Koło plastyczne SPOTKANIA Z PLASTYKĄ

Twórczość plastyczna dzieci jest uniwersalnym środkiem służącym do wypowiadania najgłębszych pragnień i przeżyć. Jest także źródłem najwspanialszych wzlotów myśli twórczej, realizacją najskrytszych marzeń dostarczających uśmiechu i szczęścia dzieciom, a także licznym rzeszom miłośników tej twórczości. Jest to język łączący uczuciami przyjaźń dzieci i dorosłych całego świata. Stanisław Popek Koło plastyczne SPOTKANIA Z PLASTYKĄ Opracowały: Mgr Agnieszka Kapłoń Mgr Magdalena Baranowska W oparciu o program pani Sylwii Przybylskiej

Spis treści Wstęp... 3 Założenia programu... 3 Cele programu... 3 Przewidywane osiągnięcia dzieci... 4 Zadania nauczyciela... 4 Ewaluacja... 5 Techniki plastyczne... 5 Plan pracy... 19 Listopad... 19 Grudzień... 19 Styczeń... 19 Luty... 20 Marzec... 20 Kwiecień... 21 Maj... 21 Czerwiec... 21

Wstęp Twórczość plastyczna jest jedną z ważniejszych form działalności dziecka w wieku przedszkolnym. Dzięki plastyce dziecko nie tylko pobudza i wyraża swoje myśli i emocje ale również zaspakaja potrzebę ekspresji. Jednym z wielu zadań przedszkola jest stymulowanie rozwoju takich zdolności dzieci, dzięki którym kształtują one swoją osobowość, zwiększając tym samym szansę powodzenia w szkole i w życiu. Przedszkole ma stworzyć dzieciom warunki, w których znajdą odwagę, aby podjąć wyzwania i wykorzystać własne możliwości oraz zdolności, uczyć wiary we własne siły jak również starać się usuwać zahamowania, poczucie niepewności. Wydaje się oczywiste, że jednym z lepszych a być może najlepszym sposobem wspomagającym wszechstronny rozwój dziecka a przy tym harmonijny rozwój osobowości są zajęcia plastyczne. Twórczość dziecięca jest czynnością odruchową, instynktowną i podświadomą. Małe dziecko przeżywa podczas tworzenia radość, zadowolenie, które pobudzają go do dalszej zabawy zarówno formą jak i barwą a widoczne efekty własnej działalności motywują dzieci do dalszych poszukiwań własnej drogi artystycznej. Wychodząc temu naprzeciw należy zaproponować dziecku różnorodne formy ekspresji, tak by dać mu możliwość odkrywania, eksperymentowania a poprzez to czerpanie radości z obcowania ze sztuką w największym Założenia programu Program jest zgodny z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego Program kierowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym. Program realizowany będzie w ramach koła plastycznego poza godzinami pracy dydaktycznej w wymiarze 30-45 min tygodniowo przez okres jednego roku szkolnego. Udział w zajęciach będzie dobrowolny i ogólnie dostępny. Wezmą w nich udział dzieci nie tylko szczególnie uzdolnione ale także te, które wykazują zainteresowania plastyczne. Cele programu Cel główny: Rozwijanie uzdolnień i zainteresowań artystycznych dzieci oraz ich wrodzonych

możliwości twórczych poprzez różnorodne działania plastyczne. Cele szczegółowe: kształtowanie wrażliwości oraz ekspresji plastycznej stwarzanie okazji do poznawania różnorodnych technik plastycznych oraz do eksperymentowania różnym materiałem wyrażanie swojej wiedzy, przeżyć i doświadczeń za pomocą plastycznych środków wyrazu kształtowanie twórczej postawy, kreatywności aktywizowanie procesów poznawczych kształtowanie zainteresowania wytworami artystycznymi- dziełami sztuki poprzez obcowanie z malarstwem (reprodukcje obrazów), architekturą, wytworami sztuki ludowej, fotografią rozwijanie wrażliwości zmysłowej, estetycznej kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole odkrywanie i budzenie wiary we własne możliwości i zdolności rozwijanie dyspozycji psychicznych samodzielności, wytrwałości, umiejętności planowania, dokonywania właściwych wyborów, własnego potencjału pozytywnych wartości. Przewidywane osiągnięcia dzieci dostrzega piękno w otaczającym go świecie i przedstawia za pomocą działań plastycznych swoje przeżycia i wiedzę stosuje różnorodne techniki plastyczne, eksperymentuje materiałem i tworzywem plastycznym potrafi wyrazić słowami ogólne wrażenia na temat oglądanych dzieł sztuki zna sztukę ludową swojego regionu podejmuje samodzielnie pracę, jest wytrwałe, pełne inwencji i inicjatywy; systematyczne, umiejętnie planuje swoją pracę Zadania nauczyciela organizuje miejsce pracy do działań plastycznych inspiruje dzieci, motywuje do zabawy plastyką poprzez wyzwalanie w nich ciekawości, rozwijanie wyobraźni i fantazji, tworzy klimat sprzyjający pracy twórczej zachęca dziecko do tworzenia, odkrywania, wypowiadania się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu, prostych kompozycji i form konstrukcyjnych zaspakaja potrzebą bezpieczeństwa, akceptacji, swobody

tworzy sytuacje edukacyjne sprzyjające samodzielnemu myśleniu i rozwiązywaniu zadań Ewaluacja Ewaluacja to proces zbierania, analizowania i wartościowania danych w celu podjęcia decyzji dotyczących przyszłych działań. Narzędzia do ewaluacji: zgromadzone prace plastyczne własne obserwacje osiągnięć dzieci ankieta dla rodziców ankieta dla dziecka- wyrażenie zadowolenie lub niezadowolenia za pomocą rysunku (minki- wesoła buzia, smutna buzia) dyplomy z udziału w konkursach plastycznych Techniki plastyczne RYSUNEK KREDKĄ LUB PASTELAMI SUCHYMI NA PAPIERZE ŚCIERNYM Na arkuszu drobnoziarnistego papieru ściernego (najlepiej w ciemnym kolorze) wykonujemy rysunek pastelami (suchymi) lub kredkami ołówkowymi. Po skończonym rysowaniu spryskujemy powierzchnię werniksem lub lakierem do włosów, aby kredka się nie zsypywała. RYSOWANIE OŁÓWKIEM I GUMKĄ Kartkę z bloku technicznego pokrywamy przy pomocy ołówka. Następnie gumką do gumowania, gumujemy na niej dowolne wzory. RYSOWANIE WĘGLEM Do rysowania węglem najlepsze są papiery o powierzchniach nieco szorstkich (pakowe, szare lub białe, można też rysować na gazecie. Przy rysowaniu można uzyskać kreski o różnych walorach od jasnej do czarnej. Na początku pracy trzeba rysować lekko. Niepotrzebne linie dadzą się łatwo usunąć np. kawałkiem flaneli. Nie pokrywamy całej powierzchni papieru węglem. Czyste plamy są ważnym elementem w kompozycji, dają kontrast. Utrwalamy lakierem do włosów, mlekiem lub fiksatywą sporządzoną z ubitego kurzego białka rozcieńczonego wodą.

RYSOWANIE ŚWIĘCĄ Do rysowania świecą najlepiej nadają się świece kolorowe. Są lepsze bo rysunek jest bardziej widoczny na białym papierze. Całość malujemy farbą akwarelową dobrze rozpuszczoną w wodzie. Najlepiej nadają się do tego farby ciemne. RYSOWANIE NITKĄ Przygotowujemy nitki różnej grubości oraz farby w kilku kolorach. Wybraną nitkę zanurzamy w farbie, unosimy ją nad kartką i energicznie puszczamy. Nitka przybiera dowolny kształt. Nakrywamy ją drugą czystą kartką. Pracę przyciskamy ciężkim przedmiotem i powoli wyciągamy nitkę. Następnie rozdzielamy kartki. Działania można powtórzyć kilka razy, zanurzając nitki o różnej grubości w farbach o dowolnych kolorach. RYSOWANIE PATYKIEM NA PODKŁADZIE Z FARBY KLEJOWEJ Przygotowujemy farbę klejową z wody i mąki, po czym zabarwiamy farbą. Pokrywamy nią kartkę bloku, i rysujemy patykiem, palcem na mokrym podkładzie. Zostawiamy pracę do wyschnięcia. BATIK NA PAPIERZE Na kartce z bloku technicznego (białej lub kolorowej) wykonujemy rysunek klejem (możemy wykorzystać klej w sztyfcie, klej płynny, rozcieńczony klej biurowy lub wikol). Malujemy pędzlem zamoczonym w kleju lub bezpośrednio ze sztyftów. Linie naszego rysunku powinny być dokładnie pokryte klejem i dość szerokie. Rysunek pozostawiamy do całkowitego wyschnięcia (prawie natychmiast wysycha klej w sztyfcie). Następnie całą kartkę pokrywamy wodoodpornym tuszem kreślarskim i ponownie czekamy, aż praca wyschnie. Do kolejnego etapu pracy przenosimy się do łazienki. Obrazek kładziemy na kawałku tektury lub deseczce i klej z warstwą tuszu spłukujemy pod kranem. Możemy zmywać palcami, pędzelkiem, a nawet pomóc sobie szczoteczką do rąk. Uważajmy jednak, aby przede wszystkim zmywać linie rysunku, a nie tło. Stosujemy kartki z bloku technicznego, gdyż zwykły papier szybko namaka i często się przedziera. TECHNIKA STEMPLOWANIA Technika polega na odbijaniu stempli o różnych wzorach na papierze lub innym materiale. Technika ta daje możliwość wykonania szlaczków prostych, poprzez stosowanie jednego wzoru lub szlaczków złożonych z kilku występujących rytmicznie wzorów. Metodę stemplowania można wykorzystać także podczas tworzenia złożonych kompozycji mozaikowych. Do stemplowania można wykorzystać różne nietypowe przedmioty: gumki

recepturki, gumki frotki, korki, balony nadmuchane niewielką ilością powietrza lub wypełnione różnymi materiałami (mąką, solą, mąką ziemniaczaną itp.), zgniecioną gazetę lub gałganki, obręcze po taśmach klejących, nakrętki, wieczka ciekawie wytłaczane lub samodzielnie wykonać stemple np. z warzyw, plasteliny. METODA PALUSZKOWA To rodzaj stemplowania palcami, polega na delikatnym zanurzeniu poduszki palca w farbie plakatowej, a następnie na przeniesieniu farby na papier. W zależności od siły nacisku, odbitki będą słabsze lub bardziej wyraziste. Podczas tworzenia pracy można wykorzystać kilka kolorów, pamiętając podczas zmiany farby o oczyszczeniu palca z farby wcześniej stosowanej. Podobnie jak metoda paluszkowa, rodzajem stemplowania jest również odbijanie stóp i dłoni: na białych lub kolorowych kartkach papieru odbijamy stopy i dłonie. Następnie tworzymy z nich kompozycje, uzupełniając je przy pomocy pędzla farbami plakatowymi. MALOWANIE NA GAZIE Na powierzchni kładziemy gazę higieniczną. Dokładnie ją dociskamy, starając się uzyskać jak najbardziej gładką powierzchnię. Następnie pokrywamy ją farbami plakatowymi, tworząc dowolną kompozycję. Po wyschnięciu oprawiamy w ramkę lub umieszczamy w antyramie. MALOWANIE FARBĄ MYDLANĄ Składniki do przygotowania masy: 1. płatki mydlane lub kostka szarego mydła (ścieramy na tartce) 2. barwniki farby plakatowe lub naturalne: - sok z buraka zabarwienie czerwone - szpinak (niewielka ilość ugotowanego, zmiksowanego szpinaku) zabarwienie zielone Przygotowanie: Płatki rozpuścić w niewielkiej ilości wody (podgrzać aż do uzyskania masy o gęstości śmietany) lub zalewamy wrzątkiem i miksujemy. Następnie dodać odpowiedni barwnik (farba plakatowa lub naturalny barwnik).farby mydlanej jest dużo i nie trzeba jej oszczędzać, można malować duże powierzchnie. Dzieci mogą malować rękami, gąbką lub dużymi pędzlami. Na duży arkusz brystolu można przenieść masę przy pomocy grubego pędzla. Prace należy umocować do sztywnego podłoża żeby po wyschnięciu nie uległy zniekształceniu. Mogą stanowić wspaniały element dziecięcej galerii. Uwaga:

Masę można wykorzystać w pracach z dziećmi młodszymi. Ciepła jest bardzo miła w dotyku, dlatego pozwalamy dzieciom zanurzyć delikatnie w niej dłonie ( wyciąganie i ponownie zanurzanie, poruszanie w niej palcami, zaciskanie pięści, pocieranie dłoni o dłoń). MALOWANIE NA SUCHO KREDKAMI ŚWIECOWYMI Można malować nawet połamanymi kredkami. Uzyskujemy w ten sposób duże płaszczyzny, szerokie linie i plamy układając kredkę w różny sposób. Można też różnicować barwy przez nakładanie jednej warstwy kredki na drugą otrzymamy kolory pochodne. Prace wykonane tą techniką można dodatkowo pomalować terpentyną uzyska się ciekawy efekt rozmytych kolorów (powinna zrobić to nauczycielka bez obecności dzieci). Dzieci oglądają końcowy efekt. MALOWANIE AKWARELĄ Farby można mieszać. Akwarelą trzeba malować szybko, lekko, pędzel musi być obficie namaczany w farbie z wodą. Nazwa techniki (aqua po łacinie znaczy woda) wskazuje, że woda jest jednym z głównych jej składników. Charakterystyczne dla farby akwarelowej są białe prześwity, dlatego nie należy nią pokrywać całego arkusza papieru. Jest to trudna technika, ale można ją już stosować w przedszkolu. Świetnie nadaje się do zabaw kolorami, ćwiczeń w poznawaniu barw pochodnych (np. w zabawie w malowanie tęczy), do łączenia z innymi technikami np. z rysowaniem świecą, jako tło do prac plastycznych. MALOWANIE FARBAMI KRYJĄCYMI Do farb kryjących zalicz się: tempery, plakatówki. farby klejowe można sporządzić samemu. Jako spoiwa używamy kleju ugotowanego z mąki zmieszanej z wodą lub kleju biurowego. Klej mieszamy z kolorowymi farbami (każdy kolor osobno). W przeciwieństwie do akwareli do farb kryjących dodajemy biel. Można ją zrobić ze strąconej zmielonej kredy. Klejówką pokrywa się całą powierzchnię ( bez prześwitów) stąd ich nazwa. Farby można rozcieńczać wodą. Malujemy za pomocą szczecinowych pędzli płaskich. Małe dzieci mogą malować palcami lub całą ręką. MALOWANIE GĄBKĄ Rysujemy wzór i wycinamy go nożyczkami. Szablon nacieramy świecą, aby nie nasiąkał wodą. Wycięty szablon przypinamy spinaczem aby się nie przesuwał. Kawałkiem gąbki namaczanej w farbie lekko uderzamy w papier widoczny w okienkach szablonu. Można użyć jednego koloru lub kilku. Trzeba tylko przygotować kilka kawałków gąbki dla każdego koloru osobno. Za każdym razem szablon czyścimy czystą wilgotną ściereczką aby nie brudził papieru.

MALOWANIE NA CHUSTECZKACH HIGIENICZNYCH Chusteczkę higieniczną rozkładamy na kartce. Delikatnie pokrywamy ją farbą przy pomocy dowolnego narzędzia malarskiego: wypełnionego balonika, wacika, gałganka, miękkiego pędzla. Należy uważać aby nie rozerwać chusteczki. Po wyschnięciu delikatnie odrywamy chusteczkę od kartki i naklejamy ją na inną kartkę w dowolnym kolorze. Brzegi kartki zawijamy na szerokość jednego centymetra. W ten sposób powstanie ramka obrazka. Na tak przygotowanej chusteczce naklejamy dowolne, przygotowane wcześniej elementy z kolorowego papieru lub innego materiału. Podczas malowania chusteczki, przenikająca przez nią farba pokrywa znajdującą się pod spodem kartkę. Tworzy na niej ciekawe wzory odbite przez chusteczkęmożna ją wykorzystać jako tło do innej pracy plastycznej. MALOWANIE NA PODKŁADZIE Z KASZY Kartkę grubego papieru- kartonu smarujemy bardzo dokładnie klejem roślinnym, po czym szybko posypujemy ją kaszą manną, której nadmiar po kilku minutach zsypujemy z kartki. Po zaschnięciu malujemy na tym podkładzie farbami plakatowymi lub akwarelami. MALOWANIE NA SZKLE, FOLII OGRODNICZEJ Do malowania na szkle potrzebne są specjalne farby do szkła, z dziećmi najbezpieczniej będzie malować na buteleczkach, słoiczkach Do malowania na folii wykorzystujemy np. farby plakatowe. MALOWANIE NA WORKU JUTOWYM LUB LNIANYM Najlepiej na kawałku worka jutowego lub lnianego malować gęstymi farbami plakatowymi w pojemniczkach lub tubkach bądź temperami, dziecko pokrywa fakturę kolorowymi plamami a następnie pomagamy mu dostrzec i wyeksponować ewentualne elementy, postacie, przedmioty itp. które się mogą skojarzyć. Kontury malujemy czarną farbą plakatową. DECOUPAGE Ozdabianie przedmiotów techniką serwetkową, oryginalna dekoracja, która wygląda jak malowana ręcznie. Powierzchnię przedmiotu należy pomalować farbą akrylową, wyciąć z serwetki wybrany motyw i usunąć spodnie warstwy serwetki. Miejsca w których planujemy przykleić wycięty motyw smarujemy jajkiem z kurzego jaja, przyklejamy a następnie delikatnie wygładzamy palcami, tak, by dokładanie przylgnął do podłoża. Po wyschnięciu dla zabezpieczenia powierzchnię malujemy lakierem (błyszczącym lub matowym) zależnie od pożądanego efektu.

MALOWANIE WIDELCEM Wykorzystujemy do tej techniki farby plakatowe w tubach. Wyciskamy farbę do miseczki, dodając odrobinę wody. Zanurzamy widelec i malujemy nim różne wzory na kartce bloku technicznego. MALOWANIE NA CUKRZE Na tackę wysypujemy cukier najlepiej gruboziarnisty i rozprowadzamy go w taki sposób aby równomiernie pokrył całą powierzchnię. Z brystolu wycinamy szablon o określonym kształcie (np. jabłko, gruszka, serce, parasol). Szablon smarujemy dokładnie klejem i posmarowaną stroną kładziemy na powierzchni cukru. Po wyschnięciu powierzchnię pokrywamy farbami plakatowymi. MALOWANIE NA FILTRACH DO KAWY Wykorzystane w pracach filtry mogą mieć barwę białą lub szarą. Pokrywamy je farbami, najlepiej akrylowymi przy pomocy pędzla, wacików kosmetycznych, balonów wypełnionych różnymi materiałami. Filtry można wykorzystać w całości lub można je przeciąć nożyczkami nadając im odpowiednie kształty. Pracę można urozmaicić dorysowując kredkami do naklejonego filtra dowolne elementy. MALOWANIE NA LUKROWANEJ POWIERZCHNI Przygotowujemy roztwór wody z cukrem o dużym stężeniu. Przy pomocy grubego pędzla pokrywamy nim całą powierzchnię kartki z bloku technicznego. Następnie na mokrą powierzchnię przy pomocy pędzla nanosimy farby plakatowe malując dowolne wzory. MALOWANIE NA WILGOTNYM PAPIERZE (MOKRE W MOKRYM) Kartkę z bloku rysunkowego nawilżamy wodą. Na mokrej powierzchni malujemy akwarelami. Kolory powinny się zlewać i łączyć ze sobą, tworząc jednocześnie ciekawe wzory. Obrazek po wyschnięciu ma bardzo delikatne barwy i lekko zaznaczone kontury przedmiotów. Technikę tę można wykorzystać, przygotowując papier do wycinanek lub tło obrazu. Można też arkusz białego papieru mocno zgnieść i dopiero zmoczyć w wodzie. Wyciągamy i rozkładamy i malujemy. Pracę można przykleić na arkusz brystolu i umieścić w ramce. PUENTYLIZM (POINTYLIZM)

Technika polegająca na budowaniu kompozycji obrazu poprzez zapełnianie gęsto rozmieszczonymi, różnobarwnymi punktami i kreskami kładzionymi na kartkę lub płótno czubkiem pędzla. MALOWANIE PATYCZKAMI KOSMETYCZNYMI Na przygotowanym na kartce szkicu za pomocą patyczka do uszu stemplujemy - kuleczkujemy obraz. Na kolorowej kartce dobrze wygląda obraz wykonany białą farbą, zaś na białej kartce można używać wszystkich barw. Można malować również na kartce, którą wcześniej samemu się zamalowało na wybrany kolor. TASZYZM Technika w malarstwie abstrakcyjny ekspresjonizm, malarstwo gestu odrzucający tradycyjne narzędzia i metody twórcze, preferujący działania spontaniczne i niekonwencjonalne, przede wszystkim rozpryskiwanie farb i rozlewanie ich z puszek na płótnie ułożonym pod kątem, tak by mogły swobodnie spływać. Można wykorzystać pędzle albo drewniane szpachelki. MALOWANIE NA POŃCZOCHACH Na plastikową obręcz nakładamy pończochę. Naciągamy ją, robiąc na krawędziach obręczy dwa mocny węzły (po przeciwnych stronach). Zbędne części pończochy odcinamy. Przy pomocy pędzla przenosimy na napiętą powierzchnię farby plakatowe w różnych kolorach, wykonując dowolny obraz. MALOWANIE KREDĄ NASĄCZONĄ WODĄ Z CUKREM Do miseczki wkładamy różnokolorowe kawałki kredy. W miseczce znajduje się cukier puder rozpuszczony w letniej wodzie. Nasączoną kredą malujemy na kartce z bloku technicznego. WYDRAPYWANKA NA PLASTELINIE Na kartkę z bloku technicznego nakładamy kawałki plasteliny (najlepiej w jednym kolorze, raczej ciemnym) i rozprowadzamy je palcami w różnych kierunkach aż do uzyskania jednolitej powierzchni. Po zapełnieniu całej kartki wydrapujemy w plastelinie za pomocą zapałek, wykałaczek lub przyciętych patyczków dowolne wzory. Całość można utrwalić lakierem bezbarwnym. DEKALKOMANIA- OBRAZEK Z KLEKSA Prace wykonane w tej technice są najczęściej dziełem przypadku. Na kartkę z bloku rysunkowego lub technicznego wylewamy niewielką ilość tuszu lub

atramentu. Składamy kartkę na pół lub nakrywamy ją drugą i delikatnie gładzimy palcami (zabezpieczmy miejsce pracy starymi gazetami, gdyż tusz lubi wyciekać spomiędzy kartek), po czym kartki rozkładamy. Plama z tuszu powinna się rozprzestrzeniać, tworząc dwa symetryczne wzory. Po wyschnięciu można wzbogacić pracę, domalowując lub doklejając dowolne elementy. W ten sam sposób można wykonać barwne, fantazyjne plamy, wykorzystując zamiast tuszu farby klejowe, olejne lub rozcieńczone plakatówki. GRAFIKA KALKOGRAF Wycinamy szablony dowolnych kształtów, następnie układamy na gazetach, nakrywamy kalką maszynową i prasujemy żelazkiem. Na kalkę z odbitym wzorem kładziemy kartkę papieru i jeszcze raz prasujemy. FROTTAGE Frottage to technika polegająca na odbijaniu przedmiotów o wyraźnej fakturze na powierzchni papieru. Wykorzystujemy przedmioty naturalne (deski, kamienie, korę drzew, liście, pióra) oraz przedmioty codziennego użytku (monety, sitka, kryształy, tarki do jarzyn, haftowane tkaniny, puzzle, tapety, papier ścierny o różnej grubości, monety, szyby w drzwiach o wypukłych wzorach, firanki, serwetki, grube tkaniny obiciowe itp.). Można przygotować specjalne płyty kartonowe z naklejonymi paskami, plecionkami, kołami lub postaciami. Wybrane przedmioty nakrywamy kartką papieru i pocieramy ją grafitem lub kredką woskową. Wcześniej można przygotować szkic rysunku i uzupełnić go dowolnymi fakturami na zasadzie kolorowanki, podkładając pod kartkę różne przedmioty. W sklepach dla plastyków można zakupić grafity, którymi łatwiej pocierać papier niż zwykłym ołówkiem Można zastosować wcześniej przygotowany szablon (np. wycięty z brystolu kształt), który podkładamy pod kartkę, a następnie boczną krawędzią kredki kreślimy szerokie linie odbijając kształt szablonu. KOMPOZYCJE Z PAPIEROWYCH KÓŁ Z ELEMENTAMI TECHNIKI ORIGAMI Z białych lub kolorowych kartek papieru wycinamy kółka różnej wielkości. Koła tworzą bazę kół z których zostaną wykonane prace. Kolejne etapy wykonania pracy: wybranie kółek o odpowiedniej wielkości, składanie kółek w pierwszym etapie składamy koła na połowę (koła można składać w dowolny sposób pojedynczo lub wielokrotnie, ilość złożonych kół w

danej pracy jest dowolna), ułożenie kompozycji, przyklejanie kolejnych elementów kompozycji na kartkę, drobne elementy można dorysować mazakami, kredkami lub wyciąć z papieru kolorowego. KOMPOZYCJE Z WARZYW NA OGRANICZONEJ POWIERZCHNI Przygotowujemy warzywa: marchewkę, pietruszkę, buraka, por, rzodkiewkę. Na kartce brystolu lub tekturze (w naturalnym kolorze lub pokrytej farbą plakatową) układamy dowolne kompozycje. Elementy można przykleić klejem vikol. Chociaż praca nie jest trwała, jest bardzo efektowna a jej tworzenie sprawia dzieciom wiele radości. BARWIENIE TUSZEM Na mokry papier (może być brystol) spuszczamy kolorowe krople tuszu kreślarskiego (z pędzla, kroplomierza lub bezpośrednio z buteleczki). Tusz zacznie się zlewać, tworząc kolorowe, nieregularne plamy. Jeżeli całość delikatnie posypiemy w paru miejscach solą kuchenną, uzyskamy dodatkowy efekt. NAKRAPIANIE TUSZEM Z papieru wycinamy różne kształty, układamy szablony na papierze kredowym, następnie rozprowadzamy kolorowy tusz za pomocą pocierania o grzebień zamoczoną w tuszu szczoteczką do zębów. BARWIENIE RURKĄ DO NAPOJÓW Mocno rozcieńczone dowolne farby wodne lub tusze spuszczamy dużymi kroplami na papier i za pomocą plastikowej rurki do napojów rozdmuchujemy je w różne strony (dmuchamy dość mocno). W zależności od kierunku rozdmuchiwania otrzymamy różnej grubości niteczki. Najcieńsze wzorki uzyskamy wówczas, gdy trzymamy rurkę pionowo do papieru i w trakcie dmuchania poruszamy nią energicznie w różnych kierunkach. WYDZIERANKI Jedna z prostszych technik plastycznych, często stosowana w pracy z dziećmi. Jest wspaniałą okazją do ćwiczeń sprawności palców i dłoni. Rozwija wyobraźnię i zachęca do twórczego działania. Istnieje wiele sposobów tworzenia wydzieranek. Podczas działań można stosować wiele różnorodnych materiałów, dzięki czemu efekty mogą być zaskakujące. Poniżej prezentujemy różne przykłady wydzieranek.

WYCINANKI W młodszych grupach elementy wycina prowadząca. Dzieci umieszczają je na płaszczyźnie kartki i swobodnie je malują. Dzieci 5-6 letnie samodzielnie operują nożyczkami, nadając wycinankom odpowiednie kształty. Tworzą kompozycje nadając im własne nazwy. Wybrane rodzaje wycinanek: z papieru kolorowego o jednej barwie z papieru kolorowego o różnych barwach ze starych gazet i czasopism: czarno- białych i kolorowych o kształtach dowolnych o kształtach wybranych figur geometrycznych jednego lub kilku rodzajów (kwadraty, wielokąty itp.) z wykorzystaniem światła (symetryczne, asymetryczne) łączenie wycinanki z farbami, tuszem, kredkami WYCINANKA Z PAPIERÓW MALOWANYCH Malujemy dowolnymi farbami kartki papieru rysunkowego. Można malować jednym lub wieloma kolorami, w pasy, w kratkę, smugami lub gładko. Po wysuszeniu papierów wycinamy z nich dowolne elementy, układamy kompozycję i naklejamy na kartkę papieru (czystą lub z namalowanym tłem) Dzieci młodsze mogą wykorzystać szablony (owoców, zwierząt, itp.), które przed wycięciem odrysują na zamalowanym wcześniej papierze. Podobną wycinankę można wykonać z papierów barwionych w technice frotażu kredkami świecowymi lub w inny, opisany wcześniej sposób. WOSKOWE OBRAZKI Strugamy kredki świecowe (uważajmy, aby nie pomieszać kolorów). Na kartce papieru układamy z ostrużyn dowolną kompozycję (dość cienką warstwę). Na tak przygotowany podkład nakładamy arkusik kalki technicznej lub folii aluminiowej (przy kalce technicznej możemy lepiej kontrolować efekty) i całość lekko przeprasowujemy żelazkiem. Pod wpływem ciepła kredki rozpuszczą się i utworzą kolorowe plamy, co da nam efektowną pracę. Dzieci starsze mogą pokrywać kartkę plamami z płynnego wosku (kapiąca świeca). Plamy z wosku mogą stanowić bazę do tworzenia: kwiatów, owadów poprzez dorysowanie, przyklejanie brakujących elementów. Kartkę pokrytą woskowymi plamami dzieci mogą oglądać pod światło i wypowiadać się na temat własnych spostrzeżeń. POSYPYWANE OBRAZKI Na papierze lub kartonie (białym bądź kolorowym) szkicujemy obrazek, a następnie malujemy klejem po liniach naszego rysunku. Bierzemy z woreczków

garść herbaty, piasku, kaszy lub innego sypkiego materiału i posypujemy obrazek. Dociskamy drobinki dłońmi do podłoża i strząsamy nadmiar materiału. COLLAGE Collage jest techniką polegającą na komponowaniu obrazów z różnych materiałów i tworzyw naklejanych na płótnie lub papierze. Niektóre fragmenty kolażu można dorysować lub domalować farbami. COLLAGE ZE STRUŻYN KREDEK Wykorzystamy cienkie, skrawane wióry, które powstają podczas ostrzenia drewnianych oprawek ołówków lub kredek. Z drewnianych wiórek tworzymy kompozycje na powierzchni kartki. Przyklejamy je stosując klej roślinny. Pracę można urozmaicić, dorysowując do kompozycji kredkami świecowymi lub pastelami dodatkowe elementy. Drewnianymi wiórkami możemy także pokrywać wycięte, pokryte klejem szablony o dowolnych kształtach. WYKLEJANKA Z BIBUŁY Z karbowanej bibuły wycinamy paski o szerokości 1 centymetra. Odrywamy kawałki bibuły a następnie palcami formujemy z nich kulki które umieszczamy w przygotowanych wcześniej pojemnikach (w każdym pojemniku inny kolor). Przygotowany szablon pokrywamy klejem, następnie wypełniamy powierzchnię kulkami o odpowiednich kolorach. WYDRAPYWANKA NA PODKŁADZIE Z PASTELI Całą powierzchnię kartki brystolu lub tektury pokrywamy kredkami pastelowymi (wzory dowolne). Następnie całą powierzchnię pokrywamy tuszem. Po wyschnięciu przy pomocy patyczka wydrapujemy dowolny wzór. MOZAIKA Z MAKARONU Gromadzimy drobne makarony o różnych kształtach i kolorach. Na przygotowanym kartonie (białym lub kolorowym) układamy dowolną kompozycję i przyklejamy mocnym klejem. Makarony układamy gęsto i dociskamy dłonią do podłoża. Kompozycję możemy również mocować na podłożu z plasteliny i uzyskać dodatkowo kolorowe tło. Fragmenty pracy można pomalować plakatówką lub akwarelą. ODLEWY Z GIPSU Do wykonania odlewów gipsowych potrzebny jest gips (może być budowlany), pojemnik np. talerzyk jednorazowy, materiał, który chcemy odbić (liście, owoce, warzywa, kamienie itp.), odrobina oleju, spinacz. Formę, do której wlejemy gips oraz odbijane przedmioty smarujemy olejem. Gips mieszamy z wodą do konsystencji gęstej śmietany. Masa powinna być gładka pozbawiona grudek. W

nacięcie pojemnika umieszczamy spinacz, który będzie pełnił rolę haczyka. Nacięcie pojemnika należy zabezpieczyć taśmą. Do przygotowanej formy wlewamy gips. Odbijane przedmioty lekko nakładam na gips i nieznacznie dociskam. Jeżeli chcemy zrobić dodatkowo tło, możemy na górę nałożyć jeszcze kawałek tektury falistej także posmarowanej tłuszczem. W przypadku odbijania dłoni lub większych przedmiotów np. owoców należy chwilkę odczekać, aż gips zacznie tężeć i dopiero wtedy je wcisnąć i zaraz wyciągnąć, tak, aby ręka czy owoc nie utonęły w gipsie, a tylko pozostawiły wgłębienie. Po około 10-15 minutach ściągamy płaskie przedmioty i tekturę falistą, płytkę wyjmujemy z formy. Wystające nierówności obcinamy nożykiem i pozostawiamy prace do dokładnego wyschnięcia. Po kilku dniach, kiedy płytka jest już całkowicie sucha i lekka, przystępujemy do malowania. Możemy śmiało wymalować je szkolnymi plakatówkami. Można pracę utrwalić bezbarwnym lakierem. PRACE Z MASY SOLNEJ Przepis na masę solną: 400g mąki pszennej 400g sól (drobnoziarnista) 250 ml wody można dodać trochę oleju Składniki mieszamy w równych proporcjach stopniowo dodając wodę. Masa ma być plastyczna, dobrze wyrobiona. uwagi: do masy solnej można dodać 4 łyżki kleju do tapet (rozrobionego wcześniej w niewielkiej ilości wody), masę solną można zabarwić na dowolny kolor pigmentem, który należy dodać podczas jej wyrabiania, po wyschnięciu modele można pomalować w dowolne wzory farbami plakatowymi. MASA PAPIEROWA Masę papierową wykonujemy mieszając miękki papier (mogą to być papierowe ręczniki) z mąką pszenna i wodą. Nakładamy ją następnie na karton, balon, słoik a po wyschnięciu malujemy farbami. (Można wykonać wspaniałe maski oblepiając nadmuchany balon masą, a następnie po zaschnięciu należy zdjąć skorupę, pomalować ją i ozdobić np. kawałkami włóczek brokatem, cekinami; z masy można kształtować również konstrukcje architektoniczne na słoikach lub butelkach.) RZEŹBY MYDLANE 2 szklanki płatków mydlanych, 2 łyżki wody, barwniki spożywcze, miska

Umieszczamy płatki mydlane w misce. Stopniowo dodajemy wodę, albo wodę z barwnikiem i wyrabiamy płatki rękami aż do uzyskania kuli mydlanej. Jeżeli trzeba dodajemy więcej wody. Z tak powstałej masy mydlanej formujemy różne kształty. Sprzątanie jest bardzo łatwe, należy tylko umieścić w pobliżu ciepłą wodę i ręcznik, ręce są już namydlane. Do masy mydlanej możemy dodawać naturalne materiały: płatki owsiane albo wysuszone i pokruszone płatki kwiatów. Możemy rzeźbić w mydle za pomocą łyżeczki, wykałaczki albo innych narzędzi. RZEŹBY Z CIASTOLINY Przepis na ciastolinę. Pojemniki i łyżki do odmierzania, 1 szklanka zimnej wody, 1 szklanka soli, 2 łyżki oleju, 3 szklanki mąki, 2 łyżki mączki kukurydzianej, farba w proszku albo barwniki spożywcze, miska i łyżka, deska do krojenia albo stolnica W misce mieszamy ze sobą wodę, sól, olej i tyle farby bądź barwnika, by uzyskać pożądany kolor ciasta. Można również pozostawić je białe. Stopniowo dodajemy do mieszaniny mączki kukurydzianej i mąki, aż ciasto osiągnie konsystencję ciasta chlebowego. Wykładamy je na stolnicę lub deskę do krojenia i wyrabiamy. Używamy do tworzenia modeli tak jak z dowolnego rodzaju ciastoliny bądź gliny. WAŁECZKI Z PAPIERU Z miękkiego papier np. ręcznika papierowego, robimy wałeczki i zamoczone w klajstrze nanosimy na wcześniej przygotowany na kartonie rysunek. Można wypełnić całą kartkę rozpoczynając od konturów lub obkleić same kontury. Gdy klej wyschnie malujemy pracę farbami. Podobną pracę można zrobić używając miękkiej kolorowej bibuły. Wtedy pracy nie należy malować. WYSZYWANKA NA PAPIERZE Na kartce z bloku technicznego rysujemy prosty wzór, np. jabłko. Kolorowym, grubym kordonkiem lub włóczką obklejamy kontury (można także wypełnić całą powierzchnię). Obklejony wzór wypełniamy kredkami lub farbami na zasadzie kolorowanki. Obraz można oprawić w ramki kartonowe ozdobione dowolnymi wzorami naklejonymi z włóczki. NAKRAPIANE OBRAZY Z papieru wycinamy różne kształty, układamy szablony na papierze, następnie rozprowadzamy kolorową, rozcieńczoną farbę za pomocą szczoteczki do zębów i grzebienia, pocierając zamoczoną w farbie szczoteczkę o grzebień. ZABAWA W DOMALOWYWANIE

Równie ciekawą techniką jest zabawa w domalowywanie. Technika ta polega na współpracy z fotografem. Połowa obrazka jest zrobiona z pociętych fotografii pochodzących z czasopism, drugą domalowuje dziecko. Technika ta uczy wyczucia proporcjonalności. Zmusza do mieszania kolorów i dopasowywania odcieni do tych na zdjęciu. WITRAŻE PAPIEROWE. Polegają na wycięciu pewnych elementów rysunku i podklejeniu tych miejsc kolorową gładką bibułą. Jest to technika trudna. Wymaga dokładności i cierpliwości. Z pomocą nauczycielki na pewno się uda. GRAFIKA Z KARTONU Na kartkę z bloku technicznego naklejamy z grubego kartonu dowolne elementy i malujemy farbą plakatową lub tuszem i szybko odbijamy na kartce z bloku rysunkowego (może być białą, może być kolorowa) MANDALA Mandala to obraz, diagram tworzony w kształcie koła. Do pracy twórczej wykorzystuje się, oprócz pisaków i kredek, także plastelinę, ryż, wycinki gazet, kolorowy papier i farby, materiał przyrodniczy itp.. Należy jednak pamiętać, że praca nad mandalą powinna odbywać się w ciszy i skupieniu, można włączyć spokojną lub powiązaną z tematem rysunku muzykę. MALOWANIE KAMIENI Do wykonania tej techniki potrzebne są, umyte uprzednio, kamienie. Mogą być niemal dowolnej wielkości, jednak takie, by łatwo było je dziecku trzymać w rączkach. Najistotniejszą cechą, która decyduje o powodzeniu zajęć, jest właściwa zwilżalność ich powierzchni. Kamienie o powierzchni zbyt gładkiej, nie dają się malować, farba łatwo się ściera i odpada. Do ozdabiania kamieni można stosować zwykłe farby plakatowe; dobry efekt przynosi dodanie do farby pyłu aluminiowego tzw. srebrzanki lub pyłu o złotej barwie stosowanego do renowacji ram obrazów. (Są one dostępne w cenie ok. 2 zł za opakowanie w sklepach z artykułami malarskimi) Gotowe klejnoty powlekamy zwykle lakierem bezbarwnym.

Plan pracy Listopad Barwy jesieni - malowanie obrazu techniką zwaną taszyzm- używanie ciepłych barw, łączenie kolorów. Jesienne liście - rysowanie pastelami lub grafity techniką frottage, wykorzystanie materiału przyrodniczego: liści. Jesienne witraże przedstawienie za pomocą kolorowych papierów typowych motywów jesiennych w technice witrażu. Papierowe cuda - praca przestrzenna z masy papierowej; po wyschnięciu malowanie farbami- stosowanie barw w kilku odcieniach. Grudzień Górnik przy pracy - rysowanie czarnym węglem na gazecie Zimowy obrazek - malowanie na podkładzie z kaszy manny. Bożonarodzeniowe kartki tworzenie kartek świątecznych według własnego pomysłu technika dowolna. Aniołki - Lepienie aniołków z masy solnej. Styczeń Kwiaty w wazonie malowanie gąbką Za oknem zima - malowanie białą farbą plakatową na czarnym lub granatowym kartonie; wycięcie z białego kartonu - okienka i przyklejenie go do obrazka. Karnawałowe maski obrysowujemy ręce na kolorowym kartonie (to zarys maski), wycinamy, robimy dziurki na oczy, ozdabiamy dowolnie: brokatem, konfetti, cekinami, można przykleić piórka), mocujemy zszywaczem gumkę lub przymocowujemy patyczek, za który będzie można maskę trzyma Rozdmuchany obrazek - praca plastyczna, rozdmuchiwanie plam z kolorowej farby lub tuszu przy pomocy słomki.

Luty Negatyw fotograficzny - przyklejanie na czarnej kartce, wyciętych z białego papieru elementów obrazka (nic nie dorysowujemy). Sztuczne ognie nad miastem malowanie w technice natryskowej ( z kartonu wycinamy zarys miasta bądź szablon charakterystyczny dla znanego miasta, np. Pałac Kultury, szablon przykładamy na czarną kartkę, pryskamy białą farbką, robimy kolorowe kleksy, które rozmazujemy cienkim patyczkiem, nadając im formę wybuchających ogni). Zimowe witraże malarstwo na szkle, farby witrażowe. Śnieżny nocny pejzaż malowanie farbami plakatowymi na białym kartonie dwoma kolorami: białym i fioletową. Marzec Wiosenne kwiaty wydzieranka. Kolorowe motyle malowanie za pomocą techniki zwanej puentylizm (pointylizm) malowanie patyczkami kosmetycznymi na przygotowanym na kartce szkicu tzw. stemplowanie- kuleczkowanie obrazu. Wielkanocne pisanki oklejanie ziarenkami: ryżu, kaszy, drobnym makaronem jajek ugotowanych na twardo. Malowanie na dowolny kolor. Ozdabianie złota farbą. Rzeźba mydlana - tematyka dowolna; technika i sposób przygotowania masy mydlanej w opisie technik.

Kwiecień Zabawne twarzyczki wykonanie na bazie jednorazowych talerzyków twarzy z wykorzystaniem różnorodnych akcesoriów. Wiosenne kwiaty - malowanie techniką mokre w mokrym Kwiaty nie tylko na łące - motywy dekoracyjne na tekturowych talerzach malowanie plakatówką. Owady wiosenne -malowanie farbami plakatowymi kamieni. Maj Pejzaże - malowanie farbami (wykorzystujemy dwa kolory far i ich odcienie- np. od ciemnej czerwieni, poprzez jaśniejszą, pomarańcz do żółtej lub ciemny niebieski poprzez kilka jaśniejszych odcieni do błękitu czy prawie bieli, zieleń- niebieski itp.; po wyschnięciu rysujemy węglem krajobraz np. góry i zachód słońca na odcieniach czerwieni, pomarańczu i żółtego, niebieskie- morze itp.) Kwitnące drzewo - wyklejanka z kłębuszków wełny i papieru kolorowego; wycinanie lub wydzieranie z papieru kolorowego - drzewa, nawijanie 5-7 luźnych okrążeń wełny na palec, obcinanie nitki i wyklejanie tymi kłębuszkami korony drzewa. Pani Wiosna fotokolaż, czyli układ elementów, w którym przeważają fotografie. Łąka majowa wykonanie obrazka techniką kolażu z ostrużyn i innych elementów papierowych. Czerwiec Mój przyjaciel - rysowanie ołówkiem portretu swojego przyjaciela. Kolorowi mieszkańcy morza witraże. Nad morzem malowanie pastelami. Oglądanie reprodukcji i widokówek o tematyce mariańskiej. Przesuwamy leżącą na płaszczyźnie kredką w celu uzyskania większych płaszczyzn, szerokich linii i plam, nakładamy jedną warstwę kredki na drugą, tworzymy kolory pochodne. ''Niebo i obłoki'' - tworzenie waloru barwy przez dodawanie bieli, tworzenie pracy z wykorzystaniem tylko jednej barwy w kilku odcieniach.