Komentarz tygodniowy 25.08-01.09.2017 DANE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI Produkt Krajowy Brutto Według danych opublikowanych przez GUS, PKB niewyrównany sezonowo w II kwartale 2017 r. wzrósł o 3,9 % r/r, wobec 4,0 % r/r wzrostu w I kwartale 2017 r. (wykres obok). Dane są zgodne z pierwszymi szacunkami GUS, które zostały opublikowane 16 sierpnia br. Ostatni odczyt potwierdził, iż po okresie słabszej koniunktury w minionym roku, pierwsze półrocze 2017 r. przyniosło ożywienie w gospodarce. Głównym filarem wzrostu w II kwartale br. pozostała konsumpcja gospodarstw domowych, która wzrosła o 4,9 % r/r, tj. w najszybszym tempie od 2009 r. Wzrost spożycia wspiera m.in. raportowana przez GUS poprawa sytuacji na rynku pracy (wzrost zatrudnienia i płac w sektorze przedsiębiorstw). Na tle silnie rosnącej konsumpcji pewien niedosyt pozostawia niewielkie tempo wzrostu inwestycji (o 0,8 % r/r w II kw. 2017 r.). Niski punkt odniesienia, jakim są słabe odczyty sprzed roku wraz ze stopniowym uruchamianiem funduszy unijnych, powinny jednak doprowadzić do znaczącej poprawy dynamiki inwestycji w kolejnych kwartałach. W efekcie, tempo wzrostu PKB w drugim półroczu może ponownie przyspieszyć. Czynnikiem ryzyka dla osiągnięcia wyższej dynamiki wzrostu gospodarczego w drugiej połowie roku są pogarszające się relacje eksportu i importu (w II kwartale 2017 r. saldo obrotów z zagranicą obniżyło dynamikę PKB o 1,5 pp.). Indeks PMI (dane Markit) Według danych opublikowanych przez Markit, indeks PMI dla polskiego sektora przemysłowego w sierpniu br. wyniósł 52,5 pkt, wobec 52,3 pkt w lipcu (wykres obok). Kształtowanie się indeksu PMI powyżej poziomu 50 pkt oznacza kontynuację dobrej koniunktury w sektorze przemysłowym, którą wspierają zarówno rosnąca konsumpcja, jak i ożywienie u naszych głównych partnerów handlowych ze strefy euro. Według danych Markit, indeks koniunktury w przemyśle strefy euro wyniósł 57,4 pkt, tj. powrócił do poziomu notowanego w czerwcu br., kiedy osiągnął najwyższą wartość od 2011 r. 1
WYDARZENIA Według wstępnych danych GUS, wskaźnik inflacji CPI w sierpniu wyniósł 1,8 % r/r (wobec 1,7 % r/r w lipcu). Informacja o tym, które składowe wskaźnika zdecydowały o zwiększeniu rocznej dynamiki CPI w sierpniu zostanie przedstawiona przez GUS 11 września. Według wstępnych danych opublikowanych przez Eurostat, inflacja w strefie euro w sierpniu br. wyniosła 1,5 % r/r, wobec 1,3 % r/r w lipcu br. Wzrost inflacji był konsekwencją m.in. przyspieszenia dynamiki cen związanych z energią (w tym paliw) z 2,2 % r/r w lipcu do 4,0 % r/r w sierpniu. Biorąc pod uwagę zbieżność cyklu gospodarczego w strefie euro i Polsce, a także fakt, że w ostatnich latach zarówno na wskaźniki inflacji w strefie euro, jak i w naszym kraju głównie oddziaływały czynniki globalne (ceny surowców), można oczekiwać, że także w Polsce do wzrostu inflacji konsumentów w sierpniu przyczyniły się ceny paliw. Eurostat opublikował porównawcze dane dotyczące poziomu bezrobocia w poszczególnych państwach UE. Z danych wynika, iż wyrównana sezonowo stopa bezrobocia w Polsce na koniec lipca 2017 r. wyniosła 4,8 %, co jest najniższym poziomem w najnowszej historii Polski (dane prezentowane są od 1997 r.). Warto podkreślić, iż bezrobocie w Polsce kształtuje się wyraźnie poniżej średniej dla całej Unii Europejskiej, która wyniosła w lipcu 7,7 %. Poziom bezrobocia w Polsce liczony według metodologii unijnej jest niższy niż krajowa statystyka przedstawiająca bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy (7,1 % na koniec lipca), gdyż kwalifikuje jako pracujących także osoby zatrudnione na czarno. Wśród krajów Unii, najniższe bezrobocie jest w Czechach (2,9 %), zaś najwyższe jest w Grecji (21,7 % wg stanu na koniec maja 2017 r.). W Grecji jest też największy odsetek osób bezrobotnych wśród osób poniżej 25 roku życia (44,4 %), podczas gdy najmniejsze bezrobocie wśród młodych jest w Niemczech (6,5 %). W Polsce bezrobocie wśród młodych wynosi 14,4 %, tj. znacznie niżej niż średnio w UE (16,9 %). W serwisie ZBP opublikowano cykliczny raport o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych nieruchomości (link https://zbp.pl/wydarzenia/archiwum/wydarzenia/2017/sierpi en/raport-amron-sarfin-akcja-kredytowa-nie-zwalnia-w-drugim-kwartale). Dyrekcja Generalna ds. Gospodarczych i Finansowych Komisji Europejskiej opublikowała dane dotyczące koniunktury gospodarczej dla strefy euro oraz poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej. Syntetyczny indeks nastrojów w gospodarce konstruowany jest na podstawie wyników ankiet przeprowadzanych przez krajowe ośrodki badawcze (w Polsce przez GUS) wśród przedsiębiorstw. Poszczególne branże mają różny udział w tworzeniu głównego indeksu (przemysł 40 %, usługi 30 %, handel detaliczny 5 %, budownictwo 5 %). Dodatkowo, 20 % udział w głównym indeksie mają wyniki badania przeprowadzanego wśród konsumentów. Opublikowane dane wskazują na poprawę nastrojów w strefie euro (najlepszy wynik od 2007 r.) oraz nieznaczne pogorszenie koniunktury w Polsce. Pomimo pewnego osłabienia koniunktury w sierpniu, dane Komisji Europejskiej dla naszego kraju należy ocenić pozytywnie, gdyż odnotowany w tym miesiącu wynik utrzymał się powyżej wieloletniej średniej, która wynosi 100 pkt (dane dla Polski prezentowane są od października 1993 r.). Oznacza to, iż zdaniem ankietowanych koniunktura gospodarcza jest lepsza niż w latach poprzednich. W serwisie KNF poinformowano, iż Komisja Nadzoru Finansowego zapoznała się ze wstępnym projektem założeń Rekomendacji dotyczącej dobrych praktyk przy restrukturyzacji portfeli walutowych kredytów mieszkaniowych. Zgodnie z harmonogramem prac nad Rekomendacją, zakończenie prac nad założeniami do Rekomendacji i przekazanie ich do akceptacji KNF, ( ) zaplanowane zostało na moment następujący po zakończeniu prac nad rozwiązaniami legislacyjnymi dotyczącymi walutowych kredytów oraz po przekazaniu projektu rozwiązań ustawowych zmian dotyczących zasad funkcjonowania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców ( ) do prac parlamentarnych. 2
DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA USA Dane z rynku pracy Według danych amerykańskiego Departamentu Pracy, stopa bezrobocia w sierpniu br. wyniosła 4,4 % (wobec 4,3 % w lipcu), zaś zatrudnienie wzrosło o 156 tys. m/m, wobec wzrostu o 189 tys. m/m w lipcu po korekcie). Słabsze dane z rynku pracy zmniejszają szanse na dalsze zaostrzenie polityki przez Fed w drugim półroczu, co może sprzyjać osłabieniu dolara i równocześnie potencjalnie sprzyjać umocnieniu walut z rynków wschodzących (w tym złotego). RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu pozostały stabilne (wykres obok). Warto odnotować, iż obecny poziom stawek w głównych tenorach utrzymuje się bez zmian od listopada 2016 r. Brak sygnałów ze strony władz monetarnych o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek także w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 5-6 września br. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 28.08 01.09.2017 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,66% -0,37% 1,23% -0,79% 0,25% 3M 1,73% -0,33% 1,32% -0,73% 0,28% 6M 1,81% -0,27% 1,45% -0,65% 0,40% 1Y 1,85% -0,16% 1,71% -0,51% 0,59% 3
RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 25.08.2017 01.09.2017 Zmiana USD/PLN 3,6112 3,5693-1,2% EUR/PLN 4,2600 4,2457-0,3% CHF/PLN 3,7472 3,7134-0,9% Biorąc pod uwagę kurs ustalony na fixingu NBP, złoty umocnił się w ostatnim tygodniu wobec głównych walut (tabela obok). Zmiany kursu złotego odzwierciedlają nastroje na głównych rynkach finansowych, gdzie od początku 2017 r. ma miejsce wyraźne osłabienie amerykańskiego dolara, któremu towarzyszy umocnienie walut z naszego regionu. Od początku roku złoty i czeska korona umocniły się wobec dolara po 15 %, zaś forint umocnił się o 13 %. W tym samym czasie euro umocniło się wobec dolara o 12 %. Czynnikiem ryzyka dla naszej waluty w najbliższych dniach pozostaje przede wszystkim wynik zaplanowanego na czwartek (7.09) posiedzenia decyzyjnego Rady Europejskiego Banku Centralnego, która w warunkach najlepszej od lat koniunktury w strefie euro, może zasygnalizować zaostrzenie polityki pieniężnej w kolejnych miesiącach. RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) 25.08 52,41 1291,03 17,05 28.08 51,89 1309,50 17,42 29.08 52,00 1309,30 17,34 30.08 50,86 1308,36 17,38 31.08 52,38 1321,60 17,57 01.09 52,75 1324,57 17,68 Pomimo utrzymującego się w ostatnich dniach ryzyka znaczącego wzrostu cen ropy, związanego ze skutkami huraganu w niektórych regionach wydobycia w USA, cena surowca w ujęciu tygodniowym wzrosła jedynie umiarkowanie (o 0,6 %, Brent). Wśród czynników ograniczających potencjał wzrostowy cen ropy należy wskazać zarówno umiarkowany stopień realizacji uzgodnień OPEC odnośnie redukcji wydobycia surowca (link https://www.bloomberg.com/graphics/20 17-opec-production-targets/), jak i najwyższe od lipca 2015 r. wydobycie ropy w USA (9,53 mln baryłek dziennie wg danych amerykańskiej Agencji ds. Energii). W tych warunkach rynkowych (pomimo możliwych, lokalnych korekt), trwały wzrost cen ropy na światowych rynkach wydaje się mało prawdopodobny. Miniony tydzień był także okresem silnego wzrostu cen metali szlachetnych, któremu sprzyjała eskalacja napięć pomiędzy Stanami Zjednoczonymi i ich sojusznikami a Koreą Północną. Wpływ wydarzeń na Półwyspie Koreańskim na ceny metali szlachetnych prawdopodobnie jednak nie będzie długotrwały. 4
RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 zyskał 2,0 %. Korzystny wpływ na koniunkturę na rynku akcji mają m.in. (podobnie jak w przypadku walut z rynków wschodzących) wątpliwości uczestników rynku odnośnie determinacji władz monetarnych w USA odnośnie dalszego zaostrzania polityki pieniężnej w drugim półroczu. W tym kontekście kluczowe znaczenie dla kierunku zmian na rynku akcji w najbliższych tygodniach będą miały komunikaty głównych banków centralnych we wrześniu (w strefie euro 7.09, zaś w USA 19-20.09). Ewentualne sugestie o zaostrzeniu polityki pieniężnej głównych banków centralnych w kolejnych miesiącach mogą być impulsem do spadkowej korekty. KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (04-08.09.2017 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 6 września Polska 7 września Strefa euro Decyzja w sprawie stóp procentowych Decyzja w sprawie stóp procentowych IX 1,50 % IX 0,00 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5