Wpływ sektora przemysłowego na jakość powietrza w województwie małopolskim Małopolski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska - Paweł Ciećko
Kontrole przeprowadzone przez WIOŚ w Krakowie W rejestrze prowadzonym przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie znajduje się 8665 zakładów W 2015 roku skontrolowano 2832 użytkowników środowiska Ilość podmiotów objętych kontrolą w odniesieniu do ogólnej ilości zakładów w ewidencji stanowiła 33%
Emisja z największych zakładów w województwie małopolskim Źrodło:UMWM
Mg/rok 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 Źrodło:GUS Emisja pyłów przez podmioty korzystające ze środowiska w latach 1996-2014 [Mg/rok] 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źrodło:GIOŚ
Mg/rok 350 000 300 000 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 Źrodło:GUS Emisja gazów (bez CO2) przez podmioty korzystające ze środowiska w latach 1996-2014 [Mg/rok 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Mg/rok Źrodło:GUS Źrodło:GIOŚ 120 000 Emisja SO2 przez podmioty korzystające ze środowiska w latach 1996-2014 [Mg/rok] 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 Źrodło:GUS 0 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Mg/rok Źrodło:GIOŚ Źrodło:GUS 50 000 45 000 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 Emisja NO2 przez podmioty korzystające ze środowiska w latach 1996-2014 [Mg/rok] 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Mg/rok tys. Mg/rok Emisja CO przez podmioty korzystające ze środowiska w latach 1998-2014 [Mg/rok] Emisja CO2 przez podmioty korzystające ze środowiska w latach 1998-2014 [tys. Mg/rok] 60 000 18 000 50 000 16 000 14 000 40 000 12 000 30 000 10 000 8 000 20 000 6 000 10 000 4 000 2 000 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źrodło:GUS
Zestawienie wielkości emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza w województwie małopolskim w 2011 r. Obszar pył PM10 pył PM2,5 benzo(a)piren dwutlenek azotu [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] Kraków 4 080,06 3 241,15 0,660 10 134,71 Tarnów 648,39 607,76 1,058 6 473,59 Strefa małopolska 27 148,87 24 386,21 9,012 26 501,90 woj. małopolskie 31 877,32 28 235,12 10,730 43 110,20 Wielkości emisji pyłu PM10, PM2,5 i dwutlenku azotu w podziale na rodzaje źródeł w województwie małopolskim w 2011 r. Źrodło:UMWM
Zakłady stwarzające ryzyko wystąpienia poważnej awarii przemysłowej W rejestrze potencjalnych sprawców poważnych awarii znajduje się: 9 zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii (ZDR) kontrolowane przez WIOŚ corocznie 8 zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii (ZZR) kontrolowane przez WIOŚ co trzy lata 76 pozostałe tzw. potencjalni sprawcy poważnej awarii kontrolowane co pięć lat
ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie zaliczony został do ZDR ArcelorMittal S.A. Oddział w Krakowie w swojej działalności gospodarczej stosuje substancje niebezpieczne, które w sytuacjach awaryjnych mogą spowodować powstanie zagrożenia przez: benzol, gaz wielkopiecowy, olej płuczkowy, smoła koksownicza dla nich przekroczone są wartości progowe dla Zakładu Dużego Ryzyka oraz tlen, amoniak bezwodny, gaz ziemny, gaz koksowniczy dla nich przekroczone są wartości progowe dla Zakładu Zwiększonego Ryzyka
Inne zakłady w Krakowie i w rejonie zaliczone do ZDR Alwernia S.A. w Alwerni, ul. K. Olszewskiego 25 ORLEN Południe S.A. w Trzebini, ul. Fabryczna 22 ZGH Bolesław S.A. w Bukownie, ul. Kolejowa 37 BOLESŁAW RECYKLING Sp. z o.o. w Bukownie, ul. Kolejowa 37
Inne zakłady w Krakowie i rejonie zaliczone do ZZR EDF Polska S.A. w Warszawie, ul. Złota 59 EDF Polska S.A. Oddział nr 1 w Krakowie, ul. Ciepłownicza 1 Terminal Paliw w Krakowie BP 81 PKN ORLEN S.A., ul. Olszanicka 38a Air Liquide Polska Sp. z o.o. Wytwórnia Gazów Technicznych w Krakowie, ul. J. Conrada 63
Obowiązki ZDR wg Prawa Ochrony Środowiska Definicje wg POŚ: 23) poważna awaria - rozumie się przez to zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem 24) poważna awaria przemysłowa - rozumie się przez to poważną awarię w zakładzie
Wszystkie obowiązki podmiotu prowadzącego ZDR lub ZZR wskazane są w art. 249-264 Prawa Ochrony Środowiska i do ich dochowania zakład jest zobowiązany. O klasyfikacji zakładu do ZDR lub ZZR decyduje ilość substancji niebezpiecznych, znajdująca się jednorazowo na terenie zakładu. Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 29 stycznia 2016 r. w sprawie rodzajów i ilości znajdujących się w zakładzie substancji niebezpiecznych, decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej
Poważna awaria - zgłoszenie dot. m.in. przypadku uwolnienia w trakcie procesu przemysłowego co najmniej 5% ilości jednej z substancji niebezpiecznych decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o dużym ryzyku wystąpienia awarii Podstawa prawna: rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2003 nr 5, poz. 58)
Prowadzący ZDR ma obowiązek - dostarczania informacji (co najmniej raz na 5 lat) na temat środków bezpieczeństwa i wymaganego zachowania w przypadku wystąpienia poważnych awarii, wszystkim podmiotom oraz instytucjom służącym społeczeństwu (np. jednostkom organizacyjnym systemu oświaty i pomocy społecznej, zakładom opieki zdrowotnej), które mogą zostać dotknięte skutkami takich awarii - udostępnienia informacji na stronie internetowej zakładu, - ogłoszenia informacji w siedzibie zakładu - przekazania informacji organom ze względu na lokalizację zakładu gminy właściwym Organy gminy podają powyższe informacje do publicznej wiadomości, w sposób zwyczajowo przyjęty w danej gminie (art. 261 ust. 7 POŚ). - weryfikowania tych informacji co najmniej raz na 3 lata i, gdy jest to konieczne, ich uaktualniania, w przypadku dokonania zmian w zakładzie.
Wystąpienie awarii nie musi od razu skutkować stanem zagrożenia dla ludzi lub środowiska i awaria taka może być usunięta przez wewnętrzne służby zakładu bez konieczności wzywania służb ratowniczych dlatego też informowanie właściwych organów PSP, wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o awarii, może pomóc rozwiązać problem, zapobiec reakcji łańcuchowej, a w konsekwencji zanieczyszczeniu środowiska.
Obowiązek ZDR wynikający z art. 264 ustawy Poś: natychmiastowe zawiadomienia o fakcie wystąpienia awarii przemysłowej właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej oraz Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska niezwłoczne przekazanie informacji: o okolicznościach awarii przemysłowej, o niebezpiecznych substancjach związanych z awarią przemysłową, umożliwiających dokonanie oceny skutków awarii przemysłowej dla ludzi, mienia i środowiska, o podjętych działaniach ratunkowych, a także działaniach mających na celu ograniczenie skutków awarii przemysłowej i zapobieżenie jej powtórzeniu się; stałej aktualizacji informacji odpowiednio do zmiany sytuacji.
Emisja zanieczyszczeń powietrza, w województwach o udziale powyżej 1% w stosunku do sumy emisji w Polsce w 2014 roku pyły CO2 CO Nox SO2 lubelskie pomorskie kujawsko-pomorskie zachodniopomorskie małopolskie opolskie świętokrzyskie dolnośląskie wielkopolskie mazowieckie śląskie łódzkie gazy ogółem Źrodło:GUS 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%
Informowanie społeczeństwa Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska powiadamia Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego o: przekroczeniu poziomów zobowiązujących do podjęcia działań określonych w planach działań krótkoterminowych Wojewódzki zespół zarządzania kryzysowego, niezwłocznie powiadamia społeczeństwo oraz podmioty, korzystające ze środowiska, obowiązane do ograniczenia lub zaprzestania wprowadzania z instalacji gazów lub pyłów do powietrza, w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie, o ryzyku wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego, dopuszczalnego lub docelowego substancji w powietrzu oraz o wystąpieniu przekroczenia poziomu alarmowego, dopuszczalnego lub docelowego substancji.
Wprowadzanie stopni zagrożenia odbywa się z wykorzystaniem danych ze stacji automatycznego monitoringu powietrza (www.krakow.pios.gov.pl) oraz systemu prognoz jakości powietrza (www.malopolska.pl/powietrze) W bieżącym roku po raz pierwszy wystąpiły przekroczenia poziomu alarmowego (300 µg/m 3 dla pyłu zawieszonego PM10)
Aktualny stan jakości powietrza w województwie małopolskim Jakość powietrza on-line Aplikacja na telefon http://monitoring.krakow.pios.gov.pl/ http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/mobile_app
Dziękuję za uwagę