GRUPY SPOŁECZNE Rodzina

Transkrypt

1 POKREWIEŃSTWO I POWINOWACTWO pokrewieństwo wspólni przodkowie w linii prostej v jedna osoba pochodzi od drugiej np. dziadek, ojciec, syn, wnuk v wstępni ci od których się pochodzi (dziadek, ojciec) v zstępni potomkowie (dzieci, wnuki, prawnuki) w linii bocznej wujowie, ciotki stopnie pokrewieństwa v liczba urodzeń od wspólnego przodka v rodzice i dzieci krewni pierwszego stopnia v dziadek i wnuk drugi stopień v stryj i bratanek trzeci stopień v cioteczni bracia czwarty stopień v ważne np. przy odmowie zeznań w sądzie powinowactwo związek rodzinny, który istnieje między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka też linie i stopnie np. krewny w linii prostej (ojciec) jednego z małżonków jest powinowatym pierwszego stopnia dla drugiego z małżonków (teść) powinowactwo wygasa w przypadku unieważnienia małżeństwa, a nie w razie jego ustania)

2 POCHODZENIE DZIECKA ojcostwo: jeżeli dziecko urodziło się w trakcie trwania małżeństwa, albo w ciągu 300 dni od jego ustania lub unieważnienia domniemanym ojcem jest mąż zaprzeczenie ojcostwa: wystąpić mogą: mąż matki (w ciągu 6 miesięcy od kiedy się dowiedział o urodzinach), matka dziecka (w ciągu 6 miesięcy od narodzin), dziecko po uzyskaniu pełnoletności (nie później niż w ciągu 3 lat od uzyskania pełnoletności) lub prokurator; zaprzeczyć ojcostwa nie można po śmierci dziecka; dziecko urodziło się więcej niż 180 dni przed ślubem i mąż matki zaprzeczył, że jest ojcem. PRZYSPOSOBIENIE (ADOPCJA) przyjęcie do rodziny na mocy orzeczenia sądu osoby małoletniej obcej, krewnej lub powinowatej; stosunki prawne jak między rodzicami a dziećmi naturalnymi; różnica wieku musi wynosić co najmniej 18 lat; przysposobienie całkowite: jeżeli rodzice zrzekną się praw rodzicielskich, nie wskazując osoby, która ma dokonać adopcji gdy przysposabiany ma ponad 13 lat musi wyrazić zgodę przysposobienie takie nie może zostać zerwane następuje zerwanie stosunków rodzinnych między przysposabianym i jego dotychczasową rodziną przysposobienie pełne: dziecko nabywa prawa i obowiązki wobec krewnych przysposabiających traci prawa i obowiązki wobec swoich krewnych skutki tego rozciągają się na jego zstępnych (dzieci, wnuki) adoptowany otrzymuje nazwisko adoptujących (może za zgodą sądu dołączyć dotychczasowe)

3 RODZINA W ŚWIETLE PRAWA Małżeństwo równoprawny związek między kobietą a mężczyzną oboje składają oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego w obecności dwóch pełnoletnich świadków ślub kościelny, wyznaniowy w obecności duchownego oświadczają wolę jednoczesnego zawarcia związku małżeńskiego duchowny sporządza zaświadczenie, podpisane przez małżonków i 2 świadków duchowny przesyła oświadczenie do urzędu stanu cywilnego przed upływem 5 dni akt małżeństwa sporządza urząd stanu cywilnego Przeszkody w zawarciu małżeństwa nieukończone 18 lat (z ważnych powodów sąd rodzinny może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła 16 lat) ubezwłasnowolnienie ze względu na chorobę psychiczną lub niedorozwój umysłowy pozostawanie w związku małżeńskim (zakaz bigamii dwużeństwa) krewni w linii prostej (np. ojciec córka, wnuczka) rodzeństwo (rodzone i przyrodnie) przysposabiający z przysposobionym powinowactwo w linii prostej (zięć teściowa) z ważnych powodów za zgodą sądu można w/w przypadki małżeństwo będzie unieważnione

4 RODZINA W ŚWIETLE PRAWA Ustawowa wspólnota majątkowa powstaje z mocy prawa w chwili zawarcia małżeństwa i trwa przez okres trwania związku majątek odrębny: nabyty przed zawarciem ślubu lub środki pochodzące z jego sprzedaży darowizna, zapis testamentowy lub dziedziczony ustawowo przedmioty służące do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków (krem przeciw zmarszczkom, sztuczna szczęka, lekarstwa) majątek pochodzący z nagród za osiągnięcia jednego z małżonków prawa autorskie przychód z tytułu odszkodowań za uszkodzenie ciała, utratę zdrowia czy z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę Wspólnota majątkowa umowna na mocy aktu notarialnego można dokonać rozszerzenia, ograniczenia lub wyłączenia wspólności ustawowej przed zawarciem małżeństwa intercyza w trakcie trwania małżeństwa też można z ważnych powodów można sądownie żądać zniesienia wspólności np. alkoholizm małżonka Ustanie małżeństwa śmierć jednego z małżonków uznanie za zmarłego rozwód orzeka sąd okręgowy trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego i nie ma nadziei na jego wznowienie separacja orzeka sąd okręgowy pociąga za sobą konsekwencje prawne podobne jak rozwód, ale nie można ponownie zawrzeć związku małżeńskiego

5 FUNKCJE RODZINY: prokreacyjna zapewnienie ciągłości biologicznej seksualna społecznie akceptowana forma współżycia płciowego ekonomiczna zaspokaja materialne potrzeby członków, międzypokoleniowa kumulacja kapitału produkcyjna zarobkowa gospodarcza usługowo konsumpcyjna opiekuńczo zabezpieczająca sprawowanie opieki nad niepełnosprawnymi lub chorymi członkami rodziny socjalizacyjna przygotowuje dzieci do samodzielnego życia wzajemne dostosowywanie swoich zachowań i cech osobowości przez współmałżonków stratyfikacyjna nadaje swoim członkom pozycję społeczną rekreacyjna zaspokaja potrzebę odpoczynku, relaksu, rozrywki kulturowa przekazywanie dzieciom dziedzictwa kulturowego

6 STRUKTURA RODZINY W zależności od typu małżeństwa: monogamiczna poligamiczna poligimia 1 mężczyzna + wiele kobiet poliandria 1 kobieta + wielu mężczyzn Ze względu na krąg ludzi, spośród których wybiera się współmałżonka: ednogamiczne (własna grupa) egzogamiczne (mezalians) endo wewnątrz egzo zewnątrz Ze względu na prestiż i hierarchię władzy: patriarchalne matriarchalne