RYNEK ZBÓŻ I OLEISTYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE W SKRÓCIE

RYNEK ZBÓŻ I OLEISTYCH W POLSCE I NA ŚWIECIE W SKRÓCIE POLSKA Pomimo tego, iż w większości regionów kraju zbiory kukurydzy na ziarno są już w końcowej fazie, sporo ziarna pozostało jeszcze do zebrania w regionach położonych na wschodzie kraju (Podkarpacie, Lubelszczyzna, Zamojszczyzna, Podlasie, częściowo Mazury). Oceniamy, iż w skali kraju kukurydzę zebrano z ponad 80% areału uprawy. Kończące się zbiory kukurydzy wspierają ceny tego zboża. Obecnie wolnorynkowe ceny kukurydzy mokrej (30% wilgotności) w najczęściej kształtują się na poziomie 340-380 PLN/t. Niższe ceny notuje się na południowym wschodzie kraju (około 320-330 PLN/t, z dostawą). Z kolei, ceny oferowane przez wytwórnie za kukurydzę suchą to poziom 540-600 PLN/t, z dostawą. Wielu rolników decyduje się jednak na przechowanie tego zboża wyrażając w ten sposób niezadowolenie w oferowanych cen. Rynkowa podaż pozostałych zbóż pozostaje uszczuplona, co przy notowanym większym zapotrzebowaniu powoduje lekkie zwyżki cen ziarna na rynku wewnętrznym. Wytwórnie pasz poszukują pszenicy paszowej. Wydaje się, iż, podaż pszenicy jakości paszowej w kraju jest mniejsza niż oceniano po zbiorach. Wzrosło także zainteresowanie przetwórców pszenżytem i żytem. Najmniejszy popyt cały czas notuje się natomiast na jęczmień. Należy jednak zaznaczyć, iż cały czas notuje się spore rozbieżności pomiędzy cenami oferowanymi przez przetwórców, a cenami żądanymi przez dostawców zbóż, co ogranicza handel ziarnem. Wzrost popytu na pszenicę konsumpcyjną ze strony młynów wpłynął na zwyżkę cen tego zboża, szczególnie na północy kraju, gdzie dużo ziarna trafia do portów z przeznaczeniem na eksport. W połowie tygodnia, ceny oferowane za zboża z dostawą do wytwórni/elewatorów obecnie kształtowały się następująco: pszenica konsumpcyjna (12,5% białka) 600-670 PLN/t, pszenica paszowa 580-640 PLN/t, żyto konsumpcyjne 500-550 PLN/t, żyto paszowe 490-520 PLN/t, pszenżyto 530-570 PLN/t, jęczmień paszowy 520-560 PLN/t, kukurydza 540-600 PLN/t kukurydza mokra 340-380 PLN/t. Mocno trzymają się ceny rzepaku, na co mają wpływ utrzymujące się wysokie ceny rzepaku na MATIFie oraz uszczuplona podaż nasion. W zależności od 1

lokalizacji, obecne ceny skupu rzepaku oferowane przez zakłady tłuszczowe kształtują się na poziomie 1765-1775 PLN/t z dostawą w listopadzie/grudniu br. W październiku br., eksport zbóż drogą morską był najwyższy od początku bieżącego sezonu i wyniósł ponad 420 tys. ton, z tego ponad 340 tys. ton pszenicy. Duży eksport zbóż przez porty spodziewany jest także w listopadzie br. Wiele wskazuje na to, iż w listopadzie br. wielkość eksportu pszenicy może przekroczyć 250 tys. ton. Zgodnie z wcześniejszymi przypuszczeniami, z Polski realizowany bowiem będzie m.in. eksport pszenicy do Arabii Saudyjskiej i Algierii. Oprócz pszenicy, drogą morską cały czas eksportowane są spore ilości kukurydzy w kilkutysięcznych partiach. W październiku br., eksport kukurydzy drogą morską wyniósł ponad 60 tys. ton. Przy obecnie oferowanych cenach kukurydzy, dostawy tego zboża do portów maleją. W połowie tygodnia, ceny zbóż z dostawą do portów kształtowały się na następujących poziomach: pszenica konsumpcyjna 12,5% białka 695-700 PLN/t (dostawa XI 2016), kukurydza 635 PLN/t (dostawa XI 2016), żyto 500 PLN/t (dostawa XI 2016), bobik 760 PLN/t (dostawa XI 2016). Finalne ceny uzależnione są od odbiorcy, parametrów ziarna i terminu dostawy oraz aktualnych notowań cen ziarna na giełdzie MATIF i kształtowania się kursu euro w dniu podpisywania kontraktu. Na kołach realizowany jest obecnie eksport zbóż do Niemiec w ramach wcześniejszych kontraktów. Trudna dostępność transportu samochodowego i wysokie koszty frachtu opóźniają realizację starych kontraktów oraz ograniczają możliwości eksportu ziarna na rynek niemiecki w ramach nowych umów.. 2

ŚWIAT Na przestrzeni analizowanego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago osłabły. Cena pszenicy w kontrakcje najbliższym na giełdzie w Chicago spadła do najniższego poziomu od 4 tygodni. Zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA nie miało zbyt dużego wpływu na kształtowanie się cen zbóż. Spore spadki cen wywołało natomiast wyraźne umocnienie się dolara do koszyka walut oraz publikacja comiesięcznego raportu podażowo-popytowego Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA. W odniesieniu do bilansu pszenicy, USDA dokonał dalszego zwiększenia globalnych zbiorów pszenicy oraz zapasów końcowych tego zboża na koniec bieżącego sezonu zarówno w USA jak i w skali świata. W piątek 11/11 cena pszenicy SRW w kontrakcie grudniowym 2016 na giełdzie w Chicago wyniosła 148,08 USD/t i była o 2,7% niższa niż przed tygodniem, a w kontrakcie marcowym 2017 spadła o 2,5% i wyniosła 154,84 USD/t. Z kolei, w analizowanym tygodniu ceny pszenicy na MATIFie nieznacznie osłabły. Notowany spadek cen pszenicy za oceanem oraz jeszcze wyższe prognozy globalnych zbiorów i zapasów pszenicy w bieżącym sezonie zaprezentowane w listopadowym raporcie podażowo-popytowym Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA ciążyły na cenach pszenicy na giełdzie paryskiej. Z drugiej jednak strony, niepewność co do jakości ziarna pszenicy w Kanadzie i Australii w związku z ostatnimi opadami deszczu i związane z tym obawy o wielkość globalnej podaży pszenicy jakości konsumpcyjnej w dalszej części sezonu, a także notowane spore osłabienie kursu euro do dolara to czynniki, które wspierały ceny pszenicy na giełdzie paryskiej. W całym tygodniu, ceny soi na giełdzie CBOT w niewielkim stopniu zniżkowały. Dalsze zwiększenie przez USDA prognoz produkcji i zapasów soi w bieżącym sezonie 2016/17 zarówno w USA jak i w skali świata przełożyło się na osłabienie cen soi oraz produktów ich przerobu za oceanem. Ponadto, pogłoski, iż chińskie władze zmusiły do zamknięcia jeden ze znaczących funduszy dokonujących spekulacyjnych zakupów kontraktów na surowce rolne także wpłynęło na osłabienie cen soi na giełdzie CBOT w końcu tygodnia. W piątek 11/11, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (listopad 2016) wyniosła 359,50 USD/t i była o 0,3% niższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w styczniu 2017 roku spadła o 0,5% i wyniosła 362,29 USD/t. Na przestrzeni całego tygodnia, ceny rzepaku na MATIFie nieznacznie wzrosły. Utrzymująca się uszczuplona podaż rzepaku na unijnym rynku, a także notowana zwyżka cen kanadyjskiej canoli i olejów roślinnych na giełdach światowych (w tym malezyjskiego oleju palmowego do najwyższego poziomu od 2 lat w związku z wyraźnym spadkiem jego zapasów w październiku) stanowiły wsparcie cen rzepaku na giełdzie paryskiej. W piątek 11/11 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (luty 2017) wyniosła 392,25 EUR/t i była o 0,4% wyższa od ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie majowym 2017 wyniosła 392,50 EUR/t i była o 0,6% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem. 3

SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM Średnie Oficjalne Ceny Zbóż w Kraju w Tygodniu 44 2016 Według danych Ministerstwa Rolnictwa, w tygodniu kończącym się 6 listopada 2016 średnia cena skupu pszenicy konsumpcyjnej płacona przez przedsiębiorstwa prowadzące skup zbóż wyniosła 63,70 PLN/dt i nie zmieniła się w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz była o 6,7% niższa niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. W analizowanym okresie, cena pszenicy paszowej wyniosła 65,50 PLN/dt i była o 1,4% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz była o 4,0% niższa niż rok wcześniej. Z kolei, średnia cena skupu żyta konsumpcyjnego wyniosła 53,10 PLN/dt i była o 0,8% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem oraz o 0,6% niższa od ceny sprzed roku. W analizowanym okresie, średnia cena kukurydzy wyniosła 56,30 PLN/dt i była o 0,2% niższa niż przed tygodniem oraz była o 15,3% niższa niż rok wcześniej. 4

ŚREDNIE OFICJALNE CENY PSZENICY KONSUMPCYJNEJ I ŻYTA KONSUMPCYJNEGO PŁACONE PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA PROWADZĄCE SKUP ZBÓŻ NA PODSTAWIE MONITORINGU CEN MRiRW (PLN/t) bez VAT Data Pszenica Konsumpcyjna Żyto Konsumpcyjne 6.11.16 637 531 30.10.16 637 526 23.10.16 638 525 16.10.16 633 521 9.10.16 620 521 2.10.16 646 527 25.09.16 624 510 18.09.16 629 512 11.09.16 618 505 4.09.16 619 495 28.08.16 629 489 21.08.16 616 487 14.08.16 601 485 7.08.16 595 481 31.07.16 608 477 24.07.16 631 490 17.07.16 657 498 10.07.16 635 514 3.07.16 646 532 26.06.16 655 524 19.06.16 654 530 12.06.16 636 531 5.06.16 641 527 29.05.16 634 521 22.05.16 645 526 15.05.16 646 530 8.05.16 646 532 1.05.16 645 535 24.04.16 646 515 17.04.16 646 523 10.04.16 648 530 3.04.16 660 513 27.03.16 649 519 20.03.16 648 523 13.03.16 647 528 6.03.16 654 527 28.02.16 658 529 6.11.16 30.10.16 0,0% +0,8% 5

ŚREDNIE CENY SKUPU PSZENICY KONSUMPCYJNEJ I ŻYTA KONSUMPCYJNEGO W SEZONACH 2012/13-2016/17 (PLN/t) 1100 1050 1000 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 950 900 850 800 750 700 PLN/t 650 600 550 500 450 400 8.07.12 5.08.12 2.09.12 30.09.12 28.10.12 25.11.12 23.12.12 20.01.13 17.02.13 17.03.13 14.04.13 12.05.13 9.06.13 7.07.13 4.08.13 1.09.13 29.09.13 27.10.13 24.11.13 22.12.13 19.01.14 16.02.14 16.03.14 13.04.14 11.05.14 8.06.14 6.07.14 3.08.14 31.08.14 28.09.14 26.10.14 23.11.14 21.12.14 25.01.15 22.02.15 22.03.15 19.04.15 17.05.15 14.06.15 12.07.15 9.08.15 6.09.15 4.10.15 1.11.15 29.11.15 3.01.16 31.01.16 28.02.16 27.03.16 24.04.16 22.05.16 19.06.16 17.07.16 14.08.16 11.09.16 9.10.16 6.11.16 pszenica konsumpcyjna żyto konsumpcyjne 6

Według Ministerstwa Rolnictwa, średnie oficjalne ceny zbóż paszowych w ostatnich tygodniach kształtowały się następująco: ŚREDNIE OFICJALNE CENY SKUPU ZBÓŻ W PRZEDSIĘBIORSTWACH PASZOWYCH NA PODSTAWIE MONITORINGU CEN MRiRW (PLN/t) bez VAT Data Pszenica Żyto Pszenżyto Jęczmień Kukurydza 6.11.16 655 473 549 537 563 30.10.16 647 476 546 529 564 23.10.16 639 478 540 529 564 16.10.16 640 501 549 524 569 9.10.16 630 477 549 547 561 2.10.16 615 491 557 520 573 25.09.16 601 484 538 522 584 18.09.16 605 495 532 514 641 11.09.16 589 489 534 511 649 4.09.16 615 459 521 521 642 28.08.16 613 454 524 510 664 21.08.16 605 469 516 512 670 14.08.16 579 446 514 515 670 7.08.16 626 492 530 513 687 31.07.16 635 486 535 526 707 24.07.16 662 491 573 523 728 17.07.16 666 532 560 524 718 10.07.16 665 524 591 562 717 3.07.16 665 533 590 592 712 26.06.16 664 528 595 601 712 19.06.16 662 531 596 600 704 12.06.16 655 528 594 599 699 5.06.16 651 539 591 599 692 29.05.16 655 522 590 596 681 22.05.16 654 535 593 595 674 15.05.16 646 528 587 593 662 8.05.16 649 525 586 594 658 6.11.16 30.10.16 +1,4% -0,8% +0,7% +1,5% -0,2% 7

ŚREDNIE CENY SKUPU ZBÓŻ PASZOWYCH W PRZEDSIĘBIORSTWACH SKUPOWYCH W SEZONACH 2012/13-2016/17 (PLN/t) 1100 1050 1000 2013/14 2014/15 2015/16 2016/17 950 900 850 800 750 700 PLN/t 2012/13 650 600 550 500 450 400 1.07.12 22.07.12 12.08.12 2.09.12 23.09.12 14.10.12 4.11.12 25.11.12 16.12.12 6.01.13 27.01.13 17.02.13 10.03.13 31.03.13 21.04.13 12.05.13 2.06.13 23.06.13 14.07.13 4.08.13 25.08.13 15.09.13 6.10.13 27.10.13 17.11.13 8.12.13 29.12.13 19.01.14 9.02.14 2.03.14 23.03.14 13.04.14 4.05.14 25.05.14 15.06.14 6.07.14 27.07.14 17.08.14 7.09.14 28.09.14 19.10.14 9.11.14 30.11.14 21.12.14 18.01.15 8.02.15 1.03.15 22.03.15 12.04.15 3.05.15 24.05.15 14.06.15 5.07.15 26.07.15 16.08.15 6.09.15 27.09.15 18.10.15 8.11.15 29.11.15 20.12.15 17.01.16 7.02.16 28.02.16 20.03.16 10.04.16 1.05.16 22.05.16 12.06.16 3.07.16 24.07.16 14.08.16 4.09.16 25.09.16 16.10.16 6.11.16 pszenica paszowa żyto paszowe jęczmień paszowy kukurydza SYTUACJA NA RYNKU ŚWIATOWYM UE EKSPORT I IMPORT ZBÓŻ W OSTATNIM TYGODNIU SPRAWOZDAWCZYM W 19-tym tygodniu sprawozdawczym sezonu 2016/17 zakończonym 8/11, eksport pszenicy miękkiej z UE-28 do krajów trzecich wyniósł 121 tys. ton, jęczmienia (bez jęczmienia browarnego) - 32 tys. ton, a kukurydzy - 29 tys. ton. Łącznie w pierwszych 19-tu tygodniach sezonu, eksport zbóż z UE-28 do krajów trzecich wyniósł prawie 12 mln ton, tj. o 14% mniej niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu. Z kolei, w 19-tym tygodniu sprawozdawczym import pszenicy przez UE-28 z krajów trzecich wyniósł 16 tys. ton. a kukurydzy - 221 tys. ton. Od początku sezonu 2016/17, import pszenicy z krajów trzecich wyniósł 1118 tys. ton (o 39% mniej niż w tym samym okresie poprzedniego sezonu), a kukurydzy - 2998 tys. ton (o 9% mniej). UE TARYFA CELNA W 2017 R. Komisja Europejska opublikowała rozporządzeniem wykonawczym UE/1821/2015 z 6 X 2016 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (L294/1 z 28 X 2015 r.) unijne stawki celne na 2017 rok w tym na produkty oleiste. W sektorze tym surowce oleiste (nasiona) i makuchy tradycyjnie są wolne od ceł, natomiast oleje roślinne i margaryna są objęte cłami w zależności od przeznaczenia produktu (szczegóły w rozporządzeniu). Rozporządzenie wchodzi w życie 1 stycznia 2017 roku. Internet: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/txt/?uri=oj:l:2016:294:toc 8

KE - NIEWIELKA KOREKTA SZACUNKÓW ZBIORÓW ZBÓŻ Komisja Europejska podwyższyła prognozę produkcji pszenicy miękkiej w Unii Europejskiej z 134,2 mln ton do 134,6 mln ton. Pomimo niewielkiej korekty, tegoroczne zbiory tego gatunku są znacznie mniejsze niż rok wcześniej. W ubiegłym roku zebrano rekordowe 151 mln ton pszenicy zwyczajnej. Gorsze wyniki produkcji odzwierciedlają przede wszystkim skutki nieurodzaju we Francji, plasującej się na pierwszej pozycji w UE pod względem wysokości produkcji zbożowej, w tym pszenicy. KE podwyższyła także szacunki zbiorów jęczmienia w Unii z 59,6 mln ton do 60 mln ton. Oznacza to słabszy wynik w porównaniu z 61,4 mln ton zebranymi w ubiegłym roku. W przypadku kukurydzy Komisja pozostawiła wcześniejsze oszacowanie bez zmian, w wysokości 59,7 mln ton. KANADA - ZBIORY ZBÓŻ WYŻSZE NIŻ ROK WCZEŚNIEJ, OBAWY O JAKOŚĆ Według FAS/USDA, tegoroczne zbiory pszenicy, jęczmienia, kukurydzy i owsa w Kanadzie w sezonie 2016/17 zostały oszacowane na 54,4 mln ton, tj. o 3% więcej w ujęciu sezon do sezonu. Spodziewany wzrost zbiorów jest związany przede wszystkim z poprawą plonowania pomimo mniejszego areału. Zbiory pszenicy (łącznie durum i miękkiej) ocenia się obecnie na 29,2 mln ton. W przypadku pszenicy i owsa pojawiają się obawy o jakość ziarna, spowodowaną nadmierną wilgotnością. Kanadyjska produkcja kukurydzy w bieżącym sezonie ma być niższa niż sezon wcześniej, co oznacza powrót do przeciętnych wyników eksportu, zważywszy także umocnienie kanadyjskiej waluty niekorzystnie wpływające na eksport. 9

CENY ZBÓŻ, SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDACH ŚWIATOWYCH Na przestrzeni analizowanego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago osłabły. Cena pszenicy w kontrakcje najbliższym na giełdzie w Chicago spadła do najniższego poziomu od 4 tygodni. Zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA nie miało zbyt dużego wpływu na kształtowanie się cen zbóż. Spore spadki cen wywołało natomiast wyraźne umocnienie się dolara do koszyka walut oraz publikacja comiesięcznego raportu podażowo-popytowego Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA. W odniesieniu do bilansu pszenicy, USDA dokonał dalszego zwiększenia globalnych zbiorów pszenicy oraz zapasów końcowych tego zboża na koniec bieżącego sezonu zarówno w USA jak i w skali świata. W piątek 11/11 cena pszenicy SRW w kontrakcie grudniowym 2016 na giełdzie w Chicago wyniosła 148,08 USD/t i była o 2,7% niższa niż przed tygodniem, a w kontrakcie marcowym 2017 spadła o 2,5% i wyniosła 154,84 USD/t. Z kolei, w analizowanym tygodniu ceny pszenicy na MATIFie nieznacznie osłabły. Notowany spadek cen pszenicy za oceanem oraz jeszcze wyższe prognozy globalnych zbiorów i zapasów pszenicy w bieżącym sezonie zaprezentowane w listopadowym raporcie podażowo-popytowym Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa USDA ciążyły na cenach pszenicy na giełdzie paryskiej. Z drugiej jednak strony, niepewność co do jakości ziarna pszenicy w Kanadzie i Australii w związku z ostatnimi opadami deszczu i związane z tym obawy o wielkość globalnej podaży pszenicy jakości konsumpcyjnej w dalszej części sezonu, a także notowane spore osłabienie kursu euro do dolara to czynniki, które wspierały ceny pszenicy na giełdzie paryskiej. W całym tygodniu, ceny soi na giełdzie CBOT w niewielkim stopniu zniżkowały. Dalsze zwiększenie przez USDA prognoz produkcji i zapasów soi w bieżącym sezonie 2016/17 zarówno w USA jak i w skali świata przełożyło się na osłabienie cen soi oraz produktów ich przerobu za oceanem. Ponadto, pogłoski, iż chińskie władze zmusiły do zamknięcia jeden ze znaczących funduszy dokonujących spekulacyjnych zakupów kontraktów na surowce rolne także wpłynęło na osłabienie cen soi na giełdzie CBOT w końcu tygodnia. W piątek 11/11, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (listopad 2016) wyniosła 359,50 USD/t i była o 0,3% niższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w styczniu 2017 roku spadła o 0,5% i wyniosła 362,29 USD/t. Na przestrzeni całego tygodnia, ceny rzepaku na MATIFie nieznacznie wzrosły. Utrzymująca się uszczuplona podaż rzepaku na unijnym rynku, a także notowana zwyżka cen kanadyjskiej canoli i olejów roślinnych na giełdach światowych (w tym malezyjskiego oleju palmowego do najwyższego poziomu od 2 lat w związku z wyraźnym spadkiem jego zapasów w październiku) stanowiły wsparcie cen rzepaku na giełdzie paryskiej. W piątek 11/11 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (luty 2017) wyniosła 392,25 EUR/t i była o 0,4% wyższa od ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie majowym 2017 wyniosła 392,50 EUR/t i była o 0,6% wyższa w porównaniu do ceny przed tygodniem. 10

CENY ZBÓŻ NA ŚWIECIE NA WYBRANYCH GIEŁDACH TOWAROWYCH CBOT - KUKURYDZA USD /t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI XII'16 132,67 132,43 132,51 133,69 139,44 138,73 139,76 137,24 133,93-2,41% III'17 136,69 136,29 136,37 137,55 143,14 142,59 142,98 140,70 137,39-2,35% V'17 139,52 138,81 139,13 140,39 145,74 145,27 145,74 143,69 140,31-2,35% VII'17 142,12 141,49 141,80 142,98 148,18 147,63 148,26 146,61 143,30-2,26% IX'17 144,64 144,24 144,48 145,82 150,78 150,15 150,78 149,28 145,90-2,26% CBOT - PSZENICA SRW USD /t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI XII'16 148,15 148,66 147,71 144,99 154,69 152,27 150,06 152,19 148,08-2,70% III'17 156,16 157,26 156,01 152,34 161,38 159,83 157,34 158,73 154,84-2,45% V'17 161,30 162,26 160,94 157,48 166,23 165,49 162,99 164,10 160,42-2,24% VII'17 165,13 165,35 164,39 161,82 170,27 169,90 168,14 168,80 166,15-1,57% IX'17 170,71 169,98 169,61 167,62 175,63 175,27 173,87 174,61 171,96-1,52% MGE - PSZENICA DNS USD /t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 10.XI 10.XI/4.XI XII'16 181,00 185,04 189,00 191,80 194,15 194,37 192,68 187,67 191,07 1,81% III'17 184,67 187,54 191,43 192,78 195,55 195,55 194,96 190,41 192,39 1,04% V'17 187,98 190,48 193,86 194,89 197,68 197,68 197,46 193,34 194,96 0,84% VII'17 191,43 193,49 196,73 196,95 200,25 199,89 199,96 195,84 197,53 0,86% IX'17 194,96 196,73 199,59 200,33 202,68 202,53 202,60 198,78 200,25 0,74% KCBT - PSZENICA HRW USD /t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI XII'16 153,29 154,84 152,63 148,08 153,44 154,84 151,09 151,16 150,72-0,29% III'17 159,25 160,94 158,73 154,10 159,69 161,38 157,70 157,85 157,12-0,46% V'17 162,99 164,61 162,55 158,00 163,66 165,71 162,11 162,41 161,38-0,63% VII'17 166,89 168,14 166,23 161,82 167,55 169,61 166,30 166,60 165,57-0,62% IX'17 172,47 173,06 171,59 167,33 172,92 174,61 171,59 171,81 171,00-0,47% MATIF - PSZENICA EURO/t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI XII'16 159,00 161,25 160,50 157,00 163,75 163,00 164,50 161,75 161,50-0,15% III'17 164,00 166,25 166,25 164,00 168,75 168,75 170,50 167,75 167,25-0,30% V'17 167,50 169,00 169,00 167,25 172,00 172,00 174,00 171,50 171,00-0,29% IX'17 170,00 171,00 170,25 169,00 173,50 172,75 174,00 172,75 172,75 0,00% XII'17 172,75 173,25 173,00 171,75 176,50 175,00 176,25 174,75 175,00 0,14% LIFFE - PSZENICA Funt/t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI XI'16 123,60 126,70 127,05 129,25 134,30 134,00 139,00 138,10 137,50-0,43% I'17 125,75 128,00 128,15 130,50 136,10 135,40 139,70 139,65 137,00-1,90% III'17 127,00 129,55 129,60 131,90 138,10 137,15 141,25 140,60 138,45-1,53% V'17 128,55 131,35 131,20 133,45 139,50 138,25 142,70 141,50 139,00-1,77% VII'17 130,85 133,10 133,15 133,60 139,65 139,50 143,40 142,35 140,40-1,37% CBOT - Chicago Board of Trade KCBT - Kansas City Board of Trade MATIF - Marche A Terme International De France MGE - Minneapolis Grain Exchange LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange 11

euro/t 295,0 285,0 275,0 265,0 255,0 245,0 235,0 225,0 215,0 205,0 195,0 185,0 175,0 165,0 155,0 145,0 135,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY KONSUMPCYJNEJ NA GIEŁDZIE MATIF (euro/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX 23.IX 14.X 4.XI funt/t 230,0 220,0 210,0 200,0 190,0 180,0 170,0 160,0 150,0 140,0 130,0 120,0 110,0 100,0 90,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY PASZOWEJ NA GIEŁDZIE LIFFE (funt/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX 23.IX 14.X 4.XI 12

NOTOWANIA CEN PSZENICY SRW, HRW I DNS NA GIEŁDACH W CHICAGO, KANSAS CITY I MINNEAPOLIS (USD/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 390,0 370,0 350,0 330,0 310,0 290,0 USD/t 270,0 250,0 230,0 210,0 190,0 170,0 150,0 130,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX 23.IX 14.X 4.XI HRW KCBT SRW CBOT DNS MGE CENY SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO ORAZ RZEPAKU NA GIEŁDZIE MATIF CBOT - SOJA USD/t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI XI'16 354,94 350,90 350,53 351,49 353,62 361,19 367,88 360,60 359,50-0,31% I'17 356,85 353,11 352,44 353,84 356,49 364,57 371,85 363,98 362,29-0,46% III'17 357,73 355,09 354,72 355,90 358,69 366,92 374,20 366,41 365,38-0,28% V'17 359,57 357,00 357,04 358,03 361,34 369,42 376,25 368,91 368,24-0,18% VII'17 361,41 358,99 359,06 359,94 363,76 371,33 377,87 370,60 370,38-0,06% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI XII'16 312,80 302,80 299,60 300,20 300,60 306,50 317,50 309,00 307,80-0,39% I'17 312,90 303,50 300,20 301,40 301,90 308,00 319,00 310,80 310,20-0,19% III'17 312,50 304,70 302,10 303,20 303,50 309,40 320,30 312,30 312,20-0,03% V'17 313,20 305,10 303,90 305,10 305,60 311,20 321,20 313,90 314,10 0,06% VII'17 314,70 306,30 305,60 306,60 307,40 312,90 322,80 316,00 316,10 0,03% MATIF-RZEPAK EUR/t 16.IX 23.IX 30.IX 7.X 14.X 21.X 28.X 4.XI 11.XI 11.XI/4.XI II'17 372,25 376,00 376,75 379,75 389,75 398,00 400,00 390,75 392,25 0,38% V'17 371,00 375,25 375,00 377,75 387,50 397,00 399,25 390,00 392,50 0,64% VIII'17 356,25 359,75 360,50 362,25 371,50 379,25 379,75 370,00 374,50 1,22% XI'17 357,25 361,75 362,25 365,00 373,25 380,75 381,75 372,50 376,25 1,01% II'18 360,50 364,75 364,75 369,75 376,25 385,00 384,25 375,00 382,25 1,93% 13

540,0 NOTOWANIA CEN RZEPAKU NA GIEŁDZIE MATIF (euro/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 520,0 500,0 480,0 460,0 440,0 euro/t 420,0 400,0 380,0 360,0 340,0 320,0 300,0 29.VI'2012 20.VII 10.VIII 31.VIII 21.IX 12.X 2.XI 23.XI 14.XII 4.I'2013 25.I 15.II 8.III 28.III 19.IV 10.V 31.V 21.VI 12.VII 6.IX 27.IX 18.X 8.XI 29.XI 20.XII 10.I'2014 31.I 21.II 14.III 4.IV 25.IV 16.V 6.VI 27.VI 18.VII 8.VIII 29.VIII 19.IX 10.X 31.X 21.XI 12.XII 2.I'2015 23.I 13.II 6.III 27.III 17.IV 8.V 29.V 19.VI 10.VII 31.VII 21.VIII 11.IX 2.X 23.X 13.XI 4.XII 24.XII 15.I'2016 5.II 26.II 18.III 8.IV 29.IV 20.V 10.VI 1.VII 22.VII 12.VIII 2.IX 23.IX 14.X 4.XI 580,0 550,0 520,0 490,0 NOTOWANIA CEN SOI (USD/t) I ŚRUTY SOJOWEJ (USD/sh. t) NA GIEŁDZIE W CHICAGO KONTRAKT NAJBLIŻSZY USD/t--sh. t 460,0 430,0 400,0 370,0 340,0 310,0 280,0 250,0 28.IX'2012 19.X 9.XI 30.XI 21.XII 11.I'2013 1.II 22.II 15.III 5.IV 26.IV 17.V 7.VI 28.VI 19.VII 13.IX 4.X 25.X 15.XI 6.XII 27.XII 17.I'2014 7.II 28.II 21.III 11.IV 2.V 23.V 13.VI 3.VII 25.VII 15.VIII 5.IX 26.IX 17.X 7.XI 28.XI 19.XII 9.I'2015 30.I 20.II 13.III 2.IV 24.IV 15.V 5.VI 26.VI 17.VII 7.VIII 28.VIII 18.IX 9.X 30.X 20.XI 11.XII 31.XII 22.I'2016 12.II 4.III 24.III 15.IV 6.V 27.V 17.VI 8.VII 29.VII 19.VIII 9.IX 30.IX 21.X 11.XI SOJA ŚRUTA SOJOWA ŹRÓDŁA DANYCH: Informa Economics, ARR, GUS, WGT, MRiRW, Komisja Europejska, Reuters, Interfax (za FAMMU/FAPA) 14