Vorwort Słowo wstępne

V Vorwort Słowo wstępne»»ende 2011 waren in Deutschland insgesamt 2,5 Millionen Menschen pflegebedürftig. Derzeit fehlen rund 30.000 PflegekräfteW roku 2011 było w Niemczech w sumie 2,5 miliona osób wymagających opieki. Obecnie brakuje około 30.000 opiekunów«(»was ist mit der Pflege?, Nürnberger Nachrichten vom 18.09.2013)««Liebe Leserin, lieber Leser, droga czytelniczko, drogi czytelniku, dla ułatwienia czytania polskiego tłumaczenia, osoba opiekująca się przedstawiona jest jako osoba płci żeńskiej. Wenn Sie dieses Buch in der Hand halten, überlegen Sie oder haben sich bereits entschieden, künftig in Deutschland als Pfleger(in) älterer Menschen zu arbeiten. Fakt, że wzięła Pani tę książkę do ręki oznacza, że zastanawia się Pani, a może nawet już zdecydowała się, pracować w przyszłości w Niemczech jako opiekunka osób starszych. Da ich selbst vor 30 Jahren mit Sprachkenntnissen nahezu an der Nullgrenze nach Deutschland kam, kann ich sehr leicht nachvollziehen, wo die größten sprachlichen Hürden liegen. Ich möchte Sie dabei unterstützen, die Verständigung zu erleichtern und sich dadurch besser in Deutschland einzuleben. Jako, że sama przed 30 laty przyjechałam do Niemiec, ze zajomością języka niemieckiego mniej więcej na poziomie zerowym, wiem gdzie leżą największe trudności językowe. Chcę Panią wesprzeć i ułatwić wzajemne zrozumienie, dzięki czemu łatwiej będzie się Pani żyło w Niemczech. > > Dieses Buch wird Ihnen helfen, sich in Alltags- und Pflegesituationen zurechtzufinden. Ta książka pomoże Pani odnaleźć się w sytuacjach życia codziennego i przebiegu opieki. Die Ausschreibungen diverser Firmen bei der Suche nach geeignetem Personal zur Pflege deutscher Patienten setzen Kenntnisse der deutschen Sprache voraus. Ich gehe davon aus, dass Sie bereits einen Kurs absolviert haben oder gerade dabei sind, sich auf irgendeine Weise mit Deutsch auseinanderzusetzen. Trotzdem fange ich in diesem Buch mit Basisinformationen an mit der Aussprache, Begrüßungssätzen und leichten Gesprächen. Über die Tiefe der Unterhaltung können Sie jedoch selbst entscheiden, ich habe auch anspruchsvollere Vokabeln eingebaut. W ofertach firm, szukających personelu do opieki nad niemieckimi pacjentami, istotnym warunkiem jest znajomość języka niemieckiego. Wychodzę z założenia, że Pani ukończyła odpowiedni kurs lub ma aktualnie kontakt z językiem. Pomimo to zaczynam tę książkę informacjami podstawowymi wymową, zwrotami pozdrowienia i prostymi

VI Vorwort Słowo wstępne rozmowami. Pani sama może zadecydować o zaawansowaniu poziomu rozmów, w tym celu umieściłam również ambitne wyrażenia. Die Gliederung des Buches ist an Ihr tägliches Leben mit Ihrer Pflegeperson angepasst. Sie finden Beispiele für die Kommunikation mit Personen in unterschiedlicher Pflegebedürftigkeit. Es kann passieren, dass sich Ihre Pflegeperson aufgrund ihres Zustandes nicht gut mit Ihnen unterhalten kann. Sie werden trotzdem Gelegenheit haben, zu sprechen: mit der Familie der Person, mit gesetzlichen Vertretern oder mit den Nachbarn und dem Arzt. Hierfür sind Sie gut gewappnet. Es kann aber auch sein, dass Ihre Pflegeperson nur körperlich eingeschränkt, dafür aber immer noch sehr fit im Kopf ist. Mit diesem Buch sind Sie auch für diese Möglichkeit gut ausgerüstet. Auf den folgenden Seiten entdecken Sie mehrere Beispiele, worüber Sie sich unterhalten können und was Sie gemeinsam unternehmen können. Koncept książki jest dopasowany do Pani codziennego przebiegu dnia, związanego z opieką osoby niepełnosprawnej. Znajdzie Pani przykłady rozmów z osobami o różnym stopniu niesamodzielności. Może się zdarzyć, że Pani podopieczny nie jest w stanie rozmawiać. Mimo to, będzie Pani miała inne możliwości komunikacji: z rodziną osoby pielęgnowanej, z prawnym przedstawicielem lub z sąsiadami czy lekarzem. Na takie sytuacje jest Pani dobrze wyposażona. Może się też zdarzyć, że osoba pielęgnowana jest jedynie fizycznie upośledzona, ale bardzo sprawna umysłowo. Dzięki tej książce jest Pani również na taką możliwość przygotowana. Na dalszych stronach znajdzie Pani wiele przykładów, o czym można rozmawiać i co można wspólnie przedsięwziąć. > > Das Buch ist so aufgebaut, dass Sie es, falls Sie Ihr Gegenüber nicht richtig verstehen, Ihrem Gesprächspartner vorlegen und ihn bitten können, entsprechende Wünsche und Formulierungen zu zeigen. Książka jest tak sformułowana, że nawet w wypadku, gdy Pani swojego rozmówcy nie rozumie, może mu Pani ją pokazać i poprosić o wskazanie odpowiednich życzeń czy zwrotów. Mit diesem Buch möchte ich nicht nur bewirken, dass Sie in jeder Situation des Pflegealltags schnell nachschlagen können, sondern auch dazu beitragen, dass Sie Ihre bereits vorhandenen Deutschkenntnisse verbessern bzw. perfektionieren. Nutzen Sie die breiten, leeren Seitenränder des Buches für eigene Bemerkungen, Vokabeln oder Notizen und machen Sie es so zu Ihrem ganz persönlichen Sprachbuch! Ich möchte Sie dazu ermuntern, die deutsche Sprache zu lernen und dank dieser Fertigkeit so viele Kontakte wie möglich zu knüpfen. Moim celem jest, aby ta książka była nie tylko poradnikiem w temacie opieki nad osobą chorą, ale również pomocą pogłębienia znajomości języka niemieckiego lub nawet jego udoskonalenia. Szeroki margines pozwala na wpisywanie własnych notatek czy słówek. W ten sposób stworzy Pani swój prywatny podręcznik do nauki języka.

Vorwort Słowo wstępne VII Chcę Panią zachęcić do zajmowania się językiem niemieckim, by dzięki tej umiejętności móc zawierać wiele nowych znajomości i kontaktów. Sollten Sie Anregungen, Ergänzungen und Ideen zu diesem Buch haben, schreiben Sie mich an. Ich freue mich und werde versuchen, diese in der nächsten Auflage einzuarbeiten. Jeśli ma Pani jakiekolwiek propozycje, uzupełnienia lub pomysły odnośnie tej książki, proszę do mnie napisać. Ucieszę się z każdej otrzymanej reakcji i postaram się w następnym wydaniu wprowadzić ewentualne uzupełnienia. info@cct-konopinski.de Ein deutsches Sprichwort sagt Niemieckie przysłowie mówi:»das beste Deutsch ist das, das von Herzen kommt!najlepsza niemczyzna przychodzi od serca!«ich wünsche Ihnen viel Erfolg und Glück in Deutschland. Życzę Pani/Panu dużo szczęścia i powodzenia w Niemczech. Nina Konopinski-Klein Heilsbronn, im März 2014

IX Inhaltsverzeichnis Spis treści 1 Hinweise Wskazówki............................................................ 1 2 Vorstellung Przedstawić się.................................................... 9 2.1 Begrüßung und Abschied Przywitanie i pożegnanie................................. 10 2.2 Person Osoba........................................................................ 10 2.3 Familie Rodzina..................................................................... 11 2.4 Wohnort Miejsce zamieszkania...................................................... 13 2.5 Beruf und Ausbildung Zawód i wykształcenie........................................ 14 2.6 Interessen Zainteresowania......................................................... 15 2.7 Erfahrung Doświadczenie........................................................... 18 2.8 Das erste Treffen Pierwsze spotkanie................................................ 18 3 Gespräche Konwersacja........................................................ 21 3.1 Allgemeine Fragen Pytania ogólne.................................................. 22 3.2 Wichtige Sätze Ważne zdania........................................................ 23 3.3 Befinden Samopoczucie............................................................. 24 3.4 Grüße und Glückwünsche Pozdrowienia i życzenia.................................. 24 3.5 Wetter Pogoda...................................................................... 25 3.6 Religion Wiara/Wyznanie............................................................ 27 4 Allgemeines Ogólne informacje............................................... 29 4.1 Zahlen Liczby........................................................................ 30 4.2 Maßeinheiten Jednostki miary...................................................... 33 4.3 Temperatur Temperatura............................................................ 33 4.4 Wochentage und Tageszeiten Dni tygodnia i pory dnia.............................. 34 4.5 Monate und Jahreszeiten Miesiące i pory roku....................................... 35 4.6 Feiertage Święta i jubileusze........................................................ 36 4.7 Uhrzeit Czas......................................................................... 40 4.8 Farben Kolory....................................................................... 41 4.9 Eigenschaften Właściwości, cechy................................................... 42 4.10 Positionen Pozycje.................................................................. 54 5 Der menschliche Körper Anatomia człowieka............................... 57 5.1 Kopf Głowa.......................................................................... 58 5.2 Gliedmaßen Kończyny............................................................... 59 5.3 Körper Ciało......................................................................... 60 5.4 Innere Organe/Organsysteme Narządy wewnętrzne................................. 62 6 Gesundheit und Befinden Zdrowie i samopoczucie........................ 63 6.1 Befinden allgemein Ogólnie o samopoczuciu........................................ 64 6.2 Schmerzen Bóle..................................................................... 65

X Inhaltsverzeichnis Spis treści 6.3 Häufige Erkrankungen Powszechnie występujące choroby......................... 67 6.3.1 Erkältungskrankheiten Przeziębienie................................................. 67 6.3.2 Erkrankungen der Atemwege Choroby układu oddechowego.......................... 68 6.3.3 Erkrankungen des Herz-Kreislauf-Systems Choroby układu krążenia.................... 70 6.3.4 Erkrankungen des Verdauungstraktes Choroby układu trawienia....................... 72 6.3.5 Erkrankungen der Nieren und der Blase Zachorowania nerek i pęcherza moczowego.... 74 6.3.6 Erkrankungen des Skeletts, der Knochen und des Muskelapparates Zachorowania szkieletu, kości i układu mięśniowego.................................................. 76 6.3.7 Neurologische Erkrankungen Choroby układu nerwowego............................ 77 6.3.8 Schlafstörungen Zakłócenia snu...................................................... 78 6.3.9 Hauterkrankungen Choroby skóry.................................................... 80 6.4 Medizinische Geräte und Pflegeausstattung Urządzenia medyczne i wyposażenie techniczne do pielęgnacji............................................. 81 6.5 Medikamente Lekarstwa........................................................... 86 6.6 Arztbesuch Wizyta u lekarza........................................................ 88 6.7 Krankengymnastik Gimnastyka zdrowotna......................................... 91 7 Wohnung Mieszkanie.......................................................... 93 7.1 Wohnumfeld Mieszkanie i otoczenie................................................ 94 7.1.1 Treppenhaus Klatka schodowa....................................................... 94 7.1.2 Diele Przedpokój.................................................................... 95 7.1.3 Wohnzimmer Pokój dzienny/salon.................................................... 97 7.1.4 Schlafzimmer Sypialnia.............................................................. 98 7.1.5 Gästezimmer Pokój gościnny......................................................... 99 7.1.6 Abstellkammer Komórka/Spiżarnia/ pomieszczenie gospodarcze....................... 100 7.1.7 Küche Kuchnia...................................................................... 101 7.1.8 Badezimmer Łazienka................................................................ 103 7.2 Alltagssituationen Sytuacje dnia codziennego...................................... 104 7.2.1 Lüften Wietrzenie.................................................................... 104 7.2.2 Heizen Ogrzewanie.................................................................. 106 7.2.3 Ordnung halten und putzen Utrzymywanie porządku i sprzątanie...................... 107 7.2.4 Wäsche pflegen Pranie............................................................... 108 7.3 Haustiere Zwierzęta domowe....................................................... 108 8 Tagesplan Plan dnia............................................................ 111 8.1 Schlafen und Aufstehen Spać i wstawać............................................ 112 8.2 Körperpflege Higiena osobista..................................................... 114 8.2.1 Bettlägerige Person Osoba leżąca połogowo.......................................... 115 8.2.2 Mobile Person Osoba chodząca....................................................... 116 8.2.3 Pflege einzelner Körperteile Pielęgnacja poszczególnych części ciała................... 117 8.3 Anziehen Ubieranie................................................................ 121 8.3.1 Kleidung und Schmuck Odzież i biżuteria............................................. 122 8.3.2 Reparaturen und Kleidungspflege Naprawy i pielęgnacja odzieży...................... 124

Inhaltsverzeichnis Spis treści XI 8.4 Essen und Lebensmittel Posiłki i artykuły spożywcze............................... 125 8.4.1 Frühstück Śniadanie................................................................. 127 8.4.2 Mittagessen Obiad................................................................... 129 8.4.3 Abendessen Kolacja................................................................. 132 8.5 Einkaufen Zakupy.................................................................. 133 8.6 Spazierengehen Wyjście na spacer.................................................. 141 8.7 Unterwegs W drodze............................................................... 143 8.8 Fernsehen und Radio hören Oglądanie telewizji i słuchanie radia................... 144 8.9 Telefonieren Telefonowanie........................................................ 146 8.10 Sonstige Beschäftigung Inne zajęcia................................................ 146 9 Notfallsituationen und Tipps Komunikacja w nagłych wypadkach i wskazówki dla opiekunki...................................................... 149 9.1 Allgemeines Ogólne informacje.................................................... 150 9.1.1 Beispielsituationen Przykłady różnych sytuacji........................................ 151 9.1.2 Notfallsituationen Nagłe wypadki.................................................... 153 9.2 Wichtige Telefonnummern Ważne numery telefonów............................... 1 9.3 Zu benachrichtigende Personen Osoby, które należy zawiadomić w razie potrzeby..................................................................... 156 9.4 Tipps für die Pflegerin Wskazówki i porady dla opiekunki........................... 156 10 Pflegeberichte Raport/Sprawozdanie o pielęgnacji....................... 159 10.1 Allgemeine Informationen Ogólne informacje...................................... 160 10.2 Tagesbericht mit Beispiel Sprawozdanie i przykład................................. 161 11 Aussprache Wymowa........................................................... 165 12 Grammatik Gramatyka......................................................... 171 Stichwortverzeichnis Indeks.................................................. 183

9 2 Vorstellung Przedstawić się 2.1 Begrüßung und Abschied Przywitanie i pożegnanie 10 2.2 Person Osoba 10 2.3 Familie Rodzina 11 2.4 Wohnort Miejsce zamieszkania 13 2.5 Beruf und Ausbildung Zawód i wykształcenie 14 2.6 Interessen Zainteresowania 15 2.7 Erfahrung Doświadczenie 18 2.8 Das erste Treffen Pierwsze spotkanie 18 N. Konopinski-Klein, Polnisch-Deutsch für die Pflege zu Hause, DOI 10.1007/978-3-642-41808-2_2, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2014

10 Kapitel 2 Vorstellung Przedstawić się Przywitanie i Pożegnanie 2.1 Begrüßung und Abschied Przywitanie i pożegnanie 2 Guten Morgen Guten Tag Guten Abend Herzlich willkommen Hallo Mahlzeit Auf Wiedersehen Tschüss Gute Nacht Schlafen Sie gut Bis morgen übermorgen nächste Woche bald zum nächsten Mal Dzień dobry (rano) Dzień dobry (cały dzień) Dobry wieczór Serdecznie witam/witamy Cześć (przywitanie) Dzień dobry w porze obiadowej, też smacznego Do widzenia Cześć/pa Dobranoc Dobrego snu Do jutra pojutrza przyszłego tygodnia rychłego zobaczenia do następnego razu kdialog k Ich möchte mich verabschieden. Chciałabym się pożegnać. Ich danke Ihnen für Ihren Besuch. Dziękuję za odwiedziny. Es war sehr nett mit Ihnen. Było mi bardzo przyjemnie. Kommen Sie bald wieder. Proszę przyjść znowu. Kommen Sie gut nach Hause. Życzę dobrego powrotu do domu. Osoba 2.2 Person Osoba kdialog k Wie heißen Sie? Jak Pani / Pan się nazywa? Mein Name/Vorname ist / ich heiße Nazywam się / mam na imię Ich habe Ihren Namen nicht verstanden, können Sie ihn bitte wiederholen? Nie zrozumiałam Pani imienia / nazwiska, proszę powtórzyć.

2.3 Familie Rodzina 11 2 Personalangaben Dane personalne der Name der Vorname das Geburtsdatum der Geburtsort das Alter das Geschlecht die Religion der Familienstand die Staatsangehörigkeit der Wohnort die Adresse nazwisko imię data urodzenia miejsce urodzenia wiek płeć wiara stan cywilny narodowość miejsce zamieszkania adres Wie ist Ihr Vorname/Nachname? Jak Pani ma na imię/na nazwisko? Bitte schreiben Sie mir Ihren Namen auf. Proszę mi zapisać Pani nazwisko. Warten Sie, ich schreibe Ihnen meinen Namen auf. Proszę poczekać, ja napiszę moje nazwisko. Wie alt sind Sie? Ile Pani ma lat? Ich bin Jahre alt. Ja mam lat. 2.3 Familie Rodzina Rodzina kdialog k Sind Sie verheiratet? Jest Pani zamężna? Nein. Ich bin Single. Nie, jestem panną/kawalerem. Nein, aber ich habe einen Freund / ich bin verlobt. Nie, ale mam przyjaciela / jestem zaręczona. Wann wollen Sie heiraten? Kiedy Pani chce wziąć ślub? Noch nicht. Jeszcze nie. Bald. Niedługo. Dieses Jahr. W tym roku. Nächstes Jahr. W przyszłym roku. Ich bin geschieden. Jestem rozwiedziona. Ich bin verwitwet. Jestem wdową.

12 Kapitel 2 Vorstellung Przedstawić się 2 Opa/Großvater dziadek Oma/Großmutter babcia Vater/Papa ojciec/tato Mutter/Mama matka/mama Tante/Onkel ciocia/wujek ich ja Ehefrau/Ehemann żona/mąż Schwiegersohn Tochter Sohn Schwiegertochter zięć córka syn synowa Enkeltochter Enkelsohn wnuczka wnuczek. Abb. 2.1 Organigramm Familienmitglieder Członkowie rodziny Haben Sie Kinder? Ma Pani dzieci? Nein, ich habe keine Kinder. Nie, nie mam dzieci. Ja, ich habe eine Tochter / ich habe einen Sohn. Tak, mam jedną córkę / jednego syna. Ich habe Töchter / ich habe Söhne. Mam 2,3,4 córki, 5 córek / mam synów. Wie alt sind Ihre Kinder? W jakim wieku są Pani dzieci? Ich bin schon Oma und habe zwei Enkelkinder. Jestem już babcią i mam dwoje wnuków. (. Abb. 2.1) Familienmitglieder Członkowie rodziny Opa/Großvater Oma/Großmutter Vater/Papa Mutter/Mama Tante/Onkel dziadek babcia ojciec/tato matka/mama ciocia/wujek

2.4 Wohnort Miejsce zamieszkania 13 2 Bruder/Schwester Ehemann/Ehefrau Sohn/Tochter Schwiegersohn/Schwiegertochter Enkelsohn/Enkeltochter brat/siostra mąż/żona syn/córka zięć/synowa wnuczek/wnuczka 2.4 Wohnort Miejsce zamieszkania Miejsce zamieszkania kdialog k Wo wohnen Sie? Gdzie Pani mieszka? Ich wohne in Mieszkam w Ist das eine Stadt? Jest to miasto? Ja, es ist eine große/kleine Stadt. Tak, to jest duże/małe miasto. Nein, es ist ein Dorf. Nie, to jest wieś. Wo liegt das Dorf? Gdzie leży ta wieś? Die nächste große Stadt ist Najbliższym dużym miastem jest Wohnen Sie in einer Wohnung oder in einem Haus? Mieszka Pani w mieszkaniu lub we własnym domu? Ich wohne in einer Wohnung mit Zimmern, die Wohnung ist Mieszkam w mieszkaniu pokojowym. Moje mieszkanie znajduje się im Erdgeschoss na parterze in der Etage na piętrze im Dachgeschoss na poddaszu Ich wohne in einem kleinen/großen Haus Mieszkam w małym/dużym domu mit/ohne Garten/Balkon/Terrasse z ogrodem / bez ogrodu / z balkonem / z tarasem Leben Sie alleine? Mieszka Pani sama? Nein, ich wohne zusammen mit (7 Organigramm Familie,. Abb. 2.1) Nie, mieszkam z (członkowie rodziny) Wie oft fahren Sie nach Hause? Jak często jeździ Pani do domu? Jede Woche. Co tydzień. Alle zwei Wochen. Co dwa tygodnie. Einmal im Monat. Raz w miesiącu.

14 Kapitel 2 Vorstellung Przedstawić się 2. Abb. 2.2 Landkarte Polen Mapa Polski. ( Ruslan Olinchuk) Wie reisen Sie? Jak Pani podróżuje? Mit dem Bus/Zug/Auto/Flugzeug. Jadę autobusem/pociągiem/samochodem/lecę samolotem. (. Abb. 2.2) Zawód i wykształcenie 2.5 Beruf und Ausbildung Zawód i wykształcenie kdialog k Welchen Schulabschluss haben Sie? Jaką szkołę Pani skończyła? Ich habe 8 Klassen Grundschule besucht. Ukończyłam 8-letnią szkołę podstawową.

2.6 Interessen Zainteresowania 15 2 Ich habe eine Berufsschule besucht. Chodziłam do szkoły zawodowej. Ich habe eine technische Schule mit Abschluss Abitur besucht. Ukończyłam technikum i mam maturę. Ich habe Abitur. Mam maturę. Ich habe studiert. Studiowałam Welchen Beruf haben Sie gelernt? Jaki jest Pani wyuczony zawód? Mein gelernter Beruf ist Moim wyuczonym zawodem jest Ich bin von Beruf Jestem z zawodu Ich bin arbeitslos gewesen. Byłam bezrobotna. Ich war Hausfrau. Byłam gospodynią domową. Ich bin Rentnerin. Jestem rencistką. Ich bin pensioniert. Jestem emerytką. Einige Berufe niektóre zawody die Krankenschwester die Verkäuferin die Lehrerin die Köchin die Hausfrau die Büroangestellte die Schneiderin pielęgniarka sprzedawczyni nauczycielka kucharka gospodyni domowa pracownik biurowy krawcowa 2.6 Interessen Zainteresowania Zainteresowania kdialog k Haben Sie einen Führerschein? Ma Pani prawo jazdy? Ja, ich habe einen Führerschein und bin schon viel gefahren. Tak, mam prawo jazdy i często jeździłam. Ich habe einen, aber ich bin bisher nicht viel Auto gefahren. Mam prawo jazdy, ale dotychczas nie jeździłam dużo. Ich habe einen, aber ich habe noch nicht viel Erfahrung. Mam prawo jazdy, ale nie mam dużego doświadczenia. Ich habe keinen Führerschein. Nie mam prawa jazdy. Ich bin gerade dabei, den Führerschein zu machen. Jestem w trakcie robienia prawa jazdy.

16 Kapitel 2 Vorstellung Przedstawić się Haben Sie Hobbys? Jakie są Pani zainteresowania? 2 Handarbeit Robótki ręczne Basteln Häkeln Nähen Stricken majsterkowanie szydełkowanie szycie robienie na drutach Was machen Sie gerne? Co Pani chętnie robi? Ich kann sehr gut kochen/backen. Potrafię bardzo dobrze gotować/piec. Ich kann schön stricken/häkeln/sticken/nähen. Potrafię ładnie robić na drutach/szydełkować/wyszywać/szyć. Womit beschäftigen Sie sich gerne? Czym się Pani chętnie zajmuje? Vergnügen Rozrywka Essen gehen / Kochen Freunde treffen Musizieren Reisen Spielen/Kartenspielen Tanzen/Ausgehen chodzić do restauracji / gotować spotykać się z przyjaciółmi muzykować podróżować gry towarzyskie/grać w karty tańczyć/spotkania towarzyskie Können Sie? Potrafi Pani? Interessieren Sie sich für? Interesuje się Pani? Ich gehe gerne ins Kino. Chodzę chętnie do kina. Ich sehe gerne fern. Oglądam chętnie telewizję. Ich wandere gerne. Chętnie wędruję. Ich gehe gerne spazieren. Chętnie chodzę na spacer. Ich reise gerne. Chętnie podróżuję. Ich lese gerne Bücher/Zeitschriften/Zeitungen. Chętnie czytam książki/czasopisma/gazety.

2.6 Interessen Zainteresowania 17 2 Sportarten aktiv und passiv Dyscypliny sportowe aktywnie i pasywnie Autorennen Boxen Fußball Golf Laufen/Joggen Olympiade Radfahren Skifahren Tennis Wandern Yoga wyścigi samochodowe boks piłka nożna golf bieganie olimpiada jazda na rowerze jazda na nartach tenis wędrowanie joga Kultur Kultura Fernsehen Geschichte Kino Konzerte Kreuzworträtsel Kunst Lesen Literatur Musik Museum Nachrichten Oper Politik Sudoku Theater Zeitung telewizja historia kino koncerty krzyżówki sztuka czytanie literatura muzyka muzeum wiadomości opera polityka sudoku teatr gazeta

18 Kapitel 2 Vorstellung Przedstawić się Doświadczenie 2.7 Erfahrung Doświadczenie 2 kdialog k Waren Sie schon mal in Deutschland? Była Pani już kiedyś w Niemczech? Nein, noch nicht, aber ich war schon in Nie, dotychczas nie, ale byłam w Nein, ich bin zum ersten Mal in Deutschland. Nie, jestem po raz pierwszy w Niemczech. Ja, ich war schon mal in Deutschland. Tak, byłam już razy w Niemczech. Wo in Deutschland waren Sie schon? Gdzie w Niemczech Pani była? Welche Städte kennen Sie? Jakie miasta Pani zna? Ich war in Ja byłam w Haben Sie schon in Deutschland gearbeitet? Pracowała Pani już w Niemczech? Ja, ich habe schon in Deutschland gearbeitet. Tak, już pracowałam w Niemczech. Nein, ich habe noch nicht in Deutschland, aber in England gearbeitet. Nie, jeszcze nigdy nie pracowałam w Niemczech, ale pracowałam w Anglii. Nein, ich habe bisher nur in Polen gearbeitet. Nie, do tej pory pracowałam w Polsce. Haben Sie Erfahrung in der Seniorenbetreuung? Ma Pani doświadczenie w opiece nad starszymi osobami? Ich habe meine Oma /meinen Opa /meine Nachbarin betreut. Opiekowałam się moją babcią / moim dziadkiem / moją sąsiadką. Ich habe schon Erfahrung. Mam doświadczenie. Nein, ich habe noch keine Erfahrung. Nie, nie mam doświadczenia. Pierwsze spotkanie 2.8 Das erste Treffen Pierwsze spotkanie Das erste Treffen ist sehr wichtig für die künftige Zusammenarbeit. Seien Sie offen und interessiert. Sie können sich bereits im Vorfeld Ihre Fragen überlegen und aufschreiben. Je mehr Sie gleich zu Anfang klären, desto reibungsloser wird der Alltag verlaufen. Versuchen Sie, alle Ihnen gestellten Fragen zu beantworten. Sollten Sie etwas für sich behalten wollen (wenn die Frage zu persönlich oder für Sie zu schmerzhaft ist), sagen Sie ruhig und freundlich: Ich bitte um Ihr Verständnis, aber ich kann heute nicht darüber reden. Danke.

2.8 Das erste Treffen Pierwsze spotkanie 19 2 Um sicher zu sein, dass das Wichtigste besprochen wurde, fragen Sie nach: Haben Sie noch Fragen an mich / wichtige Informationen für mich? Pierwsze spotkanie ma duży wpływ na przyszłą współpracę. Proszę być otwartą i okazywać zainteresowanie. Można wcześniej przemyśleć i zanotować sobie pytania. Im więcej się na początku omówi i wyjaśni, tym łatwiej będzie można zorganizować przebieg dnia. Proszę się starać odpowiedzieć na wszystkie pytania. Jeśli Pani chce coś dla siebie zachować (gdy na przykład pytanie jest za osobiste lub dla Pani bolesne), proszę spokojnie odpowiedzieć: Proszę o zrozumienie, ale dzisiaj nie mogę na ten temat rozmawiać. Dziękuję. Dla pewności, że wszystko ważne zostało omówione, proszę zapytać: Ma Pan(i) jeszcze pytania do mnie / ważne informacje? In Deutschland sprechen viele Menschen Dialekte, die sich in der Aussprache vom dem aus Fernsehen und Radio gewohnten Hochdeutsch unterscheiden. Es kann Ihnen passieren, dass Sie Ihre Auftraggeber am Anfang gar nicht verstehen, auch wenn Sie ein wenig Deutsch können. Erschwerend kommt hinzu, dass ältere Personen oftmals leise oder unverständlich sprechen. Scheuen Sie sich nicht, zu sagen: Entschuldigung, aber ich habe Sie nicht verstanden. Können Sie das bitte wiederholen? Bitte wiederholen Sie den letzten Satz. Können Sie bitte langsamer/lauter/deutlicher sprechen? W Niemczech wiele ludzi mówi gwarą, która z reguły w wymowie bardzo różni się od»czystego«języka niemieckiego używanego w telewizji czy radiu. Może się zdarzyć, że Pani pomimo powierzchownej znajomości języka niemieckiego, na początku rozmowy swojego pracodawcę w ogóle albo z trudnością zrozumie. Dodatkowym obciążeniem jest fakt, że osoby starsze mówią z reguły cicho lub niewyraźnie. Proszę w takim wypadku bez obawy powiedzieć: Przykro mi, ale ja Pana nie zrozumiałam. Może Pan to powtórzyć? Proszę powtórzyć ostatnie zdanie. Może Pan wolniej/głośniej/wyraźniej mówić?

20 Kapitel 2 Vorstellung Przedstawić się 2 kdialog k Bitte treten Sie ein. Proszę wejść. Danke. Guten Tag. Ich bin Dziękuję. Dzień dobry. Jestem Wie war Ihre Reise? Jaką miała Pani podróż? Danke, gut. Dziękuję, dobrą. Leider etwas anstrengend. Niestety trochę męczącą. Sind Sie müde? Möchten Sie sich ausruhen? Jest Pani zmęczona? Chce Pani odpocząć? Ich bin müde, kann mich aber später ausruhen. Jestem zmęczona, ale mogę później odpocząć. Ich würde mich gerne frisch machen/umziehen/ waschen. Chętnie bym się odświeżyła/przebrała/umyła. Nein, ich bin nicht müde. Nie, nie jestem zmęczona. Nehmen Sie bitte Platz. Setzen Sie sich. Proszę usiąść. Möchten Sie etwas trinken? Czy chciałaby Pani się czegoś napić? Danke. Ein Glas Wasser / einen Kaffee. Dziękuję. Szklankę wody/kawę. Wo kann ich mein Gepäck abstellen? Gdzie mogę odstawić mój bagaż? Geben Sie mir Ihren Koffer. Ich helfe Ihnen. Proszę mi dać walizkę. Pomogę Pani. Ich zeige Ihnen Ihr Zimmer. Pokażę Pani pokój. Hier ist das Bad / die Toilette. Tu jest łazienka/ubikacja. Herzlich willkommen. Schön, dass Sie da sind. Serdecznie witam. Dobrze (ładnie), że Pani jest. Ich freue mich, hier zu sein. Cieszę się, że tu jestem. Ich hoffe, wir werden gut zusammenarbeiten. Mam nadzieję, że będziemy dobrze współpracować.