OCENA stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód powierzchniowych województwa podlaskiego w 2013 roku

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU OCENA stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu wód powierzchniowych województwa podlaskiego w 2013 roku (ocena w Jednolitych Częściach Wód Powierzchniowych) WIOŚ BIAŁYSTOK czerwiec 2014

Opracowanie wykonano na podstawie wyników badań Państwowego Monitoringu Środowiska. W przypadku cytowania niniejszej publikacji należy podać źródło informacji. 2

WSTĘP Zasady polityki wodnej w państwach Unii Europejskiej określa Ramowa Dyrektywa Wodna, która nakłada na wszystkie kraje członkowskie obowiązek osiągnięcia do 2015 roku dobrego stanu wód powierzchniowych. Wody powierzchniowe, w tym silnie zmienione i sztuczne jednolite części wód, powinny do tego czasu osiągnąć dobry stan chemiczny, oraz odpowiednio, dobry stan ekologiczny lub dobry potencjał ekologiczny. Zasadniczym celem prowadzenia badań monitoringowych śródlądowych wód powierzchniowych jest tworzenie podstaw do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu wód oraz ich ochrona przed zanieczyszczeniem, w tym ochrona przed eutrofizacją powodowaną wpływem sektora bytowokomunalnego i rolnictwa, ochrona przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego. Podejmowane działania polegają na zintegrowaniu zarządzania gospodarką wodną w układzie dorzeczy poprzez Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej, polegające na zapewnieniu spójności badań i ocen realizowanych w ramach 3 podsystemów: monitoringu wód powierzchniowych, podziemnych i morskich. Podstawą programu badań monitoringowych wód powierzchniowych płynących, zrealizowanych przez Inspektorat w 2013 roku był Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2013-2015, opracowany przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzony przez Ministra Środowiska oraz opracowany na tej podstawie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku i zatwierdzony przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Program monitoringu środowiska województwa podlaskiego w latach 2013-2015. Program monitoringu wód zrealizowano zgodnie z warunkami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1550). Podstawą ocen jakości wód były: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. 2011 r. Nr 257, poz. 1545), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1549) oraz zgodnie z zaleceniami GIOŚ, projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska 1 zawierający zmiany do rozporządzenia z 9 listopada 2011 r. 1. METODYKA OCENY Ocenę stanu wód powierzchniowych w odniesieniu do Jednolitych Części Wód Powierzchniowych (JCWP) wykonuje się, poprzez sporządzenie ocen stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego w przypadku wód, których charakter został w znacznym stopniu zmieniony w następstwie fizycznych przeobrażeń, będących wynikiem działalności człowieka) oraz stanu chemicznego, na podstawie wyników ocen sporządzonych w punktach pomiarowo kontrolnych zbadanych w danej JCWP. Stan ekologiczny/potencjał ekologiczny jest określeniem jakości struktury i funkcjonowania ekosystemu wód powierzchniowych, sklasyfikowanej na podstawie wyników badań elementów biologicznych oraz wspierających je wskaźników fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny JCWP klasyfikuje się poprzez nadanie JCWP jednej z pięciu klas jakości, przy czym klasa pierwsza oznacza bardzo dobry stan ekologiczny. W przypadku potencjału ekologicznego, klasa pierwsza i druga tworzą wspólnie potencjał maksymalny lub dobry. O przypisaniu ocenianej JCWP decydują wyniki klasyfikacji poszczególnych 1 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 2013 r. o zmianie rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych; projekt ver. z 24.02.2014 r. 3

elementów biologicznych, przy czym obowiązuje zasada, że klasa stanu/potencjału ekologicznego odpowiada klasie najgorszego elementu biologicznego. Schemat klasyfikacji stanu ekologicznego (Źródło: Poradnik REFCOND, CIS-WFD, Guidance No 10) Klasyfikacji stanu chemicznego JCWP dokonuje się na podstawie analizy wyników pomiarów zanieczyszczeń chemicznych, w tym tzw. substancji priorytetowych. Podstawą analizy jest porównanie uzyskanych wyników ze środowiskowych normami jakości. Przyjmuje się, że JCWP jest w dobrym stanie chemicznym, jeżeli żadna z obliczonych wartości stężeń nie przekracza dopuszczalnych stężeń maksymalnych i średniorocznych. Jeżeli woda nie spełnia tych wymagań, stan chemiczny ocenianej JCWP określa się jako poniżej dobrego. Ostatecznie, stan wody w JCWP ocenia się poprzez porównanie wyników klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego. JCWP może być oceniona jako będąca w dobry stanie, jeśli jednocześnie jej stan/potencjał ekologiczny jest sklasyfikowany przynajmniej jako dobry, a stan chemiczny sklasyfikowany jest jako dobry. W pozostałych przypadkach, tj. gdy stan chemiczny jest sklasyfikowany jako poniżej dobrego lub stan/potencjał ekologiczny sklasyfikowano jako umiarkowany, słaby, bądź zły, JCWP ocenia się jako będącą w złym stanie. 4

Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Ocenę JCWP obniża się do stanu złego, niezależnie od wyników stanu/potencjału ekologicznego i stanu chemicznego, jeżeli nie są spełnione określone dla niej dodatkowe wymagania jakościowe związane z występowaniem w jej obrębie obszarów chronionych lub ze względu na sposób jej wykorzystywania (rekreacja, ujęcia wody pitnej). Z powyższych reguł wynika, że JCWP można ocenić jedynie na podstawie jednego z trzech wymienionych wyżej elementów (nawet przy braku klasyfikacji dla pozostałych), jeśli wskazuje on na stan zły. Ze względu na dużą liczbę JCWP w Polsce objęcie wszystkich monitoringiem jest niemożliwe. Z tego powodu przy prezentowaniu oceny stanu/potencjału ekologicznego rozróżnia się wyniki dla JCWP monitorowanych, i niemonitorowanych tj. tych które klasyfikowane są poprzez ekstrapolację części wód monitorowanych. Wyniki klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego, ze względu na stosunkowo niski poziom ufności, prezentuje się poprzez nadanie tak ocenianym JCWP dwóch klas: stan/potencjał ekologiczny co najmniej dobry oraz poniżej dobrego. 1.1 SPOSÓB KLASYFIKACJI STANU EKOLOGICZNEGO Stan ekologiczny JCWP klasyfikuje się na podstawie danych uzyskanych w wyniku realizacji badań monitoringowych w reprezentatywnym punkcie pomiarowo-kontrolnym. W celu wykonania klasyfikacji stanu ekologicznego dokonuje się interpretacji wyników badań wskaźników jakości wód wchodzących w skład elementów biologicznych oraz fizykochemicznych i hydromorfologicznych (wspierających elementy biologiczne). Klasyfikacja elementów biologicznych polega na nadaniu, poprzez porównanie z wartościami dopuszczalnymi, każdemu badanemu elementowi, jednej z pięciu klas: - klasa I oznacza stan bardzo dobry biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa II oznacza stan dobry biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa III oznacza stan umiarkowany biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa IV oznacza stan słaby biologicznego wskaźnika jakości wód; - klasa V oznacza stan zły biologicznego wskaźnika jakości wód. O wyniku klasyfikacji decyduje ten element biologiczny, któremu nadano najmniej korzystną klasę. 5

Klasyfikacja elementów fizykochemicznych, polega na przypisaniu każdemu badanemu wskaźnikowi odpowiedniej klasy przez porównanie wartości charakterystycznej z wartościami granicznymi, przy czym: - klasa I oznacza stan bardzo dobry, - klasa II oznacza stan dobry, - niespełnienie wymogów klasy II oznacza stan fizykochemiczny poniżej dobrego. Klasyfikacja elementów hydromorfologicznych, dokonuje się na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych. Dla jcw naturalnej takiej jak struga, strumień, potok, rzeka lub kanał, - I klasę nadaje się gdy spełnione są następujące warunki: Reżim hydrologiczny: wielkość i dynamika przepływu wody - różnice osiągają do 15% przepływu średniego i połączenie z częściami wód podziemnych odpowiada warunkom niezakłóconym lub zbliżonym do tych warunków; Ciągłość strugi, strumienia, potoku lub rzeki: brak barier sztucznych zapewniających przejścia organizmów wodnych i ograniczających migrację fauny w górę i w dół rzeki w obrębie jednolitej części wód; Warunki morfologiczne: kształt koryta, zmienność szerokości i głębokości, prędkości przepływu, warunki podłoża oraz warunki i struktura stref nadbrzeżnych odpowiadające całkowicie warunkom niezakłóconym lub zbliżone do tych warunków. - II klasę nadaje się w przypadku gdy warunki powyższe nie zostały spełnione. Interpretacja elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych klasyfikacja stanu ekologicznego 1. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan i jeżeli żaden z wskaźników fizykochemicznych nie przekracza klasy I lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich w granicach niepewności pomiaru oraz jeżeli żaden z wskaźników nie przekracza klasy I wartości granicznych określonych w załączniku nr 6 oraz element hydromorfologiczny osiąga I klasę nadaje się I klasę. 2. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej wskaźników elementów fizykochemicznych przekracza wartości klasy I (lecz nie przekracza klasy II), a żaden z wskaźników nie przekracza wartości granicznych klasy II określonych w załączniku nr 6 nadaje się II klasę. 3. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan i jeżeli żaden z wskaźników fizykochemicznych nie przekracza klasy I lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści się w granicach niepewności pomiaru oraz jeżeli żaden z wskaźników nie przekracza wartości granicznych klasy I określonych w załączniku nr 6, zaś elementom hydromorfologicznym przypisano II klasę, nadaje się II klasę jakości wód. 4. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry stan, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości klasy II, albo jeden lub więcej oznaczonych wskaźników przekracza wartości graniczne klasy II określone w załączniku nr 6 nadaje się III klasę. 5. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry stan i jeżeli żaden ze wskaźników fizykochemicznych nie przekracza klasy II lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści w granicach niepewności pomiaru oraz jeżeli żaden z oznaczonych wskaźników jakości wód nie przekracza wartości granicznych klasy II określonych w załączniku nr 6 nadaje się II klasę jakości wód. 6. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry stan, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości klasy II albo jeden lub więcej wskaźników przekracza wartości graniczne II klasy określone w załączniku nr 6 nadaje się III klasę. 7. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na umiarkowany stan, wówczas niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych nadaje się III klasę. 8. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na słaby stan, wówczas niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych nadaje się IV klasę. 6

9. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na zły stan, wówczas niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych nadaje się V klasę. 1.2 SPOSÓB KLASYFIKACJI POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO Potencjał ekologiczny ocenia się dla sztucznych bądź silnie zmienionych części wód. Klasyfikuje się na podstawie danych uzyskanych w wyniku realizacji badań monitoringowych w reprezentatywnym punkcie pomiarowo-kontrolnym. Ocenę wykonuje się na podstawie klasyfikacji elementów biologicznych oraz fizykochemicznych i hydromorfologicznych (wspierających elementy biologiczne), stosowanych w klasyfikacji stanu ekologicznego tej kategorii naturalnych wód powierzchniowych, która najbardziej przypomina odpowiednią silnie zmienioną lub sztuczną jednolitą część wód. Klasyfikacja elementów biologicznych polega na nadaniu, poprzez porównanie z wartościami dopuszczalnymi każdemu badanemu elementowi, jednej z pięciu klas, przy czym: klasa I oznacza maksymalny potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa II oznacza dobry potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa III oznacza umiarkowany potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa IV oznacza słaby potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód; klasa V oznacza zły potencjał biologicznego wskaźnika jakości wód. Klasyfikacja elementów fizykochemicznych, polega na przypisaniu każdemu badanemu wskaźnikowi odpowiedniej klasy przez porównanie wartości charakterystycznej z wartościami granicznymi, przy czym: klasa I oznacza maksymalny potencjał, klasa II oznacza dobry potencjał, niespełnienie wymogów klasy II oznacza potencjał poniżej dobrego. Klasyfikacja elementów hydromorfologicznych dokonuje się na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych. Dla sztucznej lub silnie zmienionej jcw (niebędącej zbiornikiem zaporowym), nadaje się: I klasę maksymalny potencjał ekologiczny w przypadku kanałów, strug, strumieni, potoków i rzek, w których zmiany hydromorfologiczne dotyczą jedynie zaburzeń SNQ (wahań przepływów) spowodowanych pracą małych elektrowni wodnych lub działaniem zapór przeciwpowodziowych (w obu przypadkach zapewniających możliwość migracji organizmów wodnych) oraz jezior lub innych naturalnych bądź sztucznych zbiorników wodnych (z wyłączeniem zbiorników zaporowych), wód przejściowych i przybrzeżnych będących drogami wodnymi, II klasę dobry potencjał ekologiczny, w przypadku pozostałych silnie zmienionych lub sztucznych części wód. Interpretacja elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych klasyfikacja potencjału ekologicznego 1. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano I klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na maksymalny potencjał oraz gdy żaden z wskaźników fizykochemicznych nie przekracza wartości klasy I lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści się w granicach niepewności pomiaru, oraz jeżeli żaden z wskaźników nie przekracza wartości granicznych I klasy określonych w załączniku nr 6 nadaje się I klasę potencjału ekologicznego. 2. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano I klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na maksymalny lub dobry potencjał, zaś jeden w sposób znaczny lub więcej z wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości I klasy (lecz nie przekracza II klasy) i żaden z wskaźników nie przekracza wartości II klasy określonych w załączniku nr 6, nadaje się II klasę potencjału ekologicznego. 3. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano I klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na maksymalny lub dobry potencjał, zaś jeden w sposób znaczny lub 7

więcej z wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości II klasy albo jeden lub więcej wskaźników przekracza wartości graniczne II klasy określone w załączniku nr 6, nadaje się III klasę potencjału ekologicznego. 4. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano II klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry lub maksymalny potencjał ekologiczny i jeżeli żaden z wskaźników fizykochemicznych nie przekracza II klasy lub jeśli wartości te przekracza tylko jeden z nich, a przekroczenie mieści się w granicach niepewności pomiaru, oraz jeżeli żaden z wskaźników nie przekracza wartości granicznych II klasy określonych w załączniku nr 6 nadaje się II klasę potencjału ekologicznego. 5. Jeżeli w wyniku klasyfikacji elementów hydromorfologicznych nadano II klasę i jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na dobry lub maksymalny potencjał, zaś jeden (w sposób znaczny) lub więcej z wskaźników fizykochemicznych przekracza wartości II klasy, albo jeden lub więcej wskaźników przekracza wartości graniczne II klasy określone w załączniku nr 6 nadaje się III klasę potencjału ekologicznego. 6. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na umiarkowany potencjał ekologiczny, wówczas, niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych i hydromorfologicznych, nadaje się III klasę potencjału ekologicznego. 7. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na słaby potencjał ekologiczny, wówczas, niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych i hydromorfologicznych, nadaje się IV klasę potencjału ekologicznego. 8. Jeżeli klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na zły potencjał ekologiczny, wówczas, niezależnie od wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych i hydromorfologicznych, nadaje się V klasę potencjału ekologicznego. 1.3 SPOSÓB KLASYFIKACJI STANU CHEMICZNEGO Klasyfikacji stanu chemicznego dokonuje się na podstawie analizy nie mniej niż 12 wyników pomiarów substancji priorytetowych oraz innych zanieczyszczeń, badanych w punktach pomiarowych położonych w ocenianej JCW. Podstawą analizy jest porównanie uzyskanych wyników pomiarów ze środowiskowymi normami jakości dla substancji priorytetowych oraz dla innych zanieczyszczeń, określonymi w załączniku nr 9 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. Przyjmuje się, że stan chemiczny jest dobry, jeżeli wartości średnioroczne (średnia arytmetyczna) oraz stężenia maksymalne (90.percentyl) nie przekraczają wartości dopuszczalnych odpowiednio średniorocznych i maksymalnych określonych dla poszczególnych kategorii wód we wszystkich punktach pomiarowych ocenianej JCW. Jeżeli woda nie spełnia wymagań to stan chemiczny określa się jako poniżej dobrego. Przy przeprowadzaniu oceny stanu chemicznego dopuszcza się uwzględnienie: naturalnego tła hydrogeochemicznego dla kadmu, ołowiu, rtęci i niklu (oraz ich związków), jeżeli uniemożliwia ono osiągnięcie określonych wyżej wymagań; twardości wody, ph lub innych wskaźników jakości wody, jeśli mają one wpływ na biodostępność metali. 1.4 OCENA PRZYDATNOŚCI WODY DO ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ DO SPOŻYCIA Oceny dokonuje się poprzez ustalenie kategorii jakości wód na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia (Dz. U. Nr 204 poz. 1728). W rozporządzeniu określono 3 kategorie jakości wód zależne od sposobu ich uzdatniania: kategoria A1 woda wymagająca prostego uzdatniania fizycznego, w szczególności filtracji oraz dezynfekcji, 8

kategoria A2 woda wymagająca typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania wstępnego, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji i dezynfekcji (chlorowania końcowego), kategoria A3 woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania wstępnego, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji i adsorpcji na węglu aktywnym i dezynfekcji (ozonowania, chlorowania końcowego). Ocena wyników Na potrzeby oceny stanu wód przyjmuje się, że spełnione są warunki określone dla obszaru chronionego jeśli wyniki wskazują na jednoczesne spełnienie wymogów określonych dla dobrego stanu wód i wody zakwalifikowano do kategorii A1 lub A2, a poziom zanieczyszczeń mikrobiologicznych nie przekracza kategorii A3. W przypadku substancji priorytetowych oraz innych substancji zanieczyszczających, dla których ilość pomiarów jest mniejsza niż 12, przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla dobrego stanu chemicznego, gdy żadne ze zmierzonych stężeń nie przekracza wartości granicznej normy wyrażonej jako stężenie średnioroczne, określonej w załączniku nr 9 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. 1.5 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH PRZEZNACZONYCH DO OCHRONY SIEDLISK LUB GATUNKÓW, DLA KTÓRYCH UTRZYMANIE LUB POPRAWA STANU WÓD JEST WAŻNYM CZYNNIKIEM W ICH OCHRONIE Przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla obszaru chronionego, jeśli wyniki oceny wskazują na dobry stan chemiczny i przynajmniej dobry stan ekologiczny (lub potencjał ekologiczny) a w przypadku ustalenia dodatkowych norm i celów środowiskowych dla ocenianego obszaru, muszą być one jednocześnie spełnione. 1.6 OCENĘ SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH WRAŻLIWYCH NA EUTROFIZACJĘ WYWOŁANĄ ZANIECZYSZCZENIAMI POCHODZĄCYMI ZE ŹRÓDEŁ KOMUNALNYCH Ocenę przeprowadza się na podstawie danych oceny stanu wód oraz porównanie wartości wskaźników wchodzących w skład elementów biologicznych, elementów fizykochemicznych z grup wskaźników jakości wód 3.2 oraz 3.5 z granicznymi wartościami II klasy wskaźników załączników 1 4 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. Przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla obszaru chronionego, jeśli wyniki oceny wskazują na stan dobry wód oraz jeśli nie stwierdza się przyspieszonej eutrofizacji wywołanej antropogenicznie, to jest wyniki badań w ciągu ostatnich trzech zinterpretowane zgodnie z warunkami określonymi w pkt B załącznika nr 7 lub załącznika nr 8 do rozporządzenia klasyfikacyjnego wskazują na I lub II klasę jakości wód. 1.7 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH NARAŻONYCH NA ZANIECZYSZCZENIA ZWIĄZKAMI AZOTU ZE ŹRÓDEŁ ROLNICZYCH Ocenę przeprowadza się na podstawie danych oceny stanu wód oraz porównanie wartości wskaźników wchodzących w skład elementów biologicznych, elementów fizykochemicznych z grup wskaźników jakości wód 3.2 oraz 3.5 z granicznymi wartościami II klasy wskaźników załączników 1 4 do rozporządzenia klasyfikacyjnego. Przyjmuje się, że spełnione są wymogi dla obszaru chronionego, jeśli wyniki oceny wskazują na stan dobry wód oraz jeśli nie stwierdza się przyspieszonej eutrofizacji wywołanej antropogenicznie, to jest: - wyniki badań w ciągu ostatnich trzech zinterpretowane zgodnie z warunkami określonymi w pkt B załącznika nr 7 lub załącznika nr 8 do rozporządzenia klasyfikacyjnego wskazują na I lub II klasę jakości wód; 9

- wyniki badań spełniają wymogi Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych określającego warunki kryterialne powyżej których występuje zjawisko eutrofizacji. 1.8 OCENA STANU WÓD Stan wód w JCWP określa się jako dobry lub zły. Stan ocenia się poprzez porównanie wyników klasyfikacji stanu ekologicznego (lub potencjału ekologicznego) i stanu chemicznego. Woda jest w dobrym stanie, gdy jej stan chemiczny jest dobry i jednocześnie gdy jej stan ekologiczny (lub potencjał ekologiczny) są co najmniej dobre. Woda jest w złym stanie jeżeli chociaż jeden z elementów (nawet przy braku klasyfikacji dla pozostałych) nie osiąga stanu dobrego. W przypadku gdy JCWP występuje w obszarach chronionych, przyjmuje się, że jest ona w dobrym stanie, jeśli spełnione są jednocześnie warunki wskazujące na dobry stan wód oraz wszystkie dodatkowe warunki określone dla JCWP należącej do obszarów chronionych (pkt. 1.4-1.7). 2. PODSUMOWANIE W 2013 roku w 15 JCWP prowadzono monitoring diagnostyczny, a w 50 JCWP monitoring operacyjny. Monitoringiem badawczym objęto 8 JCWP. Punkty monitoringu obszarów chronionych (monitoring operacyjny celowy) stanowiły: - 1 JCWP monitoring operacyjny do oceny przydatności wody do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia (MOPI), - 10 JCWP monitoring operacyjny do oceny na zanieczyszczenia azotem ze źródeł rolniczych (MORO), - 25 JCWP monitoring operacyjny do oceny zanieczyszczenia ze źródeł komunalnych (MOEU), - 15 JCWP monitoring diagnostyczny do oceny spełniania wymogów w obszarach Natura 2000 (MDNA), - 15 JCWP - monitoring operacyjny do oceny spełniania wymogów w obszarach Natura 2000 (MONA). 2.1 STAN EKOLOGICZNY Stan ekologiczny oceniono w 70 JCWP położonych w naturalnych jednolitych częściach wód. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 1) przedstawia się następująco: wody o bardzo dobrym stanie ekologicznym (I klasa) stwierdzono w 2 JCWP, reprezentowanych przez profile: Czarna Hańcza Wysoki Most, Netta (Rospuda) - Kotowina; wody o dobrym stanie ekologicznym (II klasa) stwierdzono w 16 JCWP, reprezentowanych przez profile: Łosośna - Kowale, Supraśl - ujście Dzikie, Płoska - ujście Kołodno, Wissa Wąsosz, Nurzec - Wyszonki-Błonie, Szeszupa - profil graniczny wodowskaz Poszeszupie, Szelmentka - profil graniczny Kupowo (Smolnica), Hołnianka - Hołny Wolmera, Marycha - profil graniczny wodowskaz Zelwa, Marycha Stanowisko, Czarna Hańcza - profil graniczny śluza Kudrynki, Netta (Rospuda) - uroczysko Kozia Szyja, Jegrznia - Rybczyzna (dopływ A21 do jez. Dręstwo), Biebrza Lipsk, Lebiedzianka Krasnybór, Piertanka -Tartak (dopływ B22 do jez. Wigry z jez. Pierty), wody o umiarkowanym stanie ekologicznym (III klasa) odnotowano w 45 JCWP, reprezentowanych przez profile: Kamianka - ujście Turna Mała, Leśna - profil graniczny Topiło, Narew Suraż, Świsłocz - profil graniczny Bobrowniki, Krynka - profil graniczny Krynki, Biała - ujście Hryniewicze Duże, Kamienna - ujście Stara Kamienna, Prosty Rów Siemianówka, Cisówka Cisówka, Łuplanka Bachury, Czarna - ujście Sochonie, Sokołda - Straż (powyżej ujścia Kamionki), Supraśl - poniżej Gródka, Jaskranka - Góra Ruda, Awissa - Płonka Kościelna, Czaplinianka ujście, Liza ujście, Strabelka ujście, Turośnianka ujście, Orlanka Chraboły, Brzozówka Karpowicze, Biebrza - Burzyn Rutkowskie, Nurzec Tworkowice, Brok Ołdaki, Czarna Struga Goniądz, Dopływ z Rzadkowa Piątnica, Jabłonka - Konopki Koziki, Jegrznia Kuligi, Lepacka Struga Szablak, Łabna Pastorczyk, Ełk Osowiec, Turośl Potasie, Biebrza Osowiec, Kosódka Dobarz, Gać ujście, Jedwabianka Kramkowo, Pełchówka - Wojtkowice Stare, Siennica - Koce Piskuły, Ślina - Stypułki-Święchy, Ślina Wity, Czarna Hańcza - Bród Stary, 10

Zalewianka Mazurki, Turówka Białobrzegi, Bargłówka - Kolonia Tajenko, Czerwonka - Stara Kamionka, wody o słabym stanie ekologicznym (IV klasa) odnotowano w 7 JCWP, reprezentowanych przez profile: Narew - Bondary, Narew - Strękowa Góra, Horodnianka - ujście poniżej Choroszczy, Kropiwna - ujście Ostrowo, Łojewek Bronowo, Pisa - Morgowniki (ujście), Narew - Nowogród (powyżej ujścia Pisy); wód o złym stanie ekologicznym nie stwierdzono. W 3 JCWP reprezentowanych przez profile: Nereśl Łaziuki, Słoja ujście Kondycja, Narewka profil graniczny Białowieża nie wykonano oceny stanu ekologicznego z powodu nieuwzględnienia wyników badań fitoplanktonu (brak spełnionych kryteriów minimalnej powierzchni zlewni od źródeł do punktu pomiarowego); 2.2 POTENCJAŁ EKOLOGICZNY Potencjał ekologiczny oceniono w 8 JCWP położonych w sztucznych jednolitych częściach wód. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 1) przedstawia się następująco: wody o dobrym potencjale ekologicznym stwierdzono w 3 JCWP, reprezentowanych przez profile: Netta Jaziewo, Narew - profil graniczny Babia Góra, Kanał Augustowski - Klonownica; wody o umiarkowanym potencjale ekologicznym sklasyfikowano w 2 JCWP, reprezentowanych przez profile: Nereśl do Rumejki (most) oraz Kanał Augustowski śluza Sosnówka, wody o słabym potencjale ekologicznym sklasyfikowano w 1 JCWP, reprezentowanym przez profil: Łomżyczka - ujście, wody o złym potencjale ekologicznym sklasyfikowano w 2 JCWP, reprezentowanych przez profile: Biała ujście Nowe Aleksandrowo, zb. Siemianówka - basen wschodni wraz z zb. Siemianówka basen główny (2 ppk w 1 jcw). 2.3 STAN CHEMICZNY Stan chemiczny wód powierzchniowych oceniono w 49 JCWP. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 2) przedstawia się następująco: wody o dobrym stanie chemicznym odnotowano w 27 JCWP, reprezentowanych przez profile: Leśna - profil graniczny Topiło, Narewka - profil graniczny Białowieża, Narew - Strękowa Góra, Narew Suraż, Świsłocz - profil graniczny Bobrowniki, Krynka - profil graniczny Krynki, Łosośna Kowale, Supraśl - ujście Dzikie, zb. Siemianówka - basen wschodni wraz z zb. Siemianówka basen główny (2 ppk w 1 jcw), Liza ujście, Turośnianka ujście, Biebrza - Burzyn Rutkowskie, Dopływ z Rzadkowa Piątnica, Jabłonka - Konopki Koziki, Jegrznia Kuligi, Łomżyczka ujście, Narew - Nowogród (powyżej ujścia Pisy), Ełk Osowiec, Pisa - Morgowniki (ujście), Jedwabianka Kramkowo, Szeszupa - profil graniczny wodowskaz Poszeszupie, Szelmentka - profil graniczny Kupowo (Smolnica), Hołnianka - Hołny Wolmera, Marycha - profil graniczny wodowskaz Zelwa, Marycha Stanowisko, Czarna Hańcza - profil graniczny śluza Kudrynki, Netta Jaziewo; wody o stanie chemicznym poniżej dobrego odnotowano w 22 JCWP, reprezentowanych przez profile: Kamianka - ujście Turna Mała, Narew - profil graniczny Babia Góra, Narew Bondary, Biała - ujście Hryniewicze Duże, Horodnianka - ujście poniżej Choroszczy, Kamienna - ujście Stara Kamienna, Biała - ujście Nowe Aleksandrowo, Prosty Rów Siemianówka, Cisówka Cisówka, Łuplanka Bachury, Awissa - Płonka Kościelna, Kropiwna - ujście Ostrowo, Czaplinianka ujście, Strabelka ujście, Orlanka Chraboły, Nurzec Tworkowice, Brok Ołdaki, Lepacka Struga Szablak, Łabna Pastorczyk, Gać ujście, Ślina Wity, Czarna Hańcza - Bród Stary. Głównymi zanieczyszczeniami mającymi wpływ na stan chemiczny wód oceniony poniżej dobrego były ponadnormatywne stężenia związków: suma benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu oraz ftalan di(2- etyloheksyl)(dehp). 2.4 STAN WÓD Stan wód powierzchniowych województwa podlaskiego oceniono w 67 JCWP. Klasyfikacja (załącznik 1, mapa 3) przedstawia się następująco: 11

wody o dobrym stanie wód odnotowano w 9 JCWP, reprezentowanych przez profile: Łosośna Kowale, Supraśl - ujście Dzikie, Szeszupa - profil graniczny wodowskaz Poszeszupie, Szelmentka - profil graniczny Kupowo (Smolnica), Hołnianka - Hołny Wolmera, Marycha - profil graniczny wodowskaz Zelwa, Marycha Stanowisko, Czarna Hańcza - profil graniczny śluza Kudrynki, Netta Jaziewo; wody o złym stanie wód odnotowano w 58 JCWP, reprezentowanych przez profile: Kamianka - ujście Turna Mała, Leśna - profil graniczny Topiło, Narew - profil graniczny Babia Góra, Narew Bondary, Narew - Strękowa Góra, Narew Suraż, Świsłocz - profil graniczny Bobrowniki, Krynka - profil graniczny Krynki, Biała - ujście Hryniewicze Duże, Horodnianka - ujście poniżej Choroszczy, Kamienna - ujście Stara Kamienna, Biała - ujście Nowe Aleksandrowo, Prosty Rów Siemianówka, Cisówka Cisówka, Łuplanka Bachury, Czarna - ujście Sochonie, Sokołda - Straż (powyżej ujścia Kamionki), Supraśl - poniżej Gródka, zb. Siemianówka - basen wschodni wraz z zb. Siemianówka basen główny (2 ppk w 1 jcw), Jaskranka - Góra Ruda, Awissa - Płonka Kościelna, Kropiwna - ujście Ostrowo, Czaplinianka ujście, Liza ujście, Strabelka ujście, Turośnianka ujście, Orlanka Chraboły, Brzozówka Karpowicze, Nereśl - do Rumejki (most), Biebrza - Burzyn Rutkowskie, Brok Ołdaki, Czarna Struga Goniądz, Dopływ z Rzadkowa Piątnica, Jabłonka - Konopki Koziki, Jegrznia Kuligi, Lepacka Struga Szablak, Łabna Pastorczyk, Łomżyczka ujście, Narew - Nowogród (powyżej ujścia Pisy), Ełk Osowiec, Nurzec Tworkowice, Pisa - Morgowniki (ujście), Turośl Potasie, Biebrza Osowiec, Kosódka Dobarz, Łojewek Bronowo, Gać ujście, Jedwabianka Kramkowo, Pełchówka - Wojtkowice Stare, Siennica - Koce Piskuły, Ślina - Stypułki-Święchy, Ślina Wity, Czarna Hańcza - Bród Stary, Zalewianka Mazurki, Turówka Białobrzegi, Bargłówka - Kolonia Tajenko, Czerwonka - Stara Kamionka, Kanał Augustowski - śluza Sosnówka; Nie oceniono stanu wód w 15 JCWP z następujących powodów: w profilach: Nereśl Łaziuki, Słoja ujście Kondycja, Narewka profil graniczny Białowieża nie wykonano oceny stanu/potencjału ekologicznego; w profilach: Słoja - ujście Kondycja, Płoska - ujście Kołodno, Biebrza Lipsk, Wissa Wąsosz, Nurzec - Wyszonki-Błonie, Kanał Augustowski Klonownica, Netta (Rospuda) - uroczysko Kozia Szyja, Netta (Rospuda) Kotowina, Jegrznia Rybczyzna, Lebiedzianka Krasnybór, Piertanka -Tartak (dopływ B22 do jez. Wigry z jez. Pierty), Czarna Hańcza - Wysoki Most nie planowano badań wskaźników chemicznych (oceny stanu ekologicznego w ww. punktach odpowiadały II klasie dobry stan ekologiczny, a w profilach Czarna Hańcza - Wysoki Most i Netta (Rospuda) Kotowina I klasie). 2.5 STAN WÓD W OBSZARACH CHRONIONYCH 2.5.1 OCENA PRZYDATNOŚCI WODY DO ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ DO SPOŻYCIA W 2013 roku przeprowadzono badania jakości wód rzeki Supraśl w punkcie pomiarowo-kontrolnym: Supraśl Nowodworce (kod jcw: PLRW20002426169) powyżej ujęcia powierzchniowego dla Aglomeracji Białostockiej. Wyniki badań (załącznik 2, arkusz: MOC_ocena_ppk_2013) wykazały, iż woda spełniała wymagania jakościowe kategorii A3 tzn. woda wymagająca wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, adsorpcji na węglu aktywnym, dezynfekcji. Na klasyfikację wpłynęły (załącznik 3) wartości: ogólnego węgla organicznego, barwy, fenoli lotnych (indeks fenolowy) oraz bakterii grupy Coli (w ostatecznej klasyfikacji nie uwzględniono selenu, z powodu niedoprecyzowanej metodyki oznaczania). Pozostałe parametry spełniały wymogi kategorii A1 lub A2. Wysokie stężenia ogólnego węgla organicznego można wiązać z obecnością znacznej ilości materii organicznej w wodzie. Jej źródłem jest podłoże bagienno-torfowe części zlewni Supraśli w rejonie Michałowo-Gródek, z którego wymywane są duże ilości materii organicznej, w tym związków humusowych. 12

2.5.2 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH PRZEZNACZONYCH DO OCHRONY SIEDLISK LUB GATUNKÓW, DLA KTÓRYCH UTRZYMANIE LUB POPRAWA STANU WÓD JEST WAŻNYM CZYNNIKIEM W ICH OCHRONIE Oceny dokonano w 27 JCWP (załącznik 2, arkusz: MOC_ocena_ppk_2013) reprezentowanych przez profile pomiarowych: warunki kryterialne spełniają wody w 9 profilach pomiarowych: Biebrza Lipsk, Netta - Polkowo- Zwierzyniec, Netta (Rospuda)- uroczysko Kozia Szyja, Lebiedzianka Krasnybór, Czarna Hańcza Wysoki Most, Czarna Hańcza - śluza Kudrynki, Szeszupa - wodowskaz Poszeszupie, Marycha - Stanowisko, Marycha - wodowskaz Zelwa; nie spełniają kryteriów wody w 18 profilach pomiarowych: Strabelka - ujście, Liza - ujście, Awissa - Płonka Kościelna, Turośnianka - ujście, Czaplinianka - ujście, Kamienna - ujście Stara Kamienna, Narew Suraż, Orlanka - Chraboły, Kropiwna - ujście Ostrowo, Jedwabianka - Kramkowo, Dopływ z Rzadkowa - Piątnica, Łomżyczka - ujście, Lepacka Struga - Szablak, Ślina - Wity, Nurzec - Tworkowice, Brok - Ołdaki, Gać - ujście, Czarna Hańcza - wodowskaz Sobolewo. 2.5.3 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH WRAŻLIWYCH NA EUTROFIZACJĘ WYWOŁANĄ ZANIECZYSZCZENIAMI POCHODZĄCYMI ZE ŹRÓDEŁ KOMUNALNYCH Oceny dokonano w 77 profilach pomiarowych (załącznik 2, arkusz: MOC_ocena_ppk_2013): warunki kryterialne spełniają wody w 35 profilach pomiarowych: Narewka - profil graniczny Białowieża, Narew - profil graniczny Babia Góra, Krynka - profil graniczny Krynki, Łosośna Kowale, Supraśl - ujście Dzikie, Kamienna - ujście Stara Kamienna, Prosty Rów Siemianówka, Cisówka Cisówka, Sokołda - Straż (powyżej ujścia Kamionki), Słoja - ujście Kondycja, Płoska - ujście Kołodno, Nereśl Łaziuki, Awissa - Płonka Kościelna, Czaplinianka ujście, Strabelka ujście, Biebrza - Burzyn Rutkowskie,, Pisa - Morgowniki (ujście), Biebrza Osowiec, Wissa Wąsosz, Nurzec - Wyszonki-Błonie, Ślina Wity, Szeszupa - profil graniczny wodowskaz Poszeszupie, Szelmentka - profil graniczny Kupowo (Smolnica), Hołnianka - Hołny Wolmera, Marycha - profil graniczny wodowskaz Zelwa, Marycha Stanowisko, Czarna Hańcza - profil graniczny śluza Kudrynki, Netta - Polkowo-Zwierzyniec, Netta (Rospuda) - uroczysko Kozia Szyja, Jegrznia - Rybczyzna (dopływ A21 do jez. Dręstwo), Biebrza Lipsk, Lebiedzianka Krasnybór, Piertanka - Tartak (dopływ B22 do jez. Wigry z jez. Pierty), Czarna Hańcza - Wysoki Most, Marycha - Aleksiejówka (dopływ A21 do jez. Pomorze); nie spełniają kryteriów wody w 42 profilach pomiarowych: Kamianka - ujście Turna Mała, Leśna - profil graniczny Topiło, Narew Bondary, Narew - Strękowa Góra, Narew Suraż, Świsłocz - profil graniczny Bobrowniki, Biała - ujście Hryniewicze Duże, Horodnianka - ujście poniżej Choroszczy, Biała - ujście Nowe Aleksandrowo, Łuplanka Bachury, Czarna - ujście Sochonie, Supraśl - poniżej Gródka, zb. Siemianówka - basen główny wraz z zb. Siemianówka basen główny (2 ppk w 1 jcw), Jaskranka - Góra Ruda, Kropiwna - ujście Ostrowo, Liza ujście, Turośnianka ujście, Nereśl - do Rumejki (most), Orlanka Chraboły, Brzozówka Karpowicze, Nurzec Tworkowice Brok Ołdaki, Czarna Struga Goniądz, Dopływ z Rzadkowa Piątnica, Jabłonka - Konopki Koziki, Jegrznia Kuligi, Lepacka Struga Szablak, Łabna Pastorczyk, Łomżyczka ujście, Narew - Nowogród (powyżej ujścia Pisy), Ełk Osowiec, Turośl Potasie, Kosódka Dobarz, Łojewek Bronowo, Gać ujście, Jedwabianka Kramkowo, Pełchówka - Wojtkowice Stare, Siennica - Koce Piskuły, Ślina - Stypułki-Święchy, Czarna Hańcza - wodowskaz Sobolewo, Zalewianka Mazurki, Turówka Białobrzegi; W 7 profilach nie planowano badań na potrzeby oceny: Kanał Augustowski - Klonownica, Netta Jaziewo, Bargłówka - Kolonia Tajenko, Czerwonka - Stara Kamionka, Netta (Rospuda) - Kotowina, Kanał Augustowski - śluza Sosnówka, Czarna Hańcza - Bród Stary. 2.5.4 OCENA SPEŁNIENIA WYMOGÓW DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH NARAŻONYCH NA ZANIECZYSZCZENIA ZWIĄZKAMI AZOTU ZE ŹRÓDEŁ ROLNICZYCH Na terenie woj. podlaskiego zostały ustanowione strefy OSN położone w zlewniach 7 rzek (JCW: Awissa, Brok do Siennicy, Brok od Siennicy do ujścia, Jabłonka, Liza, Nurzec od Siennicy do ujścia, Ślina od Rokitnicy 13

do ujścia), które objęto monitoringiem w 9 JCWP. Ocena (załącznik 2, arkusz: MOC_ocena_ppk_2013) wykazała, że: warunki kryterialne spełniały wody w 1 JCWP pomiarowym: w Liza ujście; nie spełniają kryteriów wody 8 JCWP: Awissa - Płonka Kościelna, Ślina - Stypułki-Święchy, Jabłonka - Konopki Koziki, Siennica - Koce-Piskuły, Pełchówka - Wojtkowice Stare, Ślina - Wity, Nurzec - Tworkowice, Brok Ołdaki. Uwagi: - Klasyfikację wykonano zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na podstawie projektu (z dnia 24.02.2014 r.) Rozporządzenia Ministra Środowiska o zmianie rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (będzie podlegać weryfikacji, po uprawomocnieniu się rozporządzenia). - Klasyfikacja została sporządzona na podstawie ocen wyników z badań wykonanych w 2013 roku i uzupełniona ocenami z lat 2010-2012, które należy traktować jako aktualne do czasu powtórnego wykonania badań w danej JCW (zgodnie z zasadami dziedziczenia ocen). - Pełna klasyfikacja stanu JCWP województwa podlaskiego zostanie uzupełniona o wyniki ocen niemonitorowanych JCWP. Zadanie to, zgodnie z ustaleniami GIOŚ, będzie zrealizowane przez IMGW- PIB na podstawie autorskiej metodyki. Opracowanie: Wydział Monitoringu Środowiska Akceptował: 14

ZAŁĄCZNIK 1 OCENA STANU EKOLOGICZNEGO, POTENCJAŁU EKOLOGICZNEGO, STANU CHEMICZNEGO I STANU WÓD WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO W JEDNOLITYCH CZĘŚCIACH WÓD W LATACH 2010-2013 Nazwa ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Kod reprezentatywnego punktu pomiarowokontrolnego Nazwa reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Czy jcw występuje na obszarze chronionym? (TAK/NIE) STAN Poziom ufności oceny stanu (wysoki / średnio wysoki / średni / średnio niski / niski) Kamianka z dopływami PLRW200017266569 PL01S0801_1360 Kamianka - ujście Turna Mała UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Leśna do Przewłoki PLRW2000232665249 PL01S0801_1358 Leśna - profil graniczny Topiło UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Narewka od granicy państwa do Jelonki bez Jelonki PLRW200024261253 PL01S0801_1369 Narewka - profil graniczny Białowieża DOBRY TAK Narew od granicy państwa do wpływu do zb. Siemianówka PLRW200024261119 PL01S0801_1371 Narew - profil graniczny Babia Góra DOBRY PSD_sr TAK ZŁY średni Narew od zbiornika Siemianówka do Narewki PLRW20001926119 PL01S0801_1353 Narew - Bondary SŁABY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Narew od Lizy do Biebrzy PLRW20002426199 PL01S0801_1344 PL01S0801_3314 Narew - Strękowa Góra Narew - Bokiny SŁABY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Narew od Orlanki do Lizy PLRW200019261539 PL01S0801_1364 Narew - Suraż UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY niski Świsłocz od Istoczanki wzdłuż granicy państwa PLRW80001962591 PL07S0801_0084 Świsłocz - profil graniczny Bobrowniki UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY niski Krynka PLRW80001762729 PL07S0801_0083 Krynka - profil graniczny Krynki UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY niski Łosośna od źródeł do granicy państwa PLRW80001763271 PL07S0801_0081 Łosośna - Kowale DOBRY DOBRY TAK DOBRY średnio niski Biała PLRW200017261449 PL01S0801_1359 Biała - ujście Hryniewicze Duże UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Horodnianka PLRW2000172615929 PL01S0801_1347 Horodnianka - ujście poniżej Choroszczy SŁABY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Supraśl od Pilnicy do ujścia PLRW20002426169 PL01S0801_1343 Supraśl - ujście Dzikie Supraśl od Pilnicy do ujścia PLRW20002426169 PL01S0801_1348 Supraśl - Nowodworce DOBRY DOBRY TAK DOBRY średni Kamienna PLRW2000172621589 PL01S0801_1318 Kamienna - ujście Stara Kamienna UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średni Biała PLRW2000172616899 PL01S0801_1381 Biała - ujście Nowe Aleksandrowo ZŁY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Prosty Rów PLRW2000172611318 PL01S0801_1389 Prosty Rów - Siemianówka UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Cisówka PLRW2000232611392 PL01S0801_1387 Cisówka - Cisówka UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Łuplanka PLRW2000172611398 PL01S0801_1388 Łuplanka - Bachury UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Czarna PLRW200017261669 PL01S0801_1329 Czarna - ujście Sochonie UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Sokołda od źródeł do Jałówki, z Jałówką PLRW20002326162369 PL01S0801_1362 Sokołda - Straż (powyżej ujścia Kamionki) UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Supraśl od Dzierniakówki do Grzybówki PLRW2000242616151 PL01S0801_1351 Supraśl - poniżej Gródka UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski 15

Nazwa ocenianej jcw Narew-zb. Siemianówka Kod ocenianej jcw PLRW200002611399 Kod reprezentatywnego punktu pomiarowokontrolnego PL01S0802_0644 PL01S0802_0643 Nazwa reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego zb. Siemianówka - basen wschodni zb. Siemianówka - basen główny STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Czy jcw występuje na obszarze chronionym? (TAK/NIE) STAN Poziom ufności oceny stanu (wysoki / średnio wysoki / średni / średnio niski / niski) ZŁY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Płoska PLRW200017261649 PL01S0801_1372 Płoska - ujście Kołodno DOBRY TAK Jaskranka PLRW200017261749 PL01S0801_1325 Jaskranka - Góra Ruda UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Awissa PLRW20001726157499 PL01S0801_1332 Awissa - Płonka Kościelna UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średni Kropiwna PLRW200023262152 PL01S0801_2074 Kropiwna - ujście Ostrowo SŁABY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Czaplinianka PLRW200017261589 PL01S0801_2064 Czaplinianka - ujście UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średni Liza PLRW200017261549 PL01S0801_2070 Liza - ujście UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średni Strabelka PLRW200017261529 PL01S0801_2072 Strabelka - ujście UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średni Turośnianka PLRW20001726157699 PL01S0801_2073 Turośnianka - ujście UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średni Orlanka od Orlej do ujścia PLRW20001926149 PL01S0801_1356 Orlanka - Chraboły UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średni Brzozówka od Popiołówki do Olszanki bez Olszanki z Kumiałką od Kamionki PLRW200019262479 PL01S0801_1363 Brzozówka - Karpowicze UMIARKOWANY TAK ZŁY niski Nereśl od źródeł do Rumejki PLRW200017261889 PL01S0801_2068 Nereśl - do Rumejki (most) UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Biebrza od Ełku do ujścia PLRW200024262999 PL01S0801_1340 Biebrza - Burzyn Rutkowskie UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Brok do Siennicy PLRW2000172667649 PL01S0801_1355 PL01S0801_3425 Brok - Ołdaki Brok - powyżej Czyżewa UMIARKOWANY PSD_max TAK ZŁY średnio niski Czarna Struga PLRW20001726276 PL01S0801_1322 Czarna Struga - Goniądz UMIARKOWANY TAK ZŁY średni Dopływ z Rzadkowa PLRW20001726352 PL01S0801_1309 Dopływ z Rzadkowa - Piątnica UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średni Jabłonka PLRW200017263429 PL01S0801_1310 Jabłonka - Konopki Koziki UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Jegrznia od wyp. z jez. Dręstwo do rozdzielenia się w Kuligach na stare koryto i Kanał PLRW2000202626959 PL01S0801_1339 Jegrznia - Kuligi UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Woźnawiejski Lepacka Struga PLR200017263949 PL01S0801_1327 Lepacka Struga - Szablak UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średno wysoki Łabna PLRW2000172649869 PL01S0801_1370 Łabna - Pastorczyk UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski Łomżyczka PLRW20001726369 PL01S0801_1346 Łomżyczka - ujście SŁABY DOBRY TAK ZŁY średni Narew od Biebrzy do Pisy PLRW20002126399 PL01S0801_2295 Narew - Nowogród (powyżej ujścia Pisy) SŁABY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Ełk od wypływu z jeziora Ełckiego do ujścia PLRW2000192628999 PL01S0801_1368 Ełk - Osowiec UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średnio niski 16

Nazwa ocenianej jcw Nurzec od Siennicy do ujścia Kod ocenianej jcw PLRW20001926669 Kod reprezentatywnego punktu pomiarowokontrolnego PL01S0801_3427 PL01S0801_1336 Nazwa reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego Nurzec - Kuczyn Nurzec - Tworkowice STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Czy jcw występuje na obszarze chronionym? (TAK/NIE) STAN Poziom ufności oceny stanu (wysoki / średnio wysoki / średni / średnio niski / niski) UMIARKOWANY PSD_sr NIE ZŁY niski Pisa od Turośli do ujścia ze Skrodą od Dierzbi PLRW20001926499 PL01S0801_1361 Pisa - Morgowniki (ujście) SŁABY DOBRY TAK ZŁY średnio niski Pisa od wypływu z jeziora Roś do Turośli PLRW20001926489 PL01S0801_1324 Turośl - Potasie UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Biebrza od Hordonianki do Ełku bez Ełku PLRW20002426279 PL01S0801_1321 Biebrza - Osowiec UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Kosódka PLRW200017262949 PL01S0801_1323 Kosódka - Dobarz UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Łojewek od dopływu w Olszynach do ujścia PLR200019263299 PL01S0801_1331 Łojewek - Bronowo SŁABY TAK ZŁY średnio niski Gać od Jabłonki do ujścia PLRW20002426349 PL01S0801_1352 Gać - ujście UMIARKOWANY PSD TAK ZŁY średni Wissa od źróeł do dopł. w Wąsoszu z dopł. w Wąsoszu PLRW2000172629669 PL01S0801_1366 Wissa - Wąsosz DOBRY TAK Jedwabianka PLRW200017263129 PL01S0801_3420 Jedwabianka - Kramkowo UMIARKOWANY DOBRY TAK ZŁY średni Nurzec od Nurczyka do Siennicy PLRW200024266673 PL01S0801_3430 Nurzec - Wyszonki-Blonie DOBRY TAK Pełchówka PLRW200017266689 PL01S0801_3424 Pełchówka - Wojtkowice Stare UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Siennica PLRW2000172666749 PL01S0801_34323 Siennica - Koce Piskuły UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Ślina od źródeł do Rokietnicy PLRW2000172619449 PL01S0801_3431 Ślina - Stypułki-Święchy UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Ślina od Rokietnicy do ujścia PLRW2000192619499 PL01S0801_1345 Ślina - Wity UMIARKOWANY PSD TAK ZŁY średnio wysoki Szeszupa od Potopki do granicy państwa PLRW8000206851 PL07S0801_0071 Szelmentka do granicy państwa PLRW8000256867 PL07S0801_0072 Szeszupa - profil graniczny wodowskaz Poszeszupie Szelmentka - profil graniczny Kupowo (Smolnica) DOBRY DOBRY TAK DOBRY średni DOBRY DOBRY TAK DOBRY średni Hołnianka do granicy państwa PLRW80002566255 PL07S0801_0085 Hołnianka - Hołny Wolmera DOBRY DOBRY TAK DOBRY średni Marycha od Marychny do dopływu z jez. Zelwa PLRW80002564872 PL07S0801_0078 Marycha - profil graniczny wodowskaz Zelwa DOBRY DOBRY TAK DOBRY średni Marycha od dopł. z jeziora Zelwy do granicy państwa Czarna Hańcza od wypływu z jeziora Hańcza do jeziora Wigry PLRW80002064875 PL07S0801_0086 Marycha - Stanowisko DOBRY DOBRY TAK DOBRY średni PLRW8000186419 PL07S0801_3026 Czarna Hańcza - Bród Stary UMIARKOWANY PSD_sr TAK ZŁY średnio niski 17

Nazwa ocenianej jcw Czarna Hańcza od Gremzdówki do granicy państwa Kod ocenianej jcw PLRW80002064739 Kod reprezentatywnego punktu pomiarowokontrolnego PL07S0801_0080 Nazwa reprezentatywnego punktu pomiarowo-kontrolnego Czarna Hańcza - profil graniczny śluza Kudrynki STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY STAN CHEMICZNY Czy jcw występuje na obszarze chronionym? (TAK/NIE) STAN Poziom ufności oceny stanu (wysoki / średnio wysoki / średni / średnio niski / niski) DOBRY DOBRY TAK DOBRY średni Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Necko do połaczenia z Kanałem Augustowskim bez jez. Sajno PLRW200002622989 PL01S0801_2296 Netta - Jaziewo DOBRY DOBRY TAK DOBRY średnio niski Netta (Rospuda) od wypływu z jez. Bolesty do wypływu z jez. Necko ze Szczeberką od Blizny PLRW200020262279 PL01S0801_1315 Netta (Rospuda) - uroczysko Kozia Szyja Zelwianka PLRW2000182622729 PL01S0802_0601 Zalewianka - Mazurki UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Jegrznia (Lega) od wpływu do jez. Selmęt Wielki do wypływu z jez. Dręstwo PLRW2000252626939 PL01S0802_0640 Jegrznia - Rybczyzna (dopływ A21 do jez. Dręstwo) Biebrza od źródeł do Kropiwnej PLRW200023262151 PL01S0801_1338 Biebrza - Lipsk DOBRY TAK Turówka PLRW20001826229829 PL01S0801_1337 Turówka - Białobrzegi UMIARKOWANY TAK ZŁY średnio niski Lebiedzianka PLRW200023262169 PL01S0801_3253 Lebiedzianka - Krasnybór DOBRY TAK Piertanka z jez. Krzywe Wigierskie, Pierty PLRW80001864349 PL07S0802_0060 Czarna Hańcza od jez. Wigry do Gremzdówki włącznie Piertanka -Tartak (dopływ B22 do jez. Wigry z jez. Pierty) DOBRY DOBRY DOBRY PLRW80002564549 PL07S0801_0074 Czarna Hańcza - Wysoki Most BARDZO DOBRY TAK Bargłówka PLRW20001726229869 PL01S0801_3435 Bargłówka - Kolonia Tajenko UMIARKOWANY NIE ZŁY średnio niski Czerwonka PLRW20001826223569 PL01S0801_3437 Czerwonka - Stara Kamionka UMIARKOWANY NIE ZŁY niski Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego do jeziora Necko z jez. Studzienicznym i Białym Augustowskim PLRW200002622749 PL01S0801_3440 Kanał Augustowski - Klonownica DOBRY TAK TAK TAK TAK Kanał Augustowski od stanowiska szczytowego i Serwianki do połaczenia z Czarna hańczą z jez. Mikaszewo PLRW800006469 PL07S0801_0079 Kanał Augustowski - śluza Sosnówka UMIARKOWANY TAK ZŁY niski Netta (Rospuda) do wypływu z jeziora Bolesty PLRW2000252622379 PL01S0801_3436 Netta (Rospuda) - Kotowina BARDZO DOBRY TAK 18

OBJAŚNIENIA: stan ekologiczny STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) BARDZO DOBRY MAKSYMALNY MAKSYMALNY DOBRY DOBRY DOBRY UMIARKOWANY UMIARKOWANY UMIARKOWANY SŁABY SŁABY SŁABY ZŁY ZŁY ZŁY STAN CHEMICZNY DOBRY PSD_sr PSD_max PSD DOBRY ZŁY STAN poniżej stanu dobrego stan dobry stan zły stan dobry przekroczone stężenia średnioroczne przekroczone stężenia maksymalne przekroczone stężenia średnioroczne i maksymalne 19

Mapa 1. Stan ekologiczny i potencjał ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych badanych w latach 2010-2013 20

Mapa 2. Stan chemiczny jednolitych części wód powierzchniowych badanych w latach 2010-2013. 21

Mapa 3. Stan wód jednolitych części powierzchniowych badanych w latach 2010-2013. 22