Pytania z przedmiotu prawo prawo rodzinne i opiekuńcze na kolokwium ustne w 2014r. II rok aplikacji radcowskiej 1. Ustawowe przesłanki zawarcia małżeństwa. 2. Powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa legitymacja procesowa i przesłanki wytoczenia powództwa. 3. Czynności nupturientów poprzedzające zawarcie małżeństwa. 4. Czynności prawne kierownika urzędu stanu cywilnego związane z zawarciem małżeństwa. 5. Złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez pełnomocnika - tryb, forma i treść pełnomocnictwa. 6. Czynności poprzedzające zawarcie małżeństwa w formie wyznaniowej ze skutkami zawarcia małżeństwa według prawa polskiego. 7. Zgoda sądu na zawarcie małżeństwa przed osiągnięciem pełnoletniości legitymacja, przesłanki, skutki uzyskania zgody. 8. Unieważnienie małżeństwa przyczyny. 9. Unieważnienie małżeństwa - tryb i skutki. 10. Przypadki konwalidacji małżeństw zawartych mimo normatywnych zakazów. 11. Wady oświadczenia woli o wstąpieniu w związek małżeński i ich normatywne następstwa. 12. Zasada równości małżonków. 13. Rozstrzyganie o istotnych sprawach rodziny. 14. Oświadczenie dotyczące nazwiska małżonka po zawarciu małżeństwa i skutki jego niezłożenia. 15. Obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny i instrumenty prawne służące do jego wyegzekwowania. 16. Pojęcie majątkowego ustroju małżeńskiego i jego rodzaje. 17. Zasady wykonywania zarządu majątkiem wspólnym. 18. Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania zakres i wyłączenia.
19. Ogólna charakterystyka ustroju ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. 20. Składniki majątku wspólnego małżonków w ramach wspólności ustawowej. 21. Składniki majątku osobistego małżonków w ramach wspólności ustawowej. 22. Zasada surogacji. 23. Zasada samodzielności zarządu majątkiem wspólnym. 24. Ustawowe ograniczenia samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym. 25. Obowiązek współdziałania małżonków w zarządzie majątkiem wspólnym. 26. Sprzeciw małżonka wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym zamierzonej przez współmałżonka. 27. Charakter prawny oświadczenia wyrażającego sprzeciw wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym dokonanej przez małżonka. 28. Wyłączenie sprzeciwu wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym. 29. Skutki prawne zgłoszenia sprzeciwu wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym. 30. Zgoda małżonka na czynność zarządu majątkiem wspólnym. Zgoda obligatoryjna i zgoda fakultatywna. Skutki czynności dokonanej bez wymaganej zgody. 31. Odpowiedzialność majątkiem wspólnym małżonków. 32. Pozbawienie prawa zarządu majątkiem wspólnym. 33. Żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. 34. Rozliczenie nakładów małżonka poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny. 35. Rodzaje umów majątkowych małżeńskich. 36. Wyłączenia możliwości rozszerzenia wspólności majątkowej przez umowę majątkową. 37. Udziały małżonków w majątku wspólnym po ustaniu wspólności majątkowej. 38. Zasady obliczania dorobku każdego z małżonków. 39. Wyrównanie dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków. 40. Wyrównanie dorobków po śmierci jednego z małżonków. 41. Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd.
42. Powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami. 43. Ustanie rozdzielności majątkowej. 44. Przesłanki orzeczenia rozwodu. 45. Problematyka winy w sprawie o rozwód. 46. Władza rodzicielska, kontakty rodziców z dziećmi i alimenty w sprawie o rozwód. 47. Obligatoryjne i fakultatywne kwestie rozstrzygane przez sąd w sprawie o rozwód. 48. Zmiana nazwiska małżonka po orzeczeniu rozwodu. 49. Obowiązek alimentacyjny względem byłego małżonka po orzeczeniu rozwodu. 50. Przesłanki orzeczenia separacji. 51. Skutki orzeczenia separacji. 52. Zniesienie separacji. 53. Żądanie rozwodu w sprawie o separację. 54. Separacja a rozwód - elementy wspólne i różnice. 55. Proszę omówić ustawowe pojęcie ustalenie macierzyństwa, wskazać osoby legitymowane czynnie i biernie oraz terminy do wytoczenia powództwa o ustalenie macierzyństwa. 56. Proszę omówić ustawowe pojęcie zaprzeczenie macierzyństwa oraz wskazać osoby legitymowane czynnie i biernie do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa. 57. Proszę omówić ustawowe pojęcie zaprzeczenie macierzyństwa i wskazać terminy do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa. 58. Dopuszczalność wniesienia powództwa w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa przez prokuratora. 59. Domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa - proszę omówić zakres domniemania w sytuacji ustania lub unieważnienia małżeństwa i w sytuacji orzeczenia separacji. 60. Proszę omówić ustawowe pojęcie zaprzeczenie ojcostwa i wskazać osoby legitymowane czynnie i biernie do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
61. Proszę omówić ustawowe pojęcie zaprzeczenie ojcostwa i wskazać terminy do wytoczenia powództwa. 62. Dopuszczalność wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki całkowicie ubezwłasnowolnionego. 63. Dopuszczalność wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki chorego psychicznie. 64. Proszę wskazać, w jakich sytuacjach zaprzeczenie ojcostwa jest niedopuszczalne. 65. W dniu 12 września 2014 roku pozostająca w związku małżeńskim Anna Kowalska urodziła dziecko. Dziecko nie pochodzi od męża Anny Kowalskiej. W dniu 15 października 2014 roku Anna Kowalska udaje się do radcy prawnego celem zasięgnięcia porady, w jaki sposób ma dokonać zaprzeczenia ojcostwa. Proszę udzielić klientce porady uwzględniając w szczególności tryb, właściwy organ, termin na podjęcie stosownych działań oraz przesłanki, które będzie trzeba wykazać. 66. Proszę omówić ustawowe pojęcie uznania ojcostwa i tryb składania oświadczenia przed właściwym organem. 67. Uznanie ojcostwa w sytuacji zagrożenia życia matki, dziecka lub mężczyzny, od którego dziecko pochodzi. 68. Proszę omówić ustawowe pojęcie uznania ojcostwa i terminy do złożenia stosownego oświadczenia. Czy możliwe jest uznanie ojcostwa przed urodzeniem się dziecka? 69. Powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa legitymacja czynna i bierna. 70. Powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa terminy na wytoczenie powództwa. 71. Paweł Wójcicki i Aldona Wiśniewska nie będący małżeństwem spodziewają się dziecka. W dniu 10 sierpnia 2014 roku Paweł Wójcicki uznaje ojcostwo poczętego, a nienarodzonego jeszcze dziecka. W dniu 23 września 2014 roku Paweł Wójcicki znajduje korespondencję Aldony Wiśniewskiej kierowaną do jej matki, w której kobieta przyznaje się, że ojcem jej dziecka jest Roman Kowalski. W dniu 2 października 2014 roku Paweł Wójcicki udaje się do radcy prawnego celem zasięgnięcia porady, w jaki sposób może wycofać się z uznania ojcostwa. Proszę udzielić klientowi porady
uwzględniając w szczególności tryb, właściwy organ, termin na podjęcie stosownych działań oraz przesłanki, które będzie trzeba wykazać. 72. Proszę omówić kwestię domniemania ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego i możliwość obalenia tego domniemania. 73. Dopuszczalność wniesienia powództwa w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przez prokuratora. 74. Powództwo o ustalenie ojcostwa - legitymacja czynna i bierna. 75. Powództwo o ustalenie ojcostwa - terminy na wytoczenie powództwa. 76. Proszę wskazać, w jakich sytuacjach sądowe ustalenie ojcostwa jest niedopuszczalne. 77. Proszę porównać pojęcia pokrewieństwo i powinowactwo. 78. Kto decyduje o nazwisku jakie nosi dziecko? Czy do zmiany nazwiska dziecka wymagana jest jego zgoda, a jeżeli tak, to kiedy? 79. Małżonkowie Anna Nowicka i Jan Wójcik zostali rodzicami. Jakie nazwisko może nosić ich dziecko? Proszę na podanym przykładzie wyjaśnić zasady ustalania nazwiska dziecka, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi od męża matki. 80. Nazwisko dziecka w razie uznania ojcostwa. 81. Nazwisko dziecka w razie sądowego ustalenia ojcostwa. 82. Janina Nowicka, matka 14-letniej Joanny Nowickiej, zawarła związek małżeński z Zenonem Wiśniewskim, który nie jest ojcem Joanny Nowickiej. Jakie nazwisko może nosić Joanna Nowicka? Proszę na podanym przykładzie wyjaśnić zasady ustalania nazwiska dziecka, którego rodzic wstąpił w związek małżeński z osobą nie będącą rodzicem tego dziecka. 83. Istota i treść prawna (atrybuty) władzy rodzicielskiej. 84. Podmioty władzy rodzicielskiej oraz przesłanki jej przysługiwania. 85. Normatywne reguły należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. 86. Przedstawicielstwo ustawowe rodziców i jego zakres. 87. Normatywne zasady wykonywania przez rodziców zarządu majątkiem dziecka.
88. Rozgraniczenie czynności zwykłego zarządu majątkiem dziecka od czynności przekraczających zwykły zarząd, proszę wskazać trzy przykładowe czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem dziecka. 89. Skutki ustania zarządu rodziców majątkiem dziecka. 90. Zakres władzy rodzicielskiej rodziców żyjących w rozłączeniu. 91. Zawieszenie władzy rodzicielskiej. 92. Pozbawienie i przywrócenie władzy rodzicielskiej. 93. Ingerencja sądu opiekuńczego w sferę władzy rodzicielskiej poprzez wydawanie zarządzeń ograniczających władzę rodzicielską normatywny katalog takich zarządzeń sądu opiekuńczego. 94. Zakaz stosowania kar cielesnych wobec dzieci w świetle kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Funkcja i zakres podmiotowy tej regulacji, oraz możliwe konsekwencje w przypadku naruszenia zakazu (ingerencja sądu opiekuńczego). 95. Proszę wymienić sytuacje w których władza rodzicielska ustaje. 96. Jakie elementy powinno zawierać porozumienie rodziców o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem (tzw. plan wychowawczy )? 97. W sprawie o rozwód Powódka (matka dziecka) przedłożyła projekt porozumienia rodziców o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem (tzw. plan wychowawczy ), jednak jego treść nie została ostatecznie zaakceptowana przez Pozwanego (ojca dziecka), ale twierdzi on, że będzie współpracował na bieżąco z matką dziecka w kwestiach dotyczących wychowania dziecka. Obie strony wnioskują o powierzenie po rozwodzie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Czy w tej sytuacji sąd może orzec pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom? Proszę uzasadnić odpowiedź. 98. Ogólna charakterystyka i formy pieczy zastępczej. 99. Normatywny rozdział obowiązków i praw między rodziną zastępczą, a rodzicami dziecka w przypadku ustanowienia pieczy zastępczej dla dziecka bez pozbawienia władzy rodzicielskiej jego biologicznych rodziców. Czy ta regulacja prawna podlega ingerencji sądu opiekuńczego?
100. Rodzinna piecza zastępcza rodzaje i charakterystyka. 101. Instytucjonalna piecza zastępcza rodzaje i charakterystyka, w tym zasady określające kryteria wiekowe dzieci umieszczanych w tych placówkach. 102. Zasady umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej i zasady doboru formy tej pieczy. 103. Normatywny katalog podmiotów uprawnionych do wykonywania pieczy zastępczej. Czy jest to katalog zamknięty? Czy możliwe jest powierzenie pieczy zastępczej osobom spoza tego katalogu? Jeśli tak w jakich okolicznościach? 104. Istota i formy kontaktów z dzieckiem, uprawnieni i zobowiązani do kontaktów. 105. Normatywny zakres decydowania przez rodziców o kontaktach z dzieckiem. 106. Formy ingerencji sądu w kontakty z dzieckiem. 107. Kontakt z dzieckiem, a władza rodzicielska. 108. Normatywny katalog sposobów ograniczenia przez sąd kontaktów z dzieckiem. 109. Przesłanki przysposobienia. 110. Szczególne przesłanki adopcji zagranicznej polskiego dziecka. 111. Przysposobienie wspólne i indywidualne. 112. Rola przysposabianego w sądowym postępowaniu o przysposobienie. Proszę omówić. Dodatkowo proszę wyjaśnić czy możliwe jest orzeczenie przysposobienia 14-letniego przysposabianego bez żądania przez sąd jego zgody na przysposobienie? Jeśli tak, w jakich okolicznościach? 113. Czy po śmierci przysposabiającego może powstać stosunek przysposobienia między zmarłym a przysposabianym? Jeśli tak, w jakich okolicznościach? 114. Zgoda rodziców na przysposobienie ich dziecka - formy, ograniczenia czasowe, wpływ zgody na władzę rodzicielską i kontakty rodziców z dzieckiem. 115. Skutki prawne przysposobienia pełnego. 116. Skutki prawne przysposobienia niepełnego. 117. Skutki prawne przysposobienia pasierba. 118. Imię i nazwisko przysposobionego. Akt urodzenia przysposobionego. 119. Przysposobienie całkowite i jego szczególne skutki prawne.
120. Przesłanki i skutki prawne rozwiązania przysposobienia przez sąd. 121. Czy dopuszczalne jest przysposobienie dziecka pozostającego już w stosunku przysposobienia? Proszę uzasadnić odpowiedź. 122. Ewa i Adam S. będący małżeństwem złożyli wniosek o przysposobienie małoletniej Anny G. (15 lat) przebywającej w domu dziecka. Sąd rozpoznający ten wniosek wysłuchał na rozprawie Annę i uzyskał od niej zgodę na przysposobienie, ale pominął uzyskanie na przysposobienie zgody biologicznych rodziców Anny, gdyż zostali oni pozbawieni władzy rodzicielskiej. Czy do przysposobienia Anny w omawianym przypadku była niezbędna jej zgoda? Czy sąd mógł pominąć uzyskanie zgody rodziców Anny na przysposobienie w omawianym przypadku? 123. 30-letnia Ewa D. jest matką biologiczną Anny D. (lat 14). Mężem Ewy D. jest 27-letni Jan J., który nie jest ojcem biologicznym Anny D., jednak wychowuje dziewczynkę wraz z małżonką od 3 miesiąca jej życia. Jan J. chce wystąpić do właściwego Sądu o przysposobienie, jednak zastanawia się czy mała różnica wieku między nim a Anną D. (13 lat) nie będzie ku temu przeszkodą zgodnie z wymogiem Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Proszę rozstrzygnąć tę kwestię i wyjaśnić, jak rozumieć wymóg odpowiedniej różnicy wieku między przysposabiającym a przysposobionym. 124. Proszę wskazać podmioty, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, uwzględniając kolejność w jakiej powstaje obowiązek alimentacyjny poszczególnych osób. 125. Proszę omówić obowiązek alimentacyjny wynikający ze stosunku przysposobienia, uwzględniając rodzaje przysposobienia. 126. Proszę omówić obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka. 127. Czy obowiązek alimentacyjny obciąża rodziców względem pełnoletniego dziecka? Proszę uzasadnić odpowiedź. 128. Proszę omówić obowiązek alimentacyjny między powinowatymi. 129. Proszę omówić zakres obowiązku alimentacyjnego ojca niebędącego mężem matki dziecka względem dziecka. 130. W ostatnim roku Krzysztof F. stracił pracę oraz uległ wypadkowi. Renta jaką utrzymuje nie wystarcza mu na pokrycie kosztów utrzymania, w szczególności wysokich kosztów niezbędnego leczenia. Krzysztof F. ma rodziców, dwóch braci oraz jednego
pełnoletniego syna. Nigdy nie był żonaty. Proszę wskazać podmioty zobowiązane do obowiązku alimentacyjnego względem Krzysztofa F. 131. Proszę wskazać podmioty uprawnione do świadczeń alimentacyjnych. 132. Proszę omówić pojęcie "niedostatku" w świetle przepisów k.r.o. dotyczących obowiązku alimentacyjnego oraz orzecznictwa sądowego. 133. Proszę omówić kryteria, jakie powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych zobowiązanego. 134. Andrzej S. od kilku lat wypłaca na rzecz małoletniego syna, pozostającego pod opieką matki - byłej żony Andrzeja S., świadczenie alimentacyjne w wysokości 1500 złotych miesięcznie. W ostatnim roku Andrzej S. zmienił pracę w wyniku czego jego wynagrodzenie zmniejszyło się o połowę. Dwa lata temu Andrzej S. założył nową rodzinę, a miesiąc temu urodziła mu się córka. Andrzej S. chciałby zmniejszyć o połowę świadczenie alimentacyjne wypłacane na rzecz syna z pierwszego małżeństwa. Proszę udzielić porady prawnej. Proszę wskazać w szczególności podstawę prawną żądania Andrzeja S., określić, jakie pismo procesowe powinien sporządzić i wyjaśnić jakie argumenty przemawiają za uwzględnieniem żądania. Proszę określić strony postępowania. 135. Czy uprawnienie do żądania świadczeń alimentacyjnych przedawnia się? Proszę uzasadnić odpowiedź i omówić wpływ upływu czasu na sytuację prawną uprawnionego do alimentów i obowiązanego do alimentacji. 136. Dla jakich podmiotów ustanawia się opiekę, a dla jakich kuratelę? 137. Przesłanki i tryb ustanowienia opieki. 138. Proszę wskazać, kto nie może być ustanowiony opiekunem. 139. Proszę omówić zakres obowiązków opiekuna. 140. Jakie czynności opiekuna wymagają zezwolenia sądu opiekuńczego? 141. Proszę wskazać ograniczenia w zakresie reprezentacji przez opiekuna osób pozostających pod jego opieką. 142. Proszę omówić zasady przyznawania opiekunowi wynagrodzenia. 143. Proszę omówić roszczenia opiekuna wobec pozostającego pod opieką oraz roszczenia pozostającego pod opieką wobec opiekuna (zakres, terminy przedawnienia).
144. Proszę omówić nadzór nad sprawowaniem opieki. 145. Zwolnienie opiekuna - przyczyny i skutki. 146. Ustanie opieki - przyczyny i skutki. 147. Opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie. 148. Proszę wskazać podstawowe różnice między opieką, a kuratelą. 149. Proszę omówić przypadki kurateli, o których mowa w przepisach k.r.o. 150. Zasady wynagradzania kuratora. 151. Ogólne zasady rejestracji stanu cywilnego, a w szczególności: zdarzenia podlegające rejestracji, forma i miejsce ich dokonywania, organy dokonujące rejestracji oraz moc dowodowa aktów stanu cywilnego. 152. Organy sporządzające akty stanu cywilnego: sposób ich powoływania, wymogi ustawowe osób pełniących funkcje tych organów, ich kompetencje i właściwość terytorialna. 153. Formy czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego. 154. Właściwość miejscowa organu w sprawach rejestracji stanu cywilnego w zakresie: - sporządzenia aktu urodzenia, - sporządzenia aktu małżeństwa, - sporządzenia aktu zgonu, - wpisania wzmianki o tym, że rodzice dziecka zawarli małżeństwo. 155. Właściwość miejscowa organu w sprawach rejestracji stanu cywilnego w zakresie: - wpisania treści aktu stanu cywilnego sporządzonego za granicą do polskich ksiąg stanu cywilnego, - zarejestrowania w polskich księgach stanu cywilnego urodzenia, zawarcia małżeństwa albo zgonu, które nastąpiły za granicą, - złożenia oświadczeń o uznaniu dziecka, o nadaniu dziecku nazwiska męża matki, małżonka rozwiedzionego o powrocie do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, - odtworzenia aktu stanu cywilnego. 156. Forma i tryb zgłaszania urodzenia dziecka i sporządzania aktu urodzenia. 157. Forma i tryb zgłaszania zawarcia małżeństwa i sporządzania aktu małżeństwa.
158. Forma i tryb zgłaszania zgonu i sporządzania aktu zgonu. 159. Przesłanki ustawowe i tryb unieważnienia aktu stanu cywilnego. 160. Przesłanki ustawowe i tryb sprostowania aktu stanu cywilnego oraz sprostowania oczywistego błędu pisarskiego w treści aktu stanu cywilnego. 161. Przesłanki ustawowe i tryb ustalenia treści aktu stanu cywilnego. 162. Przesłanki ustawowe i tryb odtwarzania oraz uzupełnienia treści aktu stanu cywilnego, a także dokonywania wpisu wzmianek dodatkowych w treści aktu stanu cywilnego. 163. Ustawowe zasady ujawnienia osoby ojca dziecka w treści aktu urodzenia. 164. Tryb i forma czynności przyjęcia oświadczenia o uznaniu dziecka i konsekwencje jego złożenia w zakresie dalszych czynności rejestracji stanu cywilnego. 165. Zasady rejestracji stanu cywilnego dziecka w przypadku jego przysposobienia pełnego. 166. Zasady ujawniania i zmiany imienia dziecka w treści aktu urodzenia. 167. Czynność zawarcia małżeństwa, wymagane dokumenty, treść, forma i miejsce czynności stron i organu stanu cywilnego. 168. Dane podlegające wpisowi do aktu małżeństwa i formalne podstawy ich wpisu. 169. Zasady zgłaszania i sporządzania aktu małżeństwa zawartego w formie przewidzianej prawem wewnętrznym kościoła lub związku wyznaniowego, a wywołującego skutki cywilne. 170. Dopuszczalność, podstawy i tryb rejestrowania w polskich księgach stanu cywilnego urodzenia, zawarcia małżeństwa lub zgonu, które nastąpiły za granicą. 171. Dopuszczalność, podstawy i tryb wpisywania do polskich ksiąg stanu cywilnego aktów stanu cywilnego sporządzonych za granicą oraz zasady modyfikacji tak wpisanych aktów w polskich księgach stanu cywilnego. 172. Szczególne zasady rejestracji urodzeń lub zgonów, które nastąpiły na polskim statku morskim lub powietrznym w czasie podróży, na okręcie wojennym, na polskim wojskowym statku powietrznym oraz zgonów żołnierzy w czynnej służbie wojskowej i innych osób przydzielonych do jednostek wojskowych, poległych lub zmarłych w związku z działaniami wojennymi. 173. Ustawowe zasady prowadzenia ksiąg stanu cywilnego, moc dowodowa aktów stanu cywilnego oraz rodzaje dokumentów podlegających wydaniu z tych ksiąg.
174. Zasady wydawania i treść odpisu zupełnego aktu stanu cywilnego. 175. Zasady wydawania i treść odpisu skróconego aktu stanu cywilnego. 176. Rodzaje, zasady wydawania i treść zaświadczeń wydawanych z ksiąg stanu cywilnego.