TECHNIKI KOMUNIKOWANIA SIĘ W NAUCE I DYDAKTYCE

TECHNIKI KOMUNIKOWANIA SIĘ W NAUCE I DYDAKTYCE Andrzej Kraśniewski Politechnika Warszawska Wojciech Murzyn Erdo - pracownia dobrej komunikacji 1.1

MOTYWACJA I KONCEPCJA Dlaczego prowadzimy ten przedmiot? wzrost znaczenia umiejętności komunikowania się w pracy inżyniera ewolucja modelu kształcenia młodych naukowców odpowiedź na zapotrzebowanie nasze doświadczenia dydaktyczne Jak w ogólnym zarysie będziemy prowadzić ten przedmiot? 1.2

Ewolucja modelu pracy inżyniera ewolucja modelu kariery zawodowej absolwenta uczelni technicznej różnorodny charakter pracy/zatrudnienia wielokrotne zmiany miejsca/charakteru pracy wzrost znaczenia pracy zespołowej, często w zespołach rozproszonych 1.4

Komunikowanie się w pracy inżyniera procent czasu pracy zużywany na pisanie ankieta wśród inżynierów (USA) 42% inżynierów: 30-40% czasu 28% inżynierów: ponad 40% czasu procent czasu pracy zużywany na komunikowanie się (pisemnie i ustnie) badania MIT wśród firm związanych z przemysłem naftowym (USA) menedżer 50% kierownik średniego szczebla 40% inżynier 35% brak umiejętności w dziedzinie komunikowania się kiepski interfejs w programie komputerowym 1.5

Znaczenie umiejętności komunikowania się Writing skills are the single best way to evaluate the capabilities of an engineer.... Assessing the quality of an engineer s writing skills is even more important than giving job candidates standard tests or one-on-one interviews. Matthias Reumann, IBM Thomas J. Watson Research Center, Yorktown Heights, N.Y. 1.6

Znaczenie umiejętności komunikowania się odzwierciedlenie w organizacji (dużych) firm odzwierciedlenie w kształceniu inżynierów odzwierciedlenie w ilości i dostępności informacji na ten temat 1.7

Komunikowanie się a działalność korporacji stanowisko w firmie (jednostce organizacyjnej): technical writer (tradycyjnie) technical communicator information developer information architect praktyka IBM treningi przez prezentacjami na zewnątrz wynagrodzenia specjalistów od technik prezentacji takie jak projektantów sprzętu i oprogramowania 1.8

Komunikowanie się w kształceniu inżynierów Accreditation Board for Engineering and Technology CRITERIA FOR ACCREDITING ENGINEERING PROGRAMS Effective for Evaluations During the 2016-2017 Accreditation Cycle 1.9

Komunikowanie się w kształceniu inżynierów Engineering Accreditation Criteria 2000 & 2016(2012) - studia I stopnia Engineering programs must demonstrate that their graduates have a) an ability to apply knowledge of mathematics, science, and engineering b) an ability to design and conduct experiments, as well as to analyze and interpret data c) an ability to design a system, component, or process to meet desired needs within realistic constraints such as economic, environmental, social, political, ethical, health and safety, manufacturability, and sustainability d) an ability to function on multi-disciplinary teams e) an ability to identify, formulate, and solve engineering problems f) an understanding of professional and ethical responsibility g) an ability to communicate effectively h) the broad education necessary to understand the impact of engineering solutions in a global, economic, environmental, and societal context i) a recognition of the need for, and an ability to engage in life-long learning j) a knowledge of contemporary issues k) an ability to use the techniques, skills, and modern engineering tools necessary for engineering practice. 1.10

Komunikowanie się w kształceniu inżynierów Engineering Accreditation Criteria - studia I stopnia propozycja modyfikacji (2017) Student outcomes 1. An ability to identify, formulate, and solve engineering problems by applying principles of engineering, science, and mathematics. 2. An ability to apply both analysis and synthesis in the engineering design process, resulting in designs that meet desired needs. 3. An ability to develop and conduct appropriate experimentation, analyze and interpret data, and use engineering judgment to draw conclusions. 4. An ability to communicate effectively with a range of audiences. 5. An ability to recognize ethical and professional responsibilities in engineering situations and make informed judgments, which must consider the impact of engineering solutions in global, economic, environmental, and societal contexts. 6. An ability to recognize the ongoing need for additional knowledge and locate, evaluate, integrate, and apply this knowledge appropriately. 7. An ability to function effectively on teams that establish goals, plan tasks, meet deadlines, and analyze risk and uncertainty 1.11

Komunikowanie się w kształceniu inżynierów ABET Engineering Criteria 2016 General Advanced Level Programs - studia II stopnia Criteria for advanced level programs are the same as for basic level programs with the following additions: one year of study beyond the basic level and an engineering project or research activity resulting in a report that demonstrates both mastery of the subject matter and a high level of communication skills. 1.12

Komunikowanie się w kształceniu inżynierów ABET 2012: Criteria for Accrediting Programs in Engineering in the United States for Programs Evaluated During the 2012-2013 Accreditation Cycle The program must have a well-developed process for assessing the extent to which the educational objectives are being achieved by the graduates (e.g., grading system, videotapes of students' oral defenses of theses, reviews of experimental techniques, critiques of written communication skills, measures of project comprehensiveness, etc.). 1.13

Kształcenie inżynierów - realizacja University of Southern California, LA WRIT 340: Advanced Writing Communication for Engineers ENGR 501x: Technical Writing and Communication for Graduate Students in Engineering and Science 1.14

Ilość i dostępność informacji czasopisma IEEE Transactions on Professional Communication Journal of Business and Technical Communication Journal of Technical Writing and Communication Technical Communication Technical Communication Quaterly konferencje sesje tematyczne na konferencjach poświęconych kształceniu inżynierów 1.15

Inicjatywy środowiskowe 1.16

Inicjatywy środowiskowe 1.17

Kształcenie młodych naukowców - badania UNESCO-CEPES (2002-03) Doctoral Degrees and Qualifications in the Contexts of the EHEA and the ERIA Marie Curie Fellowship Association badania prowadzone w środowisku młodych naukowców Eurodoc badania prowadzone w środowisku młodych naukowców European University Association - EUA konferencja EUA: Doctoral Programmes in Europe, Nicea (2006) ok. 600 uczestników powołanie EUA Council for Doctoral Education (2008) 1.19

Projekty European University Association 1.20

Kształcenie doktorantów problem globalny źródło: Nature, 21 April 2011 1.21

Kształcenie doktorantów problem globalny źródło: Nature, 21 April 2011 1.22

Kształcenie doktorantów problem globalny zalecenia dla uczelni dla pracodawców dla polityków 1.23

Kształcenie doktorantów problem globalny 1.24

Wspólny kierunek myślenia 1.25

VITAE Researcher Development Framework: zestaw kompetencji (4 obszary, 12 podobszarów) knowledge and intellectual abilities personal effectiveness research governance and organisation engagement, influence and impact w tym commumication and dissemination przyjęte przez większość uniwersytetów w W. Brytanii np. University College London 250 przedmiotów/warsztatów 1.26

LERU 1.27

LERU LERU Advice Paper (2014) Skills (learning outcomes) intellectual skills, which comprise the ability to (4 pozycje) academic and technical skills, which comprise the ability to (11 pozycji) transfer new knowledge to scholarly communities and communicate it to society work according to ethical principles 1.28

LERU LERU Advice Paper (2014) Skills (learning outcomes) personal and professional management skills, which comprise the ability to (10 pozycji) communicate very complex concepts speak and present effectively in public dodatkowo (3 pozycje) the ability to teach and train others 1.29

Rynek pracy naukowców dwa modele Europa Południowa, Centralna i Wschodnia rynek tradycyjny - uczelnie i instytuty badawcze Europa Północno-Zachodnia, USA rynek rozszerzony o instytucje gospodarcze w Niemczech większość osób zarządzających dużymi firmami ma stopień doktora w Sun Microsystems (USA) do pracy w dziale projektowania przyjmowani tylko doktorzy źródło: F.X. Grau Vidal, Council EUA-CRUE, Sevilla 2010 1.31

Rynek pracy - nie tylko uczelnie Około 50% osób posiadających stopień doktora pracuje obecnie poza szkolnictwem wyższym, z tego tylko część prowadzi badania naukowe źródło: Trends 2010, EUA, 2010 liczba doktoratów rocznie: ok. 5 700 liczba nauczycieli akademickich: ok. 93 000 źródło: GUS 2015 1.32

Rynek pracy - nie tylko uczelnie źródło: S. Vurgun, Freie Univ. Berlin, EUA-CDE Workshop, Izmir 2014 1.33

Rynek pracy - nie tylko badania Mobilność międzysektorowa, ale także zmiana charakteru pracy źródło: L. Borrell-Damian, Collaborative Doctoral Education, EUA DOC-CAREERS, 2009 1.34

Pożądane cechy absolwenta (umiejętności ogólne i postawy) umiejętność uczenia się (samokształcenia) umiejętność stawiania i rozwiązywania problemów umiejętność analitycznego i krytycznego myślenia (krytycznej refleksji) umiejętność komunikowania się (w mowie i piśmie), także z niespecjalistami (mediami,...) umiejętność zarządzania zespołem i projektem umiejętność pracy w zespole międzynarodowym rozumienie problemów środowiska badawczego (aspekty prawne, etyczne, komercyjne,...) elastyczność umiejętność adaptacji do nowych warunków, zadań,... przedsiębiorczość Oczekiwania wobec absolwenta 1.35

opinie pracodawców Oczekiwania pracodawców źródło: L. Borrell-Damian, Collaborative Doctoral Education, EUA DOC-CAREERS, 2009 1.36

Oczekiwania pracodawców źródło: A. Huijser, Executive V-President, Philips, EUA Conf., Maastricht 2004 1.37

Oczekiwania pracodawców źródło: A. Huijser, Executive V-President, Philips, EUA Conf., Maastricht 2004 1.38

Oczekiwania pracodawców źródło: A. Huijser, Executive V-President, Philips, EUA Conf. Maastricht, 2004 1.39

Zapotrzebowanie ze strony doktorantów Kształtowanie umiejętności ogólnych - opinie młodych naukowców ankieta MCFA, Eurodoc & Pi-Net (2003); 2790 odpowiedzi źródło: M. Lola, Marie Curie Fellowship Association, EUA Conf., Salzburg 2005 1.40

Zapotrzebowanie ze strony doktorantów Najbardziej pożądane umiejętności ogólne opinie młodych naukowców ankieta MCFA, Eurodoc & Pi-Net (2003); 2790 odpowiedzi źródło: M. Lola, Marie Curie Fellowship Association, EUA Conf., Salzburg 2005 1.41

Dostosowanie programów kształcenia źródło: M. Ritter, Pro-Rector, Imperial College London, EUA Conf., Maastricht 2004 1.42

Dostosowanie programów kształcenia źródło: M. Ritter, Pro-Rector, Imperial College London, EUA Conf., Maastricht 2004 1.43

Dostosowanie programów kształcenia University of Washington, Seattle źródło: W. Krull, Volkswagen Foundation, EUA-CDE Conf., Berlin 2010 1.44

Możliwości samokształcenia Springer Author Academy self-learning platform 1.45

Wiley Researcher Academy Możliwości samokształcenia źródło: Wiley, 2016 1.46

Uchwała Rady Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie zasad prowadzenia studiów doktoranckich na Wydziale Studia doktoranckie na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych I. Podstawowe ustalenia II. III. Program kształcenia Zasady studiowania IV. Przyjęcia na studia A co u nas? załącznik do uchwały 1.47

w zakresie wiedzy a) b) Efekty kształcenia c) ma wiedzę dotyczącą metodyki prowadzenia badań naukowych, a także prawnych i etycznych aspektów działalności naukowej d) ma wiedzę dotyczącą metod przygotowywania publikacji i prezentowania wyników badań e) ma podstawową wiedzę dotyczącą pozyskiwania i prowadzenia projektów badawczych, w tym uwarunkowań ekonomicznych i prawnych realizacji tych projektów f) ma podstawową wiedzę dotyczącą transferu technologii oraz komercjalizacji wyników badań, w tym zwłaszcza zagadnień związanych z ochroną własności intelektualnej g) ma wiedzę w zakresie metodyki i nowoczesnych technik prowadzenia zajęć dydaktycznych 1.48

w zakresie umiejętności a) b) c) d) e) f) potrafi dokumentować wyniki prac badawczych oraz tworzyć opracowania mające charakter publikacji naukowych, także w języku angielskim, zgodnie z zasadami tworzenia tego typu opracowań, w szczególności zachowując zasady związane z poszanowaniem praw autorskich g) potrafi skutecznie porozumiewać się przy użyciu różnych technik w międzynarodowym środowisku naukowym i zawodowym oraz w innych środowiskach, także w języku angielskim; ma umiejętność prezentowania w sposób zrozumiały swoich osiągnięć i koncepcji oraz przytaczania właściwych argumentów w dyskusjach naukowych oraz debatach publicznych o różnorodnej tematyce; potrafi poprowadzić dyskusję naukową h) jest przygotowany do prowadzenia zajęć dydaktycznych na uczelni i innych form kształcenia w sposób poprawny metodologicznie, z wykorzystaniem nowoczesnych technik kształcenia Efekty kształcenia 1.49

w zakresie kompetencji społecznych a) b) c) d) Efekty kształcenia e) ma świadomość społecznej roli absolwenta studiów doktoranckich, a zwłaszcza rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu m.in. poprzez środki masowego przekazu informacji i opinii dotyczących osiągnięć nauki i techniki; podejmuje starania, aby przekazywać takie informacje i opinie we właściwy, powszechnie zrozumiały sposób, z uzasadnieniem różnych punktów widzenia 1.50

Przedmiot Techniki Prezentacji - WEiTI CEL poprawienie umiejętności tworzenia prezentacji (pisanych i mówionych ) ELEMENTY SKŁADOWE wykład projekt projekt #1 zadanie 2 projekt #1 zadanie 1 projekt #3 projekt #1 zadanie 3 projekt #2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 wykłady projekt #2 - wstęp laboratorium otwarte tydzień 1.52

Przedmiot Techniki Prezentacji - WEiTI Nagroda Rektora PW (1999) Publikacje i prezentacje zagraniczne A. Kraśniewski, Teaching Technical Communication - Unexpected Experience, in Proc. Int. Conf. on Engineering Education, Oslo, August 2001 A. Kraśniewski, New Concepts in Teaching Technical Communication, in The Renaissance Engineer of Tomorrow, Proc. 30 th SEFI Annual Conf., Firenze, Sept. 2002 W. Murzyn, Presentation skills training for good engineers who are poor communicators: How to help somebody who doesn t want help?, in FORUM 2003 Int. Technical Communicators Conf., Milan, July 2003 A. Kraśniewski, W. Murzyn, Promotion of Engineering in Society: New Ideas in Teaching Technical Communication, in Engineering Education at the Cross-Roads of Civilizations, Proc. 33 rd SEFI Annual Conf., Ankara, Sept. 2005 Wzmianka nt. przedmiotu w biuletynie IEEE Engineering Management Society, IV 2002 1.53

a w roku 2005... POLITECHNIKA WARSZAWSKA oferta dydaktyczna studiów doktoranckich - wykłady specjalne Techniki komunikowania się w działalności młodego naukowca A. Kraśniewski (PW), W. Murzyn (Siemens) 1.54

TKOMD cel doskonalenie umiejętności komunikowania się w środowisku akademickim, a także w innych środowiskach 1.56

TKOMD efekty kształcenia WIEDZA ma wiedzę dotyczącą zasad przygotowywania publikacji naukowych oraz przygotowywania i prowadzenia prezentacji dotyczących zagadnień naukowych w środowisku zawodowym oraz w innych środowiskach zna podstawowe prawne i etyczne aspekty tworzenia publikacji i prezentacji ma wiedzę w zakresie zasad otwartego dostępu do publikacji i wyników badań ma wiedzę w zakresie nowych technik prowadzenia zajęć dydaktycznych UMIEJĘTNOŚCI potrafi przygotować tekst dotyczący zagadnień naukowych, w języku polskim i angielskim, zawierający elementy graficzne (przeznaczony dla specjalistów), zgodnie z zasadami tworzenia tego typu dokumentów potrafi przygotować tekst dotyczący zagadnień naukowych przeznaczony dla niespecjalistów potrafi uzasadnić możliwość wykorzystania wyników prac badawczych w praktyce potrafi dokonać krytycznej analizy tekstu o charakterze naukowym - krytycznie ocenić jego zrozumiałość, kompozycję (struktury informacyjne) i formę potrafi wykorzystać krytyczne uwagi do udoskonalenia przygotowanego dokumentu potrafi przygotować i przeprowadzić prezentację dotyczącą zagadnień naukowych z wykorzystaniem zaawansowanych funkcji/możliwości narzędzi służących do przygotowania i prowadzenia prezentacji multimedialnych potrafi dokonać krytycznej analizy prezentacji przeprowadzonej z wykorzystaniem technik multimedialnych - krytycznie ocenić jej treść, sposób przygotowania slajdów i sposób przeprowadzenia prezentacji potrafi prowadzić dyskusję w środowisku akademickim, aktywnie uczestniczyć w takiej dyskusji, formułując i uzasadniając swoje opinie tworząc teksty i prezentacje, nie popełnia plagiatu i nie narusza w inny sposób praw autorskich oraz norm etycznych KOMPETENCJE SPOŁECZNE ma świadomość konieczności komunikowania się z otoczeniem, także pozazawodowym, w sposób zrozumiały dla odbiorcy rozpoznaje i rozumie potrzeby różnych grup odbiorców i stosownie do tych potrzeb opracowuje treść i formę przekazu prawidłowo identyfikuje i rozwiązuje problemy etyczne związane z tworzeniem tekstów technicznych i prezentacji 1.57

TKOMD - realizacja ELEMENTY SKŁADOWE wykład projekt projekt #1 zadanie 2 projekt #1 zadanie 1 projekt #3A i #4 projekt #1 zadanie 3 projekt #2 projekt #3B 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 wykłady projekt #2 - wstęp? tydzień 1.58

TKOMD informacje i materiały http://cygnus.tele.pw.edu.pl/~andrzej/tkomd/tkomd_i.htm 1.59