FOLDER INFORMACYJNY Program NORDICC (Europejska Inicjatywa Profi laktyki Raka Jelita Grubego) Centrum Onkologii-Instytut Im. Marii Skłodowskiej-Curie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Dlaczego warto wykonać badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego? Rak jelita grubego jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym w Polsce co roku notuje się ponad 13 tysięcy nowych zachorowań. Ich liczba z każdym rokiem rośnie. Rak jelita rozwija się ze stadium łagodnego tzw. polipa jelita grubego (zmiana na wewnętrznej ścianie jelita przypominająca wyglądem brodawkę) proces przekształcenia małego polipa w raka zajmuje zazwyczaj co najmniej 10 lat. Zarówno polipy, jak również rak jelita grubego w początkowym stadium choroby rzadko wywołują objawy. Dzięki badaniom profilaktycznym i usuwaniu polipów możliwe jest znaczące obniżenie ryzyka zachorowania na raka jelita grubego. Badanie przesiewowe umożliwia też wykrycie istniejących, bezobjawowych nowotworów we wcześniejszym i przez to łatwiej uleczalnym stadium choroby. Częstość występowania polipów i ryzyko zachorowania na raka jelita wzrasta z wiekiem. W wieku 55-64 lat ponad 25% osób ma polipy a 5% jest zagrożonych zachorowaniem na raka jelita grubego. Jest to, zatem idealny wiek, aby wykonać badanie profilaktyczne i usunąć polipy, z których w kolejnych latach może rozwinąć się rak jelita. 1
Na czym polega kolonoskopia (badanie jelita grubego)? Jakie są przeciwwskazania do udziału w programie NordICC? Przebyte operacje na jelicie grubym Konieczność stałej opieki medycznej i pielęgnacyjnej Aktualnie stosowane leczenie przeciwnowotworowe Choroby serca i płuc ograniczające codzienną aktywność Stałe leczenie przeciwkrzepliwe wymienionymi preparatami: acenokumarol, sintrom, warfaryna Zawał serca lub udar mózgu w ciągu ostatnich 3 miesięcy Stały pobyt za granicą Jeżeli którakolwiek z wymienionych powyżej sytuacji może dotyczyć Pani/Pana, prosimy o kontakt z Biurem Programu NordICC (tel. 022 546-30-56, -30-58 lub -24-45) celem uzyskania dokładnych informacji. Kolonoskopia trwa zwykle 15-30 minut, ale doradzamy przeznaczenie 1, 5 2 godzin na wizytę w ośrodku badań profilaktycznych. Badanie wykonuje się miękką, giętką rurką grubości małego palca (kolonoskop), którą lekarz wprowadza przez odbyt do oczyszczonego jelita grubego i przesuwa do ujścia jelita cienkiego. W tym czasie dokładnie oglądane jest wnętrze jelita grubego. Wprowadzanie aparatu jest niebolesne dla większości osób, choć u niektórych może powodować wzdęcie, uczucie parcia i ucisku w brzuchu. W przypadku pojawienia się dolegliwości możliwe jest podanie znieczulenia. 2 3
Jeśli w trakcie badania zostaną stwierdzone polipy, zostaną one usunięte za pomocą pętli wprowadzonej do jelita przez kolonoskop. Usunięcie polipów jest niebolesne i bezpośrednio po jego przeprowadzeniu można wrócić do domu lub pracy. Jeśli usunięcie polipów nie będzie mogło być przeprowadzone w ramach naszego programu, lecz będzie konieczne z medycznego punktu widzenia, to zaproponujemy Panu / Pani ich usunięcie w warunkach szpitalnych, w dogodnym terminie. W jaki sposób przygotować się do badania? Do badania kolonoskopowego jelito grube musi być starannie oczyszczone. W godzinach popołudniowych w dniu poprzedzającym badanie należy wypić preparat przeczyszczający, który zostanie do Państwa przesłany wraz z instrukcją stosowania po podpisaniu zgody na wzięcie udziału w projekcie. Jeśli zaproponowany przez nas sposób oczyszczenia jelita będzie dla Państwa trudny do zaakceptowania i skłaniałby Państwa do rezygnacji z udziału w badaniu prosimy o kontakt z Biurem Programu NordICC (tel. 022 546-30-56, -30-58 lub -24-45). Możliwe jest zastosowanie innych sposobów oczyszczenia jelita aczkolwiek jakość badania kolonoskopowego może być przez to mniejsza. Na trzy (3) godziny przed terminem badania nie można pić płynów. 4 5
Polipy Co zrobić z przewlekle stosowanymi lekami? Czy badanie jest bezpieczne? Kolonoskopia jest bezpiecznym badaniem, choć jego powodzenie oraz pełne bezpieczeństwo nie mogą być zagwarantowane przez żadnego lekarza. Powikłania występują niezmiernie rzadko. Najpoważniejsze z nich, czyli perforacja (przedziurawienie ściany jelita) lub krwawienie mogą wymagać natychmiastowego lub pilnego leczenia operacyjnego. W polskim programie badań przesiewowych perforacja wystąpiła jedynie w 5 przypadkach na 50 000 badań (0,01%). Przewlekle stosowane leki należy przyjmować zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami lekarza prowadzącego. Jeśli godzina przyjmowania leków pokrywa się z czasem przygotowania do kolonoskopii, leki należy przyjąć co najmniej godzinę przed lub po spożyciu środka przeczyszczającego. W dniu badania należy przyjąć poranną dawkę leku popijając niewielką ilością wody. U pacjentów chorujących na cukrzycę proces przygotowania jelita do kolonoskopii może spowodować niekontrolowane obniżenie poziomu cukru we krwi. Dlatego osoby chorujące na cukrzycę, zwłaszcza leczoną insuliną, powinny dodatkowo skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub Biurem Programu NordICC. 6 7
Termin i miejsce badania kolonoskopowego W zaproszeniu znajduje się proponowany termin badania kolonoskopowego. Jeśli zaproponowany przez nas termin nie odpowiada Państwu proszę zadzwonić do Biura Programu (tel. 022 546-30-56, -30-58 lub -24-45) lub przesłać własną propozycję daty badania na załączonym formularzu zgody. Wszystkie badania odbywają się w ośrodku badań przesiewowych Kliniki Gastroenterologii, w Centrum Onkologii-Instytucie, przy ulicy Roentgena 5 w Warszawie. Ośrodek badań przesiewowych mieści się na poziomie 1, wejście D, od ul. Pileckiego (w prawo do końca korytarza, po lewej stronie schodami na poziom 1; możliwy dojazd windą znajdującą się obok gabinetu 31; w windzie przycisk S ). Jak dojechać do ośrodka badań przesiewowych? Na ostatniej stronie folderu znajdziecie Państwo mapę dojazdu do ośrodka badań przesiewowych w Centrum Onkologii. Co zrobić po przyjeździe do ośrodka badań przesiewowych? Po przyjeździe do ośrodka badań przesiewowych (poziom 1) prosimy zgłosić się do rejestracji Programu Badań Przesiewowych, gdzie zostaną Państwo poproszeni o udzielenie dodatkowych informacji dotyczących ogólnego stanu zdrowia. Prosimy o przybycie 15 minut przed ustaloną godziną badania. 8 9
Czy moje dane osobowe będą chronione? Wynik kolonoskopii oraz dane osób biorących udział w programie będą przechowywane w Biurze Programu NordICC z zachowaniem prawa o ochronie danych osobowych. Program zostanie zakończony po 15 latach i wówczas wszystkie zebrane informacje zostaną zniszczone. Wszystkie informacje będą zakodowane oraz analizowane ściśle anonimowo, uniemożliwiając identyfikację poszczególnych osób biorących udział w programie. Tylko upoważniony personel będzie miał dostęp do klucza i kodów umożliwiających identyfikację. Identyfikacja poszczególnych osób nie będzie również możliwa w przypadku opublikowania wyników programu w specjalistycznych czasopismach medycznych. Osoby biorące udział w Programie mają prawo dostępu do swoich danych i wyników badań oraz do usunięcia wszelkich informacji i wyników dopóki nie zostaną one wykorzystane do publikacji naukowych. Udział w badaniu jest bezpłatny i dobrowolny. Każdy uczestnik ma takie same prawa jak pacjent w publicznej placówce służby zdrowia. Załączniki Prosimy zapoznać się z załączonym formularzem zgody na udział w programie NordICC i wypełniony jak najszybciej odesłać w załączonej, opłaconej i zaadresowanej kopercie do Biura Programu. Każdy z uczestników badania otrzyma list lub telefon przypominający o jego terminie. W przesłanym liście znajdziecie Państwo: Zaproszenie do wzięcia udziału w badaniu NordICC Formularz zgody Opłaconą, zaadresowaną do Biura Programu kopertę Folder informacyjny z mapą dojazdu do ośrodka Preparat przeczyszczający wraz z instrukcją stosowania zostaną do Państwa przesłane drogą pocztową po otrzymaniu listu z podpisanym formularzem zgody na wzięcie udziału w programie NordICC. 10 11
Mapa dojazdu do ośrodka przesiewowego do metro Stokłosy Rotmistrza Witolda Pileckiego PARKING Wejście D PARKING Lokalizacja : Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej Curie Warszawa ul. Roentgena 5, wejście D, poziom -1 Dojazd komunikacją miejską: Około 1 km od przystanku Metro Stokłosy Około 1,2 km od przystanku Metro Imielin Przystanek Centrum Onkologii, linie: 136; 179; 192; 195; 306; 504; 505; 715 Wilhelma Konrada Roentgena PARKING Centrum Onkologii Dojazd samochodem: Dostępne trzy parkingi bezpłatne dla uczestników programu (należy pobrać bilet przy wjeździe, a przy wyjeździe okazać zaproszenie na badanie NordICC). Wjazd od strony ul. Rotmistrza Witolda Pileckiego oraz od strony ul. Roentgena. 12
Centrum Onkologii-Instytut Im. Marii Skłodowskiej-Curie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego