Parlament Europejski 2014-2019 Komisja Spraw Zagranicznych 2017/2123(INI) 28.7.2017 PROJEKT SPRAWOZDANIA Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (2017/2123(INI)) Komisja Spraw Zagranicznych Sprawozdawca: Michael Gahler PR\1131453.docx PE609.294v01-00 Zjednoczona w różnorodności
PR_INI SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...3 PE609.294v01-00 2/9 PR\1131453.docx
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (2017/2123(INI)) Parlament Europejski, uwzględniając Traktat z Lizbony, uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dni 20 grudnia 2013 r., 26 czerwca 2015 r., 15 grudnia 2016 r. oraz 22 czerwca 2017 r., uwzględniając sprawozdanie roczne Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, uwzględniając sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (2017/2121(INI)), uwzględniając konkluzje Rady w sprawie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony z dni 25 listopada 2013 r., 18 listopada 2014 r., 18 maja 2015 r., 27 czerwca 2016 r., 14 listopada 2016 r. i 18 maja 2017 r., uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2013 r. w sprawie struktur wojskowych UE: stan obecny i przyszłe perspektywy 1, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2016 r. w sprawie Europejskiej Unii Obrony 2, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony 3, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie skutków konstytucyjnych, prawnych i instytucjonalnych wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony: możliwości oferowane przez Traktat z Lizbony 4, uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie mandatu do rozmów trójstronnych dotyczących projektu budżetu na rok 2018 5, uwzględniając dokument pt. Wspólna wizja, wspólne działanie: Silniejsza Europa Globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w dniu 28 czerwca 2016 r., uwzględniając dokument pt. Plan realizacji globalnej strategii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką 1 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0381. 2 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0435. 3 Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0440. 4 Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0092. 5 Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0302. PR\1131453.docx 3/9 PE609.294v01-00
przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w dniu 14 listopada 2016 r., uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 30 listopada 2016 r. w sprawie europejskiego planu działań w sektorze obrony (COM(2016)0950), uwzględniając wspólne oświadczenie przewodniczących Rady Europejskiej i Komisji oraz sekretarza generalnego NATO z dnia 8 lipca 2016 r., uwzględniając nowy pakiet dotyczący obronności zaprezentowany przez Komisję w dniu 7 czerwca 2017 r. w komunikacie prasowym pt. Europa, która broni: Komisja rozpoczyna debatę na temat tworzenia Unii bezpieczeństwa i obrony, uwzględniając Dokument otwierający debatę na temat przyszłości europejskiej obronności z dnia 7 czerwca 2017 r., uwzględniając art. 52 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0000/2017), Strategiczne środowisko Unii 1. podkreśla, że przed opartym na prawie porządku międzynarodowym i wartościami, których bronią liberalne demokracje, a także przed pokojem, dobrobytem i wolnościami gwarantowanymi w tym porządku i odpowiadającymi fundamentom Unii Europejskiej, stoją bezprecedensowe wyzwania; 2. ubolewa nad faktem, że na Południu mnożą się organizacje terrorystyczne i przestępcze, a region ten pogrąża się w niestabilności, ponieważ w niestabilnych i ulegających rozpadowi państwach tworzą się duże obszary wyłączone spod kontroli rządowej; podkreśla, że na Wschodzie Rosja nadal toczy wojnę przeciwko Ukrainie i nielegalnie zajmuje Krym; wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że taktyka o charakterze hybrydowym, obejmująca cyberterroryzm i walkę informacyjną, destabilizuje kraje Partnerstwa Wschodniego i Bałkany Zachodnie, a także jest wymierzana w zachodnie demokracje i potęguje napięcia, jakie w nich występują; wyraża zaniepokojenie faktem, że środowisko bezpieczeństwa otaczające UE wciąż będzie bardzo niestabilne w nadchodzących latach; 3. wyraża zaniepokojenie faktem, że w trudnym środowisku bezpieczeństwa oraz w momencie, gdy UE i NATO starają się poszerzyć i pogłębić współpracę, dwaj kluczowi gracze w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, a mianowicie Stany Zjednoczone i Zjednoczone Królestwo, na nowo definiują swoje stanowiska wobec tych dwóch organizacji; podkreśla, że nadal jesteśmy zdecydowanie oddani transatlantyckiej wspólnocie wspólnych wartości i interesów; Ramy instytucjonalne PE609.294v01-00 4/9 PR\1131453.docx
4. wyraża zdecydowane przekonanie, że w razie konieczności Unia Europejska musi wziąć swój los w swoje ręce; podkreśla, że określanie wspólnej polityki obronnej, o którym mowa w art. 42 TUE, ma na celu ustanowienie wspólnej obrony oraz nadanie Unii strategicznej niezależności i swobody działania w propagowaniu pokoju, bezpieczeństwa i postępu w Europie i na całym świecie; 5. z zadowoleniem przyjmuje widoczne postępy w kształtowaniu silniejszej europejskiej obrony od czasu przyjęcia globalnej strategii UE w czerwcu 2016 r.; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności sugestię dotyczącą Europejskiego Funduszu Obronnego, proponowane zintensyfikowanie działań przygotowawczych w zakresie badań w dziedzinie obronności oraz wniosek ustawodawczy dotyczący Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego (EDIDP); 6. podkreśla, że Komisja i coraz liczniejsze państwa członkowskie zobowiązały się do zainicjowania Europejskiej Unii Obrony; podkreśla, że jest to zgodne z żądaniem wysuwanym od dawna przez Parlament oraz z licznymi apelami wyrażonymi w jego wcześniejszych rezolucjach; 7. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do zareagowania na apele Parlamentu o białą księgę UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony w kontekście opracowywania następnych wieloletnich ram finansowych (WRF) zawarte w rezolucjach Parlamentu z dni 23 listopada 2016 r., 22 listopada 2016 r. i 16 marca 2017 r.; uważa, że tworzenie Unii Obrony, powiązanie kierunku obranego w strategii Unii z wkładem UE w rozwój zdolności oraz kształtowanie europejskich ram instytucjonalnych w dziedzinie obrony stanowią elementy, które muszą być poparte porozumieniem międzyinstytucjonalnym; 8. z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by zaproponować ujęcie w następnych WRF szczegółowego programu badań w dziedzinie obronności, który będzie dysponował odrębnym budżetem i podlegał odrębnym przepisom; podkreśla, że państwa członkowskie powinny udostępnić dodatkowe zasoby na potrzeby tego programu zgodnie z wnioskiem Parlamentu zawartym w rezolucji z dnia 5 lipca 2017 r.; ponawia swoje wcześniejsze wezwanie skierowane do Komisji o zapewnienie uczestnictwa Unii w programach badań i rozwoju w dziedzinie obronności podejmowanych przez państwa członkowskie lub w razie potrzeby wspólnie z branżą, zgodnie z art. 185 i 187 TFUE; 9. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego; podkreśla, że każde działanie Unii mające na celu wspieranie, koordynowanie lub uzupełnianie działań państw członkowskich w dziedzinie obrony powinno mieć na celu zapewnianie wkładu w stopniowe określanie wspólnej polityki obronnej, zgodnie z m.in. art. 2 ust. 4 TFUE; 10. wzywa Komisję, Radę oraz wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do udziału wraz z Parlamentem w dialogu międzyinstytucjonalnym na temat stopniowego określania wspólnej polityki obronnej; podkreśla, że w następnych WRF należy przewidzieć pełnoprawny budżet obronny UE oraz że zasady jego wykonania powinny zostać opracowane na podstawie kompetencji przewidzianych w Traktacie z Lizbony; PR\1131453.docx 5/9 PE609.294v01-00
Stała współpraca strukturalna 11. z zadowoleniem przyjmuje gotowość państw członkowskich do wdrożenia stałej współpracy strukturalnej oraz wzywa do jej szybkiego ustanowienia przez Radę; podkreśla, że integracyjny charakter uczestnictwa nie może wpływać negatywnie na pełne zaangażowanie we WPBiO ani na wysoki poziom ambicji i wiążące zobowiązania państw członkowskich; 12. podkreśla, że stała współpraca strukturalna powinna korzystać ze skutecznego wsparcia ze strony Unii, z pełnym poszanowaniem kompetencji państw członkowskich w dziedzinie obrony; ponawia wezwanie do przekazania odpowiednich środków finansowych z budżetu Unii na potrzeby stałej współpracy strukturalnej; uważa, że uczestnictwo we wszystkich agencjach i organach Unii objętych zakresem WPBiO, w tym w Europejskim Kolegium Bezpieczeństwa i Obrony (EKBiO), powinno stanowić wymóg w ramach stałej współpracy strukturalnej; ponownie apeluje, aby system grup bojowych UE został objęty stałą współpracą strukturalną oraz uznany za kwalifikujący się do finansowania ze środków UE w jak najszerszym zakresie; Dyrekcja Generalna ds. Obrony 13. wzywa do utworzenia w Komisji Dyrekcji Generalnej ds. Obrony (DG ds. Obrony), która powinna kierować działaniami Unii w zakresie wspierania, koordynowania lub uzupełniania działań państw członkowskich w dziedzinie obrony w celu stopniowego określania wspólnej polityki obronnej, jak przewidziano w art. 2 TFUE; 14. uważa, że proponowana DG ds. Obrony powinna odpowiadać za uzgodnienia dotyczące obronnego Schengen, za uzgodnienia w zakresie bezpieczeństwa dostaw, normalizacji i certyfikacji wojskowej, za wkład UE w programy w ramach WPBiO i stałej współpracy strukturalnej, za badania w dziedzinie obronności finansowane ze środków UE oraz za uzgodnienia międzyinstytucjonalne w dziedzinie obrony, w tym za białą księgę UE; 15. podkreśla, że proponowana DG ds. Obrony powinna pracować w porozumieniu z Europejską Agencją Obrony (EDA); uważa, że EDA powinna pełnić funkcję agencji wykonawczej na potrzeby działań Unii w ramach europejskiej polityki w zakresie zdolności i uzbrojenia w przypadkach przewidzianych w Traktacie z Lizbony; ponawia wezwanie skierowane do Rady o zapewnienie, by wydatki administracyjne i operacyjne EDA były finansowane z budżetu Unii; Skoordynowany przegląd strategiczny i skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności 16. przyjmuje z zadowoleniem strategiczny przegląd planu rozwoju zdolności (CDP) UE, którego zakończenie jest planowane na wiosnę 2018 r.; podkreśla, że CDP umożliwi EDA promowanie współpracy między państwami członkowskimi w zakresie uzupełniania braków w zdolnościach; 17. przyjmuje z zadowoleniem ustanowienie procesu skoordynowanego rocznego przeglądu w zakresie obronności (CARD); uważa, że skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności powinien mieć na celu harmonizację sił zbrojnych, zapewnienie autonomii PE609.294v01-00 6/9 PR\1131453.docx
strategicznej Unii oraz umożliwienie państwom członkowskim wspólnego inwestowania w obronność z wykorzystaniem większych środków i z lepszym skutkiem; przyjmuje z zadowoleniem propozycję zainicjowania procesu próbnego w 2017 r.; 18. podkreśla, że skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności powinien opierać się na białej księdze UE i na planie rozwoju zdolności oraz powinien uwzględniać pełen zakres zdolności związanych z WPBiO, w szczególności zdolności państw członkowskich uczestniczących w stałej współpracy strukturalnej; uważa, że skoordynowany roczny przegląd w zakresie obronności powinien skutkować zestawem konkretnych wniosków w celu uzupełnienia braków i określenia, w których obszarach odpowiednie byłyby działania Unii, co powinno być uwzględnione w planowaniu budżetu UE na kolejny rok; podkreśla potrzebę współpracy Komisji i EDA w opracowywaniu rocznych programów prac w segmentach proponowanego Europejskiego Funduszu Obronnego dotyczących zdolności i badań; 19. uważa, że Komisja powinna przyjąć wyniki skoordynowanego rocznego przeglądu w zakresie obronności oraz zainicjować porozumienie międzyinstytucjonalne ustanawiające zakres i finansowanie dalszych działań Unii; uważa, że w oparciu o porozumienie międzyinstytucjonalne Rada i Komisja powinny podjąć konieczne decyzje w ramach swoich kompetencji w celu zatwierdzenia tych działań; apeluje o współpracę międzyparlamentarną w dziedzinie obronności w celu przeglądu procesu CARD oraz regularnego budowania zdolności obronnych w późniejszym okresie; Misje i operacje w dziedzinie WPBiO 20. dziękuje ponad sześciu tysiącom kobiet i mężczyzn za ich wzorową i oddaną służbę w ramach unijnych misji cywilnych i wojskowych na trzech kontynentach; wysoko ceni te misje jako wspólny wkład Europy w pokój i stabilizację na świecie oraz bezpieczeństwo naszych obywateli; przyjmuje z zadowoleniem, że państwa członkowskie zwiększają wydatki na obronę przeznaczone na wsparcie członków naszych służb; jest zdania, że tę tendencję należy utrzymać i wzmocnić oraz objąć koordynacją na szczeblu europejskim; 21. przyjmuje z zadowoleniem, że wiceprzewodnicząca Komisji / wysoka przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa przedstawiła pierwsze roczne sprawozdanie na temat WPBiO; żałuje jednak, że sprawozdanie to ma charakter wyłącznie ilościowy i prezentuje osiągnięcia za pomocą danych statystycznych i szczegółowych informacji, a nie zawiera oceny, w jaki sposób działania prowadzone w ramach WPBiO wpływają na politykę, jeśli chodzi o poprawę bezpieczeństwa naszych obywateli; 22. przyjmuje z zadowoleniem niedawne utworzenie instytucji będącej zalążkiem stałego sztabu operacyjnego UE (MPCC Komórki Planowania i Prowadzenia Operacji Wojskowych), czego Parlament domagał się w swojej rezolucji z dnia 12 września 2013 r.; wzywa państwa członkowskie do obsadzenia tej instytucji odpowiednim personelem, aby zapewnić jej prawidłowe funkcjonowanie; 23. uważa, że w konsekwencji ogłoszenia przez Zjednoczone Królestwo wystąpienia z Unii należy dokonać przeglądu opcji dowodzenia operacją Atalanta prowadzoną przez siły PR\1131453.docx 7/9 PE609.294v01-00
morskie dowodzone przez Unię Europejską (EUNAVFOR); uważa, że unijne misje sił morskich na Morzu Śródziemnym i w Rogu Afryki mogłyby zostać objęte dowództwem jednego sztabu sił morskich; 24. zwraca uwagę, że obsadzonych jest jedynie 75 % stanowisk w ramach misji cywilnych w dziedzinie WPBiO; wyraża przekonanie, że obniża to skuteczność tych misji; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, by wszystkie wolne stanowiska w ramach wszystkich misji zostały niezwłocznie obsadzone; 25. ubolewa, że państwa członkowskie nie zapewniają w szybki sposób pracowników koniecznych do przeprowadzenia etapów przygotowawczych i organizacyjnych misji cywilnych w dziedzinie WPBiO; z zadowoleniem przyjmuje w tym kontekście wniosek opracowany wspólnie przez ESDZ i służby Komisji dotyczący wielopoziomowego podejścia w celu dalszego przyspieszenia wdrażania misji cywilnych w dziedzinie WPBiO; 26. wzywa ESDZ i Radę do wzmożenia podejmowanych wysiłków w celu zwiększenia bezpieczeństwa cybernetycznego, w szczególności w przypadku misji w dziedzinie WPBiO, m.in. przez podejmowanie działań na szczeblu UE i państw członkowskich w celu łagodzenia zagrożeń dla WPBiO; 27. wzywa państwa członkowskie do zastosowania pełnego podziału obciążenia w ramach misji wojskowych w dziedzinie WPBiO poprzez zwiększenie wspólnej puli środków finansowych, co powinno umożliwić większej liczbie państw członkowskich oferowanie swoich zdolności i sił oraz zachęcać je do tego; podkreśla znaczenie przeglądu mechanizmu ATHENA w tym względzie oraz istotnego zwiększenia wspólnego finansowania kosztów; Współpraca UE NATO 28. uważa, że wspólna deklaracja UE NATO może przenieść współpracę na wyższy poziom; przyjmuje z zadowoleniem wspólny pakiet 42 wniosków mający na celu wzmocnienie zarówno współpracy, jak i koordynacji między dwiema organizacjami; ponadto przyjmuje z zadowoleniem pierwsze wspólne sprawozdanie z realizacji sporządzone przez te dwie organizacje i opublikowane w czerwcu 2017 r.; 29. uważa, że UE musi zwiększyć wysiłki, aby odgrywać rolę dostarczyciela bezpieczeństwa w regionie, a także stać się silnym europejskim filarem NATO dzięki Europejskiej Unii Obrony; jest zdania, że bezpieczeństwo i ochrona Europy będą w coraz większym stopniu zależeć od tych dwóch organizacji; apeluje o poprawę współpracy, m.in. w zakresie wymiany informacji i danych wywiadowczych; 30. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, sekretarzowi generalnemu NATO, unijnym PE609.294v01-00 8/9 PR\1131453.docx
agencjom działającym w dziedzinie przestrzeni kosmicznej, bezpieczeństwa i obrony oraz parlamentom narodowym. PR\1131453.docx 9/9 PE609.294v01-00