European Institute of Environmental Energy POLAND, Ltd WARSZAWA AUDYT ENERGETYCZNY

European Institute of Environmental Energy POLAND, Ltd 00-791 WARSZAWA UL. CHOCIMSKA 31/9 AUDYT ENERGETYCZNY BUDYNKU UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ PRZEDSZKOLE NR 181 ul. Pruszyńskiego 5 Warszawa Zamawiający: URZĄD DZIELNICY BIELANY M.ST. WARSZAWY 02-882 WARSZAWA UL. śeromskiego 29 Data zakończenia pracy: styczeń 2014 roku Wykonawca: mgr inŝ. Leszek Gazda Kurs przygotowujący do działalności audytora energetycznego nr 66/2003, zaświadczenie nr 1100

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 2 1. Dane identyfikacyjne budynku 1.1 Rodzaj budynku Przedszkole 1.2 Rok budowy ok. 1960 1.3 Inwestor Urząd Dzielnicy Bielany m. st. Warszawy 1.4. Adres budynku (nazwa lub imię ul. śeromskiego 29 i nazwisko, adres do korespondencji, PESEL*) (* w przypadku cudzoziemca nazwa i numer dokumentu toŝsamości) 02-882 Warszawa tel. (022) 37 33 411 fax (022) 37 33 420 ul. Pruszyńskiego 5 01-870 Warszawa powiat: warszawski województwo: mazowieckie 2. Nazwa, adres i numer REGON podmiotu wykonującego audyt: European Institute of Environmental Energy Poland, Ltd ul. Chocimska 31/9 00-791 Warszawa REGON 010659642 3. Imię i nazwisko, adres audytora koordynującego wykonanie audytu, posiadane kwalifikacje, podpis: mgr inŝ. Leszek Gazda 05-650 Chynów, Widok 5 Kurs przygotowujący do działalności audytora energetycznego nr 66/2003, zaświadczenie nr 1100. 4. Współautorzy audytu: imiona, nazwiska, zakresy prac, Lp Imię i nazwisko Zakres udziału w opracowaniu audytu energetycznego lub audytu remontowego 1 2 5. Miejscowość: Warszawa data wykonania opracowania: styczeń 2014 6. Spis treści: 1. Strona tytułowa... 2 2. Karta audytu energetycznego budynku... 3 3. Dokumenty i dane źródłowe wykorzystane przy opracowaniu audytu oraz wytyczne i uwagi inwestora... 5 4. Inwentaryzacja techniczno - budowlana budynku...7 5. Ocena stanu technicznego budynku... 12 6. Wykaz usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych... 13 7. Określenie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego... 14 8. Opis i przedmiar optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidzianego do realizacji... 21 9. Załączniki do audytu...22

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 3 2. Karta audytu energetycznego budynku 1. Dane ogólne 1. Konstrukcja/technologia budynku Tradycyjna 2. Liczba kondygnacji 3 3. Kubatura części ogrzewanej [ m 3 ] 2 617,58 4. Powierzchnia netto budynku [m 2 ] 814,00 5. Powierzchnia uŝytkowa części mieszkalnej [ m 2 ] - 6. Powierzchnia uŝytkowa lokali uŝytkowych oraz innych pomieszczeń niemieszkalnych [m 2 ] 814,00 7. Liczba lokali mieszkalnych - 8. Liczba osób uŝytkujących budynek 123 9. Sposób przygotowania ciepłej wody węzeł ciepłowniczy 10. Rodzaj systemu grzewczego budynku węzeł ciepłowniczy 11. Współczynnik kształtu A/V [1/m] 0,54 12. Inne dane charakteryzujące budynek - 2. Współczynniki przenikania ciepła przez przegrody budowlane Stan przed Stan po [ W/(m 2 K)] termomodernizacją termomodernizacji 1. Ściany zewnętrzne 1,15 0,24 2. Dach/stropodach 0,87 0,19 3. Strop piwnicy 1,29 1,29 4. Okna 1,50 1,50 5. Drzwi/bramy 1,60 1,60 6. 3. Sprawności składowe systemu grzewczego 1. Sprawność wytwarzania 0,91 0,98 2. Sprawność przesyłania 0,92 0,95 3. Sprawność regulacji i wykorzystania 0,80 0,93 4. Sprawność akumulacji 1,00 1,00 5. Uwzględnienie przerwy na ogrzewanie w okresie tygodnia 1,00 0,95 6. Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby 1,00 0,90 4. Charakterystyka systemu wentylacji 1. Rodzaj wentylacji ( naturalna, mechaniczna) Naturalna Naturalna 2. Sposób doprowadzenia i odprowadzenia powietrza Okna Okna 3. Strumień powietrza wentylacyjnego [ m 3 /h ] 2618,00 2618,00 4. Liczba wymian [1/h] 1,00 1,00 5. Charakterystyka energetyczna budynku 1. Obliczeniowa moc cieplną systemu grzewczego [kw] 380,7 314,2 2. Obliczeniowa moc cieplną na przygotowanie ciepłej wody uŝytkowej [kw] 9,8 9,8 3. Roczne zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego i przerw 1370,45 1130,96 w ogrzewaniu) [GJ/rok] 4. Roczne obliczeniowe zuŝycie energii do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego i przerw 2045,45 1111,46 w ogrzewaniu [GJ/rok] 5. Obliczeniowe zuŝycie energii do przygotowania ciepłej wody uŝytkowej [GJ/rok] 76,95 76,95 Zmierzone zuŝycie ciepła na ogrzewanie przeliczone na warunki 6. sezonu standardowego i na przygotowanie cwu (słuŝące do weryfikacji przyjętych składowych danych obliczeniowych - bilansu ciepła) [GJ/rok]

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 4 7. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (bez uwzględnienia sprawności systemu grzewczego 467,7 385,9 i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 2 rok)] 8. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego 698,0 379,3 i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 2 rok)] 9. Wskaźnik rocznego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku (z uwzględnieniem sprawności systemu grzewczego 217,1 117,9 i przerw w ogrzewaniu) [kwh/(m 3 rok)] 6. Opłaty jednostkowe (obowiązujące w dniu sporządzania audytu ) 1. Opłata za 1GJ na ogrzewanie ** ) [zł] 40,18 40,18 2. Opłata za 1 MW mocy zam. na ogrzewanie na miesiąc ***) [zł] 9 187,98 9 187,98 3. Opłata za podgrzanie 1 m 3 wody uŝytkowej ** ) [zł] 34,68 34,68 4. Opłata za 1MW mocy zamówionej na podgrzanie wody uŝytkowej na miesiąc*** ) [zł] 9 187,98 9 187,98 5. Opłata za ogrzanie 1 m 2 pow. uŝytkowej miesięcznie [zł] 12,71 8,12 6. Opłata abonamentowa [zł] - - 7. Inne [zł] - - 7. Charakterystyka ekonomiczna optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowana suma kredytu [zł ] 244 478,40 Roczne zmniejszenie Planowane koszty całkowite [zł ] 305 598,00 zapotrzebowania na energię [%] Roczna oszczędność kosztów energii [zł/rok] 44 859,61 Premia termomodernizacyjna [zł] 48 895,68 *) - dla budynku o mieszanej funkcji naleŝy podać wszystkie dane oddzielnie dla kaŝdej części budynku ** ) - opłata zmienna związana z dystrybucją i przesyłem jednostki energii *** ) - stała opłata miesięczna związana z dystrybucją i przesyłem energii 44,0

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 5 3. Dokumenty i dane źródłowe wykorzystane przy opracowaniu audytu oraz wytyczne i uwagi inwestora 3.1.Dokumentacja projektowa: Inwentaryzacja budynku Przedszkola nr 181. Miejskie Biuro Projektów Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa, ul. Sienkiewicza 12, inŝ. Zdzisław Rybka 1966 r. ZałoŜenia techniczno-ekonomiczne na remont kapitalny z modernizacją przedszkola 4-ro oddziałowego przy ul. Pruszyńskiego 5 w Warszawie.. Miejskie Biuro Projektów Miasta Stołecznego Warszawy, Warszawa, ul. Sienkiewicza 12, inŝ. B. Janas-Knyszewska 1971 r. Projekt techniczny modernizacji węzła cieplnego c.o. w Przedszkolu nr 181 ul. Pruszyńskiego 5 w Warszawie. Naczelna Organizacja Techniczna Oddział Stołeczny Zespół Usług Technicznych, mgr inŝ. A. Cudny, mgr inŝ. W. Pietrzak, dr inŝ. W. Tichończuk 1982 r. Projekt techniczny wymiany instalacji centralnego ogrzewania i regulacji w Przedszkolu nr 181 ul. Pruszyńskiego 5 w Warszawie. Naczelna Organizacja Techniczna Oddział Stołeczny Zespół Usług Technicznych, mgr inŝ. A. Cudny, mgr inŝ. W. Pietrzak, dr inŝ. W. Tichończuk 1982 r. Projekt techniczny. Przedszkole nr 181 Warszawa ul. Pruszyńskiego 5. Wymiana instalacji c.w. i z.w. Przedsiębiorstwo Projektowo-Wykonawcze SECOR Sp. z o.o., 03-712 Warszawa, ul. Sierakowskiego 4 mgr inŝ. J. Zawadzka 1992 r. Projekt techniczny. Przedszkole nr 181 Warszawa ul. Pruszyńskiego 5. Automatyka do węzła cieplnego. Przedsiębiorstwo Projektowo-Wykonawcze SECOR Sp. z o.o., 03-712 Warszawa, ul. Sierakowskiego 4 mgr inŝ. J. Zawadzka 1992 r. 3.2.Inne dokumenty: 1. Ustawa z dnia 21.11.2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów - Dz.U. Nr.223, poz.1459 2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17.03.2009r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a takŝe oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Dz.U. Nr 43 poz. 346 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - Dz. U. Nr 75 poz. 690 z późn. zm. 4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6.11.2008r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-uŝytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej Dz.U. nr 201 poz. 1240 5. Polska Norma PN-EN-ISO 6946:2008 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania. 6. Polska Norma PN-EN-ISO 13789:2008 Właściwości cieplne budynków. Współczynnik strat ciepła przez przenikanie. Metoda obliczania 7. Polska Norma PN-EN-ISO 13790:2008 Energetyczne właściwości uŝytkowe budynków. Obliczanie zuŝycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia. 8. Polska Norma PN-EN 12831:2006 "Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciąŝenia cieplnego". 9. Polska Norma PN-82/B-02403 Ogrzewnictwo. Temperatury obliczeniowe zewnętrzne 10. Polska Norma PN-EN ISO 14683:2008 Mostki cieplne w budynkach liniowy współczynnik przenikania ciepła Metody uproszczone i wartości orientacyjne 11. Polska Norma PN-B-01706:1992 wraz ze zmianą PN-B-01706:1992/Az1:1999 Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu 12. Polska Norma PN-B-03430:1983 wraz ze zmianą PN-83/B-03430/Az3:2000 Wentylacja w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uŝyteczności publicznej. Wymagania 13. Polska Norma PN-ISO 9836:1997 Właściwości uŝytkowe w budownictwie. Określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych. 14. Dane klimatyczne zamieszczone na stronie internetowej obsługującej Ministra Infrastruktury www.mi.gov.pl 15. Program komputerowy Audytor OZC wersja 4.8 ; Sankom, mgr inŝ. P. Wereszczyński 16. Materiały dostarczone przez Zleceniodawcę. 3.3.Osoby udzielające informacji: - Andrzej Zalewski główny specjalista Urzędu Dzielnicy Bielany m. st. Warszawy

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 6 3.4. Wytyczne, sugestie, ograniczenia i uwagi inwestora ( zleceniodawcy) uzyskanie dotacji lub dofinansowania w innej postaci za wykonane działania termomodernizacyjne z innych źródeł niŝ określone w Ustawie o wspieraniu termomodernizacji i remontów np. RPO 3.5. Zadeklarowany maksymalny wkład własny na pokrycie kosztów termomodernizacji

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 7 4. Inwentaryzacja techniczno - budowlana budynku 4.1. Ogólne dane o budynku Identyfikator budynku ul. Pruszyńskiego 5 Własność prywatna spółdzielcza komunalna X samorządowa Przeznaczenie budynku mieszkalny mieszkalno-usługowy X inny szkoła Osiedle Adres ul. Pruszyńskiego 5 Budynek X wolno stojący bliźniak segment w zabudowie szeregowej blok mieszkalny wielorodzinny Rok budowy ok. 1960 Rok zasiedlenia ok. 1960 Technologia budynku UW-2ś unifik. warszawska RWB BSK RBM-73 RWP-75 PBU-59 PBU-62 UW 2-J WUF-62 WUF-T OWT-67 OWT-75 Szczecin W-70 Wk-70 SBM-75 ZSBO Stolica monolit X tradycyjna ramowa szkieletowa inna - określić: Powierzchnia zabudowy 1) [m 2 ] 422,19 Budynek podpiwniczony tak Kubatura budynku 1) [m 3 ] 4 179,00 Liczba klatek schodowych - Kubatura ogrzewanej części budynku powiększona o kubaturę ogrzewanych pomieszczeń na poddaszu uŝytkowym lub w piwnicy i pomniejszona o kubaturę wydzielonych klatek schodowych, szybów, wind, otwartych wnęk, logii i galerii [m 3 ] 2 617,58 Liczba kondygnacji Piwnice Parter I piętro Powierzchnia uŝytkowa mieszkań 1) [m 2 ] - Wysokość kondygnacji w świetle [m] Piwnice 2,20 m Parter i piętro 2,80 m Powierzchnia korytarzy [m 2 ] - Liczba uŝytkujących 123 Powierzchnia pomieszczeń ogrzewanych na poddaszu uŝytkowym [m 2 ] (podaj przeznaczenie pomieszczeń) Powierzchnia pomieszczeń ogrzewanych w piwnicy [m 2 ] (podaj przeznaczenie pomieszczeń) Powierzchnia usługowa pomieszczeń ogrzewanych (usługi, sklepy, itp.) [m 2 ] Powierzchnia uŝytkowa ogrzewanej części budynku [m 2 ] (4+5+6+7+8) - Liczba mieszkań - - Liczba mieszkań z WC w łazience - - Liczba mieszkań z WC osobno - 814,00 1) wg PN-ISO 9836 Właściwości uŝytkowe w budownictwie Określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 8 4.2. Szkic budynku Lokalizację i szkic obiektu zamieszczono na załączniku nr 3. PoniŜej zamieszczono dokumentację fotograficzną obiektu. fot. nr 1: elewacja N fot. nr 1: elewacja S

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 9 fot. nr 1: elewacja W fot. nr 1: elewacja E

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 10 4.3 Opis techniczny podstawowych elementów budynku Wolnostojący budynek będący przedmiotem audytu został wykonany około 1960 r. w technologii tradycyjnej. Jest to budynek dwukondygnacyjny, podpiwniczony. Stropy nad piwnicą Ŝelbetowe. Ściany parteru z cegły pełnej z rdzeniami Ŝelbetowymi w filarkach międzyokiennych. Elewacja licowana cegłą wapienno-piaskową. Ściany działowe z cegły dziurawki. Dach jednospadowy Ŝelbetowy pokryty papą. W piwnicy pomieszczenia magazynowe i składy oraz techniczne (węzeł cieplny, komora filtracyjna ). Na parterze pomieszczenia administracyjne, sale zajęć, umywalnie, WC i szatnie. Na I piętrze sale zajęć, umywalnie i WC. Solarka okienna i drzwiowa wymieniona. Od strony zachodniej jest taras na całej długości budynku. W budynku pełna infrastruktura techniczna. Centralne ogrzewanie typu tradycyjnego dotychczas znacząco niemodernizowane, zasilane z miejskiej sieci cieplnej poprzez węzeł cieplny znajdujący się w piwnicach budynku. Zimna woda z miejskiego wodociągu. Ciepła woda wytwarzana centralnie w węźle cieplnym. Instalacja wykonana z rur stalowych. L.p. 4.4.1 Zestawienie danych dotyczących przegród budowlanych Poło U K* Ŝenie Opis Pow. do obl. koszt. m 2 Pow. do obl. strat ciepła m 2 W/(m 2 *K.) W tym: pow. okna m 2 U okna W/(m 2 *K.) W tym: pow. drzwi m 2 U drzwi W/(m 2 *K.) 1 Ściana zewnętrzna N 103,49 89,41 1,38 19,10 1,80 1,68 1,80 2 Ściana zewnętrzna S 103,49 89,41 1,38 18,88 1,80 - - 3 Ściana zewnętrzna W 230,85 190,37 1,38 67,82 1,80 - - 4 Ściana zewnętrzna E 202,36 190,37 1,38 43,42 1,80 2,67 1,80 5 Stropodach - 383,27 422,19 2,29 - - - - 6 Strop nad piwnicą - 296,89 422,19 1,29 - - - -

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 11 4.5. Charakterystyka energetyczna budynku L.p. Rodzaj danych Stan obecny 1 Szczytowa moc cieplna (zapotrzebowanie na moc cieplną dla c.o.) MW q moc - 2 Zamówiona moc cieplna (łącznie dla c.o. i c.w.u.) MW q - 3 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym bez uwzględnienia sprawności systemu ogrzewania GJ Q H 1370,45 4 ciepła Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania GJ/m 3 / V E= Q H 0,328 5 Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło w standardowym sezonie grzewczym z uwzględnieniem sprawności systemu ogrzewania GJ Q S 2045,45 6 Taryfa opłat ( z VAT): Opłata stała (za moc zamówioną + za przesył ) miesięcznie zł/mw 9 187,98 Opłata zmienna (za ciepło + za przesył) wg licznika zł/gj 40,18 Opłata abonamentowa miesięcznie zł 4.6. Charakterystyka systemu ogrzewania l.p. Rodzaj danych Dane w stanie istniejącym 1 Typ instalacji Ciepło dostarczane z miejskiej sieci cieplnej poprzez węzeł cieplny z urządzeniami automatycznej regulacji. Instalacja wodna pompowa, dwururowa z rozdziałem dolnym 2 Parametry pracy instalacji 90/70 o 3 Przewody w instalacji Rury stalowe czarne spawane 4 Rodzaje grzejników Ŝeliwne członowe oraz rurowe 5 Osłonięcie grzejników Tak 6 Zawory termostatyczne - 7 Sprawności składowe systemu grzewczego ηg = 0,91 ηs = 1,00 ηd = 0,92 ηe = 0,80 8 Liczba dni ogrzewania w tygodniu / liczba 5 / 24 godzin na dobę 9 Modernizacja instalacji po roku 1984-4.7. Charakterystyka instalacji ciepłej wody uŝytkowej L.p. Rodzaj danych Dane w stanie istniejącym 1 Rodzaj instalacji C.w.u. przygotowywana jest węźle cieplnym 2 Piony i ich izolacja - 3 Zbiornik akumulacyjny Nie 4 Opomiarowanie (wodomierze indywidualne) Nie 4.8. Charakterystyka systemu wentylacji L.p. Rodzaj danych Rodzaj danych 1 Rodzaj instalacji Grawitacyjna, naturalna 2 Strumień powietrza wentylacyjnego m 3 / h 2 618,00 4.9. Charakterystyka węzła cieplnego w budynku Węzeł cieplny dwufunkcyjny zasilany z sieci miejskiej. W węźle są zamontowane wymienniki WWB-1, 2 pompy cyrkulacyjne, w tym jedna rezerwowa typu 50 PM 130. W węźle zamontowano elektroniczny zestaw regulacji temperatury firmy SAMSON składający się z zaworu regulacyjnego, napędu elektrycznego z siłownikiem i elektronicznego regulatora.

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 12 5. Ocena aktualnego stanu technicznego budynku 5.1 Elementy konstrukcyjne i ochrona cieplna budynku Ogólny stan budynku jest dość dobry choć ściany bez ocieplenia charakteryzują się wysokim współczynnikiem przenikania ciepła. Drzwi wejściowe do budynku oraz okna wymienione. Ocieplenia wymagają ściany zewnętrzne i stropodach. 5.2 System grzewczy Instalacja wewnętrzna dotychczas znacząco niemodernizowana, wykonana z rur stalowych z grzejnikami Ŝeliwnymi i rurowymi (sale zajęć). Węzeł cieplny wymaga modernizacji. 5.3 System zaopatrzenia w c.w.u. Ciepła woda wytwarzana jest centralnie w węźle cieplnym. Instalacja wykonana z rur stalowych. 5.4. Ocena stanu istniejącego budynku i moŝliwości poprawy l.p. Charakterystyka stanu istniejącego MoŜliwości i sposób poprawy 1 2 3 1 2 3 4 Przegrody zewnętrzne mają wartości współczynnika przenikania ciepła U [W/m 2 K] wyŝsze od minimalnych wynikających z ustawy termomodernizacyjnej - ściany zewnętrzne U = 0,87 - stropodach U = 1,15 Okna i drzwi wymienione o współczynnikach odpowiednio U = 1,5 W/m 2 *K i U = 1,6 W/m 2 *K Wentylacja grawitacyjna. Nie stwierdza się zbyt małego przewietrzania. W okresie zimowym występuje nadmierny napływ zimnego powietrza, co zwiększa zuŝycie ciepła na ogrzewanie. Instalacja ciepłej wody uŝytkowej c.w.u. przygotowywana centralnie zmodernizowana. 5 System grzewczy Instalacja typu tradycyjnego, zmodernizowana NaleŜy docieplić przegrody zewnętrzne i zapewnić obecnie wymagany opór cieplny - dla ścian R 4 - dla stropodachu R 4,5 Bez uwag. MoŜliwe obniŝenie zuŝycia ciepła przez wprowadzenie wentylacji kontrolowanej z zastosowaniem nawiewników. Bez uwag. MoŜliwe wprowadzenie oszczędności poprzez wymianę węzła cieplnego i instalacji.

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 13 6. Wykaz rodzajów usprawnień i przedsięwzięć termomodernizacyjnych wybranych na podstawie oceny stanu technicznego l.p. Rodzaj usprawnień lub przedsięwzięć Sposób realizacji 1 2 3 1 Zmniejszenie strat przez przenikanie przez ściany zewnętrzne Docieplenie ścian - metoda bezspoinowa (styropian) 2. j.w. przez stropodach Ocieplenie stropodachu metodą nadmuchową przy uŝyciu np. granulatu wełny mineralnej. 3. PodwyŜszenie sprawności instalacji c.o. Wymiana węzła cieplnego i instalacji. Regulacja po dokonanych pracach ociepleniowych.

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 14 7. Określenie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 7.1 Wskazanie rodzajów usprawnień termomodernizacyjnych dotyczących zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło l.p. Grupa usprawnień Rodzaje usprawnień 1 2 3 I Usprawnienie dotyczące zmniejszenia strat przez przenikanie przez przegrody budowlane oraz na ogrzewanie powietrza wentylacyjnego Ocieplenie ścian zewnętrznych Ocieplenie stropodachu 7.2 Ocena opłacalności i wyboru usprawnień dot. zmniejszenia strat przez przenikanie przez przegrody i zapotrzebowania na ciepło na ogrzanie powietrza wentylacyjnego W niniejszym rozdziale w kolejnych tabelach dokonuje się następujące działania: 1. Ocena opłacalności i wybór optymalnych usprawnień prowadzących do zmniejszenia strat ciepła przez przenikanie przez przegrody zewnętrzne, 2. Zestawienie optymalnych usprawnień i przedsięwzięć w kolejności rosnącej wartości prostego czasu zwrotu nakładów (SPBT) charakteryzującego kaŝde usprawnienie. W obliczeniach przyjęto następujące dane: Wyszczególnienie W stanie obecnym Po termo modernizacji Jednostka t W0 +20 bez zmian t Z0-20 bez zmian Sd / Warszawa / 3686 bez zmian dzień * K * a O 0m, O 1m 9 187,98 bez zmian zł/(mw * m-c) O 0z, O 1z 40,18 bez zmian zł/gj A b0, A b1 - bez zmian zł/m-c 0 C 0 C

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 15 7.2.1.1 Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie Dane: powierzchnia przegrody do obliczenia strat powierzchnia przegrody do obliczenia kosztu usprawnienia Przegroda Ściany zewnętrzne A = 405,99 m 2 A koszt = 486,62 m 2 Opis wariantów usprawnienia: Przewiduje się docieplenie ścian metodą bezspoinową z uŝyciem styropianu odmiany "15" o współczynniku przewodności cieplnej λ=0,036 W/mK. Rozpatruje się 3 warianty róŝniące się grubością warstwy izolacji termicznej: wariant 1 - o grubości warstwy izolacji przy której spełnione będzie wymaganie wielkości oporu cieplnego R 4,0(m 2 *K)/W wariant 2 - o grubości warstwy izolacji o 2 cm większej niŝ w wariancie 1 wariant 3 - o grubości warstwy izolacji o 4 cm większej niŝ w wariancie 1 Lp. Omówienie Jedn. Stan istniejący 1 Grubość dodatkowej warstwy izolacji termicznej; g= Warianty 1 2 3 m - 0,12 0,14 0,16 2 Zwiększenie oporu cieplnego R (m 2 *K)/W - 3,33 3,89 4,44 3 Opór cieplny R (m 2 *K)/W 0,87 4,20 4,76 5,31 4 Q 0U, Q 1U = 8,64 * 10-5 *Sd * A/R GJ/a 148,69 30,76 27,17 24,33 5 q 0U, q 1U = 10-6 *A(t W0 -t Z0 )/R MW 0,0187 0,0039 0,0034 0,0031 6 Roczna oszczędność kosztów O ru =(Q 0U -Q 1U )O Z +12(q 0U -q 1U )O m zł/a - 6371 6565 6719 7 Cena jednostkowa usprawnienia zł/m 2-220,00 240,00 260,00 8 Planowany koszt robót związanych ze zmniejszeniem strat przenikania ciepła N U zł - 107056 116789 126521 9 SPBT=N U / O ru lata - 16,80 17,79 18,83 10 U 0, U 1 W/m 2 *K 1,15 0,238 0,210 0,188 Podstawa przyjętych wartości N U Przyjęto ceny jednostkowe ocieplenia 1m 2 wg analizy ofert firm ociepleniowych działających na rynku warszawskim. Koszt usprawnienia stanowi iloczyn ceny jednostkowej i całkowitej powierzchni ścian zewnętrznych. Jako optymalny przyjęto wariant spełniający warunki izolacyjności wynikające z ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów charakteryzujący się najmniejszą wartością SPBT Wybrany wariant: 1 Koszt: 107.056 zł SPBT= 16,80 lat

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 16 7.2.1.3. Ocena opłacalności i wybór wariantu zmniejszającego straty ciepła przez przenikanie Dane: powierzchnia przegrody do obliczenia strat powierzchnia przegrody do obliczenia kosztu usprawnienia Przegroda Stropodach A = 422,19 m 2 A koszt = 383,27 m 2 Opis wariantów usprawnienia: Przewiduje się docieplenie stropodachu wentylowanego metodą nadmuchową z uŝyciem granulatu wełny mineralnej o współczynniku przewodności cieplnej λ=0,040 W/mK. Rozpatruje się 3 warianty róŝniące się grubością warstwy izolacji termicznej: wariant 1 - o grubości warstwy izolacji przy której spełnione będzie wymaganie wielkości oporu cieplnego R 5,0 (m 2 *K)/W wariant 2 - o grubości warstwy izolacji o 2 cm większej niŝ w wariancie 1 wariant 3 - o grubości warstwy izolacji o 4 cm większej niŝ w wariancie 1 Lp. Omówienie Jedn. Stan istniejący 1 Grubość dodatkowej warstwy izolacji termicznej; g= Warianty 1 2 3 m - 0,16 0,18 0,2 2 Zwiększenie oporu cieplnego R (m 2 *K)/W - 4,00 4,50 5,00 3 Opór cieplny R (m 2 *K)/W 1,15 5,15 5,65 6,15 4 Q 0U, Q 1U = 8,64 * 10-5 *Sd * A/R GJ/a 116,98 26,11 23,80 21,86 5 q 0U, q 1U = 10-6 *A(t W0 -t Z0 )/R MW 0,0147 0,0033 0,0030 0,0027 6 Roczna oszczędność kosztów O ru =(Q 0U -Q 1U )O Z +12(q 0U -q 1U )O m zł/a - 4909 5034 5139 7 Cena jednostkowa usprawnienia zł/m 2-60,00 70,00 80,00 8 Planowany koszt robót związanych ze zmniejszeniem strat przenikania ciepła N U zł - 22996 26829 30662 9 SPBT=N U / O ru lata - 4,68 5,33 5,97 10 U 0, U 1 W/m 2 *K 0,87 0,194 0,177 0,163 Podstawa przyjętych wartości N U Przyjęto ceny jednostkowe ocieplenia 1m 2 wg analizy ofert firm ociepleniowych działających na rynku warszawskim. Koszt usprawnienia stanowi iloczyn ceny jednostkowej i całkowitej powierzchni stropodachu. Optymalnym jest wariant o najniŝszej wartości SPBT. Wybrany wariant: 1 Koszt: 22.996 zł SPBT= 4,68 lat

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 17 7.2.2. Zestawienie optymalnych usprawnień i przedsięwzięć w kolejności rosnącej wartości SPBT L.p. Rodzaj i zakres usprawnienia termomodernizacyjnego albo wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowane koszty robót, [zł] 1 2 3 4 SPBT [lata] 1. Ocieplenie stropodachu 22 996,00 4,68 2. Ocieplenie ścian zewnętrznych 107,56,00 16,80 7.3 Ocena i wybór optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego Dane : Q 0co = 1370,45 GJ/a w t0 = 1,00 w d0 = 1,00 η 0 = 0,67 W tabeli poniŝej zestawiono zmiany współczynników sprawności związane z wprowadzeniem proponowanych usprawnień. L.p. 1 2 3 4. Rodzaj ulepszeń termomodernizacyjnych Wytwarzanie ciepła - wymiana węzła na kompaktowy z obudową Akumulacja ciepła - bez zmiany Przesyłanie ciepła - wymiana i izolacja instalacji w pomieszczeniach nieogrzewanych Regulacja i wykorzystanie systemu grzewczego - wymiana grzejników, montaŝ zaworów termostatycznych, regulacja instalacji Wartości sprawności składowych η oraz współczynników w η g = 0,91 0,98 η s = 1,00 η d = 0,92 0,95 η e = 0,80 0,93 5 Sprawność całkowita systemu η g* η d* η e* η s = η = 0,67 0,87 6 7 Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w okresie tygodnia - zarządzanie energią Uwzględnienie przerw na ogrzewanie w ciągu doby - zarządzanie energią w t = 1,00 0,95 w d = 1,00 0,90

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 18 Ocena proponowanego przedsięwzięcia l.p. Omówienie jednostka Stan istniejący Stan po modernizacji 1 Zapotrzebowanie ciepła na potrzeby c.o. Q co0, Q co1 GJ/a 1370,45 1370,45 2 Całkowita sprawność η ο, η 1-0,67 0,87 3 Zapotrzebowanie mocy q co0, q co1 MW 0,3807 0,3807 4 Oszczędność Orco zł/a - 28071 5 Koszt modernizacji N co zł - 175546,00 6 SPBT = N co / Οrco lata - 6,25 Przyjęto ceny jednostkowe modernizacji instalacji c.o. w zł/szt wg uśrednionych ofert firm wykonawczych działających na lokalnym rynku. Modernizacja obejmuje: wymianę węzła cieplnego (wymiana wymienników o mocy poniŝej 100 kw., pomp, ruraŝu i armatury), instalacji c.o. (wymiana 26 szt. grzejników, wymianę ruraŝu i montaŝ zaworów termostatycznych, podpionowych i odpowietrzających), regulację po dokonanych pracach ociepleniowych oraz zastosowanie zarządzania energią. Łączna wartość robót związanych z modernizacją instalacji c.o. wynosi 175 546,00 zł (97 170,00 zł wymiana węzła 40 000,00 zł system zarządzania, 38 376,00 zł wymiana instalacji). Zastosowanie zarządzania energią polega na zastosowaniu systemu kompleksowego zarządzania energią. Koncepcja polega oszczędzania energii za pomocą sterowania temperaturą w pomieszczeniach lub strefach wg harmonogramu tygodniowego z zapewnieniem moŝliwości zadania pełnego harmonogramu temperaturowo-czasowego w pomieszczeniach przez administratora (nie przez uŝytkowników pomieszczeń) w celu osiągnięcia oszczędności energii i podniesienia komfortu. Przy załoŝeniu dostawy właściwego medium grzewczego przez sprzedawcę/producenta (węzeł, kotłownia) uzyskanie autonomicznej kontroli nad temperaturą w pomieszczeniach. Zadawanie parametrów (czas i temperatura) oraz odczyt przez Internet (temperatura zadana, temperatura rzeczywista i inne parametry i trendy) daje moŝliwość zbierania danych z liczników energii i przepływomierzy,łatwość i elastyczność konfiguracji, łatwość i pewność uruchomienia i eksploatacji. 7.4 Wybór optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Niniejszy rozdział obejmuje następujące działania: 1. Określenie wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych 2. Obliczenie oszczędności kosztów dla wariantów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 3. Ocena wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych pod względem spełnienia wymagań ustawowych 4. Wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego 7.4.1 Określenie wariantów przedsięwzięć termomodernizacyjnych Rozpatruje się następujące warianty: Nr wariantu ZAKRES PRAC 1 2 3 4 Docieplenie ścian zewnętrznych X Docieplenie stropodachu X X Wymiana węzła i instalacji c.o. oraz zastosowanie zarządzania X energią X X Symbolem X oznaczono wykonywanie danych prac w konkretnym wariancie.

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 19 7.4.2 Obliczenie oszczędności kosztów dla wariantów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Nr wariant. Q q 0 O Q 0CO Q 1CO GJ 0 or O = W Q / η + Q = q r d 0 0CO = Q O 0 = O r1 q 0CO q 1CO kw stan istn. 1370,45 380,7 + q 0CO Z 0CW O r0 0 0 + q O m W t0 W t1 W d1 W d1 stan istniej, 1,00 1,00 stan docel, 0,95 0,90 0CW 12 η 0 η 1 Q 0CW Q 1CW GJ Q 1 1 O 1r = w q = q q 0CW q 1CW kw d1 1CO = Q 1 Q + q O 1CO Z 1CW + q Q 0 Q 1 GJ / η + Q 1 1 O m 1CW 12 q 0 q 1 kw O 0r O 1r zł 0,67 76,95 9,8 2122,40 390,5 128 328 - - 1 1130,96 314,2 0,87 76,95 9,8 1188,41 324,0 83 469 44 860 305 598 2 1266,26 351,7 0,87 76,95 9,8 1321,38 361,5 92 946 35 382 198 542 3 1370,45 380,7 0,87 76,95 9,8 1423,77 390,5 100 258 28 071 175 546 Uwaga: Q oc.o, Q 1c.o. - roczne zapotrzebowanie na ciepło przed i po termomodernizacji obliczone zgodnie z PN-EN ISO 13790:2008 z uwzględnieniem Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 17.03.2009r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a takŝe oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Dz.U. Nr 43 poz. 346 q 0c.o., q 1c.o. zapotrzebowanie na moc cieplną przed i po termomodernizacji określone zgodnie z PN-EN 12831:2006 N- planowane koszty całkowite na wybrany wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, obejmujące koszty robót wraz z kosztami opracowania audytu energetycznego i dokumentacji technicznych, zł zgodnie z załącznikiem nr 1. 7.4.3. Dokumentacja wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego budynku L.p. Wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Planowane koszty całkowite [zł] Roczne oszczędności kosztów energii [zł/rok] Procentowa oszczędność zapotrzebowania na energię ( z uwzględnieniem sprawności całkowitej) [%] Optymalna kwota kredytu [zł, %] [zł, %] 20% kredytu [zł]* O r zł Premia termomodernizacyjna 16% kosztów całkowitych [zł] N zł Dwukrotność rocznej oszczędności kosztów energii [zł] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 Wariant 1 305 598,00 44 859,61 44,0 244478,40 80,00% 48 895,68 48 895,68 89 719,21 2 Wariant 2 198 542,00 35 382,39 37,7 0,00 0,00% 0,00 31 766,72 70 764,79 3 Wariant 3 175 546,00 28 070,80 32,9 0,00 0,00% 0,00 28 087,36 56 141,60

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 20 7.4.4 Wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego Na podstawie dokonanej oceny, jako optymalny wariant przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w rozpatrywanym budynku ocenia się wariant nr 1 obejmujący następujące usprawnienia: Ocieplenie ścian zewnętrznych Ocieplenie stropodachu Wymiana węzła i instalacji c.o Stwierdza się, Ŝe oszczędność zapotrzebowania ciepła wyniesie 44,0 %.

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 21 8. Opis i przedmiar optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przewidzianego do realizacji 8.1 Opis i przedmiar robót W ramach wskazanego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego naleŝy wykonać następujące prace: 1. Wymiana węzła i instalacji c.o. oraz zastosowanie zarządzania energią Łączna wartość robót 175 546,00 zł. 2. Ocieplenie ścian zewnętrznych 12 cm warstwą styropianu o współczynniku λ co najwyŝej 0,036 W/mK. Do ocieplenia 486,62 m 2 ścian. Przewidywana wartość robót 107.056,00 zł. 3. Ocieplenie stropodachu metodą nadmuchową z uŝyciem granulatu wełny mineralnej o współczynniku λ wynoszącym co najwyŝej 0,040 W/mK na grubość 16 cm na powierzchni 383,27 m 2 za sumę 22.996,00 zł. 8.2. Charakterystyka finansowa Kalkulowany koszt robót wyniesie 305 598,00 zł Udział środków własnych inwestora (20,00%) 61 119,60 zł Kredyt bankowy (80,00%) 244 478,40 zł Przewidywana premia termomodernizacyjna 48 895,68 zł Czas zwrotu nakładów SPBT 305.598,00/44.859,61 6,81 8.3. Dalsze działania inwestora Dalsze działania inwestora obejmują: 1. ZłoŜenie wniosku i podpisanie umowy o dotację 2. Zawarcie umów z wykonawcami projektów i robót 3. Uzyskanie pozwolenia na budowę 4. Realizacja robót i odbiór techniczny 5. Ocena rezultatów przedsięwzięcia (po pierwszym sezonie grzewczym)

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 22 Załączniki do audytu Załącznik nr 1 Wyniki obliczeń cieplnych dla stanu istniejącego z uwzględnieniem zapotrzebowania ciepła i mocy na potrzeby cwu oraz sprawności instalacji c.o. oraz nakładów i efektów ekonomicznych dla poszczególnych wariantów termomodernizacji + wydruki z programu Audytor OZC dla stanu obecnego i wariantu optymalnego Załącznik nr 2 Obliczenia dotyczące c.w.u. Załącznik nr 3 Część rysunkowa: lokalizacja obiektu

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 23 Załącznik nr 1 Wyniki obliczeń cieplnych dla stanu istniejącego z uwzględnieniem zapotrzebowania ciepła i mocy na potrzeby cwu oraz sprawności instalacji c.o. oraz nakładów i efektów ekonomicznych dla poszczególnych wariantów termomodernizacji Wariant Część energetyczna Część ekonomiczna ZuŜycie energii GJ Zapotrzebowanie na moc cieplną kw Nakłady zł Roczne oszczędności zł 1 1188,41 324,0 305598,00 44859,61 2 1321,38 361,5 198542,00 35382,39 3 1423,77 390,5 175546,00 28070,80 Stan istniejący 2122,40 390,5 - - Koszty działań termomodernizacyjnych dot. zmniejszenia strat przez przenikanie przez przegrody i zapotrzebowania na ciepło na ogrzanie powietrza wentylacyjnego zgodnie z tabelą 7.2.4 Koszty przedsięwzięcia termomodernizacyjnego poprawiającego sprawność systemu grzewczego zgodnie z tabelą 7.3.

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 24

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 32 Obliczenia dotyczące c.w.u. Załącznik nr 2 Roczne zapotrzebowanie ciepła uŝytkowego na potrzeby ciepłej wody uŝytkowej wyznaczono zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-uŝytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej Dz.U. nr 201 poz. 1240 Centralny podgrzew ciepłej wody w węźle cieplnym, system zasobnikowy, instalacja z rur plastikowych i stalowych, wyposaŝona w wodomierze lokatorskie. 1. Zapotrzebowanie na energię uŝytkową Q W,nd Q W,nd = V cw x L x c w x ρ w x (θ cw θ o ) x K t x t uz / 3600000 [kwh] Q W,nd = 0,8 x 8 x 123 x 4,19 x 1000 x (55 10 ) x 1 x 0,5 x 365 / 3600000 = 9 406 kwh 2. Zapotrzebowanie na energię końcową Q K,W Q K,W = Q W,nd / (η W,g η W,d η W,s η W,e ) [kwh] Q K,W = 9 406 / ( 0,88 x 0,5 x 1 ) = 21376 kwh = 76,95 GJ 3. Obliczeniowa maksymalna moc cieplna dla ciepłej wody Φmax Φ śr = V cw x L x c w x ρ w x (θ cw θ o ) / ( 3600 x 1000 x τ x η W,tot ) Φ śr = 0,8 x 8 x 123 x 4,19 x 1000 x ( 55 10 ) / ( 3600 x 1000 x 18 x 0,39 ) = 9,8 kw Φmax = Φśr x 9,32 x L -0,244 Φ max = *,8 x 9,32 x 290-0,244 = 28,1 kw 4. Koszt podgrzania 1 m 3 wody określono w wysokości 34,68 zł, biorąc pod uwagę taryfę oraz koszt dostawy 1m 3 wody zimnej i odbioru ścieków zgodnie z taryfą dostawcy

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 33 Załącznik nr 3 Rzut podziemia Rzut parteru

Audyt energetyczny budynku uŝyteczności publicznej: Przedszkole nr 181 w Warszawie 34 Rzut piętra Przekrój