WYMAGANIA EDUACYJNE Z MATEMATYI LASA IbB ZARES ROZSZERZONY (90 godz.) Oznaczenia: wymagania konieczne (dopuszczający); wymagania podstawowe (dostateczny); R wymagania rozszerzające (dobry); D wymagania dopełniające (bardzo dobry); W wymagania wykraczające (celujący) Temat lekcji Zakres treści Osiągnięcia ucznia 1. LICZBY RZECZYWISTE 1. Liczby naturalne definicja dzielnika liczby naturalnej definicja liczby pierwszej cechy podzielności liczb naturalnych definicja liczby parzystej i nieparzystej rozkład liczby naturalnej na czynniki pierwsze znajdowanie NWD i NWW twierdzenie o rozkładzie liczby naturalnej na czynniki pierwsze -3. Liczby całkowite. Liczby wymierne. Działania na liczbach wymiernych definicja liczby całkowitej definicja liczby wymiernej oś liczbowa kolejność wykonywania działań podaje przykłady liczb pierwszych, parzystych i nieparzystych podaje dzielniki danej liczby naturalnej przedstawia liczbę naturalną w postaci iloczynu liczb pierwszych oblicza NWD i NWW dwóch liczb naturalnych przeprowadza dowody twierdzeń dotyczących podzielności liczb, np. Wykaż, że dla każdej liczby naturalnej n liczba n + n jest parzysta rozpoznaje liczby całkowite i liczby wymierne wśród podanych liczb podaje przykłady liczb całkowitych i wymiernych odczytuje z osi liczbowej współrzędną danego punktu i odwrotnie: zaznacza punkt o podanej współrzędnej na osi liczbowej wykonuje działania na liczbach wymiernych oziom R D W 1
4. Liczby niewymierne definicja liczby niewymiernej konstruowanie odcinków o długościach niewymiernych 5. Rozwinięcie dziesiętne liczby rzeczywistej 6. ierwiastek z liczby nieujemnej postać dziesiętna liczby rzeczywistej metoda przedstawiania ułamków zwykłych w postaci dziesiętnej metoda przedstawiania ułamków dziesiętnych w postaci ułamków zwykłych definicja pierwiastka kwadratowego z liczby nieujemnej definicja pierwiastka trzeciego stopnia z liczby nieujemnej definicja pierwiastka dowolnego stopnia z liczby nieujemnej działania na pierwiastkach wskazuje liczb liczby niewymierne wśród podanych konstruuje odcinki o długościach niewymiernych zaznacza na osi liczbowej punkt odpowiadający liczbie niewymiernej wykazuje, dobierając odpowiednio przykłady, że suma, różnica, iloczyn oraz iloraz liczb niewymiernych nie musi być liczbą niewymierną dowodzi niewymierności liczby dowodzi niewymierności innych liczb, np. 3, 3 1 wskazuje liczby wymierne oraz niewymierne wśród liczb podanych w postaci dziesiętnej wyznacza rozwinięcie dziesiętne ułamków zwykłych zamienia skończone rozwinięcia dziesiętne na ułamki zwykłe przedstawia ułamki dziesiętne okresowe w postaci ułamków zwykłych oblicza wartość pierwiastka drugiego i trzeciego stopnia z liczby nieujemnej oblicza wartość pierwiastka dowolnego stopnia z liczby nieujemnej wyłącza czynnik przed znak pierwiastka włącza czynnik pod znak pierwiastka wyznacza wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających pierwiastki, stosując prawa działań na pierwiastkach oziom D R W
7. ierwiastek nieparzystego stopnia z liczby rzeczywistej 8-9. otęga o wykładniku całkowitym definicja pierwiastka trzeciego stopnia z liczby rzeczywistej definicja pierwiastka nieparzystego stopnia z liczby rzeczywistej działania na pierwiastkach definicja potęgi o wykładniku naturalnym definicja potęgi o wykładniku całkowitym ujemnym twierdzenia o działaniach na potęgach 10. Notacja wykładnicza definicja notacji wykładniczej sposób zapisywania małych i dużych liczb w notacji wykładniczej działania na liczbach zapisanych w notacji wykładniczej 11. rzedstawianie liczb rzeczywistych w różnych postaciach kolejność wykonywania działań działania na potęgach działania na pierwiastkach działania na liczbach zapisanych w notacji wykładniczej oblicza wartość pierwiastka trzeciego stopnia z liczby rzeczywistej oblicza wartość pierwiastka nieparzystego stopnia z liczby rzeczywistej wyznacza wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających pierwiastki nieparzystego stopnia z liczb rzeczywistych, stosując prawa działań na pierwiastkach oblicza wartość potęgi liczby o wykładniku naturalnym i całkowitym ujemnym stosuje twierdzenia o działaniach na potęgach do obliczania wartości wyrażeń stosuje twierdzenia o działaniach na potęgach do upraszczania wyrażeń algebraicznych zapisuje i odczytuje liczbę w notacji wykładniczej wykonuje działania na liczbach zapisanych w notacji wykładniczej wykonuje działania na liczbach wymiernych oblicza wartość potęgi liczby o wykładniku naturalnym i całkowitym ujemnym oblicza wartości pierwiastków wykonuje działania na liczbach zapisanych w notacji wykładniczej oziom - -R 3
1. Obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych 13-14. odstawowe obliczenia procentowe. Obliczenia procentowe w zadaniach praktycznych obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych na liczbach wymiernych obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych na liczbach niewymiernych obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych na liczbach rzeczywistych pojęcie procentu pojęcie punktu procentowego. JĘZY MATEMATYI 1. Zbiory sposoby opisywania zbiorów zbiory skończone i nieskończone zbiór pusty definicja podzbioru relacja zawierania zbiorów zapis symboliczny zbioru wykonuje działania na liczbach wymiernych wyznacza wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających pierwiastki, stosując prawa działań na pierwiastkach stosuje twierdzenia o działaniach na potęgach do upraszczania wyrażeń algebraicznych oblicza procent danej liczby interpretuje pojęcia procentu i punktu procentowego oblicza, jakim procentem jednej liczby jest druga liczba wyznacza liczbę, gdy dany jest jej procent zmniejsza i zwiększa liczbę o dany procent stosuje obliczenia procentowe w zadaniach praktycznych stosuje obliczenia procentowe w zadaniach praktycznych dotyczących płac, podatków, rozliczeń bankowych posługuje się pojęciami: zbiór, podzbiór, zbiór pusty, zbiór skończony, zbiór nieskończony wymienia elementy danego zbioru oraz elementy do niego nienależące opisuje słownie i symbolicznie dany zbiór określa relację zawierania zbiorów oziom D 4
. Działania na zbiorach iloczyn zbiorów suma zbiorów różnica zbiorów dopełnienie zbioru 3. rzedziały określenie przedziałów: otwartego, domkniętego, lewostronnie domkniętego, prawostronnie domkniętego, nieograniczonego zapis symboliczny przedziałów 4. Działania na przedziałach iloczyn, suma, różnica przedziałów 5. Równania liniowe równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą równania równoważne posługuje się pojęciami: iloczyn, suma oraz różnica zbiorów wyznacza iloczyn, sumę oraz różnicę danych zbiorów przedstawia na diagramie zbiór, który jest wynikiem działań na trzech dowolnych zbiorach wyznacza dopełnienie zbioru formułuje i uzasadnia hipotezy dotyczące praw działań na zbiorach rozróżnia pojęcia: przedział otwarty, domknięty, lewostronnie domknięty, prawostronnie domknięty, nieograniczony zapisuje przedział i zaznacza go na osi liczbowej odczytuje i zapisuje symbolicznie przedział zaznaczony na osi liczbowej wyznacza przedział opisany podanymi nierównościami wymienia liczby należące do przedziału spełniające zadane warunki wyznacza iloczyn, sumę i różnicę przedziałów oraz zaznacza je na osi liczbowej wyznacza iloczyn, sumę i różnicę różnych zbiorów liczbowych oraz zapisuje je symbolicznie sprawdza, czy dana liczba rzeczywista jest rozwiązaniem równania rozwiązuje równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą oziom R W D - 5
6-7. Nierówności liniowe. Rozwiązywanie równań i nierówności liniowych 8-11. Wzory skróconego mnożenia. wadrat sumy, kwadrat różnicy oraz różnica kwadratów. Sześcian sumy i sześcian różnicy. Suma i różnica sześcianów. Zastosowanie wzorów skróconego mnożenia 1. rzekształcenia algebraiczne nierówności pierwszego stopnia z jedną niewiadomą nierówności równoważne wzory skróconego mnożenia (a b)² oraz a² b² wzory skróconego mnożenia (a b)³ oraz a³ b³ zastosowanie przekształceń algebraicznych do przekształcania równoważnego równań i nierówności usuwanie niewymierności z mianownika sprawdza, czy dana liczba rzeczywista jest rozwiązaniem nierówności rozwiązuje nierówności pierwszego stopnia z jedną niewiadomą zapisuje zbiór rozwiązań nierówności w postaci przedziału stosuje nierówności pierwszego stopnia z jedną niewiadomą do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje odpowiedni wzór skróconego mnożenia do wyznaczenia kwadratu sumy lub różnicy oraz różnicy kwadratów przekształca wyrażenie algebraiczne z zastosowaniem wzorów skróconego mnożenia stosuje wzory skróconego mnożenia do wykonywania działań na liczbach postaci a b c wyprowadza wzory skróconego mnożenia usuwa niewymierność z mianownika ułamka stosuje przekształcenia algebraiczne do przekształcenia równoważnego równań oraz nierówności usuwa niewymierność z mianownika ułamka oziom D R R R D 6
13. Wartość bezwzględna definicja wartości bezwzględnej interpretacja geometryczna wartości bezwzględnej 14. Własności wartości bezwzględnej 15-18. Równania z wartością bezwzględną. Nierówności z wartością bezwzględną. Rozwiązywanie równań i nierówności z wartością bezwzględną. 19. rzybliżenia. Błąd przybliżenia 3. FUNCJA LINIOWA własności wartości bezwzględnej metody rozwiązywania równań i nierówności z wartością bezwzględną reguła zaokrąglania przybliżanie z nadmiarem i z niedomiarem błąd przybliżenia określenie błędu bezwzględnego i błędu względnego przybliżenia oblicza wartość bezwzględną danej liczby upraszcza wyrażenia z wartością bezwzględną rozwiązuje, stosując interpretację geometryczną, elementarne równania i nierówności z wartością bezwzględną stosuje podstawowe własności wartości bezwzględnej korzystając z własności wartości bezwzględnej, rozwiązuje proste równania i nierówności z wartością bezwzględną korzystając z własności wartości bezwzględnej, upraszcza wyrażenia z wartością bezwzględną rozwiązuje równania i nierówności z wartością bezwzględną, stosując interpretację geometryczną rozwiązuje równania i nierówności z wartością bezwzględną, stosując definicję oraz własności wartości bezwzględnej zaokrągla liczbę z podaną dokładnością oblicza błąd przybliżenia danej liczby oraz ocenia, czy jest to przybliżenie z nadmiarem, czy z niedomiarem szacuje wyniki działań rozróżnia pojęcia: błąd bezwzględny, błąd względny przybliżenia oblicza błąd bezwzględny oraz błąd względny przybliżenia liczby oziom D D R D 7
1. ojęcie funkcji definicja funkcji sposoby opisywania funkcji definicja miejsca zerowego. Funkcja liniowa i jej wykres definicja funkcji liniowej wykres funkcji liniowej interpretacja geometryczna współczynników występujących we wzorze funkcji liniowej pojęcia: pęk prostych, środek pęku 3. roste równoległe współczynnik kierunkowy prostej równoległej do danej stosuje pojęcia: funkcja, argument, dziedzina, wartość funkcji, wykres funkcji, miejsce zerowe funkcji rozpoznaje wśród danych przyporządkowań te, które opisują funkcje podaje przykłady funkcji opisuje funkcję różnymi sposobami rozpoznaje funkcję liniową, mając dany jej wzór oraz szkicuje jej wykres interpretuje współczynniki występujące we wzorze funkcji liniowej podaje własności funkcji liniowej danej wzorem wyznacza wzór funkcji liniowej, której wykres spełnia zadane warunki, np. jest równoległy do wykresu danej funkcji liniowej wskazuje wśród danych wzorów funkcji liniowych te, których wykresy są równoległe wyznacza wzór funkcji liniowej, której wykres jest równoległy do wykresu danej funkcji liniowej 4. Własności funkcji liniowej własności funkcji liniowej wyznacza miejsce zerowe i określa monotoniczność funkcji liniowej danej wzorem wyznacza współrzędne punktów, w których wykres funkcji liniowej przecina osie układu współrzędnych oraz podaje, w których ćwiartkach układu znajduje się wykres wyznacza wartości parametrów, dla których funkcja ma określone własności oziom R R R -R 8
5. ostać ogólna i postać kierunkowa równania prostej 6. Równanie prostej przechodzącej przez dwa punkty 7-8. Warunek prostopadłości prostych. roste prostopadłe w zadaniach równanie kierunkowe prostej równanie ogólne prostej współczynnik kierunkowy prostej przechodzącej przez dwa dane punkty interpretacja geometryczna współczynnika kierunkowego warunek prostopadłości prostych o równaniach kierunkowych wyznaczanie równania prostej prostopadłej do danej prostej podaje równanie kierunkowe i ogólne prostej zamienia równanie ogólne prostej, która nie jest równoległa do osi OY, na równanie w postaci kierunkowej wyznacza równanie prostej przechodzącej przez dwa dane punkty rysuje prostą opisaną równaniem ogólnym wyznacza wartości parametru, dla których prosta spełnia określone warunki oblicza współczynnik kierunkowy prostej, mając dane współrzędne dwóch punktów należących do tej prostej szkicuje prostą, wykorzystując interpretację współczynnika kierunkowego odczytuje wartość współczynnika kierunkowego, mając dany wykres; w przypadku wykresu zależności drogi od czasu w ruchu jednostajnym podaje wartość prędkości wyprowadza równanie prostej przechodzącej przez dwa punkty podaje warunek prostopadłości prostych o równaniach kierunkowych wyznacza równanie prostej prostopadłej do danej prostej i przechodzącej przez dany punkt wyznacza wartości parametru, dla których proste są prostopadłe uzasadnia warunek prostopadłości prostych o równaniach kierunkowych oziom R D D D 9
9-11. Układy równań liniowych metoda podstawiani i metoda przeciwnych współczynników. Rozwiązywanie układów równań 1. Układ równań liniowych z parametrem 13. Interpretacja geometryczna układu równań liniowych 14. Zastosowanie układów równań liniowych w zadaniach z treścią oziom metody algebraiczne rozwiązywania układów równań rozwiązuje układ równań metodą podstawiania liniowych i przeciwnych współczynników definicja układu równań określa typ układu równań (czy dany układ równań jest oznaczonego, sprzecznego, układem oznaczonym, nieoznaczanym, czy sprzecznym) nieoznaczonego rozwiązuje układ trzech równań z trzema niewiadomymi analiza istnienia rozwiązań układu równań rozwiązuje układ równań z parametrem oraz określa jego typ w zależności od wartości parametru interpretacja geometryczna układu oznaczonego, interpretuje geometrycznie układ równań sprzecznego i nieoznaczonego rozwiązuje układ równań metodą graficzną wykorzystuje związek między liczbą rozwiązań układu równań a położeniem prostych rozwiązuje graficznie układ równań z wartością bezwzględną D rozwiązywanie zadań z treścią układa i rozwiązuje układ równań do zadania z treścią R-W 10
15-16. Nierówności liniowe z dwoma niewiadomymi. Układy nierówności liniowych 17. Zastosowania funkcji liniowej 4. FUNCJA 1. Dziedzina i miejsca zerowe funkcji interpretacja geometryczna nierówności z dwiema niewiadomymi pojęcie półpłaszczyzny otwartej i domkniętej ilustracja geometryczna układu nierówności tworzenie modelu matematycznego opisującego przedstawione zagadnienie praktyczne dziedzina funkcji opisanej wzorem definicja miejsca zerowego funkcji interpretuje geometrycznie nierówności z dwiema niewiadomymi oraz pojęcie półpłaszczyzny otwartej i domkniętej zaznacza w układzie współrzędnych zbiór punktów, których współrzędne spełniają układ nierówności liniowych z dwiema niewiadomymi zapisuje układ nierówności opisujący zbiór punktów przedstawionych w układzie współrzędnych rozwiązuje graficznie układ kilku nierówności z dwiema niewiadomymi wyznacza w układzie współrzędnych iloczyn, sumę i różnicę zbiorów punktów opisanych nierównościami liniowymi z dwiema niewiadomymi przeprowadza analizę zadania z treścią, a następnie zapisuje odpowiednie równanie, nierówność liniową lub wzór funkcji liniowej rozwiązuje ułożone przez siebie równanie, nierówność lub analizuje własności funkcji liniowej przeprowadza analizę wyniku i podaje odpowiedź wyznacza dziedzinę funkcji opisanej wzorem wyznacza miejsca zerowe funkcji opisanej wzorem. Szkicowanie wykresu funkcji wykres funkcji szkicuje wykres funkcji określonej nieskomplikowanym wzorem oziom D D D D D 11
3. Monotoniczność funkcji definicje: funkcji rosnącej, malejącej i stałej pojęcie monotoniczności funkcji definicje: funkcji nierosnącej i niemalejącej pojęcie funkcji przedziałami monotonicznej 4. Odczytywanie własności funkcji z wykresu 5. rzesuwanie wykresu wzdłuż osi OY 6. rzesuwanie wykresu wzdłuż osi OX 7. Wektory w układzie współrzędnych zbiór wartości funkcji interpretacja geometryczna miejsca zerowego funkcji największa i najmniejsza wartość funkcji znak wartości funkcji metoda otrzymywania wykresów funkcji y = f(x) + q dla q > 0 oraz y = f(x) q dla q > 0 metoda otrzymywania wykresów funkcji y = f(x p) dla p 0 oraz y = f(x + p) dla p 0 pojęcie wektora wektor przeciwny do danego współrzędne wektora i ich interpretacja geometryczna szkicuje wykres funkcji przedziałami liniowej stosuje pojęcie funkcji monotonicznej (rosnącej, malejącej, stałej, niemalejącej, nierosnącej) na podstawie wykresu funkcji określa jej monotoniczność rysuje wykres funkcji o zadanych kryteriach monotoniczności bada na podstawie definicji monotoniczność funkcji określonej wzorem stosuje pojęcia: zbiór wartości funkcji, największa i najmniejsza wartość funkcji odczytuje z wykresu funkcji jej dziedzinę, zbiór wartości, miejsca zerowe; argumenty, dla których funkcja przyjmuje wartości ujemne; argumenty, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie; przedziały monotoniczności funkcji, najmniejszą i największą wartość funkcji rysuje wykresy funkcji: y = f(x) + q dla q > 0 oraz y = f(x) q dla q 0 rysuje wykresy funkcji: y = f(x p) dla p > 0 oraz y = f(x + p) dla p > 0 posługuje się pojęciem wektora i wektora przeciwnego oblicza współrzędne wektora wyznacza współrzędne początku lub końca wektora, mając oziom R D D R R 1
8. rzesuwanie wykresu o wektor 9. rzekształcanie wykresu przez symetrię względem osi układu współrzędnych 10. Inne przekształcenia wykresu metoda otrzymywania wykresu funkcji y = f(x p) + q metoda otrzymywania wykresu funkcji y = f(x) metoda otrzymywania wykresu funkcji y = f( x) metoda otrzymywania wykresu funkcji y = f(x) i y = f( x ) 11. Funkcje zastosowania funkcje w sytuacjach praktycznych 5. FUNCJA WADRTOWA 1. Wykres funkcji f(x) = ax. rzesunięcie wykresu funkcji f(x) = ax o wektor wykres i własności funkcji f(x) = ax, gdzie a 0 metoda otrzymywania wykresów funkcji: f ( x) ax q, dane współrzędne wektora i współrzędne jednego z punktów znajduje obraz figury w przesunięciu o dany wektor szkicuje wykres funkcji y = f(x p) + q zapisuje wzór funkcji otrzymanej w wyniku danego przesunięcia szkicuje wykresy funkcji y = f(x) na podstawie wykresu funkcji y = f(x) szkicuje wykresy funkcji y = f( x) na podstawie wykresu funkcji y = f(x) na podstawie wykresu funkcji y = f(x) szkicuje wykresy funkcji y = f(x) i y = f( x ) na podstawie wykresu funkcji y = f(x) szkicuje wykres funkcji będący efektem wykonania kilku operacji rozpoznaje zależność funkcyjną umieszczoną w kontekście praktycznym, określa dziedzinę oraz zbiór wartości takiej funkcji przedstawia zależności opisane w zadaniach z treścią w postaci wzoru lub wykresu szkicuje wykres funkcji f(x) = ax podaje własności funkcji f(x) = ax stosuje własności funkcji f(x) = ax do rozwiązywania zadań szkicuje wykresy funkcji: f ( x) ax q, oziom R R D D 13
3. ostać kanoniczna i postać ogólna funkcji kwadratowej f ( x) a x p, x p q f ( x) a własności funkcji: f ( x) ax q, f ( x) a x p, x p q f ( x) a współrzędne wierzchołka paraboli postać ogólna funkcji kwadratowej postać kanoniczna funkcji kwadratowej trójmian kwadratowy współrzędne wierzchołka paraboli rysowanie wykresu funkcji kwadratowej postaci f ( x) ax bx c wyróżnik trójmianu kwadratowego 4. Równania kwadratowe metoda rozwiązywania równań przez rozkład na czynniki zależność między znakiem wyróżnika a liczbą rozwiązań równania kwadratowego wzory na pierwiastki równania kwadratowego f ( x) ax p, f x) ax p q ( i podaje ich własności stosuje własności funkcji: f ( x) ax q, f ( x) zadań ax p, f x) ax p q ( do rozwiązywania podaje wzór funkcji kwadratowej w postaci ogólnej i kanonicznej oblicza współrzędne wierzchołka paraboli przekształca postać ogólną funkcji kwadratowej do postaci kanonicznej (z zastosowaniem uzupełniania do kwadratu lub wzoru na współrzędne wierzchołka paraboli) i szkicuje jej wykres przekształca postać kanoniczną funkcji kwadratowej do postaci ogólnej wyznacza wzór ogólny funkcji kwadratowej mając dane współrzędne wierzchołka i innego punktu jej wykresu wyprowadza wzory na współrzędne wierzchołka paraboli stosuje wzory skróconego mnożenia oraz zasadę wyłączania wspólnego czynnika przed nawias do przedstawienia wyrażenia w postaci iloczynu rozwiązuje równanie kwadratowe przez rozkład na czynniki rozwiązuje równania kwadratowe, korzystając z poznanych wzorów oziom R R R 14
5. ostać iloczynowa funkcji kwadratowej 6. Równania sprowadzalne do równań kwadratowych interpretacja geometryczna rozwiązań równania kwadratowego definicja postaci iloczynowej funkcji kwadratowej twierdzenie o postaci iloczynowej funkcji kwadratowej rozwiązywanie równań metodą podstawiania 7. Nierówności kwadratowe metoda rozwiązywania nierówności kwadratowych 8. Układy równań sposoby rozwiązywania układów interpretuje geometrycznie rozwiązania równania kwadratowego stosuje poznane wzory przy szkicowaniu wykresu funkcji kwadratowej definiuje postać iloczynową funkcji kwadratowej i warunek jej istnienia zapisuje funkcję kwadratową w postaci iloczynowej odczytuje wartości pierwiastków trójmianu podanego w postaci iloczynowej przekształca postać iloczynową funkcji kwadratowej do postaci ogólnej wykorzystuje postać iloczynową funkcji kwadratowej do rozwiązywania zadań rozpoznaje równania, które można sprowadzić do równań kwadratowych wprowadza niewiadomą pomocniczą, podaje odpowiednie założenia i rozwiązuje równanie kwadratowe z niewiadomą pomocniczą podaje rozwiązanie równania pierwotnego rozumie związek między rozwiązaniem nierówności kwadratowej a znakiem wartości odpowiedniego trójmianu kwadratowego rozwiązuje nierówność kwadratową wyznacza na osi liczbowej iloczyn, sumę i różnicę zbiorów rozwiązań kilku nierówności kwadratowych oziom D R D 15
równań drugiego stopnia 9. Wzory Viète a wzory Viète a określenie znaku pierwiastków równania kwadratowego bez ich wyznaczania rozwiązuje algebraicznie i graficznie układy równań, z których co najmniej jedno jest równaniem paraboli stosuje układy równań drugiego stopnia do rozwiązywania zadań z geometrii analitycznej zaznacza w układzie współrzędnych obszar opisany układem nierówności stosuje wzory Viète a do wyznaczania sumy oraz iloczynu pierwiastków równania kwadratowego (o ile istnieją) określa znaki pierwiastków równania kwadratowego, wykorzystując wzory Viète a stosuje wzory Viète a do obliczania wartości wyrażeń zawierających sumę i iloczyn pierwiastków trójmianu kwadratowego wyprowadza wzory Viète a oziom D D W W Ogólne kryteria ocen z matematyki Ocena celujący Ocenę tę otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania, a ponadto spełniający jeden z podpunktów: twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania; uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych; pomysłowo i oryginalnie rozwiązuje nietypowe zadania; bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach matematycznych. Ocena bardzo dobry Ocenę tę otrzymuje uczeń, który opanował pełen zakres wiadomości przewidziany programem nauczania oraz potrafi: 16
sprawnie rachować; samodzielnie rozwiązywać zadania; wykazać się znajomością definicji i twierdzeń oraz umiejętnością ich zastosowania w zadaniach; posługiwać się poprawnym językiem matematycznym; samodzielnie zdobywać wiedzę; przeprowadzać rozmaite rozumowania dedukcyjne. Ocena dobry Ocenę tę otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy programu nauczania, a także potrafi: samodzielnie rozwiązać typowe zadania; wykazać się znajomością i rozumieniem poznanych pojęć i twierdzeń oraz algorytmów; posługiwać się językiem matematycznym, który może zawierać jedynie nieliczne błędy i potknięcia; sprawnie rachować; przeprowadzić proste rozumowania dedukcyjne. Ocena dostateczny Ocenę tę otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową, co pozwala mu na: wykazanie się znajomością i rozumieniem podstawowych pojęć i algorytmów stosowanie poznanych wzorów i twierdzeń w rozwiązywaniu typowych ćwiczeń i zadań; wykonywanie prostych obliczeń i przekształceń matematycznych. Ocena dopuszczający Uczeń opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową w takim zakresie, że potrafi: samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczyciela wykonywać ćwiczenia i zadania o niewielkim stopniu trudności; wykazać się znajomością i rozumieniem najprostszych pojęć oraz algorytmów; operować najprostszymi obiektami abstrakcyjnymi (liczbami, zbiorami, zmiennymi i zbudowanymi z nich wyrażeniami). Ocena niedostateczny Ocenę tę otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania oraz: nie radzi sobie ze zrozumieniem najprostszych pojęć, algorytmów i twierdzeń; 17
popełnia rażące błędy w rachunkach; nie potrafi (nawet przy pomocy nauczyciela, który między innymi zadaje pytania pomocnicze) wykonać najprostszych ćwiczeń i zadań; nie wykazuje najmniejszych chęci współpracy w celu uzupełnienia braków i nabycia podstawowej wiedzy i umiejętności. ryteria ocen wypowiedzi ustnych: Ocena celujący - odpowiedź wskazuje na szczególne zainteresowanie przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, wykracza poza obowiązujący program nauczania, zawiera treści poza programowe, własne przemyślenia i oceny. Ocena bardzo dobry - odpowiedź wyczerpująca, zgodna z programem, swobodne operowanie faktami i dostrzeganie związków między nimi. Ocena dobry - odpowiedź zasadniczo samodzielna, zawiera większość wymaganych treści, poprawna pod względem języka, nieliczne błędy, nie wyczerpuje zagadnienia. Ocena dostateczny - uczeń zna najważniejsze fakty, umie je zinterpretować, odpowiedź odbywa się przy niewielkiej pomocy nauczyciela, występują nieliczne błędy rzeczowe. Ocena dopuszczający - podczas odpowiedzi możliwe są liczne błędy, zarówno w zakresie wiedzy merytorycznej jak i w sposobie jej prezentowania, uczeń zna podstawowe fakty i przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi. Ocena niedostateczny - odpowiedź nie spełnia podanych powyżej kryteriów ocen pozytywnych (brak elementarnych wiadomości, rezygnacja z odpowiedzi). ryteria oceny wypowiedzi pisemnych (zadania domowe, kartkówki, prace klasowe): Ocena celujący Uzyskanie co najmniej 98% możliwych do uzyskania punktów. Ocena bardzo dobry Uzyskanie co najmniej 90-97,9% możliwych do uzyskania punktów. Ocena dobry Uzyskanie 75-89,9% możliwych do uzyskania punktów. Ocena dostateczny Uzyskanie 50-74,9% możliwych do uzyskania punktów. Ocena dopuszczający Uzyskanie 30-49,9% możliwych do uzyskania punktów. Ocena niedostateczny Uzyskanie 0-9,9% możliwych do uzyskania punktów. 18
Zasady przeprowadzania prac pisemnych: kartkówka obejmująca materiał ostatniej lekcji lub zadanie domowe nie musi być zapowiedziana, kartkówka trwa około 10 minut, praca klasowa obejmująca materiał całego działu musi być zapowiedziana z przynajmniej tygodniowym wyprzedzeniem, poprzedzona powtórzeniem wiadomości i jej termin uzgodniony z klasą, aby nie pokrywał się z terminem już zapowiedzianej pracy pisemnej, pracę klasową uczniowie piszą przez całą lekcję. Zasady poprawiania prac pisemnych: na lekcji powtórzeniowej uczeń może poprawić kartkówki dotyczące aktualnie powtarzanego materiału jeśli uczeń nie pisał kartkówki ma obowiązek zaliczyć ją w terminie uzgodnionym z nauczycielem, na poprawę pracy klasowej przeznaczona jest osobna lekcja i każdy uczeń ma prawo przystąpić do poprawy swojej oceny, przy czym każda ocena jest wpisywana do dziennika, każdy uczeń, który nie pisał pracy klasowej ma obowiązek napisania jej w terminie poprawy (wyjątek stanowią dłuższe nieobecności spowodowane chorobą, które traktowane są indywidualnie). Oprócz ocen za odpowiedzi ustne, prace pisemne i zadania domowe uczeń może otrzymać dodatkowe oceny: za aktywność na lekcji, za udział w konkursach przedmiotowych, nawet na etapie szkolnym. 19