Zaufanie do instytucji: firm i organizacji służby publicznej

Transkrypt

1 Zaufanie do instytucji: firm i organizacji służby publicznej Warszawa, kwiecień 2002 roku Zaufanie do straży pożarnej deklaruje 96% Polaków, przy czym 48% - bardzo duże. Nie ufa straży zaledwie jeden na stu Polaków. Wśród osób pytanych o stosunek do straży pożarnej trudno powiedzieć odpowiedziało 3%. Ponad cztery piąte Polaków ufa pogotowiu ratunkowemu (29%, - bardzo, a 53% - raczej). Nie ufa mu 13% pytanych, przy czym większość z tych wypowiedzi miała charakter umiarkowany (10%) niż zdecydowany (3%). Jednoznacznej opinii na temat pogotowia nie wyraziło 5% pytanych. Cztery piąte pytanych ufa też Poczcie Polskiej (21% - bardzo, a 59% - raczej). Nieufność w stosunku do Poczty wyraża 14% osób (większość 10% - czyni to w sposób umiarkowany niż zdecydowany 4%). Brak opinii w tej sprawie dotyczył 6% badanych. Ponad połowa respondentów deklaruje zaufanie do Telekomunikacji Polskiej S.A., przy czym wypowiedzi te wyraźnie częściej mają charakter umiarkowany (45%) niż zdecydowany (9%). Nieufność wobec Telekomunikacji zgłasza 32% osób (19% raczej jej nie ufa, a 13% - zdecydowanie nie ufa). Niesprecyzowane stanowisko było udziałem 14% pytanych. Kościołowi katolickiemu ufa dwie trzecie Polaków (27% bardzo, a 41% - raczej ). Nieufnych jest 27% osób (17% - raczej nie ufa, a 10% - zdecydowanie). Wśród pytanych o stosunek do Kościoła 5% odpowiedziało trudno powiedzieć. TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa Tel: (48 22) (-46), Fax: (48 22) obop@obop.com.pl Biura w ponad 50 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Zaufanie do instytucji jest cyklicznym badaniem prowadzonym przez TNS OBOP. Najnowszy sondaż poświęcony tej problematyce zrealizowaliśmy w marcu tego roku 1, poprzedni miał miejsce w styczniu 2001 r. Rezultaty ostatniego pomiaru przedstawiamy w kolejno ukazujących się komunikatach; do tej pory prezentowaliśmy notowania związków zawodowych, instytucji władzy, mediów oraz instytucji finansowych. Teraz chcielibyśmy przybliżyć wyniki, jakie uzyskaliśmy w stosunku do instytucji i organizacji, które umownie określiliśmy jako firmy i organizacje służby publicznej, czyli takie, które przynajmniej z założenia pełnią, bądź jeszcze do niedawna pełniły (niezależnie od aspektów finansoworozliczeniowych i innych czynników ekonomicznych), funkcję usługową, służebną wobec całego społeczeństwa, jak i konkretnych grup i jednostek. W niniejszym opracowaniu przedstawiamy wyniki zaufania do straży pożarnej, pogotowia ratunkowego, Kościoła katolickiego, Telekomunikacji Polskiej i Poczty Polskiej. Ranking zaufania Powszechnym zaufaniem wśród Polaków cieszy się straż pożarna ufa jej 96% Polaków, przy czym niemal połowa (48%) bardzo. Nieufność wobec tej instytucji jest zjawiskiem marginalnym. Mimo niedawnych bulwersujących doniesień o handlu skórami w pogotowiu ratunkowym, instytucja ta plasuje się bardzo wysoko w rankingach zaufania. Wyniki pogotowia nie są jednak tak dobre jak straży pożarnej: zaufanie zadeklarowało już tylko 82% badanych, a nieufność 13%, tym samym wskaźnik ufności netto do tej instytucji był o 26 punktów niższy niż w przypadku straży. Bardzo podobne wyniki zaufania co pogotowie ratunkowe uzyskuje Poczta Polska: o ile w poprzednio omawianym przypadku ufność netto wyniosła 69 punktów, to w tym 66 pkt. (zaufanie do Poczty zadeklarowało 80% badanych, a nieufność 14%). 1 Sondaż TNS OBOP zrealizowany w dniach 9-11 marca 2002 r. na reprezentatywnej, losowej osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 15 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 Niemal siedmiu na dziesięciu Polaków ufa Kościołowi katolickiemu. Nieufność jest udziałem nieco ponad jednej czwartej. Spośród wszystkich omawianych tu instytucji, stosunkowo najniższą ocenę netto uzyskała Telekomunikacja Polska (22 punkty), ale także i tutaj odnotowujemy przewagę zaufania (54%) nad nieufnością (32%). W przypadku Telekomunikacji najliczniejsza grupa badanych miała kłopoty z wyrażeniem jednoznacznej opinii (14%). RÓŻNEGO RODZAJU INSTYTUCJE I ORGANIZACJE MOGĄ CIESZYĆ SIĘ W SPOŁECZEŃSTWIE RÓŻNYM ZAUFANIEM. CZY PAN(I) OSOBIŚCIE DARZY ZAUFANIEM: Zdecydowanie tak UFA Raczej tak Raczej nie NIE UFA Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć Straż pożarną 48% 96% 48% 1% 1% 0% 3% 95 Pogotowie ratunkowe 29% 82% 53% 10% 13% 3% 5% 69 Pocztę Polską 21% 80% 59% 10% 14% 4% 6% 66 Kościół katolicki 27% 68% 41% 17% 27% 10% 5% 41 Telekomunikację Polską S.A. 9% 54% 45% 19% 32% 13% 14% 22 Ufność netto Zaufanie do straży pożarnej jest powszechne niezależnie od miejsca zamieszkania ludzi, ich sytuacji społeczno-zawodowej czy materialnej. Istotnych zróżnicowań nie widać także, jeśli brać pod uwagę wyłącznie opinie o charakterze zdecydowanym straż pożarna ma zdecydowanych zwolenników mniej więcej tyle samo wśród reprezentantów wszystkich analizowanych grup i środowisk. W przypadku pogotowia ratunkowego zaufanie częstsze jeszcze niż wśród ogółu odnotowujemy wśród mieszkańców wsi (86%) oraz dużych miast (85% w miastach o ludności tys.), rencistów (87%), rolników (85%), osób bardzo zainteresowanych sprawami życia publicznego (88%), ludzi którzy w ostatnich wyborach głosowali na LPR (89%), PSL (87%) i PO (86%). Im niższe było wykształcenie badanych, tym częściej odnosili się oni do pogotowia z ufnością (wśród osób z wykształceniem wyższym było to 70% osób, z wykształceniem średnim 79%, a zasadniczym zawodowym 84% i podstawowym 86%). Z kolei im wyższy poziom wykształcenia, tym częściej pojawiająca się nieufność (wśród osób z wykształceniem podstawowym 10%, zawodowym 12%, średnim 15%, a wyższym - już 23%). Zastrzeżenia relatywnie najczęściej zgłaszali 3

4 mieszkańcy największych aglomeracji (25%), prywatni przedsiębiorcy (20%), ludzie znajdujący się w dobrej sytuacji materialnej (19%) oraz dwudziestolatkowie (19%). W żadnej z grup ludzie nieufni wobec pogotowia nie stanowili większości co najwyżej jedną czwartą analizowanej kategorii. Poczcie Polskiej częściej niż inni ufają najmłodsi badani (94% nastolatków), uczniowie i studenci (86%), rolnicy (86%), osoby o sympatiach centrolewicowych (87%), niedawni wyborcy Samoobrony (89%) oraz LPR (88%). Im niższe wykształcenie, tym więcej pozytywnych opinii na temat Poczty (wśród osób z wykształceniem wyższym 66%, ze średnim 78%, z zasadniczym zawodowym 81%, a z podstawowym już 87%). Natomiast im wyższy poziom wykształcenia pytanych, tym większa nieufność (zgłasza ją 7% osób z wykształceniem podstawowym, 14% - z zawodowym i 15% ze średnim, gdy tymczasem z wyższym już 28%). Na tle pozostałych osób, częściej zgłaszanymi pod adresem Poczty Polskiej zastrzeżeniami wyróżnili się mieszkańcy największych miast (26% w ponad 500 tys. aglomeracjach), kierownicy i specjaliści (24%), gospodynie domowe (21%), prywatni przedsiębiorcy (20%), częściej byli to mężczyźni (16%) niż kobiety (12%), częściej osoby zainteresowane (17%) niż niezainteresowane polityką (11%). Podobnie jak w przypadku pogotowia, wątpliwości zgłaszali badani rzadko, wypowiedzi takie sporadycznie przekraczały w analizowanych grupach jedną czwartą populacji. Opinie na temat Telekomunikacji Polskiej S.A. w poszczególnych grupach społeczno-zawodowych rozkładały się podobnie jak w przypadku Poczty Polskiej. Zaufanie do największego w Polsce operatora badani deklarowali tym częściej, im niższe było ich wykształcenie (38% osób z wykształceniem wyższym, 51% ze średnim, podczas gdy z podstawowym już 61%), na tle ogółu wyróżniali się przede wszystkim najmłodsi badani (75% nastolatków), uczniowie i studenci (65%), gospodynie domowe (62%), niedawni wyborcy Samoobrony (64%) i LPR (60%), raczej ludzie o sympatiach skierowanych ku lewej (57%-59%) niż prawej stronie sceny politycznej (46%-48%). Ponadto pozytywne opinie pojawiały się tym częściej, im lepsza była sytuacja materialna pytanych (49% osób znajdujących się w złej sytuacji materialnej, 55% - w średniej, a w dobrej 61%), częściej przychylne Telekomunikacji stanowisko zajmowały też kobiety (57%) niż mężczyźni (51%). 4

5 Z kolei nieufność w stosunku do Telekomunikacji Polskiej badani deklarowali tym częściej, im wyższe było ich wykształcenie (z podstawowym 19%, ze średnim 36%, a z wyższym 52%), pojawianie się takich opinii częściej obserwowaliśmy w największych (48% w ponad 500 tys. aglomeracjach) niż mniejszych ośrodkach (35% w miastach tys., 31%-32% w mniejszych miastach, a na wsiach już tylko 25%). Niechętne nastawienie częściej obserwowaliśmy wśród mężczyzn (37%) niż kobiet (27%). Ponadto krytyczne opinie częściej niż inni wypowiadali na temat Telekomunikacji dwudziestolatkowie (41%), kierownicy i specjaliści (47%), robotnicy (43%), pracownicy administracji i usług (40%), częściej ludzie zainteresowani polityką (41%) niż nią nie zainteresowani (25%), raczej osoby kierujące swoje sympatie ku prawicy (41% prawicowców i 47% centroprawicowców) niż lewicy (32% lewicowców i 37% centrolewicowców). Na tle pozostałych, negatywnym nastawieniem wyróżniał się zwłaszcza elektorat PiS (49%) i PO (45%). Wpływ na opinie badanych ma dostęp lub jego brak do usług telekomunikacyjnych w gospodarstwie domowym 2. Najwięcej pochlebnych opinii na temat Telekomunikacji Polskiej wyrażają osoby, które w domu mogą korzystać z usług operatora tylko telefonii stacjonarnej (59%), a najmniej tych, którzy mają do dyspozycji w gospodarstwie domowym tylko komórkę (odsetek zaufania o dziesięć punktów procentowych niższy) i nie mających żadnego telefonu (o 13 pkt.); wśród posiadających oba typy telefonów odsetek ten wyniósł 53%. Najwięcej nieufności zgłaszały osoby, które w gospodarstwie mają możliwość realizowania obu typów połączeń (38%); takie negatywne opinie najrzadziej były udziałem ludzi, którzy nie mogą korzystać z usług żadnego operatora (16%). Badani nie mający ani telefonu stacjonarnego, ani komórkowego częściej niż inni, pytani o stosunek do telekomunikacji Polskiej S.A., odpowiadali trudno powiedzieć (38%, dla porównania wśród posiadaczy telefonów stacjonarnych odsetek ten wynosił już tylko 8%, a mających oba typy telefonów 9%). Stosunek do ostatniej z analizowanych instytucji, które określiliśmy, jako organizacje służby publicznej Kościoła katolickiego wiąże się przede wszystkim z uczestnictwem w praktykach religijnych i poglądami politycznymi ludzi. Wśród 2 Badani podzieleni zostali na cztery grupy: mających w gospodarstwie domowym telefon stacjonarny oraz komórkowy (osoby te stanowiły dwie piąte populacji), mające tylko telefon stacjonarny (jedna 5

6 osób, które regularnie uczestniczą w obrzędach religijnych zaufanie do Kościoła katolickiego deklaruje 81% osób. Tymczasem wśród w ogóle niepraktykujących, nad zaufaniem (30%) wyraźnie dominuje nieufność (63%). PRAKTYKI ZAUFANIE DO KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO RELIGIJNE ufa Nie ufa Brak opinii Ufność netto Regularnie praktykujący 81% 15% 4% 66 Nieregularnie praktykujący 57% 37% 6% 20 Niepraktykujący 30% 63% 7% -33 Im bardziej na prawo skierowane są sympatie polityczne ludzi, tym powszechniej wyrażane zaufanie wobec Kościoła katolickiego (wśród prawicowców pozytywne opinie wyraża trzy czwarte osób). Z kolei im bardziej na lewo tym więcej nieufności, ale nawet wśród najbardziej krytycznie nastawionych wobec Kościoła lewicowców nad nieufnością (dwie piąte) przeważa zaufanie (ponad połowa). POGLĄDY ZAUFANIE DO KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO POLITYCZNE ufa Nie ufa Brak opinii Ufność netto Lewicowe 54% 42% 3% 12 Centrolewicowe 67% 30% 4% 37 Centroprawicowe 71% 29% 0% 42 Prawicowe 77% 19% 4% 58 Trudno powiedzieć 71% 22% 7% 49 Spośród elektoratów partyjnych z ostatnich wyborów, najkorzystniejsze opinie na temat Kościoła są udziałem elektoratu LPR (86%), Samoobrony (85%) i PO (80%). Natomiast najwięcej zastrzeżeń wypływa ze strony osób, które głosowały na koalicję SLD-UP (37%). Nie tylko postawy wobec polityki, ale także zainteresowanie nią przekłada się na stosunek wobec Kościoła: bardziej pozytywnie nastawieni są ludzie nie zainteresowani polityką (70%) niż nią zainteresowani (65%), a bardziej nieufne są osoby zainteresowane (32%) niż od problematyki tej stroniące (23%). Opinie na temat Kościoła katolickiego są w Polsce tym korzystniejsze, im niższe jest wykształcenie pytanych (zaledwie 54% osób z wykształceniem wyższym, 63% - ze średnim, 68% - z zasadniczym zawodowym i już 77% - z podstawowym). Duże trzecia badanych), mających tylko telefon komórkowy (jedna dziesiąta badanych) i nie mających ani telefonu stacjonarnego, ani komórkowego (jedna szósta populacji). 6

7 zaufanie częściej wyróżnia kobiety (70%) niż mężczyzn (65%), najczęściej mieszkańców mniejszych ośrodków (72% na wsiach i 78% w najmniejszych miastach), respondentów najmłodszych (85% nastolatków) oraz najstarszych (73% w wieku 60. i więcej lat), uczniów i studentów (80%), emerytów (72%), a także robotników (74%). Nieufność z kolei pojawia się tym częściej, im wyższe jest wykształcenie ludzi (z podstawowym 18%, z zawodowym 26%, ze średnim 32%, a z wyższym już 40%). Niechętnej postawie sprzyja większe miejsce zamieszkania pytanych (19%- 21% na wsiach i najmniejszych miastach, 32% w miastach o ludności tys. i 37% - w największych aglomeracjach). Brak zaufania częściej niż inni deklarowali dwudziestolatkowie (36%), kierownicy i specjaliści, bezrobotni (po 35%), pracownicy administracji i usług (34%), gospodynie domowe (33%) oraz renciści (32%), częściej byli to mężczyźni (30%) niż kobiety (24%). 7