PRACA KOŃCOWA Z DYDAKTYKI INFORMATYKI

PRACA KOŃCOWA Z DYDAKTYKI INFORMATYKI 1. Przygotowanie uczniów do realizacji tematu a) uczeń potrafi korzystać z adresowania względnego, bezwzględnego i mieszanego b) uczeń potrafi wykonywać podstawowe operacje matematyczne z wykorzystaniem operatorów: +,-,*,/ c) uczeń potrafi modyfikować (formatować) wygląd arkusza d) uczeń potrafi otwierać i zapisywać pliki 2. Opisy zajęć 2.1. Czy wszystko jest takie same? operatory porównania i operatory logiczne w MS Excel 2.1.1. Opis zagadnienia Tematem zajęć jest omówienie i przedstawienie wykorzystania operatorów porównania i operatorów(funkcji) logicznych. 2.1.2. Nowe pojęcia a) operatory porównania: <, =, >, <=, <>, >= b) operatory porównania (złożone): LIKE zawiera, NOT LIKE nie zawiera c) operatory logiczne (proste): NOT nie, AND oraz, OR lub d) operatory logiczne (złożone): NAND nie(oraz), NOR nie(lub), XOR suma modulo e) warunek, wyrażenie warunkowe f) tablica prawdy 2.1.3. Cele zajęć a) uczeń zna proste operatory porównania i logiczne występujące w MS Excel b) uczeń zna składnię tworzenia wyrażeń warunkowych, np. =1=1 c) uczeń potrafi przekształcić zawarte w zdaniach warunki na ich formalną postać d) uczeń potrafi zapisać proste wyrażenia warunkowe z wykorzystaniem jednego operatora logicznego 2.1.4. Pytania do uczniów, problemy do dyskusji i wyjaśnienia a) Pytanie: w jakich sytuacjach mamy do czynienia z potrzebą porównywania rzeczy, zjawisk? b) Pytanie: co jest wynikiem porównania? c) Pytanie problemowe: Czy wielkość liter ma znaczenie na wynik porównywania tekstów? np. czy Ala = ala? d) Pytanie problemowe: Czy komórka pusta jest pusta? np. czy 0 = pusta komórka? e) Wyjaśnienie: czym są tablice prawdy? 2.1.5. Przykłady, ćwiczenia i zadania dla uczniów a) Ćwiczenie: korzystając z arkusza Operatory zbadaj zachowanie się różnych operatorów porównania. Wartości porównywane należy wpisywać do kolumn Argument A i Argument B. Czy następujące warunki są prawdziwe? Argument A(0) (zero) operator(=) Argument B(pusta komórka) Argument A(Jola) operator(=) Argument B(JOla) Argument A(=B3) operator(=) Argument B(0); komórka B3 musi być pusta Argument A(=10>8) operator(<=) Argument B(=C1 & "A") Strona 1 z 6

b) Ćwiczenie: Korzystając z arkusza Logika zbadaj zachowanie się różnych operatorów logicznych. Zapoznaj się z tabelką prawdy, która znajduje się w arkuszu Tablice. Zwróć uwagę na sposób zapisywania wyrażenia warunkowego w MS Excel, który prezentuje kolumna Notacja Excel. Czy następujące warunki są prawdziwe? Argument A(PRAWDA) operator(and) Argument B(FAŁSZ) Argument A(PRAWDA) operator(nor) Argument B(FAŁSZ) Argument A(PRAWDA) operator(xor) Argument B(FAŁSZ) Argument A(FAŁSZ) operator(nand) Argument B(FAŁSZ) c) Ćwiczenie: wykonaj poniższe instrukcje i podaj zwrócone wyniki. W komórce A1 wprowadź następujący zapis: =(2*2)<=(2/2) W komórce A2 wprowadź następujący zapis: =ORAZ(1=1;2=2) W komórce A3 wprowadź następujący zapis: =ORAZ(10<8; Ala = Ala ) d) Zadanie: Korzystając z arkusza BazaDanych wykonaj następujące zadania: Ile jest osób w wieku 22 lat? (4) ile jest osób, które mają 22 lata lub, których wiek nie przekroczył 30 lat? (73) Wypisz dane osoby znajdującej się na 4 pozycji od góry: 6/Marika/Gieruń/24/Gdańsk/14-615 w jakim wieku jest Gabriel Stolarczyk? Ile jest miast o kodzie pocztowym nieleżącym w zakresie od 11-111 do 99-999? (11). Wypisz dwa możliwe zapytania zwracające ten sam wynik: Kod > 11-111 NIE(ORAZ) Kod < 99-999; Kod < 11-111 LUB Kod > 99-999 ile jest osób, których nazwiska zawierają ad? (2) 2.1.6. Przykłady z życia, gry dydaktyczne, symulacje wykonania algorytmów ---- 2.1.7. Objaśnienia gotowych elementów, z których należy skorzystać Wszystkie ćwiczenia i demonstracje zachowania się operatorów porównania i logicznych należy przeprowadzić z wykorzystaniem skoroszytu MS Excel: zadania_blokowe.xlsx, arkusze: Operatory, Logika, Tablice, BazaDanych 2.1.8. Przykłady rozwiązań 2.2. Roztaje dróg funkcja JEŻELI() w MS Excel 2.2.1. Opis zagadnienia Tematem zajęć jest omówienie i przedstawienie wykorzystania funkcji JEŻELI() 2.2.2. Nowe pojęcia ---- 2.2.3. Cele zajęć a) uczeń zna składnię funkcji JEŻELI() b) uczeń potrafi przekształcać zdania warunkowe na postać formalną z wykorzystaniem funkcji JEŻELI() 2.2.4. Pytania do uczniów, problemy do dyskusji i wyjaśnienia a) Pytanie: czy występują sytuacje, w których musimy podejmować decyzje? 2.2.5. Przykłady, ćwiczenia i zadania dla uczniów a) Ćwiczenie: w komórce A1 wpisz następującą instrukcję: =JEŻELI(1=1;1;0). Jaki jest wynik podanej instrukcji? Strona 2 z 6

b) Ćwiczenie: w komórce A1 wpisz liczbę 10, a w A2 liczbę 20. Następnie w komórce A3 wpisz następującą instrukcję: =JEŻELI(A1<>A2; PRAWDA ; FAŁSZ ). Jaki jest wynik podanej instrukcji? c) Ćwiczenie: w komórce A1 wpisz liczbę 10 i komórkę sformatuj, jako tekst, a w A2 liczbę 20. Następnie w komórce A3 wpisz następującą instrukcję: =JEŻELI(A1<>A2; PRAWDA ; FAŁSZ ). Jaki jest wynik podanej instrukcji? d) Zadanie: Przejdź do arkusza fn_jeżeli. Jesteś kierownikiem zmiany na stacji benzynowej. Twój szef poprosił cię, o prognozy sprzedaży benzyny na kolejny tydzień z oznaczeniem, jaki progu cenowego. System informatyczny, który dokonuje prognozowania jest w trakcie rozbudowy i nie posiada możliwości oznaczenia progów cenowych. Twoim zadaniem jest uzupełnienie prognozy o informację dotyczącą progów cenowych w tabeli nr 2 w oparciu o dane z tabeli nr 1. Wykorzystaj swoją wiedzę o operatorach porównania i operatorach logicznych oraz znajomość składni funkcji JEŻELI(). Jeśli podana wartość sprzedaży pasuje do danego progu cenowego oznacz ją +. W przeciwnym wypadku znakiem -. Odpowiedz na pytania: O ile cena bazowa benzyny zostanie obniżona we wtorek i środę? (5%) W jaki dzień zostanie osiągnięty trzeci próg cenowy? (Piątek) 2.2.6. Przykłady z życia, gry dydaktyczne, symulacje wykonania algorytmów --- 2.2.7. Objaśnienia gotowych elementów, z których należy skorzystać Zadanie z pkt. 2.2.5 d) należy przeprowadzić z wykorzystaniem skoroszytu MS Excel: zadania_blokowe.xlsx, arkusz: fn_excel. 2.2.8. Przykłady rozwiązań a) Zadanie 2.2.5 d) Formuła dla 1 progu cenowego: =JEŻELI(ORAZ(F9/24>=$B$3;F9/24<$B$4);"+";"-") Formuła dla 2 progu cenowego: =JEŻELI(ORAZ(F9/24>=$B$4;F9/24<$B$5);"+";"-") Formuła dla 3 progu cenowego: =JEŻELI(F9/24>=$B$5;"+";"-") 2.3. Najlepszy, czy najgorszy, a może przeciętny? funkcja ŚREDNIA() w MS Excel 2.3.1. Opis zagadnienia Tematem zajęć jest omówienie i przedstawienie wykorzystania funkcji ŚREDNIA() 2.3.2. Nowe pojęcia a) statystyka b) trend, linia trendu 2.3.3. Cele zajęć a) uczeń zna składnię funkcji ŚREDNIA() b) uczeń potrafi wykorzystać poznaną funkcję do prostych analiz statystycznych 2.3.4. Pytania do uczniów, problemy do dyskusji i wyjaśnienia a) Pytanie: Co znaczy, gdy mówi się, że coś jest średnie? b) Pytanie: Co znaczy, gdy używa się pojęcia średnia ocena? c) Pytanie: czy chciał(a)byś, aby Twoja ocena na koniec roku szkolnego była wyliczana tylko za pomocą funkcji ŚREDNIA()? Strona 3 z 6

d) Pytanie: czy, aby wyliczyć środek figury znajdującej się w układzie współrzędnych, należy brać pod uwagę pozycję wszystkie punkty tworzące jej wierzchołki? 2.3.5. Przykłady, ćwiczenia i zadania dla uczniów a) Problem: wartość średniej a trend. Rys. 1 Rys. 2 Rys. 3 Strona 4 z 6

Rys. 4 Niebieska linia łączy punkty, które wyznaczają zdobyte oceny Zielona linia wyznacza wartość średniej Pomarańczowa linia jest linią trendu. b) Ćwiczenie: Przejdź do arkusza fn_średnia_1. Wprowadź różne wartości pola Zakłócenia np. 5%, 15%, 50%, a następnie naciskając wielokrotnie klawisz F9 obserwuj zachowanie się czerwonego punktu na wykresie. Wartości współrzędnych środka figury wyliczane są za pośrednictwem funkcji ŚREDNIA(). c) Zadanie: Przejdź do arkusza fn_średnia_2. Jesteś kierownikiem zmiany na stacji benzynowej. Twój szef poprosił cię, o prognozy sprzedaży benzyny na pierwszy tydzień grudnia. Niestety system informatyczny, który dokonuje prognozowania jest w dniu dzisiejszym wyłączony. Twoim zadaniem jest wykonanie częściowej prognozy sprzedaży benzyny w oparciu o dane z tabeli nr 1. Wykorzystaj swoją wiedzę o operatorach porównania, funkcji JEŻELI() oraz funkcji ŚREDNIA(). Tabela nr 2 będzie ci pomocna w wykonaniu niezbędnych obliczeń. W tabeli nr 3 umieść wyliczone średnie wielkości sprzedaży z uwzględnieniem dnia tygodnia. Wylicz wielkość sprzedaży benzyny w ciągu godziny. Odpowiedz na poniższe pytania: W jakim progu cenowym mieszczą się wyliczone wartości sprzedaży paliwa? Odpowiedz na pytanie: czy twoim zdaniem konieczna jest modyfikacja tabela progów cenowych (tabela nr 4)? Uzasadnij swoją odpowiedź. 2.3.6. Przykłady z życia, gry dydaktyczne, symulacje wykonania algorytmów 2.3.7. Objaśnienia gotowych elementów, z których należy skorzystać Przedstawiony w ppkt. a) pkt. 2.3.5 problem należy omówić pokazując uczniom załączone wykresy. Ćwiczenie z pkt. 2.3.5 ppkt. b c należy przeprowadzić z wykorzystaniem skoroszytu MS Excel: zadania_blokowe.xlsx, arkusze: fn_średnia_1, fn_średnia_2. 2.3.8. Przykłady rozwiązań a) Zadanie 2.3.5 c) Formuła tabeli nr 2: =JEŻELI($B3=G$2;$C3;""); filtrowanie wyników Formuła tabeli nr 2: =ŚREDNIA(G$2:G$31); obliczanie średniej dla każdego dnia tygodnia Strona 5 z 6

Wykonał: XXX W tabeli nr 3 i kolumnie Sprzedaż [litrów/dobę] należy umieścić referencje do średnich wyliczonych w tabeli nr 2 W tabeli nr 3 i kolumnie Sprzedaż [litrów/godz.] należy podzielić przez 24 wartość z kolumny Sprzedaż [litrów/dobę]. Cała sprzedaż dotyczyła drugiego progu cenowego. Modyfikacja tabeli progów cenowych nie jest konieczna, ponieważ minimalna wartość sprzedaży z czwartku 720,90 litrów/godz. oraz maksymalna wartość z poniedziałku 1391,57 litrów/godz. są bliskie ustalonym granicom progów. Odpowiedź na pytanie powinna być oceniana jako wynik przeprowadzonej przez ucznia analizy. 3. Pytania i zadania sprawdzające wiedzę i umiejętności uczniów po zrealizowaniu tematu 3.1. Czy wszystko jest takie same? operatory porównania i operatory logiczne w MS Excel 3.1.1. Wymień poznane operatory porównania. 3.1.2. Wymień poznane operatory logiczne. 3.1.3. Oblicz: a) =10=2 b) =(2*2)>(2/2) c) =2*2=4 d) =2^2<3 3.2. Roztaje dróg funkcja JEŻELI() w MS Excel 3.2.1. Zapisz w postaci wyrażenia warunkowego zgodnie ze składnią funkcji JEŻELI(). a) Jeżeli wartość komórki A1 jest większa niż 100 to pokaż napis Dobrze, a jeśli wartość ta jest mniejsza lub równa wyświetl Źle b) W komórce E15 wartość zmienia się w zależności od pory dnia. Wartość ta musi zostać podzielona przez wartość z komórki B12. Jednak w B12 może pojawić 0, a dzielenie przez 0 jest niedopuszczalne. Zapisz warunek, który sprawdzi, czy wartość w komórce B12 nie wynosi 0. Jeśli warunek będzie prawdziwy formuła powinna wykonać dzielenie, a w przeciwnym wypadku zwrócić 0. 3.3. Najlepszy, czy najgorszy, a może przeciętny? funkcja ŚREDNIA() w MS Excel 3.3.1. Zapisz w postaci wyrażenia warunkowego zgodnie ze składnią funkcji ŚREDNIA() i JEŻELI(). a) W pierwszej kolumnie arkusza wpisano kolejno 15 wyników z wyścigów w pływaniu żabką na 50m. Oblicz średni czas przepłynięcia. b) Budujesz system powiadamiania sms, który będzie wysyłał powiadomienie, gdy średnia ocen z matematyki obniży się poniżej 3,5. Oceny są zapisywane w drugim wierszu arkusza. Liczba ocen nie przekracza 10. 4. Literatura 4.1. Pomoc programu MS Excel 2007, 2010 Strona 6 z 6