Autorka wyjaśnia, jak należy ująć w tych księgach decyzje pokontrolne US dotyczące podatku dochodowego oraz podatku VAT w spółce z o.o. Pytanie Jak należy ująć w księgach rachunkowych decyzje pokontrolne z urzędu skarbowego dotyczące podatku dochodowego oraz podatku VAT w spółce z o.o.? Proszę o rozpatrzenie sytuacji, w których wykazano zawyżenie/zaniżenie przychodów/kosztów uzyskania przychodów (CIT) bądź zawyżenie/zaniżenie podatku należnego/naliczonego (VAT). Odpowiedź Z uwagi na fakt, że w księgach rachunkowych (jak również dla celów podatkowych) należy zachować zasadę współmierności kosztów do przychodów w danym roku obrotowym - wszelkie korekty związane z kosztami bądź przychodami dotyczącymi lat ubiegłych muszą być ewidencjonowane w ujęciu z kontem 821 Rozliczenie wyniku finansowego z lat ubiegłych i traktowane jak błąd podstawowy. W związku z powyższym z chwilą, kiedy jednostka dopatrzy się zawyżenia/zaniżenia kosztów/przychodów dotyczących lat ubiegłych powinna dokonać korekty tych różnic, przy czym nie w powiązaniu z kontami kosztów czy przychodów roku bieżącego, a właśnie z rozliczeniem wyniku finansowego z lat ubiegłych. 1 / 5
W sytuacji, gdy korekty zapisów dotyczą także rozliczeń z tytułu podatku VAT, po dokonaniu korygujących zapisów (jak wyżej) powstaną na koncie rozrachunków z urzędem skarbowym salda - odpowiednio Wn lub Ma - które będą wyrażały stan należności lub zobowiązania (wraz z odsetkami) wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku VAT. Po złożeniu korygujących deklaracji VAT podatek przypadający na koszty/przychody z lat ubiegłych będzie rozliczony z bieżącymi - albo jako nadwyżka, albo po zapłacie kwoty należnej urzędowi skarbowemu. Uzasadnienie Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) - dalej u.o.r. - w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione. Jednocześnie według art. 54 u.o.r. w przypadku, gdy po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po 2 / 5
dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej. Jednocześnie, jeżeli jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, o których mowa powyżej, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała. Natomiast jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu podstawowego, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za spełniające wymagania określone w art. 4 ust. 1 u.o.r., to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako zysk (strata) z lat ubiegłych". W myśl art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.p. - przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym, a jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Natomiast według art. 86 ust. 13 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. - jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. 3 / 5
Przykład Załóżmy, że w 2007 r. w jednostka X stwierdziła, że: 1. zawyżono koszty i podatek naliczony wynikający z faktury zakupu: wartość netto 1000 zł, kwota podatku VAT 220 zł; 2. zaniżono przychody i podatek należny wynikający z faktury sprzedaży: wartość netto 2000 zł, kwota podatku VAT 440 zł. Należy więc dokonać zapisów: 1. Wn konto 821 Rozliczenie wyniku finansowego za lata poprzednie - (-1000 zł) Wn konto 221 Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT (w analityce - korekty) - (-220 zł) Ma konto 202 Rozrachunki z dostawcami krajowymi niepowiązanymi (-1220 zł) 2. Wn konto 201 Rozrachunki z odbiorcami krajowymi niepowiązanymi - 2440 zł Ma konto 821 Rozliczenie wyniku finansowego z lat ubiegłych - 2000 zł Ma konto 221 Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT (w analityce - korekty) - 440 zł. Saldo konta 221 wyraża stan zobowiązania wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku VAT. 4 / 5
Dodatkowo należy dokonać zapisów: Korekta podatku dochodowego za lata ubiegłe (według CIT-8): Wn konto 821 Rozliczenie wyniku finansowego za lata poprzednie Ma konto 229 Pozostałe rozrachunki publicznoprawne (PDOP) Odsetki od zobowiązań wobec budżetu (VAT i CIT): Wn konto 757 Koszty z tytułu odsetek zapłaconych i zarachowanych Ma konto 229 Pozostałe rozrachunki publicznoprawne. 5 / 5