Sprawozdanie z realizacji Programu Centrum Aktywności Lokalnej w Nikiszowcu w 2008r.

MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W KATOWICACH Sprawozdanie z realizacji Programu Centrum Aktywności Lokalnej w Nikiszowcu w 2008r. (Program przyjęty uchwałą Nr.: XXV/516/08 z dnia 2008-04-25) Katowice 2009

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 2 Program Centrum Aktywności Lokalnej w Nikiszowcu (PCAL Nikiszowiec) został uruchomiony 01 czerwca 2008r. Głównym celem Programu było podniesienie poziomu aktywności mieszkańców dzielnicy Nikiszowiec oraz instytucji lokalnych na rzecz samodzielnego rozwiązywania waŝnych problemów społecznych, w szczególności problemów dotykających osoby korzystające z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, zagroŝone marginalizacją i wykluczeniem społecznym. Program realizowany był w ramach projektu Damy radę program aktywizacji zawodowej i społecznej w Katowicach, był współfinansowany przez Unię Europejską z środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Program będzie kontynuowany w kolejnych latach realizacji projektu. Do współpracy w realizacji PCAL Nikiszowiec udało się zaangaŝować Parafię św. Anny, która nieodpłatnie uŝyczyła pomieszczenie biurowe i sale Domu Katechetycznego na działalność PCAL. Korzystając ze środków unijnych Program wyposaŝono w niezbędne meble oraz sprzęt biurowy i komputerowy. W Programie zatrudniono 2 etatowych pracowników koordynatora oraz pracownika socjalnego oraz grono specjalistów realizujących załoŝenia programowe. Na umowę zlecenie zatrudniono m.in. prawnika, pedagoga, doradcę zawodowego, psychologa, superwizora a takŝe trenerów prowadzących treningi umiejętności i kompetencji społecznych. W Programie załoŝono zrealizowanie kilku waŝnych celów szczegółowych. 1. Zrealizowano lokalną mapę zasobów i potrzeb. Mapa to opracowanie zawierające szczegółową analizę sytuacji społecznej, lokalnych problemów i moŝliwości ich rozwiązania. Jest podstawą wszelkich działań w środowisku lokalnym, stanowi diagnozę sytuacji społecznej i punkt wyjścia do pracy ze społecznością. W celu przygotowania mapy uzyskano szereg danych statystycznych z instytucji tj. Urząd Miasta, Policja, administracje mieszkaniowe i in. Przeprowadzono badania ankietowe wśród mieszkańców Nikiszowca, w których badano m.in. jakie są główne problemy społeczności, jaki jest poziom aktywności mieszkańców w zakresie samodzielnego radzenia sobie z

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 3 trudnościami. Przeprowadzono równieŝ szereg wywiadów swobodnych i rozmów z osobami funkcyjnymi. Sporządzono (wspólnie z lokalnymi liderami) analizę SWOT słuŝącą identyfikacji kategorii silnych i słabych stron oraz szans i zagroŝeń. Głównym celem analizy SWOT jest z jednej strony ustalenie sytuacji bieŝącej, w jakiej znajduje się społeczność a z drugiej prognoza strategii postępowania słuŝącej rozwojowi społeczności. Mapa pozwoliła na określenie najwaŝniejszych z punktu widzenia społeczności Nikiszowca problemów. Są to: Jednocześnie prawie wszyscy ankietowani odpowiedzieli twierdząco na pytanie o włączenie się w konkretne działania słuŝące rozwiązaniu problemów lokalnych. Miało to swoje odzwierciedlenie m.in. podczas realizacji Jarmarku na Nikiszu (opis w dalszej części sprawozdania). 2. Stworzono odpowiednie warunki organizacyjne do powstania lokalnego centrum aktywności społecznej. W dzielnicy, w której od wielu lat brakuje domu

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 4 kultury lub innej tego typu placówki istnieje wielka potrzeba funkcjonowania lokalnego centrum aktywności. Centrum aktywności lokalnej utworzone w ramach Programu spełniło oczekiwania społeczności. Nawet obawy związane z umiejscowieniem siedziby PCAL na terenie parafialnym nie potwierdziły się. Dom Katechetyczny stał się miejscem licznych spotkań społeczności, spotkań z Policją, miejscem realizacji treningów umiejętności społecznych i miejscem konsultacji czy porad obywatelskich. Stał się takŝe siedzibą Punktu Informacji Obywatelskiej (PIO). 3. Zwiększono dostępność mieszkańców do informacji na temat ich praw i obowiązków oraz sposobów rozwiązywania waŝnych problemów Ŝyciowych. Od 10 czerwca 2008r. rozpoczął działalność Punkt Informacji Obywatelskiej (PIO), w ramach którego udzielano informacji o prawach i uprawnieniach słuŝących przywróceniu samodzielności Ŝyciowej mieszkańców Nikiszowca i dzielnic ościennych. DyŜury pełnił prawnik i pracownik socjalny. W PIO moŝliwe było takŝe skorzystanie z poradnictwa specjalistycznego, usługi takie świadczyli psycholog, pedagog i doradca zawodowy. Z usług PIO skorzystało średnio 26 osób miesięcznie. Osoby korzystające z usług PIO miały moŝliwość korzystania z prasy codziennej. W ramach PIO prowadzono takŝe na terenie dzielnicy tablicę ogłoszeń, którą dzięki uprzejmości właściciela umieszczono w witrynie popularnego sklepu. Na tablicy umieszczano waŝne informacje o działaniach PCAL, jak i o wydarzeniach lokalnych, szkoleniach. Tablica była udostępniona takŝe mieszkańcom, którzy za pośrednictwem pracowników PCAL mogli umieszczać na tablicy istotne z punktu widzenia dzielnicy informacje.

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 5 4. Zwiększono gotowość mieszkańców dzielnicy do podejmowania aktywności w zakresie rozwiązywania samodzielnie problemów lokalnych. Znakomitym przykładem aktywności mieszkańców jest Jarmark na Nikiszu. Jest to inicjatywa mieszkańców związanych z PCAL Nikiszowiec. Jarmark odbył się 07 grudnia 2008r. Głównym celem Jarmarku jest integracja społeczności Nikiszowca, promocja dzielnicy oraz włączenie się społeczności w rozwiązania najwaŝniejszego lokalnego problemu, jakim dla mieszkańców jest niskie poczucie bezpieczeństwa. Jarmark pokazał, Ŝe społeczność Nikiszowca potrafi jednoczyć się dla wspólnego dobra, potrafi współpracować zarówno z władzami miasta (które udzieliły wielkiego wsparcia organizatorom) jak i organizacjami lokalnymi i przedsiębiorcami. Jarmark jest modelowym przykładem nieformalnego partnerstwa lokalnego, w którym wspólnie z mieszkańcami działają zarówno jednostki samorządowe (m.in. PCAL, Radni, Policja, StraŜ Miejska, Szkoły), pozarządowe (lokalne stowarzyszenia, Parafia), jak i przedstawiciele biznesu (firmy, przedsiębiorstwa lokalne wspierające organizację Jarmarku). Istotą powodzenia tej koalicji było przede wszystkim celne określenie wspólnego dla wszystkich problemu, ustalenie korzyści, jakie Jarmark przyniesie wszystkim jego udziałowcom, w tym przede wszystkim samej społeczności oraz aktywna, scalająca wszystko działalność realizatorów PCAL Nikiszowiec. WaŜnym efektem tej koalicji jest przejście od wyłącznej roszczeniowości w zakresie deklarowania potrzeb społeczności lokalnej do współdziałania z róŝnymi podmiotami, w tym przede wszystkim samorządowymi w celu realizacji potrzeb lokalnych. Jarmarkowi towarzyszyły imprezy towarzyszące takie jak: plener fotograficzny FOTO-DEJ 3.0, wystawa malarstwa Grupy Janowskiej, pokazy multimedialne, koncerty, kiermasz staroci, przejazdy bryczką. Dla dzieci przygotowano namiot zabawowy. Mieszkańcy przygotowujący Jarmark prezentowali stroje ludowe i górnicze. Przygotowano ciasta, pierniki, Ŝur, wodzionkę, domowy smalec, kiełbaski, pamiątki, wyroby rękodzieła. Wielką atrakcją zarówno dla mieszkańców jak i dla gości było wprowadzenie w Nikiszowcu w tym dniu tzw. Balkana Nikiszowieckiego, który na Jarmarku był

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 6 obowiązującą walutą. Pieniądze pochodzące z wymiany balkanów, prowadzonej przez Parafię św. Anny zgodnie z wolą mieszkańców stanowić będą wkład społeczności Nikiszowca w instalację w dzielnicy monitoringu. Uzbierano kwotę blisko 10 tysięcy złotych. Jednocześnie mieszkańcy prowadzili zbiórkę podpisów pod wnioskiem o monitoring w dzielnicy, podczas której zebrano ok. 700 podpisów. Ideę Jarmarku wspierały takŝe media. Sporo artykułów zarówno na etapie przygotowywania Jarmarku jak i po nim znalazło się w Gazecie Wyborczej, Echu Miasta, Dzienniku Zachodnim oraz na stronach internetowych m.in. www.gazeta.pl, www.mmsilesia.pl i in. Wydaje się zatem, Ŝe cel jakim było zwiększenie aktywności mieszkańców został osiągnięty. Urząd Miasta w Katowicach Parafia św. Anny Stowarzyszenie Razem dla Nikiszowca Stowarzyszenie Ad Vitam Dignam Szkoła Podstawowa Nr 53 Gimnazjum Nr 14 Świetlica Środowiskowa przy Parafii św. Anny Przedszkole Miejskie Nr 62 Warsztaty Terapii Zajęciowej Promyk Instytucje i firmy wspierające Jarmark na Nikiszu 2008 Ośrodek Hipoterapii Padok Komisariat V Policji Firma GM Zakład Piekarniczo- Cukierniczy Sp.J. M. I B. Michalscy Arad SC. PW. Zakład rozbioru mięsa i drobiu, hurtownia wędlin Sklep spoŝywczy L. Klinowska, B. Giewon Gazeta Wyborcza MMSILESIA Browary Tyskie ING Bank Śląski Wyszukane.pl FOTOEDUKACJA TV Silesia SITG Studio Fotograficzne Krzysztof Niesporek Akuna Naprzód Janów

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 7

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 8 5. PCAL Nikiszowiec realizował przedsięwzięcia, które przeciwdziałały utrwalaniu się bezradności i pogłębianiu marginalizacji społecznej wśród mieszkańców dzielnicy, w szczególności korzystających z pomocy MOPS. W ramach Programu zrealizowano 4 spotkania o charakterze treningów umiejętności społecznych oraz cykl spotkań w ramach treningu umiejętności społecznych dla osób bezrobotnych, korzystających z pomocy MOPS Katowice. Zrealizowano następujące treningi, które w sposób znaczący podniosły kompetencje społeczne uczestniczących mieszkańców: W dn. 10 września 2008 odbyło się spotkanie o charakterze treningu umiejętności społecznych dla Seniorów z dzielnicy Nikiszowiec i Janów. Tematem spotkania było BEZPIECZEŃŚTWO OSÓB STARSZYCH. W spotkaniu uczestniczyło 27 Seniorek i Seniorów. Omówiono najwaŝniejsze z punku widzenia Seniorów zagroŝenia, jakich doświadczają oni w dzielnicy. W trakcie zajęć mieszkańcy podjęli dyskusję na temat rozwiązania problemu bezpieczeństwa w dzielnicy, poznali techniki radzenia sobie w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych. Uczestnicy brali udział w zabawach ruchowych i integracyjnych oraz otrzymali poczęstunek. Otrzymali takŝe broszury programu Bezpieczna Przystań oraz informacje nt. sposobu kontaktowania się z Policją w kwestiach bezpieczeństwa na Nikiszowcu.

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 9 W dn. 08 października 2008r. odbył się trening umiejętności społecznych dla mieszkańców dotyczący samoorganizowania się, tworzenia stowarzyszeń, fundacji i innych tego typu organizacji. W treningu uczestniczyło aktywnie 12 mieszkańców. Uczestnicy poznali zasady tworzenia organizacji pozarządowych, ich specyfikę, mocne i słabe strony. W dn. 17 listopada 2008r. gościnnie na terenie Warsztatów Terapii Zajęciowej Promyk w Katowicach Janowie odbył się trening umiejętności społecznych dotyczący uprawnień osób niepełnosprawnych. Organizacja treningu była efektem współpracy Programu z lokalnymi instytucjami w tym m.in. WTZ czy Środowiskowym Domem Samopomocy. To na zapotrzebowanie tych instytucji osób związanych z dzielnicą, jak i pracą z osobami niepełnosprawnymi zorganizowano warsztat, w którym poruszano następujące tematy: Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych Osoba niepełnosprawna a rynek pracy Wsparcie dla osób niepełnosprawnych w poszukiwaniu pracy Obowiązki pracodawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne Uprawnienia pracujących osób niepełnosprawnych RóŜnice pomiędzy orzeczeniem ZUS a MZOiN Podczas spotkania była moŝliwość zarówno wysłuchania wykładu, jak i bardziej indywidualnego skonsultowania czy przetrenowania sposobu skorzystania z uprawnień przez osoby niepełnosprawne. W spotkaniu uczestniczyli takŝe opiekunowie osób oraz pedagodzy i nauczyciele.

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 10 W dniu 25.11.2008r. odbył się trening umiejętności społecznych na temat zagroŝeń płynących z Internetu i mediów wobec dzieci. Trening odbył się na terenie Szkoły Podstawowej Nr 53 i był efektem współpracy z tą instytucją lokalną. Temat spotkania odpowiadał zapotrzebowaniu społeczności lokalnej. W spotkaniu uczestniczyło 13 rodziców oraz całe grono pedagogiczne. Przedstawiono rodzaje zagroŝeń płynących z mediów, sposoby radzenia sobie w sytuacji wystąpienia zagroŝenia. Była takŝe moŝliwość indywidualnych konsultacji. Od 28 listopada 2008r. do 19.12.2008r. zrealizowano cykl treningów umiejętności społecznych dla osób poszukujących pracy, korzystających z pomocy MOPS Katowice. Odbyły się 4 spotkania, w których uczestniczyło ok. 20 osób. Uczestników zapoznano z zagadnieniami dotyczącymi problemów związanych z długotrwałym bezrobociem, takimi jak: Stres, depresja - symptomy problemów i sposoby przeciwdziałania tym zjawiskom. Komunikacja społeczna, rozwiązywanie konfliktów w miejscu zamieszkania. Umiejętność poruszania się po urzędach i instytucjach. Społeczność lokalna jako waŝny element systemu wsparcia dla osoby bezrobotnej.

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 11 6. Jednym z najwaŝniejszych działań PCAL Nikiszowiec było znalezienie i edukacja lokalnych liderów i animatorów osób, które posiadały by gotowość i zdolności do organizowania społeczności, animowania działań integrujących mieszkańców, takŝe działań o charakterze samopomocowym. W ramach PCAL zrealizowano cykl szkoleń dla grupy mieszkańców. W róŝnych szkoleniach uczestniczyło łącznie 14 osób, w tym podopieczni MOPS oraz realizatorzy PCAL. Uczestniczyli takŝe pracownicy instytucji lokalnych oraz funkcjonariusze Policji (dzielnicowi). Z grupy szkolącej się wyłoniono co najmniej 2 liderów, będących motorem późniejszych działań integrujących społeczność dzielnicy. Szkolenia zlecono profesjonalnej organizacji zajmującej się wsparciem dla organizacji pozarządowych i szkoleniami, mającej doświadczenie w realizacji szkoleń zakresu animacji lokalnej. Cykl szkoleń obejmował 3 kilkudniowe wyjazdy w łącznej ilości 54 godzin szkoleniowych. Szkolenia dotyczyły takich zagadnień jak m.in.: aktywizowanie społeczności lokalnej; komunikacja społeczna; samopomoc w środowisku lokalnym. 7. W okresie od 02.10.2008r. do 04.12.2008r. zrealizowano cykl 10 godzinnych zajęć profilaktyczno-edukacyjnych dla dzieci pochodzących z rodzin zagroŝonych wykluczeniem społecznym i otoczenia tych rodzin odbiorcami zajęć byli uczniowie klasy Ic Szkoły Podstawowej Nr 53 w Katowicach Nikiszowcu. Średnia liczba dzieci uczestniczących w zajęciach wyniosła 19, narastająco w Programie uczestniczyło 24 dzieci. W ramach zajęć dzieci poznały podstawowe prawa i obowiązki dzieci, a takŝe sposoby na radzenie sobie w trudnych sytuacjach, z emocjami, jak szukać pomocy. Poruszano tematy związane z higieną osobistą,

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 12 bezpieczeństwem. Dzieci bardzo pozytywnie odebrały Program, chętnie uczestniczyły w zajęciach. W czasie zajęć prowadzącym i dzieciom towarzyszyła Ŝywa maskotka Programu MOPSIK. 8. W okresie realizacji Programu zorganizowano 10 spotkań społeczności lokalnej, dotyczących przede wszystkim problemu bezpieczeństwa. Współorganizowano spotkania społeczności z Policją. Nawiązano współpracę z wszystkimi lokalnymi instytucjami, z którymi realizowano część załoŝeń programowych. Były to przede wszystkim Szkoła Podstawowa Nr 53, Warsztaty Terapii Zajęciowej Promyk, stowarzyszenie Razem dla Nikiszowca. W spotkaniach regularnie uczestniczyło kilkanaście osób. W spotkaniach dotyczących organizacji Jarmarku na Nikiszu uczestniczyło kilkadziesiąt osób, w tym radni, przedstawiciele mediów, instytucji lokalnych. TakŜe spotkanie z Policją w sprawie bezpieczeństwa dzielnicy zainteresowały sporą grupę mieszkańców.

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 13 10. Prowadzono takŝe działania promujące ideę organizowania się społeczności, radzenia sobie z problemem marginalizacji. Opracowano plakat oraz ulotkę reklamującą PCAL. Pracownicy PCAL Nikiszowiec uczestniczyli w cyklu imprez lokalnych, w tym m.in.: w wystawie związanej ze 100 leciem Nikiszowca na odpuście parafialnym na I Światowym Dniu Nikiszowian w Konkursie Placów konkurs związany z estetyką dzielnicy Nikiszowiec w głównych obchodach 100-lecia dzielnicy Nikiszowiec w wystawie fotografii profesjonalnej w Galerii Szyb Wilson w spotkaniach Stowarzyszenia Razem dla Nikiszowca Podjęto ścisłą współpracę z mediami przede wszystkim portalem społecznościowym www.mmsilesia.pl oraz lokalną stroną internetową www.nikiszowiec.pl. Informacje o PCAL Nikiszowiec na bieŝąco umieszczane były na stronie internetowej Parafii św. Anny w Niksizowcu. Współprowadzono takŝe forum związane z aktywnością lokalną i Nikiszowcem, współpracowano z moderatorami forum na stronie www.gazeta.pl.

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 14 Koordynator PCAL wziął udział w dniu 03.10.2008r. w debacie telewizyjnej na temat Nikiszowca (Program OK-NO, TV Silesia). Wzmianki o PCAL i PIO oraz o prowadzonych w ramach Programu inicjatywach lokalnych pojawiły się m.in.w: Echo Wieczorka 07.07.2008, 09.09.2008, 11.11.2008 Gazeta Wyborcza 29.07.2008, 07.11.2008, 02.12.2008, 08.12.2008, 11.12.2008 Echo Miasta 23.10.2008, 11.12.2008 Dzienni Zachodni - 28.07.2008, 01.08.2008 W ramach promocji PCAL zorganizowano w Nikiszowcu w dniu 07.11.2008r. wizytę studyjną dyrektorów i pracowników socjalnych Ośrodków Pomocy Społecznej z Dąbrowy Górniczej, Sosnowca, Piekar Śląskich i Opola, zainteresowanych realizacją programów aktywności lokalnej. Przestawiono przedsięwzięcia PCAL oraz realizowany w MOPS projekt systemowy. W spotkaniu udział wzięło 21 osób. PODSUMOWANIE Udało się zrealizować większość zakładanych tzw. twardych rezultatów. Spośród zakładanych efektów nie udało się zebrać i uruchomić grupy samopomocowej. Stało się tak pomimo szerokiej akcji promocyjnej, zorganizowaniu spotkania, a takŝe wielokrotnym konsultacjom z róŝnymi instytucjami lokalnymi. Prawdopodobną przyczyną takiej sytuacji jest utrwalona wśród mieszkańców dzielnicy niechęć do ujawniania się ze swoimi problemami, ujawniania ich swoim sąsiadom. TakŜe bardzo krótki okres realizacji Programu, konieczność oswojenia się z jego załoŝeniami, poznania jego realizatorów mógł spowodować małe zainteresowanie samopomocą. Ta dziedzina zdecydowanie wymaga więcej czasu. Zadania związane z organizacją grup samopomocowych będą realizowane w następnym roku realizacji Programu. Nie zorganizowano takŝe zakładanego w Programie szkolenia z animacji lokalnej i metody CAL oraz spotkania dla przedstawicieli instytucji lokalnych. TakŜe tutaj bardzo krótki czasookres realizacji Programu miał znaczenie. Wystąpiło nagromadzenie się

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 15 duŝej ilości działań w krótkim okresie realizacji Programu, co uniemoŝliwiło zrealizowanie zakładanego celu. Z drugiej strony róŝne przedsięwzięcia realizowane przez PCAL powodowały stały i systematyczny kontakt z instytucjami i mieszkańcami, którzy byli na bieŝąco edukowani w zakresie realizowanej w PCAL metody pracy (CAL). Aktywna grupa mieszkańców oraz przedstawiciele instytucji lokalnych brali udział w szkoleniach z zakresu metody. Spowodowało to z jednej strony nabycie przez te osoby wiedzy o metodzie a z drugiej wspomniane nagromadzenie się róŝnych działań ograniczyło gotowość tych osób do jeszcze dodatkowego szkolenia. Uznano zatem, Ŝe nie jest ono niezbędne na tym etapie realizacji Programu. Zdecydowana większość zakładanych efektów została zrealizowana z naddatkiem. Udane przedsięwzięcia to: 1. Opracowano lokalną mapę zasobów i potrzeb. 2. Zorganizowano Punkt Informacji Obywatelskiej, słuŝący wsparciem prawnym oraz poradnictwem zawodowym, psychologicznym, pedagogicznym i socjalnym. Z PIO skorzystało średnio 26 osób miesięcznie (zakładano minimum 20). Największym zainteresowaniem cieszyły się usługi prawnika. Jedynie w czerwcu i grudniu liczba osób korzystających z PIO była niŝsza od przewidywanej, jednakŝe naleŝy brać pod uwagę fakt, iŝ PIO rozpoczęło działalność od połowy czerwca, takŝe w grudniu formalnie Punkt działał do połowy miesiąca. Łącznie w okresie od 10 czerwca do 15 grudnia 2008 udzielono 210 informacji dla 185 osób. PoniŜej przedstawiamy dane dotyczące ilości osób w PIO w poszczególnych miesiącach:

S p r a w o z d a n i e z r e a l i z a c j i P C A L N i k i s z o w i e c 2 0 0 8 16 3. Zorganizowano 10 spotkań ze społecznością lokalną, tj. więcej od zakładanych trzech spotkań. 4. Zrealizowano partnerstwo lokalne jakim była organizacja Jarmarku na Nikiszu. Instytucje i firmy wspierające Jarmark są takŝe obecnie zainteresowane poprawą poziomu bezpieczeństwa dzielnicy, co sprzyja dalszym działaniom partnerskim. 5. Zrealizowano 8 spotkań edukacyjnych o charakterze treningów umiejętności społecznych, w których wzięło udział łącznie około 130 osób (planowano minimum 3 spotkania). 6. Zrealizowano zgodnie z załoŝeniami cykl 10 spotkań edukacyjno profilaktycznych dla dzieci z klasy pierwszej Szkoły Podstawowej Nr 53. 7. Zorganizowano cykl szkoleniowy z zakresu animacji lokalnej dla mieszkańców i przedstawicieli instytucji lokalnych w łącznej ilości 54 godzin szkoleniowych. Uczestniczyło w szkoleniach łącznie 14 osób, spośród których udało się wyłonić przynajmniej 3 liderów. Osoby te w sposób aktywny organizowały społeczność Nikiszowca podczas przygotowań i w trakcie Jarmarku na Nikiszu. Program Centrum Aktywności Lokalnej w Nikiszowcu będzie kontynuowany w roku 2009 w ramach projektu systemowego realizowanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach.