Rafał Kubicki, dr Zakład Archiwistyki Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Rozwój form dokumentacji aktowej XIX-XX w. (rok studiów 1, semestr 2), studia stacjonarne, specjalizacja archiwalna 2. 30 godzin 3. ćwiczenia 4. wykaz tematów (poniżej) 5. zaliczenie I. Akta czynności J. Stojanowski, Akta rady nieustającej 1774-1788, Archeion, 4 (1928) II. Akta spraw powstanie nowożytnej kancelarii (geneza, pierwsze formy, ewolucja) S. Nawrocki, Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998. III. Kancelaria pruska, austriacka, rosyjska (geneza, zmiany, funkcjonowanie) Z. Chmielewski, Przesłanki modyfikowania proces aktotwórczego na ziemiach polskich w pierwszej fazie rozwoju akt spraw (1807-1931). Zarys problemu [w:] Historia i archiwistyka, księga pamiątkowa ku czci prof. A. Tomczaka, Toruń 1992, s. 135-145. IV. System akt spraw, układ rzeczowy w registraturze kancelarii pruskiej (rys historyczny, kompetencje, działanie, formy wytwarzanej dokumentacji) I. Radtke, Akta spraw w systemie kancelarii pruskiej, Archeion, 78 (1984), s. 163-192. I. Radtke, Organizacja pracy kancelaryjnej. [w:] Korespondencyjny kurs archiwalny, Poznań 1977. V. Dokumentacja kartograficzna (rys historyczny, formy wytwarzanej dokumentacji) K. Buczek, Dzieje kartografii polskiej od XV do XVIII wieku A. Przywuska, Dokumentacja kartograficzna Archiwum Państwowego w Gdańsku z lat 1520-1650, [w:] Historia i archiwistyka, księga pamiątkowa ku czci prof. A. Tomczaka, Toruń 1992, s. 297-307. H. Robótka, Rozwój form kancelaryjnych i współczesne rodzaje dokumentów archiwalnych. Dokumentacja geodezyjno-kartograficzna, Toruń 1985. VI. Dokumentacja pozaaktowa(rys historyczny, formy wytwarzanej dokumentacji) H. Karczowa, Rozwój form kancelaryjnych i współczesne rodzaje dokumentów archiwalnych. Dokumentacja wizualna i audialna (fotografie, filmy, nagrania), Toruń 1979. O. Staroń, Problem dokumentacji technicznej w archiwach, Archeion VII. System dziennikowy (rys historyczny, kompetencje, działanie, formy wytwarzanej dokumentacji) S. Nawrocki, Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998. 1
I. Radtke, Organizacja pracy kancelaryjnej. [w:] Korespondencyjny kurs archiwalny, Poznań 1977. VIII. System bezdziennikowy i współczesna kancelaria urzędu (rys historyczny, kompetencje, działanie, formy wytwarzanej dokumentacji) S. Nawrocki, Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998. I. Radtke, Organizacja pracy kancelaryjnej. [w:] Korespondencyjny kurs archiwalny, Poznań 1977. IX. Dokument elektroniczny w nowoczesnej kancelarii urzędu (rys historyczny, stan obecny, perspektywy) H. Wajs, Archiwa wobec e-rządu i społeczeństwa informacyjnego, [w:] Archiwa i Archiwiści w dobie społeczeństwa informacyjnego. Pamiętnik IV powszechnego zjazdu archiwistów polskich, t. 1, Toruń 2002, s. 55-64. 2
1. Rozwój form dokumentacji aktowej XIX-XX w. (rok studiów 1, semestr 2, studia stacjonarne), specjalizacja archiwalna 2. 15 godzin 3. wykład 4. wykaz tematów I. Akta czynności II. III. IV. Akta spraw powstanie nowożytnej kancelarii (geneza, pierwsze formy, ewolucja) Kancelaria pruska, austriacka, rosyjska (geneza, zmiany, funkcjonowanie) System akt spraw, układ rzeczowy w registraturze kancelarii pruskiej (rys historyczny, V. Dokumentacja kartograficzna (rys historyczny, formy wytwarzanej dokumentacji) VI. VII. Dokumentacja pozaaktowa(rys historyczny, formy wytwarzanej dokumentacji) System dziennikowy (rys historyczny, kompetencje, działanie, formy wytwarzanej VIII. System bezdziennikowy i współczesna kancelaria urzędu (rys historyczny, kompetencje, IX. Dokument elektroniczny w nowoczesnej kancelarii urzędu (rys historyczny, stan obecny, 5. egzamin ustny 6. spis lektur (do egzaminu wybrane) PRACE OGÓLNE Bibliografia opracowań dla poszczególnych zagadnień znajduje się w Archeionie nr 100, Warszawa 2000 Bachulski A., Konarski K., Wolff A., Polski słownik archiwalny, Warszawa 1952. Polski słownik archiwalny, pod red. W. Maciejewskiej, Warszawa 1974. Pakulski J., Piechota R., Ryszewski B., Bibliografia archiwistyki polskiej do roku 1970, Warszawa - Łódź 1984. Pańków S., Perzanowski Z., Nauki pomocnicze historii wraz z archiwistyką i archiwoznawstwem, Kraków 1957. Pańków S., Archiwa, Warszawa 1969. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1983. Wierzbowski T., Vademecum Podręcznik do studyów archiwalnych, Warszawa 1908. Podręczniki Biernat Cz., Problemy archiwistyki współczesnej, Warszawa 1977. Brenneke A., Archivkunde, Leipzig 1953. Enders G., Archivistik, 1957 (tłum. polskie zob. przekłady z obcej literatury archiwalnej nr 3, Warszawa 1957) 3
Nawrocki S., Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998. Papritz J., Archivwissenschaft, Bd. I-IV, Marburg 1998 (Veröffentlichungen der Archivschule Marburg) Robótka H., Tomczak A., Ryszewski B., Archiwistyka, Toruń 1992. Literatura szczegółowa KANCELARIE SĄDOWE Perzanowski Z., Dokument i kancelaria sądu ziemskiego krakowskiego do połowy XV w., Kraków 1968. Maleczyński K., Polski dokument sądowy do połowy XIII w. [w:] tegoż, Studia..., s. 277-282. Gąsiorowski A., O dokumencie sądowym w Polsce późnośredniowiecznej, Czasopismo Prawno-Historyczne, 21 (1969), z.1, s. 103-119. KANCELARIA KORONNA Sułkowska-Kurasiowa I., Księgi wpisów Metryki Koronnej (1447-1794) w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, Archeion, 44 (1966), s. 73-91. Sułkowska-Kurasiowa I., Dokumenty królewskie i ich funkcje w państwie polskim za Andegawenów i pierwszych Jagiellonów, Warszawa 1977. Sułkowska-Kurasiowa I., Polska kancelaria królewska w l. 1447-1506, Wrocław Warszawa - Kraków, 1967. Sułkowska-Kurasiowa I., Księgi polskiej kancelarii koronnej w drugiej połowie XV w., Studia Źródłoznawcze, 6 (1961). Sułkowska-Kurasiowa I., Księgi kanclerskie (księgi spraw publicznych) Metryki Koronnej, Archeion, 60 (1974), s.143-158. Sułkowska-Kurasiowa I., Wejchertowa J., Księgi poselskie (libri legationum) Metryki Koronnej, Archeion, 48 (1968), s. 61-73. Sułkowska-Kurasiowa I., Księgi sigillat Metryki Koronnej (1658-1794), Archeion, 54 (1970), s. 41-57. Tomczak A., Kilka uwag o kancelarii królewskiej w drugiej połowie XVI w., Archeion XXXVII, 1962. Kętrzyński St., Uwagi o początkach metryki koronnej i jej charakterze w XV w., Archeion, 2 (1927), s.1-30. KANCELARIA MIEJSKA Biernat Cz., Recesy gdańskich ordynków 1545-1814, Gdańsk 1958. Trojanowska M., Dokument miejski lubelski od XIV do XVIII w. Studium dyplomatyczne, Warszawa 1977. Piskorska H., Organizacja władz i kancelarii miasta Torunia do 1793 r., Toruń 1956. Stankowa M., Kancelaria miasta Lublina XIV XVIII w., Warszawa 1968. Friedberg M., Kancelaria miasta Krakowa do połowy XVIII w., Archeion, XXIV,1955. KANCELARIA KOŚCIELNA Wyczawski W., Wprowadzenie do studiów w archiwach kościelnych, Warszawa 1956. 4
Tomczak A., Kancelaria biskupów włocławskich w okresie księgi wpisów (XV-XVIII w.), Toruń 1964. Mieszkowski K., Studia nad dokumentami katedry krakowskiej XIII wieku. Początki kancelarii biskupiej, Wrocław 1974. Sikora F., O małopolskim dokumencie kościelnym w XIII wieku, Studia Historyczne, 19 (1976), s. 171-186. Turoń B., Z dziejów kancelarii biskupów wrocławskich w Nysie w latach 1601-1700, Sobótka, 19 (1964), s. 88-98. Czasopismo: Archiwa. Biblioteki i Muzea Kościelne, 64 (1995) (kancelarie kościelne zwłaszcza z XIX i XX w.) NOTARIAT Mikucki S., Początki notariatu publicznego w Polsce, Przegląd Historyczny, 34 (1937/38), s. 10-26 AKTA CZYNNOŚCI Stojanowski J., Akta rady nieustającej 1774-1788, Archeion, 4 (1928). AKTA SPRAW POWSTANIE NOWOŻYTNEJ KANCELARII (GENEZA, PIERWSZE FORMY, EWOLUCJA) Nawrocki S., Rozwój form kancelaryjnych na ziemiach polskich od średniowiecza do końca XX wieku, Poznań 1998. KANCELARIA PRUSKA, AUSTRIACKA, ROSYJSKA (GENEZA, ZMIANY, FUNKCJONOWANIE) Rostocki W., Kancelarie i dokumentacja urzędów administracji w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (od 1867 r. ), Wrocław 1964. Stelmach M., Kancelaria pruskich urzędów administracji państwowej na przykładzie rejencji w latach 1808-1945, Szczecin 1991. Zaborowska J., Ustrój, dzieje i akta kancelarii Gubernatora Warszawskiego z lat 1866-1917, Archeion, 51 (1969), s. 143-160. Stoksikówna J., Galicyjski kataster gruntowy jego geneza, dzieje i spuścizna aktowa, Archeion, 63 (1975), s. 165-187 Arłamowski K., Kancelarie zarządów miejskich w zaborze austriackim w latach 1772-1918, Archeion, 38 (1962), s. 241-269 Gierszewski S., Naczelne władze Prus Zachodnich (1772-1920), Zmiany administracyjne a sukcesje registratur, Archeion, 33 (1960), s. 81-97 Szymańska H., Śmiałowski J., Akta notarialne z terenu Królestwa polskiego i ich wartość naukowa, Archeion, 30 (1959), s. 43-67 Grochowska I., Komisja województwa augustiańskiego i rząd gubernialny augustowski z lat 1816-1866 (Ustrój, dzieje i akta), Archeion, 64 (1976), s. 117-131 Ramotowska F., Inwentarz akt I Rady Stanu Królestwa Polskiego z lat 1815-1831, Warszawa 1973 SYSTEM AKT SPRAW, UKŁAD RZECZOWY W REGISTRATURZE KANCELARII PRUSKIEJ Radtke I., Akta spraw w systemie kancelarii pruskiej, Archeion, 78 (1984), s. 163-192. Radtke I., Organizacja pracy kancelaryjnej, [w:] Korespondencyjny kurs archiwalny, Poznań 1977. SYSTEM DZIENNIKOWY 5
Radtke I., Organizacja pracy kancelaryjnej, [w:] Korespondencyjny kurs archiwalny, Poznań 1977. SYSTEM BEZDZIENNIKOWY I WSPÓŁCZESNA KANCELARIA URZĘDU Radtke I., Organizacja pracy kancelaryjnej, [w:] Korespondencyjny kurs archiwalny, Poznań 1977. FORMY DOKUMENTACJI POZAAKTOWEJ Buczek K., Dzieje kartografii polskiej od XV do XVIII wieku Karczowa H., Rozwój form kancelaryjnych i współczesne rodzaje dokumentów archiwalnych. Dokumentacja wizualna i audialna (fotografie, filmy, nagrania), Toruń 1979. Robótka H., Rozwój form kancelaryjnych i współczesne rodzaje dokumentów archiwalnych. Dokumentacja geodezyjno-kartograficzna, Toruń 1985. Staroń O., Problem dokumentacji technicznej w archiwach, Archeion DOKUMENT ELEKTRONICZNY W NOWOCZESNEJ KANCELARII URZĘDU Biernat Cz., Wieloaspektowy system informacyjny w archiwach, Archeion, 86 (1989), s. 7-17. Wajs H., Archiwa wobec e-rządu i społeczeństwa informacyjnego, [w:] Archiwa i Archiwiści w dobie społeczeństwa informacyjnego. Pamiętnik IV powszechnego zjazdu archiwistów polskich, t. 1, Toruń 2002, s. 55-64. 6
1. paleografia (rok studiów 1, semestr 1, studia stacjonarne) specjalizacja archiwalna 2. 30 godzin 3. ćwiczenia 4. wykaz tematów 5. zaliczenie I. Zagadnienia wstępne II. Zarys rozwoju pisma łacińskiego Cappelli A., Lexicon abbreviaturarum: Dizionario di abbreviature latine ed italiane, Milano 1929. Steffens F., Lateinische Paläographie, Berlin 1929. III. Zarys dziejów kancelarii papieskiej i cesarskiej Bresslau H., Handbuch der Urkundenlehre für Deutschland und Italien, Bd. I-II, Leipzig 1912. IV. Zarys historii języka niemieckiego i jego dialektów w XIII-XV w. V. Ćwiczenia praktyczne na kopiach materiałów archiwalnych (łacińskich i niemieckich) pochodzących z XI-XV w. Literatura Dyplomatyka polska Kętrzyński S., Zarys nauki o dokumencie polskim wieków średnich, Warszawa 1934. Maleczyński K., Zarys dyplomatyki polskiej wieków średnich, cz. I, Wrocław 1951. Maleczyński K., Bielińska M., Gąsiorowski A., Dyplomatyka wieków średnich, Warszawa 1971. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1983. Pismo łacińskie Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973. Gieysztor A., Zarys nauk pomocniczych historii, wyd. 3, Warszawa 1948. Krzyżanowski S., Album Palaeographicum, Kraków 1959. Porębski S. A., Paleografia łacińska, Warszawa 1997. Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, wyd. 4, Kraków 1999. Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 1951. 7
1. Opracowanie form aktowych okresu staropolskiego (rok studiów 2, semestr 1, studia stacjonarne) specjalizacja archiwalna 2. 15 godzin 3. ćwiczenia 4. wykaz tematów 5. zaliczenie I. Opracowanie dokumentów papierowych i pergaminowych PISMO OKÓLNE NR 7 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 9 grudnia 1981 r. w sprawie wytycznych dotyczących opracowywania dokumentów pergaminowych i papierowych przechowywanych w archiwach państwowych Konarski K., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego. Zasady opracowania, Archeion, t. 21, 1952, s. 192 201. Konarski K., Podstawowe zasady archiwistyki, Archeion, t. 19 20, 1951, s. 19 104. Pakulski J., Piechota R., Ryszewski B., Bibliografia archiwistyki polskiej do roku 1970, Warszawa Łódź 1984. Polski słownik archiwalny, oprac. T. Grygier, W. Maciejewska, J. Płocha, I. Sułkowska Kurasiowa, M. Tarakanowska, M. Wąsowicz i W. Zyśko, pod red. W. Maciejewskiej, Warszawa 1974. Robótka H., Ryszewski B., Tomczak A., Archiwistyka, Warszawa 1989. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, wyd. 2, Warszawa 1976. Kaczmarczyk K., Karwasińska J., Wolff A., Opracowanie dokumentów pergaminowych i papierowych w archiwum, Archeion, t. 19 20, 1951, s. 139 177. Płocha J., Zasady archiwalnego opracowywania dokumentów, Archeion, t. 61, 1971, s. 7 29. Radzimiński A., Tandecki J., Projekt wytycznych w sprawie przygotowania do druku katalogów dokumentów i listów, Archeion, t. 93, 1994, s. 39 47. II. Opracowanie pieczęci PISMO Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 22 maja 1961 r. w sprawie inwentaryzacji pieczęci ZARZĄDZENIE NR 8 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 22 maja 1961 r. w sprawie wytycznych do opracowania zbiorów pieczęci przechowywanych w archiwach państwowych Kuczyński S., Inwentaryzacja pieczęci w archiwach państwowych, Studia Źródłoznawcze, t. 7, 1962, s. 218. III. Opracowanie akt z okresu księgi wpisów PISMO OKÓLNE NR 4 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 22 grudnia 1984 r. w sprawie wprowadzenia wskazówek metodycznych do opracowania akt miejskich z okresu księgi wpisów Bielecka J., Metoda opracowywania akt luźnych pochodzących z urzędów i instytucji okresu księgi wpisów, Archeion, t. 61, 1974, s. 31 51. Bielecka J., Uwagi o sumaryzowaniu i indeksowaniu ksiąg ziemskich i grodzkich. Koreferat, Archeion, t. 37, 1962, s. 140 145. IV. Opracowanie map 8
DECYZJA NR 11 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 23 października 2002 r. w sprawie porządkowania i ewidencjonowania dokumentacji kartograficznej w archiwach państwowych Całczyński W., Z doświadczeń nad inwentaryzacją Zbioru Kartograficznego (1579 1955) w Archiwum Głównym Akt Dawnych, Archeion, t. 87, 1990, s. 53 70. Robótka H., Metodyka archiwalna. Opracowanie dokumentacji geodezyjno kartograficznej, technicznej, audiowizualnej (fotografii, filmów i mikrofilmów, nagrań), Toruń 1988, ss. 162. Robótka H., Uwagi o polskiej instrukcji kartograficznej z roku 1956, Archeion, t. 63, 1975, s. 7 17. Wytyczne opracowania druków zwartych, materiałów kartograficznych, materiałów dokumentacji technicznej oraz materiałów fotograficznych wchodzących w skład zespołów pochodzenia prywatnego (spuścizn rękopiśmiennych po uczonych) w Archiwum PAN, Biuletyn Archiwum PAN, 1970, nr 13, s. 15 22. V. Opracowanie archiwów prywatnych okresu staropolskiego Bańkowski P., Porządkowanie archiwaliów prywatnych, Archeion, t. 19 20, 1951, s. 194 216. Brańska E., Porządkowanie archiwów podworskich. (Projekt instrukcji i schemat układu akt), Archeion, t. 22, 1954, s. 30 37. Budka W., Indeksy archiwalne. Koreferat, Archeion, t. 37, 1962, s. 136 139. Kolankowski Z., Archiwalne opracowanie spuścizn rękopiśmiennych i jego problemy, [w:] Pamiętnik VIII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Krakowie 14 17 września 1958 r., Referaty i dyskusje, 9 Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1960, s. 143 159. Zielińska T., Archiwalia prywatne. (Pojęcie, zakres gromadzenia, metody opracowywania), Archeion, t. 56, 1971, s. 71 78. VI. Opracowanie sumariuszy i pomocy ewidencyjnych (indeksy) PISMO OKÓLNE NR 3 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z 28 lutego 1961 r. w sprawie sporządzania sumariuszy i indeksów dla zespołów i zbiorów archiwalnych Konarski K., Sporządzenie sumariuszy i indeksów w archiwach, Archeion, t. 37, 1962, s. 129 135. Stebelski A., Jeszcze o sumariuszu, Archeion, t. 27, 1957, s. 267 277. Stebelski A., Porządkowanie akt, Archeion, t. 19 20, 1951, s. 101 138. Stebelski A., Sumariusz jako naukowa pomoc ewidencyjna w archiwum, Archeion, t. 24, 1955, s. 142 175. VII. Opracowanie ikonografii, akt luźnych i innych materiałów z okresu staropolskiego Bartoszewicz A., Inwentaryzacja ikonografii w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych, Archeion, t. 96, 1996, s. 77 86. 9
1. Współczesne nieaktowe rodzaje materiałów archiwalnych i ich opracowanie (rok studiów 3, semestr 1, studia stacjonarne) specjalizacja archiwalna 2. 15 godzin 3. ćwiczenia 4. wykaz tematów 5. zaliczenie Tematy zajęć: 1. opracowanie map 2. opracowanie akt ulotnych 3. opracowanie fotografii 4. opracowanie dokumentacji technicznej 5. opracowanie i przechowywanie materiałów cyfrowych 6. ewidencjonowanie i przechowywanie mikrofilmów Wykaz obowiązujących wytycznych: Dostępne na stronie: http://www.archiwa.gov.pl/?cida=62 Zakładka Prawo archiwalne Akty normatywne Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych Decyzja Nr 12 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 9 marca 2007 r. w sprawie wprowadzenia wskazówek metodycznych dotyczących zasad gromadzenia i opracowania materiałów ulotnych w archiwach państwowych Decyzja Nr 11 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 23 października 2002 r. w sprawie porządkowania i ewidencjonowania dokumentacji kartograficznej w archiwach państwowych Decyzja Nr 8 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 24 kwietnia 2006 r. w sprawie wprowadzenia wskazówek metodycznych dotyczących zasad opracowania fotografii w archiwach państwowych Decyzja Nr 25 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 30.12.2005 r. w sprawie standardów sporządzania cyfrowych kopii materiałów archiwalnych w archiwach państwowych Zarządzenie Nr 6 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 30 czerwca 2004 r. zmieniające zarządzenie w sprawie mikrofilmowania i ewidencji mikrofilmów w archiwach państwowych Decyzja Nr 3 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 12 czerwca 2002 r. w sprawie wprowadzenia w archiwach państwowych instrukcji w sprawie oceny wartości archiwalnej dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej 10
Zarządzenie Nr 9 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 12 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad porządkowania oraz trybu przekazywania dokumentacji technicznej stanowiącej materiały archiwalne do archiwów państwowych Bibliografia W załączeniu do zarządzeń i decyzji NDAP podano szeroką literaturę przedmiotu do której będziemy się odwoływali na ćwiczeniach. I. Wydawnictwa źródłowe Archiwa. Przepisy prawne. Stan prawny na dzień 30 czerwca 1997 r., wybór i oprac. Jerzy Góral, Toruń 1997. Sierpowski S., Matelski D., Dzieje archiwistyki polskiej. Wybór źródeł, [t. 1], Poznań 1988. Sierpowski S., Matelski D., Dzieje archiwistyki polskiej. Wybór źródeł, t. 2, Poznań 1993. Zbiór przepisów archiwalnych wydanych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, wybór i oprac. M. Tarakanowska i E. Rosowska, Warszawa 2001. II. Opracowania i artykuły Ogólne Konarski K., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego. Zasady opracowania, Archeion, t. 21, 1952, s. 192 201. Konarski K., Podstawowe zasady archiwistyki, Archeion, t. 19 20, 1951, s. 19 104. Pakulski J., Piechota R., Ryszewski B., Bibliografia archiwistyki polskiej do roku 1970, Warszawa Łódź 1984. Polski słownik archiwalny, oprac. T. Grygier, W. Maciejewska, J. Płocha, I. Sułkowska Kurasiowa, M. Tarakanowska, M. Wąsowicz i W. Zyśko, pod red. W. Maciejewskiej, Warszawa 1974. Robótka H., Ryszewski B., Tomczak A., Archiwistyka, Warszawa 1989. Ikonografia Bartoszewicz A., Inwentaryzacja ikonografii w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych, Archeion, t. 96, 1996, s. 77 86. Mapy Całczyński W., Z doświadczeń nad inwentaryzacją Zbioru Kartograficznego (1579 1955) w Archiwum Głównym Akt Dawnych, Archeion, t. 87, 1990, s. 53 70. Robótka H., Metodyka archiwalna. Opracowanie dokumentacji geodezyjno kartograficznej, technicznej, audiowizualnej (fotografii, filmów i mikrofilmów, nagrań), Toruń 1988, ss. 162. Robótka H., Uwagi o polskiej instrukcji kartograficznej z roku 1956, Archeion, t. 63, 1975, s. 7 17. Wytyczne opracowania druków zwartych, materiałów kartograficznych, materiałów dokumentacji technicznej oraz materiałów fotograficznych wchodzących w skład zespołów 11
pochodzenia prywatnego (spuścizn rękopiśmiennych po uczonych) w Archiwum PAN, Biuletyn Archiwum PAN, 1970, nr 13, s. 15 22. 12
1. Proseminarium (z historii powszechnej wieków średnich i historii nowożytnej do XVIII w.) (rok studiów 2, semestr 1-2, studia niestacjonarne) 2. 15 godzin 3. ćwiczenia 4. wykaz tematów 5. zaliczenie (praca pisemna - proseminaryjna) 1. Zagadnienia wstępne, wybór i określenie tematyki prac proseminaryjnych 2. Podstawy praktycznego przygotowania do pracy naukowej Umiejętność czytania prac naukowych, streszczenia, wypisy, technika pracy naukowobadawczej 3. Opis bibliograficzny Umiejętność właściwego cytowania źródeł i odwoływania się do literatury przedmiotu /ogólnej i szczegółowej/, bibliografie 4. Warsztat pracy historyka Cel, zadania, organizacja i korzystanie z: archiwów, muzeów, bibliotek 5. Literatura naukowa Wiedza poza źródłowa, rodzaje prac naukowych (encyklopedia, słownik, bibliografia, podręcznik, monografia, rozprawa-studium, artykuł, recenzja, wydawnictwo źródłowe), (zbierania źródeł, struktura pracy proseminaryjnej) 6. Postępowanie badawcze historyka Ustalanie problematyki badawczej, stawianie pytań i formułowanie hipotezy, odczytywanie informacji źródłowych, krytyka źródeł historycznych, nauki pomocnicze historii (paleografia i epigrafika, dyplomatyka, sfragistyka, chronologia, numizmatyka, heraldyka, genealogia, metrologia, geografia historyczna, archiwoznawstwo, bibliotekoznawstwo, prasoznawstwo, neografia), 7. Konsultowanie i omawianie postępów w przygotowywaniu pracy proseminaryjnej - podręczniki Wykaz literatury przedmiotu Miśkiewicz B., Wstęp do badań historycznych, Warszawa 1985. Handelsman M., Historyka, Warszawa 1928 (wybrane rozdziały) i II wyd. Serczyk J. Pawlak M., Podstawy badań historycznych, Bydgoszcz 1993. - opracowania Bloch M., Pochwała historii czyli o zawodzie historyka, Warszawa 1962. Braudel F., Historia i trwanie, Warszawa 1999. Kula W., Rozważania o historii, Warszawa 1958. Topolski J., Metodologia historii, Warszawa 1968. Topolski J., Świat bez historii, Warszawa 1972. Topolski J., Teoria wiedzy historycznej, Poznań 1983. - literatura pomocnicza do poszczególnych zagadnień: Dembowska M., Metoda Bibliografii Polskiej Karola Estreichera, Warszawa 1970. 13
Friedberg M., Wydawanie drukiem źródeł archiwalnych. Metoda i technika pracy edytorskiej, Warszawa 1963. Ihnatowicz I., Vademecum do badań nad historią XIX i XX w., t. I-II, Warszawa 1971. Korpała J., O bibliografiach dla wszystkich, Warszawa 1964. Łoś L., Biblioteki naukowe, Wrocław 1980. Marszałek L., Edytorstwo publikacji naukowych, Warszawa 1986. Panków S., Archiwa, Warszawa 1969. Pańków S., Perzanowski Z., Nauki pomocnicze historii wraz z archiwistyką i archiwoznawstwem, Kraków 1957. Robótka H., Ryszewski B., Tomczak A., Archiwistyka, Warszawa 1989 (część II). Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1983. Trzaska F., Podstawy techniki wydawniczej, Warszawa 1967. Wyczawski W., Wprowadzenie do studiów w archiwach kościelnych, Warszawa 1956. Wipszycka E., Vedemecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I, Warszawa 1983 Literatura uzupełniająca Czacharowski A., Serczyk J., Teksty do ćwiczeń z łaciny średniowiecznej i nowożytnej dla studentów II roku historii, wyd. IV, Toruń 1974. Dąbrowski J., Dawne dziejopisarstwo polskie, Wrocław 1964. Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Warszawa 1992. Sondel J., Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków, Kraków 2001. 14