Rada Unii Europejskiej Bruksela, 18 lipca 2016 r. (OR. en) 11238/16 COAFR 220 CFSP/PESC 618 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 18 lipca 2016 r. Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 10907/16 Dotyczy: Somalia Konkluzje Rady (18 lipca 2016 r.) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie Somalii w wersji przyjętej przez Radę na 3482. posiedzeniu, które odbyło się 18 lipca 2016 r. 11238/16 dh/mak 1 DGC 1 PL
ZAŁĄCZNIK Konkluzje Rady w sprawie Somalii 1. Nadchodzący proces wyborczy w Somalii jest kamieniem milowym dla narodu somalijskiego i dla somalijskiej polityki. Będzie on miał długofalowe konsekwencje dla bezpieczeństwa, stabilności i rozwoju Somalii i całego regionu. Od czasu utworzenia rządu federalnego Somalii w 2012 r. UE z aprobatą odnosi się do postępów, zarówno na szczeblu centralnym, jak i regionalnym. Postęp ten odzwierciedla osiągnięcia, pomimo poważnych trudności, narodu somalijskiego oraz bliskie więzy ze społecznością międzynarodową w ramach porozumienia w sprawie nowego ładu dla Somalii z 2013 r. UE uznaje zasadniczą rolę, którą odgrywają ONZ, Unia Afrykańska i Międzyrządowy Organ ds. Rozwoju (IGAD). 2. Tylko przeprowadzenie wiarygodnego i rozliczalnego procesu wyborczego zapewni wybranym przywódcom niezbędną legitymację. Proces wyborczy musi pod względem swojego zakresu stanowić wyraźną zmianę w stosunku do procesu, który miał miejsce w 2012 r., i powinien być bardziej pluralistyczny i przejrzysty. Musi on również stanowić krok w kierunku demokratycznej, zjednoczonej i stabilnej Somalii, zarówno na szczeblu centralnym, jak i regionalnym, w celu przeprowadzenia w 2020 r. wolnych wyborów, w których każdy wyborca odda jeden głos. Należy niezwłocznie i w przejrzysty sposób ustanowić organy wykonawcze uprawnione do zarządzania wyborami i nadzorowania ich organy te powinny być w oczywisty sposób wolne od ingerencji politycznej. 3. UE zwraca uwagę somalijskich przywódców na to, jak ważne jest niezwłoczne przystąpienie do operacyjnego wdrożenia procesu wyborczego i przestrzeganie uzgodnionych, wiarygodnych harmonogramów zgodnie z postanowieniami konstytucyjnymi, jak również z zobowiązaniami podjętymi przez Radę Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (RB ONZ). Wybory muszą być przejrzyste i przebiegać przy zachowaniu możliwie najwyższego poziomu bezpieczeństwa zapewnianego przez somalijskie siły zbrojne i policję oraz oddziały misji Unii Afrykańskiej w Somalii (AMISOM). 11238/16 dh/mak 2
4. Ważnym osiągnięciem będzie wspieranie większej reprezentacji kobiet w procesie politycznym, do czego zobowiązano się w ramach krajowego forum przywódców. Fundamentalna rola kobiet w odbudowie i rozwoju politycznym jest uznawana na szczeblu międzynarodowym. UE oczekuje, że regionalni i federalni przywódcy somalijscy będą przestrzegać tej zasady i propagować ją, i wzywa ich do ustanowienia mechanizmów gwarantujących 30 % parytet kobiet w obu izbach parlamentu. 5. UE potwierdza, że jest zdeterminowana i gotowa nadal wspierać Somalię w trakcie całego procesu wyborczego, przy pełnym poszanowaniu suwerenności, integralności terytorialnej, niezależności politycznej i jedności kraju. Poziom wsparcia będzie uzależniony od rzetelności, przejrzystości i przebiegu tego procesu. 6. Nowi przywódcy federalni wyłonieni w procesie wyborczym będą musieli podjąć kluczowe wyzwania. W związku z tym UE podkreśla, jak ważne jest ukończenie procesu przeglądu konstytucji z zachowaniem przejrzystego harmonogramu. Nowa konstytucja musi zapewniać równowagę sił między dwuizbowym parlamentem, prezydentem i rządem federalnym Somalii oraz uściślić stosunki między instytucjami centralnymi a stanami federacji. Ogólnokrajowy konsensus polityczny jest warunkiem sine qua non postępu politycznego i postępów w zakresie bezpieczeństwa, w tym umocnienia i bardzo potrzebnego rozszerzenia działań na rzecz budowania państwowości przeprowadzonych przez rząd federalny. Krajowe forum przywódców udowodniło, że może wesprzeć ten proces, przygotowując grunt pod dalszą współpracę między regionami a rządem federalnym Somalii. 7. UE zdecydowanie potępia ataki przeprowadzane przez ugrupowanie Al-Szabab, a także wyraża nieustające zaniepokojenie zagrożeniem, które stanowi ono dla pokoju i stabilności Somalii i regionu. W tym kontekście UE uznaje istotną rolę AMISOM w dążeniu do przywrócenia pokoju i bezpieczeństwa w Somalii i podkreśla, że obecność AMISOM ma fundamentalne znaczenie do momentu, kiedy jej funkcję będą w stanie przejąć rządowe siły bezpieczeństwa. 11238/16 dh/mak 3
8. Ustanowienie skutecznych somalijskich sił bezpieczeństwa i obrony jest niezbędne, aby umożliwić wycofanie misji AMISOM w warunkach bezpieczeństwa, oraz, w perspektywie długoterminowej, ustabilizować sytuację w kraju. Pomimo znacznej pomocy międzynarodowej, również ze strony UE, jak dotąd postęp jest zbyt ograniczony. Niezbędne jest porozumienie polityczne między rządem federalnym Somalii a jednostkami federalnymi, za pośrednictwem krajowego forum przywódców, w celu zapewnienia ogólnokrajowej zgody na rozwój sił bezpieczeństwa i obrony oraz ogólnokrajowego zaangażowania w ten proces. Na podstawie takiego porozumienia oraz w miarę rozwoju sił bezpieczeństwa i obrony, siły te muszą w coraz większym stopniu uzupełniać i zastępować AMISOM, tworząc w ten sposób warunki do wycofania tej misji w sposób stopniowy i zgodnie ze wspólnie uzgodnionym harmonogramem. UE jest gotowa bronić tego procesu poprzez zapewnienie AMISOM wsparcia politycznego i finansowego oraz jednocześnie pomocy w rozwijaniu somalijskich sił bezpieczeństwa. UE jest głęboko zaangażowana w wysiłki społeczności międzynarodowej na rzecz realizacji reformy sektora bezpieczeństwa, w tym szybkiego zapewnienia budowania zdolności w celu wsparcia bezpieczeństwa i rozwoju. UE ponawia apel do partnerów regionalnych i międzynarodowych, aby przyczyniali się do stabilnego i przewidywalnego finansowania AMISOM i somalijskich sił bezpieczeństwa. Podkreśla, na zasadzie priorytetowej, potrzebę zacieśnienia interakcji między somalijskim sektorem bezpieczeństwa, krajami, z których pochodzą oddziały AMISOM, i partnerami międzynarodowymi. 9. UE wyraża uznanie w związku z przyjęciem rezolucji RB ONZ nr 2297 odnawiającej mandat misji AMISOM i wzywa do pełnej realizacji tej rezolucji, również w odniesieniu do środków, które ma podjąć AMISOM w celu zmaksymalizowania swojej wydajności i zwiększenia swojej skuteczności operacyjnej, oraz środków, które ma podjąć rząd federalny Somalii na rzecz budowania własnych krajowych sił bezpieczeństwa. UE z zadowoleniem przyjmuje decyzję Unii Afrykańskiej, będącą następstwem zmienionej koncepcji operacji, która to decyzja wskazuje, jako priorytetowe zadania AMISOM, bardziej ukierunkowane i skuteczne działania ofensywne wobec Al-Szabab we współpracy z somalijskimi siłami bezpieczeństwa. 11238/16 dh/mak 4
10. Władze Somalii, wspierane przez partnerów międzynarodowych, muszą wzmocnić praworządność i zintensyfikować działania stabilizacyjne poprzez zapewnianie wyzwolonym grupom ludności podstawowych usług i wsparcia. Takie podejście ma również kluczowe znaczenie dla ułatwienia stabilnej reintegracji powracających uchodźców. 11. Po zakończeniu procesu wyborczego i realizacji porozumienia w sprawie nowego ładu dla Somalii, kraj ten, z nowymi przywódcami politycznymi, wejdzie w nową epokę rozwoju politycznego i społeczno-gospodarczego, który musi przynieść korzyści całej ludności Somalii. UE podkreśla, jak ważne jest przyspieszenie konsolidacji struktury administracyjnej państwa somalijskiego i instytucji odpowiedzialnych za świadczenie usług, również łatwo dostępnej edukacji, i uznaje znaczenie pozostającego w gestii Somalii krajowego planu rozwoju jako kluczowego elementu wspierania tych działań. UE popiera zachowanie istotnych elementów porozumienia w sprawie nowego ładu dla Somalii w ramach nowego partnerstwa, które pozwoli na dalszą skuteczną realizację procesów, również dotyczących polityki, bezpieczeństwa i praworządności, pod przywództwem i w ramach autentycznej odpowiedzialności federalnych i regionalnych przywódców somalijskich, przy wsparciu społeczności międzynarodowej. Przejrzystość i ścisły dialog między wszystkimi partnerami międzynarodowymi ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej realizacji krajowego planu rozwoju. 12. UE potwierdza swoje zdecydowane zaangażowanie na rzecz pokojowej i dostatniej przyszłości Somalii i będzie nadal wspierać zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo tego kraju w okresie powyborczym. 11238/16 dh/mak 5