Zasady realizacji projektu edukacyjnego w Publicznym Gimnazjum Katolickim im. św. Siostry Faustyny w Trzciance I. Podstawa prawna: 1. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. 2015 poz. 843). 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2014 poz. 803). II. Informacje ogólne: 1. Udział w projekcie edukacyjnym ma wpływ na ocenę zachowania ucznia. Oceny są jawne i sprawiedliwe. W ocenie projektu bierze się pod uwagę realizację zadania koordynowanego przez nauczyciela prowadzącego, ocenę formułowaną przez 3-osobową komisję nauczycielską analizującą prezentację (załącznik nr 3), wzajemną ocenę członków grupy oraz samoocenę ucznia (załącznik nr 2 i załącznik nr 2a). Ponadto udział w projekcie edukacyjnym może być wyrażony w formie ocen cząstkowych z poszczególnych przedmiotów u danego ucznia (ocena wyrażona jako stopień o randze niższej od ocen przypisywanych sprawdzianom). Na świadectwie ukończenia gimnazjum umieszcza się ocenę opisową, uwzględniającą kryteria oceniania ustalone w ramach prac projektowych. 2. Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu z zastosowaniem różnych metod. 3. Cele projektu edukacyjnego: kształcenie kompetencji i postaw uczniów, sprawne funkcjonowanie we współczesnym świecie, doskonalenie komunikowania się w języku ojczystym, wyszukiwanie, selekcjonowanie i krytyczna ocena informacji, kreatywne wykorzystywanie posiadanych wiadomości i umiejętności, twórcze, konstruktywne rozwiązywanie problemów, kształcenie strategii współdziałania w ramach pracy zespołowej, 1
osiąganie wysokich efektów uczenia się, zwiększanie motywacji uczniów, efektywne planowanie i organizowanie własnej pracy. 4. Zakres tematyczny projektu edukacyjnego dotyczy wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. 5. Projekt edukacyjny jest realizowany pod opieką nauczyciela. 6. Zakres działań podejmowanych w ramach projektu edukacyjnego: wybranie tematu projektu edukacyjnego, określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji, wykonanie zaplanowanych działań, publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego, podsumowanie pracy uczniów nad projektem edukacyjnym. 7. Udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego jest obowiązkowy. Jest on brany pod uwagę przy ustalaniu oceny zachowania ucznia i może być wyrażony w formie ocen cząstkowych z poszczególnych przedmiotów u danego ucznia. 8. Wychowawca klasy na początku roku szkolnego, w którym uczniowie będą realizować projekt edukacyjny, informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego. 9. Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego wpisuje się na świadectwie ukończenia gimnazjum. 10. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, z powodu długiej, przewlekłej choroby ucznia, trwałego kalectwa, które uniemożliwia uczniowi udział w zajęciach i w realizacji projektu edukacyjnego, zwalnia się go z realizacji tegoż projektu. W takim przypadku na świadectwie ukończenia gimnazjum w odpowiednim miejscu wpisuje się zwolniony lub zwolniona. Dyrektor szkoły decyduje o zwalnianiu ucznia z realizacji projektu edukacyjnego w uzasadnionych przypadkach na udokumentowany wniosek rodziców. 11. Dyrektor szkoły podejmuje decyzję o umożliwieniu uczniowi realizacji projektu edukacyjnego, na jego prośbę, w sytuacjach uniemożliwiających jego obecność w szkole (np. nauczanie indywidualne, inne sytuacje zdrowotne bądź losowe). 12. Realizując projekt edukacyjny, uczeń: zdobywa wiedzę i umiejętności związane z przedmiotem projektu, wybiera zagadnienia, problem lub działanie zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i założonymi celami projektu, poszukuje sposobów zbadania i rozwiązywania problemu oraz skutecznego przeprowadzenia założenia w projekcie działania, 2
organizuje własną pracę i współpracuje z innymi realizatorami projektu, wytrwale i w przemyślany sposób dąży do realizacji zamierzonego celu, przygotowuje i przeprowadza publiczną prezentację efektów projektu. 13. Nauczyciel opiekun w szczególności: przekazuje podstawy wiedzy na temat wybranego zagadnienia, uwzględniając zainteresowania uczniów, przy realizacji projektu dba o dobór treści zgodnych z podstawą programową, pomaga uczniom zdobyć umiejętności umożliwiające przeprowadzenie projektu, przedstawia możliwe tematy projektów lub pomaga uczniom w zaproponowaniu własnego tematu, pomaga w tworzeniu planu działań i podziału zadań, pomaga w wyborze formy prezentacji końcowej, podaje kryteria oceniania, konsultuje i akceptuje realizację kolejnych etapów zadania, monitoruje realizację projektu, stwarza możliwość publicznej prezentacji efektów projektu oraz go ocenia, wypełnia karty projektu edukacyjnego i inne dokumenty, których sporządzenie uzna za niezbędne, dokonuje oceny projektu we współpracy z nauczycielami wspomagającymi jego realizację, dopilnowuje, aby podczas realizacji projektu edukacyjnego nastąpiło podsumowanie pracy uczniów nad projektem edukacyjnym. 14. Nauczyciele w zakresie swoich kompetencji są zobowiązani do udzielenia wsparcia w realizacji projektów zespołowi projektowemu, który za pośrednictwem opiekuna projektu zwróci się o pomoc, a także, na prośbę opiekuna projektu, biorą udział w opracowaniu kryteriów oceny projektu i samej ocenie projektu. 15. W związku z realizacją projektu wychowawca klasy przyjmuje następujące zadania: informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego na pierwszych zebraniach w roku szkolnym, w którym uczniowie będą realizować projekt, prowadzi działania organizacyjne, związane z realizacją projektu przez wszystkich uczniów klasy; dotyczy to w szczególności: wyboru tematu i grupy projektowej przez każdego ucznia klasy, 3
monitorowania udziału uczniów w pracach zespołu poprzez kontakt z opiekunem zespołu, przekazywania informacji o wynikach monitorowania rodzicom, komunikuje się z opiekunami projektów w sprawie oceniania zachowania, dokonuje zapisy dotyczące realizacji przez ucznia projektu edukacyjnego w dokumentacji szkolnej (dziennik lekcyjny, arkusze ocen, świadectwa, inne ustalone przez szkołę). III. Zadania szczegółowe: 1. Katalog zasad związanych z projektem edukacyjnym: Lp. Zasady i działania Informacje szczegółowe 1. Dobór uczestników 1) Zespoły powinny być 3-osobowe, maksymalnie 5-osobowe. 2) Nad danym projektem mogą pracować nie więcej niż 3 zespoły. 3) Doboru uczniów do danego projektu dokonuje nauczyciel (opiekun grupy). 4) Opiekuna do realizacji projektu przydziela dyrektor szkoły (uwzględniając jego predyspozycje zawodowe). 2. Dobór tematów projektów edukacyjnych 1) Podejmowane tematy mogą mieć charakter przedmiotowy i interdyscyplinarny. 2) Nauczyciele poszczególnych przedmiotów sporządzają listę proponowanych tematów. 3) Uczniowie podają również swoje propozycje. 4) Przy tworzeniu tematów będą brane propozycje środowiska lokalnego. 5) Za zatwierdzenie tematów projektu oraz za ich przydział będzie odpowiedzialna 3-osobowa komisja składająca się z nauczycieli szkoły. 4
Lp. Zasady i działania Informacje szczegółowe 3. Terminarz prac 1) Do końca września w danym roku szkolnym uczniowie zgłaszają wychowawcy klasy propozycję własnych tematów, które chcieliby realizować w ramach projektu edukacyjnego w gimnazjum. Uczniowie w tym czasie podają również propozycję składu zespołu. 2) W pierwszym tygodniu października w danym roku szkolnym nauczyciele opracowują listę tematów do wykorzystania w ramach prac dotyczących projektu edukacyjnego w gimnazjum. W tym czasie lista ta udostępniana jest uczniom mającym realizować projekt uczniowski w bieżącym roku szkolnym. Do tego dnia może być zaakceptowany przez nauczyciela temat projektu zaproponowany przez zespół uczniowski. 3) Do dnia 13 października w danym roku szkolnym tworzone są zespoły uczniów do wybranych tematów projektów uczniowskich i ustalane składy tych zespołów. Wychowawca klasy po konsultacjach z uczniami i z nauczycielami opiekunami projektu podejmuje decyzje o składach zespołów uczniowskich. 4) Do dnia 14 października w danym roku szkolnym zespoły uczniowskie przekazują wybrane tematy projektów edukacyjnych do koordynatora projektów edukacyjnych. 5) Czas realizacji projektu powinien wynosić od 2 tygodni do 6 tygodni w zależności od problematyki i złożoności projektu. Realizacja projektu edukacyjnego odbywa się w dniach od 15 października do końca listopada w danym roku szkolnym. 6) Konsultacje z opiekunem grupy (nauczycielem) odbywają się w czasie trwania prac nad projektem. 7) Prezentacje projektów edukacyjnych są realizowane na początku grudnia w danym roku szkolnym, tj. w trakcie przyjętego terminu drzwi otwartych w gimnazjum. 8) Ocena prezentacji następuje na początku grudnia w danym roku szkolnym. Należy przyjąć, że gdyby dany wskazany wyżej termin przypadł na dzień wolny od zajęć dydaktycznowychowawczych, to w takim przypadku obowiązującym dniem jest ten, który w najbliższej odległości czasowej jest dniem zajęć lekcyjnych. 5
Lp. Zasady i działania Informacje szczegółowe 4. Kontrakt pomiędzy nauczycielem (opiekunem grupy) i grupą pracującą nad projektem edukacyjnym Kontrakt powinien zawierać: temat projektu, cele projektu, formy realizacji poszczególnych zadań projektu, określenie terminów konsultacji z nauczycielem, sposoby prezentacji projektu, termin prezentacji, kryteria oceny projektu 5. Kontrola postępów prac 1) Kontrola jest dla ucznia mobilizująca i pomocna, systematyczna, jawna i rzetelna. 2) Sprawdzanie zrealizowanych etapów pracy odbywa się według ustalonych terminów. 3) Umożliwia się uczniom ustalenie ocen cząstkowych na poszczególnych etapach pracy. 4) Poszczególne zadania zespołu określa karta projektu edukacyjnego. 6. Prezentacja gotowych projektów 1) Miejscem prezentacji jest szkoła. 2) Czas trwania prezentacji wynosi do 15 minut. 3) 3-osobowa komisja nauczycielska dokonuje oceny prezentacji (załącznik nr 3). 4) Prezentowanie efektów prac odbywa się na forum w obecności społeczności klasowej, szkolnej, rodziców, gości. 5) Uczniowie mogą wykorzystać dodatkowe pomoce: sprzęt multimedialny, płyty CD i inne. 6
Lp. Zasady i działania Informacje szczegółowe 7. Zasady oceniania 1) Udział ucznia w projekcie edukacyjnym jest brany pod uwagę w przypadku wystawiania oceny z zachowania. 2) Na świadectwie ukończenia gimnazjum umieszcza się ocenę opisową, uwzględniającą kryteria oceniania. 3) Ustala się następujące kryteria oceniania (załącznik nr 3): zaangażowanie ucznia (aktywność uczestniczenia w projekcie), kreatywność, pomysłowość, sposób realizacji pomysłu (w tym wkład pracy włożony w wykonanie projektu), terminowość i staranność wykonywania poszczególnych zadań (faz projektu), pracochłonność dotycząca projektu (wkład pracy włożony w wykonanie), umiejętność współpracy z grupą, umiejętność samodzielnego wyszukiwania informacji, samoocena ucznia (według załącznika nr 1), wartość merytoryczna (w tym wykorzystanie dodatkowych źródeł informacji), sposób prezentacji (w tym kreatywność, pomysłowość), wrażenia estetyczne. 4) Ocena obejmuje nie tylko efekt końcowy projektu, ale też systematyczność pracy uczniów, aktywność i twórczość w realizacji projektu na poszczególnych jego etapach. 8. Tryb odwołania ucznia od oceny 9. Zasady zwalniania ucznia z realizacji projektu 1) Odwołanie można składać pisemnie do dyrektora szkoły w terminie 2 tygodni od daty otrzymania oceny. 2) Jeżeli dyrektor szkoły uzna, że zostało popełnione wykroczenie polegające na nieprzestrzeganiu zasad realizacji projektu, wówczas powołuje 3-osobową komisję (przewodniczącym tej komisji jest dyrektor). 3) Komisja ustala warunki poprawy projektu. Uczeń może zostać zwolniony z realizacji projektu w szczególnie uzasadnionych przypadkach, z powodu długiej, przewlekłej choroby lub trwałego kalectwa, uniemożliwiających mu realizację projektu. 2. Nauczyciel wspomaga uczniów przez: podawanie propozycji ciekawych tematów projektów edukacyjnych, przekazywanie podstawy wiedzy na temat projektu, 7
udzielanie pomocy w zdobywaniu przez uczniów potrzebnych umiejętności, inspirowanie do myślenia i działania, udzielanie pomocy w planowaniu działań i organizacji pracy zespołowej, podawanie wskazówek, instrukcji, rad, czuwanie nad projektem edukacyjnym jako całością, udzielanie pomocy w tworzeniu dobrej atmosfery w grupie, mobilizowanie do pracy, niesienie pomocy w rozwiązywaniu ewentualnych konfliktów pomiędzy członkami grupy. 3. Uczeń, realizując projekt edukacyjny: wybiera temat projektu na zasadach określonych przez szkołę, poszukuje sposobów jak najlepszego wykonania powierzonych zadań, samodzielnie wyszukuje potrzebne informacje i analizuje je, organizuje sobie pracę na poszczególnych etapach, w razie potrzeby wątpliwości i pomysły konsultuje z nauczycielem i grupą, wykonuje terminowo zlecone mu zadania i czynności, współpracuje z innymi realizatorami projektu, dotrzymuje wszystkich zapisów kontraktu, przygotowuje i przeprowadza publiczną prezentację efektów projektu na określonych zasadach, wraz z pozostałymi uczestnikami działań projektowych podsumuje pracę uczniów biorących udział w projekcie edukacyjnym. 4. Kryteria oceny projektu: każdy uczeń będzie oceniany osobno, jako członek grupy działający na jej rzecz (załącznik nr 3), ocena może mieć wpływ na oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych oraz promocję do klasy programowo wyższej lub ukończenie gimnazjum. 5. Na potrzeby realizacji projektu edukacyjnego wprowadza się kartę projektu edukacyjnego (załącznik nr 1). Jest ona zgłaszana do koordynatora projektów edukacyjnych przez opiekuna projektu. Ten dokument określa następujące kwestie: określa poszczególne zadania zespołu, notuje wyszczególnione cele, etapy realizacji, termin planowanego zakończenia projektu, sposób prezentacji efektów. 6. Koordynatorem projektów edukacyjnych jest nauczyciel powołany przez dyrektora gimnazjum. Do zadań osoby pełniącej tę funkcję należy: 8
zebranie od zespołów przedmiotowych bądź poszczególnych nauczycieli propozycji tematów projektu, sporządzenie ich listy zbiorczej, jej przedstawienie dyrektorowi szkoły i radzie pedagogicznej oraz upowszechnienie poprzez publikację w serwisie internetowym szkoły, monitorowanie stanu realizacji projektów, upowszechnianie informacji na temat realizowanych projektów, podsumowanie realizacji projektów i przedstawienie radzie pedagogicznej sprawozdania zbiorczego na koniec roku szkolnego. 7. Dopuszcza się, w wyjątkowych sytuacjach, modyfikację listy projektów realizowanych w trakcie danego roku szkolnego, a także zmianę tematyki, terminów zakończenia i sposobu prezentacji efektów, a także opiekuna (opiekunów) projektu, o ile wystąpiły przyczyny, które uniemożliwiły realizację podjętego zadania. Decyzję o zmianach w pracy nad projektami podejmuje koordynator projektów po konsultacji z opiekunem danego projektu lub dyrektorem szkoły. 8. Realizacja projektu może być dokonywana podczas zajęć lekcyjnych, o ile nie koliduje to z zasadami ustalonymi przez nauczyciela prowadzącego zajęcia, a także podczas zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych według ustalonego wcześniej harmonogramu. 9. Dokumentacja dotycząca projektu winna zawierać kartę projektu edukacyjnego (załącznik nr 1), arkusze samooceny (załącznik nr 2), ewaluację projektu i inne dokumenty, które opiekun uzna za niezbędne do realizacji projektu. 10. Dokumentację projektu przechowuje się przez 5 lat od czasu zakończenia projektu. 11. W przypadku udziału w kilku projektach uczeń może zdecydować o wyborze projektu, który będzie wpisany na świadectwie ukończenia gimnazjum, w terminie do 30 maja w ostatnim roku nauki w gimnazjum. 12. Projekty realizują obowiązkowo uczniowie klas II gimnazjum. Uczniowie klas I i III dobrowolnie mogą przystąpić do realizacji projektu. 9
Załącznik nr 1 Karta projektu edukacyjnego Temat projektu Imiona i nazwiska uczniów Podpisy uczniów Zespół uczniowski Nauczyciel opiekun Imię i nazwisko Podpis nauczyciela Cele projektu (cel główny i cele szczegółowe) (czego chcemy się dowiedzieć?, co chcemy osiągnąć?) Rzeczy wykorzystane podczas wykonania zadania Działania niezbędne do realizacji projektu Terminy spotkań Uczniowie odpowiedzialni Terminy realizacji Informacja o wykonaniu działania Podpis nauczyciela Faza przygotowania Faza gromadzenia Faza wykonania Publiczne przedstawienie rezultatów projektu Miejsce prezentacji Forma prezentacji Odbiorcy 10
Nauczyciel opiekun projektu zobowiązuje się do prowadzenia konsultacji z uczniami w ustalonych wcześniej terminach oraz służenia uczniom pomocą w sytuacjach, gdy zespół wykonujący projekt wyraża takie potrzeby... miejsce, data.. podpis nauczyciela Uczniowie zobowiązują się do terminowego i rzetelnego wykonania projektu edukacyjnego, zgodnie z założeniami zawartymi w karcie projektu, do uczestniczenia w konsultacjach z nauczycielem oraz do udziału w prezentacji projektu... miejsce, data........ czytelne podpisy uczniów 11
Załącznik nr 2 Karta samooceny pracy ucznia Imię i nazwisko ucznia Kryterium TAK Częściowo NIE W pracach nad projektem uczestniczyłem wytrwale i systematycznie. Miałem cenne pomysły, które przyczyniły się do postępów pracy zespołu. Byłem otwarty na propozycje innych. Nie miałem większych trudności w wykonywaniu przyjętych na siebie zadań. W przypadku pojawiających się problemów starałem się znaleźć konstruktywne rozwiązanie. Jeśli miałem problemy, prosiłem o pomoc członków grupy. Jeżeli inni uczniowie mieli problemy, pomagałem im najlepiej, jak umiałem. Uczestniczyłem we wszystkich wyznaczonych spotkaniach zespołu. Wykonywałem wszystkie przyjęte na siebie zadania. Swoją pracę wykonywałem terminowo. Dzięki pracy nad projektem nauczyłem się: Moja praca zasługuje na ocenę (skala 1 6 pkt): 12
Załącznik nr 2a Karta oceny członków zespołu dokonana przez współuczestników projektu edukacyjnego Imię i nazwisko ucznia Kryterium TAK Częściowo NIE Uczeń miał cenne pomysły, które przyczyniły się do postępów pracy zespołu. Uczeń był otwarty na propozycje innych. Jeżeli inni członkowie zespołu mieli problemy, uczeń pomagał im najlepiej, jak umiał. Uczeń uczestniczył we wszystkich wyznaczonych spotkaniach zespołu. Uczeń wykonywał wszystkie przyjęte na siebie zadania. Uczeń swoją pracę wykonywał terminowo. Praca ucznia zasługuje na ocenę (skala 1 6 pkt): 13
Załącznik nr 3 Karta oceny uczestnika projektu edukacyjnego Imię i nazwisko ucznia Lp. Czynność podlegająca ocenie wystawianej przez opiekuna projektu 1. Zaangażowanie ucznia (aktywność uczestniczenia w projekcie) Data Ocena w skali 1 6 pkt 2. Kreatywność, pomysłowość 3. Sposób realizacji pomysłu (w tym wkład pracy włożony w wykonanie projektu) 4. Terminowość i staranność wykonywania poszczególnych zadań (faz projektu) 5. Umiejętność współpracy z grupą 6. Umiejętność samodzielnego wyszukiwania informacji 7. Samoocena ucznia według załącznika nr 2 8. Ocena ucznia dokonana przez współuczestników projektu edukacyjnego według załącznika nr 2a Lp. Czynności podlegające ocenie wystawianej przez 3-osobową komisję nauczycieli analizującą publiczną prezentację 9. Wartość merytoryczna (w tym wykorzystanie dodatkowych źródeł informacji) Ocena w skali 1 6 pkt 10. Sposób prezentacji (w tym kreatywność, pomysłowość) 11. Wrażenia estetyczne Ocena końcowa komisji oceniającej nauczycieli Ocena w skali 1 6 pkt Członkowie komisji oceniającej: 1... 2... 3... 14