DO STANDARDÓW KURSÓW INSTRUKTORSKICH W ZHP

WSTÊP DO STANDARDÓW KURSÓW INSTRUKTORSKICH W ZHP Za³¹cznik nr 2 do Uchwa³y GK ZHP nr 50/2011 z dnia 29.03.2011 r. w sprawie dokumentów dotycz¹cych pracy z kadr¹ 1. Standardy zawieraj¹ obowi¹zkowe treœci, które musz¹ byæ uwzglêdnione w programach kursów przygotowuj¹cych kadrê ZHP do pe³nienia okreœlonej funkcji. Miernikiem ich realizacji s¹ przyjête w standardzie zamierzenia. 2. Komenda kursu na podstawie dokonanej oceny realizacji zamierzeñ przyznaje dyplom ukoñczenia kursu. Komenda kursu mo e tak e okreœliæ dodatkowe warunki konieczne do uzyskania dyplomu. Dyplom ukoñczenia kursu (z wyj¹tkiem kursów przewodnikowskich, podharcmistrzowskich i harcmistrzowskich) jest potwierdzeniem kwalifikacji do pe³nienia funkcji. 3. Ukoñczenie kursu potwierdza w rozkazie odpowiedni komendant (powo³uj¹cy komendê kursu). 4. Osoby, które nie spe³ni³y warunków ukoñczenia kursu, otrzymuj¹ potwierdzenie uczestnictwa w kursie. 5. Za realizacjê treœci kursów, zgodnie ze standardami, odpowiada komenda (komendant) kursu oraz zespó³ kadry kszta³c¹cej, który jest organizatorem tego kursu. 6. Treœci okreœlone w standardach mog¹ byæ ³¹czone w dowolny sposób w zale noœci od koncepcji zajêæ i czasu, którym dysponujemy. Zamierzenia s¹ realizowane przez ca³y czas trwania kursu. 7. Przy poszczególnych dzia³ach zosta³ okreœlony sugerowany minimalny czas zajêæ (w godzinach zegarowych), który powinien umo liwiæ realizacjê zamierzeñ. 8. Po dokonaniu zmian w uk³adzie treœci kursu na dyplomie (zarówno zewnêtrznym, jak i wewnêtrznym) mo na w odmienny sposób ni jest to okreœlone w standardzie opisaæ treœci kursu z uwzglêdnieniem realnej liczby godzin. Ca³kowita minimalna liczba godzin kursu musi byæ zachowana. 9. Przez e-learning rozumie siê kszta³cenie na odleg³oœæ z wykorzystaniem Internetu. Zajêcia e-learningu uzupe³niaj¹ tradycyjny proces kszta³cenia. Podaj¹c na dyplomie liczbê godzin kursu, nale y okreœliæ procentowy w nich udzia³ zajêæ w formie e-learningu. 10. Podstawowe przygotowanie do funkcji, zagwarantowane realizacj¹ standardu kursu, mo na uzupe³niaæ o inne treœci w zale noœci od potrzeb i mo liwoœci œrodowiska. 11. Realizacja standardu to nie tylko przekazanie wiedzy, ale tak e doskonalenie umiejêtnoœci i kszta³towanie postaw wymagaj¹ce ca³ej sfery duchowego prze ycia obrzêdowoœci, przygody czy puszczañstwa. Ca³oœæ kursu z za³o enia jest prowadzona metod¹ harcersk¹. Zgodnie z przes³aniem hm. Stefana Mirowskiego Kursu instruktorskiego nie mo na odbyæ. Kurs trzeba prze yæ. STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 1

KURS PRZEWODNIKOWSKI Za³¹cznik nr 3 do Uchwa³y GK ZHP nr 50/2011 z dnia 29.03.2011 r. w sprawie dokumentów dotycz¹cych pracy z kadr¹ I. CEL KURSU Celem kursu jest przygotowanie cz³onka ZHP do bycia instruktorem ZHP. II. WYMAGANE TREŒCI ORAZ ZAMIERZENIA TREŒCI ZAMIERZENIA Po kursie uczestnik bêdzie: Podstawy wychowawcze Wiedza o ZHP Podstawy wychowawcze ZHP Cele, rola, misja ZHP, znaczenie harcerstwa w spo³eczeñstwie (dla rodziny, szko- ³y, najbli szego œrodowiska, miasta...) Kultywowanie tradycji i historii w systemie wychowawczym ZHP Statut ZHP co to za dokument i jak jest zbudowany, struktura organizacji i miejsce w niej dru ynowego i oraz prawa i obowi¹zki instruktora zna³ dokument Podstawy wychowawcze ZHP, zna³ misjê i cele dzia³ania ZHP, umia³ przek³adaæ je na dzia³anie gromady/, mia³ œwiadomoœæ kszta³towania swoj¹ postaw¹ wizerunku ZHP, potrafi³ wykorzystaæ historiê i tradycjê harcersk¹ do dzia³añ wychowawczych w ZHP, rozumia³ zwi¹zane z tym szanse i zagro enia, potrafi³ korzystaæ ze Statutu ZHP, zna³ strukturê ZHP, wiedzia³, jaka jest rola instruktora w organizacji, jego prawa i obowi¹zki, Podstawowe regulaminy dotycz¹ce mundurów, odznak i oznak, musztry i ceremonia³u harcerskiego Ruch skautowy na œwiecie, podstawowe informacje o WOSM i WAGGGS Przynale noœæ do skautingu zna³ zasady obowi¹zuj¹ce cz³onków ZHP wynikaj¹ce z regulaminu mundurowego, potrafi³ stosowaæ zasady musztry i ceremonia³u harcerskiego w pracy, mia³ œwiadomoœæ przynale noœci harcerstwa do ruchu skautowego, mia³ podstawow¹ wiedzê na temat œwiatowych organizacji skautowych, których cz³onkiem jest ZHP, Metoda harcerska Elementy i cechy metody Rozwój psychofizyczny dzieci i m³odzie y Metodyki grup wiekowych Ci¹g wychowawczy szczepy zna³ elementy i cechy metody harcerskiej, zna³ rozwój psychofizyczny, potrafi³ prze³o yæ go na pracê metod¹ harcersk¹ na poszczególnych etapach tego rozwoju, zna³ g³ówne za³o enia poszczególnych metodyk, potrafi³ okreœliæ zastosowanie poszczególnych instrumentów metodycznych, rozumia³ znaczenie ci¹gu wychowawczego w procesie wychowania w ZHP, wiedzia³, jak praca w szczepach wspiera funkcjonowanie ci¹gu wychowawczego, Instruktor wychowawca Instruktor jako wychowawca i opiekun Rola osobistego przyk³adu instruktora rozumia³ treœæ Zobowi¹zania Instruktorskiego, potrafi³ okreœliæ, na czym polega rola i postawa instruktora jako opiekuna oraz jako wychowawcy (pos³uguj¹cego siê metod¹ harcersk¹), umia³ okreœliæ wzór osobowy instruktora ZHP, wiedzia³, na czym polega osobisty przyk³ad instruktora w skutecznym stosowaniu metody, potrafi³ okreœliæ s³abe i mocne strony w³asnego charakteru w kontekœcie bycia instruktorem i potrafi³ wyznaczyæ zadania do pracy nad sob¹, Planowanie w³asnego rozwoju Stopnie instruktorskie, stopnie harcerskie, uprawnienia i odznaki Godzenie ró nych ról spo³ecznych potrafi³ wyznaczyæ sobie cele yciowe, umia³ zaplanowaæ swój rozwój, wykorzystuj¹c stopnie instruktorskie, stopnie harcerskie, uprawnienia i odznaki, rozumia³ potrzebê dalszego kszta³cenia siê, Warsztat pracy instruktora Literatura i media Formy doskonal¹ce wiedzia³, gdzie szukaæ informacji o wa nych sprawach Zwi¹zku, umia³ wzbogaciæ swój warsztat pracy, korzystaj¹c z dostêpnych œrodków, 2 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH

Bezpieczeñstwo Podstawy planowania pracy Odpowiedzialnoœæ instruktora (dru ynowego) Podstawy prawne dzia³alnoœci instruktora (w zakresie prawa pañstwowego i zwi¹zkowego) Zasady bezpieczeñstwa podczas imprez i biwaków Zasady higieny pracy Planowanie krótko- i d³ugoterminowe zna³ konsekwencje odpowiedzialnoœci prawnej za podopiecznych, zna³ podstawy prawne dzia³alnoœci gromady/ i dru ynowego, umia³ znaleÿæ potrzebne mu w tym zakresie informacje, umia³ znaleÿæ przepisy dotycz¹ce organizacji imprez, biwaków, obozu, umia³ zorganizowaæ bezpieczne zajêcia dla swoich podopiecznych, przewidzieæ potencjalne sytuacje niebezpieczne dla zdrowia oraz ycia, umia³ zachowaæ siê podczas wypadku, zna³ zasady higieny pracy z dzieæmi i m³odzie ¹, rozumia³ potrzebê planowania, a szczególnie planowania pracy, zna³ zasady planowania (analiza sytuacji z uwzglêdnieniem potrzeb, definiowanie celów, budowanie zadañ, zasady organizacji czasu, ocena), potrafi³ wyznaczyæ cele i zamierzenia oraz na ich podstawie zaplanowaæ pracê, Komunikacja Funkcjonowanie w grupie Bycie liderem Umiejêtnoœæ budowania grupy Rozwi¹zywanie konfliktów Motywowanie zna³ czynniki wp³ywaj¹ce na proces komunikowania siê, umia³ zachowaæ siê asertywnie, umia³ udzieliæ informacji zwrotnej i przyj¹æ krytykê, umia³ zdefiniowaæ rolê instruktora jako lidera, wiedzia³, jakie cechy i umiejêtnoœci wyró niaj¹ lidera, wiedzia³, jakie procesy zachodz¹ w grupie, wiedzia³, jakie jest znaczenie konfliktu w grupie, umia³ radziæ sobie z podstawowymi sytuacjami konfliktowymi, rozumia³ potrzebê motywowania, potrafi³ przeprowadziæ rozmowê motywuj¹c¹, wiedzia³, z jakich instrumentów metodycznych mo e skorzystaæ jako dru ynowy w motywowaniu swoich podopiecznych, Hufiec jako wspólnota Wspó³tworzenie wspólnoty hufcowej przez podstawowe jednostki organizacyjne i kadrê Funkcjonowanie w zespole instruktorskim lub wêdrowniczym Namiestnictwo wiedzia³, na czym polega rola dru yn oraz kadry w budowie wspólnoty hufcowej, potrafi³ wspó³dzia³aæ w grupie instruktorów przy realizacji zadañ, wiedzia³, jakie zespo³y instruktorskie mog¹ mu udzieliæ wsparcia, zna³ rolê namiestnictwa, Sojusznicy gromady / Umiejêtnoœci interpersonalne Dokumentacja Finanse i gospodarka Kontakt z rodzicami i dyrekcjami szkó³ pozyskiwanie sojuszników; Ruch Przyjació³ Harcerstwa; promocja dru- yny i harcerstwa w œrodowisku Znaczenie dobrej promocji dla dzia³alnoœci Formy promowania Instrukcja gromady i Ksi¹ ka pracy w tym ESHD Zasady prowadzenia korespondencji Dokumentacja finansowo-gospodarcza Przepisy finansowe dotycz¹ce regulamin wydany przez GK, stosowanie przepisów w konkretnym hufcu Akcje zarobkowe aspekty prawne, pomys³y na akcje zarobkowe dla ró - nych grup wiekowych Sk³adka cz³onkowska znaczenie wychowawcze Wychowanie gospodarcze wiedzia³, gdzie szukaæ sojuszników w pracy wychowawczej, œwiadomy roli rodziców jako najwa niejszych partnerów w wychowaniu ich dzieci, potrafi³ przeprowadziæ spotkanie z rodzicami i utrzymywaæ z nimi sta³y kontakt, wiedzia³, jak pozyskaæ sojuszników w szkole, na osiedlu, w œrodowisku dzia³ania, rozumia³ rolê i zna³ formy promocji harcerstwa w œrodowisku lokalnym, zna³ drogê s³u bow¹ w kontaktach z sojusznikami, rozumia³ zasadnoœæ prowadzenia dokumentacji w dru ynie, wiedzia³, jak mo e korzystaæ z Elektronicznego Systemu Harcerskich Danych, zna³ zasady i organizacjê dzia³ania gromady i, potrafi³ dope³niæ formalnoœci zwi¹zanych z za³o eniem, potrafi³ prowadziæ dokumentacjê (ksi¹ kê pracy, korespondencjê), potrafi³ prowadziæ dokumentacjê finansowo-gospodarcz¹, zna³ zasady ochrony danych osobowych, rozumia³ przepisy znajduj¹ce siê w obowi¹zuj¹cych regulaminach dotycz¹cych dzia³alnoœci finansowej, potrafi³ prowadziæ finanse w sposób wymagany w danym hufcu, potrafi³ znaleÿæ dla swojego œrodowiska harcerskiego odpowiedni sposób prowadzenia akcji zarobkowej, potrafi³ pracowaæ ze sk³adk¹ cz³onkowsk¹: zna³ cel jej zbierania, potrafi³ u ywaæ jej jako instrumentu do wychowania gospodarczego w dru ynie, zna³ sposoby zbierania sk³adki, potrafi³ prowadziæ w dru ynie wychowanie gospodarcze, HAL i HAZ Rola obozu w yciu Podstawowe zasady organizacji kolonii zuchowej / obozu harcerskiego wiedzia³, jak¹ rolê pe³ni obóz w yciu, zna³ regulaminy i przepisy BHP, obowi¹zuj¹ce na koloniach/obozach, zna³ podstawowe zasady organizacji wypoczynku dzieci i m³odzie y. STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 3

III. WSKA NIKI ORGANIZACYJNE 1. Wymagania wobec uczestników: minimalny wiek co najmniej 16 lat (rocznikowo) minimalna liczba uczestników 10 zalecana wielkoœæ maksymalna kursowej 20. 2. Wymagania wobec kadry: komendant kursu posiada odznakê kadry kszta³c¹cej komenda kursu (przygotowuj¹ca kurs i obecna podczas trwania kursu) co najmniej w stopniu przewodnika liczba kadry (komendant i inni cz³onkowie komendy) minimum 1 osoba na 5 uczestników. 3. Inne sprawy organizacyjne Wskazówki dotycz¹ce sposobu organizacji kursu: w sposób ci¹g³y (je eli brak takich mo liwoœci to weekendowo); wskazane jest wykorzystanie wielu form, pozwalaj¹cych kursantom na prawdziwe prze ycie" kursu. Podsumowanie kursu winno uwzglêdniaæ przeprowadzenie indywidualnych rozmów instruktorskich. Czas trwania kursu: minimum 6 dni (ewentualnie minimum trzy weekendy); ogó³em minimum 54 h. Wskazówki w sprawie e-learningu: zajêcia w e-learningu nie powinny obejmowaæ wiêcej ni 10% ogólnych treœci kursu. Dyplomy: Kursanci, którzy spe³nili warunki niezbêdne do ukoñczenia kursu, otrzymuj¹ dyplom ukoñczenia kursu. Pozostali uczestnicy otrzymuj¹ dyplom uczestnictwa w kursie (nie oznacza pozytywnego ukoñczenia kursu). Wystawiane s¹ dwa dyplomy ukoñczenia: wewnêtrzny (z nazewnictwem ZHP) i zewnêtrzny (z nazewnictwem zrozumia³ym poza organizacj¹). Na dyplomach nale y umieœciæ nastêpuj¹ce dane: imiê, nazwisko oraz numer PESEL kursanta, numer dyplomu, imiê i nazwisko komendanta kursu, numer jego OKK, nazwê zespo³u organizuj¹cego kurs, treœci i liczbê godzin trwania kursu z okreœleniem procentowym liczby godzin zajêæ zrealizowanych w e-learningu. Treœci na dyplomie z sugerowan¹ liczb¹ godzin w blokach: Dyplom wewnêtrzny KURS PRZEWODNIKOWSKI Podstawy wychowawcze 2 h Wiedza o ZHP 3 h Metoda harcerska 10 h Instruktor wychowawca 8 h Bezpieczeñstwo 3 h Podstawy planowania pracy 6 h Umiejêtnoœci interpersonalne 10 h Hufiec jako wspólnota 4 h Sojusznicy gromady/ 2 h Dokumentacja 2 h Finanse i gospodarka 2 h HAL i HAZ 2 h Dyplom zewnêtrzny KURS WYCHOWAWCÓW HARCERSKICH Podstawy wychowawcze ZHP Wiedza o ZHP Metoda wychowawcza ZHP Lider-wychowawca Zasady bezpieczeñstwa w pracy z m³odzie ¹ Podstawy planowania pracy Umiejêtnoœci interpersonalne Dzia³anie struktur powiatowych ZHP Wspó³praca z podmiotami wspieraj¹cymi prace NGO w œrodowisku dzia³ania Dokumentacja podstawowych jednostek ZHP Finanse i gospodarka podstawowych jednostek ZHP Letni i zimowy wypoczynek dzieci i m³odzie y Razem 54 h Sprawy formalne zwi¹zane z organizacj¹ kursu: kursy organizuje zespó³ na poziomie hufca, kadrê mianuje komendant hufca, komendant kursu wydaje dyplomy (w tym zewnêtrzne), komendant hufca publikuje w rozkazie listê osób, które ukoñczy³y kurs. Je eli jest to kurs prowadzony przez zespó³ miêdzyhufcowy, to kadrê mianuje komendant chor¹gwi, komendant kursu wydaje dyplomy (w tym zewnêtrzne), komendant chor¹gwi publikuje w rozkazie listê osób, które ukoñczy³y kurs. Dokumentacja: program kursu jest przed kursem zatwierdzany przez szefa HZKK lub MHZKK oraz przesy³any do wiadomoœci ChZKK; po kursie trafia do archiwum hufca dokumentacja: program, ocena i podsumowanie kadry, ocena uczestników, konspekty zajêæ, lista uczestników z numerami dyplomów, zestawienie wp³ywów i wydatków. 4. Warunki ukoñczenia kursu: aktywny udzia³ uczestników we wszystkich zajêciach wykonanie dodatkowego zadania lub zadañ zleconych przez komendê kursu. 5. Ewaluacja: prowadzona przez uczestników: ocena ca³ego kursu (opcjonalnie ocena ka dych zajêæ lub ca³ego dnia) prowadzona przez kadrê: podsumowanie ca³ego kursu (³¹cznie z podsumowaniem ocen uczestników) w formie pisemnej jako ostatni dokument kursowy wskazane jest przeprowadzenie dalszej ewaluacji po pó³ roku i po roku od daty przeprowadzenia kursu badanie, jak wiedza zdobyta na kursie jest wykorzystywana przez kursantów. 4 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH

KURS DRU YNOWYCH ZUCHOWYCH Za³¹cznik nr 4 do Uchwa³y GK ZHP nr 50/2011 z dnia 29.03.2011 r. w sprawie dokumentów dotycz¹cych pracy z kadr¹ I. CEL KURSU Celem kursu jest przygotowanie do funkcji dru ynowego zuchowego. II. WYMAGANE TREŒCI ORAZ ZAMIERZENIA TREŒCI ZAMIERZENIA Po kursie uczestnik bêdzie: Wstêp do metodyki zuchowej Charakterystyka metodyki zuchowej z uwzglêdnieniem rozwoju psychofizycznego zna³ opis metodyki zuchowej zawarty w uchwale Rady Naczelnej ZHP, potrafi³ odnieœæ specyfikê metodyki zuchowej do rozwoju psychofizycznego dziecka, Podstawy ideowe Prawo i Obietnica Zucha Uczenie w dzia³aniu System ma- ³ych grup Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Rola Prawa Zucha w yciu gromady Obietnica Zucha jako drogowskaz ycia zucha Zabawa w gromadzie zuchowej Szóstki w pracy gromady Tworzenie programu gromady Propozycje programowe ZHP w pracy z gromad¹ potrafi³ stworzyæ cykl zbiórek dotycz¹cych Prawa Zucha (zbiórki pierwszego miesi¹ca oraz wpleœæ Prawo w cykl sprawnoœciowy), potrafi³ zmotywowaæ zuchy do przestrzegania Prawa Zucha, zna³ znaczenie Obietnicy Zucha jako postanowienia zucha, potrafi³ przeprowadziæ zbiórkê Obietnicê Zucha, wiedzia³, na czym polega rola zabawy w gromadzie zuchowej, rozumia³ ideê pracy szóstkami w gromadzie zuchowej, potrafi³ stosowaæ podzia³ na szóstki w pracy gromady, potrafi³ zaplanowaæ pracê gromady i sporz¹dziæ program dzia³ania, umia³ prze³o yæ cele na atrakcyjne formy pracy, umiejêtnie dostosowywa³ treœci programu do wieku, potrzeb, mo liwoœci i oczekiwañ zuchów, potrafi³ zaplanowaæ realizacjê celów w ramach cyklów sprawnoœciowych, potrafi³ oceniæ realizacjê programu i wyci¹gn¹æ wnioski do dalszej pracy, zna³ idee programowe i propozycje programowe ZHP oraz potrafi³ je wykorzystaæ przy tworzeniu programu pracy, Instrumenty metodyczne System instrumentów metodycznych Sprawnoœci zespo³owe Gwiazdki zuchowe Sprawnoœci indywidualne zna³ i umia³ stosowaæ system instrumentów metodycznych, wiedzia³, jakie cele wychowawcze s¹ realizowane przy pomocy poszczególnych instrumentów, potrafi³ motywowaæ zuchy do zdobywania gwiazdek oraz sprawnoœci, wiedzia³, jakie znaczenie odgrywaj¹ sprawnoœci zespo³owe w rozwoju zucha, potrafi³ dobraæ odpowiednie sprawnoœci do okreœlonych celów, potrafi³ u³o yæ odpowiedni cykl sprawnoœciowy, uwzglêdniaj¹c za³o one cele wychowawcze, wiedzia³, jak zmotywowaæ zuchy do zdobywania gwiazdek, potrafi³ uk³adaæ dostosowane do potrzeb zucha zadania dotycz¹ce wymagañ gwiazdek i realizacji celów wychowawczych gromady, wiedzia³, jak pracowaæ z zuchem trzeciej gwiazdki, wiedzia³, jakie znaczenie w rozwoju zucha odgrywaj¹ sprawnoœci indywidualne, potrafi³ dobraæ dla ka dego zucha odpowiednie zadania sprawnoœci indywidualnych, Dzia³anie gromady Rola dru ynowego Demokracja i samorz¹dnoœæ w gromadzie kr¹g rady zna³ rolê dru ynowego w gromadzie, potrafi³ pracowaæ z krêgiem rady, potrafi³ przydzielaæ funkcje w gromadzie w ramach pracy z szóstkami, potrafi³ okreœliæ i rozwi¹zaæ problemy najczêœciej wystêpuj¹ce w pracy gromady, Praca z przybocznymi Pozyskiwanie przybocznych Obrzêd przekazania funkcji dru ynowego umia³ wspó³pracowaæ z przybocznymi, umia³ delegowaæ zadania i wi¹zaæ z nimi odpowiednie kompetencje, rozumia³ znaczenie koniecznoœci przygotowania nastêpcy i wiedzia³, jak to robiæ, Nabór do gromady System nagród i kar w gromadzie potrafi³ skutecznie i ró norodnie przeprowadziæ nabór do, umia³ oddzia³ywaæ pozytywnie na zuchy, potrafi³ motywowaæ swoich podopiecznych do pracy, rozumia³ wychowawcze znaczenie nagród i kar, STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 5

Zuchowe formy pracy Kolonia zuchowa Warsztat pracy dru- ynowego Miejsce gromady zuchowej w szczepie i hufcu Rodzaje zbiórek zuchowych Zasady dobrej zbiórki Gawêda Zwiad Gry i æwiczenia Majsterka Piosenki i pl¹sy Po yteczne prace Zuchowy teatr Zabawa tematyczna Zuchowe znaki zwyczaje, obrzêdy i tajemnice Rola kolonii zuchowej w pracy gromady zuchowej Biblioteczka literatura Formy doskonal¹ce Internet i czasopisma rozumia³, na czym polega rola gromady zuchowej w szczepie, potrafi³ pracowaæ z zuchami przygotowuj¹cymi siê do przejœcia do harcerskiej, rozumia³ potrzebê wspó³pracy gromady z innymi gromadami i jednostkami w hufcu, wiedzia³, czym jest zbiórka i czym powinna siê charakteryzowaæ, aby byæ ciekaw¹ dla zuchów, zna³ rodzaje zbiórek, potrafi³ wymieniæ i zastosowaæ zasady dobrej zbiórki, umia³ zorganizowaæ zbiórki pojedyncze, uroczyste, okazjonalne. zna³ ró norodne formy pracy w gromadzie zuchów, wiedzia³, czym powinna siê charakteryzowaæ dobra gawêda i jak j¹ stworzyæ, zna³ æwiczenia, które pomagaj¹ w ciekawym mówieniu, zna³ rodzaje gawêd (klasyczna, sytuacyjna, rozmowa, wspólne opowiadanie, scenariusz zbiórki, gawêda goœcia gromady), wiedzia³, jakie formy wymienne gawêdy mo e wykorzystaæ (czytanie ksi¹ ki, ogl¹danie TV albo wideo, slajdy, albumy), zna³ rodzaje zwiadów i wiedzia³, kiedy je zastosowaæ (element zbiórki, zadanie miêdzy zbiórkowe, wycieczka), zna³ rolê zwiadu w rozwoju zuchów, wiedzia³, w jaki sposób przygotowaæ zwiad, wiedzia³, na czym polegaj¹ gry, æwiczenia i zabawa, zna³ zasady organizowania i przeprowadzania gier i æwiczeñ, potrafi³ dostosowaæ gry i æwiczenia do danej sprawnoœci oraz mo liwoœci zuchów, zna³ gry i æwiczenia istotne dla rozwoju zucha, zna³ rolê majsterki w rozwoju zucha, potrafi³ umiejêtnie j¹ stosowaæ podczas realizacji sprawnoœci zespo³owych i cykli niesprawnoœciowych, zna³ rodzaje majsterki, wiedzia³, jak i z czego majsterkowaæ, wiedzia³, jak nauczyæ zuchy piosenki i pl¹su, potrafi³ dobraæ piosenki i pl¹sy odpowiednio do potrzeb sprawnoœci, pojedynczej zbiórki, zna³ rolê prac po ytecznych w rozwoju zucha, wiedzia³, jakie rodzaje prac mo e wykorzystaæ na zbiórkach, do zadañ miêdzyzbiórkowych i realizacji sprawnoœci indywidualnych przez zuchy, wiedzia³, jak zorganizowaæ i zaplanowaæ po yteczne prace, zna³ rodzaje zuchowego teatru, wiedzia³, na czym on polega, zna³ rolê swoj¹ i przybocznych przy jego organizacji, wiedzia³, gdzie szukaæ repertuaru do przedstawienia, zna³ rolê zabawy w yciu gromady, wiedzia³, w jaki sposób j¹ zorganizowaæ, zna³ zasady rz¹dz¹ce zabaw¹ tematyczn¹, zna³ swoj¹ rolê podczas zabawy tematycznej, zna³ rolê form pracy w zabawie z zuchami, umia³ dostosowaæ odpowiednie formy do rodzaju zbiórek, umia³ ³¹czyæ formy w ca³oœæ zbiórki zuchowej, zna³ przyk³ady poszczególnych form i potrafi³ sam je tworzyæ, zna³ regulamin dotycz¹cy munduru zuchowego, zna³ elementy musztry zuchowej: kr¹g parady, kr¹g przyjaÿni, uk³on zuchowy, proszenie o g³os, wiedzia³, jak¹ rolê pe³ni nazwa gromady, zna³ wa ne elementy obrzêdowoœci gromady i wiedzia³, jak je tworzyæ: totem, kronika, pieczêæ, skarbiec, pacholik, bank, piosenka i okrzyk, chusta, lista spraw i obecnoœci, wiedzia³, w jaki sposób zorganizowaæ uroczystoœci zwi¹zane z za³o eniem gromady, przyjêciem nowego zucha, nadaniem sprawnoœci, zna³ rolê kolonii jako kontynuacji pracy gromady, potrafi³ u³o yæ zajêcia dostosowane do tematyki kolonii zuchowej, zna³ rolê kolonii w rozwoju zucha, wiedzia³, jak zorganizowaæ koloniê zuchow¹, wiedzia³, jakich problemów mo e siê spodziewaæ na kolonii i potrafi³ je rozwi¹zaæ, potrafi³ wzbogacaæ swój warsztat, korzystaj¹c z literatury prasy, Internetu i ró nych form doskonal¹cych (kursy, seminaria, warsztaty itp.). 6 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH

III. WSKA NIKI ORGANIZACYJNE 1. Wymagania wobec uczestników: minimalny wiek co najmniej 16 lat (rocznikowo) stopieñ instruktorski przewodnik lub ukoñczony kurs przewodnikowski minimalna liczba uczestników 10 zalecana wielkoœæ maksymalna kursowej 20. 2. Wymagania wobec kadry: komendant kursu posiada odznakê kadry kszta³c¹cej, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z zuchami, komenda kursu (przygotowuj¹ca kurs i obecna podczas trwania kursu) co najmniej w stopniu przewodnika, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z zuchami, liczba kadry (komendant i inni cz³onkowie komendy) minimum 1 osoba na 5 uczestników. 3. Inne sprawy organizacyjne Wskazówki dotycz¹ce sposobu organizacji kursu: w sposób ci¹g³y lub weekendowo. Wskazane jest wykorzystanie form prze yciowych (uczenie w dzia³aniu). Konieczna jest organizacja podsumowania formy z in- Dyplom wewnêtrzny KURS DRU YNOWYCH ZUCHOWYCH Wstêp do metodyki zuchowej 3 h Podstawy ideowe Prawo i Obietnica Zucha 2 h Uczenie w dzia³aniu 1 h System ma³ych grup 1 h Stale doskonalony i stymuluj¹cy program 5 h Instrumenty metodyczne 6 h Dzia³anie gromady 5 h Zuchowe formy pracy 10 h Kolonia zuchowa 2 h Warsztat pracy dru ynowego 1 h dywidualnymi rozmowami instruktorskimi. Czas trwania kursu: minimum 4 dni lub minimum dwa weekendy, ogó³em minimum 36 h. Wskazówki w sprawie e-learningu: zajêcia e-learningu nie powinny obejmowaæ wiêcej ni 25% ogólnych treœci kursu. Dyplomy: Kursanci, którzy spe³nili warunki ukoñczenia kursu, otrzymuj¹ dyplom ukoñczenia kursu. Pozostali uczestnicy otrzymuj¹ dyplom uczestnictwa w kursie (nie oznacza pozytywnego ukoñczenia kursu). Wystawiane s¹ dwa dyplomy ukoñczenia: wewnêtrzny (z nazewnictwem ZHP) i zewnêtrzny (z nazewnictwem zrozumia³ym poza organizacj¹). Na dyplomach nale y umieœciæ: imiê, nazwisko oraz numer PESEL kursanta, numer dyplomu, kto prowadzi³ kurs (z numerem OKK), jaki zespó³ kurs zorganizowa³, treœci i liczbê godzin trwania kursu z okreœleniem procentowym liczby godzin zajêæ zrealizowanych w e-learningu. Treœci na dyplomie z sugerowan¹ liczb¹ godzin w blokach: Dyplom zewnêtrzny KURS WYCHOWAWCÓW HARCERSKICH, PRACUJ CYCH Z DZIEÆMI W WIEKU 6-10 LAT Wstêp do metodyki pracy z dzieæmi w wieku 6-10 lat. Podstawy ideowe Prawo i Obietnica Zucha Uczenie w dzia³aniu System ma³ych grup Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Instrumenty pracy wychowawczej Dzia³anie podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Formy pracy podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Organizacja letniego wypoczynku dzieci Warsztat pracy lidera Razem 36 h Sprawy formalne zwi¹zane z organizacj¹ kursu: kursy organizuje hufcowy ZKK (mo liwe jest zorganizowanie kursu na poziomie chor¹gwi lub przez miêdzyhufcowy ZKK, wtedy zadania komendanta hufca realizuje komendant chor¹gwi), kadrê mianuje komendant hufca, komendant kursu wydaje dyplomy (w tym zewnêtrzne), komendant hufca publikuje w rozkazie listê osób, które ukoñczy³y kurs. Dokumentacja: program kursu jest przed kursem zatwierdzany przez szefa ZKK oraz przesy³any do wiadomoœci ChZKK i referatu zuchowego; po kursie trafia do archiwum hufca dokumentacja: program, ocena i podsumowanie kadry, ocena uczestników, konspekty zajêæ, lista uczestników, zestawienie wp³ywów i wydatków. 4. Warunki ukoñczenia kursu: aktywny udzia³ uczestników we wszystkich zajêciach wykonanie dodatkowego zadania lub zadañ zleconych przez komendê, jak np.: opracowanie programu pracy gromady na rok harcerski opracowanie cyklu sprawnoœciowego. 5. Ewaluacja: prowadzona przez uczestników: ocena ca³ego kursu (opcjonalnie ocena ka dych zajêæ lub ca³ego dnia) prowadzona przez kadrê: podsumowanie ca³ego kursu (³¹cznie z podsumowaniem ocen uczestników) w formie pisemnej jako ostatni dokument kursowy wskazane jest przeprowadzenie dalszej ewaluacji po pó³ roku i po roku od zakoñczenia kursu badanie, jak wiedza zdobyta na kursie jest wykorzystywana przez kursantów. STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 7

KURS DRU YNOWYCH HARCERSKICH Za³¹cznik nr 5 do Uchwa³y GK ZHP nr 50/2011 z dnia 29.03.2011 r. w sprawie dokumentów dotycz¹cych pracy z kadr¹ I. CEL KURSU Celem kursu jest przygotowanie do funkcji dru ynowego harcerskiego. II. WYMAGANE TREŒCI ORAZ ZAMIERZENIA TREŒCI ZAMIERZENIA Po kursie uczestnik bêdzie: Wstêp do metodyki harcerskiej Charakterystyka metodyki harcerskiej z uwzglêdnieniem rozwoju psychofizycznego zna³ opis metodyki harcerskiej zawarty w uchwale Rady Naczelnej ZHP, potrafi³ odnieœæ specyfikê metodyki harcerskiej do rozwoju psychofizycznego dziecka, Podstawy ideowe Prawo i Przyrzecz. Harc. Praca z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim w dru ynie harcerskiej Obrzêdowoœæ zwi¹zana z Przyrzeczeniem Harcerskim potrafi³ œwiadomie wpleœæ wartoœci wynikaj¹ce z Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego w program pracy, rozumia³ rolê Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego w wychowaniu, umia³ zorganizowaæ i przeprowadziæ Przyrzeczenie Harcerskie, Uczenie w dzia³aniu System ma³ych grup Gra Wspó³zawodnictwo System zastêpowy w pracy Zasady pracy w ma³ych grupach Praca z zastêpowymi wiedzia³, na czym polega rola gry w wychowywaniu harcerzy, potrafi³ zaplanowaæ i przeprowadziæ dzia³ania w oparciu o grê, umia³ wprowadziæ w dzia³ania zasady wspó³zawodnictwa, rozumia³ rolê zastêpu w wychowaniu, umia³ zorganizowaæ pracê harcerskiej, wykorzystuj¹c system zastêpowy, umia³ pracowaæ z zastêpowymi (kreowaæ i wspieraæ rozwój, motywowaæ i inicjowaæ wymianê doœwiadczeñ miêdzy zastêpowymi), rozumia³ rolê i zna³ treœci kszta³cenia zastêpowych, wiedzia³, jak przygotowaæ i przeprowadziæ kurs zastêpowych, zna³ rolê zastêpowego w planowaniu pracy, Tworzenie programu dzia³ania Propozycje programowe ZHP w pracy Techniki harcerskie Bohater oraz bohater szczepu, hufca, chor¹gwi potrafi³ zaplanowaæ pracê i sporz¹dziæ program pracy, umia³ prze³o yæ cele na atrakcyjne formy pracy, umiejêtnie dostosowywa³ treœci programu do wieku, potrzeb, mo liwoœci i oczekiwañ harcerzy, potrafi³ oceniæ realizacjê programu i wyci¹gn¹æ wnioski do dalszej pracy, zna³ idee programowe i propozycje programowe ZHP oraz potrafi³ je wykorzystaæ przy tworzeniu programu pracy, potrafi³ uwzglêdniaæ techniki harcerskie w programie pracy dru yn, wiedzia³, po co prowadziæ pracê z bohaterem, umia³ dokonaæ wyboru bohatera i przeprowadziæ kampaniê bohater, zna³ ró norodne formy pracy z bohaterem, potrafi³ wykorzystywaæ ycie i dorobek patrona do kszta³towania œcie ki rozwoju harcerzy, Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Instrumenty metodyczne System instrumentów metodycznych zna³ i umia³ stosowaæ system instrumentów metodycznych, wiedzia³, jakie cele wychowawcze s¹ realizowane przy pomocy poszczególnych instrumentów, potrafi³ motywowaæ harcerzy do zdobywania stopni, sprawnoœci oraz realizacji zadañ zespo³owych, Próba harcerki/harcerza Stopnie harcerskie Sprawnoœci potrafi³ prowadziæ próbê harcerza (równie dla zucha trzeciej gwiazdki), potrafi³ opracowaæ próbê na stopieñ harcerski w taki sposób, aby by³a ona rozwijaj¹ca i inspiruj¹ca, a zarazem wpisaæ zadania realizowane na stopieñ w program pracy, rozumia³ rolê sprawnoœci, potrafi³ zmotywowaæ harcerzy do zdobywania sprawnoœci, 8 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH

Zadania zespo³owe wiedzia³, jak pracowaæ z zastêpowymi, by potrafili zaplanowaæ zadanie zespo³owe i pokierowaæ jego realizacj¹, Dzia³anie Rola dru ynowego w dru ynie harcerskiej Rola i zadania rady Praca dru ynowego z rad¹ zna³ rolê dru ynowego w dru ynie, zna³ cele i zasady pracy z rad¹ i zastêpem zastêpowych, rozumia³ rolê rady w procesie podejmowania decyzji, Dru yna jako wspólnota Zadania dru ynowego w budowaniu wspólnoty Praca z przybocznymi Pozyskiwanie przybocznych Obrzêd przekazania funkcji dru ynowego Nabór do Znaczenie wspó³pracy z gromad¹ zuchow¹ wiedzia³, jakie warunki musz¹ byæ spe³nione, aby dru yna harcerska by³a wspólnot¹, zna³ miejsce i zadania dru ynowego w budowaniu wspólnoty, wiedzia³, w jaki sposób okreœliæ potrzeby harcerzy w swojej dru ynie, potrafi³ okreœliæ i rozwi¹zaæ problemy najczêœciej wystêpuj¹ce w pracy, umia³ wspó³pracowaæ z przybocznymi, potrafi³ powierzaæ zadania i kompetencje przybocznym, rozumia³ znaczenie koniecznoœci przygotowania nastêpcy i wiedzia³, jak to robiæ, potrafi³ skutecznie i ró norodnie przeprowadziæ nabór do, potrafi³ uwzglêdniæ w pracy zadania dla zuchów trzeciej gwiazdki, potrafi³ zaplanowaæ wspó³pracê z gromad¹ zuchow¹, rozumia³ rolê i potrafi³ zorganizowaæ obrzêd przyjêcia zuchów do, System nagród i kar w dru ynie umia³ oddzia³ywaæ pozytywnie na harcerzy, potrafi³ motywowaæ swoich podopiecznych do pracy, rozumia³ wychowawcze znaczenie nagród i kar, Formy pracy Miejsce harcerskiej w szczepie i hufcu rozumia³, na czym polega rola harcerskiej w szczepie, potrafi³ pracowaæ z harcerzami przygotowuj¹cymi siê do przejœcia do starszoharcerskiej, rozumia³ potrzebê wspó³pracy z innymi dru ynami i jednostkami w hufcu, Formy pracy w dru ynie harcerskiej Zasady dobrej zbiórki zna³ i potrafi³ stosowaæ ró norodne formy pracy w dru ynie harcerskiej, potrafi³ dobraæ odpowiednie formy pracy do potrzeb i mo liwoœci harcerzy, stale poszerza³ repertuar form pracy, umia³ zaplanowaæ i przeprowadziæ zbiórkê harcerskiej, zna³ zasady i elementy dobrej zbiórki oraz dostrzega³ zalety ich stosowania, umia³ sporz¹dziæ konspekt zbiórki oraz potrafi³ go zrealizowaæ i podsumowaæ, Rola i zasady tworzenia obrzêdowoœci harcerskiej rozumia³ znaczenie obrzêdowoœci w pracy harcerskiej, potrafi³ stworzyæ obrzêdowoœæ zgodn¹ z metodyk¹ harcersk¹, zna³ elementy sk³adaj¹ce siê na obrzêdowoœæ, umia³ czerpaæ inspiracjê do tworzenia obrzêdowoœci w otaczaj¹cym go œwiecie (literatura, film, wa ne wydarzenia, kultura), Obóz Rola obozu w pracy Zasady organizacji ro nych form wypoczynku Dru ynowy jako organizator obozu Specyfika pracy na obozie zna³ ró ne formy akcji letniej i zimowej oraz potrafi³ je w³aœciwie dobieraæ do potrzeb swojego œrodowiska, umia³ tworzyæ program obozu i NAL jako podsumowania œródrocznej pracy, wiedzia³, gdzie szukaæ inspiracji do obrzêdowoœci, potrafi³ pracowaæ z fabu³¹, zna³ obowi¹zki i rolê dru ynowego na obozie, wiedzia³, jakich problemów mo e siê spodziewaæ na obozie i potrafi³ je rozwi¹zaæ, Warsztat pracy dru- ynowego Biblioteczka literatura Czasopisma harcerskie Internet Formy doskonal¹ce potrafi³ wzbogacaæ swój warsztat, korzystaj¹c z literatury prasy, Internetu i ró - nych form doskonal¹cych (kursy, seminaria, warsztaty itp.). STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 9

III. WSKA NIKI ORGANIZACYJNE 1. Wymagania wobec uczestników: minimalny wiek co najmniej 16 lat (rocznikowo) stopieñ instruktorski przewodnik lub ukoñczony kurs przewodnikowski minimalna liczba uczestników 10 zalecana wielkoœæ maksymalna kursowej 20. 2. Wymagania wobec kadry: komendant kursu posiada odznakê kadry kszta³c¹cej, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z harcerzami komenda kursu (przygotowuj¹ca kurs i obecna podczas trwania kursu) co najmniej w stopniu przewodnika, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z harcerzami liczba kadry (komendant i inni cz³onkowie komendy) minimum 1 osoba na 5 uczestników. 3. Inne sprawy organizacyjne Wskazówki dotycz¹ce sposobu organizacji kursu: w sposób ci¹g³y lub weekendowo. Wskazane jest wykorzystanie form prze yciowych (uczenie w dzia³aniu). Konieczna jest organizacja podsumowania formy z in- Dyplom wewnêtrzny KURS DRU YNOWYCH HARCERSKICH Wstêp do metodyki harcerskiej 2 h Podstawy ideowe Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie 2 h Uczenie w dzia³aniu 2 h System ma³ych grup 3 h Stale doskonalony i stymuluj¹cy program 8 h Instrumenty metodyczne 6 h Dzia³anie 5 h Formy pracy 5 h Obóz 2 h Warsztat pracy dru ynowego 1 h dywidualnymi rozmowami instruktorskimi. Czas trwania kursu: minimum 4 dni lub minimum dwa weekendy, ogó³em minimum 36 h. Wskazówki w sprawie e-learningu: zajêcia e-learningu nie powinny obejmowaæ wiêcej ni 25% ogólnych treœci kursu. Dyplomy: Kursanci, którzy spe³nili warunki ukoñczenia kursu, otrzymuj¹ dyplom ukoñczenia kursu. Pozostali uczestnicy otrzymuj¹ dyplom uczestnictwa w kursie (nie oznacza pozytywnego ukoñczenia kursu). Wystawiane s¹ dwa dyplomy ukoñczenia: wewnêtrzny (z nazewnictwem ZHP) i zewnêtrzny (z nazewnictwem zrozumia³ym poza organizacj¹). Na dyplomach nale y umieœciæ: imiê, nazwisko oraz numer PESEL kursanta, numer dyplomu, kto prowadzi³ kurs (z numerem OKK), jaki zespó³ kurs zorganizowa³, treœci i liczbê godzin trwania kursu z okreœleniem procentowym liczby godzin zajêæ zrealizowanych w e-learningu. Treœci na dyplomie z sugerowan¹ liczb¹ godzin w blokach: Dyplom zewnêtrzny KURS WYCHOWAWCÓW HARCERSKICH, PRACUJ CYCH Z DZIEÆMI W WIEKU 10-13 LAT Wstêp do metodyki pracy z dzieæmi w wieku 10-13 lat Podstawy ideowe Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Uczenie w dzia³aniu System ma³ych grup Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Instrumenty pracy wychowawczej Dzia³anie podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Formy pracy podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Organizacja letniego wypoczynku dzieci Warsztat pracy lidera Razem 36 h Sprawy formalne zwi¹zane z organizacj¹ kursu: kursy organizuje hufcowy ZKK (mo liwe jest zorganizowanie kursu na poziomie chor¹gwi lub przez miêdzyhufcowy ZKK, wtedy zadania komendanta hufca realizuje komendant chor¹gwi), kadrê mianuje komendant hufca, komendant kursu wydaje dyplomy (w tym zewnêtrzne), komendant hufca publikuje w rozkazie listê osób, które ukoñczy³y kurs. Dokumentacja: program kursu jest przed kursem zatwierdzany przez szefa ZKK oraz przesy³any do wiadomoœci ChZKK i referatu zuchowego; po kursie trafia do archiwum hufca dokumentacja: program, ocena i podsumowanie kadry, ocena uczestników, konspekty zajêæ, lista uczestników, zestawienie wp³ywów i wydatków. 4. Warunki ukoñczenia kursu: aktywny udzia³ uczestników we wszystkich zajêciach wykonanie dodatkowego zadania lub zadañ zleconych przez komendê, jak np.: opracowanie programu pracy na rok harcerski opracowane scenariusza/konspektu przedsiêwziêcia. 5. Ewaluacja: prowadzona przez uczestników: ocena ca³ego kursu (opcjonalnie ocena ka dych zajêæ lub ca³ego dnia) prowadzona przez kadrê: podsumowanie ca³ego kursu (³¹cznie z podsumowaniem ocen uczestników) w formie pisemnej, jako ostatni dokument kursowy wskazane jest przeprowadzenie dalszej ewaluacji po pó³ roku i po roku od zakoñczenia kursu badanie, jak wiedza zdobyta na kursie jest wykorzystywana przez kursantów. 10 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH

KURS DRU YNOWYCH STARSZOHARCERSKICH Za³¹cznik nr 6 do Uchwa³y GK ZHP nr 50/2011 z dnia 29.03.2011 r. w sprawie dokumentów dotycz¹cych pracy z kadr¹ I. CEL KURSU Celem kursu jest przygotowanie do funkcji dru ynowego starszoharcerskiego. II. WYMAGANE TREŒCI ORAZ ZAMIERZENIA TREŒCI ZAMIERZENIA Po kursie uczestnik bêdzie: Wstêp do metodyki starszoharc. Podstawy ideowe Prawo i Przyrzecz. Harc. Uczenie w dzia³aniu System ma³ych grup Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Instrumenty metodyczne Charakterystyka metodyki starszoharcerskiej z uwzglêdnieniem rozwoju psychofizycznego Praca z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim Obrzêdowoœæ zwi¹zana z Przyrzeczeniem Harcerskim Poszukiwanie g³ówna forma aktywnoœci harcerzy starszych System zastêpowy w pracy Zasady pracy w ma³ych grupach Praca z zastêpowymi Tworzenie programu starszoharcerskiej Propozycje programowe ZHP w pracy Zainteresowania Specjalnoœci w ZHP Bohater oraz bohater szczepu, hufca, chor¹gwi System instrumentów metodycznych zna³ opis metodyki starszoharcerskiej zawarty w uchwale Rady Naczelnej ZHP, potrafi³ odnieœæ specyfikê metodyki starszoharcerskiej do rozwoju psychofizycznego, potrafi³ œwiadomie wpleœæ wartoœci wynikaj¹ce z Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego w program pracy, rozumia³ rolê Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego w wychowaniu, umia³ zorganizowaæ i przeprowadziæ Przyrzeczenie Harcerskie, wiedzia³, na czym polega rola poszukiwania w wychowywaniu harcerzy starszych, potrafi³ budowaæ projekty umo liwiaj¹ce poszukiwanie w³asnych zainteresowañ, idea³ów, wzorców harcerzy starszych, w oparciu o realne sytuacje, rozumia³ rolê zastêpu w wychowaniu, umia³ zorganizowaæ pracê starszoharcerskiej wykorzystuj¹c system zastêpowy, umia³ pracowaæ z zastêpowymi (kreowaæ i wspieraæ rozwój, motywowaæ i inicjowaæ wymianê doœwiadczeñ miêdzy zastêpowymi), rozumia³ rolê i zna³ treœci kszta³cenia zastêpowych, wiedzia³, jak przygotowaæ i przeprowadziæ kurs zastêpowych, zna³ rolê zastêpowego w planowaniu pracy starszoharcerskiej, rozumia³ specyfikê pracy zastêpu starszoharcerskiego rosn¹cy, aktywny udzia³ cz³onków zastêpu w przygotowaniu i przeprowadzaniu zbiórek, potrafi³ koordynowaæ planowanie pracy przez radê, umia³ prze³o yæ cele na atrakcyjne formy pracy, potrafi³ oceniæ realizacjê programu i wyci¹gn¹æ wnioski do dalszej pracy, zna³ idee programowe i propozycje programowe ZHP oraz potrafi³ je wykorzystaæ przy tworzeniu programu pracy, umiejêtnie dostosowywa³ treœci programu do wieku, potrzeb, mo liwoœci i oczekiwañ harcerzy, potrafi³ dobraæ zadania programowe do zainteresowañ harcerek i harcerzy, pracowaæ z zainteresowaniami harcerek i harcerzy zgodnie z metodyk¹ starszoharcersk¹, potrafi³, planuj¹c pracê, wykorzystaæ ofertê specjalnoœci i inne sposoby rozwoju zainteresowañ, pamiêta³ o mo liwoœci zmiennoœci zainteresowañ, wiedzia³, po co prowadziæ pracê z bohaterem, umia³ dokonaæ wyboru bohatera, zna³ ró norodne formy pracy z bohaterem, potrafi³ wykorzystywaæ ycie i dorobek patrona do kszta³towania œcie ki rozwoju harcerzy, zna³ i umia³ stosowaæ system instrumentów metodycznych, wiedzia³, jakie cele wychowawcze s¹ realizowane przy pomocy poszczególnych instrumentów, potrafi³ motywowaæ harcerzy starszych do zdobywania stopni, sprawnoœci oraz do realizacji projektów, Próba harcerki/harcerza Stopnie harcerskie potrafi³ prowadziæ próbê harcerza, potrafi³ opracowaæ (oraz wspó³uczestniczyæ w opracowaniu jako opiekun) próbê na stopieñ harcerski w taki sposób, aby by³a ona rozwijaj¹ca i inspiruj¹ca, STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 11 1

Sprawnoœci: dwu- i trzygwiazdkowe Projekt rozumia³ rolê sprawnoœci, potrafi³ zmotywowaæ harcerzy starszych do zdobywania sprawnoœci, potrafi³ zainspirowaæ zespo³y harcerskie do realizowania projektu oraz przygotowaæ szefów zespo³ów realizuj¹cych projekt, rozumia³ wychowawczy charakter procesu realizacji projektu, Dzia³anie Rola dru ynowego starszoharcerskiej Rola i zadania rady Praca dru ynowego z rad¹ zna³ rolê dru ynowego w dru ynie, zna³ cele i zasady pracy z rad¹ i zastêpem zastêpowych, rozumia³ rolê rady w procesie podejmowania decyzji, zna³ i rozumia³ kompetencje rady, Dru yna jako wspólnota Zadania dru ynowego w budowaniu wspólnoty Wspó³istnienie ró nych grup (zadaniowych, towarzyskich, wsparcia) w dru- ynie Praca z przybocznymi Pozyskiwanie przybocznych Obrzêd przekazania funkcji dru ynowego wiedzia³, jakie warunki musz¹ byæ spe³nione, aby dru yna starszoharcerska by³a wspólnot¹, zna³ miejsce i zadania dru ynowego w budowaniu wspólnoty, wiedzia³, w jaki sposób okreœliæ potrzeby harcerzy w swojej dru ynie, potrafi³ wykorzystaæ ró ne grupy (zadaniowe, towarzyskie i wsparcia) istniej¹ce w dru ynie do realizacji jej celów, potrafi³ okreœliæ i rozwi¹zaæ problemy najczêœciej wystêpuj¹ce w pracy, umia³ wspó³pracowaæ z przybocznymi, umia³ delegowaæ zadania i wi¹zaæ z nimi odpowiednie kompetencje, rozumia³ znaczenie koniecznoœci przygotowania nastêpcy i wiedzia³, jak to robiæ, Nabór do System nagród i kar w dru ynie potrafi³ skutecznie i ró norodnie przeprowadziæ nabór do, potrafi³ uwzglêdniæ w pracy zadania dla harcerzy, potrafi³ zaplanowaæ wspó³pracê z dru yn¹ harcerzy, rozumia³ rolê i potrafi³ zorganizowaæ obrzêd przyjêcia harcerzy do, umia³ oddzia³ywaæ pozytywnie na harcerzy starszych, potrafi³ motywowaæ swoich podopiecznych do pracy, rozumia³ wychowawcze znaczenie nagród i kar, Miejsce starszoharcerskiej w szczepie i hufcu rozumia³, na czym polega rola w szczepie, potrafi pracowaæ z harcerzami przygotowuj¹cymi siê do przejœcia do wêdrowniczej, rozumia³ potrzebê wspó³pracy z innymi dru ynami i jednostkami w hufcu, Formy pracy Formy pracy w dru ynie starszoharcerskiej zna³ ró norodne formy pracy w dru ynie starszoharcerskiej, potrafi³ dobraæ odpowiednie formy pracy do potrzeb i mo liwoœci, stale poszerza³ repertuar form pracy, Zasady dobrej zbiórki umia³ zaplanowaæ i przeprowadziæ zbiórkê starszoharcerskiej, zna³ zasady i elementy dobrej zbiórki oraz dostrzega³ zalety ich stosowania, umia³ stworzyæ konspekt zbiórki oraz potrafi³ go zrealizowaæ i podsumowaæ, Rola i zasady tworzenia obrzêdowoœci starszoharcerskiej rozumia³ znaczenie obrzêdowoœci w pracy starszoharcerskiej, potrafi³ stworzyæ obrzêdowoœæ zgodn¹ z metodyk¹ starszoharcersk¹, zna³ elementy sk³adaj¹ce siê na obrzêdowoœæ, umia³ czerpaæ inspiracjê do tworzenia obrzêdowoœci w otaczaj¹cym go œwiecie (literatura, film, wa ne wydarzenia, kultura), Obóz Rola obozu w pracy Zasady organizacji ró nych form wypoczynku Dru ynowy jako organizator obozu Specyfika pracy na obozie zna³ ró ne formy akcji letniej i zimowej oraz potrafi³ je w³aœciwie dobieraæ do potrzeb swojego œrodowiska, umia³ tworzyæ program obozu i NAL jako podsumowanie œródrocznej pracy, wiedzia³, gdzie szukaæ inspiracji do obrzêdowoœci, potrafi³ pracowaæ z fabu³¹, zna³ zasady organizacji obozów harcerskich, zna³ obowi¹zki i rolê dru ynowego na obozie, wiedzia³, jakich problemów mo e siê spodziewaæ na obozie i potrafi³ je rozwi¹zaæ, Warsztat pracy dru ynowego Biblioteczka literatura Czasopisma harcerskie Internet Formy doskonal¹ce potrafi³ wzbogacaæ swój warsztat, korzystaj¹c z literatury prasy, Internetu i ró - nych form doskonal¹cych (kursy, seminaria, warsztaty itp.). 12 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH

III. WSKA NIKI ORGANIZACYJNE 1. Wymagania wobec uczestników: minimalny wiek co najmniej 16 lat (rocznikowo) stopieñ instruktorski przewodnik lub ukoñczony kurs przewodnikowski minimalna liczba uczestników 10 zalecana wielkoœæ maksymalna kursowej 20. 2. Wymagania wobec kadry: komendant kursu posiada odznakê kadry kszta³c¹cej, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z harcerzami starszymi komenda kursu (przygotowuj¹ca kurs i obecna podczas trwania kursu) co najmniej w stopniu przewodnika, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z harcerzami starszymi liczba kadry (komendant i inni cz³onkowie komendy) minimum 1 osoba na 5 uczestników. 3. Inne sprawy organizacyjne Wskazówki dotycz¹ce sposobu organizacji kursu: w sposób ci¹g³y lub weekendowo. Wskazane jest wykorzystanie form prze yciowych (uczenie w dzia³aniu). Dyplom wewnêtrzny KURS DRU YNOWYCH STARSZOHARCERSKICH Wstêp do metodyki starszoharcerskiej 2 h Podstawy ideowe Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie 2 h Uczenie w dzia³aniu 2 h System ma³ych grup 3 h Stale doskonalony i stymuluj¹cy program 8 h Instrumenty metodyczne 6 h Dzia³anie 5 h Formy pracy 5 h Obóz 2 h Warsztat pracy dru ynowego 1 h Konieczna jest organizacja podsumowania formy z indywidualnymi rozmowami instruktorskimi. Czas trwania kursu: minimum 4 dni lub minimum dwa weekendy, ogó³em minimum 36 h. Wskazówki w sprawie e-learningu: zajêcia e-learningu nie powinny obejmowaæ wiêcej ni 25% ogólnych treœci kursu. Dyplomy: Kursanci, którzy spe³nili warunki ukoñczenia kursu, otrzymuj¹ dyplom ukoñczenia kursu. Pozostali uczestnicy otrzymuj¹ dyplom uczestnictwa w kursie (nie oznacza pozytywnego ukoñczenia kursu). Wystawiane s¹ dwa dyplomy ukoñczenia: wewnêtrzny (z nazewnictwem ZHP) i zewnêtrzny (z nazewnictwem zrozumia³ym poza organizacj¹). Na dyplomach nale y umieœciæ: imiê, nazwisko oraz numer PESEL kursanta, numer dyplomu, kto prowadzi³ kurs (z numerem OKK), jaki zespó³ kurs zorganizowa³, treœci i liczbê godzin trwania kursu z okreœleniem procentowym liczby godzin zajêæ zrealizowanych w e-learningu. Treœci na dyplomie z sugerowan¹ liczb¹ godzin w blokach: Dyplom zewnêtrzny KURS WYCHOWAWCÓW HARCERSKICH, PRACUJ CYCH Z M ODZIE GIMNAZJALN Wstêp do metodyki pracy z m³odzie ¹ gimnazjaln¹ Podstawy ideowe Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Uczenie w dzia³aniu System ma³ych grup Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Instrumenty pracy wychowawczej Dzia³anie podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Formy pracy podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Organizacja letniego wypoczynku m³odzie y Warsztat pracy lidera Razem 36 h Sprawy formalne zwi¹zane z organizacj¹ kursu: kursy organizuje hufcowy ZKK (mo liwe jest zorganizowanie kursu na poziomie chor¹gwi lub przez miêdzyhufcowy ZKK, wtedy zadania komendanta hufca realizuje komendant chor¹gwi), kadrê mianuje komendant hufca, komendant kursu wydaje dyplomy (w tym zewnêtrzne), komendant hufca publikuje w rozkazie listê osób, które ukoñczy³y kurs. Dokumentacja: program kursu jest przed kursem zatwierdzany przez szefa ZKK oraz przesy³any do wiadomoœci ChZKK i referatu zuchowego; po kursie trafia do archiwum hufca dokumentacja: program, ocena i podsumowanie kadry, ocena uczestników, konspekty zajêæ, lista uczestników, zestawienie wp³ywów i wydatków. 4. Warunki ukoñczenia kursu: aktywny udzia³ uczestników we wszystkich zajêciach wykonanie dodatkowego zadania lub zadañ zleconych przez komendê, jak np.: opracowanie programu pracy na rok harcerski opracowane scenariusza/konspektu przedsiêwziêcia. 5. Ewaluacja: prowadzona przez uczestników: ocena ca³ego kursu (opcjonalnie ocena ka dych zajêæ lub ca³ego dnia) prowadzona przez kadrê: podsumowanie ca³ego kursu (³¹cznie z podsumowaniem ocen uczestników) w formie pisemnej, jako ostatni dokument kursowy wskazane jest przeprowadzenie dalszej ewaluacji po pó³ roku i po roku od zakoñczenia kursu badanie, jak wiedza zdobyta na kursie jest wykorzystywana przez kursantów. STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 13

KURS DRU YNOWYCH WÊDROWNICZYCH Za³¹cznik nr 7 do Uchwa³y GK ZHP nr 50/2011 z dnia 29.03.2011 r. w sprawie dokumentów dotycz¹cych pracy z kadr¹ I. CEL KURSU Celem kursu jest przygotowanie do funkcji dru ynowego wêdrowniczego. II. WYMAGANE TREŒCI ORAZ ZAMIERZENIA TREŒCI ZAMIERZENIA Po kursie uczestnik bêdzie: Wstêp do metodyki wêdrowniczej Podstawy ideowe Prawo i Przyrzeczenie Harc. Uczenie w dzia³aniu System ma³ych grup Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Instrumenty metodyczne Charakterystyka metodyki wêdrowniczej z uwzglêdnieniem rozwoju psychofizycznego Ruch wêdrowniczy Idea wêdrownicza Praca z Prawem i Przyrzeczeniem Harcerskim Kodeks wêdrowniczy Symbolika wêdrowniczej watry Znaczenie s³u by w pracy wêdrowniczej Wyczyn jako element pracy z wêdrownikami Patrole grupy zadaniowe Zastêpy wêdrownicze Dru yna wêdrownicza jako ma³a grupa Sekcje zainteresowañ w dru ynach lub szczepach Tworzenie programu dzia³ania Specjalizacje wêdrowników, specjalnoœci, kierunki pracy wêdrowniczej, korzystanie z propozycji programowych Planowanie pracy (jak stworzyæ program pracy w dru ynie, rola rady dru- yny, samorealizacja cz³onków, ocena realizacji programu) Dru yna specjalnoœciowa System instrumentów metodycznych Próba wêdrownicza Stopnie wêdrownicze HO i HR Sprawnoœci mistrzowskie, odznaki, uprawnienia zna³ opis metodyki wêdrowniczej zawarty w uchwale Rady Naczelnej ZHP, potrafi³ odnieœæ specyfikê metodyki wêdrowniczej do rozwoju psychofizycznego, zna³ podstawowe fakty z historii ruchu wêdrowniczego, wiedzia³ jak dzisiaj funkcjonuje ruch wêdrowniczy, zna³ ideê wêdrownicz¹ i jej genezê, potrafi³ zastosowaæ j¹ w pracy zespo³u wêdrowniczego, potrafi³ œwiadomie wpleœæ wartoœci wynikaj¹ce z Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego w program pracy, rozumia³ rolê Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego w wychowaniu, umia³ zorganizowaæ Przyrzeczenie Harcerskie i nadanie naramiennika wêdrowniczego, rozumia³ zapisy Kodeksu Wêdrowniczego, potrafi³ wykorzystaæ symbolikê wêdrowniczej watry w pracy, wiedzia³, na czym polega rola s³u by i wyczynu w wychowywaniu wêdrowników, wiedzia³, jak realizowaæ ideê s³u by w dru ynie wêdrowniczej, potrafi³ wspieraæ cz³onków w podjêciu sta³ego pola s³u by, wiedzia³, jak realizowaæ wyczyn w pracy dru ynie wêdrowniczej, potrafi³ zastosowaæ system ma³ych grup w dru ynie wêdrowniczej, wiedzia³, jak dzia³a system zastêpów wêdrowniczych, patroli zadaniowych i sekcji zainteresowañ, wiedzia³, jak wesprzeæ dzia³ania sekcji zainteresowañ, wykorzystuj¹c specjalnoœci funkcjonuj¹ce w ZHP, wiedzia³, jak nawi¹zaæ wspó³pracê z partnerami zewnêtrznymi zwi¹zanymi ze specjalnoœci¹, potrafi³ dostrzec w swoim otoczeniu potrzeby, których realizacja jest zgodna z celami ZHP, potrafi³ dobraæ odpowiednie cele do specyfiki pracy z wêdrownikami, umia³ prze³o yæ cele na atrakcyjne formy pracy, umiejêtnie dostosowywa³ treœci programu do wieku, potrzeb i oczekiwañ wychowanków, potrafi³ do planowania pracy w³¹czyæ wszystkich cz³onków i stosowaæ zasady samorz¹dnoœci, umia³ wprowadziæ elementy s³u by do programu pracy, potrafi³ oceniæ realizacjê planu i wyci¹gn¹æ wnioski do dalszej pracy, zna³ idee programowe i propozycje programowe ZHP oraz potrafi³ je wykorzystaæ przy tworzeniu programu pracy, zna³ instrukcjê dotycz¹c¹ dzia³ania specjalnoœciowej i wiedzia³, jak zdobyæ miano specjalnoœciowej, zna³ i umia³ stosowaæ system instrumentów metodycznych, wiedzia³, jakie cele wychowawcze s¹ realizowane przy pomocy poszczególnych instrumentów, potrafi³ motywowaæ wêdrowników do zdobywania stopni, sprawnoœci oraz realizacji zadañ znaków s³u b, potrafi³ przeprowadziæ próbê wêdrownicz¹, rozumia³ ideê stopni HO i HR, potrafi³ wesprzeæ (oraz wspó³uczestniczyæ w opracowaniu jako opiekun) budowanie próby na stopieñ w taki sposób, aby by³a ona rozwijaj¹ca i inspiruj¹ca, rozumia³ rolê i zadania kapitu³y stopni, rozumia³ rolê sprawnoœci, odznak, uprawnieñ, potrafi³ zmotywowaæ wêdrowników do zdobywania sprawnoœci, odznak, uprawnieñ, 14 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH

Dzia³anie Obóz Formy pracy wêdrowniczej Wspó³praca skautowa Warsztat pracy dru ynowego Znaki s³u b Rola dru ynowego w dru ynie wêdrowniczej Style kierowania zespo³em wêdrowniczym Odpowiedzialnoœæ dru ynowego Demokracja i samorz¹dnoœæ w zespole wêdrowniczym Konstytucja wêdrowniczej Wspó³odpowiedzialnoœæ wêdrowników za dru ynê pe³nienie funkcji Praca z przybocznymi Wychowywanie nastêpcy Mo liwoœci dzia³ania w ZHP po zakoñczeniu pracy w dru ynie wêdrowniczej Formy pracy w dru ynie wêdrowniczej Wêdrówka Zbiórki Formy dyskusyjne Formy doskonal¹ce Gry strategiczne i negocjacyjne Budowanie obrzêdowoœci w dru ynie czerpanie z tradycji harcerskiej, elementy obrzêdowoœci Nazwa i bohater wybór nazwy i bohatera, kampania bohater, œródroczna praca z bohaterem Specyficzne dla wêdrowników formy obozów obóz wêdrowny, zagraniczny, specjalnoœciowy, wêdrownicza watra Zasady organizacji obozu Edukacja miêdzykulturowa i miêdzynarodowa Projekty miêdzynarodowe Biblioteczka literatura Czasopisma harcerskie Internet Formy doskonal¹ce wiedzia³, jakie znaczenie odgrywaj¹ znaki s³u b w rozwoju wêdrowników, zna³ ideê znaków s³u by, potrafi³ sporz¹dziæ plan próby i oceniæ realizacjê próby, potrafi³ pokierowaæ zespo³em zdobywaj¹cym znak s³u by, zna³ rolê i zadania dru ynowego w dru ynie wêdrowniczej, mia³ œwiadomoœæ odpowiedzialnoœci harcerskiego wychowawcy i opiekuna, rozumia³, e samorz¹dnoœæ nie oznacza braku lidera, rozumia³ ideê samorz¹dnoœci wêdrowniczej i umia³ kierowaæ samorz¹dnym zespo³em wêdrowniczym, potrafi³ kierowaæ organem demokracji w dru ynie wêdrowniczej, rozumia³ rolê demokracji w wychowaniu harcerzy, rozumia³ potrzebê istnienia konstytucji i potrafi³ pokierowaæ jej tworzeniem, umia³ pracowaæ z przybocznymi, umia³ delegowaæ zadania (na przybocznych i innych cz³onków ) i wi¹zaæ z nimi odpowiednie kompetencje, rozumia³ znaczenie koniecznoœci przygotowania nastêpcy i wiedzia³, jak to robiæ, Nabór do wiedzia³, jak zorganizowaæ nabór do, Problemy w pracy potrafi³ okreœliæ i rozwi¹zaæ problemy najczêœciej wystêpuj¹ce w pracy, Miejsce wêdrowniczej w szczepie i hufcu rozumia³, na czym polega rola wêdrowniczej w szczepie, rozumia³ potrzebê wspó³pracy z innymi dru ynami i jednostkami w hufcu, Motywowanie cz³onków przez dru ynowego umia³ oddzia³ywaæ pozytywnie na wêdrowników, potrafi³ motywowaæ swoich podopiecznych do dalszej pracy, rozumia³ wychowawcze znaczenie nagród i kar, zna³ mo liwoœci funkcjonowania w organizacji poza dru yn¹ wêdrownicz¹: w krêgu akademickim, jako instruktor, jako starszyzna, (kadra specjalistyczna itp.), wiedzia³, jakie mo liwoœci wsparcia oferuje organizacja i jakie ma oczekiwania wobec osoby dzia³aj¹cej w krêgu akademickim, jako starszyzna, (jako kadra specjalistyczna), zna³ ró norodne formy pracy w dru ynie wêdrowniczej, potrafi³ dobraæ odpowiednie formy pracy do potrzeb i mo liwoœci oraz konkretnego celu i tematu zajêæ, stale poszerza³ repertuar form pracy, zna³ zapisy prawa dotycz¹ce stosowania wêdrowniczych form pracy, takich jak turystyka kwalifikowana, rekreacja, sporty ekstremalne, rozumie specyficzne znaczenie wêdrówki w pracy z dru yn¹, umia³ przeprowadziæ dobr¹ zbiórkê, rozumia³ specyficzne znacznie form dyskusyjnych w pracy wêdrowniczej, rozumia³ znaczenie obrzêdowoœci w pracy wêdrowniczej, potrafi³ stworzyæ obrzêdowoœæ zgodn¹ z metodyk¹ wêdrownicz¹, zna³ elementy sk³adaj¹ce siê na obrzêdowoœæ, umia³ czerpaæ inspiracje do tworzenia obrzêdowoœci w otaczaj¹cym go œwiecie (literatura, film, wa ne wydarzenia, kultura), potrafi³ pracowaæ z nazw¹ i bohaterem, zna³ ró ne formy akcji letniej i zimowej oraz potrafi³ je w³aœciwie dobieraæ do potrzeb swojego œrodowiska, umia³ tworzyæ program obozu, NAL jako podsumowanie œródrocznej pracy, zna³ zasady organizacji obozów harcerskich, w tym obozów wêdrownych, zna³ obowi¹zki i rolê dru ynowego na obozie, wiedzia³, jakich problemów mo e siê spodziewaæ na obozie i potrafi³ je rozwi¹zaæ, wiedzia³, jakie s¹ formy wspó³pracy zagranicznej, wiedzia³, jakie korzyœci p³yn¹ z edukacji miêdzynarodowej, potrafi³ wskazaæ i okreœliæ, jakie s¹ mo liwoœci wspó³pracy miêdzynarodowej (projekty, obozy, udzia³ w imprezach miêdzynarodowych) oraz wskazaæ ich wady i zalety (szanse i zagro enia), potrafi³ wykorzystaæ tematykê miêdzynarodow¹ w swojej pracy (propozycje programowe, projekty, przedsiêwziêcia), potrafi³ wzbogacaæ swój warsztat, korzystaj¹c z literatury prasy, Internetu i ró nych form doskonal¹cych (kursy, seminaria, warsztaty itp.). STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH 15

III. WSKA NIKI ORGANIZACYJNE 1. Wymagania wobec uczestników: minimalny wiek co najmniej 17 lat (rocznikowo) stopieñ instruktorski przewodnik lub ukoñczony kurs przewodnikowski minimalna liczba uczestników 10 zalecana wielkoœæ maksymalna kursowej 20. 2. Wymagania wobec kadry: komendant kursu posiada odznakê kadry kszta³c¹cej, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z wêdrownikami komenda kursu (przygotowuj¹ca kurs i obecna podczas trwania kursu) co najmniej w stopniu przewodnika, wskazane minimum dwuletnie doœwiadczenie w pracy z wêdrownikami liczba kadry (komendant i inni cz³onkowie komendy) minimum 1 osoba na 5 uczestników. 3. Inne sprawy organizacyjne Wskazówki dotycz¹ce sposobu organizacji kursu: w sposób ci¹g³y lub weekendowo. Wskazane jest wykorzystanie formy wêdrówki podczas kursu oraz mo liwie wielu form prze yciowych, takich jak s³u ba lub wyczyn. Konieczna jest organizacja podsumowania formy z indywidualnymi rozmowami instruktorskimi. Czas trwania kursu: minimum 4 dni lub minimum dwa weekendy, ogó³em minimum 36 h. Wskazówki w sprawie e-learningu: zajêcia e-learningu nie powinny obejmowaæ wiêcej ni 25% ogólnych treœci kursu. Dyplomy: Kursanci, którzy spe³nili warunki ukoñczenia kursu, otrzymuj¹ dyplom ukoñczenia kursu. Pozostali uczestnicy otrzymuj¹ dyplom uczestnictwa w kursie (nie oznacza pozytywnego ukoñczenia kursu). Wystawiane s¹ dwa dyplomy ukoñczenia: wewnêtrzny (z nazewnictwem ZHP) i zewnêtrzny (z nazewnictwem zrozumia³ym poza organizacj¹). Na dyplomach nale y umieœciæ: imiê, nazwisko oraz numer PESEL kursanta, numer dyplomu, kto prowadzi³ kurs (z numerem OKK), jaki zespó³ kurs zorganizowa³, treœci i liczbê godzin trwania kursu z okreœleniem procentowym liczby godzin zajêæ zrealizowanych w e-learningu. Treœci na dyplomie z sugerowan¹ liczb¹ godzin w blokach: Dyplom wewnêtrzny KURS DRU YNOWYCH WÊDROWNICZYCH Wstêp do metodyki wêdrowniczej 4 h Podstawy ideowe Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie 2 h Uczenie w dzia³aniu 4 h System ma³ych grup 2 h Stale doskonalony i stymuluj¹cy program 2 h Instrumenty metodyczne 6 h Dzia³anie 7 h Formy pracy wêdrowniczej 4 h Obóz 2 h Warsztat pracy dru ynowego 1 h Wspó³praca skautowa 2 h Razem 36 h Dyplom zewnêtrzny KURS WYCHOWAWCÓW HARCERSKICH, PRACUJ CYCH Z M ODZIE PONADGIMNAZJALN Wstêp do metodyki pracy z m³odzie ¹ ponadgimnazjaln¹ Podstawy ideowe Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie Uczenie w dzia³aniu System ma³ych grup Stale doskonalony i stymuluj¹cy program Instrumenty pracy wychowawczej Dzia³anie podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Formy pracy podstawowej jednostki organizacyjnej ZHP Organizacja letniego wypoczynku m³odzie y Warsztat pracy lidera Wspó³praca miêdzynarodowa Sprawy formalne zwi¹zane z organizacj¹ kursu: kursy organizuje hufcowy ZKK (mo liwe jest zorganizowanie kursu na poziomie chor¹gwi lub przez miêdzyhufcowy ZKK, wtedy zadania komendanta hufca realizuje komendant chor¹gwi), kadrê mianuje komendant hufca, komendant kursu wydaje dyplomy (w tym zewnêtrzne), komendant hufca publikuje w rozkazie listê osób, które ukoñczy³y kurs. Dokumentacja: program kursu jest przed kursem zatwierdzany przez szefa ZKK oraz przesy³any do wiadomoœci ChZKK i referatu wêdrowniczego; po kursie trafia do archiwum hufca dokumentacja: program, ocena i podsumowanie kadry, ocena uczestników, konspekty zajêæ, lista uczestników, zestawienie wp³ywów i wydatków. 4. Warunki ukoñczenia kursu: aktywny udzia³ uczestników we wszystkich zajêciach wykonanie dodatkowego zadania lub zadañ zleconych przez komendê takich, jak np.: opracowanie programu pracy na rok harcerski, opracowanie scenariusza/konspektu przedsiêwziêcia, przeprowadzenie formy dedykowanej wêdrownikom. 5. Ewaluacja: prowadzona przez uczestników: ocena ca³ego kursu (opcjonalnie ocena ka dych zajêæ lub ca³ego dnia) prowadzona przez kadrê: podsumowanie ca³ego kursu (³¹cznie z podsumowaniem ocen uczestników) w formie pisemnej, jako ostatni dokument kursowy wskazane jest przeprowadzenie dalszej ewaluacji po pó³ roku i po roku badanie, jak wiedza zdobyta na kursie jest wykorzystywana przez kursantów. 16 STANDARDY SZKOLEÑ INSTRUKTORSKICH