Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach.

Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach. Warszawa, luty 2001 roku Ponad trzy piąte Polaków (62%) uważa, że idealna liczba dzieci w rodzinie to dwoje. Zdecydowanie mniej osób (niewiele ponad jedna piąta respondentów - 21%) opowiada się za trojgiem dzieci w rodzinie. Model 2+1 preferuje 7% badanych, zaś 5% respondentów mówi, że optymalna liczba dzieci to czworo lub więcej. Zaledwie co setny badany odpowiada, że idealnym modelem jest rodzina bezdzietna. Ponad połowa Polaków (56%) uważa, że gdyby mogła mieć tylko jedno dziecko, to nie miałoby dla nich znaczenia to, czy będzie to chłopiec, czy dziewczynka. Nieco ponad jedna piąta badanych (22%) wolałaby chłopca, zaś blisko jedna piąta (19%) - dziewczynkę. Blisko połowa badanych (47%) wyraża przekonanie, iż płeć dziecka nie ma wpływu na proces wychowania. Nieco ponad jedna czwarta (26%) jest zdania, że łatwiej wychowuje się dziewczynki, zaś niemal jedna piąta - że chłopców (19%). Ogromna większość Polaków (84%) zgadza się z opinią, że w pewnym momencie życia trzeba mieć dziecko, aby czuć się spełnionym, zrealizowanym. Przeciwnego zdania jest co dziesiąty badany (10%). TNS OBOP ul. Dereniowa 11, 02 776 Warszawa Tel: (48 22) 648 2044 (-46), 644 9995 Fax: (48 22) 644 9947 e-mail: obop@obop.com.pl www.obop.com.pl Biura w ponad 40 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

TNS OBOP Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach sondaż z 27-29. stycznia 2001 r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Jaka jest zdaniem Polaków idealna liczba dzieci w rodzinie? Jeśli byłoby jedno dziecko to chłopiec czy dziewczynka; kogo łatwiej wychować: córkę czy syna? Czy trzeba mieć dzieci, żeby czuć się spełnionym, zrealizowanym? Na te pytania przynosi odpowiedź sondaż zrealizowany przez TNS OBOP w końcu stycznia 2001 roku. 1 Idealna liczba dzieci w rodzinie Ponad trzy piąte Polaków (62%) uważa, że idealna liczba dzieci w rodzinie to dwoje. Zdecydowanie mniej osób (niewiele ponad jedna piąta respondentów - 21%) opowiada się za trojgiem dzieci w rodzinie. Model 2+1 preferuje 7% badanych, zaś 5% respondentów mówi, że optymalna liczba dzieci to czworo lub więcej. Zaledwie co setny badany odpowiada, że idealnym modelem jest rodzina bezdzietna. dane w % Jaka jest obecnie, Pana(i) zdaniem, idealna liczba dzieci w rodzinie? wcale, żadnych dzieci 1 jedno dziecko 7 dwoje dzieci 62 troje dzieci 21 czworo lub więcej dzieci 5 trudno powiedzieć 4 Za posiadaniem dwójki dzieci w rodzinie, jako idealnym rozwiązaniem, opowiadają się przede wszystkim kierownicy i specjaliści (77%), członkowie rodzin czteroosobowych (74%), osoby starsze w wieku od 50 do 59 lat (71%), mieszkańcy średnich miast od 20 do 100 tys. mieszkańców (70%) oraz badani z wykształceniem wyższym (67%). Im lepsza samoocena sytuacji materialnej respondentów i im wyższy dochód na osobę w gospodarstwie, tym częściej pojawiają się stwierdzenia, że dwoje dzieci w rodzinie to idealna liczba. Mniej niż pozostali, skłonni są przychylać się ku modelowi 2+2 głównie ci spośród badanych, którzy tworzą rodziny pięcioosobowe i większe (47%), rolnicy (48%) oraz sześćdziesięciolatkowie i starsi (50%). Im niższe wykształcenie respondentów, tym niższy odsetek wskazań na dwoje dzieci. 1 Sondaż zrealizowano w dniach 27-29. stycznia 2001 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1096 mieszkańców Polski powyżej 15 roku życia. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

TNS OBOP Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach sondaż z 27-29. stycznia 2001 r. Wśród tych, którzy wskazują na troje dzieci jako sytuację idealną najczęściej pojawiają się rolnicy (40%), członkowie pięcioosobowych lub większych rodzin (32%), mieszkańcy wsi (29%), najstarsi badani (28%) oraz osoby z wykształceniem podstawowym (25%), a im posiadane wykształcenie jest wyższe, tym niższy odsetek wskazujących na troje dzieci. Częściej niż inni za trojgiem dzieci jako idealną liczbą opowiadają się również ci, których dochód na osobę w gospodarstwie nie przekracza 250 złotych. Im gorsza ocena własnej sytuacji materialnej tym więcej zwolenników trójki dzieci. Podobnie jest w przypadku praktyk religijnych: im są one bardziej regularne, tym więcej wskazań na troje dzieci. Za posiadaniem jedynaka, częściej niż inni, opowiadają się pracownicy administracji i usług (12%), osoby niepraktykujące (12%), kierownicy i specjaliści (11%) oraz osoby tworzące jednoosobowe gospodarstwa domowe (11%). Natomiast liczba czworo i więcej dzieci pojawia się najczęściej w wypowiedziach rolników (11%), członków pięcioosobowych i większych rodzin (10%), najmłodszych badanych (10%) oraz osób o najniższych dochodach (9%). Im wyższe wykształcenie badanych, tym mniej chętnie wskazują oni na duże, wieloosobowe rodziny. Jeśli jedno dziecko, to chłopiec czy dziewczynka? Ponad połowa Polaków (56%) uważa, że gdyby mogła mieć tylko jedno dziecko, to nie miałoby dla nich znaczenia to, czy byłby to chłopiec, czy dziewczynka. Nieco ponad jedna piąta badanych (22%) twierdzi, że wolałaby w takiej sytuacji mieć chłopca, zaś blisko jedna piąta (19%) - dziewczynkę. dane w % Gdyby mógł(a) Pan(i) mieć tylko jedno dziecko, czy wolał(a)by Pan(i) chłopca czy dziewczynkę? chłopca 22 dziewczynkę 19 wszystko jedno, nie ma to znaczenia 56 trudno powiedzieć 3 Znacznie chętniej chłopca jako jedyne dziecko w rodzinie woleliby mężczyźni (32%) niż kobiety (11%), zaś dziewczynka milej byłaby widziana przez kobiety (27%) niż mężczyzn (11%). Pozostałe cechy społeczno-demograficzne nie różnicują tej kwestii w sposób znaczący. 3

TNS OBOP Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach sondaż z 27-29. stycznia 2001 r. Kogo łatwiej wychować? Blisko połowa badanych (47%) wyraża przekonanie, iż płeć dziecka nie ma wpływu na proces wychowania. Nieco ponad jedna czwarta (26%) jest zdania, że łatwiej wychowuje się dziewczynki. Najmniej zwolenników ma stwierdzenie, że łatwiej wychowuje się chłopców - opinię tę podziela niespełna jedna piąta badanych (19%). dane w % Czy, Pana(i) zdaniem, łatwiej jest wychować chłopca czy dziewczynkę? chłopca 19 dziewczynkę 26 nie ma różnicy 47 trudno powiedzieć 8 Podobnie jak w przypadku pytania o preferowaną płeć dziecka, kwestia wychowywania chłopców bądź dziewczynek nie jest znacząco różnicowana przez cechy społeczno-demograficzne respondentów. Warto może jedynie odnotować fakt, że mężczyźni dwukrotnie częściej (26%) niż kobiety (13%) twierdzą, że łatwiej jest wychować chłopca. Czy posiadanie dziecka zaspokaja potrzebę spełnienia? Zdecydowana większość Polaków (84%) zgadza się z opinią, że w pewnym momencie życia trzeba mieć dziecko, aby czuć się spełnionym, zrealizowanym (przy czym ponad połowa naszego społeczeństwa - 55% - wyraża zdecydowane poparcie dla tego poglądu). Przeciwnego zdania że posiadanie dzieci nie ma na to wpływu - jest co dziesiąty badany (10%). dane w % Czy Pan(i) osobiście zgadza się czy też nie z poglądem, że w pewnym momencie życia trzeba mieć dziecko, aby czuć się spełnionym, zrealizowanym? zdecydowanie się zgadzam 55 raczej się zgadzam 29 raczej się nie zgadzam 6 zdecydowanie się nie zgadzam 4 trudno powiedzieć 6 Z poglądem, że dziecko jest niezbędne dla osiągnięcia satysfakcji z życia najczęściej zgadzają się gospodynie domowe (95%), rolnicy (95%) oraz osoby starsze od 50 do 59 lat (94%). Im większa liczba osób w rodzinie, tym częściej badani wyrażają opinię, że aby czuć się spełnionym trzeba w pewnym momencie 4

TNS OBOP Chłopiec czy dziewczynka? Polacy o dzieciach sondaż z 27-29. stycznia 2001 r. życia mieć dziecko. Częściej podzielają ją również osoby regularnie praktykujące (86%) niż niepraktykujące (72%). Badani, którzy nie podzielają poglądu, że posiadanie dziecka warunkuje życiową satysfakcję to najczęściej osoby niepraktykujące (23%), respondenci z wykształceniem wyższym (19%) oraz uczniowie i studenci (18%). 5

JAKA JEST OBECNIE, PANA(I) ZDANIEM, IDEALNA LICZBA DZIECI W RODZINIE? 1.wcale, żadnych dzieci 2.jedno dziecko 3.dwoje dzieci 4.troje dzieci 5.czworo lub więcej dzieci 6.trudno powiedzieć DANE W PROC. 1 2 3 4 5 6 LICZBA OSÓB OGÓŁEM 1 7 62 21 5 4 1096 PŁEĆ mężczyźni 1 7 63 20 4 5 526 kobiety 1 7 61 22 5 4 570 15-19 lat 5 60 22 10 4 118 20-29 lat 1 9 67 16 1 6 210 WIEK 30-39 lat 4 67 21 4 5 177 40-49 lat 2 9 61 21 5 2 220 50-59 lat 2 6 71 16 3 2 145 60 i więcej lat 2 7 50 28 8 5 225 podstawowe 1 6 57 25 9 3 336 WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne 2 8 63 20 4 4 316 2 7 65 18 3 5 337 wyższe i licencjat 1 9 67 18 2 5 101 wieś 1 6 52 29 7 5 407 MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasta do 20 tys. 2 3 67 16 5 8 136 miasta 20-100 tys. 2 9 70 16 1 3 219 miasta 100-500 tys. 3 10 66 15 2 3 205 miasta pow. 500 tys. 6 69 17 6 1 129 GRUPA SPOŁECZNO- ZAWODOWA kierownicy, specjaliści 1 11 77 9 2 75

prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług 6 6 57 29 2 58 1 12 69 13 2 2 103 robotnicy 1 10 61 21 2 5 147 rolnicy 1 48 40 11 40 gospodynie domowe 2 76 16 5 55 emeryci i renciści 2 7 51 26 8 5 302 uczniowie i studenci 7 61 19 6 7 163 bezrobotni 0 1 73 16 5 5 152 1 osoba 4 11 57 15 5 8 132 WIELKOŚĆ GOSPODARSTWA DOMOWEGO 2 osoby 1 7 62 24 4 3 214 3 osoby 2 8 70 16 2 2 213 4 osoby 1 7 74 13 2 3 259 5 osób i więcej 0 5 47 32 10 6 278 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra 1 8 69 18 2 1 226 średnia 1 7 62 21 6 4 593 zła 2 7 56 23 5 6 264 do 250 zł 0 2 58 25 9 6 191 DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE 251-400 zł 1 7 59 23 5 5 178 401-700 zł 1 9 66 17 5 3 231 701 zł i więcej 2 6 67 21 1 3 197 lewicowe 1 8 69 17 2 3 223 POGLĄDY POLITYCZNE centrolewicowe 1 7 60 25 4 4 117 centroprawicowe 10 61 27 2 73 prawicowe 5 3 55 29 4 4 134 trudno powiedzieć 1 7 61 19 7 5 548 PRAKTYKI RELIGIJNE regularne 2 6 57 24 7 4 629 nieregularne 0 8 69 17 2 4 329

niepraktykujący 3 12 67 13 1 4 134 GDYBY MÓGŁ(A) PAN(I) MIEĆ TYLKO JEDNO DZIECKO, CZY WOLAŁ(A)BY PAN(I) CHŁOPCA CZY DZIEWCZYNKĘ? 1.chłopca 2.dziewczynkę 3.wszystko jedno, nie ma to znaczenia 4.trudno powiedzieć DANE W PROC. 1 2 3 4 LICZBA OSÓB OGÓŁEM 22 19 56 3 1088 PŁEĆ mężczyźni 32 11 54 3 523 kobiety 11 27 58 3 565 15-19 lat 29 23 41 7 118 20-29 lat 26 16 57 1 209 WIEK 30-39 lat 17 16 64 3 176 40-49 lat 24 18 54 4 218 50-59 lat 17 23 55 4 144 60 i więcej lat 17 21 60 2 223 podstawowe 19 21 57 3 334 WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe 24 15 57 4 314 średnie i pomaturalne 21 20 56 2 335 wyższe i licencjat 20 26 49 5 99 wieś 19 19 58 4 405 MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasta do 20 tys. 18 16 61 6 135 miasta 20-100 tys. 23 16 60 2 218 miasta 100-500 tys. 24 20 52 3 205 miasta pow. 500 tys. 27 27 44 2 125 GRUPA SPOŁECZNO- ZAWODOWA kierownicy, specjaliści 15 30 48 6 75 prywatni przedsiębiorcy 26 28 45 2 56

pracownicy administracji i usług 18 22 59 1 102 robotnicy 23 11 63 4 147 rolnicy 26 9 65 40 gospodynie domowe 15 17 66 2 54 emeryci i renciści 17 20 59 3 300 uczniowie i studenci 29 21 45 5 162 bezrobotni 24 17 56 3 152 1 osoba 20 28 49 4 131 WIELKOŚĆ GOSPODARSTWA DOMOWEGO 2 osoby 22 23 51 4 213 3 osoby 21 14 63 2 210 4 osoby 26 16 55 4 257 5 osób i więcej 17 19 60 3 276 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra 27 21 51 2 225 średnia 19 20 57 4 587 zła 21 16 60 3 263 do 250 zł 18 18 63 0 191 DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE 251-400 zł 24 17 56 2 174 401-700 zł 22 19 56 4 231 701 zł i więcej 22 26 50 2 197 lewicowe 23 18 58 1 221 POGLĄDY POLITYCZNE centrolewicowe 25 15 57 2 117 centroprawicowe 17 26 54 3 73 prawicowe 25 20 53 2 134 trudno powiedzieć 20 19 56 4 542 PRAKTYKI RELIGIJNE regularne 18 20 58 4 622 nieregularne 24 18 56 2 329 niepraktykujący 30 20 48 1 132

CZY, PANA(I) ZDANIEM, ŁATWIEJ JEST WYCHOWAĆ CHŁOPCA CZY DZIEWCZYNKĘ? 1.chłopca 2.dziewczynkę 3.nie ma różnicy 4.trudno powiedzieć DANE W PROC. 1 2 3 4 LICZBA OSÓB OGÓŁEM 19 26 47 8 1093 PŁEĆ mężczyźni 26 23 43 9 525 kobiety 13 28 51 8 568 15-19 lat 27 31 32 11 118 20-29 lat 21 24 46 9 210 WIEK 30-39 lat 16 24 49 11 177 40-49 lat 17 24 53 6 220 50-59 lat 19 31 41 9 144 60 i więcej lat 18 24 53 5 223 podstawowe 22 27 45 7 336 WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe 18 25 49 8 316 średnie i pomaturalne 19 22 50 9 336 wyższe i licencjat 16 33 40 12 100 wieś 19 25 48 8 406 MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasta do 20 tys. 14 26 48 12 135 miasta 20-100 tys. 20 22 51 6 219 miasta 100-500 tys. 18 26 46 10 204 miasta pow. 500 tys. 26 32 37 5 129 GRUPA SPOŁECZNO- ZAWODOWA kierownicy, specjaliści prywatni przedsiębiorcy 15 29 44 12 74 30 17 43 10 58

pracownicy administracji i usług 12 30 54 3 103 robotnicy 18 23 48 11 147 rolnicy 17 16 54 12 40 gospodynie domowe 17 24 56 4 55 emeryci i renciści 18 26 50 6 300 uczniowie i studenci 26 30 32 13 163 bezrobotni 19 24 51 6 152 1 osoba 10 29 50 11 131 WIELKOŚĆ GOSPODARSTWA DOMOWEGO 2 osoby 23 24 46 7 214 3 osoby 17 22 52 9 212 4 osoby 21 25 46 8 259 5 osób i więcej 21 28 44 8 277 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra 21 30 42 7 226 średnia 19 25 47 9 590 zła 18 23 51 9 264 do 250 zł 17 34 42 8 191 DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE 251-400 zł 19 22 54 5 178 401-700 zł 22 25 45 9 231 701 zł i więcej 18 31 43 8 195 lewicowe 22 23 50 5 222 POGLĄDY POLITYCZNE centrolewicowe 16 31 48 5 117 centroprawicowe 19 31 43 7 72 prawicowe 17 25 52 6 134 trudno powiedzieć 19 25 45 11 547 PRAKTYKI RELIGIJNE regularne 16 26 49 9 627 nieregularne 23 25 44 9 329 niepraktykujący 24 24 46 6 134

CZY PAN(I) OSOBIŚCIE ZGADZA SIĘ - CZY TEŻ NIE - Z POGLĄDEM, ŻE W PEWNYM MOMENCIE ŻYCIA TRZEBA MIEĆ DZIECKO, ABY CZUĆ SIĘ SPEŁNIONYM, ZREALIZOWANYM? 1.zdecydowanie się zgadzam 2.raczej się zgadzam 3.raczej się nie zgadzam 4.zdecydowanie się nie zgadzam 5.trudno powiedzieć DANE W PROC. 1 2 3 4 5 LICZBA OSÓB OGÓŁEM 55 29 6 4 6 1072 PŁEĆ mężczyźni 52 31 6 4 6 513 kobiety 59 26 6 3 6 560 15-19 lat 44 30 7 8 12 117 20-29 lat 46 33 11 3 7 207 WIEK 30-39 lat 63 20 7 3 6 175 40-49 lat 61 26 6 3 3 213 50-59 lat 65 29 1 2 3 141 60 i więcej lat 53 33 4 4 7 220 podstawowe 57 29 5 3 7 332 WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe 60 29 4 3 5 303 średnie i pomaturalne 54 27 8 4 7 333 wyższe i licencjat 43 35 11 8 4 99 wieś 57 31 4 2 7 400 miasta do 20 tys. 49 33 7 6 5 123 MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasta 20-100 tys. 56 29 7 2 7 217 miasta 100-500 tys. 56 23 9 6 6 203 miasta pow. 500 tys. 58 27 8 6 1 129 GRUPA SPOŁECZNO- ZAWODOWA kierownicy, specjaliści 51 28 12 3 6 73 prywatni przedsiębiorcy 67 22 8 2 56 pracownicy administracji i usług 59 20 10 6 4 101

robotnicy 61 29 6 1 3 143 rolnicy 75 20 1 3 40 gospodynie domowe 62 33 1 2 2 55 emeryci i renciści 52 32 5 3 8 297 uczniowie i studenci 42 28 10 8 12 162 bezrobotni 59 31 5 2 3 146 1 osoba 47 26 8 6 13 132 WIELKOŚĆ GOSPODARSTWA DOMOWEGO 2 osoby 50 35 4 5 6 209 3 osoby 54 32 8 3 3 210 4 osoby 57 29 5 2 6 252 5 osób i więcej 64 23 6 4 4 270 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra 56 25 8 6 5 222 średnia 57 30 4 2 6 581 zła 54 28 7 5 6 257 do 250 zł 63 27 4 1 4 188 DOCHÓD NA OSOBĘ W GOSPODARSTWIE 251-400 zł 65 25 4 1 6 170 401-700 zł 55 32 4 5 4 228 701 zł i więcej 60 24 5 6 4 193 lewicowe 57 30 6 3 5 219 centrolewicowe 54 31 5 4 7 113 POGLĄDY POLITYCZNE centroprawicowe 64 30 3 3 72 prawicowe 57 30 4 7 1 133 trudno powiedzieć 54 27 8 4 8 534 regularne 58 28 5 2 6 609 PRAKTYKI RELIGIJNE nieregularne 58 27 6 3 6 327 niepraktykujący 39 33 11 12 4 132