Znaczenie zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie Dr inż. Dariusz Gołębiewski Tel.: 666 888 382 E-mail: dgolebiewski@pzu.pl
Wejścia Wyjścia Zasoby fizyczne Zasoby ludzkie Zasoby finansowe Informacje Przedsiębiorstwo (proces) Produkty Serwis Wynik finansowy: zysk/strata
Wejścia Zakłócenia (np. zdarzenia losowe) Wyjścia Zasoby fizyczne Zasoby ludzkie Zasoby finansowe Informacje Przedsiębiorstwo (proces) Produkty Serwis Wynik finansowy: zysk/strata
Definiowanie zakresu i celu Oszacowanie konsekwencji realizacji zagrożeń/scenariuszy zdarzeń Identyfikacja zagrożeń/definiowanie scenariuszy zdarzeń Oszacowanie ryzyka Oszacowanie częstości/prawdopodobieństw realizacji zagrożeń/scenariuszy zdarzeń Analiza ryzyka Ocena ryzyka Zarządzanie ryzykiem Ocenianie ryzyka: - tolerancja ryzyka - analiza opcji redukcji ryzyka Kontrola/redukcja ryzyka: -podejmowanie decyzji -implementacja/monitoring
czas specyfikacja projekt: wymagania, koncepcja, projekt logiczny, projekt fizyczny budowa udowa, instalacja testy, odbiór techniczny obsługa i utrzymanie: - okres niemowlęcy (docieranie); - okres normalnej eksploatacji zużycie umiarkowane, zwykle o stałej intensywności - okres starzenia zużycie przyspieszone (awaryjne) modyfikacje likwidacja, demontaż
Metody dedukcyjne ( top-down ) Zagrożenie Symptom, obserwacje Metody indukcyjne ( bottom-up )
Zagrożenia zewnętrzne: - wyładowanie atmosferyczne - huragan - powódź - deszcz nawalny - grad - napór śniegu - trzęsienie ziemi - upadek budynków, budowli - akt terroryzmu - dewastacja Kategorie zagrożeń Działanie człowieka/operatora: - niewłaściwe sterowanie procesem/maszyną (w tym: rozruch, zatrzymanie) - nieostrożność przy wykonywaniu prac budowlanych/modernizacyjnych/remontowych - błąd projektowy - błąd konstrukcyjny Zagrożenia procesowe: - pożar cieczy/gazów/materiałów palnych magazynowanych lub obecnych w instalacji procesowej - wybuch gazów/pyłów - implozja - niekontrolowana reakcja chemiczna - wyciek cieczy procesowej, substancji niebezpiecznej - przepięcie - zwarcie - działanie sił mechanicznych (np. siły odśrodkowe, niedobór wody w kotłach)
- analiza planu sytuacyjnego (widok ogólny)
- analiza planu sytuacyjnego (rozkład instalacji i maszyn na hali)
- analiza procesu technologicznego
- analiza schematów procesowych (Process Flow Diagram PFD)
- analiza schematów technologiczno-pomiarowych (Process and Instrument Diagram P&ID)
- analiza schematów elektrycznych
- analiza schematów maszyn i urządzeń (Dokumentacja Techniczno Ruchowa)
- Analizy z wykorzystaniem nieniszczących technik badań (NDT)
Skutki realizacji zagrożeń Szkody osobowe Szkody środowiskowe Skutki ekonomiczne - urazy/zejścia śmiertelne gości - urazy/zejścia śmiertelne personelu - efekt psychologiczny - zanieczyszczenia na terenie zakładu gleba powietrze woda - zanieczyszczenia po za terenem zakładu gleba powietrze woda - straty w majątku (maszyny, urządzenia, budynki) - wstrzymanie prowadzonej działalności - pogorszenie jakości produktu - utrata udziału w rynku - utrata pozytywnego wizerunku - odpowiedzialność za szkody w mieniu osób trzecich
III II I I III III II I III III II II III III III II III ryzyko akceptowalne II ryzyko warunkowo akceptowalne (wymagane dodatkowe działania prewencyjne) I ryzyko nieakceptowalne
Zdarzenie inicjujące Funkcje barier Częstość scenariusza A B C D 1 P A f 1 ZI = f ZI * (1 P A ) f ZI 1 P B f 2 ZI = f ZI * ( P A )* (1 P B ) P A 1 P C f 3 ZI = f ZI *( P A ) *( P B ) *(1 P C ) P B 1 P D f 4 ZI = f ZI * ( P A ) *( P B ) *( P C )* (1 P D ) P C P 5 D f * ( ) *( ) *( )* ( ) ZI = f ZI PA PB PC PD czynniki wpływu (ryzyka)
Czynniki organizacyjne/filozofia działalności Charakterystyka systemu technicznego Charakterystyka zadań Charakterystyka personelu Nadzór administracyjny
1,00E+00. częstość (zdarzeń/rok) 1,00E-01 1,00E-02 1,00E-03 1,00E-04 1,00E-05 1,00E-06 1,00E-07 2 f 1 1 f 1 ' 1 f 1 3 f 1 ' 2 f 1 ' 3 f 1 p r o f i l t o l e r a n c j i r y z y k a ' 4 f 1 ' 5 f 1 ' 6 7 f 1 ' 1 1 2 3 4 5 6 7 poziom skutków dla majątku f k f ' i Ψ f ' k i = Ψ c=1 - częstość wystąpienia zdarzenia na poziomie skutków k dla i - tego ZI - liczba scenariuszy zdarzeń na poziomie skutków f k i k
Kontrola ryzyka Fizyczna kontrola ryzyka Finansowa kontrola ryzyka Unikanie ryzyka Redukcja ryzyka Retencja ryzyka Transfer ryzyka
Dziękuję za uwagę