Analiza desk research

Analiza desk research Identyfikacja standardów współpracy samorządu lokalnego z sektorem pozarządowym w zakresie systemu wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych oraz wspierania procesów integracji trzeciego sektora Powiecie Cieszyńskim Wykonano w ramach projektu CieszLab. Cieszyńskie Laboratorium Współpracy Cieszyn, listopad 2014 r.

Spis treści 1. Wstęp... 3 1.1. Cele opracowania... 4 1.2. Metodologia... 5 2. Model Współpracy... 6 2.1. Płaszczyzny i obszary... 6 2.2. Zasady współpracy w obszarach Płaszczyzny III... 7 2.3. Rozwiązania modelowe współpracy JST-NGO... 10 3. Trzeci sektor w powiecie cieszyńskim... 15 4. Charakterystyka powiatu cieszyńskiego w kontekście wybranych obszarów współpracy 19 4.1. Miasto Cieszyn... 20 4.2. Miasto i gmina Skoczów... 25 4.3. Gmina Ustroń... 28 4.4. Gmina Zebrzydowice... 31 4.5. Gmina Goleszów... 35 4.6. Miasto i Gmina Strumień... 38 4.7. Gmina Istebna... 41 4.8. Miasto Wisła... 44 4.9. Gmina Brenna... 48 4.10. Gmina Hażlach... 51 4.11. Gmina Chybie... 54 4.12. Gmina Dębowiec... 57 4.13. Powiat Cieszyński... 60 5. Podsumowanie... 64 5.1. System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych... 64 5.2. Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych... 66 6. Wnioski i rekomendacje... 68 7. Spis tabel i zestawień... 73 Strona2

1. Wstęp Kwestia współpracy samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych, to gorący temat 25 lat polskiej wolności i kształtowania się demokracji oraz społeczeństwa obywatelskiego. Na gruncie lokalnym jest to główne wyzwanie i najważniejszy obszar rozwoju ludzi, społeczności, samorządności. W kwestii prawa jak i praktyki najwięcej zmieniło się kilkanaście lat temu, kiedy w 2003 roku pojawiła się Ustawa o Działalności Pożytku Publicznego i Wolontariacie (UDPPW). Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wprowadziła wiele nieznanych lub nienazwanych wcześniej rozwiązań w obszarze współpracy administracji samorządowej i organizacji pozarządowych. Obszary działalności pożytku publicznego, uporządkowanie statusu wolontariatu i wolontariusza, Rady Działalności Pożytku Publicznego, tworzenie i realizowanie Programów Współpracy to niektóre z pojęć, które ta ustawa wprowadziła lub uporządkowała. Jej niedawna nowelizacja dodała nowe instrumenty, takie jak inicjatywa lokalna czyli możliwość wzięcia odpowiedzialności przez mieszkańców za to, co się dzieje wokół nich, jakie problemy chcą rozwiązać, jakie potrzeby zaspokoić. Co ważne, bez konieczności formalizacji działań. Ustawa wyznacza pewne ramy, kierunki, którymi powinny podążać samorządy i organizacje pozarządowe, lecz wielu z nich nie precyzuje dostatecznie. Dlatego środowiska pozarządowe i samorządowe oddolnie rozpoczęły pracę nad wizją współpracy lokalnej, jak ona powinna wyglądać, w czym się powinna przejawiać - w jakich celach, działaniach, rezultatach i dokumentach. Sektor pozarządowy w Polsce poprzez swoje reprezentacje i federacje, takie jak Ogólnopolskie Forum Organizacji Pozarządowych (OFOP), Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych (WRZOS) czy Sieć SPLOT intensywnie podejmuje temat współpracy z administracją publiczną na każdym szczeblu. Jednym z istotnych efektów tych działań jest Model Współpracy Administracji Publicznej z Organizacjami Pozarządowymi. Powstanie Modelu jest efektem wielomiesięcznych spotkań, konsultacji, badań, ekspertyz, dyskusji i pracy osób z ogromnym doświadczeniem z obu sektorów. Elementy Modelu są Strona3

podstawą niniejszej ekspertyzy. Temat Modelu i jego bardziej szczegółowy opis będzie rozwinięty w dalszej części tego opracowania. 1.1. Cele opracowania Niniejsze opracowanie powstało w ramach projektu CieszLab. Cieszyńskie Laboratorium Współpracy. Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych Delta Partner z Cieszyna (Lider projektu) oraz Powiat Cieszyński (Partner projektu) w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - Priorytet V. Dobre rządzenie. Działanie 5.4. Rozwój potencjału trzeciego sektora, Poddziałanie 5.4.2. Rozwój dialogu obywatelskiego - współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem opracowania jest podsumowanie aktualnego stanu współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi w powiecie cieszyńskim wraz z identyfikacją obszarów problemowych oraz deficytów w zakresie wspierania rozwoju i integracji inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych. Analiza obejmuje współpracę samorządu z NGO w gminach powiatu cieszyńskiego w województwie śląskim (13 jednostek samorządu terytorialnego). W szczegółowym ujęciu obejmuje następujące elementy: Opis stanu obecnego współpracy samorządów i organizacji pozarządowych w zakresie wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych oraz wspierania procesów integracji sektora organizacji pozarządowych Identyfikację procedur oraz standardów współpracy samorządu lokalnego z sektorem pozarządowym; Katalog problemów i potrzeb przedstawicieli samorządu oraz organizacji pozarządowych oraz występujące deficyty we wzajemnej współpracy. Powiat cieszyński bywa często wskazywany jako jedno z miejsc w Polsce, gdzie poziom aktywności obywatelskiej jest bardzo wysoki, a współpraca sektora pozarządowego i samorządów jest prezentowana jako modelowa. Poziom współpracy JST i NGO w zakresie systemu wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych oraz wspierania procesów integracji sektora organizacji pozarządowych można uznać za zróżnicowany, Strona4

korelujący z wielkością samorządu. W wielu miejscach wymaga znacznej poprawy i wdrożenia rekomendowanych na poziomie krajowym form współpracy. 1.2. Metodologia Podstawą do opracowania są zagadnienia dotyczące współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi zaproponowane w publikacji pt. Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych - wypracowanie i upowszechnienie standardów współpracy (źródło: www.pokl541.pozytek.gov.pl). Analiza obejmuje diagnozę oraz perspektywę współpracy pomiędzy samorządami i organizacjami pozarządowymi w powiecie cieszyńskim w następujących obszarach: System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych, Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych. W ramach niniejszego opracowania pozyskiwano informacje następującymi metodami: desk research przegląd podstawowych publikacji, aktów prawnych określających zakres współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi; przegląd stron internetowych samorządów powiatu cieszyńskiego (zwłaszcza biuletynów informacji publicznej). Przedmiotowe opracowanie udziela odpowiedzi na bardzo ważne zagadnienie dotyczące zakresu, w jakim należy pogłębiać i rozwijać współpracę międzysektorową i jakie są potrzeby w tym zakresie zarówno administracji samorządowej, jak i organizacji pozarządowych. Ponadto przedstawione zostały rekomendacje dla każdego samorządu dotyczące współpracy międzysektorowej w interesującym nas obszarze. W oparciu o analizę możliwe będzie zaproponowanie i wdrożenie konkretnych form wsparcia w zakresie poprawy jakości i zakresu współpracy samorządu z NGO w powiecie cieszyńskim. Strona5

2. Model Współpracy Model Współpracy to ważny dokument dotyczący różnych aspektów współpracy między samorządem a organizacjami pozarządowymi, poruszający wiele wątków i pokazujący pewien standard, do którego powinny dążyć społeczności lokalne. Publikację otwiera wstęp przygotowany przez prof. Wojciecha Łukowskiego. Wstęp traktuje o kulturze współpracy, zasobach, środowisku lokalnym i wspólnym zaangażowaniu. Wnosi on do schematycznego modelu wizję tego, czemu ma on służyć. Rzeczy trudne do zmierzenia, takie jak kultura współpracy, wzajemna życzliwość, relacje interpersonalne pomiędzy przedstawicielami obu sektorów to ważne elementy również podkreślane w Modelu, bez których żadne rozwiązania systemowe nie zaistnieją w pożądany sposób. Kolejna część Modelu dotyczy zasad, na których ma opierać się współpraca organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego. Zasady te (efektywność, pomocniczość, jawność, suwerenność stron, uczciwa konkurencja, partnerstwo) zostały zaczerpnięte z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W Modelu zaprezentowano definicje i interpretacje zasad, którymi posługiwano się przy tworzeniu całości. Zasady te odgrywają w modelu bardzo ważną rolę stanowią bowiem element opisu każdej z płaszczyzn. Czym są płaszczyzny? 2.1. Płaszczyzny i obszary Opis współpracy NGO i jednostek samorządu terytorialnego podzielono na trzy części, które nazwane zostały płaszczyznami. Słowo płaszczyzna nie zostało użyte przypadkowo, ponieważ chodziło o ukazanie wielowymiarowości i złożoności zagadnienia współpracy administracji i organizacji w zakresach: kształtowania lokalnych polityk, wspierania realizacji zadań publicznych oraz budowania wsparcia dla organizacji. Płaszczyzny zostały podzielone na obszary (podajemy je ponumerowane przy opisie danej płaszczyzny). Płaszczyzna I: Współpraca jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych w zakresie tworzenia polityk publicznych. Strona6

Politykę publiczną opisano jako całość długofalowych zamierzeń i towarzyszące im rozwiązania prawne, przyjęte i realizowane przez władze lokalne we współpracy z obywatelami, organizacjami na rzecz społeczności zamieszkującej teren danej jednostki samorządu terytorialnego. Ta cześć modelu opisuje rozwiązania w zakresach: diagnozy potrzeb lokalnych (1), wzajemnego informowania się stron współpracy o podejmowanych działaniach (2), współtworzeniu dokumentów strategicznych i wieloletnich (3), konsultowania prawa lokalnego (4), wdrażaniu polityk publicznych (5) oraz ich udziału organizacji w ocenie polityk (6). Płaszczyzna II: Współpraca samorządu z organizacjami pozarządowymi z zakresie realizacji zadań publicznych Zadania publiczne to działania podejmowane przez administrację samorządową na podstawie ustaw określających ich kompetencje. Płaszczyzna ta zawiera więc opis współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi przy realizacji zadań publicznych z wykorzystaniem różnych form współpracy: finansowej (1), niefinansowej (2) oraz partnerstwa w realizacji zadań publicznych (3). Na potrzeby niniejszego opracowania najbardziej interesuje nas ostatnia płaszczyzna. To jej obszarom i ich wskaźnikom przyglądamy się w gminach powiatu cieszyńskiego, jak i w samym powiecie. Płaszczyzna III: Infrastruktura współpracy, tworzenie warunków do społecznej aktywności Infrastruktura to ogół lokalnie ukształtowanych czynników wpływających na funkcjonowanie organizacji oraz współpracę pomiędzy sektorem samorządowym a trzecim sektorem. W tej płaszczyźnie mieszczą się zatem zarówno instytucje działające na rzecz organizacji, wspólne ciała doradcze, dotyczące ich prawo miejscowe i relacje, wzorce postępowań występujące w danej jednostce samorządu. Ta płaszczyzna podzielona została na obszary: system wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych (1), wspieranie procesów integracji organizacji (2), partnerstwo lokalne (3). 2.2. Zasady współpracy w obszarach Płaszczyzny III Strona7

Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wskazuje, że organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, we współpracy z organizacjami pozarządowymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej, działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów. Współpraca ta odbywa się w oparciu o zasady pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności. Przedmiotem naszych rozważań są obszary współpracy zawarte w Modelu i identyfikowane jako: Płaszczyzna 3 Infrastruktura współpracy, tworzenie warunków do społecznej aktywności Obszar 1 System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych, Obszar 2 Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych. Poniżej przedstawiono interpretację ww. zasad z punktu widzenia obszarów, którym poświęcone jest niniejsze opracowanie. Tabela 1 Zasady współpracy JST-NGO w zakresie konsultowania polityk publicznych Płaszczyzna 3. Obszar 1. System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych Suwerenności Oznacza, że wspierane organizacje pozarządowe i inicjatywy nieformalne zachowują niezależność od podmiotów wspierających Zasady współpracy JST-NGO Partnerstwa Pomocniczości Efektywności Oznacza, że system wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych opiera się na współpracy samorządu i organizacji przy planowaniu, realizacji, i ocenie realizowanego wsparcia. Zakłada również, że samorząd i organizacje pozarządowe tworzą partnerstwo publiczno społeczne do realizacji tych zadań. Strona8 Oznacza możliwość powierzenia świadczenia usług wspierających organizacjom pozarządowym, a w przypadku, gdy organizacje już realizują takie zadanie wzmacniania go. Oznacza, że wsparcie dla organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich opiera się na wykorzystaniu dostępnych zasobów lokalnych. Zakłada również, że samorząd powierza realizację zadania w ramach umów wieloletnich w oparciu o standardy i procedury oceny. Dla zapewnienia lepszego wykorzystania zasobów wspiera się tworzenie partnerstwa publiczno - społecznego

Uczciwej konkurencji Oznacza, że system wsparcia jest dostępny na równych warunkach zarówno w zakresie korzystania z usług jak i szans ich realizacji. Jawności Oznacza, że informacje o funkcjonowaniu systemu wsparcia są powszechnie dostępne, dotyczą form usług wspierających, ich kosztów, jakości i dostępności Źródło: Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych Tabela 2 Zasady współpracy JST-NGO w zakresie wdrażania polityk publicznych Płaszczyzna 3. Obszar 2. Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych Zasady współpracy JST-NGO Pomocniczości Efektywności Partnerstwa Suwerenności stron Uczciwej konkurencji Jawności Oznacza, że samorząd w jak najmniejszym stopniu ingeruje w zadania integrujące sektor pozarządowy, tworzy jedynie warunki dla tego procesu. Sprzyja tworzeniu reprezentacji sektora pozarządowego, poprzez łączenie kompetencji i zasobów pozwalających aktywnie uczestniczyć w procesie konsultacji polityk publicznych (strategie, wieloletnie plany działania). Zasada odwołuje się do przekonania, że zintegrowane środowisko lepiej i skuteczniej realizuje powierzone zadania. Zakłada również, że wiedza o aktywnych w najbliższym otoczeniu podmiotach, pozwala tworzyć porozumienia i partnerstwa zdolne do efektywniejszej realizacji zadań publicznych. Integracja pozwala również na eliminowanie dublowania realizacji zadań i konkurowania o tego samego klienta. Oznacza równoprawne traktowanie wszystkich zaangażowanych w proces organizacji, niezależnie od ich kondycji i kompetencji. W związku ze specyfiką procesu integracji sektora pozarządowego zakłada podejmowanie współpracy o charakterze długofalowym. Oznacza, ze integracja sektora pozarządowego ma charakter autonomiczny, dobrowolny i oddolny oraz wynika z przekonania organizacji pozarządowych o korzyściach oraz kosztach związanych z tym procesem. Oznacza, że szanse udziału w integracji sektora mają wszystkie działające na terenie gminy lub regionu organizacje pozarządowe. Zakłada również, że istnieje możliwość tworzenia wielu reprezentacji branżowych trzeciego sektora, z którymi samorząd podejmuje współpracę. Zakłada, że powszechnie dostępne są informacje o zarejestrowanych podmiotach trzeciego sektora, porozumieniach między organizacjami i o ich reprezentacjach, a także o udziale przedstawicieli organizacji pozarządowych w ciałach dialogu (np. rady zatrudnienia, rady działalności pożytku publicznego) Źródło: Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych Strona9

2.3. Rozwiązania modelowe współpracy JST-NGO Opracowanie pt. Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych wypracowanie i upowszechnienie standardów współpracy wymienia kluczowe formy współpracy organizacji pozarządowych z władzami samorządowymi w ramach prawa oraz przyjętych obyczajów w tym zakresie. Na potrzeby obydwu partnerów współpracy - zarówno organizacji pozarządowych, jak i jednostek samorządu terytorialnego opracowany został szczegółowy katalog form współpracy wraz z wskaźnikami realizacji. Wskaźniki w interesujących nas obszarach: Tabela 3 Obszar 1 System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych Stosowana procedura Wzorzec minimalny Wsparcie instytucjonalne w zakresie rozwoju organizacji i inicjatyw obywatelskich: istnieją jawne procedury dostępu do lokali samorządowych dla organizacji i inicjatyw obywatelskich; istnieją jawne procedury dostępu do infrastruktury samorządu wykorzystywanej przez organizacje i inicjatywy obywatelskie. Wsparcie informacyjno-promocyjne: procedura wsparcia przez samorząd kampanii informacyjno-promocyjnych organizacji i inicjatyw obywatelskich z wykorzystaniem narzędzi będących w dyspozycji samorządu (portal internetowy, materiały promocyjne samorządu); program wspierania powstawania nowych organizacji z uwzględnieniem grup mniejszościowych i zagrożonych dyskryminacją; program wspierania wolontariatu i aktywności obywatelskiej; organizacja regularnych spotkań informacyjnych dla organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich; program wspierania współpracy organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich ze środowiskiem biznesu; ustalone zasady wymiany informacji pomiędzy samorządem i organizacjami pozarządowymi o podejmowanych działaniach. Procedura wykorzystania mienia komunalnego; Zapisy w programie współpracy uwzględniające wsparcie instytucjonalne, np. poprzez zlecenia zadania publicznego w ramach art. 4 ust. 1 pkt. 33 uodpp. Procedura wykorzystania narzędzi informacyjnopromocyjnych będących w dyspozycji samorządu Strona10

Wsparcie finansowe: utworzenie funduszu pożyczkowego i gwarancyjnego; utworzenie funduszu wkładów własnych. Procedura wsparcia w zakresie nawiązywania współpracy międzynarodowej Pełnomocnik ds. organizacji pozarządowych - urzędnik odpowiedzialny za współpracę z organizacjami pozarządowymi i za realizację programu współpracy Zlecanie zadań publicznych w oparciu o inicjatywę lokalną Uwzględnianie inicjatywy lokalnej jako narzędzia współpracy w programach współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi Upublicznianie informacji o możliwościach realizacji zadań publicznych i realizowanych zadaniach z wykorzystaniem inicjatywy lokalnej: informatory urzędowe (strona www, BIP, tablice ogłoszeń), informacje w lokalnych mediach i poprzez organizacje pozarządowe Wsparcie i promowanie grup obywatelskich, które chcą działać lokalnie korzystając z możliwości finansowania pozabudżetowego Pomoc w integrowaniu osób i grup podejmujących inicjatywy obywatelskie Zapis w programie współpracy o możliwości udzielania pożyczek i gwarancji dla organizacji pozarządowych na realizację zadań publicznych Program współpracy zawiera zapisy o możliwości wspierania przez samorząd współpracy międzynarodowej organizacji pozarządowych Określenie w programie współpracy kompetencji pełnomocnika, obejmujących dbałość o stosowanie zasad współpracy. Rozdzielenie zadań i roli pełnomocnika od zlecania realizacji zadań publicznych i kontroli ich realizacji. Uchwała organu stanowiącego, określająca tryb i szczegółowe kryteria wyboru wniosków w ramach inicjatywy lokalnej Zapis w programie współpracy wskazujący na inicjatywę lokalną jako narzędzie realizacji zadań publicznych z możliwym udziałem organizacji pozarządowych jako reprezentanta mieszkańców Spotkania informacyjne o inicjatywie lokalnej; Informacja na stronach www dostępnej dla osób z niepełnosprawnością wzroku Procedura określająca zasady udzielania przez samorząd pomocy informacyjnej i doradczej dla grup obywatelskich; Zapisy w programie współpracy dające podstawę wspierania grup obywatelskich Organizacja spotkań informacyjnych dla grup nieformalnych; Prowadzenie przez samorząd bazy danych inicjatyw lokalnych Źródło: Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych Wskaźniki zagadnienia podstawowe: Czy w programie współpracy z organizacjami jest zadanie przewidujące działania na rzecz rozwoju organizacji i inicjatyw obywatelskich poprzez szkolenia, doradztwo i animacje? Strona11

Czy istnieje co najmniej jedno z rozwiązań stanowiących instytucjonalne wsparcie organizacji możliwość udzielania pożyczek / gwarancji organizacjom lub fundusz wkładu własnego, centrum organizacji pozarządowych? Czy w samorządzie jest osoba odpowiedzialna za współpracę z organizacjami pozarządowymi np. pełnomocnik ds. współpracy z organizacjami? Wskaźniki zagadnienia dodatkowe: Czy w samorządzie istnieje: a) procedura wykorzystania mienia komunalnego przez organizacje pozarządowe; b) zapisy programu współpracy, przewidujące możliwość wykorzystania mienia komunalnego przez organizacje pozarządowe; c) program wsparcia merytorycznego dla organizacji pozarządowych w przeciwdziałaniu dyskryminacji i promowaniu równości; d) zapisy w programie dotyczące udzielania pożyczek, gwarancji i wkładów własnych; e) procedura zawierania partnerstwa na rzecz prowadzenia ośrodka wspierania organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich; f) zapis w programie współpracy o tworzeniu ośrodka wspierania organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich; g) uchwała o inicjatywie lokalnej; h) zapisy o wspieraniu inicjatyw obywatelskich w programie współpracy; i) zapisy w programie współpracy przewidujące wsparcie instytucjonalne, doradcze, szkoleniowe, informacyjne i promocyjne, np. poprzez zlecenia zadania publicznego w ramach art. 4 ust.1 pkt.33 dla inicjatyw obywatelskich; j) baza inicjatyw obywatelskich? Liczba zawartych umów na wykorzystanie mienia komunalnego w ciągu roku. Liczba informacji dotyczących działań organizacji pozarządowych na stronach samorządu w ciągu roku. Liczba pożyczek i gwarancji udzielona przez samorząd organizacjom pozarządowym. Liczba wniosków na wkład własny do zadań publicznych realizowanych ze źródeł pozabudżetowych. Liczba spotkań informacyjnych dla społeczności dotyczących inicjatywy lokalnej. Strona12

Liczba wniosków w ramach inicjatywy lokalnej. Liczba umów podpisanych w ramach inicjatywy. Liczba inicjatyw obywatelskich objętych różnego rodzaju wsparciem, w tym inicjatyw grup mniejszościowych i zagrożonych dyskryminacją. Tabela 4 Obszar 2: Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych Stosowana procedura Wzorzec minimalny Ogólnodostępna baza danych o organizacjach pozarządowych Nieformalne spotkania organizacji pozarządowych Dofinansowywanie i/lub organizacja wspólnych wyjazdów przedstawicieli sektora pozarządowego na ogólnopolskie fora inicjatyw pozarządowych lub inne spotkania tematyczne o podobnym charakterze. Wspólne działania promocyjne organizacji pozarządowych w ramach określonych wydarzeń lokalnych. Udostępnienie przez samorząd kanałów informacyjnych Plenarne spotkania organizacji pozarządowych Baza danych dostępna na stronie internetowej samorządu, portalu organizacji pozarządowych Współorganizacja nieformalnego spotkania organizacji pozarządowych, np. pikniku organizacji pozarządowych, przynajmniej raz w roku Zapis w programie współpracy umożliwiający realizacje takiego działania Procedura włączania partnerów pozarządowych we współorganizowanie wydarzeń lokalnych; Zapis w programie współpracy umożliwiający udział organizacji w wydarzeniach lokalnych Procedura wykorzystywania kanałów informacyjnych samorządu przez organizacje pozarządowe Współorganizacja przynajmniej jednego spotkania plenarnego w roku Powołanie Rady Działalności Pożytku Publicznego Procedura powołania RDPP Źródło: Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych Wskaźniki zagadnienia podstawowe: Czy samorząd wspiera rozwój wolontariatu i inicjatyw obywatelskich podejmowanych przez mieszkańców? Czy samorząd wspiera i uczestniczy przynajmniej raz w roku w plenarnym spotkaniu miejscowych organizacji? Czy istnieje lokalna federacja, sieć, związek lokalnych organizacji pozarządowych? Wskaźniki zagadnienia dodatkowe: Czy istnieje: a) aktualna i dostępna na stronach www baza organizacji pozarządowych, b) procedura powoływania grup tematycznych i problemowych, Strona13

c) procedura wykorzystywania kanałów informacji samorządu, d) procedura wyłaniania RDPP? Liczba spotkań branżowych organizowanych w ciągu roku. Liczba spotkań plenarnych organizowanych w ciągu roku. Liczba spotkań nieformalnych organizowanych w ciągu roku. Liczba informacji o działaniach organizacji pozarządowych umieszczona na stronie samorządu. Liczba reprezentacji organizacji pozarządowych. Strona14

3. Trzeci sektor w powiecie cieszyńskim Liczba organizacji pozarządowych w powiecie cieszyńskim systematycznie rośnie. W 2004 roku było ich 367, natomiast w roku 2013 już 531 (wzrost o 164). Rosnąca liczba organizacji pozarządowych jest ważnym wyzwaniem dla władz samorządowych, w zakresie tworzenia dogodnych warunkach do współpracy z nimi, zwłaszcza w interesującym nas obszarze rozwoju inicjatyw obywatelskich, wspierania organizacji pozarządowych i ich integracji. Dynamikę wzrostu liczby NGO w powiecie cieszyńskim przedstawia poniższe zestawienie. Zestawienie 1 Liczba organizacji pozarządowych w powiecie cieszyńskim w latach 2004 2013 550 500 450 459 478 494 508 531 400 350 367 383 401 414 435 300 250 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Źródło: Dane GUS Spośród samorządów powiatu cieszyńskiego największa liczba organizacji pozarządowych - 169 posiada siedzibę w Cieszynie. Skoczów z 85 organizacjami i Ustroń z 60 zajmują odpowiednio drugie i trzecie miejsce w tym zestawieniu. Najmniejszą liczbę podmiotów ekonomii społecznej wpisanych do rejestru REGON zanotowano w Chybiu (13) i Zebrzydowicach (15). Liczbę organizacji pozarządowych w katach 2004, 2008 i 2013 przedstawia poniższa tabela. Strona15

Tabela 5 Liczba organizacji pozarządowych w poszczególnych samorządach powiatu cieszyńskiego Samorząd Liczba organizacji pozarządowych w latach 2004 r. 2008 r. 2013 r. Cieszyn 104 128 169 Ustroń 47 58 60 Wisła 31 37 45 Brenna 13 17 22 Chybie 13 13 13 Dębowiec 15 19 20 Goleszów 22 26 27 Hażlach 16 20 25 Istebna 20 22 28 Skoczów 57 62 85 Strumień 16 20 22 Zebrzydowice 13 13 15 Źródło: dane GUS W ostatnich latach liczba organizacji pozarządowych w samorządach powiatu cieszyńskiego dynamicznie rośnie. Dotyczy to zwłaszcza miasta Cieszyn. W każdym samorządzie powiatu cieszyńskiego zanotowano wzrost liczby organizacji pozarządowych. Tabela poniżej wskazuje, że w ostatnich 11 latach liczba nowoutworzonych NGO w powiecie cieszyńskim znacznie przewyższa te likwidowane. Można zauważyć, że rezygnacja z działalności podmiotów ekonomii społecznej jest znikoma w porównaniu do liczby utworzonych nowych organizacji. Z tego wniosek, że III sektor w powiecie rozwija się dynamicznie, nie zważając na bariery, do których zaliczają się problemy finansowe, prawne i administracyjne w bieżącej działalności. W tej statystyce należy wziąć pod uwagę to, że wiele organizacji pozarządowych faktycznie zaprzestało działalności, i nie dokonując stosownych czynności widnieją w ewidencji sądu rejestrowego. Rosnąca liczba NGO przyczynia się do konieczności zwiększenia zakresu wpływu organizacji pozarządowych na polityki lokalne (w zakresie ich tworzenia i wdrażania) i pełnego wykorzystania w tym zakresie możliwości, jakie dają zapisy ustawy. Strona16

Tabela 6 Nowo zarejestrowane i wyrejestrowane z rejestru organizacje pozarządowe w Powiecie Cieszyńskim w latach 2003 2013 Status 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 zarejestrowane 19 18 15 17 12 26 26 21 19 15 23 wyrejestrowane 2 1 0 0 0 4 2 3 3 1 1 Źródło: GUS Wskaźnik przedsiębiorczości informuje nas o liczbie podmiotów wpisanych do rejestru REGON (Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej) w stosunku do liczby mieszkańców. Najwyższy wskaźnik przedsiębiorczości spośród samorządów powiatu cieszyńskiego zanotowano w Wiśle (1546), Ustroniu (1488) i Cieszynie (1486). Wysoki wskaźnik przedsiębiorczości przekłada się również na liczbę organizacji pozarządowych w stosunku do liczby mieszkańców. W skali powiatu cieszyńskiego to właśnie w Wiśle (40), Ustroniu (37) i Cieszynie (47) zanotowano najwyższy poziom wskaźnika. Można postawić tezę, że obszary miejskie powiatu cieszyńskiego są ośrodkami koncentracji organizacji pozarządowych. Na obszarach wiejskich najwyższy wskaźnik liczby NGO na 10 tys. mieszkańców zanotowano w Dębowcu (35), Hażlachu (24) i Istebnej (24), przy średniej dla powiatu cieszyńskiego wynoszącej 30. Tabela 7 Wskaźnik przedsiębiorczości oraz liczba NGO na 10 tys. mieszkańców porównanie, stan za 2013 rok Fundacje, stowarzyszenia Podmioty wpisane do rejestru samorząd / obszar i organizacje społeczne na 10 REGON na 10 tys. ludności tys. mieszkańców Województwo śląskie 1 001 23 Podregion bielski woj. śląskiego 1 125 28 Powiat cieszyński 1 085 30 Cieszyn 1 486 47 Ustroń 1 488 37 Wisła 1 546 40 Brenna 1 010 20 Chybie 682 14 Dębowiec 963 35 Goleszów 996 21 Hażlach 759 24 Strona17

Istebna 803 24 Skoczów 996 32 Strumień 764 17 Zebrzydowice 614 11 Źródło: GUS Potwierdzenia postawionej tezy, że powiat cieszyński wskazywany jako jedno z miejsc w Polsce, gdzie poziom aktywności obywatelskiej jest bardzo wysoki znaleźć można właśnie w zestawianiu wskaźnika liczby NGO na 10 tys. mieszkańców. W powiecie cieszyńskim wynosi on 30 i jest wyższy niż średnia dla podregionu bielskiego (28) i województwa śląskiego (23). Jeszcze raz należy podkreślić, że to miasta - Cieszyn, Ustroń i Wisła stanowią swoiste centra aktywności pozarządowej w powiecie. Dobre praktyki współpracy międzysektorowej w tych miastach mogą stanowić wzór dla pozostałych gmin powiatu, w których liczba NGO nie jest już tak wysoka. Podając za opracowaniem Diagnoza kondycji społeczeństwa obywatelskiego w powiecie cieszyńskim. Raport 2009 wydanym w ramach projektu Cieszyńskie Laboratorium Społeczeństwa Obywatelskiego organizacje pozarządowe na Śląsku Cieszyńskim działają przede wszystkim na szczeblu lokalnym (gminnym) i powiatowym. 37 na 100 badanych podmiotów prowadzi działalność jedynie na terenie gminy/miasta, gdzie znajduje się ich siedziba, a 21 na terenie powiatu. Może to wskazywać na duże zainteresowanie organizacji sprawami lokalnymi, również w niefinansowym aspekcie współpracy. W powiecie cieszyńskim dominują organizacje pozarządowe działające w obszarze nauki, edukacji, oświaty i wychowania (47% organizacji wskazuje ten obszar, jako jeden z najważniejszych). Według badań ankietowych w samym Cieszynie blisko 80% organizacji prowadzi działalność nastawioną na edukację, naukę, oświatę i wychowanie. Inne ważne obszary wskazywane przez organizacje, jako ich główne pola działania to kultura fizyczna i sport (41%) oraz kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji (37%). Dobrze rozbudowany jest również sektor usług socjalnych i pomocy społecznej (19%). Strona18

4. Charakterystyka powiatu cieszyńskiego w kontekście wybranych obszarów współpracy Poniżej w formie tabelarycznej przedstawiono stosowane w samorządach powiatu cieszyńskiego rozwiązania w następującym zakresie: System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych, Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych. Zestawienie powstało po szczegółowej analizie stron internetowych samorządów powiatu cieszyńskiego.

4.1. Miasto Cieszyn Obszar 1: System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych Lp Pytanie/Wskaźnik Tak Nie Wyniki analizy desk - research 1 2 3 4 5 Czy w Programie współpracy z organizacjami jest zadanie przewidujące działania na rzecz rozwoju organizacji i inicjatyw obywatelskich poprzez szkolenia, doradztwo i animacje? Czy istnieje co najmniej jedno z rozwiązań stanowiących instytucjonalne wsparcie organizacji możliwość udzielania pożyczek / gwarancji organizacjom lub fundusz wkładu własnego, centrum organizacji pozarządowych? Czy w samorządzie jest osoba odpowiedzialna za współpracę z organizacjami pozarządowymi np. pełnomocnik ds. współpracy z organizacjami? Czy w samorządzie istnieje procedura wykorzystania mienia komunalnego przez organizacje pozarządowe? Czy istnieją zapisy programu współpracy, przewidujące możliwość wykorzystania mienia komunalnego przez organizacje pozarządowe? Jednym z obszarów działania Programu jest Działalność na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów działających w zakresie pożytku publicznego w obszarze zadań publicznych oraz promocja wolontariatu, w ramach którego celem jest wzmocnienie wymienionych podmiotów. W ramach tego celu został zdefiniowany szereg zadań priorytetowych, m.in. wspieranie funkcjonowania cieszyńskich organizacji pozarządowych oraz podmiotów działających w zakresie pożytku publicznego, w szczególności poprzez pomoc informacyjną, szkoleniową Gmina podaje nawet konkretną kwotę przeznaczoną na udzielanie pożyczek organizacjom jest to 200 tys. zł Istniało również Centrum http://www.ccso.org.pl/, ale po zakończeniu projektu nie jest kontynuowane. Nie znaleziono informacji o istnieniu Pełnomocnika. Odpowiedzialność jest podzielona pomiędzy poszczególne Wydziały UM. Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej procedury, Jest lakoniczny zapis w Programie, który mówi o tym, ze forma współpracy może być realizowana także jako wspieranie organizacji wynajmujących pomieszczenia na działalność statutową preferencyjnymi stawkami czynszów, zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie Jest zapis w Programie, który mówi o tym, ze forma współpracy może być realizowana także jako wspieranie organizacji wynajmujących pomieszczenia na działalność statutową preferencyjnymi stawkami czynszów, zgodnie z obowiązującymi przepisami

6 7 8 Czy istnieje program wsparcia merytorycznego dla organizacji pozarządowych w przeciwdziałaniu dyskryminacji i promowaniu równości? Czy istnieją zapisy w Programie dotyczące możliwości wspierania przez samorząd współpracy międzynarodowej organizacji pozarządowych? Czy istnieją zapisy w Programie dotyczące udzielania pożyczek, gwarancji i wkładów własnych? w tym zakresie Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiego programu Jednym z obszarów działania Programu jest Działalność na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów działających w zakresie pożytku publicznego w obszarze zadań publicznych oraz promocja wolontariatu, w ramach którego celem jest wzmocnienie wymienionych podmiotów. W ramach tego celu został zdefiniowany szereg zadań priorytetowych, m.in. wspieranie organizacji pozarządowych oraz podmiotów działających w zakresie pożytku publicznego w tworzeniu partnerstw, w tym partnerstw międzysektorowych i międzynarodowych W Programie jednym z obszarów priorytetowych jest też działalność na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami. W ramach tego obszaru przede wszystkim istotna jest współpraca transgraniczna oraz wspieranie współpracy oraz partnerstw o charakterze lokalnym, ponadlokalnym i międzynarodowym, w szczególności współpracy między gminą Cieszyn a jej miastami partnerskimi. Wątek współpracy międzynarodowej pojawia się również w obszarze priorytetowym Kultura i sztuka, gdzie za jedno z istotnych działań uznano wspieranie organizacji projektów artystycznych: festiwali, koncertów, wystaw, spektakli teatralnych, muzycznych i tanecznych oraz innych artystycznych wydarzeń interdyscyplinarnych, w szczególności podkreślających rangę Cieszyna na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej. To zagadnienie jest również ujęte w obszarze Promocja Rzeczpospolitej Polskiej za granicą oraz pomoc Polonii i Polakom za granicą. Jest zapis w formach współpracy, który mówi o tym, że współpraca samorządu i organizacji pozarządowych odbywa się również w formie udzielania rekomendacji organizacjom współpracującym z Gminą, które ubiegają się o dofinansowanie z innych źródeł ( ) w formie nieoprocentowanych pożyczek udzielanych organizacjom pozarządowym na podstawie uchwały budżetowej, zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie Strona21

9 10 11 12 Czy istnieje procedura zawierania partnerstwa na rzecz prowadzenia ośrodka wspierania organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich? Czy istnieje zapis w programie współpracy o tworzeniu ośrodka wspierania organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich Czy w samorządzie jest uchwała o inicjatywie lokalnej? Czy istnieją zapisy o wspieraniu inicjatyw obywatelskich w programie współpracy? Z dalszych zapisów dowiadujemy się, że pożyczki mogą być udzielane również organizacjom na działalność statutową. Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej procedury Jednym z istotnych zakresów przedmiotowych Programu jest Ekonomia Społeczna, a jedno z zadań realizujących jej rozwój to: wspieranie rozwoju idei ekonomii społecznej, w tym tworzenie partnerstw. Ponieważ znane są partnerstwa na przykład na tworzenie ośrodka wsparcia ekonomii społecznej, który de facto pełni również funkcję ośrodka wsparcia dla podmiotów ekonomii społecznej takich jak organizacje pozarządowe, można interpretować, ze program współpracy daje taką możliwość. Jest uchwała o inicjatywie lokalnej, z dnia 23 lutego 2012 roku i zawiera szczegółowe załączniki jeden na realizację inicjatywy lokalnej w zakresie działalności charytatywnej, promocji i organizacji wolontariatu, podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, edukacji, oświaty i wychowania, działalności w sferze kultury fizycznej, działalności w sferze turystyki, ochrony przyrody, w tym zieleni w miastach i wsiach, porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz drugi - działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych nie obejmującej zadań o charakterze inwestycyjnym lub remontowym działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych obejmującej budowę, rozbudowę lub remont dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej, budynków oraz obiektów architektury stanowiących własność gminy Cieszyn. Rada gminy określa wysokość wkładu własnego oraz precyzuje szczegółowe kryteria oceny wniosków na inicjatywę lokalną. http://www.cieszyn.pl/files/uchwala%20vii-177-12.pdf Z Programu Współpracy w sposób pośredni wynika, ze tak. W różnych zakresach przedmiotowych są działania edukujące, informujące, aktywizujące, wspierające integracje mieszkańców. Nie ma takiego zapisu dosłownie Strona22

Czy istnieją zapisy w Programie przewidujące wsparcie instytucjonalne, doradcze, szkoleniowe, 13 informacyjne i promocyjne, np. poprzez zlecenia Nie ma takiego zapisu zadania publicznego w ramach art. 4 ust.1 pkt.33 dla inicjatyw obywatelskich? 14 Czy istnieje baza inicjatyw obywatelskich? Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej bazy 15 16 Czy samorząd wspiera rozwój wolontariatu i inicjatyw obywatelskich podejmowanych przez mieszkańców? Czy samorząd wspiera i uczestniczy przynajmniej raz w roku w plenarnym/integracyjnym spotkaniu miejscowych organizacji typu Forum Organizacji lub np. Piknik/Festiwal Organizacji Pozarządowych? Obszar 2: Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych Z Programu Współpracy w sposób pośredni wynika, ze tak. W różnych zakresach przedmiotowych są działania edukujące, informujące, aktywizujące, wspierające integracje mieszkańców. Nie ma takiego zapisu dosłownie. Programem współpracy z wolontariuszami zajmuje się MOPS Cieszyn, który prowadzi Punkt Wolontariatu http://mops.cieszyn.pl/?p=p_258 Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej informacji 17 18 Czy samorząd dofinansowuje lub współorganizuje wyjazdy organizacji pozarządowych na imprezy regionalne lub ogólnopolskie typu OFIP itp. Czy istnieje lokalna federacja, sieć, związek lokalnych organizacji pozarządowych? Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej informacji Tak, istnieje, została założona w styczniu 2014 roku http://gazetacodzienna.pl/artykul/kultura/cieszynskie-organizacje-stworzyly-federacjema-byc-im-atwiej Cieszyńskiej Federacja Organizacji Pozarządowych i Podmiotów Ekonomii Społecznej. Wśród organizacji założycielskich konfederacji: Stowarzyszenie Klub Kobiet Kreatywnych, Stowarzyszenie na Rzecz Odnowy i Współistnienia Kultury "SALASZ", Cieszyńskie Stowarzyszenie Ochrony Zdrowia Psychicznego "Więź", Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej "Być Razem", Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej "Być Razem", Cieszyńskie Stowarzyszenie Klub Abstynentów "Familia", Fundacja Kultury Audiowizualnej "Strefa Szarej", Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych Strona23

DELTA PARTNER, Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Cieszynie, Fundacja Laja, Stowarzyszenie Kulturalno Sportowe TROTYL, Fundacja Zdrowia Śląska Cieszyńskiego, Hufiec Ziemi Cieszyńskiej ZHP, Spółdzielnia Socjalna "Lilai Design", Stowarzyszenie Transgranicznego Centrum Wolontariatu, Cieszyńskie Stowarzyszenie Oświatowe, Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego Baza organizacji z terenu powiatu cieszyńskiego, a więc również z Cieszyna znajduje się Czy istnieje aktualna i dostępna na stronach www na stronach powiatu, na stronach gminy nie znaleziono. Baza znajduje się również na 19 baza organizacji pozarządowych? portalu organizacji pozarządowych Śląska Cieszyńskiego http://ngo.cieszyn.pl/index.php/przewodnik.html?sid=54 Nie znaleziono takiej procedury ogólnej. Istnieje UCHWAŁA NR LII/443/14 RADY MIEJSKIEJ CIESZYNA z dnia 24 kwietnia 2014 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Czy istnieje procedura powoływania grup Przemocy w Rodzinie w Cieszynie na lata 2014-2016 20 tematycznych i problemowych?. Uchwała ta zakłada włączenie w system realizacji Programu, w tym do zespołów interdyscyplinarnych, trzech organizacji pozarządowych z Cieszyna. http://pozytywnezmiany.org/reagujemy/wpcontent/uploads/2013/11/przemoc_2014_16_cieszyn.pdf Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej procedury. W Programie Współpracy istnieje informacja, że jednym z zadań priorytetowych w obszarze Czy istnieje procedura wykorzystywania kanałów 21 Działalność na rzecz organizacji jest informacji samorządu? promocja organizacji pozarządowych oraz podmiotów działających w zakresie pożytku publicznego, realizujących cele Programu W Programie Współpracy istnieje zapis, że współpraca jest realizowana również poprzez powołanie Gminnej Rady Pożytku Publicznego. Istnieje UCHWAŁA NR III/235/12 RADY MIEJSKIEJ CIESZYNA z dnia 27 września 2012 Czy istnieje procedura wyłaniania Rady Działalności 22 r. w sprawie uchwalenia trybu powoływania członków oraz organizacji i trybu działania Pożytku Publicznego? Gminnej Rady Działalności Pożytku Publicznego w Cieszynie, która określa procedurę powoływania Rady. http://www.um.cieszyn.pl/files/6.7.rada_pozytku.2012-09-27.pdf 23 Czy istnieje zapis w Programie Współpracy W obszarze Działalność na rzecz organizacji.. są wymienione zadania publiczne, które Strona24

umożliwiający udział organizacji w wydarzeniach lokalnych? Źródło: opracowanie własne pośrednio mogą wskazywać na taką możliwość. Są to zadania: pogłębianie wiedzy społeczności lokalnej o społeczeństwie obywatelskim, roli współpracy organizacji pozarządowych oraz podmiotów działających w zakresie pożytku publicznego i samorządu w procesie budowy takiego społeczeństwa oraz promocja organizacji pozarządowych oraz podmiotów działających w zakresie pożytku publicznego, realizujących cele Programu 4.2. Miasto i gmina Skoczów Obszar 1: System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych Lp. Pytanie/Wskaźnik Tak Nie Wyniki analizy desk - research 1 2 3 4 Czy w Programie współpracy z organizacjami jest zadanie przewidujące działania na rzecz rozwoju organizacji i inicjatyw obywatelskich poprzez szkolenia, doradztwo i animacje? Czy istnieje co najmniej jedno z rozwiązań stanowiących instytucjonalne wsparcie organizacji możliwość udzielania pożyczek / gwarancji organizacjom lub fundusz wkładu własnego, centrum organizacji pozarządowych? Czy w samorządzie jest osoba odpowiedzialna za współpracę z organizacjami pozarządowymi np. pełnomocnik ds. współpracy z organizacjami? Czy w samorządzie istnieje procedura wykorzystania mienia komunalnego przez W Programie nie ma takiego działania. Jednym z celów szczegółowych Programu jest wzmacnianie potencjału organizacji pozarządowych, lecz nie jest wskazana bezpośrednia realizacja tego celu. Natomiast jednym z zadań priorytetowych jest promocja i organizacja wolontariatu - prowadzenie doradztwa i szkoleń dla wolontariuszy oraz spotkań promujących wolontariat. Nie ma takiego rozwiązania. Istnienie centrum organizacji nie jest przewidziane w dostępnych dokumentach gminy. Nie ma możliwości udzielania pożyczek/gwarancji organizacjom. Nie ma też dofinansowywania wkładów własnych do projektów finansowanych z innych źródeł. W Programie jako odpowiedzialny za przygotowanie Programu i techniczną obsługę Komisji Oceny Projektów jest wskazany Wydział Funduszy Europejskich, promocji i informacji. Na stronie internetowej gminy w zakładce organizacje pozarządowe jest wskazany do kontaktu konkretny pracownik tego wydziału, jednak nie ma on kompetencji pełnomocnika. Nie istnieje taka procedura, ani w Programie, ani w innej formie. Swoją własną procedurę ma Miejskie Centrum Kultury, które na swojej stronie internetowej Strona25

5 6 7 8 9 10 11 organizacje pozarządowe? Czy istnieją zapisy programu współpracy, przewidujące możliwość wykorzystania mienia komunalnego przez organizacje pozarządowe? Czy istnieje program wsparcia merytorycznego dla organizacji pozarządowych w przeciwdziałaniu dyskryminacji i promowaniu równości? Czy istnieją zapisy w Programie dotyczące możliwości wspierania przez samorząd współpracy międzynarodowej organizacji pozarządowych? Czy istnieją zapisy w Programie dotyczące udzielania pożyczek, gwarancji i wkładów własnych? Czy istnieje procedura zawierania partnerstwa na rzecz prowadzenia ośrodka wspierania organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich? Czy istnieje zapis w programie współpracy o tworzeniu ośrodka wspierania organizacji pozarządowych i inicjatyw obywatelskich Czy w samorządzie jest uchwała o inicjatywie lokalnej? przekazuje informacje w jaki sposób i za jaką cenę różne podmioty mogą wynająć sale (organizacje posiadają 50% zniżki). Również w MCK organizacje mają możliwość realizowania swoich spotkań, imprez i innych działań. Na stronie internetowej jest dostępny harmonogram korzystania z sali oraz informacje o imprezach http://www.mck.skoczow.pl/podstrona,24,teatr-elektryczny-wynajem.html W formach współpracy pozafinansowej jest jedynie wspomniane iż opiera się ona między innymi na w miarę możliwości nieodpłatnym udostępnianiu lokali komunalnych do spotkań organizowanych przez Organizacje Pozarządowe, których tematyka wiąże się z Programem. Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiego programu Taki zapis w Programie Współpracy istnieje, ale jest to podpunkt o współpracy pozafinansowej, który mówi, że ta współpraca może mieć formę pomocy w nawiązywaniu przez organizacje pozarządowe kontaktów o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim lub międzynarodowym poprzez udzielanie rekomendacji organizacjom i podmiotom starającym się o nawiązanie takich kontaktów. Nie ma takiego zapisu Nie ma takiej procedury. W Programie Współpracy natomiast wspomniane jest, iż realizacja współpracy między samorządem a organizacjami może być również poprzez zawieranie umów partnerstwa zgodnie z ustawą o realizacji polityki rozwoju Nie ma takiego zapisu Jest uchwała o inicjatywie lokalnej, została przyjęta 17 listopada 2011 roku. Uchwała jest dość szczególna, ponieważ zawiera bardzo konkretne zapisy na temat punktacji przyznawanej podczas oceny wniosku o inicjatywę lokalną. Priorytetowa jest działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, obejmująca Strona26

13 14 Czy istnieją zapisy o wspieraniu inicjatyw obywatelskich w programie współpracy? Czy istnieją zapisy w Programie przewidujące wsparcie instytucjonalne, doradcze, szkoleniowe, informacyjne i promocyjne, np. poprzez zlecenia zadania publicznego w ramach art. 4 ust.1 pkt.33 dla inicjatyw obywatelskich? 15 Czy istnieje baza inicjatyw obywatelskich? 16 17 18 19 20 Czy samorząd wspiera rozwój wolontariatu i inicjatyw obywatelskich podejmowanych przez mieszkańców? Czy samorząd wspiera i uczestniczy przynajmniej raz w roku w plenarnym/integracyjnym spotkaniu miejscowych organizacji typu Forum Organizacji lub np. Piknik/Festiwal Organizacji Pozarządowych? Czy samorząd dofinansowuje lub współorganizuje wyjazdy organizacji pozarządowych na imprezy regionalne lub ogólnopolskie typu OFIP itp. Czy istnieje lokalna federacja, sieć, związek lokalnych organizacji pozarządowych? Czy istnieje aktualna i dostępna na stronach www baza organizacji pozarządowych? w szczególności budowę, rozbudowę lub remont dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej, budynków oraz obiektów architektury stanowiących własność jednostki samorządu terytorialnego. Jednym z celów szczegółowych Programu jest budowa społeczeństwa obywatelskiego poprzez aktywizację społeczności lokalnej i zwiększanie udziału mieszkańców w rozwiązywaniu problemów lokalnych. Ten cel nie znajduje dosłownego przełożenia na działania. Nie ma takiego zapisu Na podstawie analizy desk research nie znaleziono bazy inicjatyw obywatelskich. Jest baza organizacji pozarządowych zarówno gminna, jak i na stronach powiatu cieszyńskiego. Obszar 2: Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych Samorząd wspiera rozwój wolontariatu tak wynika z Programu, w którym jednym z priorytetowych działań jest promocja i organizacja wolontariatu Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej informacji Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej informacji Na podstawie analizy desk research nie znaleziono takiej informacji Jest baza organizacji na stronie internetowej, ale zawiera tylko dane adresowe organizacji bez numerów telefonów oraz stron WWW czy adresów e-mail. Baza istnieje Strona27