lat temu. narodziny układu słonecznego

4 600 000 000 lat temu narodziny układu słonecznego

narodziny Ziemi 4 600 000 000 lat temu

Tabela stratygraficzna International Commision on Stratigraphy (ICS) 2006 r.

Prekambr Jednostka geograficzna o różnej randze Eon Ery: hadeik, archaik, proterozoik Jednostka nieformalna hadeik (jedn. nieformalna) + eony: archaik i proterozoik Czas trwania 4,6 mld do 542 mln lat temu

prekambr hadeik 4,6 4,4 mld lat temu bombardowanie przez komety i inne ciała kosmiczne

prekambr hadeik 4 mld lat temu cienka, niestabilna skorupa ziemska

prekambr hadeik 4 mld lat temu cienka, niestabilna skorupa ziemska pierwsze stałe fragmenty (mikrokontynenty) nasjtarsze znane skały na Ziemi

prekambr archaik 3,8 mld lat temu Atmosfera Gazy wulkaniczne: CO2, CO, SO2, N,2 H2, metan, amoniak, woda niewielkie ilości (1 ) O 2 2 H 2 O + uv --> 2 H 2 + O 2 oceany silnie zakwaszone

prekambr archaik 3,8 mld lat temu Pierwsze przypuszczalne ślady życia bakterie, sinice? seria Isua w płn.-zach. Grenlandii

stromatolity skały węglanowe cienkie warstwy węglanu wapnia uboczny produkt życia sinic najstarsze sprzed 3,5 mld lat: grupa Sebakiwian(płd. Afryka), grupa Warrawoona (Australia) masowy rozwój: 2,8-0,6 mld lat temu

stromatolity (Australia)

stromatolity współczesne stromatolity Shark Bay, Australia

Katastrofa oksydacyjna masowy rozwój sinic 2,8 mld lat temu 0 3,85 2,45 mld lat temu 2,45 1,85 1,85 0,85 0,85 0,54 0,54-teraz

Banded Iron Formations

pierwsze Eukaryota akritarchy stadia przetrwalnikowe glonów (spory, cysty) podobne do Dinoflagellata najstarsze sprzed 1,7 mld lat masowy rozwój: 850 mln lat temu dotrwały do ordowiku

Akritarchy

kriogen Kirschvink 1992 Hoffman i in. 1998 Ziemia-Śnieżka Snowball Earth 850-630 mln lat temu średnia temp. roczna -50 o C

Osady glacjalne w niskich szerokościach geograficznych Namibia Wybrzeże Szkieletów

Paleomagnetyzm osady glacjalne na ok. 10 o szer. geogr.

Dropstone w osadach BIF

Jak Ziemia zamarzła? związanie CO 2 przez produkty erozji krzemianów i nowo powstałe bakterie fotosytnetyczne gwałtowne ochłodzenie i zachwianie bilansu cieplnego planety (albedo ok. 1) zlodowacenie kontynentów dodatnie sprzężenie zwrotne zlodowacenie całej planety

Jak Ziemia odmarzła? w wyniku pokrycia lodem ani skały ani oceany nie wiązały CO 2 dostarczanego przez aktywność wulkaniczną efekt cieplarniany częściowe rozmarznięcie oceanów dodatnie sprzężenie zwrotne odmarznięcie planety w ciągu 1000 lat

Oazy życia

Ediakar 630-542 mln lat temu O 2 8% 40% dzis. poz. CO 2-4500 ppm 16x przed rew. przem. Pannocja

Ediakar ostatni okres neoproterozoiku (630-542 mln lat temu) nazwa od wzgórz Ediacara, Australia Południowa

fauna ediakarańska najstarsze znane organizmy wielokomórkowe od 610 do 542 mln lat temu formy życia o planach budowy z reguły odmiennych od późniejszych organizmów zdecydowanie formy o miękkim ciele wymarły niemal całkowicie przed początkiem kambru

Mawsonites spriggi

Spriggina flouensi

Aspidella terranovica

Charnia mansoni

Dickinsonia costata

Kimberella quadrata

Tribrachidium heraldicum

Rangea sp.

kopalne embriony Eukaryota formacja Doushantuo prowincja Guizhou (Chiny) ok. 600 mln lat temu

Kambr 542-488 mln lat temu O 2 12,5% 63% dzis. poz. T śr = 21 o C 7 o C więcej niż dzisiaj CO 2-4500 ppm 16x przed rew. przem. Laurencja Syberia Gondwana Baltika

eksplozja kambryjska nagłe pojawienie się dużej liczby form makrobezkręgowców o skomplikowanej budowie od 542 do 610 mln lat temu pojawia się co najmniej 11 z 20 znanych typów zwierząt pojawiają się pierwsze zwierzęta o twardych (zwapniałych) okrywach ciała

przyczyny eksplozji kambryjskiej ok. 540 mln lat temu zmienia się chemizm wód oceanicznych wzbogacenie w tlen i wapń Light Switch Theory (Parker 2003) przyspieszony wyścig zbrojeń ewolucja struktur zewnętrznych

Waptia fieldensis

Halucigenia sparsa

Anomalocaris canadensis

Opabina sp.

Burgessia

Wiwaxia

Halkieria evangelista

Olenellus

Pikaia

Anabarites

Archaeocyatha

Hexaconularia Olivooides

Ordowik 488-443 mln lat temu O 2 13,5 % 68% dzis. poz. T śr = 16 o C 2 o C więcej niż dzisiaj CO 2-4200 ppm 15x przed rew. przem. Gondwana

Trylobity Isoletus ok. 1 m długości

Ostrakodermy

konodonty liliowce trylobit tentakulity

Sylur 443-416 mln lat temu O 2 14% 70% dzis. poz. T śr = 17 o C 3 o C więcej niż dzisiaj CO 2-4500 ppm 16x przed rew. przem. Baltika Laurencja Gondwana

staroraki amonity graptolity fałdopłetwe

Horneophyton skorpion

420 mln lat temu

Dewon 416-359 mln lat temu O 2 15% 75% dzis. poz. CO 2-2200 ppm 8x przed rew. przem. T śr = 20 o C 6 o C więcej niż dzisiaj Baltika Laurencja Gondwana

dewon 400 mln lat temu

Rhyniella praecursor

Eusthenopteron Tiktaalik

Acanthostega Ichthyostega

Wymieranie dewońskie ok. 374 mln lat temu wymarło 19% rodzin i ok. 50% rodzajów roślin i zwierząt gwałtowny rozwój pokrywy roślinnej zwiększony dopływ biogenów do wód eutrofizacja i anoxia gwałtowny spadek poziomu mórz eutrofizacja i anoxia meteoryt zlodowacenie

Karbon 359-299 mln lat temu O 2 32,5% 163% dzis. poz. CO 2-800 ppm 3x przed rew. przem. T śr = 14 o C tak jak dzisiaj początki Pangei

350 mln lat temu

300 mln lat temu

Meganeura (Protodonata)

Garwood R, Sutton M Biol. Lett. 2010;6:699-702 Archimalytris eggintoni (Dictyoptera)

Computer reconstructions of Archimalytris eggintoni (Dictyoptera) Garwood R, Sutton M Biol. Lett. 2010;6:699-702

300 mln lat temu

Perm 299-251 mln lat temu O 2 23% 115% dzis. poz. CO 2-900 ppm 3x przed rew. przem. T śr = 16 o C 2 o C więcej niż dzisiaj Pangea

perm 280 mln lat temu

280 mln lat temu

255 mln lat temu

250 mln lat temu

Wielkie wymieranie permskie ok. 250-245 mln lat temu wymarło 90% gatunków morskich koralowce czteropromienne, trylobity wymarło 60% rodzin płazów i gadów, 30% rzędów owadów wymarły drzewiaste widłaki, skrzypy i paprocie krater Wilkes Land na Antartktydzie (251 mln lat temu) planetoida ok. 50 km średnicy wzmożona wulkaniczność zima nuklearna zniszczenie warstwy ozonowej

Trapy syberyjskie

Tabela stratygraficzna International Commision on Stratigraphy (ICS) 2006 r.