Szczegółowy tryb czynności w przewodzie doktorskim w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego przyjęty przez Radę IS UW w dn. 5 maja 2015 r., zgodny ze stanem prawnym na 5 maja 2015 r., określonym w Ustawie z dn. 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym etc., wraz z późniejszymi zmianami (Dz.U. nr 65 poz. 595, z późn. zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra NiSzW z dn. 3 X 2014 r. w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania czynności w przewodzie doktorskim etc. (Dz. U. z 14 X 2014, poz. 1383). Ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym, art. 13. 1. Rozprawa doktorska ---- powinna stanowić oryginalne rozwiązanie problemu naukowego ----- oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną kandydata w danej dyscyplinie naukowej ---- oraz umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej lub artystycznej. 2. Rozprawa doktorska może mieć formę maszynopisu książki, książki wydanej lub spójnego tematycznie zbioru rozdziałów w książkach wydanych, spójnego tematycznie zbioru artykułów opublikowanych lub przyjętych do druku w czasopismach naukowych, określonych przez ministra właściwego do spraw nauki na podstawie przepisów dotyczących finansowania nauki, jeżeli odpowiada warunkom określonym w ust. 1. 4. Rozprawę doktorską może także stanowić samodzielna i wyodrębniona część pracy zbiorowej, jeżeli wykazuje ona indywidualny wkład kandydata przy opracowywaniu koncepcji, wykonywaniu części eksperymentalnej, opracowaniu i interpretacji wyników tej pracy, odpowiadający warunkom określonym w ust. 1. 6. Rozprawa doktorska powinna być opatrzona streszczeniem w języku angielskim, a rozprawa doktorska przygotowana w języku obcym również streszczeniem w języku polskim. I. Wniosek kandydata 1. Kandydat składa dyrektorowi IS UW wniosek o wszczęcie przewodu doktorskiego. 2. Do wniosku kandydat załącza: 1) kopię dyplomu magistra; 2) propozycję tematu, rozwiniętą koncepcję i przynajmniej jeden rozdział rozprawy doktorskiej, ze wskazaniem socjologii jako dyscypliny naukowej, w zakresie której ma być otwarty przewód doktorski; 3) propozycję osoby promotora i ewentualnie promotora pomocniczego; w przypadku promotora pomocniczego, wraz z uzasadnieniem; promotorem pomocniczym nie może być osoba posiadająca uprawnienia do samodzielnego kierowania pracą doktorską. 4) wykaz prac naukowych, twórczych prac zawodowych oraz informację o działalności popularyzującej naukę; w tym przynajmniej jednej publikacji w czasopismach recenzowanych lub w recenzowanych pracach zbiorowych; 1
5) informację o przebiegu przewodu doktorskiego, jeżeli kandydat ubiegał się uprzednio o nadanie stopnia doktora w tej samej dyscyplinie naukowej. 3. Kandydat może do wniosku o wszczęcie przewodu doktorskiego załączyć: 1) kopię certyfikatu potwierdzającego znajomość nowożytnego języka obcego; 2) wniosek o wyrażenie zgody na przedstawienie rozprawy doktorskiej w innym języku niż język polski. II. Wszczęcie przewodu doktorskiego 1. Rada IS podejmuje uchwałę o wszczęciu przewodu doktorskiego 2. Po wszczęciu przewodu Rada wyznacza promotora w celu sprawowania opieki naukowej nad kandydatem. 3. Rada może dodatkowo wyznaczyć: 1) drugiego promotora w przypadku interdyscyplinarnej rozprawy doktorskiej; 2) promotora pomocniczego w przypadku jego udziału w przewodzie doktorskim; promotorem pomocniczym nie może być osoba posiadająca uprawnienia do samodzielnego kierowania pracą doktorską. III. Powołanie komisji doktorskiej i komisji egzaminacyjnych 1. Po złożeniu przez kandydata rozprawy doktorskiej i pozytywnym zaopiniowaniu jej przez promotora, do przyjęcia rozprawy i przeprowadzenia jej obrony Rada powołuje komisję doktorską, złożoną z co najmniej siedmiu członków Rady posiadających tytuł profesora lub stopień doktora habilitowanego, a ponadto z recenzentów rozprawy doktorskiej oraz promotora. Rozp. z 15 XII 2005 r. nie określało liczby członków komisji doktorskiej, ale wymagało, by w jej skład wchodzili promotor i recenzenci. Rozp. z 22 IX 2011 r. wprowadziło uregulowanie obecne. 2. Rada powołuje komisje do przeprowadzenia egzaminów w zakresie: a. socjologii w składzie co najmniej czterech osób posiadających tytuł profesora lub stopień doktora habilitowanego w zakresie socjologii, w tym promotora. b. dyscypliny dodatkowej w składzie co najmniej trzech osób, z których co najmniej jedna posiada tytuł profesora albo stopień doktora habilitowanego w zakresie tej dyscypliny. c) nowożytnego języka obcego w składzie co najmniej trzech osób, z których co najmniej jedna naucza tego języka w szkole wyższej. 2
Rozp. z 15 XII 2005 r. wymagało, by w skład komisji egzaminacyjnej w zakresie socjologii wchodziło pięciu członków Rady oraz promotor i recenzenci. Rozp. z 17 VIII 2006 r. mówiło, że w skład komisji wchodzi co najmniej czterech członków Rady, w tym promotor, a mogą wchodzić ponadto recenzenci. Rozp. z 22 IX 2011 już nie przewiduje możliwości udziału recenzentów w pracy komisji i ta regulacja (o najmniej cztery osoby + promotor) obowiązuje do dziś. W okresie między wprowadzeniem rozporządzeń z 2005 i 2006 r. obowiazywał przepis, że egzamin z dyscypliny dodatkowej i z języka obcego zdaje się u tylko jednej osoby. Od Rozp. z 17.VIII.2006 r. obowiązują dla tych dwóch egzaminów trzyosobowe składy komisji egzaminacyjnych. 3. W skład komisji doktorskiej oraz komisji egzaminacyjnych Rada może powołać promotora pomocniczego, ale bez prawa głosu. 4. Komisję egzaminacyjną w zakresie socjologii powołuje się oddzielnie dla każdego przewodu, natomiast w skład komisji egzaminacyjnych w zakresie dyscypliny dodatkowej i języka obcego wchodzą: promotor i jeden z członków komisji doktorskiej. 5. Ustalanie składu komisji doktorskiej i komisji egzaminacyjnych powinno odbyć się na jednym posiedzeniu Rady. IV. Powołanie recenzentów i recenzowanie rozprawy 1. Kandydat przedkłada promotorowi rozprawę doktorską wraz ze streszczeniem, w formie elektronicznej i papierowej. 2. W przypadku, gdy rozprawę doktorską stanowi samodzielna i wyodrębniona część pracy zbiorowej, kandydat przedkłada oświadczenia wszystkich jej współautorów określające indywidualny wkład każdego z nich w jej powstanie. 3. Promotor po przyjęciu pracy przekazuje przewodniczącemu Rady rozprawę doktorską wraz ze swoją pisemną opinią. 4. Rada, na wniosek przewodniczącego powołuje w głosowaniu tajnym co najmniej dwóch recenzentów spośród zgłoszonych osób zatrudnionych w szkole wyższej lub placówce naukowej innej niż ta, której pracownikiem jest kandydat i nie będących członkami Rady IS UW. Propozycje recenzentów mogą zgłaszać wszyscy członkowie Rady i promotor. Tego wymaga ustawa z 18 III 2011 r.; ustawa wcześniejsza, z 2003 r. wymagała, by nie więcej niż jeden recenzent był zatrudniony w szkole wyższej lub jednostce organizacyjnej, w której zatrudniony jest kandydat albo był członkiem rady jednostki przeprowadzajacej przewód. Obecnie recenzentami w przewodach doktorskich prowadzonych w IS UW nie mogą być członkowie Rady IS; dotyczy to także przewodów otwartych przez doktorantów. 3
5. Recenzję przedstawia się w terminie dwóch miesięcy od dnia otrzymania wniosku o jej sporządzenie. W uzasadnionych przypadkach można przedłużyć termin o miesiąc. 6. Recenzja zawiera szczegółowo uzasadnioną ocenę spełniania przez rozprawę doktorską warunków określonych w Ustawie o stopniach naukowych, art. 13. W przypadku gdy rozprawę doktorską stanowi samodzielna i wyodrębniona część pracy zbiorowej, recenzja zawiera ocenę indywidualnego wkładu kandydata w powstanie tej pracy. 7. Recenzja może zawierać wnioski dotyczące uzupełnienia lub poprawy rozprawy, które kandydatowi i promotorowi przekazuje pisemnie komisja doktorska. Uzupełnioną lub poprawioną rozprawę kieruje się do ponownej oceny przez tych samych recenzentów. Recenzenci przedstawiają recenzję uzupełnionej lub poprawionej rozprawy doktorskiej w terminie miesiąca od dnia otrzymania wniosku o sporządzenie tej recenzji. 8. Komisja nie przyjmuje recenzji w sytuacji, gdy jest ona w oczywisty sposób zdawkowa lub nie zawiera jednoznacznej konkluzji lub zawiera konkluzję, która nie jest zgodna z treścią recenzji; nie przyjetą recenzję Dyrekcja Instytutu odsyła do poprawy. 9. W sytuacji, gdy otrzymane recenzje nie pozwalają komisji na jednoznaczną ocenę rozprawy, a w szczególności, gdy konkluzje recenzji są rozbieżne, Rada może, na pisemny wniosek komisji, powołać dodatkowego recenzenta. 10. Po zapoznaniu się z rozprawą doktorską, opinią promotora oraz recenzjami komisja doktorska może sformułować wniosek o nieprzyjęciu rozprawy doktorskiej, komisja przedstawia sprawę Radzie - wraz z pisemnym uzasadnieniem. 11. Niezwłocznie po otrzymaniu ostatniej recenzji IS UW przekazuje wszystkie recenzje oraz streszczenie rozprawy doktorskiej Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, w formie elektronicznej. V. Egzaminy 1. Egzaminy doktorskie z dyscypliny dodatkowej i nowożytnego języka obcego kandydat zdaje w dowolnych terminach ustalonych z przewodniczącymi komisji egzaminacyjnych. 4
2. Egzamin w zakresie socjologii kandydat zdaje jako ostatni, po zapoznaniu się przez komisję doktorską z recenzjami rozprawy; w wyjątkowych przypadkach egzamin ten można zdawać po przyjęciu rozprawy przez promotora, także jako ostatni. Kandydat otrzymuje od przewodniczącego komisji egzaminacyjnej wykaz zagadnień egzaminacyjnych, uzgodniony z członkami komisji. 3. Egzamin doktorski w zakresie nowożytnego języka obcego stanowi potwierdzenie kompetencji językowej kandydata, w szczególności w zakresie socjologii. Kandydat, który złożył stosowny certyfikat potwierdzający znajomość nowożytnego języka obcego, jest zwolniony z tego egzaminu. 4. W przypadku niezaliczenia jednego z egzaminów doktorskich Rada, na wniosek kandydata, może wyrazić zgodę na powtórne jego zdawanie, nie wcześniej jednak niż po upływie trzech miesięcy od dnia przystąpienia do tego egzaminu po raz pierwszy i nie więcej niż raz. 5. Po zdaniu przez kandydata wszystkich egzaminów komisja doktorska podejmuje uchwałę o przyjęciu rozprawy i dopuszczeniu rozprawy do publicznej obrony. Uchwała podejmowana jest w głosowaniu tajnym i jest protokołowana. 6. IS UW zawiadamia inne jednostki organizacyjne uprawnione do nadawania stopnia doktora w socjologii o terminie i miejscu obrony na co najmniej 10 dni przed wyznaczonym terminem jej przeprowadzenia oraz zamieszcza ogłoszenie w tej sprawie w IS UW. W zawiadomieniach oraz w ogłoszeniu podaje się również informację o miejscu złożenia rozprawy doktorskiej oraz informację o zamieszczeniu streszczenia rozprawy doktorskiej, łącznie z recenzjami, na stronie internetowej IS UW. VI. Obrona 1. Obrona odbywa się na otwartym posiedzeniu komisji doktorskiej z udziałem recenzentów i promotora. Obronę prowadzi przewodniczący komisji. 2. Podczas obrony promotor przedstawia sylwetkę kandydata, a następnie kandydat przedstawia autoreferat zawierający główne założenia i wyniki rozprawy doktorskiej; podstawą wygłoszonego autoreferatu jest tekst przygotowany na piśmie. Następnie recenzenci przedstawiają swoje recenzje; w przypadku nieobecności recenzenta przewodniczący komisji zarządza odczytanie recenzji. 3. Po przedstawieniu recenzji rozpoczyna się dyskusja, w której mogą zabierać głos wszyscy obecni na posiedzeniu. Kandydat odpowiada na uwagi i pytania 5
zawarte w recenzjach oraz sformułowane przez osoby obecne na posiedzeniu; udzielone ustnie odpowiedzi na uwagi i pytania sformułowane w recenzjach mają podstawę pisemną, którą dołącza się do akt przewodu. Dyskusję otwiera i zamyka przewodniczący komisji doktorskiej. Zgodnie z uchylonym w 2014 r. rozp. z 22 IX 2011 r. Dyskusję kończy wypowiedź kandydata 4. Po zakończeniu dyskusji, w niejawnej części obrony: 1) komisja podejmuje w głosowaniu tajnym uchwałę w sprawie przyjęcia obrony. 2) komisja przygotowuje projekt uchwały w sprawie nadania stopnia doktora (o nadaniu lub odmowie nadania stopnia); projekt przedstawia Radzie. 5. Obronę kończy ogłoszenie jej wyniku wszystkim obecnym. VII. Nadanie stopnia doktora 1. Rada podejmuje uchwałę w sprawie nadania stopnia doktora. Na posiedzenie Rady zapraszani są - z prawem udziału w głosowaniach - promotor i recenzenci. 2. W przypadku, gdy komisja doktorska przyjęła obronę i przygotowała projekt uchwały (wniosek) o nadaniu stopnia doktora, zarówno przyjęcie, jak i nieprzyjęcie wniosku przez Radę zamyka przewód doktorski 3. W przypadku, gdy komisja przygotowała projekt uchwały (wniosek) o odmowie nadania stopnia doktora: - W pierwszej kolejności głosowany jest wniosek komisji o nieprzyjęcie obrony. Jeśli wniosek ten zostaje przyjęty (bezwzględną większością głosów), głosowanie to zamyka przewód doktorski. Jeśli nie zostaje przyjęty, oznacza to, że obrona nie przyjeta przez komisję, została przyjęta przez Radę. - Następnie przewodniczący Rady podaje pod głosowanie wniosek o nadanie stopnia doktora. Zarówno przyjęcie, jak i nieprzyjęcie wniosku zamyka przewód doktorski. * Jeśli w trakcie przewodu zmieniają się przepisy dotyczące przewodów doktorskich, to przewody otwarte są prowadzone zgodnie z przepisami, na podstawie których zostały wszczęte. 6