Forex - analiza zmienności głównych par walutowych na przestrzeni lat 2002-2011 Wprowadzenie Ostatnio na jednym z for internetowych poświęconych tematyce FX dyskutowaliśmy o tym jak wyglądał ten rynek kiedyś a jak wygląda dziś. Szczególnie ciekawie dyskusja wypadła na polu dziennych zmienności kwotowao najważniejszych par walutowych. Najogólniej mówiąc, częśd traderów uważa, że dawniej ich zarobki były wyższe, natomiast reszta jest zdania, że to właśnie w obecnych czasach z rynku można więcej "wycisnąd" - głównie za sprawą o wiele większej zmienności kwotowao. Postanowiłem zweryfikowad oba poglądy i sprawdzid jak faktycznie owa zmiennośd kształtowała się przez ostatnie 10 lat. Przedmiot i metodyka badao zostały opisanej poniżej. Szczegółowej podałem tylko EUR/USD - dla reszty par interpretacja przedstawia się podobnie, zmianie ulegają jedynie wartości, zatem ocenę kolejnych wykresów pozostawiam Wam, powodzenia. :-) Analizowane pary walutowe: EUR/USD, USD/JPY, EUR/JPY, USD/CHF, EUR/CHF, EUR/GBP Odchylenie standardowe Mówi nam jak daleko kwotowania walut odbiegają od jej średniej. Na wykresach oznaczone jako SD (Standard Deviation) Liczone dla następujących okresów: 22 (miesięczne), 66 (kwartalne), 264 (roczne). Im wyższa wartość tym wyższa zmienność. Dla odchyleo standardowych podałem dodatkowo ich 200-okresową średnią krocząca, by ułatwid odczyt i interpretację. Średnia zmienność dzienna liczona wskaźnikiem Average True Range Liczona dla 264 okresów (1 rok) Mówi nam jaka była średnia, dzienna zmiana kwotowao w pipsach przez ostatni rok. Wyższe wartości ATR wskazują na wyższą zmienność danej pary walutowej. Wstęga Bollingera Popularny i często stosowany wskaźnik AT. Składa się z 3ech wstęg: środkowa jest średnią kroczącą kwotowao, natomiast skrajne mierzą jej odchylenie standardowe. Wstęga Bollingera bazuje zatem na zwykłych, użytych przeze mnie wcześniej statystycznych miarach zmienności (SD i SMA), natomiast wrzuciłem ją, by pokazad ową zmiennośd w nieco inny sposób graficzny. Wstęga Bollingera rozszerza się wraz ze wzrostem zmienności. EUR/USD Zaczynamy od najważniejszej i najpłynniejszej pary walutowej świata: e emitentów lub wystawców (Dz.U. Z 2005 R. NR 206 POZ. 1715)." Strona 1
Poziomie niebieskie linie na wykresach poszczególnych odchyleo standardowych zostały przeze celowo dodane jako "umowna granica", by ułatwid odczyt zmiany wartości odchyleo. Przykładowo SD22 do kooca 2007 roku miał kłopot z "przebiciem oporu" na poziomie 0,015, jednak przez ostatnie cztery lata wartośd ta była wielokrotnie naruszana. Na inaczej jest dla odchyleo kwartalnych i rocznych - zmieniają się tylko wartości graniczne - 0,03 dla SD66 i 0,05 dla SD264. Spójrzmy teraz na drugi wykres i wartości wskaźnika ATT. Myślę, iż widad wyraźnie, że przez ostatnie cztery lata dzienna zmiennośd wzrosła - w skrajnych momentach sięgała nawet 150-200 pipsów (świeca w początku 2010 roku to wg mnie błąd danych, więc raczej zignorowałbym ten wzrost przy analizie - dane brałem z www.parkiet.com), co pozwoliłoby teoretycznie (zakładając załapanie się na pełny ruch na rynku, powiedzmy 170p, jednak jest to mało prawdopodobne) na zarobienie w ciągu dnia ponad 120% (zakładając transakcję np. na 0,1lota przy kursie EUR/PLN 4,70 i USD/PLN 3,50). Rozszerzenie wstęgi Bollingera w latach 2008-2011 potwierdza wzrost odchylenia standardowego na tej parze. USD/JPY e emitentów lub wystawców (Dz.U. Z 2005 R. NR 206 POZ. 1715)." Strona 2
EUR/JPY e emitentów lub wystawców (Dz.U. Z 2005 R. NR 206 POZ. 1715)." Strona 3
USD/CHF EUR/CHF e emitentów lub wystawców (Dz.U. Z 2005 R. NR 206 POZ. 1715)." Strona 4
EUR/GBP e emitentów lub wystawców (Dz.U. Z 2005 R. NR 206 POZ. 1715)." Strona 5
Podsumowanie Myślę, że na pierwszy rzut oka widad, iż na nie wszystkich parach zmiennośd kwotowao rynkowych systematycznie wzrasta. Na pewno owy wzrost najlepiej widad na eurodolarze i eurofranku, stosunkowo dobrze również na USD/CHF, natomiast w przypadku par z jenem obserwujemy wręcz tendencję odwrotną. Jednak wszystkie pary mają jedną istotną cechę wspólną: gwałtowny wzrost zmienności w niepewnych, kryzysowych czasach. Wystarczy spojrzed na dowolny wykres z przełomu lat 2008/2009 (ostateczne pęknięcie baoki subprimowej) i od razu widad jak gwałtownym fluktuacjom podlegają kursu walut. Zatem podział co do opinii nt. samej zmienności zależy od tego, na jakich parach dany trader gra. Ponadto ocena, czy lepiej "trejdowało" się dawniej czy dzisiaj również zależy od wielu innych czynników, jak chociażby samego systemu otwarcia i zamknięcia pozycji, zarządzania ryzykiem oraz wielkością pozycji walutowej, a nawet osobowości i psychiki tradera. Jedni zwiększoną zmiennośd traktują jako zagrożenie, powodujące straty, inni zaś jako błogosławieostwo pozwalające więcej "wycisnąd" z rynku. e emitentów lub wystawców (Dz.U. Z 2005 R. NR 206 POZ. 1715)." Strona 6