Instrukcja obsługi 01 2-09 688 B Czujnik Przewodności Przyciski wyboru zakresu PS-2116A Port BNC Złączka BNC Sonda przewodności. Zestaw zawiera Czujnik przewodności Sonda przewodności 10X (PS-2571) Wymagania* Interfejs PASCO Program PASCO Data Acquisition *Więcej informacji znajduje się w katalogu PASCO oraz na stronie www PASCO www.pasco.com. Zalecane oprzyrządowanie* Przedłużacz do czujników (PS-2500) zanieczyszczeniami, szczególnie w roztworach o Wprowadzenie Czujnik przewodności PS-2116A mierzy jonowe i niejonowe cząsteczki w roztworach wodnych. Pomiary mogą zostać wykorzystane do badania czynników wpływających na przewodnictwo elektryczne cieczy. Czujnik można wykorzystać w badaniu wpływu temperatury na zdolność przewodnictwa roztworów wodnych. Jednostką przewodności w systemie SI jest siemens na centymetr (S/cm). W pracy z roztworami chemicznymi, od bardzo rozwodnionych do bardzo skoncentrowanych, często stosuje się S/cm oraz ms/cm. W takich przypadkach przewodnictwo wiąże się bezpośrednio z zanieczyszczeniami, szczególnie w roztworach o stężeniu. Czujnik może pracować w trzech zakresach. Czujnik został zaprojektowany do pracy z interfejsami kompatybilnymi z PASPORT (np. Interfejsem Uniwersalnym UI-5100 850) oraz programami do zbierania danych PASCO (np. PASCO Capstone) obsługującymi pomiar przewodzenia. W razie potrzeby sondę przewodzenia 10X można wymienić. Teoria czujnika Przewodność to przeciwieństwo oporu. Przewodnictwo to charakterystyczna przewodność materiału. Przewodność to przewodnictwo mierzone pomiędzy dwiema ściankami centymetrowej kostki materiału. Elektroda umieszczona na końcu sondy zbudowana jest z izolatora pokrytego platyną. Te metalowe styki służą do wyczuwania cząsteczek i rozstawione są w stałej odległości. Konfiguracja czujnika Elektrody platynowe Zamocz koniec sondy na 5-10 minut w wodzie dejonizowanej lub destylowanej. Podłącz złączkę BNC czujnika przewodności do portu BNC sondy. Podłącz czujnik do jednego z portów wejściowych PASPORT w kompatybilnym interfejsie.
Czujnik przewodności Roztwór Interfejs Port wejść. PASPORT Czujnik UWAGA: Jeżeli czujnik musi znajdować się dalej od interfejsu, podłącz do niego przedłużacz (opcjonalny), a następnie połącz przedłużacz do interfejsu. Wybór zakresu Trzy zakresy reprezentowane są przez ikony umieszczone obok przycisków wyboru zakresu. Zakres szklanki wody wynosi 0 do 1000 mikrosiemensów/cm, zakres zlewki to 0 do 10 000, a fali to 0 do 100 000. Aby wybrać zakres wciśnij jeden z przycisków wyboru zakresu na czujniku. Po wybraniu włączy się zielona dioda (LED). Czujnik mierzy przewodność stale, nawet kiedy dane nie LED są sapisywane. Wykrywa też kiedy poziom przewodności jest zbyt wysoki dla wybranego zakresu i miga wtedy diodą wybranego zakresu oraz diodą odpowiednio wyższego. Aby wybrać odpowiedni zakres, wciśnij jego przycisk. UWAGA! Ultra czysta woda Przewodność 0,05 S/cm Woda destylowana 0,5 Woda pitna 50 do 1500 Woda morska 53 000 Woda słonawa 1000 do 80 000 Podczas pracy z chemikaliami zawsze zakładaj okulary ochronne, rękawice oraz fartuch. PRZEPROWADZANIE POMIARÓW W programie PASCO Capstone Uruchom program do zbierania danych PASCO. Kliknij ikonę Ustawienia sprzętowe w palecie Narzędzia aby otworzyć panel Ustawienia sprzętowe. Sprawdź, czy ikona czujnika pojawiła się w interfejsie. Zakresy: Dokładność: Rozdzielczość: Temperatura pracy: Wartość 0 do 100 S/cm 0 do 10,000 S/cm 0 do 100,000 S/cm ±10% skali każdego z zakresów 0,1% lub wyższa 0 do 50 C Sp ecyfikacja Kliknij jeden z wyświetlanych wzorów Capstone lub kliknij dwa razy ikonę Ekrany aby otworzyć konkretny wyświetlacz. Kliknij Zapis ( ) aby rozpocząć zapisywanie danych. W programie SPARKvue Podłącz czujnik do interfejsu kompatybilnego ze SPARKvue i uruchom program. Otworzy się ekran z parametrami czujnika i dostępnymi pomiarami. Na ekreanie parametrów dotknij wybranego pomiaru, a następnie wybierz Pokaż, aby otworzyć wyświetlanie pomiaru Dotknij Start ( ) aby zacząć zbieranie danych. Korzystając z Xplorera GLX Włącz Xplorer GLX i podłącz czujnik do portu na górze. Automatycznie otworzy się wyświetlacz cyfrowy, pokazujący badane wartości. Wciśnij Start/Stop (s) aby zacząć zbierać dane. Aby zakończyć zbieranie, ponownie wciśnij przycisk. Informacje o kalibracji Szczegółowe informacje o kalibracji Czujnika Przewodności znajdują się w załączniku. Więcej informacji Więcej informacji o zbieraniu, zapisywaniu, wyświetlaniu i analizie danych zajduje się w Instrukcji Użytkownika lub Systemie Pomocy Online programu do zbierania danych. Specyfikacja Konserwacja Czyszczenie Aby osiągnąć dokładne i powtarzalne wyniki, elektroda na końcu sondy musi być czysta. Zabrudzenia elektrody skażą badaną próbkę. Elektrodę można czyścić detergentem lub rozcieńczonym kwasem azotowym (1%) przez 3 minuty mieszając końcem elektrody w roztworze czyszczącym, a następnie płucząc ją. Przechowywanie Najlepiej przechowywać Sondę zanurzoną w dejonizowanej lub destylowanej wodzie. 2
Nr modelu:ps-2116a Sondę można też przechowywać w suchym otoczeniu. Przed użyciem należy ją namoczyć przez 5-10 minut w wodzie dejonizowanej lub destylowanej. Sugerowane doświadczenia Zależność przewodnictwa roztworu wodnego od jego stężenia Wpływ temperatury na przewodnictwo roztworu wodnego Alkacymetria z użyciem Czujnika Przewodności Więcej informacji Najnowsze informacje o Czujniku Przewodności znaleźć można na stronie www.pasco.com po wpisaniu w wyszukiwarkę PS-2116A. Wsparcie techniczne Pomoc w sprawie dowolnego produktu PASCO: Adres: Tel.: E-mail: Internet PASCO scientific 10101 Foothills Blvd. Roseville, CA 95747-7100 +1 916-462-8384 (świat) 877-373-0300 (USA) support@pasco.com www.pasco.com Ograniczona gwarancja Warunki gwarancji znajdują się w katalogu PASCO. Prawa autorskie Instrukcja Obsługi PASCO scientific objęta jest zastrzeżonymi prawami autorskimi. Instytucje non-profit oraz edukacyjne mają prawo do kopiowania dowolnych fragmentów tej instrukcji wyłącznie do celów laboratoryjnych i edukacyjnych. Sprzedaż kopii zabroniona. Kopiowanie instrukcji do innych celów bez zgody PASCO scientific zabronione. Znaki handlowe PASCO, PASCO Capstone, PASPORT, SPARK Science Learning System, SPARK SLS, oraz SPARKvue są zarejestrowanymi znakami handlowymi będącymi własnością PASCO scientific w Stanach Zjednoczonych i/lub innych krajach. Więcej informacji znaleźć można na www.pasco.com/legal. Instrukcje usuwania po zakończeniu eksploatacji: Niniejszy produkt elektroniczny podlega przepisom utylizacji i recyklingu stosownym dla państwa/regionu. Odpowiedzialność za utylizację bądź recykling zgodnie z przepisami ciąży na użytkowniku upewnij się, że utylizując produkt chronisz środowisko i ludzkie zdrowie. Informacji o utylizacji/recyklingu zasięgnąć można w lokalnym przedsiębiorstwie oczyszczania miasta lub u sprzedawcy. Europejski symbol WEEE/ZSEE (Waste Electronic and Electrical Equipment/ Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny) (po prawej) znajdujący się na produkcie lub opakowaniu, oznacza, że nie wolno wyrzucać tego produktu z innymi odpadami. Załącznik: Kalibracja W sparcie techniczne Przed kalibracją namocz Sondę w wodzie dejonizowanej lub destylowanej przez 5-10 minut. Do przygotowania standardowego roztworu kalibracyjnego, potrzeba chlorku sodu (NaCl), wody dejonizowanej (1 litr), litrowej zlewki, wagi oraz mieszadła. Przygotuj jeden z roztworów chlorku sodu z poniższej tabeli. Odważ odpowiednią ilość soli w miligramach i umieść ją w litrowej zlewce. Dolej 500 ml dejonizowanej wody i zamieszaj roztwór aby rozpuścić sól. Dolej pozostałe 500 ml wody i ponownie zamieszaj. % Wagi Masa NaCl (mg) Przewodność ( S/cm) w 25 C 0,001 10 21,4 0,01 100 210 0,1 1000 1990 1,0 10000 17600 10,0 100000 140000 Po przygotowaniu roztworu, umieść w nim Sondę. Kalibracja: PASCO Capstone W programie PASCO Capstone kliknij ikonę Kalibracja w palecie Narzędzia, aby otworzyć panel kalibracji. 3
Czujnik Przewodności W Kroku 1 domyślnie wybierana jest Przewodność. Kliknij Dalej aby przejść do kolejnego kroku. Załącznik : Kalibracja Kliknij Wyrównaj obecną wartość do standardowej, a następnie Dalej aby przejść do ostatniego kroku. W Kroku 2 wybierz, co chcesz skalibrować. Kliknij kwadrat obok Czujnika Przewodności, a potem Dalej aby przejść do kolejnego kroku. W kroku 3 wybierz typ kalibracji. Domyślnie zaznaczony jest Jeden standard (1-punktowe nachylenie). Kliknij Dalej aby przejść do kolejnego kroku. Panel Kalibracji wyświetli dane kalibracji. W Kroku 5 sprawdź czy dane są poprawne, następnie kliknij Zakończ. Panel Kalibracji wróci do Kroku 1. Kliknij ikonę Kalibracja w palecie Narzędzi aby zamknąć panel. Kalibracja: SPARKvue Włącz ręczny panel SPARK SLS. Podłącz Czujnik Przewodności do jednego z portów wejściowych PASPORT. Otworzy się ekran parametrów Czujnika Przewodności. W kroku 4, w polu Standardowa wartość wprowadź wartość przewodności standardowego roztworu. Na przykład, jeśli przewodność standardowego roztworu wynosi 210 (zob. tabela wyżej), wpisz 210 w polu Standardowa wartość 4
Nr modelu: PS-2 116 A Na ekranie Czujnika Przewodności dotknij Przewodność (Sonda 10X) aby zaznaczyć wybór, a następnie dotknij Pokaż. Załącznik : Kalibracja pomiar, z domyślnie zaznaczonymi Przewodność (Sonda 10X) ( S/cm) jako Pomiar i 1-punktowa (Dopasuj tylko krzywą) jako Typ kalibracji. Dotknij DALEJ. Najpierw dotknij Przewodność (Sonda 10X) aby ją zaznaczyć: Następnie dotknij Pokaż : Otworzy się wykres Przewodności do Czasu. Dotknij ikonę Narzędzia doświadczenia w prawym dolnym rogu Pojawi się ekran Kalibracja czujnika: Wprowadź wartości z menu Kalibracja Punktu 2. Dotknij Narzędzia doświadczenia : Dotknij Wartość standardowa: aby otworzyć klawiaturę. Wprowadź wartość standardową przewodnictwa standardowego roztworu. Otworzy się ekran Narzędzia doświadczenia. Dotknij Kalibracja czujnika aby zaznaczyć wybór i dotknij OK. Najpierw dotknij Kalibracja czujnika aby ją wybrać: Po wprowadzeniu wartości dotknij OK, aby wrócić do ekranu Kalibracja czujnika. Dotknij OK aby zakończyć proces kalibracji. Potem dotknij OK : 5
Czujnik Przewodności Kalibracja: Xplorer GLX Włącz ręczny panel Xplorer GLX. Podłącz Czujnik Przewodności do jednego z portów wejściowych PASPORT. Wciśnij przycisk Ekran główny (h). Wciśnij strzałkę w dół (d) aby podświetlić Pkt 2 ( S/cm). Załącznik : Kalibracja Wciśnij F4 (I) aby otworzyć ekran Czujniki. Ponownie wciśnij F4 (I) aby otworzyć menu Czujniki. Wciskaj strzałkę w dół (d) aby z menu wybrać Kalibracja.... Za pomocą klawiatury numerycznej wprowadź wartość standardowej przewodności roztworu. Wciśnij F1 (F) aby wybrać OK. Wciśnij Ekran główny (h) aby powrócić do Ekranu głównego. Dane przewodności pochodzą z: Environmental Chemistry: Air and Water Pollution (2nd ed.), H. Stephen Stover and Spencer L. Seager, Scott Foresman and Company, Glenview, Illinois, 1976. International Critical Tables, Vol. VI, pp. 230-258, McGraw Hill, 1929. Handbook of Chemistry and Physics, 78th Edition, CRC Press, 1997. Electrolyte Solutions, Robinson and Stokes, Butterworths, 1959. Na ekranie Kalibracja czujników zaznaczony jest Czujnik Przewodności, a typ kalibracji to 1- punktowa krzywa. 6