Załącznik Nr 1 3-LETNI POWIATOWY PROGRAM ROZWOJU PIECZY ZASTĘPCZEJ MIASTA LESZNA NA LATA 2012 2014 Opracowanie: Organizator Pieczy Zastępczej w Lesznie Leszno 2012 1
Wstęp... 3 1. Cele Programu na lata 2012-2014... 4 2. Zadania Programu na lata 2012-2014... 4 3. Rodzaje pieczy zastępczej... 14 3.1 Rodzinne formy pieczy zastępczej... 14 3.2 Instytucjonalne formy pieczy zastępczej... 15 4. Analiza rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011.. 16 4.1 Analiza rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011... 17 4.2 Analiza instytucjonalnej pieczy zastępczej w Lesznie w lata 2009-2011... 19 4.3 Podsumowanie i wnioski z analizy... 20 5. Limity na lata 2012-2014... 26 5.1 Limit rodzin zastępczych zawodowych na dany rok w latach 2012-2014... 26 5.2 Przewidywana liczba rodzin pomocowych w latach 2012-2014... 27 5.3 Przewidywana liczba koordynatorów w latach 2012-2014... 28 5.4 Przewidywana liczba pomocy domowych dla ZRZ w latach 2012-2014... 29 6. Struktura organizacyjna... 30 6.1 Organizator Pieczy Zastępczej w Lesznie... 30 6.2 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Lesznie... 33 6.3 System wsparcia rodzin zastępczych w Lesznie... 35 7. Realizatorzy Programu... 35 2
Wstęp Podstawą opracowania 3-letniego Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej Miasta Leszna na lata 2012-2014 jest Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887), art. 180 pkt. 1 ww. Ustawy. Ustawa z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wyraźnie podzieliła kompetencje między samorząd gminny, powiatowy oraz wojewódzki zlecając powiatowi organizację pieczy zastępczej, zestawienie poniżej: GMINA POWIAT WOJEWÓDZTWO profilaktyka Rodziny zastępcze i rodzinne Ośrodek adopcyjny domy dziecka praca z rodziną Placówki opiekuńczowychowawcze Regionalna placówka opiekuńczo-terapeutyczna Usamodzielnienia Interwencyjny Ośrodek Preadopcyjny W założeniach ustawy, lokalny system wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych będzie przynosił pożądane efekty jeśli położy się szczególny nacisk na profilaktykę oraz pracę z rodziną biologiczną. Umieszczenie dziecka w systemie pieczy zastępczej ma być ostatecznością, po wykorzystaniu przez gminę wszystkich możliwych form wsparcia rodziny naturalnej. Zaznacza się tu potrzeba opracowania Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej, który z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań nakreśli kierunki działań w perspektywie 3 letniej, których głównym celem będzie zapewnienie odpowiedniej liczby miejsc w rodzinnych i instytucjonalnych formach opieki zastępczej, właściwych warunków oraz środków finansowych. Umieszczenie dzieci w pieczy zastępczej ma być wstępem do dalszych działań powiatu. Dziecko w pieczy zastępczej umieszcza się na czas określony, zakładamy, że celem umieszczenia dziecka w środowisku zastępczym jest stworzenie warunków pomocy i pozytywnych zmian w rodzinie biologicznej, aby dziecko mogło powrócić pod ich opiekę. Warunkiem trafności i skuteczności udzielanej pomocy jest dokładne rozpoznanie potrzeb dziecka i rodziny oraz dostosowanie do nich form i sposobów wsparcia. 3
1. Cele Programu na lata 2012-2014 a) Cel główny (misja): Stworzenie warunków dla skutecznego rozwoju systemu pieczy zastępczej ze wskazaniem na rodzinne formy. b) Cele szczegółowe: 1) Zorganizowanie kompleksowego systemu rodzinnej pieczy zastępczej. 2) Zapewnienie profesjonalnego wsparcia rodzinnym formom pieczy zastępczej, aby mogły pełnić właściwe funkcje opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci. 3) Zapewnienie profesjonalnego wsparcia rodzinom biologicznym, rozwój profilaktyki, aby dzieci mogły przebywać w swoim naturalnym środowisku mając zapewnione właściwe warunki wychowania i opieki. 4) Specjalizacja placówek opiekuńczo-wychowawczych w kierunku pracy z dziećmi trudnymi i wymagającymi specjalistycznej pomocy. 2. Zadania Programu na lata 2012-2014 1) Zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. 2) Ustalenie corocznego limitu rodzin zastępczych zawodowych. 3) Przyznawanie świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej. 4) Przyznawanie świadczeń dodatkowych na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej na podstawie przepisów o postępowaniu nieletnich, z tytułu niepełnosprawności dziecka. 5) Zapewnienie wynagrodzeń dla rodziny zastępczej zawodowej. 6) Zapewnienie środków finansowych na utrzymanie rodziny pomocowej. 7) Zatrudnienie zgodnie z ustawą wymaganej liczby koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. 8) Zatrudnienie zgodnie z ustawą osoby zajmującej się opieką i wychowaniem oraz osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarczych, na wniosek rodziny zawodowej. 9) W ramach środków budżetu powiatu i rozeznania potrzeb umożliwienie: dofinasowania do wypoczynku poza miejscem zamieszkania dziecka w wieku od 6. do 18. roku życia, 4
przyznania świadczeń na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka jednorazowo, pokrycia wydatków związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki jednorazowo lub okresowo. środków finansowych na utrzymanie lokalu mieszkalnego / w przypadku art83 ust.3 obligatoryjnie/. środków finansowych na remonty lokali, 10) Prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowe. 11) Kwalifikowanie osób kandydujących do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej. 12) Organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej. 13) Zapewnienie rodzinom zastępczym szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji. 14) Zapewnienie pomocy i wsparcia rodzinom zastępczym. 15) Prowadzenie poradnictwa ( także prawnego) i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. 16) Współpraca z innymi instytucjami, szczególnie z Organizatorem Pieczy Zastępczej w Lesznie Miejskim Ośrodkami Pomocy Rodzinie, Sądami ich organami pomocniczymi oraz innymi instytucjami w zakresie oceny sytuacji dziecka umieszczonemu w pieczy zstępczej, organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz rodzin biologicznych i zastępczych. 17) Zapewnienie środków na funkcjonowanie instytucjonalnej pieczy zastępczej. 18) Zapewnienie środków na przyznanie pomocy pieniężnej na kontynuację nauki, usamodzielnienie i zagospodarowanie dla osób usamodzielnianych. 19) Zapewnienie wsparcia dla osób usamodzielnianych. 20) Dochodzenie należności od rodziców biologicznych za pobyt ich dzieci w pieczy zastępczej. 21) Pozyskiwanie środków zewnętrznych na realizację Programu, w tym środków rządowych, na podstawie art. 187 ust.1 pkt 2. 5
2.1. Wykaz świadczeń, wynagrodzeń i innych zadań powiatu wynikających z Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Lp. Świadczenie/ wynagrodzenie Podstawa prawna Rodzaj świadczenia Wysokość świadczenia 1 Świadczenia dla rodzin zastępczych lub osób prowadzących rodzinny dom dziecka, z tego: 1.1. świadczenie na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka Art. 80 ustawy Obligatoryjne a) nie mniej niż 660 zł miesięcznie w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej b) nie mniej niż 1000 zł miesięcznie - w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka *** Wysokość świadczenia pomniejsza się o kwotę nie wyższą niż 50% dochodu dziecka, nie więcej jednak niż o 80% ww. kwot (nie dotyczy to dziecka, które po osiągnięciu pełnoletności przebywa w dotychczasowej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka). 6
1.2. dodatek z tytułu umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej zawodowej, na podstawie przepisów o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 81 ust. 2 ustawy Obligatoryjne Nie niższy niż 200 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania dziecka 1.3. dodatek z tytułu niepełnosprawności dziecka 1.4. świadczenie jednorazowe na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka Art. 81 ust. 1 ustawy Art. 83 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy Obligatoryjne Fakultatywne Nie niższy niż 200 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania dziecka 1.5. świadczenie jednorazowe lub okresowe na pokrycie wydatków związanych z wystąpieniem zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki Art. 83 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy Fakultatywne 1.6. dofinansowanie do wypoczynku dziecka poza miejscem zamieszkania Art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy Fakultatywne raz w roku 1.7. środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego Art. 83 ust. 2 ustawy Fakultatywne Obligatoryjne w przypadku wskazanym w art. 83 ust. 3 - rodzinie W wysokości odpowiadającej wydatkom ponoszonym przez rodzinę zastępczą zawodową na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty 7
(dla rodziny zawodowej i niezawodowej) zastępczej zawodowej, w której umieszczono powyżej 3 dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o której mowa w art. 37 ust. 2, oraz jeżeli zasadność przyznania tych środków zostanie potwierdzona w opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych wydatków przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, umieszczonych w rodzinie zastępczej wraz z osobami tworzącymi tę rodzinę zastępczą. 1.8. środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego (rodzinny dom dziecka) Art. 84 pkt 1 ustawy Obligatoryjne W wysokości odpowiadającej kosztom ponoszonym przez rodzinny dom dziecka na czynsz, opłaty z tytułu najmu, opłaty za energię elektryczną i cieplną, wodę, gaz, odbiór nieczystości stałych i płynnych, dźwig osobowy, antenę zbiorczą, abonament telewizyjny i radiowy, usługi telekomunikacyjne oraz związanym z 8
kosztami eksploatacji, obliczonym przez podzielenie łącznej kwoty tych wydatków przez liczbę osób zamieszkujących w tym lokalu lub domu jednorodzinnym i pomnożenie przez liczbę dzieci i osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2, umieszczonych w rodzinnym domu dziecka wraz z prowadzącym rodzinny dom dziecka; 1.9. świadczenie na pokrycie kosztów przeprowadzenia niezbędnego remontu (rodzina zastępcza zawodowa) Art. 83 ust. 4 ustawy Fakultatywne Raz do roku 1.10. środki finansowe na pokrycie kosztów związanych z remontem lub ze zmianą lokalu (rodzinny dom dziecka) Art. 84 pkt 2 ustawy Obligatoryjne 1.11. Środki finansowe na pokrycie innych nieprzewidzianych kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka oraz funkcjonowaniem rodzinnego domu dziecka Art. 84 pkt 3 ustawy Obligatoryjne 9
Rodzinna piecza zastępcza - wynagrodzenia wraz z pochodnymi 2. Wynagrodzenia dla rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka, z tego: 2.1. za pełnienie funkcji zawodowej rodziny zastępczej lub prowadzenie rodzinnego domu dziecka: 2.1.1. świadczenie za pełnienie funkcji rodziny pomocowej (dla rodziny zastępczej zawodowej oraz prowadzącego rodzinny dom dziecka) 2.2. świadczenie za pełnienie funkcji rodziny pomocowej (dla rodziny zastępczej niezawodowej oraz kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej) Art. 85 ust. 1, 2 i 4 ustawy Art. 85 ust. 6 ustawy Art. 85 ust. 7 ustawy Obligatoryjne Nie niższe niż 2000 zł miesięcznie; Rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego przysługuje wynagrodzenie nie niższe niż 2600 zł miesięcznie (dla rodziny zastępczej zawodowej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka pozostających w gotowości do sprawowania pieczy zastępczej wynagrodzenie wynosi 80% dotychczas otrzymywanego wynagrodzenia) Obligatoryjne Nie niższe niż 20% otrzymywanego wynagrodzenia miesięcznie Obligatoryjne Nie niższe niż 20% kwoty, o której mowa w ust. 1 (czyli 2000 zł) 10
2.3. dodatek dla rodziny zastępczej zawodowej, w której przebywa przez okres dłuższy niż 10 dni w miesiącu kalendarzowym więcej niż troje dzieci lub co najmniej jedno dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności 3. Wynagrodzenia dla osób pracujących w rodzinie zastępczej lub w rodzinnym domu dziecka, z tytułu: -umowy o pracę -umowy o - świadczenie usług Art. 85 ust. 5 ustawy Obligatoryjne W wysokości 20% otrzymywanego wynagrodzenia 3.1. Na wniosek rodziny zastępczej zawodowej lub niezawodowej 3.1.1. w której przebywa więcej niż 3 dzieci (zatrudnienie osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki i przy pracach gospodarskich) 31.2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach (zatrudnienie osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki i przy pracach gospodarskich) 3.2. W rodzinnym domu dziecka Art.57 ust. 1 Obligatoryjne Wysokość wynagrodzenia określana jest w umowie Art.57 ust. 2 Fakultatywnie Wysokość wynagrodzenia określana jest w umowie 11
3.2.1. Osoba zajmująca się opieką lub wychowaniem dzieci 3.2.2. Na wniosek prowadzącego rodzinny dom dziecka 3.2.2.1. w którym przebywa więcej niż 4 dzieci (zatrudnienie osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki i przy pracach gospodarskich) 3.2.2.2. w szczególnie uzasadnionych przypadkach (zatrudnienie osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki i przy pracach gospodarskich) Pomoc dla osób usamodzielnianych 4. Pomoc dla osoby usamodzielnianej, z tego: Art. 64 ust. 1 Art. 65 ust. 1 Art. 65 ust. 2 Art. 140 ust. 1 ustawy Obligatoryjne Obligatoryjne Fakultatywnie Obligatoryjne - na wniosek os. usamodzielniane Wysokość wynagrodzenia określana jest w umowie Wysokość wynagrodzenia określana jest w umowie Wysokość wynagrodzenia określana jest w umowie 4.1. na kontynuowanie nauki Art. 140 ust. 1 pkt 1 lit. a Warunki przyznania świadczenia art.141 i 143-148 ustawy Obligatoryjne- na wniosek osoby usamodzielnianej Nie mniej niż 500 zł miesięcznie 4.2. na usamodzielnienie Art. 140 ust. 1 pkt 1 lit. b Warunki przyznania świadczenia art. 141-145 i 149 ustawy Obligatoryjne- na wniosek osoby usamodzielnianej Wysokość pomocy na usamodzielnienie wynosi: 1)w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę 12
4.3. na zagospodarowanie Art. 140 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 141-143 i 150 ustawy Obligatoryjne- na wniosek osoby usamodzielnianej zastępczą spokrewnioną - nie mniej niż 3.300 zł, jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres co najmniej 3 lat; 2) w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczowychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczowychowawczą: a) nie mniej niż 6.600 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres powyżej 3 lat, b)nie mniej niż 3.300 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres od 2 do 3 lat, c) nie mniej niż 1.650 zł - jeżeli przebywała w pieczy zastępczej przez okres poniżej 2 lat, nie krócej jednak niż przez okres roku. 1. Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości nie niższej niż 1.500 zł, a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości nie niższej niż 3.000 zł. 13
4.4. w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych Art.140 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy Obligatoryjne 2. Pomoc na zagospodarowanie może być przyznana w formie rzeczowej 4.5. w uzyskaniu zatrudnienia Art.140 ust. 1 pkt 2 lit b ustawy Obligatoryjne Inne zadania Zadanie 5. Zatrudnienie koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej 5.1. przez okres 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy 5.1.1. dla rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka nieposiadających przed dniem wejścia w życie ustawy co mniej 3 letniego doświadczenia jako rodzina zastępcza 5.1.2. dla rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka posiadających przed dniem wejścia w życie ustawy co mniej 3 letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza 5.2. po upływie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy dla wszystkich rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka Rodzaje obligatoryjne fakultatywne obligatoryjne 3. Rodzaje pieczy zastępczej Plan rozwoju pieczy zastępczej należy poprzedzić analizą form pieczy zastępczej rodzinnej i instytucjonalnej, z uwzględnieniem zmian jakie wprowadziła w tym zakresie Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, obowiązująca od 1 stycznia 2012r. 3.1 Rodzinne formy pieczy zastępczej 3.1.1 Na podstawie obowiązujących do dnia 31.12.2011r. przepisów, art. 74.1 Ustawy z dn. 12.04.2004r. o pomocy społecznej obowiązywał następujący podział: a) rodziny zastępcze spokrewnione tworzone przez osoby spokrewnione z dzieckiem, 14
b) rodziny zastępcze niespokrewnione osoby prawnie obce dla dziecka, c) rodziny zastępcze zawodowe, w tym: wielodzietne od 3 do 6 dzieci, specjalistyczne dla dzieci niedostosowanych społecznie, dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji, pogotowia rodzinne dla dzieci do czasu uregulowania sytuacji prawnej dziecka, nie dłużej niż na 12 miesięcy. 3.1.2 Od 1 stycznia 2012 roku, zgodnie z art. 39 ust.1 Ustawy z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej formami rodzinnej pieczy zastępczej są: a) rodziny zastępcze spokrewnione tworzone przez wstępnych /dziadków/ lub rodzeństwo dziecka, b) rodziny zastępcze niezawodowe tworzone przez osoby spokrewnione inne niż wyżej wymienione lub osoby niespokrewnione z dzieckiem, do 3 dzieci, z możliwością przekroczenia limitu, c) rodziny zastępcze zawodowe, w tym: specjalistyczne do 3 dzieci, z możliwością przekroczenia limitu, pogotowia rodzinne do 3 dzieci, z możliwością przekroczenia limitu, d) rodzinne domy dziecka do 8 dzieci, e) rodziny pomocowe - sprawują opiekę nad dzieckiem w przypadku czasowego nie sprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą. 3.2 Instytucjonalne formy pieczy zastępczej 3.2.1 Na podstawie obowiązujących do dnia 31.12.2011r. przepisów, art. 80 ust. 1 Ustawy z dn. 12.04.2004r. o pomocy społecznej obowiązywał następujący podział placówek opiekuńczo wychowawczych, typu: a) interwencyjnego, b) specjalistycznego, c) socjalizacyjnego. 15
3.2.2 Od 1 stycznia 2012 roku, zgodnie z art. 101 Ustawy z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej formami instytucjonalnej pieczy zastępczej na terenie powiatu są placówki opiekuńczo-wychowawcze typu: a) interwencyjnego dla wymagających szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie, do 14 dzieci, b) specjalistyczno-terapeutycznego jw., c) socjalizacyjnego jw., d) rodzinnego do 8 dzieci. 4. Analiza rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011 W celu nakreślenia kierunku działań w obszarze rozwoju pieczy zastępczej w Lesznie w perspektywie 3 letniej dokonano analizy 3 ostatnich lat: 2009, 2010, 2011, aby dostosować odpowiednią liczbę miejsc w rodzinnych i instytucjonalnych formach opieki zastępczej, właściwe warunki oraz środki finansowe do lokalnych potrzeb i uwarunkowań miasta Leszna. Zakres analizy: Liczba rodzin zastępczych spokrewnionych/niezawodowych/zawodowych na terenie Leszna w latach 2009-2012. Liczba istniejących zawodowych rodzin zastępczych, które powinny zostać objęte wsparciem rodzin pomocowych. Liczba wielodzietnych rodzin zastępczych zawodowych, które winny zostać przekształcone na inną formę pieczy zastępczej art. 73 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Liczba zawodowych rodzin zastępczych, w których przebywa powyżej 3 dzieci. Liczba rodzin zastępczych spokrewnionych, tworzonych przez osoby inne niż wstępni i rodzeństwo, które zostają przekształcone na rodziny niezawodowe art. 226 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Liczba istniejących rodzin zastępczych ze stażem do 3 lat, które w okresie przejściowym mają zostać objęte opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej - art. 233 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Liczba dzieci w pieczy zastępczej rodzinnej i instytucjonalnej na terenie Leszna w latach 2009-2011r. 16
Liczba dzieci do objęcia programem usamodzielniania w latach 2012-2014. Liczba dzieci z terenu Leszna zagrożonych umieszczeniem poza rodziną naturalną. Liczba dzieci w pieczy zawodowej i instytucjonalnej w Lesznie - stan obecny (luty 2012) w stosunku do posiadanej liczby miejsc zgodnie z limitami Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 4.1 Analiza rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011 a) Liczba rodzin sprawujących rodzinną pieczę zastępczą w Lesznie 4.1.1 Liczba zawodowych rodzin zastępczych w Lesznie w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej/ Rodziny zawodowe 2009 2010 2011 pogotowia rodzinne 6 6 8 rodz. wielodzietne 2 1 1 rodz. specjalistyczne 2 2 1 razem 10 9 10 4.1.2 Liczba spokrewnionych i niespokrewnionych rodzin zastępczych w Lesznie w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej/ Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 dziadkowie i 55 61 57 rodzeństwo rodzina - inne 8 7 8 niespokrewnione 9 12 12 razem 72 80 77 4.1.3 Liczba rodzin zastępczych w Lesznie ogółem w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej/ Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 spokrewnione 63 68 65 niespokrewnione 9 12 12 zawodowe 10 9 10 razem 82 89 87 17
4.1.4 Liczba rodzin zastępczych, w których przebywa powyżej 3 dzieci /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej. Rodziny zawodowe 2009 2010 2011 pogotowia rodzinne 5 5 7 rodz. wielodzietne 2 1 1 rodz. specjalistyczne 0 0 0 razem 7 6 8 4.1.5 Liczba spokrewnionych i niespokrewnionych rodzin zastępczych w Lesznie ze stażem do 3 lat w latach 2009-2011 /podział zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej/ Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 dziadkowie i 23 24 21 rodzeństwo rodzina - inne 3 3 3 niespokrewnione 2 6 10 razem 28 33 34 4.1.6 Liczba rodzin zastępczych w Lesznie ze stażem do 3 w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej/ Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 spokrewnione 26 27 24 niespokrewnione 2 6 10 zawodowe 3 3 4 razem 31 36 38 b) Liczba dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie 4.1.7 Liczba dzieci w zawodowych rodzinach zastępczych w Lesznie w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej/ Rodziny zawodowe 2009 2010 2011 pogotowia rodzinne 35 49 49 rodz. specjalistyczne 4 4 5 rodz. wielodzietne 18 14 12 razem 57 67 66 18
4.1.8 Liczba dzieci w rodzinach spokrewnionych i niespokrewnionych w Lesznie w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej/ Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 dziadkowie i 65 71 66 rodzeństwo rodzina - inne 13 11 13 niespokrewnione 9 21 16 razem 87 103 95 4.1.9 Liczba dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 74.1 Ustawy o pomocy społecznej / Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 spokrewnione 78 82 79 niespokrewnione 9 21 26 zawodowe 57 67 66 razem 144 170 161 4.1.10 Liczba dzieci z terenu Leszna zagrożonych umieszczeniem poza rodziną naturalną. Z danych przekazanych dn. 28.02.2012r. przez Sąd Rejonowy w Lesznie, Wydział Rodzinny i Nieletnich wynika, że zagrożonych umieszczeniem poza rodziną naturalną jest obecnie: 48 dzieci. Ze względu na sytuacje nagłe, interwencyjne i trudne do przewidzenia liczba ta może ulec zmianie. 4.2 Analiza instytucjonalnej pieczy zastępczej w Lesznie w lata 2009-2011 W Lesznie od października 2009r. funkcjonuje 1 placówka opiekuńczo-wychowawcza, typu socjalizacyjnego: Dom Dziecka Caritas im. Świętej Rodziny w Lesznie, Liczba miejsc:14 19
4.2.1 Liczba dzieci w placówce opiekuńczo-wychowawczej w Lesznie w latach 2009-2011 2009 2010 2011 liczba dzieci 7 18 20 liczba dzieci umieszczonych z terenu Leszna liczba dzieci umieszczonych z poza terenu Leszna 7 11 2 - - 4 4.3 Podsumowanie i wnioski z analizy 4.3.1 Liczba rodzin zastępczych w Lesznie ogółem w latach 2009-2011 /podział rodzin obowiązujący - zgodnie z art. 39 ust.1 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej/- na podstawie pkt.4.1.1.i 4.1.2 Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 spokrewnione 55 61 57 niezawodowe 17 19 20 zawodowe 10 9 10 razem 82 89 87 Wykres 4.3.1: Liczba rodzin zastępczych w Lesznie ogółem w latach 2009-2011/podział obowiązujący - zgodnie z art. 39 ust.1 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej/- na podstawie pkt.4.1.1. i 4.1.2. 70 60 50 40 30 20 10 0 55 61 57 17 19 20 10 9 2009 2010 2011 10 spokrewnione niezawodowe zawodowe 20
4.3.2 Liczba rodzin zastępczych w Lesznie ze stażem do 3 lat w latach 2009-2011 /podział zgodnie z art. 39 ust.1 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej/ kwalifikacja do objęcia pomocą koordynatora na podstawie pkt. 4.1.5 i 4.1.6. Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 spokrewnione 23 24 21 niezawodowe 5 9 13 zawodowe 3 3 4 Razem 31 36 28 Wykres 4.3.2: Liczba rodzin zastępczych w Lesznie ze stażem do 3 lat w latach 2009-2011/podział zgodnie z def. art. 39 ust.1 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej/ - na podstawie pkt. 4.1.5 i 4.1.6 25 20 23 24 21 15 13 10 5 5 3 9 3 4 0 2009 2010 2011 spokrewnione niezawodowe zawodowe 4.3.3 Liczba dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 39 ust.1 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej/ - na podstawie pkt.4.1.7. i 4.1.8 Rodziny zastępcze 2009 2010 2011 spokrewnione 65 71 66 niezawodowe 22 32 29 zawodowe 57 67 66 razem 144 170 161 21
Wykres 4.3.3: Liczba dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011 /podział rodzin zgodnie z art. 39 ust.1 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej/- na podstawie pkt.4.1.7. i 4.1.8. 80 70 60 65 57 71 67 66 66 50 40 30 20 22 32 29 10 0 2009 2010 2011 spokrewnione niezawodowe zawodowe 4.3.4 Liczba dzieci w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej Lesznie w latach 2009-2011 na podstawie pkt. 4.1.9 i 4.2.1 Piecza zastępcza 2009 2010 2011 rodziny zastępcze 144 170 161 placówka 7 18 20 razem 149 188 181 Wykres 4.3.4.: Liczba dzieci w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej Lesznie w latach 2009-2011 na podstawie pkt. 4.1.9 i 4.2.1 200 150 144 170 161 100 50 0 18 20 7 2009 2010 2011 rodziny zastępcze placówka opiekuńczo -wychowawcza 22
4.3.5 Liczba dzieci w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011 /z rozróżnieniem rodzinnych form - podział rodzin zgodnie z art. 39 ust.1 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej/ Piecza zastępcza 2009 2010 2011 spokrewnione 65 71 66 niezawodowe 22 32 29 zawodowe 57 67 66 placówka 7 18 20 razem 151 188 181 Wykres 4.3.5: Liczba dzieci w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej Lesznie w latach 2009-2011 /z rozróżnieniem rodzinnych form podział rodzin zgodnie z art. 39 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy.zastępczej 80 70 60 50 40 30 20 10 0 65 71 67 66 66 57 32 29 22 18 7 2009 2010 2011 20 spokrewnione niezawodowe zawodowe placówka opiekuńczo -wychowawcza 4.3.6 Liczba dzieci w pieczy zawodowej i instytucjonalnej w Lesznie - stan obecny (luty 2012) w stosunku do posiadanej liczby miejsc zgodnie z limitami Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Piecza zastępcza Liczba rodzin/placówek Liczba miejsc Liczba dzieci zawodowe rodziny 8 24 35 zastępcze placówka 1 14 13 razem 38 48 23
Wykres 4.3.6.: Liczba dzieci w pieczy zawodowej i instytucjonalnej w Lesznie - stan obecny (luty 2012) w stosunku do posiadanej liczby miejsc zgodnie z limitami Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej 35 30 25 20 15 10 5 0 24 35 zawodowe rodziny zastępcze 14 13 placówka liczba miejsc liczba dzieci 4.3.7 Liczba dzieci w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej w Lesznie do objęcia programem usamodzielniania w latach 2012-2014 na stan obecny (luty 2012) Piecza zastępcza 2012 2013 2014 spokrewnione 3 1 3 niezawodowe 2 2 1 zawodowe 4 2 1 placówka 3 3 1 razem 12 8 6 Wykres 4.3.7.: Liczba dzieci w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej w Lesznie do objęcia programem usamodzielniania w latach 2012-2014 na stan obecny 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 3 4 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1 2009 2010 2011 spokrewnione niezawodowe zawodowe placówki opiekuńczo-wychowawcze 24
4.3.8 Wnioski: 1) W latach 2009-2011 ogólna liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej utrzymuje się na tym samym poziomie. 2) Z ogólnej liczby dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w Lesznie w latach 2009-2011 średnio 91,6% stanowią dzieci umieszczone w rodzinach zastępczych a 8,4% w placówce opiekuńczo-wychowawczej. 3) Największą liczbę rodzinnych form pieczy zastępczej stanowią rodziny zastępcze spokrewnione /dziadkowie i rodzeństwo/ średnio 67%, które objęły opieką 39,2% dzieci ogółem w pieczy zastępczej. 4) W sumie 76% rodzin zastępczych tworzonych jest przez osoby z rodziny dzieci /bliżsi i dalsi krewni/. 5) Tyle samo dzieci co rodziny spokrewnione średnio 42,6% zabezpieczają zawodowe rodziny zastępcze średnio 41% /mimo, że jest ich 10 razy mniej/. 6) 80% zawodowych rodzin zastępczych stanowią pogotowia rodzinne, które z definicji zakładają czasowy pobyt dziecka w rodzinie zastępczej, podczas którego odbywa się diagnoza i praca z dzieckiem i rodziną. 7) Z danych Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Lesznie wynika, że ponad 60% dzieci z pogotowi rodzinnych powraca do swojej biologicznej rodziny przed ukończeniem pełnoletności. 8) Pkt. 5-7 wskazują na szeroki zakres działań zawodowej pieczy zastępczej w Lesznie, potrzebę specjalistycznego naboru, przygotowania i wsparcia /terapia, edukacja, rodziny pomocowe/ zawodowych rodzin zastępczych do pełnienia swojej funkcji. 9) Liczba zawodowych rodzin zastępczych w okresie 2009-2011 pozostała stała. Istotny rozwój zawodowej pieczy zastępczej w Lesznie nastąpił bowiem wcześniej w latach 2000-2005. 10) Rodziny niezawodowe stanowią mały odsetek pieczy zastępczej do 16% ogółem umieszczonych dzieci w pieczy zastępczej, z tego średnio 41.3% stanowią dalsi krewni. 11) Biorąc pod uwagę aspekty psychologiczne i profilaktyczne zdrowia psychicznego dziecka i zdrowej rodziny wskazanym, jest aby priorytetowo umieszczać dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej. 12) W związku z pkt. 12 należy rozwijać system rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie poprzez pozyskiwanie kandydatów do rodzin zastępczych zawodowych i 25
niezawodowych, aby do 2014 roku zapewnić dzieciom z terenu Leszna zastępczą opiekę w rodzinnych formach. 13) Z uwagi na to, że nie wszystkie dzieci kwalifikują się do umieszczenia w rodzinnych formach pieczy zastępczej należy system instytucjonalny zachować, z zastrzeżeniem jego rozwoju w kierunku specjalistyczno-terapeutycznym. Zmniejszy to liczbę dzieci umieszczanych z dala od środowiska naturalnego, rodziny biologicznej tj. w Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapeutycznych i Wychowawczych na terenie kraju. 5. Limity na lata 2012-2014 5.1 Ustala się limit rodzin zastępczych zawodowych na dany rok w latach 2012-2014 Rodziny zawodowe 2012 2013 2014 pogotowia rodzinne 2 2 2 nowo utworzone rodz. specjalistyczne 1 2 1 nowo utworzone razem nowo 3 4 3 utworzonych razem już 8 11 15 funkcjonująca ogółem 11 15 18 W przypadku rozwiązania umowy z rodziną zastępczą już funkcjonującą limit na dany rok dla nowych rodzin ulega zwiększeniu o jedną rodzinę. Uzasadnienie: 1) Limity ustala się na podstawie przedstawionej wcześniej analizy systemu pieczy zastępczej w Lesznie oraz potrzeb powiatu w tym zakresie. 2) Wymagania stawiane co do liczby dzieci w zawodowych rodzinach zastępczych przez Ustawę z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: art. 53 ust. 1 w rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinie zastępczej niezawodowej, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2. W razie konieczności umieszczenia w rodzinie zastępczej rodzeństwa, za zgoda rodziny zastępczej oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci. 26
3) Liczba dzieci w zawodowej i instytucjonalnej pieczy zastępczej stan obecny (luty 2012r.) wynosi 48 dzieci. 4) Liczba miejsc w zawodowej i instytucjonalnej pieczy zastępczej stan obecny (luty 2012r.) wynosi 38 (dla 38 dzieci). 5) Dostosowanie rodzinnej pieczy zastępczej do ustalonych limitów (3 dzieci) zgodnych z art. 53 ust. 1 wymagałoby funkcjonowania min. 16 zawodowych rodzin zastępczych dla 48 dzieci. 6) Koszty dodatkowe, obligatoryjne zakładane przez Ustawę z dn. 09.06.2011r., gdy w zawodowej rodzinie zastępczej przebywa więcej niż troje dzieci, dotyczą: art. 85 ust. 5 -dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20% otrzymywanego wynagrodzenia, art. 83 ust. 3 - środki finansowe na utrzymanie lokalu wielorodzinnego i jednorodzinnego, art. 57 ust. 1 zatrudnienie pomocy domowej. 5.2 Przewidywana liczba rodzin pomocowych w latach 2012-2014 Rodziny pomocowe 2012 2013 2014 razem nowo 1 1 1 utworzonych razem już 0 1 2 funkcjonujące ogółem 1 2 3 Uzasadnienie: 1) Liczbę rodzin pomocowych w latach 2012-2014 przewiduje się na podstawie przedstawionej wcześniej analizy systemu pieczy zastępczej w Lesznie oraz potrzeb powiatu w tym zakresie. 2) Rodziny pomocowe są nową formą pieczy zastępczej wprowadzoną przez Ustawę z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 3) W poprzednich latach zawodowe rodziny zastępcze tworzyły nieformalną sieć rodzin pomocowych, w porozumieniu między sobą i za zgodą Sądu. 4) Wymagania co do rodzin pomocowych w związku z Ustawę z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: 27
art. 74. ust.2. Rodzina zastępcza zawodowa, rodzina zastępcza niezawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka może przyjąć dziecko jako rodzina pomocowa bez względu na liczbę dzieci pozostających pod ich opieką. 5) Liczba rodzin pomocowych została ustalona adekwatnie do limitu zawodowych rodzin zastępczych pkt.5.1. 5.3 Przewidywana liczba koordynatorów w latach 2012-2014 Liczba koordynatorów razem nowo zatrudnionych razem już zatrudnionych 2012 2013 2014 1 2 1 0 *obecnie zadania koordynatora pełni organizator pieczy zastępczej 1 3 ogółem 1 3 4 Uzasadnienie: 1) Liczbę koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej w latach 2012-2014 przewiduje się na podstawie przedstawionej wcześniej analizy systemu pieczy zastępczej w Lesznie oraz potrzeb powiatu w tym zakresie. 2) Wymagania stawiane co do liczby koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej przez Ustawę z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: art.233 ust.1 - obligatoryjne zatrudnienie dla rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka nieposiadających przed dniem wejścia w życie ustawy co mniej 3 letniego doświadczenia jako rodzina zastępcza, art. 233 ust.2 - fakultatywne zatrudnienie dla rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka posiadających przed dniem wejścia w życie ustawy co mniej 3 letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza, art. 233 ust.3 - W okresie 3 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, w stosunku do rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, posiadających przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza, nieobjętych opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, zadania 28
koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej wykonuje organizator rodzinnej pieczy zastępczej. art. 77 ust.4 - koordynator rodzinnej pieczy zastępczej nie może mieć pod opieka łącznie więcej niż 15 rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka. art. 77 ust.1 i art.251 - po upływie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy opieką koordynatora dla wszystkich rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. 3) Liczba rodzin do obligatoryjnego objęcia wsparciem koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej (ze stażem do 3 lat) na obecny stan wynosi: 28 (luty 2012), co określa aktualną minimalną liczbę koordynatorów: 2. 4) Planując liczbę koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej w Lesznie na lata 2012-2014 należy wziąć pod uwagę plan długofalowy, zgodnie z art. 251 Ustawy z dn. 09.06.2011r o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dniem 01.01.2015r. nastąpi podwyższenie obligatoryjnej liczby koordynatorów (pkt.2), opieką koordynatora od 2015r. mają zostać objęte wszystkie rodziny zastępcze, aktualnie: 87, co określiłoby wymaganą minimalną liczbę koordynatorów na: 6. 5.4 Przewidywana liczba pomocy domowych dla ZRZ w latach 2012-2014 Liczba pomocy 2012 2013 2014 domowych razem nowo 1 1 1 zatrudnionych razem już 0 1 2 zatrudnionych ogółem 1 2 3 Uzasadnienie: 1) Liczbę pomocy domowych dla zawodowych rodzin zastępczych (ZRZ) w latach 2012-2014 przewiduje się na podstawie przedstawionej wcześniej analizy systemu pieczy zastępczej w Lesznie oraz potrzeb powiatu w tym zakresie. 2) Wymagania stawiane co do liczby pomocy domowych dla zawodowych rodzin zastępczych przez Ustawę z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: art. 57 ust. 1 obligatoryjne objęcie wsparciem pomocy domowej zawodowej rodziny zastępcze z liczbą dzieci powyżej 3, 29
art. 57 ust. 2 fakultatywne objęcie wsparciem pomocy domowej zawodowej rodziny zastępczej na wniosek rodziny. 3) Wsparciem pomocy domowych powinny zostać objęte w pierwszej kolejności zawodowe rodziny zastępcze z dziećmi w wieku 0-5 lat. 6. Struktura organizacyjna Zgodnie z art. 182 Ustawy z dn. 09.06.2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Prezydent Miasta Leszna zadania w zakresie pieczy zastępczej wykonuje za pośrednictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lesznie oraz Organizatora Pieczy Zastępczej w Lesznie. Wykres 6.0 Struktura organizacyjna jednostek realizujących zadania dot. pieczy zastępczej w Lesznie. Powiat Organizator Pieczy Zastępczej Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej Dział Rodzin Zastępczych 6.1 Organizator Pieczy Zastępczej w Lesznie Powołany Uchwałą Nr XIII/200/2011 Rady Miejskiej Leszna z dnia 29 listopada 2011 roku w sprawie utworzenia gminnej jednostki organizacyjnej Organizatora Pieczy Zastępczej w Lesznie. Zgodnie z Ustawą z dn. 09.06.2011r.o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do zadań Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej w Lesznie należy w szczególności: 1) Współrealizacja 3-letniego Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej. 30
2) Pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość do prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej w formie: zawodowej rodziny zastępczej, niezawodowej rodziny zastępczej, rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnego domu dziecka. W ramach ww. działań: a) działalność informacyjno - propagandowa; b) opracowanie programu szkoleniowego, zgodnego z zakresem programowym określonym w rozporządzeniu do Ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej, złożenie odpowiedniego wniosku i projektu programu szkoleniowego do Ministerstwa; c) organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej /zawodowej, niezawodowej, spokrewnionej/, lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka; d) prowadzenie procedury diagnostycznej konsultacyjnej w celu kwalifikacji kandydatów na rodziny zastępcze /zawodowe, niezawodowe, rodzinne domy dziecka/: rozmowa wstępna diagnostyczno- informacyjną, weryfikacja wymogów formalnych kandydatów, badanie psychologiczno-pedagogiczne kandydatów, wywiad środowiskowy, udział w szkoleniu organizowanym przez Organizatora wg Programu zatwierdzonego decyzją przez MPiPS; kwalifikacja poszczególnych kandydatów do zastępczych form wychowania rodzinnego przez Komisję Kwalifikacyjną; wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych stwierdzających ukończenie szkolenia, opinię o spełnieniu warunków i ocenę predyspozycji do sprawowania pieczy zastępczej; prowadzenie rejestru zakwalifikowanych kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych. Przekazanie rejestru do starosty, Sądu i Policji; okresowa ocena rodziny zastępczej w zakresie predyspozycji wychowawczych oraz jakości wykonywanej pracy. 31
3) Dobieranie rodziny dla dziecka zgodnie z sytuacją psycho-rodzinną, potrzebami rozwojowymi, zdrowotnymi i emocjonalnymi dziecka. 4) Umieszczenie dziecka w zawodowej rodzinie zastępczej zgodnie z wypracowaną procedurą. 5) Specjalistyczne poradnictwo, terapia oraz wsparcie dla funkcjonujących rodzin zastępczych, umieszczonych w nich dzieci oraz rodzin biologicznych: a) zapewnienie pomocy i wsparcia osobom sprawującym pieczę zastępczą, poprzez organizowanie grup wsparcia, rodzin pomocowych oraz pomocy wolontariuszy; b) zapewnienie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń indywidualnych i grupowych w celu podnoszenia ich kwalifikacji, biorąc pod uwagę ich potrzeby, wzmocnienie kompetencji opiekuńczowychowawczych oraz przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu; c) organizowanie opieki nad dzieckiem w przypadku gdy rodzina zastępcza lub rodzinny dom dziecka okresowo nie może sprawować opieki np. z powodów zdrowotnych, losowych lub zaplanowanego wypoczynku; d) monitorowanie sytuacji dziecka przebywającego w rodzinie zastępczej: diagnoza psychologiczna dzieci w celu oceny i wspierania rozwoju, pozyskiwanie informacji o dzieciach do rodzin zastępczych od rodziców biologicznych i najbliższej rodziny, z Sądu Rodzinnego, MOPR, szkoły, przedszkola, i wszystkich instytucji zajmujących się pomocą dziecku i rodzinie/ przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny, rodziną zastępczą i rodziną biologiczną planu pomocy dziecku; grupy terapeutyczne dla dzieci w pieczy zastępczej, wsparcia w usamodzielnieniu pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych okresowa ocena sytuacji dzieci przebywających w pieczy zastępczej oraz ocena zasadności pobytu dzieci w rodzinie zastępczej, ewentualnie powrotu do domu rodzinnego lub kwalifikacji do adopcji; e) poradnictwo i terapia psychologiczna/pedagogiczna dla osób sprawujących pieczę zastępczą; f) poradnictwo i terapia psychologiczna/pedagogiczna dla rodzin biologicznych, które są zagrożone zabraniem dziecka, lub których dzieci są umieszczone w pieczy zastępczej; 32
g) kierowane do instytucji, które udzielają pomocy specjalistycznej adekwatnie do potrzeb rodziny np. poradnia psychologiczno-pedagogiczna, poradnia leczenia uzależnień, terapii rodzinnej i kształcenia umiejętności wychowawczych; h) pomoc prawna osobom sprawującym pieczę zastępczą w zakresie prawa rodzinnego. 6) Współpraca ze środowiskiem lokalnym, z MOPR, Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej, sądami rodzinnymi, kuratorami, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, także organizacjami społecznymi i kościelnymi. 6.1.1 Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej Organizator zatrudnia koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej ma przydzielone rodziny zastępcze, które wskazuje Organizator. Koordynator sprawuje opiekę i nadzór nad funkcjonowaniem rodziny i dzieci, pomaga w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej. Zgodnie z Ustawą z dn. 09.06.2011r.o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do zadań Koordynatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej w Lesznie należy w szczególności: 1) pomoc w rozwiązywaniu problemów wynikających ze sprawowania opieki nad dzieckiem umieszczonym w rodzinie zastępczej; 2) monitorowanie sytuacji i potrzeb dziecka przy włączeniu jego rodziny zastępczej oraz rodziny naturalnej; udział w ocenie sytuacji dziecka w pieczy zastępczej, kwalifikacji do przysposobienia, wspieranie procesu usamodzielniania pełnoletnich wychowanków; 3) przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny, rodziną zastępczą i rodziną biologiczną planu pomocy dziecku; 4) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej. 6.2 Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Lesznie Zgodnie z art.182 ust.2 Ustawy z dn. 09.06.2011r o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do zakresu działania powiatowego centrum pomocy rodzinie należą wszystkie sprawy z zakresu pieczy zastępczej niezastrzeżone na rzecz innych podmiotów. 33
Zgodnie z Ustawą z dn. 09.06.2011r o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do zadań MOPR w Lesznie należy w szczególności: 1) Współrealizacja 3-letniego Powiatowego Programu Rozwoju Pieczy Zastępczej Miasta Leszna. 2) Tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny. 3) Tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych przez: a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa; b) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających; c) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci. 4) Finansowanie: a) kosztów szkoleń dla rodzin wspierających; b) podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny; c) kosztów związanych z udzielaniem pomocy, o której mowa w art. 29 ust. 2 ponoszonych przez rodziny wspierające; 5) Współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczoterapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym. 6) Sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 187 ust. 3. 7) Prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, zamieszkałego na terenie gminy. 8) Przekazywanie do biura informacji gospodarczej informacji, o której mowa w art. 193 ust.3. 9) Organizowanie wsparcia osobom usamodzielnionym opuszczającym rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, przez wspieranie procesu usamodzielnienia. 34
10) Finansowanie świadczeń pieniężnych dotyczących dzieci z terenu powiatu, umieszczonych w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka, placówka opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych, interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych lub rodzinach pomocowych, na jego terenie lub na terenie innego powiatu; 11) Zawieranie umowy zlecenia z zawodową rodziną zastępczą oraz wypłacanie wynagrodzeń (w konsultacji z Organizatorem Rodzinnej Pieczy Zastępczej). 6.3 System wsparcia rodzin zastępczych w Lesznie Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Asystent rodziny Rodziny Zastępcze Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej Koordynator Rodzinnej Pieczy Zastępczej Ośrodek Adopcyjny Rodziny pomocowe 7. Realizatorzy Programu Koordynatorem 3-letniego Powiatowego Programy Rozwoju Pieczy Zastępczej Miasta Leszna jest Organizator Pieczy Zastępczej w Lesznie przy współpracy: Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lesznie; Rodzin zastępczych; Rodzin pomocowych; Placówki opiekuńczo- wychowawczej Caritas im. Świętej Rodziny w Lesznie; Sądu Rejonowego w Lesznie; Policji; Organizacji pozarządowych. 35