Warszawa, 23 lutego 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-O.431.33.2015 Pani Grażyna Rakowiecka Dom Seniora w Zawadach Dworskich Zawady Dworskie 42 06-210 Płoniawy-Bramura WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 127 ust. 1 w związku z art. 22 pkt 10 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61 poz. 543 z późn. zm.), inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Ostrołęce Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie przeprowadzili w dniach 14-18 grudnia 2015 r. kontrolę problemową w prowadzonym przez Panią Domu Seniora w Zawadach Dworskich. Przedmiotem kontroli był standard usług socjalno-bytowych w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku oraz przestrzeganie praw mieszkańców. W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym przez Panią w dniu 18 grudnia 2015 r. przekazuję Pani niniejsze wystąpienie pokontrolne. Dom Seniora w Zawadach Dworskich działa i jest wpisany do rejestru placówek zapewniających całodobową opiekę pod poz. nr 94 na podstawie decyzji Wojewody Mazowieckiego z dnia 7 sierpnia 2013 r. znak WPS-II.9423.3.7.2013.MŚ. Zgodnie z ww. decyzją placówka spełniała warunki bytowe dla 16 osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych lub w podeszłym wieku. Natomiast w dniach kontroli w placówce przebywało 18 mieszkańców.
Placówka mieści się w budynku piętrowym, wolnostojącym. W dniach kontroli budynek, w którym usytuowana była placówka nie był oznakowany, pomimo że zgodnie z art. 68a pkt 2 ustawy o pomocy społecznej podmiot prowadzący placówkę jest obowiązany umieścić w widocznym miejscu na budynku, w którym prowadzi placówkę tablicę informacyjną zawierającą informację o rodzaju posiadanego zezwolenia oraz numer wpisu do rejestru placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Z ustaleń kontroli wynika, że tablica zawierająca nazwę placówki i nazwisko przedsiębiorcy została zdjęta na czas prowadzonych prac budowlanych związanych z ocieplaniem budynku i zamówione zostało wykonanie nowej tablicy, która będzie zawierała wszystkie informacje wymagane przepisami ustawy. Natomiast wewnątrz budynku na tablicy ogłoszeń znajdowała się informacja o zakresie działalności prowadzonej w placówce oraz o podmiocie prowadzącym placówkę i jego siedzibie, stosownie do wymogów art. 68a pkt 3 ustawy o pomocy społecznej. Budynek i pomieszczenia placówki pozbawione były barier architektonicznych. Osoby przebywające w placówce zamieszkiwały w 6 pokojach mieszkalnych, tj. 1 pokoju 1-osobowym, 1 pokoju 2-osobowym, 1 pokoju 3-osobowym i 3 pokojach 4-osobowych. Jednak w 2 pokojach 4-osobowych zamieszkiwały oprócz osób leżących, także osoby chodzące. Przepis art. 68 ust. 4a ustawy pozwala placówce na posiadanie pokoi czteroosobowych, jednak pod warunkiem, że będą je zajmowały wyłącznie osoby leżące. Wszystkie pokoje, zgodnie z art. 68 ust. 4 pkt. 3 ustawy, spełniały normy dotyczące powierzchni mieszkalnej przypadającej na 1 mieszkańca. Stosownie do art. 68 ust. 4 pkt 3 lit. c ustawy pokoje były wyposażone w stół, szafę, łóżka, krzesła, a także szafki nocne dla każdej osoby. Ogólna liczba toalet i łazienek w placówce spełniała normę określoną przepisem art. 68 ust. 5 pkt 3 ustawy, zgodnie z którą placówka powinna posiadać 1 łazienkę dla nie więcej niż 5 osób i 1 toaletę dla nie więcej niż 4 osób. Natomiast sposób usytuowania łazienek z toaletami przy pokojach mieszkalnych w Domu Seniora wyklucza dowolność liczby osób z nich korzystających. Dlatego korzystanie z 1 wspólnej łazienki z toaletą przez 6 osób zamieszkujących w dniu kontroli w 2 pokojach: cztero- i dwuosobowym narusza ww. normy. Zgodnie z nimi pokoje te, nie powinny być zamieszkane przez więcej niż 4 osoby łącznie, pomimo spełniania wymaganego metrażu odpowiednio dla pokoju dwu i czteroosobowego. Mając na uwadze powyższe oraz pobyt 18 mieszkańców w placówce w dniu kontroli należy wskazać, że placówka spełnia warunki lokalowe do przyjęcia nie więcej niż 16 osób, o ile w 2 pokojach 4-osobowych zamieszkują wyłącznie osoby leżące. W przypadku, gdy choć jedna z osób zamieszkujących te pokoje nie jest osobą leżącą, pokoje te uznaje się za 3-osobowe, a placówka spełnia warunki do przyjęcia nie więcej niż 14 osób. Dlatego nie jest dopuszczalne przyjmowanie 2
większej liczby osób do placówki niż 16, a w przypadku umieszczenia osoby chodzącej w pokoju 4-osobowym, odpowiednio 15 lub 14 osób. Osoby przebywające w placówce miały zapewnione środki do higieny osobistej i przybory toaletowe. Pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia ze względu na stan zdrowia i niepełnosprawność osób przebywających było używane jedynie przez personel. Mieszkańcy otrzymywali 5 posiłków dziennie, w tym dietetyczne, a dodatkowo lub na żądanie kanapki, owoce, ciastka i napoje. W trakcie kontroli wszyscy mieszkańcy, zgodnie z ich życzeniem, spożywali posiłki w pokojach mieszkalnych. Placówka zapewniała także możliwość zjedzenia posiłku w jadalni. Pomieszczenia w dniach kontroli były czyste, wolne od nieprzyjemnych zapachów, ozdobione kolorowymi tapetami, rzeczami osobistymi i pamiątkami mieszkańców. Usługi opiekuńcze i bytowe na rzecz mieszkańców świadczyły: osoba prowadząca placówkę, na podstawie umowy-zlecenia 4 opiekunki i pielęgniarka oraz na umowę o pracę kucharka (pełen etat) i dietetyk-opiekun (¼ etatu). Wszyscy mieszkańcy ze względu na wiek lub schorzenia wymagali pomocy w utrzymaniu toalety oraz ubieraniu się, a 12 osób wymagało pomocy osób drugich w przemieszczaniu się. Przebywający w placówce mieszkańcy byli zadowoleni z pobytu i świadczonych im usług. Byli czysto i schludnie ubrani, otrzymywali stosowną pomoc w utrzymaniu codziennej higieny, spożywaniu posiłków, korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych i realizacji potrzeb religijnych. W placówce prowadzona była dokumentacja osób w niej przebywających, która zawierała dokumenty i informacje wymagane przepisami art. 68a pkt 1 ustawy, za wyjątkiem ewidencji przypadków korzystania ze świadczeń zdrowotnych na terenie placówki. Pomimo, że w placówce przechowywane były komputerowe wydruki potwierdzeń udzielonych przez lekarza rodzinnego na terenie placówki świadczeń zdrowotnych, zawierające datę, zakres świadczeń, zalecenia lekarskie, dawkowanie leków oraz pieczątkę i podpis lekarza, nie można ich jednak uznać za ewidencję przypadków korzystania ze świadczeń zdrowotnych na terenie placówki. Z ewidencji osób przebywających w placówce wynika, że w okresie objętym kontrolą w Domu Seniora przebywało 37 mieszkańców na podstawie 35 umów (1 zawarto z osobą przebywającą w placówce i 34 z członkami rodzin mieszkańców) i 2 decyzji kierujących wydanych przez organ gminy. Natomiast podstawą świadczenia usług osobom przebywających w placówce jest umowa, o której mowa w art. 68a pkt 1 lit a) ustawy o pomocy społecznej. Ustawa nie przewiduje bowiem możliwości przyjmowania osób wymagających całodobowej opieki do placówki prowadzonej jako działalność gospodarcza na podstawie skierowania organu gminy, nawet gdy posiada ona zezwolenie wojewody na jej prowadzenie. W dniach kontroli w placówce 3
przebywała jedna z osób na podstawie skierowania wydanego przez kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łochowie. Ponadto, mimo że osoba ta była całkowicie ubezwłasnowolniona została przyjęta bez wymaganej zgody sądu opiekuńczego na umieszczenie jej w placówce zapewniającej całodobową opiekę lub domu pomocy społecznej. Dlatego należy wskazać, że sprawowanie opieki nad osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną podlega nadzorowi sądu i polega m.in. na uzyskiwaniu przez opiekuna prawnego zezwolenia sądu we wszystkich ważnych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku ubezwłasnowolnionego całkowicie (art. 156 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). W placówce nie były stosowane środki przymusu bezpośredniego. Odpowiedzialność za stwierdzone nieprawidłowości ponosi Pani Grażyna Rakowiecka prowadząca placówkę. W świetle powyższych ustaleń zobowiązuję Panią do realizacji następujących zaleceń: 1. Sprawować jednocześnie opiekę nad nie większą liczbą osób w placówce niż liczba miejsc gwarantująca świadczenie usług bytowych zgodnie ze standardem, tj. odpowiednio 16 lub 15 lub 14. Podjąć stosowne działania w celu zapewnienia standardu usług bytowych przebywającym w placówce osobom. 2. Nie przyjmować do placówki osób na podstawie skierowania organu gminy (ośrodka pomocy społecznej). 3. Osobom przebywającym w placówce świadczyć usługi opiekuńcze i bytowe na podstawie umowy o świadczenie usług. 4. Osoby całkowicie ubezwłasnowolnione przyjmować wyłącznie po uzyskaniu przez opiekuna prawnego zgody właściwego sądu opiekuńczego na ich umieszczenie w placówce całodobowej opieki. 5. Poinformować opiekuna prawnego osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej o konieczności uzyskania zgody właściwego sądu opiekuńczego na umieszczenie w placówce całodobowej opieki i zawarcia umowy o świadczenie usług lub w porozumieniu z opiekunem prawnym podjąć niezwłocznie współpracę z Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Łochowie w celu zapewnienia tej osobie, przebywającej w placówce na podstawie skierowania organu gminy, całodobowych usług opiekuńczych w domu pomocy społecznej. 6. Umieszczać w pokojach czteroosobowych wyłącznie osoby leżące, stosownie do art. 68 ust. 4a ustawy o pomocy społecznej. 7. Umieścić w widocznym miejscu na budynku placówki tablicę informacyjną zawierającą informację o rodzaju posiadanego zezwolenia oraz numer wpisu do rejestru placówek 4
zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. 8. Założyć ewidencję przypadków korzystania ze świadczeń zdrowotnych na terenie placówki ze wskazaniem daty i zakresu tych świadczeń oraz danych świadczeniodawcy udzielającego świadczeń zdrowotnych, zgodnie z art. 68a pkt 1 lit. d ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od daty otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego za pośrednictwem Wydziału Polityki Społecznej. Zastrzeżenia należy kierować na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie, pl. Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku niezłożenia lub nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń, należy w terminie 30 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych powiadomić o sposobie ich realizacji Wydział Polityki Społecznej Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Ostrołęce MUW w Warszawie, ul. Gorbatowa 15, 07-410 Ostrołęka. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Artur Subda Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej 5