PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII w Publicznym Gimnazjum Zespołu Szkół im. Janusza Korczaka w Laskowej nauczyciel : mgr Aneta Szewczyk Przedmiotowy system oceniania został opracowany w oparciu o: - Podstawę programową dla gimnazjum z biologii, - Program nauczania biologii w gimnazjum Puls życia autorstwa A. Zdziennickiej (Wydawnictwo Nowa Era), - Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania w Publicznym Gimnazjum w Laskowej. I. CELE NAUCZANIA BIOLOGII 1. Pogłębianie (w stosunku do poziomu ze szkoły podstawowej) zrozumienia podstaw funkcjonowania własnego organizmu. 2. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych. 3. Rozpoznawanie zagrożeń dla zdrowia człowieka oraz profilaktyka działań ograniczająca je. 4. Poznanie i rozumienie istniejących w środowisku przyrodniczym zależności. 5. Poznanie teorii i praw biologicznych. 6. Poznanie przykładowych metod badawczych stosowanych w biologii. 7. Wskazywanie zależności człowieka od środowiska i wpływu człowieka na środowisko. 8. Poznanie przyczyn obecnego stanu środowiska w skali lokalnej, krajowej i globalnej oraz sposobów przeciwdziałania niekorzystnym zmianom. 9. Rozumienie zasad dziedziczenia, dostrzegania korzyści i zagrożeń wynikających z postępów w genetyce. 10. Rozumienie potrzeby zachowania różnorodności.
II. FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH 1. Na początku roku szkolnego nauczyciel informuje uczniów o wszystkich formach sprawdzania wiadomości. 2. Ocenie podlegać będą: prace pisemne przewidywane są całogodzinne sprawdziany pisemne po zakończeniu każdego działu (poprzedzone lekcją powtórzeniową), które nauczyciel zapowiada z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i dokonuje odpowiedniego zapisu w dzienniku lekcyjnym; planowane są krótkie sprawdziany pisemne (kartkówki) obejmujące zakres materiału z trzech ostatnich lekcji (kartkówka niezapowiedziana) lub z partii materiału określonej przez nauczyciela (kartkówka zapowiedziana); całogodzinne sprawdziany pisemne oraz kartkówki mają formę zadań zamkniętych jedno- lub wielokrotnego wyboru, zadań otwartych, bądź zadań, w których trzeba uzupełnić pewne informacje lub podpisać ryciny; w przypadku sprawdzianów przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów: celująca:. 100% + zadanie dodatkowe bardzo dobra...90%-100% dobra...75%-89% dostateczna...50%-74% dopuszczająca...35%-49% niedostateczna...0%-34% nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w terminie do dwóch tygodni od dnia, w którym praca została napisana; uczeń ma prawo wglądu do sprawdzonej pracy i zapoznania się z popełnionymi w niej błędami oraz wyjaśnienia ich przez nauczyciela; sprawdziany i kartkówki są obowiązkowe; jeżeli uczeń nie może do nich przystąpić w wyznaczonym dla klasy terminie z powodu usprawiedliwionej nieobecności, jest on zobowiązany w ciągu tygodnia po powrocie do szkoły ustalić z nauczycielem termin napisania zaległych prac; uczeń korzystający z niedozwolonej pomocy lub kontaktujący się z innymi podczas pisania sprawdzianu lub kartkówki otrzymuje ocenę niedostateczną bez prawa jej poprawy;
odpowiedzi ustne na lekcjach bieżących i powtórzeniowych: wiadomości sprawdzane podczas odpowiedzi ustnych obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji, a w przypadku lekcji powtórzeniowych z całego działu; nauczyciel zwraca uwagę na rzeczowość wypowiedzi, poprawne operowanie pojęciami przedmiotowymi; test diagnostyczny (kl. I) próbny egzamin gimnazjalny część biologiczna (kl. II i kl. III) prace długoterminowe (np. referaty, prezentacje multimedialne, albumy, zielniki, skala porostowa i inne) zadania o charakterze dobrowolnym (np. konkursy, olimpiady, koło zainteresowań, wykonanie pomocy dydaktycznych itp.) hodowle (prowadzenie dokumentacji) doświadczenia (prowadzenie dokumentacji) aktywność i praca na lekcji/praca w grupie oceniane są: umiejętności komunikowania się i współpracy w zespole, korzystania z różnych źródeł informacji, efektywność pracy, stopień zaangażowania; zadania domowe brak zadania oznacza ocenę niedostateczną z możliwością jej poprawy, brak zeszytu w dniu, gdy sprawdzane jest zadanie również wiąże się z oceną niedostateczną; karty pracy III. PRZYGOTOWANIE UCZNIA DO LEKCJI 1. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podawania przyczyny raz w ciągu półrocza (nie dotyczy zapowiedzianych prac pisemnych). Nie zgłoszenie nauczycielowi przed rozpoczęciem lekcji nieprzygotowania oznacza gotowość ucznia do odpowiedzi ustnej. 2. Uczeń ma obowiązek posiadać na każdej lekcji podręcznik oraz uzupełniony zeszyt. Obowiązkiem ucznia jest również uzupełnienie lekcji, w których nie uczestniczył (na pierwszą lekcję po nieobecności lub w terminie ustalonym przez nauczyciela w przypadku dłuższej choroby).
IV. PODNOSZENIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW - POPRAWA SPRAWDZIANÓW 1. Nie ma możliwości poprawy ocen z kartkówek oraz odpowiedzi ustnych. 2. Po otrzymaniu oceny niedostatecznej lub dopuszczającej ze sprawdzianu, uczeń ma prawo do jednorazowej poprawy w terminie dwóch tygodni po oddaniu sprawdzianu. Dla wszystkich chętnych ustala się jeden termin poprawy. Do dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio wpisuje się ocenę, którą uczeń otrzymał z poprawy. V. SPOSOBY INFORMOWANIA UCZNIA I JEGO RODZICÓW (PRAWNYCH OPIEKUNÓW) O WYMAGANIACH I POSTĘPACH UCZNIA 1. Wymagania z przedmiotu w zakresie wiadomości i umiejętności są uczniom przedstawiane na bieżąco na lekcjach. 2. Uczniowie o ocenach informowani są na bieżąco, po otrzymaniu oceny. 3. Każda ocena, jaką otrzymuje uczeń jest jawna i uzasadniona zarówno dla ucznia jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). 4. Rodzice (prawni opiekunowie ) informowani są o ocenie: - poprzez prośbę o podpisanie oceny znajdującej się w zeszycie ucznia, - na zebraniach rodziców (kartka z ocenami ucznia), - w czasie indywidualnych spotkań z rodzicami, udostępniając zestawienie ocen, 5. Sprawdziany i inne prace pisemne są przechowywane do końca danego roku szkolnego i są do wglądu dla rodziców i uczniów. 6. Uczeń mający kłopoty z opanowaniem materiału zawsze może się zwrócić do nauczyciela o pomoc. VI. SPOSÓB USTALANIA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ 1. Podstawą wystawienia oceny śródrocznej i rocznej są oceny cząstkowe uzyskiwane przez ucznia w ciągu I i II półrocza. W głównej mierze pod uwagę będą brane oceny z całogodzinnych sprawdzianów pisemnych, w drugiej kolejności oceny z odpowiedzi ustnych, kartkówek oraz próbnego egzaminu gimnazjalnego. Pozostałe oceny są wspomagające. 3. Jeżeli na koniec drugiego półrocza uczeń otrzymał ocenę niedostateczną, a ocena półroczna była jedynie dopuszczająca to końcową oceną jest ocena niedostateczna. 4. Finalista lub laureat konkursów (zasięg wojewódzki) otrzymuje ocenę celującą, niezależnie od uzyskanych ocen cząstkowych. VII. Tryb uzyskania wyższej niż przewidywana oceny końcoworocznej: 1. Jedyną możliwością otrzymania przez ucznia oceny o stopień wyższej niż ocena przewidywana jest przystąpienie do napisania testu obejmującego całość materiału danej klasy i uzyskania przez ucznia wyniku na poziomie procentowym odpowiadającym danemu stopniowi, o który się ubiega.
OGÓLNE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE III etap edukacyjny Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeżeli: opanuje w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, opanuje wiadomości i umiejętności ponadprogramowe, wykazuje szczególne zainteresowanie naukami biologicznymi, posługuje się bogatym słownictwem biologicznym, aktywnie uczestniczy w lekcji, uzyskuje maksymalne wyniki z prac pisemnych i odpowiedzi ustnych, odpowiada na dodatkowe pytania, potrafi wykorzystywać uzyskaną wiedzę na lekcjach innych przedmiotów oraz poza szkołą, trafnie analizuje i interpretuje oraz samodzielnie opracowuje i przedstawia informacje oraz dane pochodzące z różnych źródeł, trafnie analizuje zjawiska i procesy biologiczne, potrafi zaprojektować doświadczenie biologiczne i zinterpretować jego wyniki, formułuje problemy i rozwiązuje je w sposób twórczy, trafnie dobierając liczne przykłady, bierze udział w konkursach o szczeblu wyższym niż szkolny i odnosi sukcesy, Uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, jeżeli: opanuje w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, poprawnie posługuje się słownictwem biologicznym, wykazuje szczególne zainteresowanie naukami biologicznymi, aktywnie uczestniczy w lekcji, z prac pisemnych uzyskuje co najmniej 90% punktów, udziela pełnych odpowiedzi na pytania podczas odpowiedzi ustnych, trafnie analizuje i interpretuje informacje i dane pochodzące z różnych źródeł, potrafi zinterpretować zjawiska biologiczne, potrafi stosować zdobytą wiedzę i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach.
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą, jeżeli: opanuje bardziej złożone wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, które będą użyteczne w szkole i poza szkołą, udziela poprawnych odpowiedzi na typowe pytania oraz posługuje się poprawną terminologią biologiczną, aktywnie uczestniczy w lekcji, z prac pisemnych uzyskuje 89 75% punktów, korzysta z wielu różnych źródeł informacji, poprawnie opisuje zjawiska biologiczne, wyciąga właściwe wnioski oraz trafnie dobiera przykłady, potrafi stosować zdobytą wiedzę i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych problemów, w przypadkach trudniejszych rozwiązuje problemy z pomocą nauczyciela. Uczeń otrzymuje ocenę dostateczną, jeżeli: opanuje najważniejsze, przystępne i niezbyt złożone wiadomości i umiejętności programowe, które będą użyteczne w szkole i poza szkołą, udziela odpowiedzi na proste pytania, posługując się zrozumiałym językiem i podstawową terminologią biologiczną, wykazuje zadowalającą aktywność na lekcji, z prac pisemnych uzyskuje 74 50% punktów, korzysta samodzielnie lub z pomocą nauczyciela z różnych źródeł informacji, zazwyczaj poprawnie opisuje zjawiska biologiczne, podaje nieliczne przykłady, rozwiązuje typowe problemy o małym stopniu trudności. Uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą, jeżeli: opanuje wiadomości i umiejętności programowe w stopniu umożliwiającym kontynuowanie dalszego kształcenia, udziela odpowiedzi na pytania o niskim stopniu trudności, posługując się zrozumiałym językiem i elementarną terminologią biologiczną, wykazuje minimalną aktywność na lekcji, z prac pisemnych uzyskuje 49 35 % punktów, jest niesystematyczny w wykonywaniu prac domowych korzysta pod kierunkiem nauczyciela z podstawowych źródeł informacji.
Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, jeżeli: nie opanował w stopniu umożliwiającym dalsze kształcenie wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej, nie przyswaja wiedzy oraz jest niesystematyczny w wykonywaniu prac domowych lub wcale ich nie wykonuje, nie posługuje się elementarnymi pojęciami biologicznymi oraz nie próbuje rozwiązać zadań o minimalnym stopniu trudności, nie wykonuje instrukcji i nie podejmuje współpracy z nauczycielem, wykazuje bierną postawę na lekcji, z prac pisemnych otrzymuje poniżej 35% punktów. Powyższy system oceniania z biologii jest otwarty i może być modyfikowany, uzupełniany i udoskonalany w przypadku pojawienia się sytuacji, których istnienie nie zostało w dokumencie uwzględnione, a mogą zaistnieć w trakcie pracy.