WODNE WOJNY STUDIUM PRZYPADKU dr Tomasz Olejniczak Akademia Leona Koźmińskiego Ul. Jagiellońska 59, 03-301 Warszawa tolejniczak@kozminski.edu.pl dr Anna Pikos Akademia Leona Koźmińskiego Ul. Jagiellońska 59, 03-301 Warszawa apikos@kozminski.edu.pl Woda od zawsze była jednym z najważniejszych zasobów naturalnych jednak ostatnio nabiera roli surowca strategicznego, o który prowadzone mogą być nawet wojny 1. Postrzeganie wody jako produktu w ostatnich latach uległo równie drastycznym zmianom od powszechnie dostępnego, praktycznie darmowego towaru masowego do niezwykle konkurencyjnego, zróżnicowanego i innowacyjnego rynku z szeregiem marek masowych, lokalnych, a nawet marek premium. Co ciekawe, woda butelkowana jest przykładem produktu, na który popyt został praktycznie w całości wykreowany przez marketing! Krótka historia i zawrotna kariery wody butelkowej Chociaż pierwsze wzmianki o butelkowaniu wody pochodzą z 1621 r. z miejscowości Holy Well w Wielkiej Brytanii, popijanie wody w celach zdrowotnych prawdziwą popularność uzyskało wraz z masowym rozwojem Europejskich uzdrowisk w XVII i XVIII wieku. Bogata w mikroelementy woda mineralna z uzdrowisk postrzegana była jako produkt zdrowotny, a jej najbardziej pożądaną cechą była lekka zawartość naturalnego gazu i odświeżający smak. Cechę tę zaczęli szybko imitować producenci syfonów i wody sztucznie gazowanej, czym 1 Nadchodzi wiek wojen o wodę, Newsweek.pl, (30.04.2015). Wszystkie dane biznesowe występujące w niniejszym studium przypadku zostały zaczerpnięte z ogólnie dostępnych źródeł i nie zostały w żaden sposób przez autora zmienione ani zmodyfikowane. Zgodnie z najlepszą wiedzą autora dane te są zgodne z prawdą. Autor nie ponosi odpowiedzialności za prawidłowość i rzetelność wykorzystanych danych biznesowych. Wszelkie dane osobowe osób występujących w studium przypadku zostały wykorzystane jedynie dla celów dydaktycznych. Zdarzenia przedstawione w warstwie fabularnej studium przypadku są całkowicie fikcyjne i jakiekolwiek podobieństwo do zdarzeń prawdziwych ma jedynie charakter przypadkowy i niezamierzony.
otworzyli drogę do jeszcze szerszego popytu. Woda butelkowa była stosunkowo droga ze względu na wysoki koszt produkcji butelek szklanych, mimo to jej popularność w XVIII i XIX wieku była wspierana przez słabą jakość, a nawet niebezpieczną zawartość powszechnie dostępnej wody pochodzącej z wodociągów miejskich. Na początku XX wieku technologie oczyszczania i chlorowania wody rozwiązały ten problem i woda butelkowa stała się produktem niszowym. Sytuacja zmieniła się w latach 70. pod wpływem dwóch innowacji: jednej technologicznej i jednej marketingowej. W 1973 roku inżynier Nathaniel Wyeth z koncernu DuPont opatentował butelkę PET jako pierwszy plastikowy zamiennik butelki szklanej będący w stanie wytrzymać ciśnienie gazowanych płynów 2. Następnie w 1977 francuski producent wody gazowanej Perrier rozpoczął szeroko zakrojoną kampanię marketingową pod hasłem Earth's First Soft Drink, która odniosła natychmiastowy sukces, pozycjonując markę Perrier jako pierwszą i najlepszą wodę butelkowaną na amerykańskim rynku (załącznik 1) 3. W kampaniach producentów wody przeprowadzanych w kolejnych latach podkreślano powiązania wody i zdrowego trybu życia, często wspierając wydarzenia sportowe (Załącznik 2). Niektóre kampanie wskrzeszały jednak obawy nt. bezpieczeństwa i czystości publicznych źródeł wody pitnej, czego przykładem może być kampania filtrów Britta pod hasłem: Woda z kranu i woda w toalecie pochodzą z tego samego źródła. Czy nie zasługujesz na coś lepszego? 4. W rezultacie tych zabiegów woda butelkowana stanowi obecnie jeden z najważniejszych i nieustannie rosnących segmentów globalnego rynku napojów bezalkoholowych (załącznik 4). Jednym ze stosunkowo nowych trendów na świecie są wody premium, umieszczane w menu ekskluzywnych restauracji. Przykładem może być lokalray's and Stark w Los Angeles, gdzie sommelier poleca gościom wody z Francji, Norwegii, Niemiec, USA i Fidżi. Niektóre butelki kosztują nawet po 20 dolarów, czyli ponad 60 zł. Innym przykładem jest Le Water Bar Colette w Paryżu, w którym dostępnych jest ponad 100 rodzajów wody mineralnej. 2 Bottled water https://en.wikipedia.org/wiki/bottled_water 3 The Ad Campaign that Convinced Americans to Pay for Water https://priceonomics.com/the-ad-campaign-thatconvinced-americans-to-pay/ 4 A Brief History of Bottled Water http://www.thekitchn.com/a-brief-history-of-bottled-water-228642 2
Rynek wody butelkowej w Polsce Według danych z ostatniego raportu KPMG 5 oraz Euromonitor rynek wody butelkowanej w Polsce wart jest blisko 4 5 mld zł i od 2011 roku odnotowuje ciągły wzrost na średnim poziomie 3%-5% rocznie. Branża wody jest na pierwszy rzut oka bardzo rozdrobniona z blisko 230 rozlewniami wód mineralnych, jednak dokładniejsza analiza wskazuje, że ponad 50% rynku należy do kilku największych producentów i marek, takich jak: Żywiec Zdrój, Polaris, Cisowianka, Nałęczowianka (załączniki 5 i 6). Konsumpcję wody butelkowanej w Polsce cechuje wyraźna sezonowość. Sezon handlu wodą rozpoczyna się w marcu wraz z nastaniem wiosny; szczyt przypada na lipiec i od sierpnia następuje powolny spadek sprzedaży. W okresie jesienno-zimowym, zaczynającym się od połowy września, sprzedaż jest dwukrotnie niższa niż w okresach szczytowych i wzrasta tylko na chwilę w drugiej połowie grudnia. Z geograficznego punktu widzenia większość konsumentów wody butelkowanej skupiona jest w miastach odpowiadających za 80% ogólnego spożycia. Głównymi rynkami zbytu są zatem wielkie aglomeracje: Warszawa, Łódź, Kraków, Wrocław, Poznań, Trójmiasto. Kategoria wód butelkowanych dzieli się na 4 główne segmenty: wody niegazowane (49%), gazowane (30%), smakowe (20%) i funkcjonalne (1%) 6. Dodatkowo specyfika procesu produkcji pozwala na rozróżnienie na 3 rodzaje wód mineralnych: wody źródlane oraz mineralne 7. Wody źródlane to wody wydobywane ze źródeł z płytszych warstw podziemnych, nisko lub średnio zmineralizowane, tj. zawierają mniej niż 1000 mg składników mineralnych w litrze. Ze względu na uwarunkowania geologiczne ich skład chemiczny może ulegać niewielkim zmianom. Wody mineralne to wody pozyskiwane z odwiertów głębinowych, średnio- lub wysoko zmineralizowane, tj. zawierają co najmniej 1000 mg składników mineralnych w litrze i mając stały skład chemiczny. W końcu wody stołowe to wody otrzymywane w wyniku zmieszania naturalnej wody źródlanej lub przefiltrowanej wodociągowej z różnymi składnikami mineralnymi lub z wodą mineralną. Ich skład ulega w toku produkcji zmodyfikowaniu, stąd nie przysługuje im określenie naturalna (załącznik 7). 5 Raport KPMG Rynek napojów bezalkoholowych w Polsce, wrzesień 2016, https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/pl/pdf/2016/09/pl-raport-kpmg-rynek-napojowbezalkoholowych-w-polsce.pdf 6 Wody funkcjonalne to wody wzbogacone o minerały, witaminy ekstrakty ziołowe itd. 7 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych, Dz.U. z 2011 r. Nr 85, poz. 466. 3
Wydobycie i produkcja wody butelkowanej są dość ściśle regulowane przez przepisy prawne i bezpieczeństwa 8. Ujęcie wody, a także instalacje doprowadzające wodę do rozlewni muszą zabezpieczać wodę przed zanieczyszczeniem lub zmianą jej charakterystycznego składu mineralnego. Dopuszczalne odchylenia od deklarowanej przez producenta na etykiecie zawartości charakterystycznych składników mogą wynosić nie więcej niż ± 20%. Dopuszcza się łączenie naturalnych wód mineralnych pochodzących z różnych otworów, jeżeli woda czerpana z tych otworów spełnia te same wymagania w zakresie kwalifikacji chemicznej. Dlatego też rozlewnie wód lokalizuje się możliwie najbliżej ujęcia wody. Wodna przyszłość Według wszystkich prognoz branża wody butelkowej w najbliższych latach będzie się nadal dynamicznie rozwijać zarówno na świecie, jak i w Polsce. Mimo że jest jednym z produktów najbardziej obłożonych marżami (załącznik 3), cieszy się niesłabnącym powodzeniem. Warto się zastanowić, jaka jest przyszłość tej branży oraz jaką rolę będzie w przyszłości wody butelkowej odgrywał marketing. 8 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód stołowych. Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 466. 4
Załącznik 1. Legendarna kampania reklamowa wody Perrier Źródło: https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/564x/cf/51/3f/cf513f10c096823785d623224be29dcb.jpg (dostęp 02.01.2017) Załącznik 2 Słynna biegaczka Grete Waitz pijąca butelkę wody po zwycięstwie w Nowojorskim Maratonie w 1978 r. Źródło: The Ad Campaign that Convinced Americans to Pay for Water https://priceonomics.com/the-adcampaign-that-convinced-americans-to-pay/ 5
Załącznik 3. Składniki ceny butelki wody (podane w groszach za 1,5 L) Źródło: http://ekologika.edu.pl/pij-wode-z-kranu/ (dostęp 02.01.2017) Załącznik 4. Woda butelkowana vs napoje gazowane w USA 1980 2015 Źródło: The Ad Campaign that Convinced Americans to Pay for Water https://priceonomics.com/the-adcampaign-that-convinced-americans-to-pay/ 6
Załącznik 5. Raport Euromonitor Bottled Water in Poland Category Briefing 23 Mar 2016 HEADLINES In 2015 bottled water posts off-trade current value growth of 7% and volume growth of 5% to reach sales of PLN3.8 billion and three billion litres, respectively Functional bottled water the best performer in 2015 with off-trade volume and current value growth of 16% and 17%, respectively The on-trade posts a slightly weaker performance than the off-trade in both volume and current value terms Zywiec Zdroj Sp zoo maintains its leading position with a 27% off-trade value share Bottled water set to post both an off-trade volume and value CAGR of 5% at constant 2015 prices over the forecast period TRENDS Polish consumers purchased more functional bottled water in 2015, in line with the flourishing health and wellness trend in the country. They remained careful when choosing bottled water, opting for products with added vitamins, magnesium, potassium and iodine. This was reflected in functional bottled water posting off-trade volume growth of 16%. Another driver of sales in 2015 was the extremely hot summer weather, with consumers drinking more bottled water in order to stay hydrated. Average off-trade unit price in bottled water rose by less than 2% in current terms from PLN1.20 per litre in 2014 to PLN1.30 in 2015. There were several reasons for this. Firstly, lower-priced private label products have a strong presence in still and carbonated bottled water. Secondly, strong competition forced producers to keep unit prices as low as they could. Due to high volume sales, manufacturers were not forced to increase prices in order to achieve expected revenues. COMPETITIVE LANDSCAPE Zywiec Zdroj Sp zoo, which is owned by Danone, continued to lead bottled water in 2015 with a 27% off-trade value share. The company's main brands are Zywiec Zdroj and Zywiol, with these benefiting from both strong consumer awareness and a wide product range. The company offers still bottled water in 0.33-litre, 0.5-litre, 0.7-litre, 1.5-litre, 1.75- litre and 5-litre PET bottles, alongside carbonated spring water in 0.5-litre and 1.5-litre PET bottles. It also offers the flavoured still bottled water brand Zywiec Zdroj Smako Lyk in nine variants, with citron, apple and strawberry being the most popular. To maintain its leading position, the company constantly introduces new products. In 2015, it expanded its portfolio via the introduction of the carbonated flavoured water Zywiec Zdroj Gaz with the addition of lemon juice or orange juice in 1-litre and 0.5-litre PET bottles. The success of these products is highly likely as the company is able to offer both above- and below-the-line marketing support. Moreover, the Zywiec brand is well-known in Poland. Hence, new products under the brand tend to be easily accepted by consumers. The company also sought to attract a younger audience by introducing non-carbonated spring water in 0.5-litre PET bottles featuring images of the characters in the film The Avengers. In 2015, Zywiec Zdroj began the construction of a new plant through which the company will increase its production capacity in an effort to further strengthen its position in the coming years. Completion of the new plant and the start of production are planned for 2016. In GBO terms, the three largest multinationals - Danone, Nestlé and Coca-Cola together accounted for a 42% off-trade value share in bottled water in 2015. Owing to their strong presence and large marketing and advertising budgets, their positions are not under any real threat. Nevertheless, the largest Polish-owned producers of bottled water are also performing 7
well, with significant shares registered by such companies as ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA, Ustronianka Sp zoo, Muszynianka Sp zoo and Jurajska Sp zoo. These companies brands enjoy the ongoing acceptance of consumers who appreciate products which originate from domestic producers. In July 2015, Hoop Polska Sp zoo launched a range of functional waters under the Arctic brand. The company introduced Arctic + in three flavours, namely Kiwi and Caffeine, Guarana and Rhubarb and Pineapple and Zinc. With functional bottled water being a rapidly growing category, the brand stands a good chance of success. In August 2015, Zbyszko Co Ltd launched a free website application called Veroni Style, which generates discount codes for the online shop Answear.com. The Veroni Mineral application has a map on which are marked all the shops in which Veroni mineral water is available. Consumers need only to confirm that Veroni Mineral water has just been purchased by them in any of the selected outlets to obtain discounts of up to 40% on selected clothes. A detailed list of promotional products was available on the website www.veronimineral.pl. The promotion ran from 17 August to 15 November 2015. PROSPECTS Total annual per capita volume consumption of bottled water in Poland stood at 82 litres at the end of the review period, up from 78 litres in 2014. However, this remains lower than in Western European countries. The categories which offer the most growth potential in the Polish market are flavoured bottled water and functional bottle water. In terms of price segment, a rise in share for premium variants can be predicted, reflecting the increasing impact of the health and wellness trend on the wider bottled water category. Bottled water is expected to post an off-trade value CAGR of 5% at constant 2015 prices over the forecast period. This will be a stronger performance than the 3% CAGR of the review period. Despite already strong consumption compared to other soft drinks categories, bottled water still offers significant room for growth. 2014 witnessed a campaign called "I drink water straight from the tap". Advocates of tap water are concerned about the impact of bottled water on the environment, chiefly due to the use of PET bottles for packaging. Hence, this campaign aimed to encourage consumers to more frequently drink tap water. For now, however, Poles are not yet convinced of the quality of tap water. Nevertheless, this campaign could hamper the growth of bottled water over the forecast period if more consumers start to take note of it. One factor which could accelerate growth in bottled water would be very hot summers. Higher temperatures would encourage consumers to purchase more such refreshing products both in the off-trade and the on-trade. The new products launched over 2014/2015 are set to perform well over the forecast period as they are in line with the latest health trends. Manufacturers are expected to further follow this strategy and introduce more functional and flavoured bottled waters. CATEGORY DATA Institutional Bottled Water Sales In 2015, institutional bottled water sales in Poland grew by 3% on the previous year to reach 548 million litres. An unusually hot summer boosted sales. Higher than average temperatures were seen for most of the summer, especially in July, with workers thus drinking more water in order to remain hydrated. Sales of institutional bottled water also rose due to the improving economic climate in Poland towards the end of the review period, with this aiding many companies' financial situation. 8
Table 1. Sales of Bottled Water to Institutional Channel 2010-2015 Million litres 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Sales 525 535 530 518 533 548 % growth 6.1 1.9-0.9-2.3 2.9 2.8 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 2. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Volume 2010-2015 million litres 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Carbonated Bottled Water 817.6 799.9 827.1 870.5 898.9 941.9 Flavoured Bottled Water 346.3 346.9 370.2 391.7 409.6 437.8 Functional Bottled Water 10.4 11.0 12.7 14.4 16.2 18.8 Still Bottled Water 1,360.4 1,339.6 1,414.7 1,486.0 1,534.5 1,614.1 Bottled Water 2,534.7 2,497.3 2,624.7 2,762.6 2,859.2 3,012.7 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources Table 3. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Value 2010-2015 PLN million 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Carbonated Bottled Water 939.1 944.7 964.9 1,032.7 1,077.5 1,140.6 Flavoured Bottled Water 619.5 643.2 688.6 747.3 798.5 868.6 Functional Bottled Water 28.6 24.1 29.7 32.9 38.0 44.4 Still Bottled Water 1,396.3 1,390.1 1,470.8 1,579.4 1,651.5 1,760.2 Bottled Water 2,983.5 3,002.1 3,154.0 3,392.3 3,565.5 3,813.8 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources Table 4. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Volume Growth 2010-2015 % volume growth 2014/15 2010-15 CAGR 2010/15 Total Carbonated Bottled Water 4.8 2.9 15.2 Flavoured Bottled Water 6.9 4.8 26.4 Functional Bottled Water 16.2 12.6 80.7 Still Bottled Water 5.2 3.5 18.7 Bottled Water 5.4 3.5 18.9 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources Table 5. Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Value Growth 2010-2015 % current value growth 2014/15 2010-15 CAGR 2010/15 Total Carbonated Bottled Water 5.9 4.0 21.5 Flavoured Bottled Water 8.8 7.0 40.2 Functional Bottled Water 17.0 9.2 55.3 Still Bottled Water 6.6 4.7 26.1 Bottled Water 7.0 5.0 27.8 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 9
Table 6. NBO Company Shares of Off-trade Bottled Water: % Volume 2011 2015 % off-trade volume 2011 2012 2013 2014 2015 Zywiec Zdroj Sp zoo 19.9 19.5 19.0 18.4 18.6 Jeronimo Martins Polska SA - 9.6 10.2 10.7 10.7 ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA - - 8.8 9.0 9.1 Nestlé Waters Polska SA 8.7 8.0 7.6 7.6 7.6 Tesco Polska Sp zoo 4.9 5.5 5.8 5.9 6.0 Coca-Cola HBC Polska Sp zoo 4.6 4.1 3.7 3.6 3.6 Ustronianka Sp zoo 3.3 3.4 3.4 3.4 3.5 Lidl Polska Sklepy Spozywcze Sp zoo Sp k 2.4 2.6 2.7 2.8 2.9 Uzdrowiska Klodzkie SA Grupa PGU 2.7 2.9 2.8 2.7 2.7 Auchan Polska Sp zoo 0.6 0.6 0.6 2.5 2.6 Muszynianka Sp zoo 2.5 2.6 2.5 2.5 2.6 Jurajska Sp zoo 2.6 2.5 2.3 2.3 2.3 Carrefour Polska Sp zoo 2.0 2.1 2.2 2.2 2.2 Hoop Polska Sp zoo 2.8 2.2 1.7 1.5 1.3 Piwniczanka SP 1.5 1.4 1.3 1.3 1.2 Womir Spa Sp zoo 0.8 1.0 1.1 1.1 1.1 Polska Woda Sp zoo 1.1 1.2 1.2 1.1 1.1 Zbyszko Co Sp zoo 1.2 1.2 1.1 1.0 1.0 Pepsi-Cola General Bottlers Poland Sp zoo 1.6 1.2 1.0 0.6 0.6 Piotr i Pawel SA 0.4 0.5 0.5 0.6 0.6 Refresco Poland Sp zoo 0.5 0.3 0.1 0.1 0.1 MWS Sp zoo Sp k 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 Jutrzenka Colian Sp zoo 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 Real Sp zoo 1.3 1.4 1.5 - - Naleczow Zdroj Sp zoo 9.4 9.4 - - - Vision Film Sp zoo SKA 0.6 0.3 - - - Polski Lek SA 0.0 0.0 - - - Jeronimo Martins Dystrybucja SA 8.9 - - - - Aquarius Sp zoo - - - - - Bio-Active Dystrybucja Sp zoo - - - - - Other Private Label 4.5 5.0 4.8 4.6 4.4 Others 10.9 11.5 14.0 14.2 14.1 Total 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 10
Table 7. LBN Brand Shares of Off-trade Bottled Water: % Volume 2012-2015 % off-trade volume Company (NBO) 2012 2013 2014 2015 Zywiec Zdroj (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo 14.4 13.1 12.5 12.7 Biedronka (Private Label) Jeronimo Martins Polska SA 9.6 10.2 10.7 10.7 Cisowianka ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA - 8.8 9.0 9.1 Naleczowianka (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA 7.0 6.5 6.4 6.3 Tesco (Private Label) Tesco Polska Sp zoo 5.5 5.8 5.9 6.0 Zywiol (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo 5.0 5.9 5.8 5.8 Ustronianka Ustronianka Sp zoo 3.4 3.4 3.4 3.5 Kropla Beskidu (Coca-Cola Co, The) Coca-Cola HBC Polska Sp zoo 3.9 3.4 3.4 3.4 Lidl (Private Label) Lidl Polska Sklepy Spozywcze 2.6 2.7 2.8 2.9 Sp zoo Sp k Staropolanka (KGHM Tfi SA) Uzdrowiska Klodzkie SA 2.9 2.8 2.7 2.7 Grupa PGU Auchan (Private Label) Auchan Polska Sp zoo 0.6 0.6 2.5 2.6 Muszynianka Muszynianka Sp zoo 2.6 2.5 2.5 2.6 Jurajska Jurajska Sp zoo 2.5 2.3 2.3 2.3 Carrefour (Private Label) Carrefour Polska Sp zoo 2.1 2.2 2.2 2.2 Piwniczanka (ZBNWM Piwniczanka Piwniczanka SP 1.4 1.3 1.3 1.2 SP) Dobrowianka (Danone, Groupe) Womir Spa Sp zoo 1.0 1.1 1.1 1.1 Primavera (Acqua Minerale San Polska Woda Sp zoo 1.2 1.2 1.1 1.1 Benedetto SpA) Bialowieski Zdroj (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo 0.7 1.1 1.1 1.1 Veroni Mineral Zbyszko Co Sp zoo 1.2 1.1 1.0 1.0 Nestlé Aquarel (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA 1.0 1.1 0.9 0.9 Krystaliczne Zrodlo (PepsiCo Inc) Pepsi-Cola General Bottlers - - 0.6 0.6 Poland Sp zoo Piotr i Pawel (Private Label) Piotr i Pawel SA 0.5 0.5 0.6 0.6 Nestlé Pure Life (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA - - 0.3 0.3 Arctic (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo 1.5 0.5 0.4 0.2 Kropla Mineralow (Coca-Cola Co, Coca-Cola HBC Polska Sp zoo 0.2 0.2 0.2 0.2 The) Zywiecki Krysztal (Refresco Holding Refresco Poland Sp zoo 0.3 0.1 0.1 0.1 BV) Kubus (Maspex Wadowice Grupa) MWS Sp zoo Sp k 0.1 0.1 0.1 0.1 Evian (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo 0.0 0.0 0.0 0.0 Hellena (Colian Holding SA) Jutrzenka Colian Sp zoo 0.1 0.1 0.1 0.0 Cisowianka Naleczow Zdroj Sp zoo 9.4 - - - Other Private Label (Private Label) Other Private Label 5.0 4.8 4.6 4.4 Others Others 14.4 16.5 14.2 14.2 Total Total 100.0 100.0 100.0 100.0 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources. 11
Table 8. NBO Company Shares of Off-trade Bottled Water: % Value 2011-2015 % off-trade value rsp 2011 2012 2013 2014 2015 Zywiec Zdroj Sp zoo 26.4 26.5 26.6 26.6 26.8 ZL Naleczow Zdroj Sp zoo SKA - - 9.1 9.4 9.6 Nestlé Waters Polska SA 10.6 10.2 9.8 9.6 9.6 Jeronimo Martins Polska SA - 5.9 6.1 6.2 6.3 Ustronianka Sp zoo 4.0 4.1 4.1 4.2 4.2 Coca-Cola HBC Polska Sp zoo 5.6 5.0 4.5 4.3 4.2 Tesco Polska Sp zoo 2.9 3.5 3.6 3.6 3.6 Muszynianka Sp zoo 3.3 3.3 3.3 3.3 3.4 Jurajska Sp zoo 2.8 2.7 2.5 2.6 2.6 Uzdrowiska Klodzkie SA Grupa PGU 2.2 2.4 2.5 2.4 2.4 Lidl Polska Sklepy Spozywcze Sp zoo Sp k 1.7 1.8 1.9 1.9 2.0 Carrefour Polska Sp zoo 1.5 1.6 1.7 1.6 1.7 Auchan Polska Sp zoo 0.4 0.4 0.5 1.5 1.6 Polska Woda Sp zoo 1.6 1.6 1.6 1.5 1.5 Piwniczanka SP 1.7 1.7 1.5 1.5 1.5 Womir Spa Sp zoo 0.8 0.9 1.2 1.2 1.2 Zbyszko Co Sp zoo 1.2 1.2 1.1 1.1 1.1 Hoop Polska Sp zoo 3.3 2.3 1.4 1.2 1.0 Pepsi-Cola General Bottlers Poland Sp zoo 1.9 1.3 1.1 0.7 0.7 Piotr i Pawel SA 0.4 0.4 0.5 0.6 0.6 MWS Sp zoo Sp k 0.1 0.3 0.3 0.3 0.3 Refresco Poland Sp zoo 0.3 0.2 0.1 0.1 0.1 Jutrzenka Colian Sp zoo 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0 Real Sp zoo 0.6 0.7 0.7 - - Naleczow Zdroj Sp zoo 9.2 9.4 - - - Vision Film Sp zoo SKA 0.5 0.2 - - - Polski Lek SA 0.2 0.0 - - - Jeronimo Martins Dystrybucja SA 5.1 - - - - Aquarius Sp zoo - - - - - Bio-Active Dystrybucja Sp zoo - - - - - Other Private Label 3.5 3.9 3.8 3.7 3.6 Others 8.1 8.1 10.5 10.8 10.6 Total 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 12
Table 9. LBN Brand Shares of Off-trade Bottled Water: % Value 2012-2015 % off-trade value rsp Company (NBO) 2012 2013 2014 2015 Zywiec Zdroj (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo 20.5 19.3 19.3 19.5 Cisowianka ZL Naleczow Zdroj Sp zoo - 9.1 9.4 9.6 SKA Naleczowianka (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA 8.6 8.1 7.9 7.8 Zywiol (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo 5.9 7.1 7.1 7.1 Biedronka (Private Label) Jeronimo Martins Polska SA 5.9 6.1 6.2 6.3 Ustronianka Ustronianka Sp zoo 4.1 4.1 4.2 4.2 Kropla Beskidu (Coca-Cola Co, The) Coca-Cola HBC Polska Sp zoo 4.7 4.2 4.1 4.0 Tesco (Private Label) Tesco Polska Sp zoo 3.5 3.6 3.6 3.6 Muszynianka Muszynianka Sp zoo 3.3 3.3 3.3 3.4 Jurajska Jurajska Sp zoo 2.7 2.5 2.5 2.5 Staropolanka (KGHM Tfi SA) Uzdrowiska Klodzkie SA 2.4 2.5 2.4 2.4 Grupa PGU Lidl (Private Label) Lidl Polska Sklepy Spozywcze 1.8 1.9 1.9 2.0 Sp zoo Sp k Carrefour (Private Label) Carrefour Polska Sp zoo 1.6 1.7 1.6 1.7 Auchan (Private Label) Auchan Polska Sp zoo 0.4 0.5 1.5 1.6 Nestlé Aquarel (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA 1.5 1.6 1.4 1.5 Primavera (Acqua Minerale San Polska Woda Sp zoo 1.6 1.6 1.5 1.5 Benedetto SpA) Piwniczanka (ZBNWM Piwniczanka Piwniczanka SP 1.7 1.5 1.5 1.5 SP) Dobrowianka (Danone, Groupe) Womir Spa Sp zoo 0.9 1.2 1.2 1.2 Veroni Mineral Zbyszko Co Sp zoo 1.2 1.1 1.1 1.1 Bialowieski Zdroj (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo 0.6 0.8 0.8 0.8 Krystaliczne Zrodlo (PepsiCo Inc) Pepsi-Cola General Bottlers - - 0.7 0.7 Poland Sp zoo Piotr i Pawel (Private Label) Piotr i Pawel SA 0.4 0.5 0.6 0.6 Kubus (Maspex Wadowice Grupa) MWS Sp zoo Sp k 0.3 0.3 0.3 0.3 Nestlé Pure Life (Nestlé SA) Nestlé Waters Polska SA - - 0.3 0.3 Arctic (Kofola SA) Hoop Polska Sp zoo 1.7 0.6 0.4 0.3 Kropla Mineralow (Coca-Cola Co, Coca-Cola HBC Polska Sp zoo 0.3 0.2 0.2 0.2 The) Evian (Danone, Groupe) Zywiec Zdroj Sp zoo 0.2 0.2 0.2 0.2 Zywiecki Krysztal (Refresco Holding Refresco Poland Sp zoo 0.2 0.1 0.1 0.1 BV) Hellena (Colian Holding SA) Jutrzenka Colian Sp zoo 0.1 0.1 0.1 0.0 Cisowianka Naleczow Zdroj Sp zoo 9.4 - - - Other Private Label (Private Label) Other Private Label 3.9 3.8 3.7 3.6 Others Others 10.4 12.3 10.9 10.6 Total Total 100.0 100.0 100.0 100.0 Source: Euromonitor International from official statistics, trade associations, trade press, company research, store checks, trade interviews, trade sources 13
Table 10. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Volume 2015 2020 million litres 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Carbonated Bottled Water 941.9 969.8 1,000.6 1,035.6 1,074.0 1,115.7 Flavoured Bottled Water 437.8 456.7 487.4 522.1 562.7 609.9 Functional Bottled Water 18.8 21.0 23.6 25.9 28.1 30.1 Still Bottled Water 1,614.1 1,673.8 1,748.1 1,846.9 1,966.0 2,107.7 Bottled Water 3,012.7 3,121.3 3,259.7 3,430.5 3,630.8 3,863.4 Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 11. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: Value 2015-2020 PLN million 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Carbonated Bottled Water 1,140.6 1,164.9 1,188.7 1,216.3 1,249.0 1,285.4 Flavoured Bottled Water 868.6 904.4 958.7 1,017.7 1,085.5 1,163.4 Functional Bottled Water 44.4 50.0 56.3 62.3 68.0 73.3 Still Bottled Water 1,760.2 1,835.4 1,925.4 2,043.4 2,186.1 2,355.9 Bottled Water 3,813.8 3,954.7 4,129.2 4,339.7 4,588.6 4,878.1 Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 12. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Volume Growth 2015-2020 % volume growth 2015/16 2015-20 CAGR 2015/20 Total Carbonated Bottled Water 3.0 3.4 18.5 Flavoured Bottled Water 4.3 6.9 39.3 Functional Bottled Water 11.9 9.9 60.3 Still Bottled Water 3.7 5.5 30.6 Bottled Water 3.6 5.1 28.2 Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources Table 13. Forecast Off-trade Sales of Bottled Water by Category: % Value Growth 2015-2020 % constant value growth 2015/2016 2015-20 CAGR 2015/20 TOTAL Carbonated Bottled Water 2.1 2.4 12.7 Flavoured Bottled Water 4.1 6.0 33.9 Functional Bottled Water 12.4 10.5 64.9 Still Bottled Water 4.3 6.0 33.8 Bottled Water 3.7 5.0 27.9 Source: Euromonitor International from trade associations, trade press, company research, trade interviews, trade sources 14
Załącznik 6. Polskie marki wody 15
16
17
18
19
Załącznik 7. Ranking wód mineralnych (kolejność alfabetyczna) Nazwa wody Minerały Mg 2+ Ca 2+ Na + K + F - Li + Cl - SO4 2- HCO3 - H2SiO3 suma typ Acqua Panna 88.0 6.4 32.0 6.7 0.9 0.0 0.0 9.0 22.7 103.0 7.1 191 mineralna Aleksandria (ARO) 94.8 6.1 50.1 5.0 1.8 0.2 0.0 3.2 13.6 177.2 0.0 272 źródlana Aqua 104.3 6.1 52.1 3.1 1.3 0.1 0.0 6.7 16.0 169.1 0.0 273 źródlana Arctic Plus 153.4 13.4 74.2 8.1 1.4 0.3 0.0 19.5 26.5 260.1 8.8 414 mineralna Aria 146.0 1.1 84.0 14.0 0.8 0.1 0.0 0.0 13.0 269.0 0.0 415 źródlana Augustowianka 485.2 21.9 72.1 151.7 9.3 1.0 0.0 180.7 17.3 421.5 0.0 907 mineralna BORJOMI 2535.0 85.0 85.0 1480.0 30.0 2.5 0.0 390.0 25.0 3965.0 0.0 6500 lecznicza Baby Zdrój 105.6 4.9 44.1 1.3 0.4 0.2 0.0 9.2 26.0 110.6 0.0 216 źródlana Białowieski Zdrój 154.9 14.6 100.2 12.2 2.5 0.2 0.0 2.5 0.0 416.1 0.0 571 źródlana Bieszczady Zdrój 164.7 25.5 71.1 8.0 1.4 0.1 0.0 6.7 39.1 307.5 0.0 472 źródlana Buskowianka Zdrój 407.8 28.2 119.3 34.4 9.9 0.0 0.0 31.9 144.4 378.3 0.0 786 mineralna Bystra 278.4 49.8 70.9 0.0 13.5 0.0 0.0 17.7 40.0 514.1 0.0 793 mineralna Chodelanka 142.4 4.9 0.0 2.6 1.6 0.0 0.0 8.5 12.0 187.6 0.0 330 źródlana Ciechocinka 508.9 19.7 164.3 16.4 1.0 0.1 0.0 97.8 0.0 237.6 0.0 747 mineralna Cisowianka 198.8 26.1 128.3 9.6 2.5 0.3 0.0 2.5 2.5 557.2 18.4 756 mineralna Cristal (real) 93.0 2.0 44.7 5.1 0.4 0.1 0.0 5.2 17.7 125.0 0.0 218 mineralna Dar Natury 130.5 29.8 64.1 2.8 1.3 0.2 0.0 5.3 27.0 308.8 0.0 439 źródlana Dobrovit 162.0 4.9 112.0 3.3 4.4 1.0 0.0 3.8 24.2 339.0 0.0 501 źródlana Dobrowianka 143.1 33.4 58.1 2.0 0.0 0.1 0.0 0.0 0.0 276.9 0.0 420 mineralna Dziedzilla 3002.9 30.8 205.1 1471.0 86.5 0.0 3.8 1182.0 23.7 2681.0 0.0 4107 lecznicza Familijna 359.0 16.3 173.3 58.6 5.9 0.3 0.1 28.4 50.0 641.0 24.6 1000 mineralna Galicjanka 660.8 87.7 415.3 96.8 12.8 0.0 0.0 5.6 13.6 1705.2 0.0 2366 mineralna Gorczańska Krynica 164.9 14.1 57.1 9.3 1.4 0.0 0.0 47.9 20.8 176.9 0.0 342 źródlana Grodziska 155.0 23.1 84.2 16.4 2.0 0.3 0.0 5.3 0.0 415.5 0.0 571 mineralna Górska Natura 49.0 6.0 32.0 1.1 2.0 0.1 0.0 2.5 0.0 99.0 0.0 148 źródlana Hanna 4128.4 32.8 185.7 2021.0 104.7 0.0 5.2 1776.0 3.0 3179.0 0.0 4995 lecznicza Helena 584.0 18.3 104.3 251.3 9.6 0.2 0.2 146.0 16.1 897.0 29.6 1481 lecznicza Henryk 2235.7 39.0 156.7 1231.0 33.0 0.5 1.0 585.0 0.0 2989.9 0.0 5226 lecznicza Horynianka 123.9 10.9 45.1 9.4 3.5 0.0 0.0 7.1 22.9 178.2 0.0 302 źródlana Inowrocławianka 1207.5 48.0 157.3 297.6 8.6 0.0 0.0 496.3 179.0 450.5 0.0 1658 mineralna Iwoniczanka 289.6 26.6 143.2 27.5 1.8 0.2 0.0 30.2 42.0 517.0 18.1 807 źródlana JAVA 479.2 0.4 10.0 254.0 0.9 1.3 0.0 26.4 7.8 357.8 0.0 837 mineralna Jadwiga 2539.8 85.1 268.5 628.1 16.6 0.0 0.0 1283.3 258.2 406.1 0.0 2879 lecznicza Jan 198.4 13.4 89.4 12.2 1.5 0.2 0.0 25.4 37.0 325.5 14.1 524 lecznicza Jantar 481.1 15.8 52.1 167.0 5.0 0.0 0.0 212.7 16.7 322.9 0.0 804 źródlana Jaworowy Zdrój 298.5 21.9 62.1 20.0 2.7 0.1 0.0 47.5 144.2 99.3 0.0 386 źródlana Jermuk 2330.1 50.0 140.0 1100.0 0.0 0.0 0.0 350.0 690.0 1980.0 0.0 4310 mineralna Jurajska 170.4 32.8 66.1 10.0 2.2 0.4 0.0 7.8 40.5 329.9 0.0 500 mineralna Józef 875.3 31.6 113.0 418.8 10.9 0.2 0.0 212.7 0.0 1281.3 0.0 2157 lecznicza Józefina 2618.0 79.0 178.5 1223.0 21.8 0.5 1.0 856.0 141.3 2702.0 20.2 5320 lecznicza Kazimierska Premium 501.3 28.9 87.7 0.0 0.0 0.5 0.0 7.4 0.0 87.7 0.0 589 mineralna Kinga Pienińska 177.0 13.1 97.8 4.6 2.3 0.1 0.0 7.1 28.5 335.6 12.3 513 mineralna Kropla Beskidu 135.5 17.0 44.1 11.1 1.0 0.0 0.0 3.2 43.6 186.7 0.0 322 źródlana Kropla Minerałów 336.8 50.4 159.3 80.6 6.0 0.2 0.0 6.4 17.5 918.2 0.0 1255 mineralna Kropla Zubrzyka 440.0 90.0 136.0 180.0 7.6 0.0 0.0 9.0 15.6 1352.0 0.0 1792 mineralna (Carrefour) Krynica Minerale 430.2 51.7 299.2 29.8 5.5 0.1 0.0 7.3 10.3 1279.0 0.0 1709 mineralna Kryniczanka 536.9 73.2 386.9 54.7 5.3 0.1 0.2 10.3 6.2 1721.9 0.0 2246 mineralna Krystalia 262.1 22.8 121.0 35.0 4.1 0.2 0.0 74.7 4.3 451.0 0.0 700 źródlana Krystynka 2946.1 62.6 174.1 950.0 14.8 0.9 0.0 1659.0 55.0 470.4 0.0 3417 mineralna Kryształ Żywiecki 68.9 6.7 23.1 5.3 1.1 0.0 0.0 3.8 18.7 85.9 0.0 155 źródlana Królewska woda min. 257.1 21.9 116.2 3.4 2.1 0.2 0.0 10.9 61.5 361.8 0.0 619 mineralna Kuracjusz Beskidzki 210.7 12.2 42.1 100.0 1.0 0.1 0.0 8.9 46.5 378.5 0.0 589 źródlana Laguna Biała (Ola) 177.0 14.5 82.8 6.9 0.0 0.0 0.0 13.9 30.8 293.0 0.0 470 źródlana Magdalena 15729.9 338.7 130.8 8060.0 19.8 0.4 0.9 6150.0 15.3 11910.0 23.3 27640 lecznicza Magnesia 228.0 170.0 37.4 6.2 0.0 0.0 0.0 0.0 11.1 970.0 0.0 1198 mineralna Mama i ja 106.0 5.3 44.4 8.9 1.7 0.2 0.0 4.3 0.0 165.0 0.0 271 źródlana Małopolanka Zdrój 195.1 26.8 105.9 10.4 6.3 0.0 0.0 20.3 0.0 403.5 25.4 480 mineralna Mineral Zdroj Sudety 347.0 15.3 161.1 56.8 5.0 0.3 0.0 28.6 51.6 625.0 0.0 972 mineralna Mineral Zdrój 355.0 15.2 166.0 55.6 4.7 0.4 0.1 31.0 55.0 613.0 22.6 968 mineralna Mineralpol Żywiec 103.0 6.7 34.1 7.2 1.9 0.0 0.0 12.8 26.6 94.0 0.0 197 źródlana Mussszyna 453.0 65.7 189.7 132.6 4.6 0.0 0.0 8.0 6.0 1292.0 0.0 1745 mineralna 20
Muszyna Cechini Józef 449.3 75.8 305.3 27.5 4.6 0.1 0.0 6.5 29.5 1256.0 0.0 1705 mineralna Muszyna MINERALE 605.8 50.4 456.5 44.7 5.2 0.1 0.0 5.6 3.0 1836.0 0.0 2442 mineralna Muszynianka 429.1 134.7 180.0 64.7 7.2 0.0 0.0 11.5 31.0 1357.8 0.0 1787 mineralna Muszyńskie Zdroje 879.5 292.7 234.7 0.0 0.0 0.0 0.0 16.0 5.2 3060.0 0.0 3940 mineralna Narzan 1109.2 97.0 329.0 167.0 9.4 0.3 0.0 130.0 376.5 1245.0 0.0 2354 mineralna Nałęczowianka 201.9 20.0 114.2 10.0 2.5 0.3 0.0 12.6 0.0 448.1 0.0 650 mineralna Nałęczów Zdrój 175.6 21.3 107.2 10.9 1.5 0.3 0.0 3.9 0.5 460.6 0.0 636 mineralna Nestle Aquarel 194.0 23.7 111.2 14.0 2.1 0.0 0.0 0.0 0.0 472.5 0.0 667 źródlana OSSHE Natural 420.0 69.0 155.0 120.0 4.9 0.2 0.0 7.8 17.0 1147.0 0.0 1567 mineralna Oaza 81.6 4.9 42.1 3.6 1.0 0.2 0.0 2.8 1.0 155.7 0.0 237 źródlana Ostromecko 341.1 12.7 115.0 12.0 4.0 0.1 0.0 32.7 94.0 258.9 0.0 600 mineralna Perrier 214.9 3.4 147.3 9.0 0.6 0.1 0.0 21.5 33.0 390.0 0.0 475 mineralna Perła Krynicy 189.4 29.4 89.0 6.8 2.1 0.2 0.0 5.3 29.2 414.9 0.0 604 mineralna Pitoniakówka 1493.0 61.2 84.7 690.0 17.4 0.3 1.2 507.0 0.0 1647.0 40.3 3140 lecznicza Piwniczanka 469.0 87.0 180.0 133.0 13.0 0.2 0.6 0.0 32.0 1260.0 0.0 1729 mineralna Polanicka 347.0 15.3 161.1 56.8 5.0 0.3 0.0 28.6 51.6 625.0 0.0 972 mineralna Polanicka Zdrój Tesco) 509.0 40.7 120.0 190.0 28.9 0.5 0.0 27.0 100.0 927.0 0.0 1436 mineralna Polaniczanka 325.0 32.2 218.0 36.7 11.5 0.3 0.0 2.0 14.0 866.0 0.0 1191 mineralna Polaris 159.6 16.0 102.2 11.3 2.3 0.2 0.0 2.5 0.0 432.7 20.8 592 mineralna Primavera 86.7 6.7 50.1 2.4 1.0 0.1 0.0 5.0 10.5 171.8 0.0 259 źródlana Rabka Zdrój 257.1 23.8 97.2 75.5 4.4 0.0 0.0 36.2 20.0 440.0 0.0 697 mineralna San Pellegrino 753.0 51.4 174.0 33.3 0.0 0.0 0.0 52.0 430.0 245.0 0.0 998 mineralna Selenka Wieniec Zdrój 280.4 36.5 98.2 13.3 1.9 0.3 0.0 32.3 85.0 365.1 0.0 646 mineralna Skarb Życia muszyna 419.0 82.3 212.5 53.4 6.1 0.0 0.0 7.2 20.7 1221.0 24.8 1640 mineralna Solannowa 12380.3 65.5 156.3 4600.0 34.0 0.0 0.0 7019.1 472.2 536.2 0.0 12917 lecznicza Staropolanka 274.0 16.2 139.0 38.1 24.4 0.3 0.0 6.3 32.0 577.0 0.0 851 mineralna Staropolanka 2000 600.0 59.8 309.0 128.0 52.3 0.5 0.0 2.9 30.0 1590.0 0.0 2190 mineralna Staropolanka Zdrój 127.0 10.4 59.7 3.2 1.8 0.2 0.0 4.8 26.0 192.0 0.0 319 źródlana Staropolska 284.2 47.4 82.2 11.8 3.8 0.5 0.0 41.5 84.5 344.3 0.0 629 mineralna Stefan 1866.0 72.8 230.8 763.6 20.0 0.4 0.9 601.0 70.0 2147.0 18.6 4013 lecznicza Szczawa I 8156.8 193.6 159.6 4638.0 209.0 0.0 11.6 2945.0 0.0 8947.0 0.0 16774 lecznicza Szczawa II 8842.6 222.7 98.2 5177.0 20.2 0.0 14.5 3267.0 3.0 9196.0 0.0 18039 lecznicza Szczawa Minerale 833.3 27.9 75.3 409.0 18.8 0.0 0.0 283.7 18.6 1037.3 0.0 1737 mineralna Szymon 869.0 22.6 147.9 398.0 13.9 0.2 0.4 233.0 27.2 1208.0 25.6 2077 lecznicza Słotwinka 863.8 244.0 221.6 299.5 12.3 0.1 0.9 7.3 3.0 2925.0 23.0 3789 lecznicza Słowianka 1 (real) 294.4 1.5 85.6 1.7 1.5 0.1 0.0 4.5 15.9 85.6 0.0 380 źródlana Ustronianka Biała 212.0 15.6 93.0 7.5 1.3 0.2 0.0 25.7 42.6 302.0 0.0 514 mineralna VOSS 44.0 1.0 5.0 6.0 0.0 0.1 0.0 12.0 5.0 0.0 0.0 44 mineralna Veroni Mineral 185.0 9.7 77.0 33.5 8.9 0.4 0.0 10.3 1.6 390.0 0.0 575 mineralna Viva Minerale 401.7 20.7 62.1 132.0 9.2 1.3 0.0 131.2 15.4 416.8 0.0 819 mineralna Voda naturalna 357.0 24.9 43.1 11.4 1.6 0.0 0.0 5.3 30.9 23.1 0.0 380 mineralna Vytautas 7020.0 240.0 552.0 1727.0 32.0 0.0 0.0 3480.0 989.0 300.0 0.0 7309 mineralna Wanda 3135.0 56.5 175.9 1517.0 38.8 0.3 1.9 1150.0 11.6 3043.0 28.1 6178 lecznicza Wielka Pieniawa 410.0 26.4 218.0 67.3 38.8 0.4 0.0 3.4 30.0 970.0 0.0 1380 mineralna Wysowianka 801.4 25.7 85.8 398.1 0.0 0.0 0.0 198.8 0.0 1171.6 0.0 1973 mineralna Wysowianka Zdrój 176.1 23.0 53.7 38.4 4.0 0.4 0.0 5.3 29.5 329.5 19.8 506 mineralna Zakopiańska 153.3 18.0 40.1 22.3 1.8 0.0 0.0 37.2 19.1 183.1 0.0 336 źródlana Zdroje Piwniczna 293.5 55.0 114.0 71.0 3.0 0.0 0.0 9.0 26.0 729.5 0.0 1023 mineralna Zuber 7845.3 363.8 77.4 6168.0 288.4 0.1 18.5 902.8 3.0 17161.0 0.0 25006 lecznicza Akvile 62.3 5.9 49.3 2.3 0.7 0.1 0.0 3.0 1.0 173.8 0.0 235 mineralna Evian 147.9 26.0 80.0 6.5 1.0 0.0 0.0 6.8 12.6 360.0 15.0 309 mineralna Evita 162.2 17.3 84.3 7.1 2.4 0.3 0.0 5.0 1.5 352.4 0.0 515 mineralna kranówka (Chrzanów, SUW Żelatowa, 302.1 30.3 97.3 23.2 3.0 0.2 0.0 42.1 106.0 293.0 0.0 554 źródlana kranówka (Chrzanów, 88.0 4.5 35.6 10.7 2.8 0.1 0.0 15.3 19.0 116.0 0.0 175 źródlana kranówka (Kielce, 180.0 8.5 90.2 10.0 1.2 0.1 0.0 27.9 41.6 0.0 0.0 180 źródlana krynka 150.3 18.2 68.1 3.8 0.8 0.1 0.0 8.9 31.8 250.7 0.0 401 źródlana saguaro 134.0 1.8 93.2 2.5 1.1 0.1 0.0 3.2 17.2 262.0 0.0 396 mineralna Źródła PiastPoL 93.3 12.0 62.0 10.0 2.0 0.2 0.0 4.6 2.5 280.5 0.0 370 źródlana Źródło Żywiec 112.8 8.8 37.4 14.7 2.3 0.0 0.0 8.2 0.0 143.4 0.0 256 źródlana Żywiec Zdrój 98.9 5.6 41.7 9.7 0.0 0.1 0.0 0.0 0.0 131.1 0.0 230 źródlana Żywioł, Żywiec Zdrój 110.0 6.0 62.1 4.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 201.5 0.0 312 źródlana Źródło: http://www.wodamineralna.netmark.pl/ 21