5. my (chłopak i dziewczyna) uniwersytet... 6. my (dwie dziewczyny) szkoła... 7. Maciek i Agata teatr... 8. Weronika i Alicja koleżanka... 162 V. ODMIANA CZASOWNIKA
9. ty (chłopak) dziewczyna... 10. ty (dziewczyna) poczta... 11. wy (dziewczyny) dom... 12. wy (dziewczyna i chłopak) dentysta... Po-, przy-, wy-. VI. Za pomocą podanych przedrostków proszę utworzyć odpowiedni czasownik w aspekcie dokonanym. V.2. PRZYJECHAŁEM DO POLSKI PÓŁ ROKU TEMU. ASPEKT DOKONANY I NIEDOKONANY... 163
Wczoraj wyszedłem z domu o ósmej. 1. Wczoraj (1)...szedłem do dentysty. 2. Dwa dni temu Małgosia (2)...jechała na wakacje. 3. W środę (3)...szła do nas babcia. 4. Piotrek (4)...jechał z Polski trzy miesiące temu. 5. Hans (5)...jechał do Polski z Niemiec w zeszłym tygodniu. 6. Cieszę się, że do nas (6)...szedłeś! 7. Dobrze, że (7)...szliście z nami do kina. 8. (8)...szedłem do księgarni i kupiłem bardzo dobry kryminał. 9. Kiedy (9)...szliśmy z domu, padał deszcz. 10. Rodzice nie mogli (10)...jechać z garażu, ponieważ było bardzo dużo śniegu. VII. Proszę ułożyć zdania według wzoru. W każdym zdaniu proszę zastosować czas przeszły. (Ja r.ż.) jeść obiad, zadzwonić, telefon Kiedy jadłam obiad, zadzwonił telefon. 1. (Ty r.m.) sprzątać mieszkanie, przyjść, Marek 2. (On) pracować, zadzwonić, Marta 3. (Ona) czytać, zacząć padać, deszcz 4. (My r.ż.) rozmawiać, przyjść, Dorota 5. (Wy r. męskoosobowy) iść ulicą, zdarzyć się, wypadek 6. (Oni) spać, zatelefonować, Jurek 7. (One) oglądać film, przyjść, sąsiad 164 V. ODMIANA CZASOWNIKA
8. (Ja r.m.) brać prysznic, (ja) złamać nogę 9. (Ty r.ż.) robić zakupy, (ty) zgubić pieniądze 10. (My r. męskoosobowy) jeździć na nartach, przewrócić się, Mateusz VIII. Proszę wybrać odpowiedni czasownik i użyć go w poprawnej formie czasu przeszłego lub w formie bezokolicznika. Mama zawsze gotowała (gotować / ugotować) pyszne obiady, ale wczoraj obiad ugotowała moja siostra. Michalina często (1)... (spotykać się / spotkać się) z Szymonem. Wczoraj także się z nim (2)... (spotykać / spotkać). Szymon nigdy nie (3)... (spóźniać się / spóźnić się), jednak wczoraj pierwszy raz (4)... (spóźniać się / spóźnić się). Michalina (5)... (czekać / poczekać) na niego bardzo długo. W końcu Szymon (6)... (przychodzić / przyjść). (On) (7)... (mówić / powiedzieć), że nie miał czasu nawet (8)... (jeść / zjeść) obiadu i (9)... (pić / wypić) kawy. (On) (10)... (zapraszać / zaprosić) Michalinę na kawę i lody do kawiarni. Michalina (11)... (mówić / powiedzieć), że nie (12)... (pisać / napisać) dzisiaj maila do swojej przyjaciółki i nie (13)... (czytać / przeczytać) książki, którą powinna już oddać do biblioteki. Zdarzyło się to po raz pierwszy. Do tej pory zawsze regularnie (14)...(pisać/ napisać) maile do swoich koleżanek i (15)... (czytać / przeczytać) w terminie książki, które pożyczyła z biblioteki. Szymon ze smutkiem powiedział, że nie (16)... (gotować / ugotować) też obiadu na następny dzień i jutro też będzie pewnie bez obiadu. Michalina zdziwiła się, bo Szymon lubił (17)... (gotować / ugotować). Ale ten dzień był inny niż wszystkie i ani Szymon, ani Michalina nie (18)... (robić / zrobić) tego, co (oni) zwykle (19)... (robić / zrobić). IX. Proszę wybrać odpowiedni czasownik i użyć go w poprawnej formie czasu przeszłego. V.2. PRZYJECHAŁEM DO POLSKI PÓŁ ROKU TEMU. ASPEKT DOKONANY I NIEDOKONANY... 165
Państwo Górscy przyjmowali mnie zawsze serdecznie. (przyjmować / przyjąć) 1. Marysia... kluczy do samochodu i musiała wrócić do domu. (zapominać / zapomnieć) 2. Profesor często... wesołe anegdoty. (opowiadać / opowiedzieć) 3. Zosia podeszła do nas, gdy tylko nas... (widzieć / zobaczyć) 4. Basia... swoją parasolkę w pociągu. (gubić / zgubić) 5. Samochód musiał się zatrzymać, ponieważ dzieci powoli... przez ulicę. (przechodzić / przejść) X. Proszę wybrać odpowiedni czasownik i użyć go w poprawnej formie czasu przeszłego. Ten film był nudny i nie skończyłam (kończyć skończyć) go oglądać. 1. Agata... (pisać napisać) długi e-mail do koleżanki, a potem go wysłała. 2. Dwie godziny (ja r.m.)... (namawiać namówić) Marka na obejrzenie tego filmu, ale nie zgodził się. 3. Rok temu Marta... (brać wziąć) ze schroniska dwa psy i trzy koty i opiekuje się nimi do dziś. 4. Paweł nie umiał zrobić zadania i dlatego nie... (iść pójść) do szkoły. 5. Dominika... (wychodzić wyjść) trzy razy i za każdym razem o czymś zapominała. 166 V. ODMIANA CZASOWNIKA
V.3. Wrócę tu na pewno Aspekt dokonany i niedokonany w czasie przyszłym I. Proszę odpowiedzieć na pytania, używając czasu przyszłego. Co Kinga będzie robić w górach? Kinga będzie śpiewać / śpiewała góralskie piosenki. (śpiewać) 1. Kinga...... po górach. (chodzić) 2. Kinga...... góralskich piosenek. (słuchać) 3. Kinga...... rodzinę swojego chłopaka Pawła. (odwiedzać) Co Kinga i Paweł będą robić w górach? 4. Oni...... widoki. (oglądać) 5. Oni...... regionalne potrawy. (jeść) 6. Oni...... pamiątkowe zdjęcia. (robić) Co ty, Robercie, będziesz robić w górach? 7. Ja...... ze znajomymi. (spotykać się) 8. Ja...... grzyby. (zbierać) 9. Ja...... na nartach. (jeździć) Co wy, Aniu i Dominiku, będziecie robić w górach? 10. My...... ciekawe miejsca. (zwiedzać) 11. My...... przy góralskiej muzyce. (tańczyć) 12. My...... ze znajomymi. (rozmawiać) V.3. WRÓCĘ TU NA PEWNO. ASPEKT DOKONANY I NIEDOKONANY W CZASIE PRZYSZŁYM 167
II A. Michał ma 8 lat, ale nie jest grzecznym dzieckiem. Mama poprosiła Michała, aby napisał swoje postanowienia noworoczne. Co będzie robił, a czego nie będzie robił w przyszłym roku. Proszę przeczytać wyrażenia w ramce i pomóc napisać Michałowi postanowienia. Proszę uważać na poprawne formy. zabierać kredki bratu, zjadać deser siostrze, ciągnąć kota za ogon, uczyć się, odrabiać zadanie, codziennie czytać książki, oglądać dużo telewizji, grać w gry komputerowe, sprzątać pokój, wyrzucać śmieci, karmić rybki, bić się z kolegami 0. Nie będę zabierać kredek bratu. Będę karmić rybki. 1....... 2....... 3....... 4....... 5....... B. Michalina to siostra Michała. Michalina ma 15 lat. Mama poprosiła także Michalinę, aby napisała swoje postanowienia noworoczne. Proszę przeczytać wyrażenia w ramce i pomóc napisać Michalinie postanowienia. Proszę uważać na poprawne formy. plotkować z koleżankami, wychodzić z psem, wysyłać SMS-y podczas lekcji, jeść śniadania, jeść słodkie batoniki, krzyczeć na młodszych braci, chodzić na basen, kłócić się z rodzicami, codziennie uczyć się hiszpańskiego, pomagać Michałowi w lekcjach, odprowadzać Marka do przedszkola, chodzić spać późno 0. Nie będę plotkować z koleżankami. Będę jeść śniadania. 1....... 2....... 3....... 4....... 5....... 168 V. ODMIANA CZASOWNIKA
III. W tabelce proszę odszukać pary aspektowe w czasie przyszłym. Obok proszę napisać formy bezokoliczników. 1. będę szedł 7. będziesz jadła 13. będziecie grali 19. będziemy czytały 25. pojadę 2. posprząta 8. napisze 14. obejrzę 20. zwiedzisz 26. będziemy zapraszać 3. będą pili 9. będziemy się opalały 4. da 10. będę dostawała 5. będziesz zwiedzał 15. będzie dawał 21. dostanę 27. kupimy 16. zjesz 22. będziemy kupowały 28. opalimy się 11. zaprosimy 17. przeczytamy 23. pójdę 29. wypiją 6. będę oglądała 12. zagracie 18. będą jechali 24. będzie sprzątał będę szedł pójdę (iść pójść), 30. będzie pisała 1...., 2...., 3...., 4...., 5...., 6...., 7...., 8...., 9...., 10...., 11...., 12...., 13...., 14...., V.3. WRÓCĘ TU NA PEWNO. ASPEKT DOKONANY I NIEDOKONANY W CZASIE PRZYSZŁYM 169
IV. Proszę wybrać odpowiedni do kontekstu czasownik dokonany lub niedokonany. Jutro Weronika (0) pójdzie / będzie szła po raz pierwszy do nowej pracy. Codziennie (1) będzie wstawała / wstanie o siódmej, ponieważ pracę (2) zacznie / będzie zaczynała o ósmej trzydzieści. W nowej pracy na pewno (3) będzie znała / pozna wielu interesujących ludzi. Weronika (4) nauczy się / będzie się uczyła też intensywnie języka portugalskiego, ponieważ za pół roku (5) wyjedzie / będzie wyjeżdżała na staż do Lizbony. Dlatego Weronika (6) będzie chodziła / pójdzie dwa razy w tygodniu na kurs językowy. Weronika umówiła się też ze swoją przyjaciółką, że jutro wieczorem (7) zadzwoni / będzie dzwoniła do niej i wszystko jej (8) będzie opowiadała / opowie. Przyjaciółka Weroniki (9) będzie czekała / poczeka z niecierpliwością na wiadomości od Weroniki. Weronika ma nadzieję, że jutro nie (10) spóźni się / będzie spóźniała się do pracy. V. Co powiemy w następujących sytuacjach? Proszę ułożyć pytania w czasie przyszłym i wykorzystać wyrazy w nawiasie. Jesteś w bibliotece, książka stoi wysoko, obok stoi bardzo wysoki kolega. (ty, mi, podać, tę książkę). Czy podasz mi tę książkę? 1. Jesteś chory / chora. Nie masz nic do jedzenia. (ty, mi, zrobić zakupy) 2. Przychodzisz do sklepu, chcesz obejrzeć buty. (pani, mi, pokazać te buty) 3. W pokoju jest bałagan. (ty, posprzątać pokój) 4. Ta książka jest bardzo interesująca. (wy, przeczytać tę książkę) 5. Nasz pies musi iść na spacer. (wy, pójść z psem na spacer) 6. Nasza sąsiadka zostanie sama na święta. (my, zaprosić sąsiadkę) 7. Zbliżają się wakacje. (my, pojechać nad morze) 8. W Krakowie jest nowe muzeum. (wy, zwiedzić to muzeum) 9. Poznaliście sympatyczne małżeństwo. (państwo, przyjść do nas) 170 V. ODMIANA CZASOWNIKA