położenia wału krosna i czujnikiem położenia chwytaka. Człon opóźniający sygnał składa się z przerzutnika monostabilnego, którego wyjś cie jest połączone z wejściem tego przerzutnika monostabilnego, którego drugie wejście jest połączone z przerzutnikiem Schmitta. Wejście przerzutnika monostabilnego członu opóź niającego jest połączone z drugim przerzutnikiem monostabilnym, który jest wyzwalany zbo czem i posiada wejścia wyzwalające od zbocza ujemnego i dodatniego wzajemnie blokowane. Jedno wejście tego przerzutnika jest połączone z jego wyjściem, drugie z inicjatorem poło żenia wału krosna a do wejścia kasującego jest doprowadzony sygnał z czujnika położenia chwytaka. Przerzutnik monostabilny, którego wejście kasujące jest połączone z czujnikiem położenia chwytaka zawiera układ regulacji stałej czasowej tencjometru. złożony z kondensatora i po Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia schemat blokowy układu, fig. 2 schemat ideowy członu opóźniającego, fig* 3 schemat przebiegu sygnałów przy krośnie bezczółenkowym rapierowyn, a fig. 4 sche mat przebiegu sygnałów przy krośnie bezczółenkowym chwytakowym. Układ samoczynnego zatrzymywania krosna bezczółenkowego przy zerwaniu jakiejkolwiek nitki wątkowej zbudowany jest w ten sposób, że zmienne sygnały elektryczne wytworzone w przetwornikach ruohu wątku 1 są doprowadzane do wzmacniacza mieszającego 2, w którym ulegają wzmocnieniu i zmieszaniu. Zmienny sygnał z wzmacniacza mieszającego 2 jest dopro wadzony do podwajacza napięcia 3, w którym ulega wyprostowaniu. Wyjście podwajacza napięcia 3 jest połączone z wejściem przerzutnika* Schmitta 1, w którym sygnał ulega uformowaniu i zamianie na ciąg kombinacji zero-jedynkowych. Wyjście przerzutnika Schmitta 4 jest połączone z wejściem wyzwalającym od zbocza do datniego przerzutnika monostabilnego 5. Wejście wyzwalające od zbocza ujemnego nika 5 przerzut jest połączone z wyjściem członu opóźniającego 7. Wyjście przerzutnika monostabil nego 5 jest połączone ze wzmacniaczem logicznym 6 sterującym przekaźnikiem elektromagne tycznym 10 włączonego w obwód sterowania napędem krosna. Człon opóźniający 7 jest złożony z dwóoh przerzutników monostabilnych 14 i 15. Do wejścia wyzwalającego od zbocza dodatnie go przerzutnika monostabilnego 15 jest przyłączony inicjator położenia wału krosna 8. Do wejścia kasującego przerzutnika 15 w przypadku pracy układu w krośnie chwytakowym przy stosowaniu nitek wątkowych o różnej szorstkości jest dołączony czujnik położenia chwytaka 9. Wyjście przerzutnika 15 jest połączone z wejściem wyzwalającym od zbocza ujemnego przerzut ników monostabilnych 14 i 15. Wyjście zanegowane przerzutnika 14 jest połączone z wejściem wyzwalającym od zbooza ujemnego przerzutnika 5. Układ RC złożony z kondensatora 16 i po tencjometru 17 włączony w układ stałej czasowej przerzutnika 15 służy do regulacji długości impulsu generowanego przez ten przerzutnik, a tym samym opóźnienia uzyskiwane w układzie.
131 945 3 Działanie układu jest następujące: zmienne sygnały elektryczne \±t A^... wytwarzane w przetwornikach ruchu wątku i w czasie wzdłużnego przesuwania się nitek ^ątku wzmocnione i zmieszane we wzmacniaczu' 2 doprowadzane są do podwajacza napięcia 3 i przerzutnika Schmitta 4, na którego wyjściu pojawia się sygnał B. Sygnał 3 zostaje doprowadzony do wejścia wyzwalającego od zbocza dodatniego przerzut nika monostabilnego 5. Do wejścia wyzwalającego od zbocza ujemnego tego przerzutnika zosta je doprowadzony równocześnie krótki impuls kontrolujący C. Z wyjścia członu opóźniającego 7, który przy utrzymywaniu się na jego wejściu połączonym z inicjatorem położenia wału kros na 6 sygnału przez czas dłuższy od jego stałej czasowej pracuje jak multiwibrator astabilny. Uo wejść członu opóźniającego sygnał 7 doprowadzany jest sygnał D z inicjatora położenia wału krosna 8 i sygnał E z czujnika położenia chwytaka 0. Sygnał E jest doprowadzany wtedy, gdy na krośnie chwytakowym stosuje sic. nitki wątkowe o różnej szorstkości ponieważ wtedy są różne przy poszczególnych wątkach czasy przelotu chwytaka. \i przypadku zćy nitki wątku posiadają zbliżone własności fizyczne czujnik położenia chwytaka 9 jest wyłączony. Przy krośnie bezczółenkowym rapierowym do wejścia przerzutnika monostabilnego 5 do prowadzany sygnał C występujący po czasie T. od momentu pojawienia się sygnału Dt który przy obecności sygnału 0 na drugim jego wejściu nie powoduje zmiany sygnału na wyjściu przerzutnika 5. Przy zerwaniu się nitki wątkowej brak jest sygnału B i na wyjściu przerzutnika 5 poja wia się impuls? o czasie trwania T9, który wzmocniony we wzmacniaczu logicznym 6 powoduje zadziałanie przekaźnika elektromagnetycznego 10 i w następstwie zatrzymanie krosna. Po wygerenowaniu Impulsu F układ powraca do stanu pierwotnego i jest przygotowany do dalszej pracy. Czas T. opóźnienia sygnału C jest przy pomocy potenojometru 17 tak dobrany, aby im puls D pojawiał się przy tylnym zboczu sygnału B. Takie ustawienie czasu TV zapewnia kontrolę nitki wątkowej na całej szerokości krosna. Przy krośnie bezczółenkowym chwytako wym proces kontroli nitki wątkowej przebiega podobnie z tą różnicą, że przy czynnym czujni ku położenia chwytaka 9 sygnał G pojawiający się przy końcu przelotu chwytaka powoduje wy muszenie sygnału C. Brak sygnału G, powoduje pojawienie się sygnału C po czasie T. i w koń cowym efekcie zatrzymanie krosna* Uszkodzenie inicjatora położenia wału krosna 8 objawiają ce się powstaniem ciągłego sygnału na wejściu członu opóźniającego 7 prowadzi do zatrzyma nia krosna, ponieważ i w tym przypadku sygnał C jest oiągiem impulsów generowanych w odstę pach czasu Ti* Zastrzeżenia patentowe 1. Układ samoczynnego zatrzymywania krosna bezczółenkowego zawierający przetwornik ruchu wątku, inicjator położenia wału krosna, czujnik położenia chwytaka, wzmacniacz mie szający, wzmacniacz logiczny, przerzutnik Schmitta, przerzutnlk monostabilny, przekaźnik elektromagnetyczny, znamienny tym, że sygnały z przetwornika ruchu wątku /i/ poprzez podwajacz napięcia /3/ i przerzutnik Schmitta /4/ doprowadzane są do wejścia prze rzutnika monostabilnego /5/ wyzwalanego zboczem i posiadającego wejścia wyzwalające od zbocza ujemnego 1 dodatniego wzajemnie blokowane, którego drugie wejście jest połączone z wyjśoiem ozłonu opóźniającego sygnał /7/, a wyjście ze wzmacniaczem logicznym /G/ steru jącym przekaźnikiem elektromagnetycznym /10/, przy czym wejścia członu opóźniającego sygnał łączą się z inicjatorem położenia wału krosna /S/ i czujnikiem położenia chwytaka /9/. 2* Układ według zastrz. 1, znamienny tym, że człon opóźniający sygnał /7/ składa się z przerzutnika monostabilnego /14/f którego wyjście łączy się z wejściem prze rzutnika monostabilnego /5/, a wejście z wyjściem przerzutnika monostabilnego /to/ wyzwala nego zboczem 1 posiadającego wejścia wyzwalające od zbocza ujemnego i dodatniego, wzajem nie blokowane, którego jedno wejście jest połączone z jego wyjściem, a drugie z inicjato rem położenia wału krosna /5/ a sygnał z czujnika położenia chwytaka /9/. do wejścia kasującego przerzutnika /15/ jest doprowadzany
4 131 945 3. Układ według zastrz. 112, znamienny tym, ze przerzutnik aionostabilny /13/ zawiera układ regulacji stałej czasowej złożony z kondensatora /IG/ i potencjo metru /l 7/. FLq 1 Ikc 17 16 «Flq2
131 945 A1mflg Tlm ' /» wir z«v«b~lrl J~LTl rut. n_n Ti Ti Ti c n a OJ] A USZKODZONY 3NICJAT0H F, T2 1.. 1 f<93 AlMm # Jjflfo A5 8 l r c_a -ff i r~l -tfwł- J L Vi _ A. n JL f Fiy4