PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH Dla elewacji dawnej kuźni przy ul. Balickiej 294 w Krakowie

Pracownie Konserwacji Zabytków ARKONA Spółka z o. o. PROGRAM PRAC KONSERWATORSKICH Dla elewacji dawnej kuźni przy ul. Balickiej 294 w Krakowie oprac. Agata Mamoń mgr konserwator dzieł sztuki Kraków, grudzień 2014

Zawartość I. WSTĘP.... 3 II. OPIS OBIEKTU.... 3 III.HISTORIA OBIEKTU.... 5 IV.STAN ZACHOWANIA OBIEKTU... 5 V.OPINIA KONSTRUKCYJNO BUDOWLANA.... 7 VI.PROGRAM PRAC.... 7 A.Wnioski i założenia konserwatorskie.... 7 B. Proponowane postępowanie konserwatorskie.... 9 VII.DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA.... 14 2

I. WSTĘP. Przedmiotem opracowania są elewacje budynku dawnej kuźni przy ul.balickiej 297 w Krakowie, obecnie użytkowanego jako biblioteka filialna. Budynek wpisano do rejestru zabytków 22.05.1969 r. pod nr A-1021. II. OPIS OBIEKTU 1. Budynek usytuowany na wąskiej, zbliżonej do prostokątnej działce, której krótszy bok przylega do ulicy Balickiej. Ustawiony ścianą szczytową równolegle do przebiegu ulicy. Przesunięty względem granic działki w stronę narożnika południowego, w ten sposób, że ściana południowo-wschodnia stoi przy granicy sąsiedniej posesji, a jej ogrodzenie od strony ulicy dochodzi do narożnika południowego. Od strony północno-zachodniej i północno wschodniej działka porośnięta trawą i otoczona ogrodzeniami sąsiadujących posesji. Od strony ulicy oddziela ją ogrodzenie z ramowe na betonowej podmurówce. Otoczenie stanowi zabudowa jednorodzinna. Budynek posiada jedną kondygnację ze strychem, jest niepodpiwniczony. Nakryty dachami o konstrukcji drewnianej, korpus dwuspadowym, przybudówka po stronie północno-wschodniej - namiotowym. Pokrycie dachów stanowi dachówka ceramiczna. Od strony ulicy elewację poprzedza podcień wsparty na arkadach opartych na trzech filarach. Filary zaakcentowano przez lekkie wysuniecie ich w stosunku do ściany elewacji w ten sposób, że powyżej arkad i po bokach trójkątnego szczytu tworzą lizeny. W szczycie półkoliste okienko z metalową ślusarką. ścianę szczytową od arkadowej wydziela prosty gzyms nakryty dachówkami. W górnej części szczytu dwie kotwy w kształcie litery s. Filary w dolnej części zbudowane z ciosów z wapienia jurajskiego. W podcieniu taras z posadzką z cegieł klinkierowych ułożonych w szachownice, otoczoną wzdłuż zewnętrznych krawędzi rzędami cegieł ustawionymi równolegle, wozówkami do góry. Na krawędziach cegły wysunięte przed lico tworzą rodzaj parapetów nad niskimi ściankami tarasu. Przęsła arkad zamknięte w dolnych częściach balustradą ażurową, kutą, z wyjątkiem strony północnozachodniej, do której przystawiono niewielki taras, o obniżonym poziomie w stosunku do podcienia. Z poziomu ulicy prowadzą na niego najpierw betonowe niskie stopnie, a następnie stopień ceglany. Taras wejściowy wyłożony cegłą analogicznie jak w podcieniu. Z dwóch 3

stron ogrodzony balustradą w formie prostego muru ceglanego nakrytego blaszanym parapetem, a od strony ulicy oddzielony dwuskrzydłową furtką analogiczną jak balustrady w podcieniu. Balustrady w podcieniu wykonane z prętów o przekroju zbliżonym do kwadratu.. Pręty ustawione pionowo oraz ten sposób, że tworzą skośną kratownicę. Końce prętów ustawionych skośnie lekko zagięte, a pionowych wysunięte powyżej poziomego pręta tworzą rodzaj sterczynek. Do wnętrza budynku wejście prowadzi przez otwór drzwiowy w ścianie elewacji pod podcieniem. Otwór usytuowany asymetrycznie, po północnej stronie ściany, po południowej symetrycznie znajduje się płytka wnęka. Otwór wypełniony drewnianymi, dwuskrzydłowymi drzwiami. Stolarka klepkowa, w której deski ustawiono w jodełkę. Skrzydła różnej szerokości. Klamka żelazna kuta. W podcieniu strop drewniany, belkowy. Do stropu podwieszono trzy lampy kute ze szkleniem witrażowym. Elewacja północno-zachodnia korpusu podzielona trzema lizenami, w wydzielonych partach ścian znajdują się dwie płytkie wnęki, w których występują identyczne otwory okienne. W pierwszej osi od strony ulicy w tynku wydzielony niski cokół, w drugiej osi pomiędzy lizenami płaska arkada. Okna drewniane, skrzynkowe, dwuskrzydłowe, każde ze skrzydeł podzielone na trzy równe części. Pomiędzy skrzydłami zewnętrznymi i wewnętrznymi żelazne kraty kute. Elewacja przybudówki pozbawiona podziałów, z jednym oknem zabezpieczonym kratą zewnętrzną kutą. Elewacja północno wschodnia przybudówki pozbawiona jakichkolwiek podziałów i otworów. Elewacje południowo-wschodnie korpusu i przybudówki identyczne jak północnozachodnie. Wzdłuż wszystkich elewacji za wyjątkiem południowo-zachodniej biegnie betonowa opaska. 4

III.HISTORIA OBIEKTU. Budynek pierwotnie pełnił funkcję kuźni wsi Mydlniki. Datowany na ok. połowę XIX w. 2 Zaznaczony na planie katastralnym gruntów z 1848 r. W 1972 r. Wyższa Szkoła Rolnicza przekazała budynek kuźni Gminnej Radzie Narodowej 3. Przeprowadzono wówczas generalny remont, adaptując go na potrzeby biblioteki 4. Kolejny remont kapitalny miał miejsce w 1982 r. Obecnie mieści się w nim filia nr 7 Krowoderskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. W bibliotece przechowywany jest obraz nieznanego autora, który ukazuje prawdopodobnie budynek przed remontem. Różnice między dzisiejszym wyglądem budynku dotyczą przede wszystkim braku tarasu z ceglaną posadzką w podcieniu, niewielkiego tarasu przy elewacji północno-zachodniej wraz z balustradą ceglaną oraz balustrad kutych. Elewacje pokrywają resztki tynku w kolorze żółtym. Wymienione elementy wprowadzono zapewne w czasie adaptacji budynku w l.70-tych. IV.STAN ZACHOWANIA OBIEKTU Farby elewacyjne zdegradowane, łuszczące się, odsłaniające resztki wcześniejszych powłok, bardzo wypłukane, pokryte różnego rodzaju zaplamieniami i zaciekami, głównie poniżej parapetów. W dolnej części ścian występuje pas zabrudzeń powstały wskutek odbijania wody opadowej wraz z zanieczyszczeniami i osadzania się na powierzchni elewacji. Występują graffiti, głównie na filarach podcienia. Na nierównych płaszczyznach tynku zalegają ciemne, pyliste zanieczyszczenia pochodzenia wielkomiejskiego. Powyżej dachówek kryjących gzyms widoczne są także zazielenienia wskazujące na korozję biologiczną. Występują spękania tynków, zwłaszcza ponad ciosami filarów. Miejsca te uzupełniano w sposób niestaranny. Spękania, złuszczenia rozwarstwienia i odpadnięcia tynków są widoczne na podstawach pod filary i ścianie fundamentowej tarasu wzdłuż ulicy. W tych rejonach występują także zielone wykwity wskazujące na działalność mikroorganizmów. Spękania widoczne są także w nadprożach okien (okno w pierwszej od 2 Gminna ewidencja zabytków Kraków, http://www.bip.krakow.pl/zalaczniki/dokumenty/n/106402/karta, dostęp 6.12.2014 3 M.Żurek, Biblioteka w starej kuźni, Bronowickie Zeszyty Historyczno-Literackie, zeszyt 17, Towarzystwo Przyjaciół Bronowic, Kraków 2003, s.56. 4 op.cit. 5

ulicy osi elewacji północno-zachodniej). Również tynki na kominie złuszczone, odstające, w ubytkach odsłaniają skorodowaną cegłę. Ciosy wapienia rozluźnione, spoiny są wykruszone i wypłukane, uzupełniane w sposób wadliwy zaprawa cementową. Powierzchnia kamienia jest bardzo zabrudzona, zwłaszcza od strony podcienia, pokrywają ją zanieczyszczenia typu wielkomiejskiego i warstwy błota. W filarze środkowym w obrębie częsci kamiennej występuje cios piaskowcowy, bardzo zniszczony, o osypującej się i złuszczonej powierzchni wskutek dezintegracji granularnej. Obróbki blacharskie dachu, balustrady i parapetów okien są skorodowane i zdeformowane. Zabielenia desek w okapie dachu wskazują przenikanie wody opadowej przez nieszczelności pokrycia. Dachówki pociemniałe. Ceglana posadzka zabrudzona, pokryta zabieleniami, spoinowanie wymyte zwłaszcza na krawędziach od strony ulicy. W ubytkach spoinowania występuje mech, a także roślinność wyższa. Na krawędziach stopni ubytki i wykruszenia cegieł. Stopnie betonowe pomiędzy chodnikiem wzdłuż ulicy, a stopniem ceglanym mocno spękane, prawdopodobnie przysłaniają czoło stopni ceglanych. W dolnej części ceglanej balustrady widoczne wykrystalizowane zasolenia w postaci białych nawarstwień. Przy podłożu, do wysokości 4-5 warstw cegieł występuje pociemniała strefa wskazująca na zawilgocenie tego rejonu wskutek podciągania kapilarnego. Elementy kute w dobrym stanie zachowanie. Widoczna powierzchniowo skorodowana powierzchnia metalu odsłonięta wskutek znacznego złuszczenia się powłok malarskich. Strop w dobrym stanie, zabrudzony powierzchniowo i zachlapany przy styku ze ścianami farbami z ich malowania. Belki spękane wzdłużnie wskutek pracy drewna. Na całości występują zaplamienia związane zapewne z impregnacją stropu. Podwieszone pod stropem lampy są bardzo zabrudzone, a metalowe elementy ich konstrukcji pokrywają resztki farb, w miejscach odsłoniętych widoczna jest skorodowana powierzchnia metalu. Stolarka drzwiowa w średnim stanie. Powłoki malarskie są znacznie złuszczone i przetarte, w dolnej części zabielone. Występują drobne uszkodzenia mechaniczne drewna, wgniecenia, zarysowania, głównie w rejonie zamków wynikające z zwykłego użytkowania. Na łączeniach elementów stolarskich utworzyły się niewielkie szczeliny wskutek pracy drewna. Elementy ślusarki skorodowane powierzchniowo wskutek złuszczenia się i przetarcia warstw powłok malarskich. Wkręty mocujące wtórne. Stolarka okienna zdegradowana, pokryta łuszczącymi się powłokami malarskimi w różnych kolorach i odcieniach. Odsłonięte w ubytkach drewno jest wyługowane i zabielone. 6

Występują wzdłużne spękania drewna. Kit okienny w większości wykruszony. Elementy ślusarki skorodowane. Po powierzchni elewacji poprowadzono przewody instalacyjne, W ścianę elewacji południowej wmontowano szafki instalacyjne, obecnie zdegradowane. V.OPINIA KONSTRUKCYJNO BUDOWLANA. Stan konstrukcji budynku ocenia się jako zadowalający. Nie stwierdzono uszkodzeń, które mogłyby świadczyć o nieprawidłowej pracy elementów konstrukcyjnych obiektu. Widoczne jest w narożniku południowym przy filarze odspojenie betonowej opaski biegnącej wzdłuż elewacji płd. wschodniej w poziomie terenu zdjęcia nr 8 i 9. Opaska wykonana z betonu pełniła rolę murku oporowego przy obniżonym od strony frontowej poziomie terenu na działce sąsiedniej. Jej odspojenie mogło nastąpić w momencie wykonywania ogrodzenia frontowego na działce sąsiedniej. W trakcie planowanego remontu budynku należy przewidzieć na odcinku ok. 3 m - wykonanie nowej opaski z betonu lub fundamentowych bloczków betonowych, grubości 25 cm, posadowionej min 50 cm poniżej poziomu terenu. VI.PROGRAM PRAC. A.Wnioski i założenia konserwatorskie. Prace konserwatorskie przy budynku dawnej kuźni polegać winny na zachowaniu i ochronie kompozycji, artykulacji elewacji i utrzymaniu elementów wystroju. W ramach prac remontowych niezbędna jest wymiana skorodowanych obróbek blacharskich, rynien, rur spustowych na nowe, prawidłowo wyprofilowane. Uporządkować należy także opaskę betonową wzdłuż podcienia po stronie południowo-wschodniej, która wskutek prac ziemnych prowadzonych na sąsiedniej posesji uległa odspojeniu i rozsunięciu. Z powierzchni elewacji należy usunąć zdegradowane powłoki malarskie. Usunąć metodami mechanicznymi także osypujące się, odspojone fragmenty tynku, w szczególności zasolone i spękane, do powierzchni wątku ceglanego. Odsłonięte powierzchnie ceglane i tynkowe oczyścić hydrodynamiczne, a w razie konieczności zastosować doczyszczenie mechaniczne (ręcznie). 7

Elementy kamienne powinno się odczyścić z zabrudzeń metodami strumieniowościernymi. Usunąć wadliwe technologicznie spoinowanie cementowe. Wykuć zdegradowany cios piaskowcowy, a w jego miejsce wstawić nowy odkuty z wapienia jurajskiego. Spoinowania wątków kamiennych uzupełnić zaprawą wapienno-piaskową. Metodami strumieniowo-ściernymi oczyścić także posadzki ceglane i usunąć pojedyncze zdegradowane cegły (głównie na krawędziach stopni lub tarasu w podcieniu). Ze względu na korozję biologiczną występującą na posadzkach należy poddać je dezynfekcji. Zdegradowane cegły powinno się zastąpić nowymi i osadzić na zaprawie dedykowanej do klinkieru. Brakujące spoinowania uzupełnić. Proponuje się rozbiórkę murków ceglanych przy tarasie wejściowym i zastąpienie ich balustradą kutą powtarzającą występującą w podcieniu. Balustrada ceglana jest w dolnej części zawilgocona i zasolona. Jest elementem nieoryginalnym. Wybudowana w sposób niestaranny prawdopodobnie w czasie remontu w l.70-tych lub 80-tych. Zakłada się usunięcie dachówek nagzymsowych w szczycie elewacji i zastąpienie ich nowymi, położonymi z większym spadkiem na zewnątrz niż obecne. Z drewnianego stropu należy usunąć zabrudzenia pyliste oraz zachlapania farbą z malowania ścian. W celu ujednolicenia kolorystycznego i zmniejszenia przebarwień zakłada się wykonanie impregnacji powierzchniowej z dodatkiem pigmentu. Konieczne jest uzupełnienie ubytków tynków ścian elewacyjnych. Szczególnie starannie powinno się wyprowadzić granicę pomiędzy ciosami kamiennymi a powyżej założonym tynkiem. Pod nową powłokę barwną konieczne jest założenie preparatu gruntującego w celu ujednolicenia chłonności podłoża. Należy wykonać próby kolorystyczne w celu wyboru właściwej barwy powłoki farby elewacyjnej, zgodnej z projektem, bezpośrednio na ścianie elewacji. Na ściany elewacji położyć nową powłokę malarską farby opartej na naturalnych, mineralnych składnikach, która jest hydrofobowa i w znacznym stopniu przepuszczalna dla pary wodnej lub farby krzemoorganicznej dopuszczonej do użycia renowacji budynków zabytkowych. Uporządkować przebieg przewodów instalacyjnych na elewacji północno-zachodniej. Wnioskuje się wymianę stolarki okiennej w całości i odtworzenie jej według zachowanej lub - ewentualnie - wymianę wyłącznie okien w części dobudowanej, a przy oknach korpusu przeprowadzenie prac remontowo-konserwatorskich. Natomiast należy utrzymać i poddać konserwacji stolarkę drzwi wejściowych w podcieniu. 8

Elementy metalowe (balustrady, kraty, konstrukcje lamp) oczyścić z pozostałości farb i produktów korozji, zabezpieczyć antykorozyjnie i pomalować w kolorze czarnym. Prace konserwatorskie udokumentować w formie fotograficznej i opisowej. B. Proponowane postępowanie konserwatorskie. Tynki z powłokami malarskimi: 1. Usunięcie sposobem mechanicznym przez skucie i metodą strumieniowo-ścierną - zabrudzeń i nawarstwień wtórnych tynków i powłok malarskich w celu odsłonięcia warstwy oryginalnej. W rejonach całkowitego rozłożenia się spoiwa tynków oryginalnych zakłada się usunięcie go aż do wątku. Usunięcie odspojonych i osypujących się tynków do powierzchni wątku ceglanego. 2. Hydrodynamiczne odczyszczenie powierzchni odsłoniętej cegły i tynków z brudu, resztek starych farb. 3. Miejsca lepiej zachowane technicznie przeżyłować, wzmocnić strukturalnie. Do wzmocnienia należy zastosować preparaty gruntujące np. STO Grundex, rozcieńczony KEIM Fixativ. 4. Uzupełnienie spoin wątku ceglanego zaprawą wapienno-piaskową z dodatkiem cementu. 5. Impregnacja zachowanych zapraw w celu wzmocnienia ich struktury i zabezpieczenia przed działaniem wilgoci preparatami opartymi na estrach kwasu ortokrzemowego. Poleca się do użycia preparat KSE 300 lub 500 firmy Remmers, Steinfestiger OH firmy Wacker-Chemie, Ahydrosil Z. 6. Rekonstrukcja powierzchni wypraw tynkarskich np. z zastosowaniem cienkowarstwowej renowacyjnej zaprawy wapienno-cementowej np.keim Universalputz. Odtworzenie faktury powierzchni zgodnie pierwotną fakturą tynku. 7. Założenie preparatu gruntującego pod nową powłokę barwną. 8. Wykonanie powierzchni próbnych przez położenie farby w proponowanych kolorach na powierzchniach o wymiarach miniumu 0,5x0,5 m. 9. Założenie nowej powłoki malarskiej. Proponuje się zastosowanie farb opartych na naturalnych, mineralnych składnikach, hydrofobowych i w znacznym stopniu przepuszczalnych dla pary wodnej (np. Funcosil Historic Lasur firmy Remmers) lub farb krzemoorganicznych dopuszczonych do użycia w renowacji budynków 9

zabytkowych (np.firmy STO Silco Color lub STO Lotusan Color /STO AG Stuhlingen, Niemcy, KEIM Granital). Elementy kamienne (wapień jurajski): 1. Oczyszczenie powierzchni elementów z luźnych, nie związanych naleciałości i zanieczyszczeń. 2. Oczyszczenie z nawarstwień metodami hydrodynamicznymi, a po rozluźnieniu nawarstwień organicznych, zabrudzeń - mechanicznie za pomocą szczotek plastikowych. 3. W miejscach najbardziej zabrudzonych ewentualne zastosowanie doczyszczenia metodami chemicznymi z użyciem roztworu kwasu fluorowodorowego o dobranej procentowości wprowadzanego w zawiesinie metylocelolozowej lub w postaci okładów - 5% roztwór HF nanoszony pędzlem na obficie zmoczony kamień, pozostawiony maksymalnie na 20 min, po zabiegu kamień obficie spłukiwany wodą. 4. Usunięcie kruszących się osłabionych spoin. 5. Usunięcie wtórnych, niewłaściwych reperacji sztucznego kamienia. 6. Dezynfekcja i dezynsekcja preparatami działającymi bakterio-, grzybo- i glonobójczymi np. Alkutex BFA-ENTFERNER, Keim Algicid. 7. Wykonanie i montaż uzupełnienia brakującego ciosu wapienia w miejsce zdegradowanego piaskowca. 8. Uzupełnienie ubytków kamienia przez wykonanie kitów z masy sztucznego kamienia na spoiwie mineralnym. W miejscach większych ubytków masa zostanie osadzona na konstrukcji nośnej wykonanej z niekorodującego (mosiężnego lub ze stali nierdzewnej) drutu, dobranego grubością do wielkości wykonanego uzupełnienia. 9. Spoinowanie elementów przeprowadzone zaprawą wapienno-piaskową z dodatkiem białego cementu o większej nasiąkliwości i mniejszej wytrzymałości mechanicznej. Stolarka (drzwi i okna): 1. Demontaż skrzydeł. 2. Demontaż elementów ślusarki. 3. Usunięcie nieoryginalnych warstw malarskich olejnych; należy usunąć wtórne farby za pomocą chemicznych preparatów typu Vitaf, Scansol, itp.. 4. Dezynfekcja drewna środkami zapobiegającymi zarówno rozwojowi grzybów i owadzich szkodników drewna (np. Hylotox, Impregmal, Imprewit, Imprex W-2). 10

5. Uzupełnienie ubytków drewna przez wykonanie wstawek z drewna w tym samym gatunku i zgodnie z przebiegiem słoi lub kitem (drobniejsze ubytki). 6. Sklejanie rozpojeń i pęknięć, rozszczepień drewna; wszystkie rozszczepienia, przełamania drewna należy skleić klejami stolarskimi (emulsjami). Dopuszcza się wykonanie wzmocnień spoin przez wykonanie kołkowania bądź wykonania wstawek wzmacniających (jaskółczych ogonów, obcych piór itp.) jeżeli zajdzie taka potrzeba. 7. Ewentualna impregnacja strukturalna drewna w miejscach zdegradowanych przez miejscową impregnację np.roztworem Paraloidu B 72 lub Osolanu K lub KL. 8. Rekonstrukcja stolarki w przypadku wymiany okien. Drewno powinno być dobrane pod względem gatunku i odpowiednio wyrezonowane. Należy powtórzyć użyte pierwotnie łączenia stolarskie. 9. Wyprowadzenie powierzchni podłoża pod malowanie przez szpachlowanie i szlifowanie. 10. Założenie nowej powłoki olejnej w kolorze zgodnym z pierwotnie istniejącym. 11. Przeszlifowanie powierzchni malowanej. 12. Założenie powłoki olejnej końcowej w kolorze zgodnym z pierwotnie istniejącym. 13. Wykonanie prac przy elementach ślusarki: a) Oczyszczenie powierzchni stalowych metodą strumieniowo-ścierną z użyciem odpowiedniego ścierniwa i ciśnienia wraz z usunięciem pozostałości powłok malarskich, wtórnych lakierów, zabezpieczeń oraz produktów korozji. b) Ustabilizowanie konstrukcji metalowej. Wyprostowanie odkształconych elementów przy użyciu młotków drewnianych lub gumowych. Wzmocnienie i odtworzenie osłabionych, bądź nieistniejących połączeń pomiędzy poszczególnymi elementami c) Zabezpieczenie antykorozyjne za pomocą naniesienia farby o wysokiej zawartości cynku gwarantującej ochronę katodową np. Galva Zinc 1085 firmy Rust Oleum, Hempadur Zinc 17360 firmy Hempel lub podobnymi. d) Pomalowanie powierzchni lakierem końcowym w kolorze powtarzającym pierwotny, lakierem do metalu np. Epoxy 9100 firmy Rust-Oleum, Lowigraf Pur Polifarb Łódź, farbą Eddi Schmied lub podobnymi. 17. Ponowny montaż elementów ślusarki wraz z uzupełnieniem niezachowanych elementów montażowych. 18. Montaż skrzydeł wraz z zabezpieczeniem zawiasów smarem do łożysk tocznych. 11

Posadzka ceglana 1. Oczyszczenie powierzchni cegły metodą strumieniowo-ścierną. 2. Likwidacja błony biologicznej przez nasączenie preparatem biobójczym typu Algat firmy Altax sp. z o.o., który jednocześnie zapobiega osadzaniu się nowych mikroorganizmów. Miejsca zaatakowane przez mikroorganizmy można poddać także dezynfekcji innymi preparatami bakterio- i grzybobójczymi np. Keim Algicid, Algizit Kabe. Alkutex BFA Entferner, Impragnierung BFA lub Funcosil Algenmittel. 3. Usunięcie cegieł zdegradowanych, mechanicznie przez wykucie. 4. Wymiana cegły na nową w miejscach jej ubytków Cegły zostaną osadzone na zaprawie przeznaczonej do klinkieru. Strop drewniany 1. Usunięcie zanieczyszczeń pylistych mechanicznie, za pomocą szczotek i odkurzaczy. 2. Usunięcie zachlapań farbami elewacyjnymi, mechanicznie przez zeskrobanie i zeszlifowanie papierem ściernym. 3. Impregnacja powierzchniowa w celu ujednolicenia powierzchni drewna impregnatem Hekol I-50 lub Hekol L-50 z dodatkiem pigmentu. Elementy metakowe: 1. Demontaż metalowych elementów. 2. Oczyszczenie powierzchni stalowych metodą CP z użyciem odpowiedniego ścierniwa i ciśnienia wraz z usunięciem pozostałości powłok malarskich, wtórnych lakierów, zabezpieczeń oraz produktów korozji. 3. Wyprostowanie od*kształconych elementów przy użyciu młotków drewnianych lub gumowych. 4. Zagruntowanie lakierem podkładowym LOWIKOR-2 firmy Polifarb-Łódź przez dwukrotne pomalowanie. Jest to farba poliwinylowa do gruntowania przeciwrdzewna bezchromianowa. 5. Pomalowanie powierzchni lakierem końcowym w kolorze powtarzającym pierwotny, lakierem do metalu np. Lowigraf Pur Polifarb Łódź, farbą Eddi Schmied. 6. Montaż elementów. 12

Ofasowania blacharskie (parapety, gzymsy kordonowe, rynny, rury spustowe). 1. Demontaż starych ofasowań blacharskich. 2. Uzupełnienie podkładów betonowych pod ofasowania blacharskie. 3. Wykonanie i montaż nowych ofasowań blacharskich z blachy tytanowo-cynkowej. 4. Wykonanie i montaż rynny i rury spustowej z blachy tytanowo-cynkowej, z wymianą haków i obejm. 13

VII.DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA. 1. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja. Obraz nieznanego autora, czas powstania nieznany - prawdopodobnie przed 1972 r., w którym nastąpił generalny remont budynku. Obraz przechowywany w bibliotece. 2. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia i południowo-wschodnia. 14

3. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia. Widoczne uszkodzenia tynków powyżej ciosów kamiennych filarów. 4. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia, szczyt. Obróbki blacharskie dachu skorodowane, dachówki kryjące gzyms bardzo pociemniałe, farby elewacyjne zaplamione. 15

5. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia, okno w szczycie. Stolarka okna. 6. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia, środkowy filar podcienia. Spoiny niędzy ciosami wykruszone, tynki ponad ciosami bardzo mocno spękane. 16

7. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, filar podcienia. Spękania tynku i złuszczenia farby. 8. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, dolna część filaru południowego. Widoczne spękania w części przyziemia. 17

9. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, narożnik południowo-wschodni. Widoczne spękanie i rozsunięcie fragmentu??? 10. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia, balustrada pomiędzy filarami środkowym i południowym. Spoinowanie ceglanej posadzki tarasu wypłukane i wykruszone na krawędzi. 18

11. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia. Złuszczenia tynków na podstawie filara. 12. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, filar zachodni. Zabrudzenia powierzchni ciosów wapiennych. 19

13. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, filar podcienia. Widoczne złuszczenia i ubytki tynku ponad ciosami wapienia jurajskiego. 14. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia, filar środkowy. Widoczne zabrudzenie ciosów z wapienia jurajskiego, powyżej ciosów tynki spękane, rozwarstwione. 20

15. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, dolna część filara środkowego. Powierzchnia ciosów wapiennych pokryta warstwą zanieczyszczeń typu wielkomiejskiego. 16. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, filar południowy. Powierzchnia ciosów bardzo zabrudzona, w dolnej części widoczne zielone wykwity wskazujące na korozję biologiczną. 21

17. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia, balustrada pomiędzy filarami środkowym i zachodnim. Spoinowanie ceglanej posadzki tarasu wypłukane i wykruszone na krawędzi, w szczelinach pojawia się roślinność wyższa. 18. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, niewielki taras przy podcieniu od strony północno-wschodniej, z balustradą w formie pełnego muru ceglanego. Widoczne zawilgocenie dolnej partii balustrady. 22

19. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, stopnie przed wejściem na taras kuźni. Widoczne spękania betonu. 20. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, taras przy podcieniu od strony północnowschodniej. W miejscach wypłukanych szczelin występują mchy i roślinność wyższa. 23

21. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja. Kuta furtka zamykająca wejście na taras przed podcieniem po stronie północno-zachodniej 22. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, balustrada ceglana tarasu przy podcieniu po stronie północno-zachodniej. Widoczne białe wykwity soli w przyziemiu. 24

23. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, podcień w elewacji południowo-zachodniej, posadzka z cegieł. Widoczne zabielenia. 24. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, balustrada w podcieniu po stronie południowo-wschodniej. 25

Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, podcień przy elewacji południowo-zachodniej. Widoczne złuszczenia i zaplamienia farb elewacyjnych. 25. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-zachodnia, drzwi wejściowe. Widoczne przetarcia, złuszczenia i zabielenia powłoki malarskiej. 26

26. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, drzwi wejściowe, klamka kuta. Farba zabezpieczająca metal złuszczona, wkręty mocujące wtórne. 27. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, strop drewniany w podcieniu. Widoczne przebarwienia drewna. 27

28. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, strop w podcieniu przy elewacji południowozachodniej. Lampa kuta. 29. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, strop w podcieniu - fragment. Widoczne zachlapania farbą elewacyjną na powierzchni drewna. 28

30. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja północno-zachodnia i południowozachodnia. 31. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja północno-zachodnia. Widoczne zaplamienia farb elewacyjnych, szczególnie wzdłuż opaski betonowej. 29

32. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja północno-zachodnia, okienna krata przewlekana. 33. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja północno-zachodnia. Widoczny zły stan zachowania stolarki okiennej oraz obróbek blacharskich parapetów. 34. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja północno-zachodnia. Widoczny zły stan zachowania stolarki okiennej. 30

35. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja północno-wschodnia. 36. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja północno-wschodnia. Widoczne uszkodzenia i zabrudzenia tynków powstałe wskutek odbicia się wody opadowej od opaski betonowej. 31

37. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, elewacja południowo-wschodnia. 38. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, deskowanie okapu. Silne zabielenie drewna wskazuje na nieszczelności pokrycia dachowego. 32

39. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, zakończenie krokwi dachowej. Silne zabielenie drewna wskazuje na nieszczelności pokrycia dachowego. 40. Kraków, ul.balicka 297, dawna kuźnia, komin. Złuszczenia i ubytki tynków komina. 33